ANGST
AMERIKANEN
STEMMEN
om behoud vari Oranje
Onderwijsvernieuwing
Even peultjes
Van boeken en schrijvers
VJ
TWEEDE BLAD
Zaterdag 22 Februari 1947
Provinciale Zeeuwsche Courant
LOUIS W. BLOK
j^^ënnneringen van een ouden Hagenaarj|jj|
TWEE MOMENTEN
VAN DOODSGEVAAR
Angst om behoud van Oran-vrouwe" gecomponeerd. het
jé! Ja, die ls er zeker eens
geweest in ons landWie
had, toen het gezin van onzen
laatsten Oranjekoning drie
zonen telde Kroonprins
Willem en zijn twee broeders
Maurits en Alexander kun
nen denken, dat er spoedig
een tijd zou komen. waarin
het zoo benauwend-stil zou
worden in het oude paleis aan
het Haagsche Noordeinde. om.
dat de Koningin was gestor
ven en met haar de twee oud
ste zonen Maurits op jeug
öige leeftijd en de Kroonprins
In de volle fleur zijns levens
Alleen Alexander was ge
bleven. doch men wist al. dat
diens zwakke gezondheid een
spoedig einde zou brengen.
Heel oude Hagenaars weten
nog wel van die droevig^
tijd... „Ik wandelde in die da
gen vertelde ons een hoog
bejaarde Hofstedeling met In
teressante oude herinneringen
„meermalen met mrji\ va
der- door het Noordeinde
En dan passeerden wij het
witte Paleis. Vader was een
ras. en wasechte Oranje
klantHij keek altijd met
eerbied naar de groote stille
ramen van het zwijgende pa
leis, maar toen, in die dagen
van angst om behoud van
Oranje stond zijn gelaat altiid
heel ernstig op dat moment.
Op een keer. toen \<'ij na de
wandeling thuis kwamen,
klom ik op vader's knie. vra
gend, of daar, in dat groote,
witte huis, de Koning woon
de. En toen vertelde vader mij
van vroeger, toen het een
al leven en vertier was aan
het HofHij wist zich nog
heel goed Willem n te herin
neren, die te paard, aan het
hoofd een er schitterende Hof-
stoed reed, met zijn zonen, als
hij de Sta ten-Generaal ging
openen. Zelfs reikte zijn herin
nering terug naar de dagen
van Koning Willem I, „Vader
Willem", die per koets met
witgepruikte pages en even
eens omstuwd door een ma
jesteitelijke offcocht naar het
Binnenhof trok. Vader's oog
schitterde van extase als hij
dacht aan die glorieuze tijd,
aa.u de schitterende feesten,
op 's Konlngs verjaardag en
die des Kroonprinsen of der
Koningin.
Maar het was nu stil
eenzaam geworden aan het
Hof. De treurige mare van
de dood van Kroonprins Wil
lem had de groote vrees doen
ontkiemen, dat de Kroon
Nederland zou toevallen aan
n vreemden Dultsehen vorst,
afstammeling van Caroline van
Nassau, dochter van stadhou
der Willem V. De Grondwet
maakte zulks mogelijk on nie
mand durfde die bepalingen
schrappen, uit vrees voor de
toorn van den toen reeds
machtigen Duitschen Keizer...
Prins Frederik, 's Koning<=
broeder, was wel wederom ge
huwd. doch niet lang daarna
stierf ook hij kinderloos.
EEN HEERLIJKE
TIJDING.
Er was toen wezenlijk angst,
groote angst om het behoud
van Oranje. Maar op een da.
ik vergeet dat nooit -
stormde vader de huiskamer
binnenZgn gezicht straal
de van vreugdeHjj kon
eerst niet op adem komen van
opwinding„Wewe
krijgen weer een Koningin'
riep hij uit „de Koning gaat
hertrouwen! O! Nu kan alles
misschien toch nog weer in
orde komenals God wil!'
En ja, vader had goed ge
hoord. De vreugde ln het land
was onbeschrijfelijk! We schre
ven 1879. Later, veel later
heeft de onvergetelijke Arnold
Spoel zijn „Van een Konings-
De zuivelproductie.
