PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Het ontwapenings-karretje Vandaag „Staakt het vuren!0 Export van pootaardappelen Honderd jaar 190e Jaargang - No. 39 Uitgave van de Firma Provinciale Zeeuwsche Courant, Middelburg. Drukkerij Firma F. van de Velde Jr., Vlissingen. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en alg. Christelijke feestdagen. W O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN Zaterdag 15 Febr. 1947 ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per veek, 3.20 per kwartaal, franco per post, 1 3.45 per kwartaal. Losse nummers 5 cent. ADVER TENTIEPRIJS 12 cent per mm. minimum per advertentie i 2.—. Bureaux gevestigd te Vliss'ngen Walstraat 53-60, tel 10 (3 Ujnen» Middelburg Londensche Kaal 29 tel 2077 en 2924. Goes Turfkade 15. 2475. Oostburg (iratemastraat i. tel- 102. Terneuzen Broiiweri]str 2. Postrek- nr- 359300 P Z.C., Middelburg. Hel wereldgebeuren KORTE PREDICATIE weer op de rails De; Veiligheidsraad nam een resolutie aan. Het Russische trapjes-systeem. Dc leden van de Veilig heidsraad in New-York zullen Donderdagavond een zucht van verlichting hebben geslaakt, toen eindelijk de veelbesproken ontwapeningsresolutie er door was. Wekenlang is in saaie zittingen gediscussieerd over de vorm, waarin deze resolutie gegoten zou worden en zoo verward waren af en toe de debatten, dat zelfs de afge vaardigden er geen touw meer aan vast konden knoopen. Men kent het groote punt van ge schil. De Sowjet-Unie wenscht in de besprekingen over beper king van de bewapening alle wapens en alle strijdkrachten te betrekken. De Ver. Staten meenen, dat de atoomwapens zulk een aparte en allesover- heerschende plaats innemen, dat hiervoor 'n afzonderlijke re geling dient te worden getrof fen. Aan de bevoegdheden en resultaten van de vorig jaar ingestelde atoom-commissie mag in geen geval worden ge tornd. In de thans aangeno men resolutie slechts Rus land onthield zich van stem ming verklaart de Veilig heidsraad maatregelen te zul len uitwerken om de besluiten van de algemeene vergadering van de Ver. Naties over een regeling en beperking der be wapening en inlichtingen over de strijdkrachten der Ver. Na ties, in practijk te brengen. Een uit leden van de Raad sa mengestelde commissie zal bin nen drie maanden voorstellen daartoe moeten indienen. De ze commissie zal zich echter niet mogen bemoeien met za ken, die tot de bevoegdheid van de commissie voor atoom energie behooren. Dit deel van de resolutie achtte de Sowjet- Unie aanvankelijk onaan vaardbaar en het feit, dat het toch is aangenomen beteekent een overwinning voor het Amerikaansche standpunt. Het karretje der ontwape ning, dat reeds wekenlang op een dood spoor stond, is nu voorloopig weer op de rails geplaatst.. Of het zal gaan rijden is een andere vraag. Sinds de nog al scherpe ver klaring van Marshall, dat er niets van beperking van de bewapening zou kunnen ko men voor de belangrijkste na- oorlogsche problemen waren opgelost, is de kans hierop niet groot. Op de conferentie der plaats vervangers te J mden heeft de Rus Goesef uiteengezet, hoe hij zich de wijze indenkt om de kleine landen bij de bespre kingen over Duitschland te be trekken. Goesef heeft hierbij een bijzondere terminologie in gevoerd. Van speciaal belang" of kortweg „belang" spreekt hij, indien het een vraagstuk betreft, dat alle landen aan gaat. Een kwestie van „direct belang" geldt voor één bepaald land, bijv. de grens tusschen Nederland en Duitschland. De Sowjet-Unie kent dan ook nog „voorrangsbelangen", die zij Kardinaal Griffin tegen Oost-Europa. In een herdeljjk schrijven verklaart Bernard Griffin, Roomsch-Kathollek aartsbis schop van Engeland, dat vij anden van God en de Kerk aanrukken en er zich geen gewetenszaak van maken met vrede in