PROVINCIALE ZEEUWSCHE COUDAHT
Zionisten
in Bazel bijeen
Vandaag
Deel van het Scheldebedrijf
naar elders?
Heftige gevechten
in Nederlandsch Indië
50 jaar muziekleven
189e Jaargang - Nr. 294
Uitgave aer Stichting Provinciale
Zeeuwsche Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr.,
Vlissingen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en alg. Christelijke feestdagen.
Woensdag 18 Dec. '46
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, 3.20 per kwartaal, franco
per post, f 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent ADVER-
TENTIEPR1JS 12 cent per mm.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN minimum per advertentie 2.
Bureaux
gevestigd te Vlissingen Walst.aat 58-60. tel 10 (2 lijnen) Middelburg Londensche Kaal 29 tel 207? pn 2924. Goes Turfkade 15. tel 2475, Oostburg Gratemastraat 3, tel. 102, Terneuzen Brouwcrijstr- 2, Postrek. nr._35930GJ»g£^^
PROBLEEM
DUITSCHLAND.
HET Is dus zoover gekomen
als het komen moest: de
heer Schumacher, de leider
van de Duitsche sociaal-demo
craten, met een tweetal Britsche
houd met .een tweetal Britsche
ministers, bij wie hij in Londen
een officieel bezoek kwam afste
ken, geprotesteerd tegen de Ne-
derlandsche eischen jegens
Duitschland.
Als de geallieerden deze eischen
steunen en als zij verder geen
economische en financieele steun
verleenen aan Duitschland, ne
men zij de verantwoordelijkheid
op zich voor een groeiend natio
nalisme, dat snel in militarisme
zou kunnen overgaan.
Aldus de heer Schumacher.
Men zal moeten toegeven dat
er een behoorlijke dosis brutali
teit voor noodig is om als Duit-
scher een dergelijke Hitlertaal te
spreken. Het is, alsof er geen V-
day geweest is, alsof de Duit-
schers het nog voor het zeggen
hebben. Hoort ge de dreiging
achter deze woorden?
Als qe niet-., dan...
De Duitsche pers neemt gretig
de houding van den heer Schu
macher over. Zij schrijft, dat Ne
derland maar beter doet geen ge-
biedseischen te stellen, omdat...
de traditioneele Duitsch-Neder-
landsche vriendschap en goede
buurverhouding daaronder wel
eens zouden kunnen lijden.
Het is een schitterende taal te
genover een volk, dat vijf jaar
lang de bizondere eer genoten
heeft deze vriendschap en goede
buurverhouding aan den lijve te
ondervinden, dat uitgeplunderd is
en zijn beste zonen zag vermoor
den!
Het is Nederland maar, zullen
de Duitschers wel denken en zij
mogen Nederland achteloos be
handelen. omdat ook de groote
mogendheden ons. dank zij een
buitenlandsche politiek, die niet
bepaald bewondering afdwingt,
ons wat achteloos behandelen.
Nederland is klein cn zwak en
de Duitschers hebben meer men-
schenmateriaal dan ooit tevoren
Tegenover zoo'n staat kan men
zich wel eenige weelde veroor
loven.
N;et alleen in Nederland, ook
in België en Frankrijk, in Polen
en Toego Slavië, in Noorweqen
en Denemarken trekt de houding,
die de Duitschers zich aanmeten
de laatste tijd, de aandacht.
Maar de Duitschers denken:
Het is te probeèren.
En aangezien de Britten zich
op het standount stellen, dat de
oorlog voorbij is en bovendien
niets aan den lijve hebben onder
vonden, wat een vergelijkinq kan
doorstaan met hetqeen in de be
zette landen geschiedde, hebben
zij 'nderdaad een kans.
Het is echter te hopen, dat men
waakzaam zal blijven en zal voor
komen, dat we over een paar iaar
weer met een brallend stel Oos
terburen zitten, die regelrecht op
de chaos aansturen.
De Du'tschers hebben niet veel
ge'eerd. Ze voelen zich dood-
onc<-huldig.
Maar van dit sprookje mag
E"-ooa niet opnieuw het slacht
offer worden.
Het wereldgebeuren
Prof. Weizmann gematigd. Rabbi Silver fel
anti-Engelsch.
Doodsoordeel over het
Joodsche volk.
