PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
50 jaar muziekleven
Strijd ia Nederlandsch Indië
Duitsch achterland
Byrnes verheugd en
optimistisch
Vandaag
189e Jaargang - Nr. 295
Uitgave êtt Stichting Provinciale
Zeeuwsctt Courant, Middelburg*
Drukkerij flr*ia F. van de Velde Jr.,
VUsslngen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en alg. Christelijke feestdagen.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 19 Dec. '46
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, f 3.20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent. ADVER*
TENTIEPRIJS 12 cent per mm*
minimum per advertentie i 2.
Bureaux gevestigd te Vllssingen r Walstiaat 58-60. tel 10
(2 lijnen) Middelburg Londensche Kaai 29 tel 2077 en 2924, Goes Turfkade 15,. tel 2475, Oostburg Gratemastraat 3. tel- 102. Terneuren Brouwerljstr- 2, Postrek. nr. 359-mj^C-^MId.j^
HET KAMERDEBAT
Er is in geen jaren een Kamer
debat in Nederland gehouden,
waarin het om zoo groote dingen
ging en waarvoor de belangstel
ling van de zijde van het publiek
zulk een hoogte bereikte.
En er is ook in jaren de
vooroorlogscbe jaren meegere
kend! geen debat gehouden,
waarin de discussie op zulk een
hoog peil stond en waarbij de
argumenten van voor- en tegen
standers zoo belangwekkend wa
ren.
Vraagt men ons om na de
eerste ronde een oordeel te vel
len, dan zouden wij willen vast
stellen, dat de betoogen van de
tegenstanders van het ontwerp
ons overtuigender voorkwamen,
dan die van dc voorstanders. Dit
beteekent echter niet, dat deze
argumenten alle even zwaar we
gen. Moeilijk kan men iets
ders doen, dan de regeering ge
lijk geven, als zij tegenover de
beschuldiginq, dat zij onderhan
delt met collaborateurs, aanvoert,
dat die personen nu eenmaal zoo
stevig in den zadel zitten en over
een zoo groote invloed beschik
ken, dat zij niet meer weg te
denken en niet meer weg te rede
neeren zijn.
Maar steek houden de argu
menten der oppositie zeer zeker,
waar rij de vinger leggen op het
feit, dat er zeer veel vaagheid
overblijft, dat zelfs de verhou
ding tusschen het Huis van Oran
je en de nieuwe republiek niet
nauwkeurig is omschreven en dat
de reaeerjng der republiek nu niet
bepaald een partner is, met wien
men in zee kan gaan in goed
vertrouwe. Beter is het, na de
ervarinnen met de wapenstilstand
ongetwijfeld, zich naar alle zijden
te dekken.
De ParMj van de Arbeid heeft
zich inmiddels onverdeeld achter
de regeering geschaard. Iets an
ders was er trouwens niet te ver
wachten. Zij heeft zich van den
beninne af aan volmondig voor
het basisaccoord uitgesproken.
Anders staat het met de Ka
tholieken. wier opvaftinqen blijk
baar uieen'nopen. Prof. Romme
en de heer Ruys de Beerenbrouck
namen zeer verschillende stand
punten in, de een was met de
nood'ge reserves vóór het ac-
coord, de ander er dubbel en
dwars Jegen. Laatstgenoemde
schijnt echter s'echts weïniq vol
gelingen te hebben en als de mi
nister prof. Romme een bevredi
gend antwoord weet te geven, is
het nauwelijks aan twiifel onder-
heviq, dat de regeering aller
minst een nederlaag tegemoet
gaat.
