Gezinnen
JORIS IVENS
Ik zag mijn boeken branden
Protestantsche
kerkbouw
in vuil en misdaad
LEZERS SCHRIJVEN..
Een politiek filmregisseur
Even peultjes
TWEEDE BLAÜÏ
Zatefdag '1 Maarï 194?
Provinciale ZeeuwscSe Courant
STUDIECOMMISSIE VRAAGT INGRIJPEN.
Met harde hand.
{Wan onzen parlementairen,
redacteur).
Verschrikkelijk zjjn blijkbaar
de gevolgen, welke de oorlog
en de bezetting hebben gehad
op talrijke Nederlandsche ge
zinnen, die volkomen „aan la.
gvr wal" geraakt en centra
zijn van jammerlijke verwor
ding. De lezing van het rap
port, dat de studiecommissie
onder leiding van dr. A. Que.
rido, hoofd van de Gemeente
lijke Geneeskundige en Ge
zondheidsdienst van Amster
dam, welke (geheel op eigen
Initiatief) een nauwkeurig on.
derzoek heeft ingesteld naar
toestanden op bovenvermeld
gebied, schildert bestaand-
toestanden in schrille kleuren
en geeft een beeld van schrik
kelijke ontaarding, onverschil.
lig- en werkschuwheid, ar
moede met daarmee gepaard
gaande vervuiling, allerlei vor
men van misdaad, kortom een
verschrikkelijk moreel verval
Natuurlijk tiert in deze krui
en de zwarte handel welig
[et rapport constateert, dat
e.eze gezinnen buitengewoon
moeilijk te helpen zijn; het is
bri deze rampzalige nienschen
vies en smerig, alles ordeloos,
zonder iets van. eenlge regel
maat. De „opvoeding" der kin.
deren is vanzelfsprekend jam
merlijk. het sexueele leven
weerzinwekkend en de hygiëne
natuurlijk een aanfluiting
BESTRIJDING.
Het rapport concludeert, dat
het bestrijden der verschynse.
len onbegonnen werk is en dat
de oorzaken moeten worden
weggenomen. Daarin z
volgens het rapport een
wet moeten voorzien, welke
mogelijk moet maken, gezin
nen, die, niet voldoen aan rede.
Igkerwijs te stellen eischen,
onder toezicht eener rechtbank
te brengen op verzoek van de
Voogdijraad of op vordering
van den officier van justitie.
De Raad voor Gezinszorg voor
Onmaatschappelijken wordt in
het schets-ontw. van wet ge-
E
GEEN BLIJDSCHAP.
Met instemming heb ik uv
artikel „Walcheren wordt
droog'1 gelezen. In gedachten
beleefde ik weer het vreeselijk
bombardement dat Westkapel,
ie's dijk opende en bet water
deed stroomen over onze lan
den, en ook de inspanning, de
spanning en de blijdschap bij
het dichten van het gat. Maar
nu na een jaar tijds, is er
geen blijdschap meer, maar
ongerustheid over de toekomst
en angst voor de komende
„Noodwet-Walcheren", die ons
zal ruïneeren. niet uit de el
lende zal helpen, maar ons
no eens een duw omlaag zal
geven me+ een 1000 lasten
per H.A. Bijna alle Inwoners
van Westkapelle zijn verbit
terd, on ook die van vele an
dere plaatsen in Walcheren,
igetuige de vergadering in
Oostkapelle op Vrijdag 21 Fe
bruari.
Wij zouden dankbaar zijn
als wc geholpen werden, maar
niet met een herbouwregeling
die gebaseerd is op schadebe
drag in 1940, en zonder ruil
verkaveling.
WESTERBEKE, Westkapelle.
Boekbespreking
N. M. Japikse: „Opvoeding
van Prinsessen en Prinsen van
de Huizen Oranje en Oranje-
Nassau". Ter gelegenheid van
de geboorte van ons nieuwe
Prinsesje gaf de Nat. Le
vensverzekeringsbank te Rot
terdam ccn aardig, keurig ver
zorgd boekje uit. waarin de
Koninklijk archivaris N. M.
