PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Linggadjati werd geteekend
Teheran, Jalta en
Potsdam
Vandaagi
Drie zwarte krijgers
terechtgesteld
Grooi vuurwerk op hei
Koningsplein
Middelburg wordt een
ideale woonstad
190e Jaargang - Nr. 72
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwsche Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr.,
Vllssingen.
Zon- en Algemeen Christelijke feestdagen. W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 26 Mrt. '47
ABONNEMENTSPRIJS i 25 cent per
week3.20 per kwartaal franco
per post 3.45 per kwartaal. Losse
nummers 5 cent ADVERTENTIEPRIJS
12 cent per mm., minimum per adver
tentie 2.—.
Bureau^gevestigd te Vllsslngen^Walstraat 58-60. telefoon 10 (2 lijnen) Middelburg t Locdensche Kaai 29. telefoon 2077 en 2924 Goes; Turfkade 15. telefoon 2475 Oostburg Gra tam astraat 3. telefoon 102 Terneuren Brouwerijstraat 2. Postrekening or. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Het wereldgebeuren
Tekst van de overeenkomsten bekend gemaakt
Duitsche vloot zou verdeeld
'worden.
Maandag is de regeering van
de Ver. Staten overgegaan tot
de met veel tamtam aange
kondigde publicatie van de
volledige tekst van de over
eenkomsten van Teheran, Jal
ta en Potsdam. In deze drie
plaatsen kwamen in de perio
de van 1943 tot 1946 de Groo
te Drie bijeen om de proble
men te bespreken, die uit de
oorlog voortvloeiden. Zoowel
in het Britsche Lagerhuis als
in het Amerikaansche congres
is er herhaalde malen op aan
gedrongen de toen genomen
beslissingen volledig bekend te
maken, vooral sinds Molotov
onlangs een geheim protocol
over de Duitsche herstelbeta
lingen publiceerde. Van de
meeste geheime clausules is de
inhoud in de loop der maan
den wel openbaar geworden,
hetzij door verklaringen van
president Roosevelt en presi
dent Truman in persconferen
ties, hetzij op andere officieele
wijze, doch de eigenlijke tek
sten waren nog niet gepubli
ceerd.
Sensationeele onthullingen
heeft het openbaar maken er
van niet gebracht. Alleen de
overeenkomst van Potsdam be
vat bepalingen, die volgens
functionarissen nog niet eer
der bekend waren, o.a. para
grafen over de verdeeling van
de Duitsche marine. In de eer
ste werd overeengekomen:
De totale sterkte van de
Duitsche marine, met inbegrip
van schepen, die in aanbouw
jzijri of hersteld worden, zal
'gelijkelijk worden verdeeld
onder de Sowjet-Unie, de Ver.
Staten en het Vereenigd Ko
ninkrijk.
In de derde:
Het grootste deel wan de
Duitsche duikbooten zal tot
zinken worden gebracht.
Slechts 30 duikbooten zullen
bewaard blijven en eveneens
gelijkelijk worden verdeeld
voor experimenteele en techni
sche doeleinden.
Een andere nog niet gepu
bliceerde clausule van het pro
tocol van Potsdam, slaat op de
engten van de Zwarte Zee. De
drie regeeringen erkenden, dat
de conventie van Montreux
over deze engten herzien
diende te worden, daar zij niet
in de huidige omstandigheden
voorzag. Overeengekomen
werd, dat de drie regeeringen
door directe besprekingen zich
in verbinding zouden stellen
met de Turksche regeering.
Finsch-Russisch
bondgenootschap
De Londensche correspon
dent van het Schotsche blad
„Scotsman" verneemt, dat Fin
land en de Sowjet-Unie waar
schijnlijk een bondgenootschap
zullen sluiten na de ratificatie
van het Finsche vredesverdrag.
Koningskwestie niet
opgelost.
De'Belgische
regeerïngsverklaring.
^Gistermiddag heeft de Belgi
sche eerste minister Spaak in
de Senaat de regeeringsverkla-
ring voorgelezen.