De melkontvangst bedroeg
over December: 164,228 ton.
waarvan 114.002 ton als volle
melk en 3977 ton als onder, en
karnemelk in consumptie werd
gebracht. Aan veehouders
werd teruggeleverd aan onder
en karnemelk 35.058 ton. Ten
opzichte van November 1946
is een vermindering van de
door veehouders afgeleverde
melk te constateeren van cir
ca 30.000 ton.
Voor de boterbereiding
werd 2984 ton melk gebruikt,
voor de vervaardiging van
kaas 2226 ton en voor gecon
denseerde melk 1206 ton.
Een vergelijking met de pro
ductie in de overeenkomstige
maand van 1941 toont tan,
dat de melkafleverlng over
December en November 1946
nog niet geheel het peil van
1941 heeft bereikt. Daarente
gen ia de hoeveelheid in con
sumptie gebrachte volle en ge
standaardiseerde melk ruim
tweemaal zoo groot. In 1.941
werd zooals men zich zal
herinneren, hoofdzakelijk tap
temelk gedistribueerd.
De boterproductic staat on
geveer op de helft van de pro
ductieomvang ln December
1941 De omvang van de kaas
productie in de belde jaren
ontloopt elkaar niet veei.
schoone lied. dat zong:
„Er was eens een grij2e
Koning,
Die heerschte in het land
bij de zee,
Hij reed daar heen waar de
bergen zijn,
En bracht een jong bruideke
mee.
En bracht een jong hruideke
mee!
De aankomst van Koningin
Emma, in ona land. was 'i
getocht. Vader wilde per
dat ik getuige was van de aan
komst van het Koninklijke
Bruidspaar aan het Staats
spoorstation, „dat is een heer
lijke herinnering voor heel je
leven, jongen!" had hij mij
ontroerd toegevoegd en zoo zie
ik nog voor mij dat moment,
waarop de breede, stoere ge
stalte van den Koning het bor
des betrad met naast hem de
lieve gestalte van zijn jonge
Bruid.
Hoe hij haar zachtkens hielp
bij het instappen in de koets.
Men zag nu een „anderen
Willem III" dan men in de
laatste jaren gewend was te
zien, tóen hij, versomberd,
voor het volk soms ongenaak
baar bleek.
ORANJE BEHOUDEN.
En aldra wordt de groote,
vurige wensch des volks ver
vuld. De dag naderde waarop
Nederland weer verzekerd kon
zijn van een Oranje cp de
Troon. Maar weer was er
angst, angst in veler hart, en
men bad om Gd des bijstand in
het moelilijke uur. dat de Ko
ninklijke Vrouwe tegemoet
ging. Maar alles verliep uit
stekend.
De angst was nu geweken
voor hoop en vertrouwen in
de toekomst. Zoo sprak onze
hoogbejaarde Hagenaar. En
het is bekend, hoe Willem III
zelf zijn borelingske toonde
aan de ambtenaren van de
Burgerlijken Stand, die ten
Paleize verschenen En hoe een
paar dagen later de Koning
op een wandeling door de
Haagsche straten werd aange.
sproken door een man. die
eerbiedig het hoofd ontblootte
en zei: „Majesteit, veroorloof
een burgerman te vragen, h-'e
het met de kraamvrouw gaat!"
En de Koning lachte hartelijk
en vertelde, dat het heel goed
ging en dankte door een ste
vige handdruk.
1 TWEEMAAL GEVAAR.
Toch... hoewel de jeugdige
prinses Wilhelmina voorspoe-
WAT HET PLAN BOLKESTEIN BEOOGT.
H. K. H. Prinses Juliana met- haar <lrie oudste
dochtertjes in Can-ada.
Laboratorium op de
Mont Blanc.
Op een hoogte van 3600
meter, op de Mont-
Blanc, hebben de Fran-
sclien een laboratorium
ingericht voor het on
derzoek van kosmische
stralen. De voor de stu
die van deze stralen be-
noodigde electrische in
stallatie wordt geleverd
door een transformator,
die een stroom van
lo.OQO volt ontvangt.