Japikse allerlei interessante
bijzonderheden mededeelt over
de opvoeding van Oranje-kin-'
deren van de Dillenburgsche
hof af tot onze Prinsesjes toe.,
luchten dit lezenswaardige
boekje.
Prof. dr. G. J. t Sizoo:
„Atoomenergie". Als eerste
deeltje in de nieuwe natuur
wetenschappelijke reeks kwam
b\j Moussault's Uitgever^ te
Amsterdam een zeer lezens
waardig boekje over de atoom
energie uit. De schrijver geeft
niet alleen een heldere uiteen
zetting van de ontdekking,
maar ook haar wetenschappe
lijke voorgeschiedenis, terwijl
hij ten slotte ook cenige be
schouwingen wijdt aan de
groote mogelijkheden, welke
de toepassing kan bieden. Tot
heil van do mensehheid, wan
neer zij er althans in slaagt
de ontwikkeling in goede ba
nen te leiden.
Maarten Toonder: „Teeken
film", Als tweede deeltje In dc
serie „de wijze Jacob" ver
scheen bij de Uitgeverij Jacob
van Campen te Amsterdam
een alleraardigst boekje over
?e _.ontwikkeling van de tee
kenfilm. De prettig geschre
ven tekst en een reeks goede
afbeeldingen maken dit be
scheiden boekje tot een aan
winst voor onze nog steeds
schaarsche filmliteratuur.
heel ingeschakeld, welke het
geestelijk, lichamelijk en stof
felijk. we'.zijn van het gezin
verzorgt. Mocht dit niet sla
gen, dan kan het gezin in een
kamp worden geplaatst. Meer
dwang dan noodzakelijk is,
wordt niet beoogd, er zijn
trouwens hooger beroep-moge.
iijkheden geschapen. Het regi
me is bedoeld voor twee jaren
en kan verder van jaar tot
jaar worden verlengd.
GEEN OPLOSSING.
In verband met het boven,
staande hebben wij een kort
onderhoud gehad met den heer
J. Wondergem, secretaris der
Interdepartementale Commis
sie voor A.socialen aan het
departement van Binnenland-
sche Zaken, en hij wees erop,
dat -genoemd rapport een
dankbaar aanvaarde bijdrage
is voor onze regeering ten
aanzien van de oplossing van
het netelige vraagstuk, maar
dat het nog niets vaststelt om
trent haar uiteindelijk stand
punt in deze. Binnenkort hoopt
de Interdepartementale Oom-
missie ook een rapport te pu.
bliceeren en daarin zal nader
tot uitdrukking komen hoe de
regeering tegenover het vraag,
stuk staat. De heer Wonder
gem erkende, dat ideaal is, het
vraagstuk in zijn geheel op te
lossen, maar dat vereischt
diep.ingrrjpende bevoegdheden
in het privaat leven der bur
gers en heeft dus tal van fa.
cetten.
Het komt ons voor, dat onze
regeering in deze niet al te
schuchter moet zijn met het
.aantasten van rechten", want
wil hebben meermalen contact
gehad met armbezoekers,
kortom met nienschen, die da
gelijks aanraking hebben
met de zelfkant der maat
schappij en ze verklaarden al-
tjjd mismoedig: het pauperis
me is niet afdoende te bestr(j_
den. De teleurstellingen z\jn
keer op keer afschuwelijk
Daarom gelooven wij, dat in
derdaad slechts krachtig over
heidsingrijpen, zooals boven,
vermeld rapport beoogt, red
ding kan brengen. De In vuil
en misdaad verkeerende gezin,
nen leveren voor onze volksge
meenschap tè groot gevaar op
niet alleen, maar vooral ook
de toekomst der kinderen ge
biedt snel en doortastend op
treden
Goed yisschen.