In de machtige zaal van de
Musterdmesse te Bazel, reeds
een week van tevoren uitver
kocht, vindt op het oogenhlik
het 22ste Zionisten, congres
plaats. 371 Afgevaardigden,
vertegenwoordigende 2.1 mll-
lioen Joden, zijn daar bijeenge
komen met het doel de strijd,
methoden te bespreken voor
vrije immigratie in Palestina,
vrije landaankoop en verdedi
ging Van de Joodsche kolonies.
Over de wijze, waarop deze
strijd moet worden gevoerd
zijn de meeningen fel ver
deeld gebleken, evenals over
de vraag wat men als voorloo.
pig doel van deze strijd moet
beschouwen. De meeningsver-
schillen loopen over twee pun
ten: de wijze van verzet tegen
het Engelsche bewind tn Pale,
stina en de vraag of een even-
tueele verdeeling van Palestina
aanvaardbaar zou zijn voor de
Zionistische beweging. De ge
matigde vleugel staat onder
aanvoering van den grijzen,
twee en zeventig jarigen voor.
zltter. prof Weizmann en den
Amerikaanschen Zionistenlei
der, Rabbi Stephen Wise. In
een dramatisch beroep drong
Wise er Maandagavond bij het
congres op aan, deel te nemen
aan de conferentie over Pa
lestina te Londen, omdat wei.
gering een beleediging zou zijn
voor de .Amerikaansche regee
ring.
Daarmee in overeenstem,
ming, merkte dr. Weizmann
op, dat de Joden de aanwezig
heid van Arabieren in Palesti
na niet konden negeeren. De
Arabieren wenschten evenmin
als de Joden een minderheid te
vormen. Het werk van Enge.
land was niet gemakkelijk en
de andere landen waren niet
zeer verlangend dit werk over
te nemen. Het zou een vergis
sing zijn te meenen, dat de
Amerikaansche regeering druk
op de Engelsche regeérihg kon
blijven uitoefenen. Het terro
risme heeft enorm veel schade
gedaan en zou wellicht het
Joodsche leven kunnen vergif,
tigen.
Een geheel tegenovergesteld
standpunt neemt de radicale
leider van de Amerikaansche
delegatie in, Rabbi Abba Silver
uit Cleveland. Men moest vol-
ens deze rabbi Engeland dui
delijk maken, dat de grens be.
reikt is. Hij drong er bij het
congres op aan de resolutie
van 1945 ten gunste van een
Joodsche staat in een onver
deeld Palestina te hernieuwen.
Reeds eerder had Rabbi Sil
ver een felle aanval gedaan op
Engeland en daarvoor een wa.
re ovatie van vrijwel alle ge
delegeerden en bezoekers ge.
kregen.
David Ben Gurion, behoo-
rend tot de talrijkste congres
groep, die der socialistische ar
beiders, waarschuwde, dat het
hopen °P interventie van Ame.
rika en Rusland in Palestina
zuivere wenschdroomen zijn,
omdat er geen garantie be.
staat, dat zij bereid zijn het
Joodsche volk tegen Engeland
te helpen.
In overgroote meerderheid
veroordeelt men de terreur, d.
w.z. het zinneloos schieten en trék.
het opblazen van gebouwen;
doch dat neemt' niet weg dat
vele afgevaardigden een erken,
nlng van de huidige status in
Palestina als het doodsoordeel
over het Joodsche volk be
schouwen.
Van Beinum terug In
Amsterdam.
De eerste dirigent van het
Concertgebouworkest Eduard
van Beinum, die vorige week
in Parijs een aanval van nier
steen kreeg en dientengevolge
zijn tournee moest afbreken,
is per K.L.M.-vliegtuig uit
Parijs in Amsterdam terugge
keerd en per ambulance naar
zijn woonhuis overgebracht.
Dank zij een speciale behan
deling is het gelukt de nier
steen -te verwijderen. De diri
gent hoopt na de voorgeschre
ven rustperiode zijn. werkzaam
heden in Januari te hervatten.
Haar eigen broer verraden.
Voor de Groninger kamer
van het Bijz. Gerechtshof te
Leeuwarden stond terecht de
43.jarige Paula Reit te Gro
ningen. Haar werd ten laste
gelegd haar eigen broer, die
ondergedoken was, aan de
Landwacht te hebbPr verraden
De 'advocaat-fiscaal achtte
het ten laste gelegde bewe
zen, hoewel hij het bewijs niet
kon leveren, dat verdachte's
broer In Duitschland zou zijn
omgekomen. Hij eischte een
gevangenisstraf vas 10 jaar.
De uitspraak werd acht jaar
Rijkswerkinrichting met af.