Deze nederlaag is des te on
waarschijnlijker, omdat de oppo
sitie in één belanoriik oozicht te
kort is qeschoten. Zij heeft name
lijk wel haar bezwaren teaen de
basisovereenkomst krachtig tot
uitino gebracht, doch daarentegen
verzuimd om nieuwe wegen aan te
wijzen. Dit is ner saldo het alles-
overhe<»rschende element in dit
Kamerdebat, dat er tegenover
de door Reqeerinq en Commissie-
Generaal ingeslaqen weg kenne
lijk peen andere mogelijkheid
staat dan die van oorlog voeren,
trachten het oude oecag ts her-
ste'len en de republiek omver te
werpen. Of het buitenland het
zoover zou laten komen, maq de
vraag worden genoemd. Ameri-
kaansche uitlatingen van zeer re
cente datum maken de indruk, dat
Zij de bedoeling hebben invloed
uit te oefenen op het parlemen
taire debat. Faalt die invloed,
dan krijgen wij de publieke opinie
tegen.
In ieder geval de eerste ronde
Js voorbij. De meerderheid van
de Kamer, hoewel geenszins on
verdeeld enthousiast, stelt zich
op hetzelfde standount, dat ook
wij tevoren hebben ingenomen, nl.
dat er na Cheribon geen terug
meer is en dat men ter dene reke
ning moet houden met het feit,
dat èen eenmaal afgesloten ac-
coord niet onaedaan kan worden
gemaakt zonder dat men de svm-
pathie van de massa der niet-
bel*nnhebbend«»n naar de Indone
sische nationalisten drijft.
Wat men wèl kan doen, is
strkt de hand houden aan de na-
leviriq van het accoord en dui-
del'ïk tot uiting doen komen, dat
de nrens der concessies bereikt is.
A's aan Indonesische zijde een
Iovale houding wordt aangeno
men. kan er vnmhtdraoende ver
dere arbeid worden verricht. Men
moet d^ar echter inrien, dat er
aan Nederlandsche züde uit qoe-
de wil en niet uit zwakheid een
uiterst tegemoet komende politiek
is gevoerd, die internationaal
waardeerinq heeft gevonden,
maar waarmede men dan ook ge
noegen moet nemen.-
verklaring.
Jimmy Byrnes, Amerika's
minister van buitenlandsche
zaken, heeft zfjn stem gevoegd
bij het koor van diplomaten,
die een loflied zingen op de in
de laatste weken in New-York
bereikte resultaten. Op een
persconferentie in Washington
verklaarde hij volledig de
vreugde en het optimisme van
zijn belde ambtgenooten Molo-
tov en Bevin te deelen over
hetgeen de Groote Vier en de
Ver. Naties bereikt hebben en
de daardoor geopende vooruit,
zichten voor succesvolle on.
derhandelingen ln de toe
komst. Byrnes legde er de na
druk op, dat de vredesverdra
gen met de vijf assatellleten
tot voorbeeld kunnen dienen
voor de andere verdragen en
een nog grooter succes moge
lijk maken. De tekst ervan kan
de plaatsvervangende ministers
aanzienlijk helpen bij de be
sprekingen over het verdrag
met Oostenrijk, waarvan hij
de vooruitzichten „bijzonder
Het wereldgebeuren
MAAR VANDENBERG WENSCHT NIET
MEER ALS ZIJN ADVISEUR TE FUNGEEREN
Een belangwekkende
Lili Mariene
overtroffen.
De bekende Engelsche
bandleider Victor Silves.
ter heeft „Lili Marlène"
van het 14e legeN over.
troffen met een slow,
foxtrot, „Terang Boe.
Jan" geheeten.
Brieven uit Burma
hadden hem reeds een
tijd geleden ingelicht
over deze inheemsche
melodie van Java, welke
de soldaten daar als
hun lrjflied hadden aan
genomen.
Goed nieuws over de
atoom-ënergie
De Mexicaan dr. Vallarta
heeft Dinsdag in de V. N.
commissie voor de atoomener.
gie verklaard, dat het werk
der laatste weken goed nieuws
over de contröle Ier atoomener-
ie voor de wereld kan betee-
;enen.