De strenge winter brengt
voor de Noord-Limburg-
sche bevolking toch niet
louter narigheid met zich
mee, althans niet voor de
verstokte hengelaars, die
kou noch sneeuw schu
wen, als het getij gunstig
is om het hengelsnoer uit
te werpen. En het getij
is inderdaad gunstig,
want door het strijken der
stuwen in de Maas, is er
op de rivier een zeer ster
ke drift ontstaan, waarin
het goed visschen blijkt
tc zijn, omdat de visschen
zich naar de oevers be
geven. Tientallen henge
laars ziet men dagelijks
alleen al te Veno hun
geluk beproeven en vang
sten van 70 pond per dag
zijn heelemaa! geen zeld
zaamheid.
HERONTGINNTNG EN
DRAINAGE.
Sinds het voorgaande jaar
wordt van overheidswege sub
sidie verleend voor herontgin-
nings- en drainage-werkzaam
heden, welke door landbouwers
met eigen personeel of uit naaste
omgeving worden uitgevoerd.
Het maximum-subsidie bedsaagt
voo- drainage f 300 per ha,
voor herontginning f 2000 en
voor ontginning f 3000, echter
met dien verstande, dat het sub
sidie nimmer meer dan 3 maal
de waardestijging bedraagt.
Voor deze z.g. boe-enwerken
bestaat groote belangstelling.
Einde 1946 ware nreeds onge
veer 1700 aanvragen ingediend,
waarvan half Decembe- 275 in
uitvoering waren.
STUDIEBEURZEN.
Het rijksbureau voor studie
toelagen deelt mede, dat zij, die
voor onderwijzer(es) willen stu-
deeren en minvermogend zijn
aanmerking kunnen komen
voor 'n studietoelage van 300
per jaar. Begaafde a.s. studen
ten aan universiteit of hooge-
school, die minvermogend zijn
kunnen bij hetzelfde bureau een
aanvraag voor een studietoelage
(renteloos voorschot) indienen.
Laatste datum van aanvraag:
14 Maart a.s.
President Truman heeft
Lewis Williams Douglas tot
ambassadeur der V. S.
Groot-Brittannië benoemd.
Arbeidsvoorwaarden in de
landbouw.
De Stichting voor de Land
bouw heeft het algemeen ge
deelte van de collectieve ar
beidsovereenkomst voor de
akker- en weidebouw en de
veehouderij voor het contract
jaar 19471948 opgesteld.
Een der belangrijkste wijzi
gingen tegenover het jaar
19461947 is wel, dat de in
deeling der arbeiders in ge-
schooiden, geoefenden en on
geschoolden heeft plaats ge
maakt voor de indeeling in
vakarbeiders en ongeschoolden.
Voor de gediplomeerden is een
toeslagregeling opgenomen.
De normale arbeidstijd in dc
veehouderij is voor het jaar
vastgesteld op 3200 uren. De
maximum arbeidstijd is ver
minderd van 3280 op 3240
uren.
De zes vacantiedagen zijn
uitgebreid met vier zgn. snip
perdagen.
Raketten lotografeeren
de sterren.
De astronoom Sir Harold
Spencer Jones heeft verklaard,
dat bestuurde raketten met
zeer goede resultaten zijn ge
bruikt voor het nemen van fo
to's van het zonnespectrum.
In de V.S. zijn, aldus Jones,
raketten in de richting van de
zon geschoten, waarbij 6e fo
to's werden genomen door mid
del van een in de kop van de
raket gemonteerde specto-
graaf. De raket steeg onge
veer 170 km. waarbij na re
gelmatige tusschenpoozen op
namen werden gemaakt.
Jones verklaarde, dat raket
ten voor de astronomen groote
mogelijkheden openen om eeni-
ge van de grootste geheimen
van het heelal te ontdekken.
Door boven de sfeer van de
aarde uit te stijgen kunnen zg
foto's nemen van Mars en an
dere planeten.
Terug in Nederland
Erich Kasiner:
Goebbels vierde feest.