hun banier wanorde te willen scheppen. „De door de nazi's in Duitschland bedreven misda den stuitten de wereld tegen de borst", aldus kardin. Grif- fin. „maar soortgelijke misda den worden nu in vele deelen van Oost-Europa bedreven slavenarbeid concentratiekam pen, geheime politie, vervol ging gevangeneming en moord zijn aan de orde van de dag eu deze misdaden worden thans begaan in naam van vrijheid en democratie". Shinwell het mikpunt der oppositie. In het Engelsche Hooger huls hebben verschillende tot de oppositie behoorende .'eden verzocht om aftreden van Shinweli als minister van brandstof- en energievoorzie ning. Ook de aartsbisschop van York verweet Shinwell ge brek aan inzicht en moed. Lord Shepherd (labour) nam het voor Shinwell op en zei, dat geen lid van de regeering een scherper geest heeft dan Shinwell en dat de oppositie zich zou hebben verzet, Indien men in October 1946 kolen- distributie had willen invoeren De Brltsche onafhanke lijke labourpartij heeft Fran- sche, Duitsche, Nederlandsche Italiaansche Spaansche. Grleksche socialisten uitge- noodigd voor een conferentie voor Vereenlgde socialistische staten van Europa. aan alle landen die door Duitschland bezet zijn ge weest wil toekennen. Andere landen tenslotte, zooals de Britsche dominions hebben slechts „eenvoudige" en lan den, die niet met Duitschland in oorlog zijn geweest, heele- maal geen belangen. Op grond van dit trapjes-systeem wil nu Rusland bepalen in hoeverre de kleine landen een stem in het kapittel zullen krijgen. Voor loopig heeft het Russische procedure-systeem, dat ook niet bepaald uitblinkt door eenvoud, weinig instemming kunnen oogsten bij de andere plaatsvervangers. Waarom generaal de Winton vermoord werd. De geallieerde autoriteiten waren op de hoogte van het feit, dat Maria Pasquinelli. de Italiaansche vrouw die den Brit3chen brigade-generaal de Winton te Pola heeft ver moord, het plan had een hoo- gen Britschen officier te doo- den. aldus de Italiaansche pre mier de Gasperi. De moord is gepleegd uit u-raak wegens het vredesver drag. De Italiaansche regee- ring heeft haar leedwezen be tuigd. doch moet vaststellen, dat de verantwoordelijkheid voor het gebeurde bij de ge allieerde autoxiteiten ligt. daar deze gewaarschuwd waren. Glas gebroken op 70 K.M. afsland. De B.B.C. zangeres Josie Fearon was bezig de laatste noten van een a-ia uit Puccini's „But terfly" te zingen, toen op 70 km afstand een kris tallen glas, dat voor de helft gevuld was. begon te trillen en brak. Er staat in de partituur aldus de zangeres een bes, welke ik even aanhield en deze moet het glas hebben doen breken. Ingenieurs van de B.B.C. zijn van meening, dat Josie Fearon een noot heeft gezongen, welke precies dezelfde resonans als het glas had. (Men passé dus in het vervolg op zijn glaswe-k...) 2442 millioen tekort op Fransche begrooting. De Fransche minister van Financiën, Robert Schumann, heeft aan de commissie voor financieele aangelegenheden van de nationale assemblee medegedeeld, dat hij bet e- kort op de Fransche begroo ting voor 1947 op 2.442 mil lioen gulden schat. De uitgaven raamde -ij op 14.652 millioen gulden en de Inkomsten op 12.210 millioen. PASSIE. In de week, die morgen be gint, vangt voor de Christe lijke Kerken de passie-tjjd aan, hetzij met de Zondag, netzij met de Woensdag-. Tijd van bezinning op de rijke betee- kenia van de passie.' het lijden van Jezus Christus. Het ge- helm van de onuitputtelijkheid van die rijke beteekenis ls wel dat bet ook passie is in de zin van hartstocht. Jezus Christus lijdt, omdat Hij een hartstocht heeft voor het behoud van menschen. Zijn lijden kan rnen huive ring-wekkend noemen. omdat het de boosaax-digheid open baart van degenen, die Hem doen lijden. En dus openbaart het ook de