Dit werk der laatste weken
bestaat uit een bestudeering
van nieuwe voorstellen van
Bernard Baruch inzake con
trole van de atoomenergie er
't sluiten van 'n desbetreffend
internationaal verdrag, dat im
muun zal zyn voor het recht
van veto. Baruch drong Dins
dag aan op actie en sprak de
hoop uit. dat zijn voorstellen
het program zouden vormen,
waarnaar de wereld door de
eeuwen gestreeft heeft, omdat
de mensch in zijn hart verde.
lievend ls en het leven be
mint. Het succes van de voor
stellen hangt echter af van de
houding van de Russische de
legatie, die het plan nöch
verwierp, noch aanvaardde.
Weinig geestdriftig eischte
Gromyko tijd de voorstellen
eerst nauwkeurig te bestudee.
ren.
goed noemde0. Hoe eerder een
verdrag met Oostenrijk is op.
gesteld, aldus Byrnes, des te
spoediger kunnen de troepen
uit Oostemijk worden terugge.
trokken.
Tegelijkertijd met Byrnes
heeft ook senator Arthur Van
denberg, de leider van de bui
tenlandsche politiek der Repu.
blikeinen. een eenigszins op
zienbarende verklaring afge
legd. Tot nu toe meende men
dat de belde groote Amerikaan.
sche partijen ten aanzien van
de buitenlandsche politiek, vol.
komen één lijn trokken, vooral
na het aftreden van Wallace.
Vandenberg beperkt deze over
eenstemming echter tot
de zaken, die de Ver. Naties
betreffen en tot de onderhan
delingen met betrekking tot
de Europeesche vredesverdra
gen. Hij weigerde in details te
treden, doch legde er de na.
druk op, dat RepublLkeinsche
steun voor andere aspecten
van het program van Byrnes
niet zeker is. Verschil van
meening bestaat vooral ten
aanzien van aangelegenheden
als Palestina, de tarieven, de
politiek in het Verre Oosten
en in Zuid-Amerika.
Vandenberg sprak de ge
ruchten tegen, dat hij zich
candidaat zou st'ellen voor het
presidentschap in 1948. doch
gaf tevens voor de eerste 'maal
uiting aan zijn wensch niet
verder te fungeeren als advi
seur van Byrnes.
Vandenberg gaf alleen de
verzekering, dat hfj verder al.
les zou doen, wat in zijn
macht ligt om samen te wer
ken bij het handhaven van de
Amerikaansche buitenlandsche
politiek, zooals die is vastge
steld ten aanzien van de vre
desverdragen in Europa.
Vandenberg's verklaring is
daarom zoo belangrijk, omdat
alle teekenen erop wijzen dat
de Republikeinen in de toe.
komst de dragers van de Ame.
rikaansche politiek zullen zijn.
Zieke militairen.
ACHTERGESTELD BIJ
TERUGKEEK UIT
NED. INDIE.
Het Tweede Kamerlid de heer
Meijerink heeft aan de Regee
ring inlichtingen gevraagd over
het feit, dat gewonde en zieke
militairen in Ned. Indië op trans
port naar Nederland moeten
wachten, terwijl schepen als het
motorschip „Oranje" uitsluitend
passagiers voor commercieele
doeleinden vervoeren en de
saheepvaarmaatschappijen voor
het vervoer van militairen onvol
doende medewerking verleenen.
De heer Meijerink dringt aan
op maatregelen.
Leger-communiqué.
Wilhelm Furlwanger
gezuiverd.
De zuivering van den Duit-
schen dirigent Wilhelm Furt
wangler is op een regelrechte
demonstratie voor den diri
gent uitgeloopen, wiens slot
woord luide enlanggerekte
ovaties van l.et publiek in de
rechtzaal uitlokte, zoodat
Furtwangler zich tenslotte ge
noodzaakt zag op te staan en
buigingen naar het publiek te
maken, alsof hy zoojuist een
concert gedirigeerd had.