Naar de heer Spaak mede
deelde kon over de konings
kwestie tusschen de Belgische
socialistische party en de Ka
tholieke volkspartij geen fun-
damenteele overeenstemming
worden bereikt.
De regeering stelt er prijs op
het werk der financieele sanee
ring te voltooien en de sedert
de bevrijding toegepaste munt-
politiek onverzwakt voort te
zetten.
Verschillende belastingen zul
len worden herzien. De regee
ring erkent, met de overgroote
meerderheid der Belgen, dat de
belastingen het initiatief niet
mogen dooden.
De Belgische regeering
m,eent verder, dat het'statuut
van de nationale bank van Bel
gië herzien dient te worden,
zonder te willen overgaan tot
nationaliseering van deze in
stelling. t
Guerilla In Italië?
Het Milaneesche blad B Tem
po meldt, dat Grieksdie, Alba-
neesche, Joegoslavische en Bul-
gaarsche guerillastrijders on
der bevel van Russische offi
cieren gereed zouden staan, ac
ties te ondernemen op Itali-
aansch gebied, grenzend aan
Joego-Slavië. In de Joegoslavi
sche zóne van Venezia Guilla
zou een bijeenkomst gehouden
z\jn, tijdens welke een Joego-
s'avisch legeraanvoerder richt
lijnen voor militaire operaties
gegeven «ou heW>*w.
Men weet, dat voor de Darda-
nellen-kwestie sindsdien geen
enkele oplossing werd gevon
den.
Belangwekkend is ook een
document, dat in 1943 te Te
heran door Stalin, Churchill
en Roosevelt werd geteekend.
Uit dit document blijkt, dat
oorspronkelijk was besloten,
dat D.-Day, de dag van de in
vasie in Frankrijk, in Mei en
niet in Juni zou plaats vinden.
De betrokken staven zouden
een plan ontwerpen om de vij
and met betrekking tot deze
operaties te misleiden.
Men was het er voorts over
eens, dat het van militair
standpunt wenschelijk was, dat
Turkije voor het eind van het
jaar aan de zijde van de geal
lieerden in de oorlog zou ko
men.
De hulpverleenlng aan
Griekenland en Turkije.
Dure rede van Clayton.
De Amerikaansche ministers
Acheson en Clayton hebben
voor de derde maal in het
congres het doel van de voor
gestelde hulpverleening aan
Griekenland en Turkije uiteen
gezet.
Van de 300 millioen dollar voor
Griekenland zal ongeveer de
helft besteed worden voor
de ammunitie, uitrusting voor
de Grieksche troepen enz., op
dat doeltreffend tegen de
guerillastrftders kan worden
opgetreden.
Op een vraag van Claude
Pepper, af het Turksche leger
„waakzaam" gehouden werd
tegen eenig ander land dan de
Sowjet-Unie, antwoordde
Acheson: „Ik weet geen an
der land, dat een mogelijke
aanvaller van Turkije zou
kunnen zijn".
Senator Mundt noemde
Clayton's verklaring „de
duurste rede in de wereldge
schiedenis", omdat hij slechts
300 woorden aan Turkije be
steed had, hetgeen bjj een ver
zoek om 100 millioen dollar
33.333 dollar per woord be-
teekent. „Laat mrj u geluk-
wenschen", aldus Mundt. Na
dat het gelach bedaard was,
antwoordde Clayton: „Ik heb
natuurlijk niet alle woorden
gebruikt, die aan dit onder
werp gewijd zouden kunnen
worden".
Izwpstia over het
Roergebied.
Moskou heeft aanhalingen
gedaan uit een artikel in de
Izwestja over het Roergebied.-
waarin beweerd wordt, dat „de
fascistische industrie-magna
ten, die zooals voorheen in het
Roergebied de baas spelen, de
steenkoolproductie saboteeren
om hun wil te kunnen opleg
gen aan de landen, die\ afhan
kelijk zijn van de steenkool ea
de industrie van het Roerge
bied".
Het blad zegt*dat Bevin zich
kantte tegen het Sowjet-Rus-
sisch voorstel voor èen vier-
mogendheden-contröle over het
Roergebied op grond van de
overweging, dat het Roerge
bied niet verschilt van eenig
ander deel van Duitschland.