doemwaardigheid, de godsvervreemding zijner smadei-s en beulen. Men kan zijn lijden ook tra gisch noemen, omdat men in Hem vooral ziet den Man. die het zoo goed bedoelde met de menschen en die toch zoo slecht begrepen, ja volkomen verworpen werd. Maar de diepste zin van de passie is toch dat dit lijden een daad is geen lot. Een daad van goddelijke hai-tstocht. Christus' lijden is een daad. waardoor Hij trotseert allen tegenstand van een van God vervreemde wereld, om haar weer tot God terug te bren gen met God te verzoenen. Dwaze goddelijke hartstocht: Wie riskeert °u zelf smaad en wreedheid om zijn smaders en beulen te kunnen schenken, wat zij verwerpen: het leven met God?! Dat doet Christus! En in Christus God: Hij ls om onze overtredingen ver wond, en om onze ongerech tigheden ls hij verbrijzeld; de straf, die ons den vrede aan brengt was op hem, en door zijn striemen is ons genezing geworden. Groede. Ds. G. J. DERKSEN. Twaalf millioen ton kolen per jaar! In een brief aan de Mjjn- indUkstrieraad deelt de beheer der van de mijnen mede van de regeering opdracht te heb ben ontvangen zoo -spoedig mogelijk een .jaarproductie van 12 millioen ton kolen te ver zekeren. Deze opdracht zal on der alle omstandigheden moe ten worden uitgevoerd. Hiertoe, aldus schrijft de be heerder, zal de prestatie moe ten worden opgevoerd en het aantal ondergrondsche arbei ders moeten worden uitgebreid. De mate van deze uitbreiding is uit de aard der zaak afhan kelijk van het prestatiepeil on dergronds. Voor zoover de noodlge nieuwe arbeidskrach ten niet in Nederland zullen kunnen worden verkregen, zal de beheerder genoodzaakt zijn buitenlanders in dienst te ne men Er zal een commissie worden benoemd, die op korte termijn en aan de hand van de ge maakte opmerkingen. het vraagstuk van de productie- verhooging zoowel van de tech nische als van de economische en sociale zijde in studie zal nemen. De woningnood in Dene marken is zoo acuut dat ver oordeelden hun beurt moeten afwachten alvorens in een ge vangenis „ondergebracht" te kunnen worden. treedt de nieuwe regeling voor de radio- omroep in werking. MORGEN is het 450 jaar ge leden, dat de Hervormer Melanchton werd gebo ren. Palestijnsche kwestie voor de V.N. De Britsche minister van boitenlandsche zaken, Ernest Bevin, heeft de Arabische de legatie medegedeeld, dat de Engelsche regeering voorne mens is de Palestijnsche kwes tie voor de Ver. Naties te brengen. DOODVONISSEN BEKRACHTIGD. Generaal Sir Evelyn Bar ker. de aftredende militaire commandant van Palestina, heeft de doodvonnissen van drie Joodsche extremisten, die in het bezit van wapenen wer den aangetroffen op de avond, dat eenige Britsche militairen zijn afgeranseld, bekrachtigd. De heer W. Vennik te Venhuizen is benoemd tot voorzitter van het bedrijf schap voor tuinbouwzaden. De Persraad geeft het op. TE WEINIG PAPIER EN GEEN SANCTIES. Naar wij vernemen heeft de Persraad den Minister van O., K. en W. onlangs doen weten, dat de raad na 1 Februari geen gebruik meer wenschte te ma ken van zijn bevoegdheid krach tens art. 16 van het tijdelijk Persbesluit, in welk artikel voor schriften worden gegeven met betrekking tot oplage, formaat en aantal per week te verschij nen nummers van kranten en tijdschriften. Ter toelichting heeft de Pers raad geschreven, dat het hui dige kwantum papier, dat ter verdeeling beschikbaar is, on voldoende is. Bovendien ontbre ken afdoende sancties op het overtreden van de voorschrif ten van den Persraad op dit ge bied. Onder deze omstandighe den wenschte de Persraad niet langer verantwoordelijkheid te dragen voor de papierverdeeling. AFSCHEID DR. BEEKENKAMP. Inmiddels heeft de Persraad afscheid genomen van zijn voor zitter, dr. C. Beekenkamp, wien dezer dagen ongevraagd eervol ontslag werd verleend. Order