Vermoedelijk is de Duitsche
auteur Erich Kastner de eeni-
ge die in Duitschland tegen
woordig was bij de feestelijke
verbranding van zijn boeken.
Hij vertelt daarvan in de in
leiding, die hij schreef bij een
bloemlezing, „Bei Durchslcht
beiner Bücher". welke onlangs
in Ziirich verscheen.
„Mijn eerste boek, de ge
dichtenbundel „Herz auf Tail
le" verscheen in 1927 en ie
het jaar 1933 werden mijn
boeken in Berlijn op het groo
te plein bij de Staatsr.pera,
door een zekeren heer Goeb
bels, met een dreigend-feeste
lijke bombarie verbrand Vier
en twintig Duitsche schrijvers,
die symbolisch voor altijd uit
gedreven moesten worden,
somde hij triomfantelijk op,
Ik was de éénige van deze
vier en twintig, die persoon
lijk verschenen was, om deze
theatrale onbeschaamdheid bij
te wonen.
Ik stond voor de universi
teit. tusschen studenten in S
A.-uniform ingedrukt, zag on
ze boeken in de vlammen op
gaan en hoorde de tiradc-n
an den kleinen leugenaar Het
was begrafenisweer. De kop
van een kapotgeslagen buste
van Magnus Hirchfeld stak,
op een lange stok, hoog boven
de zwijgende menschenmassa
uit en bewoog heen er. weer.
Het was afschuwelijk.
Opeens riep een schrille
vrouwenstem: „Daar staat
Kastner". Een jonge cabaret-
artiste, die met haar coiJega
in de menigte stond, had mg
gezaen en gaf aan haar verba
zing, overdreven luid uitdruk
king. Ik begon me onbehaag
lijk te voelen. Maar er gebeur,
de mets. (Ofschoon er in deze
dagen juist zeer veel placht te
„gebeuren"). Nieuwe boeken
zweefden in het vuur. Nieuwe
leugens klonken. En de ge
zichten der bruine studenteu
staarden, met de stormriem
onder de kin, onbewogen over
het vuur naar het gesticulee-
nende duiveltje.
In de jaren die volgden, zag
ik mijn boeken alleen als ik
eens in het buitenland was. In
Kopenhagen, in Ziirich, in Lon
den Het is een merkwaardig
gevoel een verboden schrijver
te zijn en zgn boeken nooit
meer in de etalages der boek
handelaren te zien. In geen
stad van het vaderland. Zelfs
niet in de geboorteplaats. Niet
eens met Kerstmis, als de
Duitschers door de besneeuwde
straten loopen om presentjes
te koopen. Men is een levend
lijk
Het heeft twaalf jaar ge
duurd, eer het Derde Rijk ten
•einde was. Twaalf korte ja
ren waren genoeg, om Duitsch.
land te gronde te richten".
De bekende filmregisseur
Joris Ivens, wiens politieke
denkbeelden bij zijn filmactivi
teit nogal sterk meespreken,
is in Nederland teruggekeerd
een afwezigheid van 8
jaren. Hij verwierf groote be
kendheid door znn documen
taire „Zuiderzee welke film
aan duizenden menschen over
de geheele aardbol heeft ge
toond hoe het Nederlandsche
volk zonder wapens land wist
te winnen.
Tijdens de Spaansche bur
geroorlog maakte hij, in sa
menwerking met o.a. Ernest
Hemingway, dc documentaire
„Spanish Eerth". later in
China „400 Million". In het
begin van de afgeloopen oor
log bood Ivens zgn diensten
aan de Nederlandsche rcgcc-
ring te Londen aan. Deze aan
vaardde ze echter niet. Later
voer hij 3 maanden op Cana-
deesche corvetten mee in con-
vooien naar Moermansk, en
maakte een documentaire over
de opleiding der jonge Cana-
deesche zeelui.