Na Paschen
minder vleesch.
De vleesch voorziening van
Nederland op de tegenwoordi
ge voet steunt slechts ten
deele op binnenlandsche pro
ductie. Daarnaast moet een
belangrijke hoeveelheid vleesch
uit invofer verkregen worden.
Uit een vermindering van de
vleeschaankoopen in het bui
tenland vloeien dan ook ge
volgen voort voor het vleesch-
rantsoen.
De extra verstrekking van
100 gram per veertien dagen
aan verbruikers van vjjf jaar
en ouder zal na Paschen
dus bij de bonaan wijzing voor
de periode van 14 tot 26 April
a-s. komen te vervallen,
zoodat het vleeschrantsoen dan
weer 200 gram per week zal
zijn-
Getracht zal worden uit een
met behulp van import van
vee gevormde voorraad vleesch
en nog eenige Ioopende im-
uort van vee uit Denemarken
het basisrantsoen van 200 gr.
uer week voorloopig te hand
haven. Wanneer echter in de
zomer het aanbod van slacht
vee in het binnenland terug
loopt een jaarlijks terug-
keeirend normaal verschijnsel
zal in die tijd met verlaging
van het rantsoen tot 150 gr.
per week rekening moeten
worden gehouden.
Chr. Boeren- en Tuin-ders-
bond protesteerde.
TELEGRAM AAN
MINISTER MANSHOLT.
Het hoofdbestuur van de
Chr. Boeren- en Tuindersbond
in Nederland heeft een tele
gram gezonden aan den mi
nister van landbouw, visscherij
en voedselvoorziening, waarin
dat hoofdbestuur met de mees
te ernst protesteert tegen de
nu door de regeering gevolgde
loon- en prijspolitiek inzake
land- en tuinbouw.
...is het 350 jaar gele
den, dat de Spanjaarden
een aanslag pleegden op
Steenwijk, welke aan
slag evenwel op een mis
lukking uitliep;
is het 120 jaar gele
den, dat Ludwig von
Beethoven overleed.
De prinsesjes
op de ski.
Ondanks het voorjaarsach
tige warme weer, kan er in de
omstreken van Zermatt nog
heerlijk worden geskied.
Zoowel Prins Bernhard als
de beide prinsesjes maken
ruimschoots van deze gelegen
heid gebruik. De skitochten
worden elke dag langer en
Maandag hebben de prinsesjes
een tocht van zes kilometer
gemaakt van de Görnergraf
naar Zermatt, een hoogtever
schil van 1500 meter. Bij haar
terugkomst in het hotel ver
telde Beatrix, dat zij tijdens
de tocht „maar" vier maal
was gevallen.
De aflevering van
brandstoffen.
Li verband met verschillen
de klachten ÖVer de verdeeling
der brandstoffen over de han
delaren door het Rijkskolenbu-
reau, waarbij sommige hande
laren in den lande bevoordeeld
schenen te worden boven an
dere, is een commissie van on
derzoek ingesteld.
Het gaat natuurlijk niet aan,
dat sommige handelaren reeds
twee of zelfs drie eenheden
van de laatste bonaanwijzing
zouden kunnen honoreeren,
terwijl andere nog niet eens
voldoende hebben om iedere
klant klant de eerste eenheid
te leveren.
Een geruchtmakende zaak.
Drie van de 8 Westafrika
nen, die 1 December 1944
wegens ritueele moord ter
dood waren veroordeeld, zijn
enkele uren nadat hun exe
cutie voor de zevende maal
was uitgesteld,- opgehangen.
De zwarte krijgers zijn de
overblijvenden van de acht die
in 1945 werden schuldig bevon
den aan het doodranselen van
het onderhoofd Akyah Mensah.
Twee verkregen gratie en één
stierf aan natuurlijke oorza
ken. Hun verdediging was dat
zij van de geest van het op
perhoofd Sir Ofori Atta op
dracht hadden gekregen om
iemand dood te slaan „hem
waardig", om hem te vergezel
len op zijn reis naar geene
zijde.