van de Republikeinsche legerleiding wordt hedennacht van kracht. Naar officieel wordt gemeld, is van Indonesische zjjde aau den voorzitter van de Nederlandsche delegatie der bestands commissie officieel medegedeeld, dat door de republikeinsche legerleiding de order „staakt het vuren" is gegeven, welke order op 15 Februari 1947 te 24.00 uur van kracht wordt. Nader wordt bericht, dat tot gemeld tijdstip de vorige order tot het vermijden van vijan delijkheden van kracht blijft. De Indonesische strijdkxach- ten blijven op hun plaats tot op het tijdstip, dat de order „staakt het vuren" van kracht wordt. Zij zullen ten spoedig ste worden teruggetrokken tot 2 Km. achter de demarcatie lijn. De plaatselijke commandan ten zullen zich in verbinding stellen met- de Nederlandsche commandanten ten einde on derwerpen die verband houden met de demarcatielijn, te be spraken. De Ned.-Indische regee- ringsvoorlichtingsdienst tee kent hierbij aan, dat de af kondiging van deze order uiteraard tot voldoening stemt. Door het uitblijven van dit algemeen bevel zijn de laatste maanden herhaaldelijk moeilijkheden ontstaan, die vermeden hadden kunnen wor den, indien het bestand wer kelijk gehandhaafd was. In dien dit bevel „staakt het vu ren" daadwerkelijk wordt uit gevoerd, zal dit de algemeene sfeer hier te lande ongetwijfeld ten goede komen. Nederland levert een uitstekend product. Voor 100 millioen aan buitenlandsche valuta. De export van pootaardappe len, welke van 1930 tot 1940 een groote vlucht heeft geno men, overtreft op het oogen- blik in gewicht en waarde reeds verre de topjaren van vóór de oorlog. De gemiddelde uitvoer van 1937 t/m 1939 bedroeg ongeveer 150 millioen kg. Uit de oogst 1946 was reeds vóór 1 Januari 1947 ruim 200 millioen kg. uitgevoerd, terwijl de totaal geprojecteer de export van deze oogst on geveer 400 millioen kg. be draagt, waarmede zelfs nog niet "geheel aan de vraag kan worden voldaan. Met een deviezenopbrengst van ruim 50 millioen over 1946 staan de pootaardappelen met de bloembollen 56 mil lioen) boven aan in de rij van geëxporteerde industrieele en agrarische producten. Realisa tie van de geprojecteerde ex port uit de oogst 1946 (tijd vak September 1946April 1947) zal bijna 100 millioen aan buitenlandsche valuta op leveren. De grootste afnemers zijn Frankrijk, België en de Brit sche bezettingszone in Duitsch land. OP HOOG PEIL. De huidige ontwikkeling is mogelijk geweest door het hooge peil, welke de teelt van pootaardappelen hier te lande na intensief wetenschappelijk onderzoek en uitgebreide proefnemingen, heeft bereikt. Daardoor kan een product worden geleverd, dat in kwa liteit uitsteekt boven, hetgeen elders wordt geproduceerd. Het pootgoedareaal werd geleidelijk aanzienlijk uitgebreid en be droeg in 1946 bjjna 33.000 ha. CONCURRENTIE. Als gevolg van de oorlog zijn de behoeften in de meeste landen thans grooter dan vóór 1940. In de komende laren zal echter rekening moeten wor den gehouden met concurren tie van andere landen. Indien Nederland zijn toon aangevende plaats wil behou den, zullen rassen moeten worden gekweekt, welke zoo veel mogelijk onvatbaar zijn voor ziekten. Uitvoer van niet door de Keuringsdienst goedgekeurd pootgoed is verboden. Sneeuw veroorzaakte trein-vertragingen. Door de sneeuw raakten Vrijdag vele wissels op het stationsemplacement te Am sterdam vast. Ondanks het werk van de terstond opgei'oepen sneeuw ploegen kon groote vertraging op de baanvakken Amsterdam Amersfoort. Amsterdam-Zaan dam. Amsterdam-Haarlem en Amsterdam-Utrecht niet wor den vooi'komen. Zelfs meester eenige treinen uitvallen. Het N.V.V. en Linggadjati. WAARSCHUWING AAN DE REGEERINGEN VAN DEN HAAG EN DJOCJA. Het verbondsbestuur van het N.V.V. heeft besloten een resolutie te z -nden aan de