De studie van kosmi
sche stralen is van
groot, belang voor het
onderzoek der atoom
splitsing.
Middelbaar onderwijs.
II
In ons vorige artikel hebben
wij het schema.Bolkestcln be
sproken in zooverre het be
trekking had op het lager-on.
derwijs. Wij willen nu een blik
werpen op het schema t.a.v.
het middelbaar onderwijs. Ook
hier laten we comment, en be
oordeeling achterwege en zul.
len we ons bepalen tot datgene,
wat voor breede kringen var.
belang is.
Het middelbaar onderwijs
wordt gegeven aan 6 verschil
lende inrichtingen van onder
wijs: a. lycea (6.j. cursus} b.
aJgemeene middelbare scholen
(AMS, 4-j. cursussen}: c.
■middelbare scholen voor meis
jes (5_j. cursusj; d. middelba
re avondscholen (3- en ü-J.
cursus); e. avondlycea (4.j.
cursus); f. scholen tot opl.
Vhn onderwijzers (4-j. cursus).
We bepalen ons nu eerst tot
de scholen onder a, b en c.
(De aandachtige lezer zal on
getwijfeld hebben opgemerkt,
dat we vertrouwde schoolty-
Een officieele woordvoer
der van het Britsche ministe
rie van brandstof en energie
heeft verklaard, dat Groot-
Brittannië tot 1948 geen steen
kool zal uitvoeren.
niet
dig opgroeide en cenige jaren
na de troonsbestijging huwde
met Prins Hendrik, was er al
lengs weer vrees... vrees voor
het behoud van Oranje op dc
Troon. Eens. als Prinsesje,
was de jonge Koningin al ter
nauwernood aan de dood ont
snapt, toen, op de verjaar
dag Haars Vaders, op 19 Fe
bruari 1887, met haar Moeder
een rijtoer makend, het gespan
op hol sloeg, jn het Noordein
de, omdat de dieren schrokken
van het wapperen der vele
vlaggen. Een vreeseljjk critiek
moment brak aan... nog even,
paarden en rijtuig waren
te pletter gevlogen tegen het
massale ruiterstandbeeld voor
het Paleis.
Daar sprong Anton Kabe
laar, de koetsier van een stil
staand dokterskoetsje, van de
bok en met een koene sprong
wierp hij zich om de hals van
een der dieren en, hoewel hij
een 'eindweegs werd meege
sleurd, wist h(j de ren toch te
stuiten en op het laatste nip
pertje de Koninklijke Vrouwen
te redden
Voor de tweede maal zou
doodsgevaar onze Koningin
bedreigen, 't Was in 1908.;
H. M. en Prins Hendrik reden"!
uit voor een morgenrit, ln een,
u-eè Het luchtvaartmonopolie van Soekarno
genoemd
De prijzen van
akkerbouwproducten.
Minister Mansholt heeft naarJpen zooals HBS. gymnasium,
aanleiding van de ongerustheid
in landbouwkringen omtrent de
productenprijzen voor de oogst
1947 aan De Landbodc mede
gedeeld, dat buitenlandsche fac
toren, a! zullen deze weliswaar
hun invloed doen gelden, op de
prijsvaststelling toch niet beslis
send zullen zijn. Voor ongerust
heid bestaat niet de minste aan
leiding. De productenprijzen zul
len dezer dagen bekend worden
gemaakt.
handelsschool
vinden.)
DE AANSLUITING.