De zaak verkreeg groote pu
bliciteit in de wereld toen op
drie Maart parlementsleden op
een* stormachtige zitting, geleid
door Winston Churchill, be
weerden dat de veroordeelden
vier maal naar de plaats wa
ren gebracht waai' zij geëxecu
teerd zouden worden en dat de
executie vier maal was uitge
steld.
Dat, zeide Churchill, was te
gen de fundamenteele princl
pes van het Britsche recht en
de mannen behoorden gratie te
verkrijgen. Er werden tegen
gratie echter officieele bezwa
ren ingebracht, waarbij werd
aangevoerd dat indien de
moordenaars niet geëxecuteerd
werden, de inboorlingen zou
den gelooven dat juju krach
tiger was dar de Britsche ju
stitie, hetgeen tot ongeregeld
heden zou kunnen leiden.
Tante Bertha was
gewapend.
Door de fiscale recherche is
in samenwerking, met de re
chercheurs, die met het onder
zoek inzake de affaire „Tante
Bertha" belast zrjn, een huis
zoeking gedaan in de woning
van mevr. B. M.-van der H.-K.
aan de Mecklenburglaan te
Rotterdam.
Zy ontdekten in een gehei
me bergplaats een compleet
wapenarsenaal, bevattende ex
plosieve stoffen, stenguns en
zelfs karabijnen, een loopgraaf
mortier en een instrument om
gebouwen op te blazen.
De in de illegale wereld als
„Tante Bertha" bekend staan
de mevr. B. M. van der H.-K.
werd medio Maart door de
P.R.A. gearresteerd.
Vele personen zouden mede
plichtig zijn.
Prof. Schermerhorn leidde de bijeenkomst.
Dankdienst, bidstond
en hoogmis.
Onmiddellijk
Maandagmorgen en Maan
dagmiddag is door de com
missie-generaal tezamen
met de Indonesische dele
gatie het protocol vastge
steld voor de onderteeke-
ning der Linggadjati-over-
eenkomst.
Behalve, de heeren Scher
merhorn en van Polk waren
aanwezig dr. Koets, directeur
van het kabinet van den G.
G., Verboeket, algemeen se
cretaris en mr. Sanders, se
cretaris der commissie-gene
raal.
De republiek werd vertegen
woordigd door de heeren
Roem en Soesanto.
Sjahrir was niet aanwezig.
By de onderteekening op
Dinsdagmiddag te 17 uur 30
zouden ongeveer 70 Neder
landsche, republikeinsche en
buitenlandsche genoodigden
aanwgzig zijn.
na de onder
teekening
zal prof.
Schermer
horn het
woord voe
ren. Na hem
spreken de
heeren Sjah
rir en van
Mook. De
ondertee
kening vindt plaats in de
troonzaal van het paleis aan
het Rijswijk, zij geschiedt door
't plaatsen van de naam onder
de volgende verklaring:
„Heden, de 25e Maart,
is deze overeenkomst, met
inachtneming door beide
eartijen van de daarop
e trekking hebbende tus
schen de delegaties gewis
selde en ais bijlagen aan
deze overeenkomst toege
voegde brieven en nota's,
laatsteiyk van 15 en 24
Maart, door de daartoe ge
machtigde delegaties na
mens de regeeringen van
het koninkrijk der Neder
landen en de republiek In
donesia onderteekend. Van
deze overeenkomst zijn vier
exemplaren in de Neder-
landsche taal en vier exem
plaren in de Indonesische
taal onderteekend".
Na de onderteëkening bege
ven de gasten zich JT!oor de
tuin van het paleis aan het
Rijswijk naar het paleis aan
het Koningsplein, waar dr. van
Mook recipieert te 18 uur 30.
De gasten, onder wie de
republikeinsche delegatie, aar»-
schouwen vervolgens hét
groote vuurwerk, dat afgesto
ken wordt op het Konings
plein.
Aneta seint nader uit Ba
tavia,
Op het vastgestelde uur
had de onderteekening plaats,
die aan Nederlandsche zijde
verricht werd door prof.