Ned. regeexing en aan de re publikeinsche regeering te Djogjakarta. Het wil in de huidige cri- tieke situatie, uit naam van de overgroote meerderheid der Ned. arbeidersbevolking op nieuw een dringende waar schuwing laten hooren. Geen enkele prestige-over- weging, geen enkel meenings- verschil kan belangrijk genoeg zijn om de in Linggadjati voorloopig bereikte overeen stemming thans nog te doen mislukken, laat staan de toe passing van geweld te recht vaardigen. De i-eactle vergisse rich niet in de gevoelens, wel ke daaromtrent in de arbei derswereld leven. Elk drijven naar geweld, naar het „uitdee- len van enkele rake klappen", zou op de grootste weerstand stuiten. De staking van de groentenhandel. VOORSTEL AAN DEN MINISTER. Naar wij vernemen, is door het bestuur van het bedrijf schap voor lenten en fruit, waarin alle organisaties, zoo wel van telers, veilingen, groot- en kleinhandel als ar beidersorganisaties, vertegen woordigd zjjn, met eenparig heid van stemmen een voor stel aan den minister gedaan, dat de mogelijkheid van een voor alle betrokken groepen bevredigende oplossing inhoudt. Dit voorstel behelst het stel len van maximnm-verkoop- eu -inkoop-prijzen. Straathandel in groenten gaat door. Dc Centrale ver. voor de Markt, Straat- en Rivierhandel is niet befokken geweest in het overleg, dat geleid heeft tot dc beslissing van de groente- handel om de verkoop van groenten tegen maximumprijzen stop te zetten. Deze handelaren zullen de handel op de gebrui kelijke wijze voortzetten. Vijftien jaar voor moord op zijn dochter. De rechtbank te Breda heeft den landbouwer P., te Roosen daal. die zijn dochter door wur ging om het leven bracht, con- form de eisch veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf. Urk ingesneeuwd. Urk wordt op het oogecbhk geteisterd door een zware sneeuwjacht. Evenals Jn vele deelen van Nederland is ook daar de sneeuw in groote hoe veelheden neergekomen. Zoo dik ligt de sneeuw in Urk en. omgeving, dat de postauto, die van Urk naar Kampen moest rijden, genoodzaakt was halverwege terug te keeren, omdat het onmogelijk was de weg te herkennen. Bovendien ontneemt de vallende sneeuw het uitzicht volkomen. De burgemeester van Urk ziet het lot van zijn eilandje somber in. Hjj is pessimistisch gestemd ten aanzien van de 50 vrachtauto's, die met brand stoffen en levensmiddelen door de regeering naar Urk zouden worden gezonden. Het militaire vliegtuig, dat heden voedselpakketten naar het eiland zou brengen zal naar alle waarschijnlijkheid de tocht niet ondernemen, omdat het zicht boven Urk op het oogenblik te slecht is. Trambaan was Ingesneeuwd De tramverbinding Amster damMonnikendam, die door de sneeuwverstuivingen van Maandag af gestagneerd is ge weest is hervat Het vrijmaken van de spoorbaan is geen een voudig werk geweest. Donder dagmorgen vertrokken uit de remise drie motortramwagens, waarvan de voorste was uitge rust met een énorme, uit stalen platen vervaardigde sneeuw schuiver. zooals ook in Zwitser land wordt gebruikt. Voorbij Zunderdorp hadden draaiwinden van de afgeloopen dagen enor me sneeuwhopen over de lijn gejaagd, die over een afstand van bijna 100 meter onzichtbaar was geworden door de op som mige plaatsen bijna twee meter hoog liggende sneeuw. De inspanningen ging de krachten van de oude motor wagen te boven. Omstreeks 12 uur schoot plotseling een groote steekvlam onder de achterste bank te voorschijn. Een elec- trische kabel was .roodgloeiend komen te staan, waardoor de beschermende rubberlaag vlam had gevat. De tocht naar Monnikendam duurde tot vijf uur 's avonds. Toen waren echter alle sneeuw massa's verwijderd. Stemmen uit de Kerken. Nederlandsche Protesianische Gemeenien in Amerika Door Zeeuwen gestimuleerd De 9de Februari was het 100 jaar geleden dat