De commissie voor de zui
vering van kunstenaars deelde
na urenlang beraad mede dat
het verzoek van Furtwangler
tot zuivering was aanvaard
en aan de geallieerde Kam.
mandatura zal worden doorge
geven. De Kommandatura
heeft in de laatste instantie
over het verzoek te beslissen,
doch het is vnjwel zeker, dat
de weg is vrijgemaakt voor
een hernieuwd optreden van
den. dirigent.
ls het 10 jaar geleden,
dat HJLK. Prinses Ju
liana in ondertrouw
ging met Z.D.H. Prins
Bernhard;
is het 5 jaar gele
den, dat Adolf Hitler het
opperbevel over het
Duitsche leger op zich
nam en verklaarde zich
voortaan door zijn in
tuïtie te laten leiden.
Huurstaking In Tiel?
De bewoners van de Tlelsche
noodwoningen hebben een
schrjjven gericht tot het ge.
meentebestuur en de wederop
bouw waarin zij verzoeken om
onmiddellijke verbeteringen
aan te brengen, daar zij an
ders met ingang van 1 Januari
in huurstaking zullen gaan.
Een van de grootste bezwa.
ren ls, dat deze woningen zeer
vochtig zijn. Groote schade
wordt aan meubilair en inven
taris aangebracht, terwijl ook
de gezondheid van de bewoners
en die van de kinderen in het
bijzonder te lijden heeft.
Alle verzoeken om verbete
ring bleven tot dusver zonder
resultaat.
Drukte in Rotterdam's haven
Sedert een tweetal weken
heerscht er grootere bedrijvig,
heid in de. Rotterdamsche ha
ven dan de laatste tijd nor
maal was. Dit houdt verband
met het feit, dat door het be
ëindigen van conflicten in het
buitenland die de schepen be
letten bepaalde ladingen te
vervoeren, de „groote stoot"
nu ineens loskomt. De aanvoe
ren te Rotterdam betreffen
thans voornamelijk goederen
voor de geallieerden in
Duitschland, voor Tsjecho-
Slowakije en voor' Zwitserland.
Het communiqué over de
militaire situatie in Ned. In.
dië luidde 18 Dec. als volgt:
Indonesische sluipschutters
hébben een aantal Nederland
sche vliegtuigen, die op ver
kenningsvlucht waren, bescho
ten. In de Zuidoostelijke en
Zuidelijke sector van Sema.
rang vonden acties plaats van
Indonesische artillerie. In de
Noordelijke en Westelijke sec.
tor werden infiltreerende ben
den verdreven. In de Zuidelij
ke en Oostelijke sector van
Soerabaja werd het vuur ge.
opend op een Nederlandsche
patrouille. Op een Nederland
sche wacht in de Westelijke
sector van deze stad wei
schoten gelost. In verschillen
de plaatsen op Ball werden
twee Indonesische terroristen
gedood en vijf gearresteerd.
In verband met het. schie
ten °P politie en legerpersoneel
te Balikpapan werden drie In
donesiërs gearresteerd. Nabij
Makassar vond een botsing
plaats tusschen Nederlandsche
troepen en een groote bende
Indonesische terroristen, wel
ke laatste zware verliezen Te
lden. Nederlandsche troepen
hebben, geholpen door de
plaatselijke bevolking, een ge
bied ten Noorden van Soeng-
goeminase (Z.-Celebes) gé.
zuiverd. Hierbij werden zes
terroristpn gedood en twaalf
gearresteerd.
BATAVIA'S POLITIE.
Onder Nederlandsche
leiding.
De Indonesische politie te
Batavia zal gereorganiseerd
worden, waarmee de republi-
keinsche resident van Batavia
heeft ingestemd. Voorloopig
zal de leiding van het corps
bij Nederlanders berusten.
SUMATRA'S HANDEL
Voornamelijk
smokkelarij.
De Batavia-correspondent
van de Australische „Austra
lia Post" schrijft in een arti
kel over den smokkelhandel,
die thans van Sumatra uit cd
Singapore wordt bedreven, dat
deze handel de voornaamste
bron van inkomsten voor de
republiek Indonesia vormt. Te
Pakan Baroe hief zy 40 mil-
lioen gulden aan uitvoerrech
ten.
Dr. Gani wordt door den
smokkelaar van Zuid Oost
correspondent de grootste
Azië genoemd.