Kort daarop werd hij naar
Hollywood ontboden, waar
hij de filmers instrueerde in
de documentaire techniek en
in de „Capra-nuit" meewerkte
aan de serie documentaires
..Why we fight", welke kort
na de oorlog ook hier te lan
de zgn vertoond. Tevens maak
te hij een film voor het Amc-
rikaansche leger „Know your
enemy Japan". Tenslotte werk
te hij mede aan het draaiboek
van „The story of G-I-Joe",
gebaseerd op de verhalen van
Amerika's populairsten oor
logscorrespondent Ernie Pyie.
In November 1945 heeft
Ivens zijn inmiddels aanvaard
de functie van film-com
missioner" met het doel -de
bevrijding van Indonesië
filmen, neergelegd, omdat de
ze bevrijding zich niet in over
eenstemming met zgn inzich
ten voltrok. In verband hier
mede wijdde de heer Ivens
nog uit over de actie der Aus
tralische havenarbeiders. In
Australië heeft hij na het
neerleggen van zijn functie
nog een boek geschreven over
de documentaire film en hij
houdt thans over dit onder
werp lezingen in dc groote
Europeesche steden. Zijn vol
gende opdracht is een film
over Tsjecho-Slowakrje en in
het verre verschiet 'ligt een
opdracht voor een film in ver
band met de Unesco.
Sprekend over de Ameii-
kaansche film zeide Ivens, dat
Hollywood aan het „opgroeien"
is en dat er zich daar, hoewel
dat aan de buitenkant nog
niet merkbaar is, een geslacht
van goede vakrr.enschen ont
wikkelt. De vérgaande com-
mercialisecring verhindert ech
ter veel initiatief en doet vele
jonge krachten schipbreuk lg-
den. De regisseurs in Holly
wood komen dan ook meestal
niet voort uit de rijen der do
cumentaire regisseurs, hetgeen
in Engeland vaak wel het ge
val is. Hierdoor wint ook de
speelfilm in Engeland aan
realiteit en daaraan is ook.
volgens Ivens, het groote suc
ces der moderne Engelsche
films te danken.
Arbeiders legden be! werk
neer.
Eenige t\jd geleden werd te
Enschede een landbouwer aan
gehouden, die in het bezit was
van een hoeveelheid textiel,
naar hjj zei, gekregen van een
magazijnchef van een textiel
fabriek te Enschede. De poli
tie stelde een onderzoek in en
trof ten huize van den maga
zijnchef een groote hoeveelheid
stoffen aan. De directie ver
klaarde van dit geval volko
men op de hoogte te zjjn. De
arbeiders van de fabriek be
schouwden dit als een te groo
te bevoorrechting en zij gin
gen niet accoord met het eer
herstel van den magazhnchef.
Als gevolg hiervan hebben zjj
het werk neergelegd, doch zij
bleven wel op de fabriek. De
staking, die Woensdagmiddag
werd opgeheven, omvatte in
totaal 1000 man.
RUILVERKAVELING.
Bij de Cultuurtechnische dienst
te Utrecht zijn momenteel ruil
verkavelingen tot een totale op
pervlakte van meer dan 200.000
h.a. in voorbereiding en uitvoe
ring. Naar lage schatting hebben
van de ongeveer 2J4 milliocn
h.a. cultuurgrond in ons land
700.000 h.a., dus 1/3 deel, be
hoefte aan ruilverkaveling.
INLIJVING DIENST
PLICHTIGEN.
De inlijving van dienstplich
tigen op 3 Maart a.s. bij het
3c regiment infanterie te Ber
gen op Zoom, het 5c regiment
infanterie te Schalkhaar en
het 8e regiment infanterie te
Amersfoort is wegens bijzon
dere omstandigheden tot nader
order uitgesteld.
De datum van inlijving zal
te zijner tijd worden bekend
gemaakt.
Jcppm
Geen tuindorpen.
lu Engeland bouwt men geen
tuindorpen meer voor arbeiders.
Edinburgh krijgt over enkefc
weken zijn eerste zeven verdie-
pings-flatgebouw voor arbeiden-.
Met badkame's, warm water
enz. enz.
Historie.