Schermerhorn, dr. van Mook
en den heer van Poll, aan In
donesische zijde door Sjahrir,
mr. Roem, mr. Soesanto en
dr. Gani.
Er waren talrijke genoo
digden aanwezig.
De plannen in vergevorderd stadium.
Schoonheid keert terug.
Nergens in het land heeft de
toekomst er triester uitgezien
in die vreugdevolle dagen na
de bevrijding dan op Walche
ren en in Middelburg. De totale
oorlog heeft de eens zoo trot-
sche en schoone stad, centrum
van het geestelijke en cultu-
reele leven in de provincie,
zwaarder gehavend dan eenige
andere stad van dezelfde groot
te in Nederland.
Het Duitsche bombardement
veranderde 253 woonhuizen,
197 winkels, 25 hotels en café's,
22 banken en kantoorgebou
wen, 76 industrieele bedrijven
en als grootste ramp het mee-
rendeel van Middelburg's on
volprezen oude gebouwen, jaar
lijks door duizenden vreemde
lingen bewonderd, in puin,
terwijl het water en de artil
leriebeschieting nog eens 100
woningen verwoestte, 300
zwaar en 1000 minder zwaar
beschadigde. Slechts 710 van
de 5500 woningen in de hoofd
stad waren gespaard gebleven,
waarlijk een trieste balans...
Het gemeentebestuur be
raadde zich reeds in de eerste
dagen van de bevrijding op
plannen voor de toekomst. Er
werd uiteindelijk een plan tot
herstel en herbouw geboren,
dat naar men hoopt in
de periode van 1945 tot 1960
uitvoerbaar zal zijn.
Om aan deze plannen zoo
veel mogelijk bekendheid te ge
ven heeft men ze thans ont
vouwd in een handige, goed
verzorgde brochure, geschreven
door G. Ballintijn, ivaaraan
wij hieronder eenige büzonder-
heden ontleenen.
CULTUREEL- EN
WOONCENTRUM.
Rondom het oude centrum
heeft men zich nieuwe woon
wijken gedacht, die ondanks
karakteristieke verscheiden
heid zullen harmonieeren met
het landschap. De voornaam
ste wijk komt tusschen Bree-
weg en Nieuwe Vlissingsche
weg en zal uit arbeiders- en
middenstandswoningen be
staan.
De wederopbouw van de bin
nenstad, zöo belangrijk met het
oog op de woningnood, zal cir
ca 5 jaar vergen. Vrijwel alle
opengevallen terreinen hebben
reeds een bestemming, terwijl
de bouwplannen klaar liggen.
Gedurende de oorlog werd een
honderdtal woningen her
bouwd.
Op 't Zand verrezen 160.
nieuwe woningen, die echter
geleden hebben van 't granaat-
vuur. Er werd verder de bouw
voorbereid van 94 arbeiders-
en 116 middenstandswoningen.
Voorts zijn er plannen om in
aansluiting on deze complexen
500 woningen te bouwen tus
schen Nieuwe Vlissingsche weg
en Lageweg, die in 1960 ge
reed zijn. Op het terrein van
de Griffioen komen 180, tus
schen Nadorstweg en Veersche
weg 160 nieuwe panden.
De plannen voor herbouw
van het stadhuis worden lang
zaam maar zeker afgewerkt;
men hoopt omstreeks 1960 de
oude glorie van dit Gothische
bouwwerk hersteld te hebben.
Ook het herstel van de Abdij
gebouwen, de Koorkerk en de
Nieuwe Kerk vindt voortgang,
ook al gaat dit niet in het ge-
wenschte tempo. Men heeft
echter het vertrouwen, dat de
ze gebouwen, evenals dë,l Lange
Jan, kort na 1950 althaifs hun
uiterlijke schoonheid herwon
nen 'zullen hebben.
Aan Bachten Steene zal wel
licht dit jaar begonnen kunnen
worden met de bouw van de
nieuwe R.K. Kerk en in 1948
met het bouwen van een Gere
formeerde Kerk aan 't Zand.
