PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
URANIUM
Mn Zaaijer
r
Vandaag
Met Jacob Cats
op Walcheren
Millioenen guldens
190e Jaargang - No. 33
Uitgave van de Firma Provinciale'
Zeeuwschc Courant, Middelburg-
Drukkerij .Firma F. van de Velde Jr.,
Vlissmgtn.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en alg Christelijke feestdagen
W O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 8 Febr. 1947
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week. 3 20 per kwartaal, franco
per post. 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.
minimum per advertentie i 2.—»
Byreaux gevestigd te Vli^aingen Walstraat 58-60. tel 10 (2 'Ijneni Middelburg l.ondensche Kaai 29 tel 2077 en 2924. Ones Turlkade- 15 tel 2475 Oostburg (Srateniastraal 3. tel 102. T
Brouwerijs» 2. Poslrek nr. 3593K. P Z.C Middelburg.
Het Wereldgebeuren:
een veelbegeerd meiaal
De heele Congo-productie gaat naar Amerika.
De „Nieuwe Standaard"
ongerust.
Voor de vervaardiging van
atoomwapenen is uraiuum een
oiiOiiboeeri^jK metaal. ji.en on-
vënnyueiyK oyverscnynsel van
de noiuige atoomooiu-race
dan oort ue jacnc naar urani
um, the sinus Korce Lijd ooOr
de groote mogendheden is in-
gei-sc. Van cie op uit oogenbnit
béttende wereiuvoorraad ura
nium oevat waarschyniijk de
Belgische Congo nfeer dan
70 l/c', ruimvoiuoende om uit
gebied voorgoed m de wereia-
poiiciek te uecrekkeu. Over de
Congo is de laars ce dagen in
de Belgische pers nogal war
rumoer ontscaan. In het blad
Le Peupie heeft pater Giloerc
een reportage over de Congo
gepubliceerd, waarin mens
waardige rnededeeiingen wer
den gsuaan. O.a. zouden Amë-
rikaunsche ingenieurs, ver
momd als zenueimgen, op zoek
zijn naar petroleum en urani
um. iüen ander blad, De Nieu
we Standaard, heeft daarin
aanleiding gevonden om in een
scherp hoofdartikel te wijzen
op de sluier van geheimzinnig
heid, waarmee het Congo-ge-
bied door de Belgische regee
ring wordt omhuid. Het eem-
ge wat tot nu toe over het
uranium-probleem bekend
werd, alous dit blad, is dat'de
grootste Belgische mrjnven-
nootschap, de Union miniére du
Haut Katanga, zich bezig houdt
met de ontginning van een
radiummijn te Shinkolobwa.
Sedert het begin van de oor
log is echter geen grammetje
van dit erts aan België zelf
geleverd. In België werden
•tot dusver ook geen credieten
uitgetrokken voor het atoom
onderzoek, terwijl dit toch wel
gebeurde in kleine landen als
Nederland en Zwitserland.
Nederland heeft reeds cycloon-
installaties en zet zijn proef
nemingen onverdroten voort.
Deze proeven hebben niets te
maken met de vervaardiging
van atoombommen, doch heb
ben ten doel Nederland het
contact te doenbehouden met
het allernieuwste op het ge
bied der moderne techniek.
En waar gaat het Belgische
uranium naar toe? Waar
schijnlijk naar de atoomsteden
der Ver. St. en de Belgische
wetenscharipelijke instellingen
kunnen zelfs de kleine hoe
veelheden, die ze voor proef
nemingen noodig hebben, niet
verkrijgen.
Het blad stelt de vraag, of
België een „uranium-politiek"
voert en zou bepaald wel eens
willen weten, welke economi
sche, militaire en politieke te
genprestaties België van Ame
rika ontvangt voor de leve
ring van de Congoleensche
ertsen. „In ieder geval is het
ondenkbaar, dat de eenzijdige
richting van onze uranium-
export naar de Ver. Staten
zonder economische tegenpres
tatie zou blijven".
Het blad besluit: „De oor
log is thans voorbij en wjj
verlangen van de regeering
u indiscreties, doch wel,
dat zij het Belgische volk
klaar en duidelijk zegt waar
het niet betrekking tot de
uranium-politiek economisch
gezien, aan toe is".
schaadde het algemeen belang
Openbaar Ministerie dient zich van
gezagsondermijning te onthouden.