zes man nen en een vrouw ln de bos- schen van Michigan kwamen op de plaats waar zjj de stad Holland wilden stichten. De wankele onderneming- is ge lukt, ondanks veel tegenslagen. Het scheen zelfs eeix tjjdlang dat men de strijd tegen het oerwoud zou moeten opgeven. Nu staat er op de phiats waar de kolonisten begonnen een stad van meer dan 60.000 inwoners die nog in vele op zichten de kenmerken draagt van de nationaliteit van haar stichters. In een halve cirkel i-ondom deze stad liggen ver scheidene andere steden en dorpen, welker namen de herinnering- levend houden aan de Nederl. provincies, land schappen en steden van waai de eerste kolonisten uittrok ken. Al hebben zij niet behoord tot de allereersten, zeer spoe dig heeft een belangrijk aan tal Zeeuwen deze nederzetting versterkt. KERKELIJK KARAKTER Wanneer wjj in deze rubriek daarvoor aandacht vragen, is dit omdat deze kolonisatie zeer sterk een kex-kelijk ka- i-akter heeft gedragen. Met Holland als middelpunt heeft zich, rondom de groote Ame rikaansche meren een kerke lijk leven ontwikkeld, dat in alle opzichten z'n Ned. af komst verraadt en van groote ituwende invloed is geweest voor verschillende. Amerikaan sche kerken. In het tweede kwartaal van de vorige eeuw is er een hcele stroom van landverhuizers uit Europa naar de Nieuwe We reld getrokken. En ook nadien is deze stroom niet opgehou den. Er zijn weinig families ln onze provincie die daar geen verwanten hebben, rij het dan ook dat het langzamer hand zeer verre zijn gewor den. ONDER PREDIKANTEN Wat is nu het merkwaai-dige geweest van de emigratie die wjj in deze maand gedenken? Deze dat men is gegaan in jroepsverband, onder leiding van pi-edtkanten. Men had het welbewuste doel een gemeen schap te vormen, waar het Evangelie op heel de samenle ving zjjn stempel kon druk ken. AI3 ideaal heeft den lei ders stellig- voor oogen gestaan Geuève, zooals het was in de dagen van Calvijn. Degenen die rondom het meer van Michigan zich ves tigden, behoorden grootendeels tot de Afgescheidenen van 1834. Al is het niet steeds tac tisch op de juiste wjjze ge weest zjj zijn in ons land de strijd om de belijdenis der kerk begonnen. Met schaamte denken wij er aan terug wat zjj daarvoor hebben moeten on dergaan. De „Duitsche regee- rlngsmethodes van koning Willem I" maakten hun het le ven Met gemakkelijk. „Burgers werden voor de rechtbank ge sleept om de „misdaad", zon der toestemming van het gou vernement him hMs te hebben afgestaan voor godsdienst oefening". En dat in een land waar men steeds zoo hoog had opgegeven van de vrijheid van godsdienst. Alleen in Friesland bijv. moesten de Afgeschei denen in de jaren lS34--'37 16,860.— aan 'boeten beta len. WERKLOOSHEID Daarbij kwam, dat ©econo misch de toestand in ons land heel slecht was. Hooge staats schulden drukten op de bevol king. „Reeds maakte de toe nemende werktuigkunde vele handen broodeloos'*. Zelfs in het dxukste jaargetijde vond men werkloosheid. Per jaar wexxl er 20 millioen aan on dersteuning Mtgegeven. Oeconomlsch slechte toestan den zjjn altijd een gunstige voedingsbodem voor de wor ding van nieuwe of de herle ving van oude gedachten op godsdienstig of maatschappe lijk gebied. Onder de indink van de vervolging waaraan hun geloofsgenooten blootston den, als ook door het feit dat men geen „gasthuisbiggen" wilde worden, hebben de afge scheiden predikanten Brum- melkamp en van Raalte opge richt de ..Vereeniging van Christenen voor de Holland - sche volksverhuizing naar de Vereenlgde Staten van Noord- Amerika". predikanten wordt duideljjk het doel Mteen gezet. Deze brochure heeft een sterk so ciale inslag. Zjj toornt tegen ,.de uitmergeling van het bur ger volk dat niets vermag te gen het geweld der opeenge stapelde kapitalen en <ie heb zucht veler