Brand bij „Vrij Nederland"
Door onbekende oorzaak brak
Dinsdagmiddag om ongeveer vier
uur brand uit in 'n perceel Kei
zersgracht in Amsterdam, waarin
acht kantoren zijn gevestigd. De
brandweer had 't vuur vrij spoe
dig onder bedwang. Toen was
echter de eerste etage geheel uit
gebrand, terwijl op de tweede
etage de achterzijde flinke en
de derde geringe schade opliep.
Op de tweede verdieping zijn o.a.
vele administratieve bescheiden
van het weekblad „Vrij Neder
land" verloren gegaan.
f 5000.— boete voor
smaadschrift.
De Bossche rechtbank heeft
den industrieel G. W. te Hel.
mond, die terecht stond we.
gens beleediging in anonieme
brieven aan het adres van ver
scheidene industrieelen te Hel.
mond, veroordeeld tot een geld.
boete van 5000 subs. 5 maan
den hechtenis.
onmisbaar voor Nederland
Herstel van Duitschland mag geen nieuwe
slag voor onze economie worden.
Krachtige rede van
Minister Huysmans.
De minister van economi
sche zaken, dr. G. W. M.
Huysmans, heeft ter verga
dering van de Ned. Kamers
van Koophandel voor Centraal
Europeesche landen een rede
uitgesproken, waaraan wij het
volgende cntleenen:
Vóór deze tweede wereld
oorlog was Duitschland uit
een economisch oogpunt be
schouwd voor ons een van de
belangrijkste landen. Van onze
jaarlijksche goederenuitvoer
ging 25 procent, ter waarde
van 145 millioen' gulden naar
dit land, terwyl 21 procent
van onze import, zijnde dit
voor een waarde van 301 mil
lioen gulden van deze Ooste-
lrjke buurstaat kwam.
JUIST OP TIJD
De samensmelting op eco
nomisch gebied van de Brit-
sche en Amerikaansche zones
met ingang van 1 Januari
1947 is geen dag en geen uur
te laat gekomen.
Voor Nederland is van groot
belang het bepaalde in art. 7
der overeenkomst, volgens het
welk ter bevordering van de
Duitsche export hindernissen
op het gebied van de handel
met Duitschland zoo spoedig
als de wereldsituatie zulks
toelaat weg zijn te ruimen.
Het zou voor alle geallieer
den en voor alle West-Euro-
peesche landen een feit van
grocte beteekenis zyn, indien
de economische samensmelting
van de Britsche en Ameri-
kaanshce zónes spoedig kan
worden gevolgd door een vér
gaande economische samen
werking tusschen de vier zó
nes, want zoolang de sociaal-
economische eenheid Duitsch
land van vóór 1940 in scher
ven ligt, zyn slechts gedeelte
lijke oplossingen te bereiken,
Indien de groote Vier niet vol-
Indonesische socialisten
vóór Linggadjatl.
De Partai Socialis heeft zich
een vergadering te Djokja
achter de ontwerp-overeenkorast
gesteld. Aan de overwegingen
wordt o.ra. opgemerkt, dat
de ontwerp-overeenkomst in
het geheel niet beschouwd mag
worden als het definitieve einde
an onze strijd, maar als een
grondslag, welke ons dc beste
gelegenheid geeft om dc strijd
voort te zetten,
met het inwerking treden van
deze onwerp-overeenkomst „Ne-
derland-Indië" als een deel van
het Nederlandsch Koninkrijk vol
gens het internationaal recht op
houdt te bestaan en de souv'ereine
onafhankelijke staat Indonesia
ontstaat, welke een zélfstandigi
positie onder dc volken inneemt,
met het inwerking treden van
deze overeenkomst een einde komt
aan de economische, politieke en
militaire blokkade van Nederland
in Indonesië,
wij bij het in werking treden
van deze overeenkomst volledige
gelegenheid tot zelfontplooiing
krijgen,
deze onwerp-overeenkomst in
derdaad een grondslag vormt,
waarop onze revolutie op econo
misch en sociaal gebied zich
•oortzetten en gedijen kan.