Minister van Maarsseveen
zal verdere stappen doen.
Verzoenende houding
der Poolsche regeering.
De volledige kwijtschelding
van straf, door president Bie-
rut verleend aau ko.onel Jan
Rzepecki, bevelhebber der
Pooische ondergrondsche orga
nisatie WIN, zalwaarschijn
lijk van groote invloed zijn op
de houding van hooge Pool
sche officieren in Engeland.
Aldus verklaarde kolonel
Stanislaw Witlcowski, tot voor
kort lid van de Poolsche ge
nerale staf te Londen, die on
geveer twee maanden geleden
naar Polen is teruggekeerd.
„Rzepecki is bi. vele hooge
officieren te Londen bekend en
wordt door hen gerespecteerd.
De verzoenende houding der
Poolsche regeering tegenover
hem zal wellicht velen van
hen er toe brengen naar Po
len terug te keeren".
Officieren, die in het laat
ste- jaar uit Engeland naar
Polen zijn teruggekeerd, ver
klaren, dat zij in het nieuwe
Polen ten volle werden geac
cepteerd en weer in staat wa
ren gesteld goede posten, in
het leger of in de burger
lijke maatschappij te beklee-
den.
Gedwongen hap.
Kinderen, die op
school een reep choco
lade krijgen, moeten bij
ontvangt ervan er di
rect in bijten. Dit is be
paald door de autoritei
ten van een openbare
school in Frankfort, die
willen, vermijden, dat de
chocola terecht konit
in de zwarte handel!
Vv
Fransche jongens
speelden „Gestaco"
Men vreest voor 't leven van
den elfjarigen Franschen jongen
Michel Chassagne, die met
brandwonden, opgeloopen bij
een „spelletje Gestapo", in het
ziekenhuis te Bo'deaux is opge
nomen. De jongens met wie hij
aan het spelen was, hadden ge
noeg gekregen van het „diefje
met verlos" en waren op de
gedachte gekomen „Gestapo en
Maquis" te gaan spelen. Michel
werd vastgebonden aan een te
lefoonpaal, de kameraadjes sta
pelden droog gras rond zijn
voeten en staken dit in brand
Voordat de groep kameraadjes,
die „maquisr verbeeldden, den
door dc gestapo gemartelden"
jongen hadden bevrijd, had de
ze "eeds brandwonden opge
loopen aan beenen, dijen, han
den-en gelaat. De ongelukkige
jongen was reeds bijna gestik'
bij zijn pogingen, om zichzelf
los te wringen uit 't staaldraad,
waarmede hij was vastgebon
den.
Het Zuidpool-gebied
onderzocht.
Volgens den correspondent
van de Times te New York
hebben de jongste onderzoe
kingen per vliegtuig door de
Zuidpool-expcditie der Ameri-
kaansche marine onthuld, dat
alle bestaande kaarten voor
dit gebied railieale wijzigingen
moeten ondergaan.
Waar tevoren met ijs be
dekte zee was geteekend wer
den bergen, hooger dan de
Matterhorn gevonden en in
plaats van bergen een baai,
vier maal zoo groot als de
staat Connecticut.
Adnyraal Byrd verklaarde
tijdens een persconferentie, dat
de onderzoekingen per vlieg
tuig het mogelijk hebben ge
maakt ongeveer 125.000 vier
kante mijl in kaart te bren-
fen. Er zijn acht bergketens,
rie schiereilanden, vier groo
te baaien en minstens twintig
eilanden ontdekt. Verder zijn
ongeveer 2000 zeemijl van een
geheel onbekende kust opge-
teekend, terwijl 500 mijl gedeel
telijk bekend worden. 75.000
mijl van een onbekend gebied
zijn als Oceaan geïdentificeerd.
BRAND STOFFEN PRIJS.
Het directoraat-generaal van
de prijzen deelt mede, dat met
ingang van 6 Februari de dë-
tailnrijzen van vaste brand
stoffen in verband met ver
keersmoeilijkheden tijdelijk mo
gen worden verhoogd met tien
cent per hectoliter respectie-
Irjk 1.30 per ton. Verdere
verhoogingen zijn niet toege
staan.