Hef weekblad Time geeft de
volgende definitie van geschie
denis: „Of>somming van een
reeds gebeurtenissen, die ach
terwege hadden moeten blijven."
Burgerlijkheid.
Een Praagscli dagblad geeft
de volgende definitie van Zwit
serland: „Het laatste bolwerk
van de burgerlijkheid in Europa
en de kans dat het nog vele
jaren dat bolwerk zal blijven.'
Beul.
Een inzender in de Haagschc
Post vraagt of er in Nederland
al een beul is aangesteld voor
de uitvoering van de doodvon
nissen.
Naar kostschool?
In het jeugdkamp voor poli
tieke deliquenten te Sparjeblrd
(Fr.) is een H.B.S., een Mulo-
school en een ambachtsschool
Leeraren zgn geïnterneerde
onderwtjsmenschen Er is geen
bewaking. Ontvluchtingen ko
men niet voorintëgendee'
is aandrang om in dat
kamp opgenomen te mogen
worden
Duurte.
Een Amerikaansche profes
sor heeft geconstateerd. dat
de Amerikaansche vrouw
haar macht over de man be
gint te verliezen: zij is te
duur.
Aristrooraten.
Die Weltwocbe sèhrijft: De
a rist roe raten, die Zwitserland
bezoeken voor de wintersport
willen hun namen niet meer
in de kranten vermeld hebben.
Men mocht soms denken, dat
Ze nog geld hebben.
In Engeland gebruikt men motoren
voor het wegblazen van dc sneeuw
Stemmen uit de kerken
De sfeer in het
kerkgebouw.
6000 telegrammen
voor Paleis Soestdijk.
Ter gelegenheid van
de geboorte van prinses
Marijke stroomden in
het postkantoortje te
Soestdijk de telegram
men binnen. Nu de
grootste drukte voorbij
is, kan worden bericht,
dat ongeveer zesduizend
telegrammen uit bin
nen- en buitenland naar
paleis Soestdijk zgn ge
zonden.
.r
Ook in onze provincie zijn
er heel wat nieuwe kerker, te
bouwen. Bovendien moeten
vele andere worden hersteld.
Het oorlogsgeweld dat in dub
bele mate over ons gewest is
jekomen, stelt ons ln deze in
de komende jaren voor oen
Zware taak. Het dorp Schore
heeft reeds een nieuwe kerk.
Uiterlijk is deze aangepast
aan de nieuwe dorpskern. Tn
andere dorpen en steden ia
men bezig plannen te maken
opdat er in plaats van de ver
dwenen. nieuwe bedehuizen
zullen verrgzen.
Was vroeger het bouwen
van een kerk een bijzonderheid,
iin deze jaren staa* ons volk
voor de zware taak er tien
tallen te moeten bouwen. Dit
brengt vele moeilijkheden
mee. Aan de offervaardigheid
van dc gemeenten zullen hooge
eischen worden gesteld. Doch
|het bouwen van een kerk is
niet alleen een materieel pro-
jbleem Vragen komen op: Hoe
moeten die kerken worden ge
bouwd en hoe moeten ze wor
den ingericht.
Een kerk moet kerk zijn.
Ze moet beantwoorden aan 'de
eeredienst van de gemeente
di© daarin samenkomt. Het is
waarlijk niet alleen voor archi
tecten van belang hoe de
plaats van samenkomst voor
de gemeente wordt gebouwd,
maar ieder lid van de gemeen
te heeft er mee te maken.
Met blijdschap kunnen
melding maken van een
langs verschenen boek van den
Amsterdamschen architect K
L. Sgmons: „Protestantsche
Kerkbouw". In zijn voorwoord
noemt Dr. Berkhof dit boekje
„baanbrekend". De schrijver
zelf noemt kerkbouw aller
eerst een geestelijk vraagstuk.