VLA8FBRIEK
UITGEBRAND.
De vlasfabriek „Udevlas"
te Hijlaard by Leeuwarden is
geheel üitgebrand. De schade
welke ongeveer 60.000 be
draagt, wordt door verzekering
gedekt.
1896-1946
Het blad „Cite Nouvelle'
deelt mede. dat een der voor
mannen ven het Vlasmsch
Nationaal V«rV>od, Ward Her.
mans, te Berlin is gearres-
tee»-' Hii zal binnenkort naar
België worden overgebracht
om daar terecht te staan.
in Zeelands hoofdstad
Beroemde musici vonden
de weg naar Walcheren.
Depressie bracht ieege zalen schikking: kolennood en licht-
scbaarstc belemmerden dc con
certen.
In het eerste vredesjaar werd
het normale muziekleven hervat.
Het 85-jarig bestaan van de
zangvereenlging werd op groot-
scheepsche wijze met een twee-
daagsch muziekfeest herdacht.
Max KIoos deed op dit concert
zijn intrede in de Middelburgsche
concertzaal.
Een zwaar verlies.
In het begin van Juli 1921 trof
het muziekleven in onze stad een
zwaar verlies: de heer Cleuver,
die zijn talenten meer dan veertig
jaar in dienst van de plaatselijke
veeenigingen had gesteld, over
leed na eenige tijd ongesteld ge
weest te zijn. Zijn verscheiden
werd herdacht door de Zangver.
Tot Oefening en Uitspanning, de
Vereeniging voor Instrumentale
Muziek en het Middelburgsch
Mannenkoor, dat in 1905 door
Cleuver was opgericht, met een
uitvoering van composities van
hun directeur, waaronder de
Profundus, dat hij in 1916 na het
sterven van zijn vrouw had ge
componeerd. Het geheel stond
onder leiding van den heer J. H.
Caro, die weldra als directeur zou
optreden.
Na het heengaan van Qeuver
Toen 't muziekseizoen 1914
1915 inzette, zag het er somber
uit voor de Middelburgsche Con
cert- en Gehoorzaal. De Duit-
schers waren België binnengeval
len, de exodus van de burgers
van Antwerpen was begonnen en
Middelburg, Vlissingén en Goes
ontvingen liefderijk de vele be
rooide vluchtelingen binnen hun
muren. Een deel van hen werd
ondergebracht in de Concert- en
Gehoorzaal. De Middelburgers
zagen in, dat er voorloopig van
concerten geen sprake meer zou
zijn, doch brachten dit offer gaar
ne. Spoediger dan verwacht was,
werd de hulpverleening aan de
Belgen zoodanig geregeld, dat de
zaal ontruimd kon worden. Reeds
eind November kon ten-bate. van
het Nationaal Steuncomité een
concert worden gegeven.
Dc eerste oorlogsjaren bloeide
het muziekleven als voorheen.
Louis van Tulder bracht in 1915
zijn eerste bezoek aan Middelburg
om de evangelist té zingen in de
Johannes Passion. De solritencon-
certen, georganiseerd door de
zangvereeniging, bleven voort
gang vinden en trokken volle za
len: ondermeer trad Alexander
Schmuller op. Het laatste oorlogs
jaar was de zaal niet meer ter be-
brak een nieuw tijdvak aan in de
geschiedenis van het Middelburg
sche muziekleven. dat evenals de
afgeloopen periode veel schoons
zou brengen. Met nieuwe krach
ten en nieuwe inzichten zou de
muzikale belangstelling worden
bevorderd en uitgebreid. In 1923
wordt de Concertvereeniging op
gericht. die zich voornamelijk be
zig hield met het organiseeren van
solistenconcerten, die zeer veel
opgang maakten. Om alle mu
ziekliefhebbers uit Vlissingén,
Goes en de Walcherensche dor
pen in de gelegenheid te stellen
de concerten te bezoeken, moesten
extra autobussen rijden. Deze se
rie prachtige kunstavonden werd
geopend met het optreden van
de celliste Judith Bokör. Huber-
mann, het Capet- en het Lener-
kwartet. José Iturbi. Wilhelm
Backhaus, het Wiener Strijk
kwartet. Busch. Thibaud, Alex
andre Brailowskl, Szigeti, en an
deren volgden. In deze tijd kwa
men ook de andere zangvereéni-
gingen meer en meer op het po
dium: concerten van Sursum Cor-
da, Hosannah en Soli Deo Glo
ria werden druk bezocht.