De minister van justitie heeft
aan nir. J. Zaaijer, procureur
fiscaal bij het Bij.z. Gerechtshof
te 's-Gravenhage, medegedeeld,
dat verschriende uitlatingen van
hem ter gelegenheid van het
door hem op 4 Februari 1947
uitgesproken reruisitoir tegen
den Winterhulp-directeur Piek,
onjuist en schadelijk voor het
algemeen belang zijn.
ONWAAR.
Op bovenstaand bericht wordt
van de zijde van het ministerie
van justitie de volgende - toe
lichting verstrekt:
De verklaring van mr. j
Zaaijer, dat het openbare ge
zag ter uitvoering van een op
zettelijk gevolgd -plan de dood
straf niet uitvoert, is onwaar.
De genoemde procureur-fis
caal heeft het verleenen van
gratie een affront genoemd voor
rechters onafhankelijkheid en
een ondermijning van het ge
zag van zijn uitspraken. Hij
heeft daardoor niet alleen de
aard van het recht van gratie,
maar ook de bedoeling, die de
regeering bij de uitoefening
daarvan heeft, miskend. Deze
uitoefening hóudt geen cririek in
op het rechterlijk vonnis, tast de
onafhankelijkheid van den -ech
ter' niet aan. en heeft volstrekt
niet de strekking den rechter te
affronteeren.
Rechterlijke vonnissen behou
den hun gezag en hun zedelijke
waarde, ook dan, wanneer de
regeering om reden van staats
belang, meent, dat slechts een
deel der uitgesp-öken dood
straffen moet geëxecuteerd wor
den. De procureur-fiscaal heeft,
als ongevraagde uitlegger van
de daden der regeering, tegen
hare bedoeling in aan deze da
den een voor de rechterlijke
macht beleedigend karakter toe
gekend, hoewel hij moet weten,
dat de regeering op het aanzien
van de rechterlijke macht de
hoogste prijs stelt.
ZEER ERNSTIG
Zeer ernstig is dc verklarino
van den genoemden procureur
fiscaal. dat in de afgeloonen
anderhalf jaar de zekerheid is
gekregen, dat aan hen. die dat
verdienen, in Nederland geen
recht wordt gedaan.
Blijkens de samenhang, waar
in deze verklaring werd uitge
sproken, vindt zij haar oorzaak
in het feit, dat naar de meening
van den procureur-fiscaal te
weinig doodvonnissen worden
geëxecuteerd. Hoe dit zij, de
minister van justitie is deswege
verantwoordelijk iegens de Sta-
ten-Generaal, doch niet jegens
het Openbaar Ministerie.
Het Openbaar Ministerie
heeft in de uitoefening van zijn
functie te bedenken, dat een
aantijging aan het adres' de-
regeering, als zoude in Neder
land geen recht worden gedaan,
gezagsondermijnend werkt
vooral in het licht van bepaalde
betreurenswaardige gebeurte
nissen yan de laatste tijd, waar
bij men het -echt in eigen han
den heeft genomen, een aan
moediging kan inhouden tot het
plegen van strafbare feiten.
Juist het Openbaar Ministerie
moet zich daarom, meer dan
welk ander staatsorgaan ook,
van dusdanige gezagson dermij
nende uitlatingen onthouden en
een voorbeeld geven in eerbied
voor de wet en de gestelde
autoriteiten, zonder welken de
handhaving der rechtsorde
eerstè en voornaamste doelwit
van het Openbaar Ministerie
onmogelijk wordt.
VERDERE STAPPEN.
In verband met het boven
staande stelt de minister van
justitie zich voor noodzakelijk
geworden ve-dere stappen te
ondernemen.
KINDERHUIS AFGEBRAN1)
Door een defect aan de een-
trale verwarming is te Ommen
het kinderhuls van het Le?ei
des Heils. in de bosschen br
de Wolfskuil, afgebrand. Van
ie inventaris kon nog vrij veel
worden gered.
is het 75 jaar gele
den, dat de Britsche on
derkoning van Voor-In-
dië, de Earl of Mayo,
door «en Mohamedaan
werd vermoord;
is het 25 jaar geleden,
dat ln de hoogvlakten
van Katanga in de Bel
gische Congo radium
werd gevonden:
MORGEN.
is het 100 jaar gele
den dat Ds. A. C. van
Raalte met een aantal
onbemiddelde gezinnen
in de wouden van Mi
chigan (Ver. Staten)
aankwam en daar de ko.
lonie „Holland" stichtte.
De annexalle wordt
voorbereid.