De belijdenis der kerk is be
slissend, niet zoo zeer voor
ae uiterlijke vorm. maar voor
al voor de inrichting Dit
geldt niet alleen voor Prot.,
maar voor alle kerken. Er zijn
R. K. kerken van verschil
lend type.. Ook in ons land
vinden we die. Moge er een
tijd geweest zijn dat. onder in
vloed van Cuypers, bijna iede
re nieuwe R. K. kerk in neo-
gothische stijl werd opgetrok
ken, tegenwoordig is dit niet
meer het geval. Maar in welke
etgl een R K. kerk ook ge
bouwd mag zijn, de inrichting
is beslissend. In alle R, K.
kprken vinden we een bepaal
de sfeer.
En nu betoogt Sijmons dat
er ook voor Prot kerken, in
welke stijl zc verder opgetrok
ken zgn, de sfeer het belang
rijkste is. In de middeleeuw-
sche gothische kerkgebouwen
heeft de Prot. gemeente een
eigen sfeer weten te schep
pen.
Er wordt wel eens gezegd
dat de Hervorming steeds zeer
gereserveerd heeft gestaan
tegenover de cultuur. De
bouwkunst, als een onderdeel
van de cultuur, zou docr het
Protestantisme gruwelijk zgn
verwaarloosd Dit is een mis
kennen van'de krachtigste po.
riode van ons volksleven uit dc-
16e en 17e eeuw. ,.ln wezen is
dit zelfs een miskennen van
de volheid der kerk en het
Woord dat er gepredikt werd.
Want de kracht van het
Woord blijkt zoo sterk
weest te zijn, dat het op een
groote cultuur-periode zgn
stempel wist te drukken". Ste
den als Amsterdam en Middel,
burg zijn daarvan, naast vele
andere, het bewijs. Een schil
der als Rembrandt is ondenk
baar zonder het Reformato
risch Protestantisme
Welke ia nu de sfeer, die een
Prot, kerkgebouw moet be
palen? Deze is slechts in vage
trekken tc omschrijven, zooais
dat met alle „sfeer" het ge-
is. Sijmons wfjst lher op
het bruin van het eikenhouten
kerkmeubilair. tegenover het
wit van de effen gepleisterde
muur. Niet alle onder de
witkwast! Dit is onverschillig,
heid. De witte vlakken moeten
hun begrenzing hebben En
tusschen deze beiden treft
men aan een fijne kleurscha-
keering van grijs en oker. Ver
der zijn opmerkelijk 't blauw
grijs van de steenenvloer cn
het zwart der aankondigings
borden, die weer met een gou.
den rand zijn afgezet. En tus
schen dit alles door het koper
van de lichtkronen. Het Pro
testantisme heeft kerkgebou
wen geschapen, „die in hun
wijding het leven van allen
dag buiten hun deuren laten".
,Het Prot kerkgebouw kent
slechts één taak: het stellen
van den mensch direct tegen
over God". Het licht vervult
hier een bepaalde functie. „Er
heerschfr hier niet het mystie
ke half licht der R. K. kerken,
maar ook niet het dagheldere
van een profane gemeenschaps-
zaal". Tenslotte wijst Sijmons.
Bioscoop
voor stereocopische films.
I Dezer dagen wordt in Mos
kou een bioscoop geopend voor
,het vertoonen van stcreoscopi-
jsche films, geproduceerd in dc
jeerste studio voor - stereoscopi
sche films ter wereld. De stoe-
jlen in het theater zfln in een
•halve circel geplaatst en dc
toeschouwers hebben bjj df
vertooningen geen speciale
bril noodig. De Sovjet-geleerde
Semen Ivanof, construeerde
voor de projectie een „glazen
doek" op welks oppervlakte
zich 200 microscopische regcl-
[vormige lensjes bevinden.
ARBEIDSKRACHTEN BIJ
AKKERBOUW.