Traditics gehandhaafd.
Opvallend was het. dat na
1920 meer Nederlandsche en
Franschc composities werden uit
gevoerd. Dit wil niet zeggen, dat
dc oude traditie van de Passions-
uitvoeringen niet gehandhaafd
werd. Op 27 Maart 1923 en 15
April 1924 vonden buitengewone
uitvoeringen plaats van de Mat-
tbeus Passion met Louis van Tul
der en Max Kloos als solisten.
Dank zij de steun van de in 1927
opgerichte Bach-vereeniging was
het mogelijk om de twee jaar de
Passion in Midedlburg ten gehoo-
re te brengen.
Inmiddels had de Instrumentale
haar 35-jarig jubileum herdach'
met de uitvoering van Mahler's
4c Symphonie, de zangvereeniging
haar 90-jarig bestaan met
„La damnation de Faust" van
Berlioz.
De Koninklijke Familie woonde
op 6 Augustus 1924 de opvoering
bij van het openluchtspel ter her
denking van Middelburg's over
gang in 1574 naar den Prins van
Oranje. Boutens had hiervoor de
reien gedicht. Koeberg de muziek
geschreven, die gespeeld werd
door de Instrumentale en gezon
gen door alle zangvereenigingen.
Dit spel. gespeeld tegen de fraaie
achtergrond- van het Stadhuis,
maakte zeer veel indruk op de
toeschouwers.
Beethoven herdacht.
Bladert men verder in het ge
schiedboek van de Concert- en
Gehoorzaal, dat door mcj. dr. H.
C. M. Ghijsen is geschreven, dan
ziet men, dat de Zangvereeniging
en de Instrumentale het eeuwgetij
van Beethoven's dood "herdachten
met een concert, waarop de ne
gende symphonie op meestelijke
wijze werd uitgevoerd, onder lei
ding van Caro.
Na 1930 wordt de wereld ge
teisterd door een ernstige depres
sie, die niet naliet haar invloed
op het muziekleven in Middel
burg tc doen gevoelen. Het con
certbezoek liep terug en nimmer
meer waren de zalen geheel ge
vuld. Toch bleef een kring van
muziekliefhebers de Concertzaal
trouw, waardoor het mogelijk was
ook in deze zorgelijke tijd geeste
lijke ontspanning te geven in de
vorm van goede concerten.
Een lichtstraal was het hon
derdjarig jubileum van ..Tot Oe
fening en Uitspanning" op 18
December 1934, herdacht met een
uitvoering van „Das verlorene
Paradies" van Bossi, gezongen
door To van de Sluijs,* Theodora
Versteegh en Max KIoos. Bij deze
gelegenheid verwierf de vereeni
ging het praedicaat „Koninklijke".
Vier jaar later ontstond de Instru
mentale een halve eeuw. Mari
nas Flipse speelde met orkestbe
geleiding. In Mei van ditzelfde
jaar een ander evenement, een
concert door het Concertgebouw
orkest met solistische medewer
king van To v. d. Sluijs. Ook Jo
Vincent aanvaardde herhaaldelijk
de reis naarWalcheren's hoofd
stad om er te zingen. Bij zulke
gelegenheden heerschte in de
Concertzaal weer de oude sfeer
van het muziekfeest, waarbij veie
aspirant-bezoekers teleurgesteld
moesten worden tijdens de voor
verkoop van plaatsen.
Een nieuwe toekomst.