Naar ons ter oore komt, al
dus het Parool, ligt het in de
bedoeling van de regeering
om de voorbereiding van de
bestuursoverneming in de
eventueel by ons land te voe
gen stukken Duitsch grondge
bied op te dragen aan een
kleine commissie.
Wy vernemen, dat men van
plan is hiervoor in de. eerste
olaats aan te zoeken den oud
commissaris der Koningin in
Limburg, mr.dr. W: G A.
van Sonsbeeck.
By de overneming zullen
zich natuurlijk tal van vraag, j
stukken voordoen, bijvoorbeeld
op het gebied van onderwijs,
justitie, bestuursvorm alsook
van het taalgebruik. Voor a!
deze problemen zal de heef
Van Sonsbeeck. als hij benoemd
wordt, moeten trachten een
oplossing voor te bereiden.
Republiek Indonesia
weert Nederlanders.
Opnieuw heeft een groep
buitenlandsche journalisten de
republikein sciic ministers op
hun reis naar Djog.ja verge
zeld, Zy waren hierdoor in de
gelegenheid de resultaten van
de kabinetszitting, waar als
hoofdpunt van de agenda de
onderteebening van Linggad-
jati werd besproken, te ver
nemen. Dit heeft in de krin
gen van de Nederlandsche
journalisten geen geringe ver
ontwaardiging gewekt. Sedert
de re-is van den heer F. Goed
hart naar Djogja en de aan
wezigheid van eenige Neder-
landsche journalisten te Ling-
gadjati, hebben de republikei
nen alle verzoeken van Neder-
landsche journalisten om naar
het binnenland te reizen, af
gewezen. Op een desbetreffen
de vraag van een der jour
nalisten antwoordde een
woordvoerder van het republi-
keinsche ministerie van voor
lichting, dat de toestand ge
spannen was. Toen op de re-'
publikelnsche motieven werd
geïnsisteerd antwoordde hjj:
„Wij hebben onze motieven.
Het kan nu eenmaal niet an
ders".
Bokking als dank.
De Ver. van Haringhandela
ren en de Bond van Vischroo-
kers Katwijk/Noord wijk heb
ben besloten als dankbetuiging
voor de „kolenslag", die de
mijnwerkers j.L Zondag heb
ben geleverd, een partij van
ruim 30.000 bokkingen te stu
ren.
KORTE PREDICATIE
VOOR EN NA CHRISTUS.
De minste in het Konink
rijk der hemelen is meer
der dan hij.
Mt. 11 -f II.
Johannes, de voorlooper, de
heraut van Jezus, zit in de ge
vangenis.
Johannes kan dit voorloopig
nog niet zoo heel erg vinden
Immers, dit is slechts een tijde
lijke kwestie. Jezus, de Koning,
is gekomen en zal zijn dienaar
straks komen bevrijden. Dan zal
de poort opengaan
Maar Johannes blijft in de
gevangenis en daarbuiten ge
beuren de dingen, de dageiijk-
sche dingen, maar ook de won
derlijke dingen, waaraan de
naam van Jezus verbonden is.
De poort blijft dicht. En dan
gaat de twijfel spreken in de
stilte van--dé cel. Is Hij' het? Is
Hij het niet? Als Hij 't wel is,
de Koning, 'waarom blijft de
poort dan dicht?
Er gaat een waag' naar Jezus.
Zijt gij het? 't Is een levens
vraag van Johannes. En er komt
een antwoord van Jezus; niet
rechtstreeks, maar Johannes
kan begrijpen: Hij is het. Oude
profetenwoorden gaan in vervul-
ling.
Maar de poort blijft dicht.
En straks wordt Johannes ge
dood.
Hij ziet de nieuwe tijd ko
men en mag die niet meemaken
Er is een grens tusschen oud en
nieuw. En dan zou Johannes
wel willen "uilen met een klein
kind op straat, dat in de buurt
van Jezus speelt; met een bede
laar, dien Jezus in de oogen
ziet; met een zieke, die Ziin
hand voelt. De minste van de
straat is meer dan lohannes
Omdat lohannes vóór Christus
en die bedelaar, dat kind, die
zieke na Christus leeft.
Wees niet ongerust. Johannes
heeft Gods Koninkrijk op aar
de niet meegemaakt,'maar hij is
een kind van dat Koninkrijk.