Tut dusver wordt algemeen
aangenomen, dat op een klei-
lakke-bouwbedrijf een volslagen
arbeidskracht pér 8 ha noodza
kelijk is. In een artikel in de
Gron. Landbouwbcrichten wordt
op grond van doo." landbouwers
in de Groninger kleibouwstreek
uitgebrachte rapporten 't moge
lijk geacht bij gedeeltelijke me-
chaniseerihg en zonder veel be-
drijfsveranderingen het aantaj
benoodigde arbeidskrachten te#
rug te brengen tot één op elki
10 a 12 ha en zelfs tot één arb.
per 20 ha bij volledige mechani
seering en bij extensieve be
drijfsvoering.
STROOUEBREK.
Een stroocartonfabriek t»
Oude-Pekela moest wegens ge
brek aan stroo worden stop
gezet. Betwijfeld wordt, of alk
cartonfabrieken wel kunnen
doorwerken tot de. nieuwe
Tr stroo-oogst. In de veehouderij
ken Het meubilair is ,rust.g,lin de Noordelijke provinciën
waardig, zwaar en van eer. bataat groote behoefte aan
graanstroo. In Friesland wordt
straal-vliegtuigen
de spoorwegen.
als hij het heeft over de 'feer
van een Prot. kerk, op het
meubilair. Vorm en versiering
van preekstoel, banken, hek,
orgelfront enz. kunnen de
sfeer verzwakken of verster-
gespannen bewogenheid'
Kortom, de sfeer in een Prot.
kerk is er een van vorm
kleur. Beide zrjn doordrenkt
van de geest dc-r Ned. Refor
matie. Deze nu dreigt verlo
ren te gaan
Een architect wil „modern"
bouwen: d.W.z. met moderne
materialen en volgens de wet-'
ten der moderne accoustiek.
Zoo worden tegenwoordig bios-
pen, concert- en gehoorzalen
jebouwd. Hierin kunnen we
niet de sfeer van onze oude
kerken bereiken. Het is trou
wens een a-religieuze stgi.
Daarom zoekt menig archi
tect tegenwoordig bezieling in
een oud-christelijke of Scandi
navische stgl. Zoo krijgen wv
echter een gebouw dat niet bij
onze volksaard past Er is
ook geen bepaald type noodig.
Nieuwe ruimtelijke vormen
kunnen worden gebruikt., mits
men maar zorg draagt dat de
sfeer van het Ned. Protetan-
tisme wordt bewaard.
Dit alles geldt ook voor de
restauratie van oude gebou
wen. Moderne banken, preek
stoel. orgelfront enz passen
zoo maar niet in een oud ge
bouw.
Nu er in onze provincie zoo
veel kerken moeten worden
gebouwd en hersteld, zouden
we het boek van Sgmons in
handen wenschen. niet alleen
van architecten, maar zeker
ook in die van timmerlieden,
metselaars en schilders, die wel
eens iets in kerken hebben op
te knappen en daarin naar
het verleden bewgst zoo
ontzaglijk veel kunnen beder
ven
dat tekort geschat op ongeveer
10 millioen kg.
GEEN ZUIVER
GEWETEN.
Vijf en twintig kilo
meter buiten Tokio hield
de Japansche politie een
trein aan, in de hoop
eenige zwarte handela
ren te kunnen arrestee
ren.
Toen de trein goed en
wel stil stond zaten er
nog maar een paar pas
sagiers in. De rest had
oogenblikkelijk de bee-
nen genomen met ach
terlating van vierhon
derd pakken levensmid
delen.
Godsdienst
in Oost-lndonesië
In de ministerraad var
Oost-lndonesië werd beslotei
tot instelling van een gods-
dienstraad, waarbij rekening
gehouden wordt met het prir.
cipe, dat de godsdienst buiter
dc politiek moet big ven.
Er zal een grondwetcommis
sie worden gevormd, die aai
het parlement een ontwerp-
grondwet zal aanbieden. Wordt:
het ontwerp aangenomen, dan
zullen nieuwe verkiezingen
worden gehouden. Er komt een
eigen hof van justitie. Men
wil een monetaire en economi
sche eenheid met de Vereenig -
J M. HULSBERGEN, de Staten van Indonesië.