Het probleem van de aan
sluiting van LO en MO was
tot nu toe een der vele Itrui.
sen, waaronder ons Nederland-
ache schoolstelsel zuchtte. Men
probeerde het op te lossen door
een examen, door een verkla
ring van het hoofd der school,
maar men kan niet zeggen,
clat deze methoden in de prac-
ti.ik zoo bijster voldeden. Bui
tendien smaakte men op de
opleidingsschool het twijfel,
achtige genoegen door het
dreigende examen en in ieder
geval door de ..eischen" ar.
het M.O. geringeloord tc wor
den. Prof. Bolkestein geeft een
oplossing, d>e m.i. tot Je beste
v/roeien in Indonesië
Haag3che Oranjestraat ln de,
richting Parkstraat hoorde dei
Prins, die mende, blijkbaar1
niet dat de electrische tram
lijn 8, naderde. In volle vaart
zwenkte hij de hoek Park
straat om en... onafwendbaar
was de botsing. Het rijtuig
dreigde te worden gekraakt
tusschen een trampaal en de
tramwagen.De paarden
steigerden... Dc Prins behield
zijn" kalmte, wist dc dieren
met een forsche ruk opzij te
dwingen, maar het was toch
te laat. Dc wagenbestuurder,
zekere Roder, reageerde .ge
lukkig snel, remde uit ajle
K.L.M. en K.N.I.L.M.
onderhandelen.
(Van onzen luchtvaart-
medewerker.
De politiek, die de Ameri
kanen momenteel in Indonesië
voeren, is op zijn minst geno
men niet fair tegenover' oude
bondgenooten. Reeds 'cenlgc
maatschappij, ciie daar de pio
niersarbeid verrichtte.
Na de bevrijding heeft het veel leerlingen* eindonderwijs!
luchtvervoer in Indonesië on-(.n daardoor komt ze in zeke-
en meest verheugende gedeel
ten van zijn schema behoort:
de brugklase. De scholen onder
a, b en c hebben een eerste
klasse met een gelijk program
ma. Het heeft een voorberei
dend en onderzoekend karak.
ter. Voorbereidend, ln zooverre
het de leerlingen klaar maakt
voor het volgend onderwijs,
zoodat de lagere school dat
niet langer voor haar rekening
behoeft te nemen; onderzoe
kend, ln zooverre de directeur
en leeraren van de middelbare
scholen zich een beeld kunr.en
vormen* van de geschiktheid
der leerlingen om het onder
wijs aan hun inrichting van
MO te volgen. Buitendien heeft
men in dit jaar ruimschoots
gelegenheid zich door psycho
technisch onderzoek mede een
beeld te vormen van de be.
gaafdheid der kinderen wat
hun concentratievermogen, in
tellect. enz. betreft.
Nu komt men niet zóó maar
ln de brugklase. Daartoe moet
men een verklaring hebben
van het hoofd der school, oen
examentje afleggen in Neder-
landsch en rekenen en een
paedagogisch-psychologircb on
derzoek ondergaan.
LYCEUM.
Gaat alles goed. dan kan
men ten eerste op het ivceum
komen. Hier heeft men of kan
men tm. hebben: drie afdee-
ligen: A (klassieke oudheid),
B (Wiskunde en natuurweten
schappen) C (maatscnkppelrj-
ke vakken). Het onderwijs be
oogt in de eerste plaats de vor
ming van de geest en niet het
aanbrengen van kennis „waar
je wat aan hebt". Men volgt
dus op het lyceum: le d?
brugklasse. die 1 jaar !n be
slag neemt en 2e de 5 volgen
de klassen. Aan het einde van
de studie kan men een examen
afleggen en indien men het
diploma dat daaraan is ver
honden. behaalt, kan. men
universitair onderwijs volgen.
ALGEMEENE .MIDDEL
BARE SCHOOL.
Men kan echter ook 'le ai-
gemeene middelbare school
prefereeren. Dit is niet een
kwestie van begaafdheid, zoo
dat de besten naar het ly
ceum en de iets minderen naar
de AMS zouden gaan '.et is
enkel de vraag van bestem
ming. Wel geef^de AMS voor
JoppSM
Uefd«.
De liefde is 'n wonder ding.-.
In een ziekenhuis in Boston lig
gen thans een man van 85 jaar
en zijn vrouw van 80 jaar. Wa
ren elkaar met messen telijf ge
gaan bij een huiselijke twist.
Oorzaak: Hij had tien pond
suiker weggegeven aan een 80-
jarige buurvrouw om haar
gunst te winnen.
Gokken.
Terwijl de Engelsche industrie
en landbouw schreeuwen om
arbeiders, blijkt dat niet minder
dan 400.000 Engdschen leven
van gokbedrijven bij wedren
nen, enz.