Binnen afzienbare tijd hoopt de
Prov. Bibliotheek te herbou
wen met de oude, monumen
tale gevel.
Wat de scholen betreft, kan
medegedeeld worden, dat aan
de Dam een ULO-school voor
meisjes zal komen, de RHBS
een nieuw voorgebouw krijgt,
aan Bachten Steene een RK
school zal worden gebouwd
met een nieuw Zusterhuis en
èen kleuterschool. Plannen lig
gen verder gereed voor een
nieuw gymnastieklokaal aan
Bachten Steene, een lagere
school aan 't Zand en een la
gere land- en tuinbouwschool.
Tenslotte zijn er plannen
voor het bouwen van een nieu
we brandweergarage aan de
geprojecteerde breede uitvals
weg nnar DfiTnfiurw ter""1'!
men overweegt het politiebu
reau te verbouwen. De Stads-
schuur wordt eveneens ver
bouwd. Er bestaat een kans,
dat het prachtige particuliere
huis De Steenrotse door de
eigenaresse, de ver. „Hendrik
de Keyser", zal worden her
bouwd.
SPORTTERREINEN
EN PLANTSOENEN.
Middelburg zou geen aan
trekkelijke woonstad zijn, wan
neer niet tevens werd zorg
gedragen voor goede sportter
reinen en plantsoenen. Over de
herbeplanting van de bolwer
ken schreven wy reeds uitvoe
rig. Breede banen van groen
zullen de woonwijken fleuriger
maken. Met de aanleg van een
ruim stadspark nabij de Na
dorstweg wordt in het volgen
de jaar een begin gemaakt. De
begraafplaats wordt aanzien
lijk uitgebreid eh van passen
de beplanting voorzien.
Aan de Nadorstweg is tevens
een groot complex van sport
velden geprojecteerd; oefen-
velden zijn ontworpen in drie
andere_ stadsgedeelten. Voor de
inrichting van een modern
zwembad denkt men aan het
terrein achter de melkfabriek,
waar wellicht ook speelweiden
voor de jeugd worden aange
legd.
uit deze summiere gegevens
blijkt overduidelijk, dat Middel
burg, wanneer alle plannen van
gemeentebestuur en particulie
ren werkelijkheid zullen zijn
geworden, een ideale woonstad
zal zijn, doch daarnaast een
stad, die niets aan schilder
achtigheid en schoonheid heeft
ingeboet, een stad waar wel
vaart heerscht, een roos in de
rijke tuin van N^d^rland, Wal-
HET GROOTE OOGENBLIK.
Volgens het door beide dele
gaties getroffen gemeenschap,
peüjk besluit was er geen
voorzitter voor deze plechtige
bijeenkomstde 18de bijeen
komst van de delegaties. Prof.
Schermerhorn stond echter op,
zeggend: „Laten wij beginnen
met de onderteekening van de
documenten". Aan het hoofd
van d^ lange tafel zat prof.
Schermerhorn met Sjahrir aan
zijn rechterhand en daar
naast dr. van Mook en mr.
Soesanto. Aan de linkerhand
van prof. Schermerhorn zaten
mr. Roem, de heer van Poll en
ar. Gani, terwijl de secretaris
sen mr. Boediardjo en dr. San.
ders, aan de andere kant van
de tafel zaten. Er was een
moment van gespannen stilte,
toen prof. Schermerhorn het
document begon te teekenen.
De onderteekening geschiedde
met twee gouden pennen, èen
geschenk van dr. van Mook
aan de voorzitters der beide
delegaties.
PROF. SCHERMERHORN.
Na de onderteekening sprak
prof. Schermerhorn een rede
uit, waaraan wij het volgende
ontleenen:
Dit is een plechtig oogen-
blik in de geschiedenis van
twee volkeren en een dat
tegelijkertyd van groote be-
teekenis is, omdat het de be
zegeling brengt van de defi
nitieve keuze van de weg,
welke beide wenscheni te
gaan, namelijk de weg van
vreedzame samenwerking
op grond van vrijwilligheid,
Spr. wees op hetgeen in het
verleden ergernis en ellende
baarde en zeide, dat beide de
legaties innig verheugd waren.