Wij zijn meer dan Johannes, d.
w.z.: wij maken meer mee. Wii
leven na Christus. En wij weten:
lezus Christus heeft onze kant,
partij voor ons gekozen.
Wat een feest, om Hem aan
ónze kant te hebben!
Vlissingen. Ds. H. AALBERS.
De Koningin op de
Waalbrug.
De vijf ij'sbrekers, die bezig
zijn met het openbreken van de
Waal, passeerden Donderdag de
twee bruggen te Zaltbommel.
Velen stonden op de voetbrug
en genoten van het niet alle-
daagsche schouwspel. Om even
na drie uur kwam een auto
aangereden en stopte voo." de
brug. Twe dames en een heer
stapten uit en wandelden de
brug op om eveneens van het
schouwspel te genieten. Een dei-
dames bleek H.M. de Koningin
te zijn. Nadat H.M. het werk
van de ijsbrekers in oogen-
schouw genomen had, begaf zij
zich weer met haar klein gezel
schap naar de auto en vertrok
in de richting Utrecht.
DE GLORIE DER BUITENPLAATSEN,
Verdween in de 19de eeuw
De wijste van het volle,
De .beste van het land,
Die hebben 't veld bezaaid.
Öf bosschen aangeplant.
Jacob Cats
Toen de bekende volksdich
ter bovenstaande dichtregels
neerschreef kan het niet an
ders of hij heeft daarbij ge
dacht aan vroeger tijd en zijn
medebewoners van Walcheren
Vele jaren toch heeft hy in
Zeelands tuin gewoond niei ai-
leen te Middelburg in de
Noordstraat, waar een gevel
steen nog zijn woonhuis aan
wijst, maar ook op zyn bui
tenplaats Munnikenhof onder
Grypskerke. Hier verbleef hij
gaarne te midden van de men-
schen,- die het land bezaaiden
en bosschen aanplantten.
Vooral in zijn tijd (17de
eeuw) stond bijna elke buiten
plaats in 't midden van een
bosch en was elke hofstede
verborgen onder 't loof der
boomen. Als wij nog melden,
dat langs de wegen hoog op
gaand houtgewas stond, dan
kunnen wij ons eenigszins
voorstellen, hoe schoon Wal
cheren destijds was. Trouwens
de platen uit de Croniek van
Smallegange laten het ons nog
zien
Men had vroeger het hout
noodig als brandstof. Alleen de
mindere man stookte darrink
of turf, gestoken uit het
laagveen liggende onder de
dunne laag klei in de weiden.
Karei V had 'bij zijn verlof
brief van 10 Febr. 1527 aan
den landman het recht gege
ven obt de bermen van de weg,
grenzende aan zijn land,
beplanten.
De ambachtsheer had langs
vele wegen het plantrecht
zeker in het dorp, waarvan' hij
tot op de huidige dag gebruik
maakte, als zijnde een bron
van inkomsten. Thans is het
de polder Walcheren, die het
Dlantrecht heeft langs byna
alle wegen die bij de polder ln
onderhoud zijn.
Betje Wolff. geb. Bekker,
roemde in haar gedicht „Wal
cheren" niet alleen de buiten
plaatsen bij name. maar ook
de wegen, waarvan zij o.a.
zegt:
Een net bestrate weg geleidt
ons naar de steden
Zijn zwaar geboomt', zijn
slingering
Mishaagde nooit den
vreemdeling
En doet den wandelaar
met lust zijn pad betreden.
Hierbij had zy vooral het
oog op de oude weg VUssin
geD—Middelburg en de Noord-
weg.
In en na de Fransche tijd, in
de eerste helft der vorige
eeuw, zijn op Walcheren meer
dan 150 buitenplaatsen en
daarmede haar bosschages
verdwenen. In de plaats daar
van kwamen boerderijen, de
naam der verdwenen buiten
plaats dragende.
De namen: Ter Linde. El
zenoord, Noordhout. Olmen-
veld, Esschenhof, Boschzicht
Boschweg e.a. herinneren ons
nog aan het rijke houtgewas
van weleer.
Gelukkig waren ons nog
enkele buitenplaatsen met hun
bosschages gebleven, zooals
Westhove Ter Hooge, Ter Boe-
de, Torenvliedt en Iepenoord.
Maar met hun heerlijkheid is
het helaas ook gedaan evenals
met die der boerderijen, voor
zoo ver deze nog bestaan ei
met de begroeide wegen.