Koten.
Drie weken geleden werden
op een der spoorwegemplace
menten te Keulen 900 ton kolen
per dag gestolen. Voor toene
ming van de diefstallen werd
gevreesd.
Koeienziek
Prof. \V. H. Peterson heeft
ontdekt, dat koeien minder melk
geven, wanneer in de koeienzie!
moeilijkheden opgehoopt liggen.
Hij wil naast de veeartsen ook
zielkundigcn voor kóeienü
tijd
ekeude afmetingen aangeno
men, daar andere transport
mogelijkheden ontbraken. Het
waren uiteraard de militaire
instanties, die dit vervoer in
handen hadden en nog hebbed
zoowel de K.N.I.L.M. als de
geleden begaven zichjL S.K. en de Marine hebben
een groot aantal transport
vliegtuigen in bedryt', waar
onder Dakota's, Skymasters.
Constellations. Cataïina's
Mitchells. Bovendien is er een
Gouvernements Luch tl ra ns-
enkele Amcrikaansche lucht
vaartautoriteiten naar dit
land. met de bedoeling te
trachten tot de oprichting van
,een gecombineerd Indonesisch-
macht, maar de twee achter-1 Amerikaansch luchtvcrvoers- --
ste wielen van het rrjtuigje lapparaat tc komen. De Ame- portdienst, welke onlangs niet
braken en verder werd het'nkanen waren bereid hiertoejSkvmastors het begin maakte
lichte wagentje ernstig be- j belangrijke credieten tc vcr-Jvoor '-cn dienst Batavia—Los
schadigd. strekken, maar in ruil eischtcnAngeles. Reeds thans zijn er
Doch Gode zij dank. konden !zij minstens 50 procent in liet vpf diensten per weck tus-
Koningin en Prins het wagen- aandeelenkapitaa' van de
t.je ongedeerd verlaten! Ook nieuw op tc richten maai
de lakeien kregen gelukkigschappij. Op een dergelijke
geen letsel. En men weet. hoe «'ijze hebben de Amerikanen
- reeds een groot gedeelte van
eind April 1909 de ietwat
angstige spanning van eind-
Augustus 1890 zich herhaalde.
Maar weer ging alles uitste
kend en was het land vol van
vreugde om de nieuwe loot
aan de aloude Oranjestam.
En het zou opnieuw het einde
van een maand worden 31
Januari 1938! teen Neder
land nogmaals het moment be
leefde, dat Oranje voor Neer-
lands Troon behouden zru blij
ven tot in lengte van da
gen. En sindsdien bloeide de
Oranjeboom voort, steees rij
ker. en thans sterker dan
ooit!
dc verkeersluchtvaart in Chi
na. Zuid-Amerika, Italië in
handen.
Typeerend is de bijzonder
heid. dat de Nederlandsche
autoriteiten eenvoudig wer
den gepasseerd, alsof er geen:
K.N.I.L.M. meer zou bestaan,
die. wanneer de gemoederen
daar wat tot rust "zullen ko
men, op korte termijn in staat
zal blijken een goed rendabel
luchtvaartbedrijf te doen her
rijzen. Want het was de K.N.
I.L.M. die dé luchtvaart in
Indic voor dc oorlog groot
heeft gemaakt, het was doze
Een nieuwe Encyclopaedic.
Deel I: voortreffelijk
handboek over wijsbe
geerte, godsdienst, psy
chologie en opvoedkun
de.