Na herinnerd te hebben aan
de koninklijke rede van 7
Dec. 1942, constateerde de
heer Schermerhorn, dat ook nu
de geschiedenis niet stil staat.
Ook in de blijvende samen
werking tusschen Nederland
en Indonesië zal ontwikkeling
komen en ruimte komen voor
vormen van hooger orde.
Indonesië heeft een groote
sprong gemaakt, zoo groot, dat
eenige voorzichtigheid aan de
zijde van de nieuwe staatkun
dige organisatie raadzaam
moet wordeh geacht.
Zich richtend tot de leden
van de Indonesische delegatie,
zei de heer Schermerhorn:
„Er is een geweldige taak
voor u weggelegd. Het gaat
niet om formules, maar boven
al om de vraag of men bereid
is elkaar eenig crediet te ge
ven. Dat'geldt niet alleen voor
hen, die verantwoordelijk zijn,
maar bovenal voor de volke
ren".
Spr. eindigde met er op te
vvijzen, dat dit de eenige weg
is nu wrj aan dit brooze begin
staan, dat een onverwoestbaar
geloof vergt van allen.
SJAHRIR SPREEKT.
Minister president Sjahrir
zeide o.m.:
Groot is nog de onzeker
heid, scherp ~.yn nog de twy-
fe! en het wantrouwen ten
opzichte van deze belangrij
ke gebeurtenis
Nog altyd staan onze stry-
ders tegenover de zonen van
Nederland met geweren en
ander moordtuig In de hand,
elkaar beschouwend als een
bedreiging voor zichzelf, als
levens, die verdwijnen moe
ten, als vijanden, die vernie
tigd moeten worden.
Scherp is nog de haat,
duister en bewolkt is de
lucht in dit eens zoo schoo
ne land.
Spr. wees daarna op de tee
kenen van verheldering en
ontspanning, die zich reeds
voordoen.
De overeenkomst, die wy nu
teekenen, aldus Sjahrir, wil
een eerste stap zijn om ons te
bevrijden uit de benauwenis,
om de duisternis te verdrijven
en licht en zuiverheid te doen
terugkeeren. In Indonesia ont
steken wij een fakkel, klein
slechts, een fakkel van men-
schelijkheid en redelijkheid. La
ten wij zorgen dat de fakkel
blijft branden met steeds hel
derder vlam.
REDE DR. H. J. VAN MOOK.
Dr. H. J. van Mook consta
teerde in zijn rede, dat de oor
log de beide volkeren van de
vrije wereld isoleerde. Boven
dien werd in Ned. Indië een
geheele bevolkingsgroep ge
ïsoleerd en aan een opsluiting
onderworpen, die iedere be
schrijving tart.
Ieder volk moest zgn eigen
baan vinden totdat de over
winning was behaald.
De geschiedenis na de 15e
Augustus 1945 heeft het ons
niet gemakkelijk gemaakt.
Toch hebben de achterliggen
de maanden niet uitsluitend
tegenspoed en duisternis ge
bracht.
Aan Nederlandsche kant is
een prijzenswaardige zelfbe-
heersching aan de dag gelegd.
Aan Indonesische zijde zag
men voor en na het verlangen
De handdruk.
Nadat de onderteeke
ning van het Linggadja-
ti-verdrag had plaats ge
vonden, stond Dr. P. J.
A. Idenburg op en druk
te dr. Gani, die vlak bij
hem zat, de hand. Daar
na complimenteerden de
leden der Indonesische
en Nederlandsche dele
gaties elkander onder
ling.
naar samenwerking door. de
stellingen heenbreken. Nu is
het dan zoo ver, dat twee vol
keren de eerste grondslag heb
ben gelegd voor een geza
menlijk verder gaan als gelijk
ken.
Er is baast by het ver-
werkeiyken van dit ver
drag, want het land is arm
en het snakt naar herstel. Er
kan nu een einde komen
aan alle locale twisten en
plaatselijke strijd.