De tweede oorlog legde het
muziekleven in Zeeland geheel
lam. Vrijdag begint echter een
nieuwe periode in een verjongde
en verfrischte Concertzaal, waar
van men met eenig recht hooge
verwachtingen kan koesteren. De
Koninklijke Zangvereeniging is
nog steeds springlevend, evenals
dc Vereeniging voor Instrumentale
Muziek, die beide zullen streven
naar een volledig herstel van het
muziekleven. Vele bekende musici
uit Nederland en van buiten de
grenzen zullen ongetwijfeld mede
willen werken om het ook op
cultureel gebied getroffen Zeeland
door hun optreden uit de impasse
te helpen. Mogen de Zeeuwen
zich nu hun oude liefde voor
Polyhymnia herinneren en de ko
mende concertavonden in grooten
getale bezoeken!
Minister Huysmans.
ledig samenwerken. De samen
voeging op economisch gebied
van de Britsche en de Ame
rikaansche zónes is ongetwy-
feld een stap -in de goede
richting, maar de uitdrukking
„Selfsustaining Economy" in
art. 5 van de overeenkomst
heeft toch in meerdere krin
gen hier te lande tot ernstige
ongerustheid aanleiding ge
geven Moet aan deze uit
drukking de rampzalige be
teekenis worden toegekend,
die vóór de oorlog het toen
malige Duitsche bewind er
aan wenschte te hechten?
De Ver. Staten hebben zul
ke duidelijke bewyzèn gegeven,
dat juist de expansie van de
wereldhandel tot het herstel
der welvaart moet bedragen,
dat spr. niet kan aannemen,
dat van diezelfde zjjde in
Duitschland een systeem zal
worden gehandhaafd, dat op
een contractie van het inter
nationale goederenverkeer is
gericht.
GRIEVEND.
Grievend was het voor ons
land, dat alle excepties en
verweren, vroeger door de
Duitsche regeering tegen ons
in het geding gebracht, wan
neer het erom ging onze Rijn
vaart te belemmeren, op over
eenkomstige wyze door de
bezettingsautoriteiten der Wes
telijke zones tegen ons zjjn>
opgeworpen.
Op grond van zijn geogra
fische ligging en van zijn eco
nomische structuur zoomede
op grond vaD zijn ervaring*
met en zyn inzicht en relaties
in het Duitsche achterland,
mag Nederland verlangen, dat
het aan de economische re
constructie van Duitschland en
van midden-Europa zal kunnen
medewerken en deelnemen.
Minister van Kleffens stelde
te New-York reeds de vraag
of de Amerikaansche en Brit
sche regeeringen, nu zy beslo
ten hebben Duitschland eco
nomisch op de been te bren
gen, tevens besloten hebben
de aangrenzende geallieerde
landen in de gelegenheid te
stellen hun transport te wa
ter en hun exporten naar
Duitschland, zoomede hun ver-
edelingsverkeer met Duitsch
land te hervatten/
Het zou meer dan erg zyn,
indien het Duitsche economi
sche leven werd hersteld op een
wijze, die geheel onnoodig een
nieuwe slag toebrengt aan de
economie van de aangrenzen
de geallieerde landen, die
reeds zoo zwaar getroffen zijn.
Natuurlijk zal de recon
structie der Duitsche industrie
zoodanig moeten zijni dat de
ze industrie niet opnieuw een
basis voor herstel van het
Duitsche oorlogspotentieel
wordt. Nederland zou gaarne
in de vorm van credieten een
zeker fonds de roulement in
deviezen van de groote geal
lieerde mogendheden ter be
schikking krijgen, opdat het
deze geldmiddelen kan aan
wenden voor de financiering
van het veredelingsverkeer
tusschen Nederland en
Duitschland.
Het Ned. volk zal aan het
beschavingswerk, dat de
menschheid na deze tweede
wereldoorlog wacht, op dc aan
dit volk eigen en energieke
wyze déelnemen, indachtig de
wijsheid, berustend op de er
varing van zyn eeuwenoude
traditie, dat werkelijke en
duurzame welvaart slechts op
vreedzame samenwerking tus
schen de volkeren kan berus
ten.