Het eerste deel van de Eer
ste Nederlandsche Systema
tisch ingerichte Encyclopaedic,
dat onlangs het licht heeft Re-
zien. is een prettige ver
rassing en wel in de allereerste
plaats omdat reeds dit eerste
deel onmiddellijk als naslag
werk kan dienen Er is hier
namelijk volledie gebroken
met de methode om in een
encyclopaedic de ontzaglijke
stof volgens de letters van het
alphabet te behandelen, waar
door wie bijvoorbeeld alies wat
een encyclopaedic over de
Godsdienst geeft zou willen
verzamelen, langen tjjd zou
moeten zoeken en dan nog een
collectie losse feiten bij elkaar
zou hebben.' In plaats daar
van is de stof systematisch In
gedeeld en ln een bepaalde
volgorde gerangschikt In
dit eerste deel vindt men bij
voorbeeld behandeld de wijsbe
geerte. de godsdienst, de psy
chologie en de opvoedkunde
In de volgende negen deelen
zullen de taal en de letterkun
de, de kunst worden behan
deld en dit alles zal dan als
inleiding hebben gediend voor
de behandeling van de samen
leving in haar vaste wetmatig
heden en historische ontwlkke.
ling, terwijl ten slotte de tech
niek haar plaats vindt. Het
laatste deel zal een alpnabe
tisch register zijn. waarin ook.
opgenomen wordt wat in de
tekst der overige deelen geen
behandeling vond.
De voordeelen var. deze
nieuwe methode zijn duidelijk.
En wie een deel van de
E.N.SXE. ontvangt, beeft zoo.
als gezegd onmiddellijk eer.
uiterst waardevol geheel.
Neem dit eerste deel dat
dus wijsbegeerte, godsdienst,
psychologie en opvoedkunde
behandeld, ter hand. Dc hoofd
redactie ervan berustte bij
prof. dr. H. de Vos en prof. dr.
Ph. Kohnstamm. die om zich
heen verzamelden een kern
van bij uitstek bevoegde mede.
werkers. Ge vindt daarm een
ca. 99 bladzijden van 2 kolom
men druks bestaande geschie
denis der wijsbegeerte, waarin
alle stelsels een beknopte,
maar. volledige orlëntecrcnde
behandeling ondergaan.
Bij het hoofdstuk Gods
dienst springen de voordeelen
van de nieuwe methode nog
sterker in het oog. omdat er-
weinig of geen voor den leek
toegankelijke samenvattende
werken over dit onderwerp
bestaan. De Ensie behandelt
naast elkander de voornaam
ste godsdiensten cn maakt
daardoor belangwekkende ver-
gelrfkingen mogelijk.
Het zelfde geldt voor de
beide andere in dit eerste deel
behandelde onderwerpen, de
psychologie en de opvoedkun
de. Het best kan men dit eer
ste deel vergelijken met 'n door
uitgelezen deskundigen
schreven handboek, dat ontel
bare zeer goede illustraties en
portretten bevat.
Persoonlijk vinden wij nog;
een belangrijk voordeel, dat
dit handboek uitstekend lees
baar is. In een gewone, alpha-
betische encyclopaedic leest
men niet. Men slaat er :n na.
De Ensie leest men wel cn
daarom begroeten wij deze
uitgave met vreugde. Of daar
tegenover geen nadeden
staan? Het kleine nadeel is tiat
men van deze encyclopaedic
eerst volledig genieten kan. als
ook het laatste deel verschenen
het register, met de tref
woorden en dé aanvullende bi-
zor.derheden. Maar ditzelfde
nadeel geldt ook voor dc an
dere systemen waar men per
deel genoegen moet nemen
met een bepaald aantal letfms
van het alphabet.
Vermeld dient nog te wor
den. dat het boekwerk zeer
fraai is uitgevoerd en dat ook
de band uitnemend ls geslaagd
LECTOR
schen Batavia en Australië, er
is een tweemaal wekelijksehc
lijn BataviaSingapore
Bangkok en er zijn tallooze
inter-insulaire lucntverbindin-
gen, waarvan een zeer druk
gebruik wordt gemaakt.
Het herstel der luchtwegen
vordert dus snel. Wanneer de
K.N.I.L.M. in staat zal 2ijn
tleze door de omstandigheden
nog gemilitairiseerde luchtlij
nen in bedrijf te nemen, is
niet bekend. Dit zal alleen dan
mogelijk zijn, wanneer zij dan
de beschikking krijgt over de
toestellen, die thans door de
militaire en overheidsinstan
ties worden gebruikt. Er zijn
momenteel zeer belangwek
kende onderhandelingen gaan
de tusschen K.L.M., K.N.l.L.