Van vandaag af kunnen
en moeten openbare ^tin-
gen aan beide kanten de
toon van wantrouwen, ver-<
dachtmaking en vijandschap
laten varen. De tyd van
vriendschap en samenwer
king is aangebroken.
De lange en moeilijke
maanden tuuschen Linggadjati
en vandaag hebben een zwa
re wissel getrokken op ons
geduld en onze geestdrift.
Laat óns met overtuiging en
vertrouwen het werk van de
vrede beginnen.
DE RECEPTIE.
De genoodigden verlieten de
troonzaal en begaven zich
naar de speciaal voor deze ge
legenheid versierde tuinen,
waar een zee van licht de weg
opvroolijkte, diie naar dat ge
deelte van het paleis leidde,
waar dr. van Möok en zijn
echtgenoote een receptie ga
ven, waaraan door vele Ne
derlanders, Indonesiërs, bui
tenlandsche consuls etc. werd
deelgenomen.
In Batavia waren op ver
scheiden plaatsen vlaggen uit
gestoken, soms de Indonesi
sche rood-witte vlag van deur
tot deur naast het Nederland
sche rood-wit-blauw. Bij het
vallen van de duisternis de
plechtigheid begon tegen
schemertijd te Batavia
kwam Batavia langzamerhand
in feestelijke atmosfeer, welke
begon met vuurwerk en „sla-
matans" (Indische feestelijke
maaltijden), welke in de open
lucht op verscheidene pleinen
en in parken te Batavia voor
25,000 personen gehouden wer
den en die door de Nederland
sche en Indonesische gemeen
teraden gezamenlijk waren
aangeboden.
Groot vermaak veroorzaak
ten de Nederlandsche wnd.
burgemeester van Batavia, drs.
A. Th. Bogaardt. en de Indo
nesische burgemeester, Soe-
wirjo, toen zij 1000 k.g. Ne
derlandsche centen met een
totale waarde van vijftienhon
derd Nederlandseh-Indische
guldens, tusschen de bevolking
op het Koningsplein wierpen.
LORD KILLEARN.
Na het teekenen van de
overeenkomst werd door de
beide delegaties gemeenschap
pelijk het volgende telegram
naar lord Killearn gezonden:
„De Nederlandsche en Indone
sische delegaties wenschea u
er in kennis van te stellen,
dat heden. 25 Maart om 17 u.
30 (Indische tijd), de overeen
komst van Ljnggadjati, welke
op 15 November 1946 werd
geparafeerd, geteekend is. Op
dit historische moment, waar
op de vriendschap tusschen de
volkeren van Nederland en In
donesië plechtig is bevestigd,
wenschen de delegaties ge
meenschappelijk u haar waar
deering te doen toekomen voor
de belangrijke bijdrage, welke
u gegeven heeft' tot de ver
zoening welke thans haar re
sultaat heeft gehad in de ves
tiging van een sterke basis
voor de duurzame samenwer
king tusschen de volkeren van
Nederland en Indonesië".
Lord Killearn heeft aan de
Nederlandsche en Indonesische
delegaties zijn felicitaties en
goede wenschen doen toeko
men. „Niemand hoopt vuriger
dan het Britsche volk, dat met
deze overeenkomst een nieuw
tijdperk van vriendschap,
voorspoed en geluk voor bei
de partijen moge aanvangen"*
zoo seinde hij.
DE VOORTZETTING.
Naar Aneta verneemt,
zullen de besprekingen tus
schen de Nederlandsche en
Indonesische delegaties over
de tenuitvoerlegging van de
overeenkomst van Lingga
djati een aanvang nemen op
Donderdag 27 Maart a.s.
14-DAAGSCHE DIENST
ANTWERPEN EN
ROTTERDAM.
De president van de Moel-
ler Steamhip Company die de
Maersk lijn exploiteert, heeft
verklaard, dat de Haersk fijn
op 2 Mei een halfmaandeliik-
sche dienst gaat openen tiis-
schen Antwerpen, Rotterdam,
Rouaan, New York en Phila
delphia.