Eerst moesten enkele dui
zenden boomen op last van de
Dultschers gerooid worden
voor het planten van de be
kende asperges. Hoe deerlijk
zijn daardoor de bosschen van
Domburg en Oostkapelle ge
schonden en vele boomen om
de hofsteden verdwenen. Ook
moest de* Drachtige boomdijk
met« zijn vijf rijen boomen
aan de Zuidwatering, een
maal de trots van de Polder
Walcheren, zooals de voorzit
ter mij eens mededeelde, aan
de vernielzucht der Duitschers
ten. offer vallen.
Een deel van de groote tol.
door Walcheren betaald voor
de vrijheid van geheel ons-
land, bestaat in het afsterven
door het zeewater van al het
houtgewas dat eenmaal de
glorie was van Zeelands tuin.
Gelukkig gevoelen vele Ne
derlanders en vooral de Zeeu
wen. die niet meer in hun ge
boorteland wonen, het als eer
dure plicht om alles in 't
werk te stellen dat Walche
ren, nu dor en kaal. als wel
eer een tuin wordt, gestoffeerd
met vele boomen en struiken.
H. B. J. d. M.
liggen klaar
De bouwspaarkassen willen bouwen.
Een nieuwe wet noodig.
(Van onzen speclalen
verslaggever.)
Onze regeering heeft thans
in voorbereiding een wetsont
werp om tot een definitieve
regeling der bouwspaarkassen
te geraken. Reeds hebben de
Sta ten-Generaal kort geleden
een wetje aangenomen, hou
dende voorloopige voorzienin
gen ten deze, waarop de kas
sen onder een zoeker toezicht
zullen worden gesteld, doch
dat is nog lang niet voldoen
de, omdat bijv. de verzeke
ringskamer nog niet kan wor
den ingeschakeld. Wel moeten
de kassen aan bepaalde
vooral financieele normen
voldoen. En eerst als de uit
eindelijke wettelijke basis
gelegd, kunnen de bouwkassen
de vereischte maatregelen
voor de toekomst nemen en
volledig worden ingeschakeld
in de Financiering van het we-
deropbouw-programma.
GROOTE VLUCHT.
Sinds 1934 hebben de bouw
kassen in ons land een opmer
kelijke vlucht genomen, in na
volging van de „Building So
cieties" in Engeland, alsook in
Amerika en elders. Mede ir
Duitschland waren de bouw
kassen reeds na de vorige oor
log in werking, doch het Hit-
Ier-regime schakelde in by de
oorlogseconomie. Zoo wilde
Rost van Tonningen (als
Secr. generaal van het depar
tement van Bijz. Economische
aangelegenheden) de kassen
ook „inpikken", doch men wist
de zaak te redden door een
Staatscommissie te benoemen,
die de kwestie zou onderzoe-
Bonnenzwendel in
Den Bosch.
Ambtenaren van de C.C.D. te
's-JIertogenbosch zijn op het
spoor gekomen van een uitge
breide bonnenzwendel. Een em
ployé van een groot bedrijf heeft
kans gezien in één jaar 12.000
rantsoenen voor snoep te ver
duisteren, die weer werden ver
kocht aan de kleinhandel en aan
particulieren. Tegen 7 pe-sonen
wérd procesverbaal opgemaakt,
te-wijl 2 personen werden op
gesloten.
Levenslang voor
npordenaar.
Donderdag stond voor de
Bredasche rechtbank de 27-ja-
rige grondwerker W. van W.
uit Oosterhout terecht. Deze
man zou op 31 Juli 1946 in de
polder te Oosterhout ziin 33-
jarigen dorpsgenoot M. H. met
een stompe bijl de schedel inge
slagen hebben en hem daarop,
te-wijl het slachtoffer nog leefde,
in een s'.oot hebben geworpen
De officier van justitie eischte
lvenslange gevangenisstraf.
ken. Intusschen liet Rost via
de Ned. Bank aanzeggen, dat
elke cquisitie moest worden
stopgezet, zeker omdat de
deelnemers vooral in de oor
logstijd sterk toenamen. Na
de bevrijding was de rem
weer los en daarom kwam de
regeering met een noodwetje,
dat de kassen aan een ver-
guniiinsgstelsel bindt. Want
als een of andere meneer het
in zijn hoofd kreeg kon hij
een „kas" oprichten, of een
bouwer trachtte op die manier
aan adspirant-klanten te ko
men.