M. en de Indonesische autori
teiten. Deze onderhandelingen
zijn zeer delicaat en van do
resultaten hangt het wel cn
wee van dc Nederlandsche
verkcersluchtvaart in den ar
chipel af. Zelfs radio Djokja
erkende in zijn uitzending van
4 Februari, dat het zeer on-
gcwenscht zou zijn een te
sterke Amerikaanschc invloed
in de burgerluchtvaart in het
leven te roepen.
De Nederlandsche verkcers
luchtvaart kan ontzettend
veel voor deze gebieden betee-
kenen. Batavia kan een der
belangrijkste luchtvaartcenlra
in dit werelddeel worden, zoo
als Willemstad het grootste
centrum van de luchtvaart in
het gebied van de Caraïbische
Zee Is geworden.
re zin naa3t- de ULO-school te
staan. Of een kind naar dt*
ULO of naar de AMS zal gaan
is nu wél een kwestie van aan
leg: de ULO geeft meer ken
nis". de AMS meer „inzicht",
zoodat de ULO en de AMS
twee begaafdheidstypen onder
onze kinderen vertegenwoordi
gen.
In tegenstelling met het ly
ceum geeft de AMS meer
practisch gericht onderwijs.
Ze wordt dan ook gedacht a's
een instituut dat algemeen
verspreid is, en breede" lagen
der bevolking bereikt. Men
kan haar functie ongeveer ge
lijk stellen met die van de te
genwoordige HBS.
De middelbare school voor
neisjes heeft een ietwat lan
gere duur dan de AMS. Hier
voor zijn twee redenen aan te
geverr. In de eerste plaats
moet het wekelijks ksuren-
iantal voor meisjes niet al te
hoog liggen, In de tweede
plaats vergeet dr. Bolk ostein
niet dat een meisie een meisje
en dat er voor haar bijzon
dere ontwikkeling toch «ook wej
ts anders noodig is aart al-
maar-leerderrjhandeua rbeid
handwerken, muziek en
zang en ander aesthetisch on
derwijs leggen (gelukkig) be-
slae* op een vrij groot aantal
uren
AVON DONDER WIJS.
Over de middelbare avond
scholen en avondlycea valt niet
veel te zeggen. Alleen ls het
toch stellig een gezonde en
democratische gedachte, dat
jongelui met studielust en be
kwaamheid door deze laatste
inrichtingen in staat worden
gesteld, zich de weg tot hon
ger onderwijs te banen. Het
..Staatsexamen" met de daar
aan voorafgaande gebrekkige
opleiding, vaak door dure pri
vaatlessen. behoort dan tot het
verleden en voor ieder die ca
paciteiten hééft en een be
hoorlijke wil. ligt de heirbaan
epen.
OPLEIDING VAN
LEERKRACHTEN.
Tenslotte een woordje over
de onderwijsopleiding. Men
kan pas voor onderwijzer gaan
studeeren, wanneer men de
AMS. de MSvM of vier Was
sen van het lyceum heeft dooi -
loopen. Men volgt dar. een
cursus' van vier jaar. die be
staat uit 2 jaar meer alge-
nreene en 2 jaar theoretische
en practische beroepsopleiding.
In de plaats van het tweetal:
lagere akte en hoofdakte,
treedt nu. terecht. 1 diploma.
Voor het onderwijs aan dt
ULO-scholen en hoofden van
kleuterscholen kan men bij
zondere „aanteekeningen"
vra gen.
Hiermede zijn we aan het
einde gekomen, van onze be
spreking van het belangrijke
scheme-Bolkestein.
Het heeft al heel wat
stof doen opwaaien en man
kan et- van op aan, dat de noo-
dige critiek en toejuiching in
de eerste dagen en weken ge
hoord zullen worden. Men kan
zich natuurlijk allerhande vra
gen stellen, bv. „Kan men
niet het onder-wijs in de eerste
klassen der Lagere School in
de kleutersfeer brengen, zoo
dat het kind toch met 6 jaar
naar de Lagere School gaat?"