grooten". Maar bovenal is haar inhoud van godsdienstige aard. „Het aard- sche vaderland kruisigt den Zone Gods andermaal en maakt Hem te schande". „Al len die godzalig willen leven in deze wereld, worden ver volgd*'. En het slot is „Hoe ook aan het vaderland ge hecht, wjj zijn door de drin gende nood rijp geworden om Oranje en Nederland te verla ten". „Zonder krenking van het geweten kunnen wij hier niet meer blijven". Na. deze oproep is de eene groep na de andere vertrok ken. waarvan de eei-ste onder leiding van ds. v. Raalte. zich heeft genesteld in Michigan, dicht bij de Oostelijke oever van het meer. om daar te zoeken brood en vrijheid. IN ZEELAND Ook onder de Zeeuwsche Af gescheidenen kwam nu de emigratiekoorts. In het voor jaar van 1846 was reeds Anthonle de Bree uit Oude- lande naar Amerika gegaan. Zijn brieven waren zeer moed gevend. In het voorjaar van 1847 werden er te Goes ver schillende vergaderingen ge houden van „verhuizlngsge- zinden. Besloten werd gemeén- zchappeljjk te verhulzen, „om als een Christelijke Gemeente de oceaanreis te aanvaarden". Onder de Zeeuwen speelde In een brochure van beide Jannes de Luyster uit Borsse ie een belangrijke rol. Hij had sen gezicht gezien, waaruit iem duideljjk werd dat hjj het land moest verlaten waar men het Evangelie verwierp. Hij was een van de eersten, die rich witde voegen bij het ..klein overblijfsel naar de verkiezing der genade dat nog bij de ..zuivere waarheid naar Gods Woox-d blijft". Hij verkocht zijn hofstede voor 60.000 en hielp 77 personen die zelf niet voor hun overtocht Konden zorgen. DE LEIDERS Deze Jannes de Luyster werd samen met Johannes Hoogesteger tot ouderling ge kozen. Diakenen werden Jan Steketee en Adriaan Glerum. Ds. Corneiis v. d. Meulen „de apostel van Zeeland" te Goes, werd als „leeraar der landver- hulzei-sgemeente'beroepen. Deze groep van ongeveer 450 Opstelwedstrijd. Tijdens de feesteljjk- heden ter gelegenheid van het Eeuwfeest van de stad Holland in Michigan zullen de leer lingen van 30.000 Ame rikaansche scholen in de gelegenheid worden gesteld een opstel te ••naken over „De Neder- •ndsche invloed op het Vmerlkaansche leven" ">e eerste zes prijswin- •aars zaxllen op kosten an de K.L.M. en de Tolland-Amex-ikalijn een •ris naar Nederland mo- -n maken. personen is grootendeels te rechtgekomen in Holland Mich. In 1849 volgden, als groep, nog 150 gezinnen uit onze provincie, onder leiding van Ds. H. G. Klijn. Hieronder was ook de later in zendingskrin gen zoo zeer bekend gewor den familie Zwemer uit Oost- kapelle. Nadien zijn er nog zeer velen gevolgd. Voor ons land, ook kerke- ljjk gezien, is deze emigratie een verlies geweest. Menschen. met karakter, moed, onderne mingsgeest en doorzettings vermogen zijn uit het midden van ons volk weggetrokken. Tevens waren het menschen die om Christus' wil geleden hadden. Met stille dankbaar heid moeten wjj dit gedenken, zeker in de Hervormde kerk. Zjj hebben geleden, ook voor ons. Wc kunnen echter niet den ken aan dit verlies, ronder tegelijk gedachtig te zijn aan de winst. Al zijn de Hol- landsch-Amerikaansche ge meenten Met zoo geworden als de leiders het zich vóór him vertrek hadden voorge steld zjj hebben toch, tot be schaming van meMgeen laten zien wat een gemeente van Christus kan wezen. Een sterke gebondenheid des ge loof s heeft hen niet alleen bjj- een gehouden, maar ook ge maakt dat het kerkeljik leven zich spoedig- kon ontplooien. Om slechts iets te noemen, deze gemeenten hebben een groote zendingstaak vervuld. In 1851 reeds werd te Hol land Mich, besloten dat voort aan van de kerkegeldèn 15-9? zou woi'den besteed voor de zending buiten Amerika en 50 voor die in het land zelf. S. J. M. HULSBERGEN

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1947 | | pagina 7