DE VAKGROEP.
Mr. dr. A. Schrijvers secre
taris van de Vakgroep-Bouw-
kassen zette ons uiteen, dat
een bouwkas niet anders moet
zyn dan een hypotheek-met-
sociologische insiag, dus niet
zelf mag bouwen. Gemiddeld
spaart iemand 2.50 per
maand voor iedere 1000 ka
pitaal. Practisch spraart men
een jaar of zeven voor ÏO.UOO,
men heeft dan 1680 bijeen.
De kas geeft dan 8320 hypo
theek, welke moet worden af
gelost met 5.per maand
per 1000.dus voor een
kapitaal vanaf 10.000.im
mers 50.—. Na 16 jaar is
alles eigendom. En velen stor
ten extra om de termijn te
bekorten. Doch als het aantal
deelnemers af- in plaats van
toeneemt, wordt de wachttijd
ook langer. Daarom is het noo
dig, dat de kassen zooals
in Engeland vreemd be
leggingskapitaal aantrekken.
Ook kunnen de kassen obliga
ties plaatsen. Maarnu de
definitieve wet er nog niet is
wordt dit min of meer be
lemmerd, omdat bijv. niet
vaststaat, of de kassen rente
loos zuilen blyven.
Dr. Schijvers wees daarom
op de noodzaak, dat de regee
ring tendenze spoed betracht,
omdat het aantal spaarders in
oorlogstijd abnormaal toenam,
maar thans veel /trager op
komt en dus genoemd vreemd
kapitaal zeer jioodig is om
het tcmno op te voeren, aar-
op do& spaarders geld voor
bouwen verkrijgen.
GEEN MATERIAAL.
Overigens ligt thans onge
veer 45 millioen op toewij
zing te wachten. Maar er zyn
geen materialen! Een der
grootste bouwkassen had eind
1945 22.750 deelnemers; 11.649
uit zelfstandige beroepen, 4.769
handarbeid, 3.092 hoofdarbei
ders, 1.352 uit vrije beroepen,
1.180 vrouwen en 708 „diver
sen". Volgens opgave van dr.
Schrijvers zijn er 28 hem be
kende kassen, doch er moeten
er wei een 40-tal zijn. Men
ziet dus hoe belangrijk de
zucht onder ons volk naar een
„eigen huisje" is. vooral onder
de bewoners der provincie.
Voor de steden zal van groot
belang zyn, als eenmètal de
étagewoningen in afzonderlijk
eigendom zullen kunnen wor
den verkregen, waardoor ook
hier de bouwkassen tot haar
recht zullen komen.
Zweedsche duikbooten zyn voorzien van echopeiiing voor het
ontde. Jcen van haringscholen en assisteeren bij de visscherfj.
Auto door trein gegrepen.
Op de onbewaakte overweg
op de grens van Hoeyen en
Etten is een vrachtauto, be
stuurd door van der P. uit
Hoeven, door een trein gegre
pen en 500 meter meegesleurd.
Jet zeer ernstige verwondin
gen is de bestuurder naar het
ziekenhuis te Breda vervoerd.
De auto werd totaal vernield.
Gevechten op Java.
Nabij Batavia -is. een bende
die bezig was met het aanleg
den van een stelling binnen
Jederlandsch gebied, na een
evig vuurgevecht verdreven.
In de sector van Soerabaja
werd een terugkeerende Ne-
-Terlandsche patrouille nabf
fandjoeng door een bende van
ongeveer 40 man aangevallen.
Japansche oorlogs
misdadigers ontsnapt.
Uit Ambon wordt gemeld,
,dat vier Japansche oorlogs
misdadigers, die bezig waren
met als corveërs brandhout te
verzamelen, langs de autoweg
in de nabijheid van de kam
pong Hitoelan» een on.
verwachte aanval hebben ■re-
daan op de militaire bewakers,
welke beide zwaar gewond
werden. De Japanners vlucht
ten daarna ln de bosschen. De
ingezette achtervolging door
militaire politie en een sectie
militairen bleef tot nu toe
zonder resultaat.
Generaal MacArthur heeft
order gegeven tot het organi-
seeren van nieuwe algemeene
verkiezingen in Japan, aldus
meldt het A.F.P.