..Hoe stelt men zich de
aansluiting van het kleuteron
derwijs en de Lagere School
voor?" „Is het geheel uit-
esloten. dat men nu de kin
deren voor de brugklasse zal
klaarstoomen zooals men dat
vroeger voor het toelatings
examen deed?" „Wat is de
waarde van het psychotech
nisch onderzoek?" Enzoovoorl
enzoovóort
Laten we ons troosten met
de gedachte, dat geen ding
volmaakt behoeft te zijn oir
dankbaar aanvaard te -.-orden.
In ieder geval krijgt men toch
wel sterk de indruk, dat het
schema-Bolkestein een groote
erbetering te aanschouwen
,;eeft. Men heeft te doen met
een knap stuk werk van een
ernstig en volkomen compe
tent man, En daarom belooft:
het veel voor de toekomst van
ons onderwijs.
C. WILKESHUIS,
uit de kerken
f:) Uitgave E.N.S.I.E. Am
sterdam 1946.
George Crece: Gerechtigheid;
uitg. Keniink cn Zn., Utrecht.
Een reeds in 1944 geschreven
boëk, dat de misdaden der Na
zi's behandelt en een waarschu
wing wil zijn in het bizoucn -
voor overheidspersonen en recli
terlijke colleges, om niet te ver
vallen in overgevoeligheid cn
ralsch begrepen sentimental!- Montgomery 70nder batticlres.
teit. De schrijver Crece is een i op Russische wijze gekleed.
Amenkaansch journalist inet een Deae foto is genomen tijdens
uitstekende naam. zjjn verblijf in Moskou.
OECUMENISCHE ACTIE EN
GEREF. KERK.
De studiecommissie van de
Oecumenische actie in «le Ger.
Kerken heeft naar aanleiding
van het antwoord, dat bij haar
van de Generale Synode In
kwam, op haar adres can de
Synode van Zwolle, zich bera
den over de vraag, of ze haar
.verkzaamheden zou voortzet.
en zoo ja. in welke vorm
-lit moet geschieden.
Bij de bespreking van dit
ntwoord kwamen de volgende
•upten naar voren.
a dat men ten zeerste be
treurt, dat het de Geref. on
mogelijk bleek te zijn, zich bij
'e Oec. Raad aan te sluiten:
b. dat men zich volgoar-
e aansluit bij de uitspraak
j\an de Generale Synode van
'Zwolle, waarin ze concludeert:
dat zij overeenkomstig het
i bevel van Jezus Christus, ten
volle de roeping der kerken
kent om zooveel haar immer
mogelijk is, de eenheid n sa-
i menwerking met alle wa.e
Christusgeloovigen te zoeken";
c. dat zij, in verband hier
mede, haar leden en alle be
langstellenden in het Oecume
niscbe vraagstuk dringend op
wekt om zich meer dan tot
nu toe met de oplossing van
dit vraagstuk en de uitvoering
van het gebod van Christus
bezig te houden.
Het bestuur van de Oec
actie roept alle leden cn be
langstellenden op tot bijwo
ning van een vergadering ter
bespreking van de verdere ac_
tie. die gehouden zal worden
op Maandag 17 Februari a.s.
het Zendingscentrum tc
Baarn, waar prof. dr. N. H.
Ridderbos gevraagd is, een
inleiding te houden over het
op de Generale Synode bespro
kene.
A M STEKDAMSCH E
OSLO-CONFERENTIE
Het welslagen van de We
reldconferentie van Christe
lijke jeugd die dit jaar in Juli
in Oslo zal worden gehouden,
hangt ongetwijfeld voor een
belangrijk deel af van dc voor
bereiding, die in de* verschil
lende landen, op de conferentie
vertegenwoordigd, wordt ge
troffen. Daarom heeft de
Oecumenische Jeugdraad in
Nederland te Amsterdam een
zg. Oslo-conferentie belegd,
waaraan ongeveer 250 gedele
geerden van diverse jeugdor
ganisaties hebben deelgeno
men. De conferentie werd ge
leid door Ds P. Fagel, jeugd-
predikant in alg. dienst.