Schumachers partij geen
marionet Yan Labour.
Volgens de Britsche nieuws,
dienst in Duitschland heeft
dr. Kurt Schumacher, voor
zitter van de Duitsche .sociaal,
democratische partij, op een
bijeenkomst van partijfuncti
onarissen te Hannover met na.
druk de beschuldiging van de
hand gewezen, als zou zijn
partij slechts een marionet van
de Engelsche labourpartij zijn.
Schumacher, wiens jongste be
zoek aan Londen als gast yan
de labourpartij ln de Sowjet.
Unie en Frankrijk beentiseerd
werd, verklaarde, dat het in
oveeenstemming is met de
geest van het internationale
socialisme, dat Engeland voor
de Duitsche sociaal-democra.
ten de deur opent tot de bul.
tenwereld. Hij waarschuwde
de leden van zijn partij er
voor, te denken, dat de Engel
sche labourpartij plotseling
voor 100 pro.Duitsch is,
maar voegde er aan toe. dat
deze partij begrepen heeft, dat
de Duitsche kwestie een Eu-
ropeesche aangelegenheid is.
Grieksche beschuldiging
onwaar genoemd.
DEBAT IN
VEILIGHEIDSRAAD.
ln de Veiligheidsraad hebben
Joego-Slaviê, Bulgarije en Albanië
zich verdedigd tegen de Griek
sche beschuldigingen, dat zij hulp
verleenen aan opstandige benden.
De Joego Slaaf Kossanowitsj
zeide .dat de verklaringen van
Tsaldaris met betrekking tot de
grensincident in Noord-Grie
kenland „onware verklaringen
zijn, onscrupuleuze en kwaadwil
lige beschuldigingen en pertinente
falsificaties."
Daarbij sloot zich de Albaan-
sche woordvoerder aan, die even
eens de Grieksche beschuldigin
gen kwaadwillig en ongegrond
noemde. Hij zag geen reden een
onderzoek in te stellen naar de
toestand in de Noordelijke grens
streken in Griekenland. Eerder
moest een onderzoek worden in
gesteld naar de toestand binnen
Griekenland, waar de regeering
van Tsaldaris „een politiek van
agressie en imperialistische ex
pansie" voert.
Dc- Bulgaarsche Woordvoerder
verklaarde eveneens, dat het niet
waar is, dat Bulgaren een actief
aandeel hebben in de strijd van
guerillabenden.
In zijn antwoord zeide de
Grieksche premier Tsaldaris, dat
hij wreed ontgoocheld was, dat
Joego-Slavië, Albanië en Bulga
rije geen geest van verzoening
hadden getoond. Ik zie mij ge
noodzaakt eens en vooral plechtig
te protesteeren tegen de hardnek
kige en sysematische beschuldi
ging, dat mijn land fascistisch en
dictatoriaal zou zijn.
De Raad is tot Woensdagmid
dag verdaagd.
Stakingsgolf
over Antwerpen.
Tegelijk met de koudegolf
ook een stakingsgolf over Ant
werpen gekomen, die zich thans
snel uitbreidt.
Dc havenarbeiders weigeren
zich te laten werven op grond
van het feit, dat wegens een te
kort aan aanbod bij de werfbu-
reaux de stempelkantoren voor
onvrijwillige werkloosheid werden
gesloten. TevenS wordt een loons-
verhooging geëischt.
Byrd-expeditie vergat
de ski's.
De Zuidpool-expeditie
van admiraal Byrd heeft
haar sky's vergeten. Aan
vankelijk dacht men, dat
men een paar duizend ski's
had ingeladen, doch op het
.moment, dat men ze noo
dig had bleken ze niet
aanwezig. Een speciaal
schip zal de onontbeerlijke
ski's nu achteraan bren
gen. De expeditie heeft
reeds de sneeuw bereikt,
zoodat de organisatiefout
aanzienlijke vertraging zal
veroorzaken.
is het negentig jaar
geleden dat de beroem
de Engelsche natuur
kundige J. J. Thomson
te Manchester werd ge
boren.
viert Prinses Arm
gard. de moedervan
Z.K.H. Prins Bernhard,
haar 63-sten verjaardag;
Door waschmachlne
gewurgd.
De 54-jarige mevr. J. I, tie
W J., die te Den Haag aan cle
wasch was, heeft de dood ge
vonden, toen de electrische
wringer de punteil van haar
halsdoek greep en meetrok.
Enkhuizen Stavoren
gestremd.
Dinsdagmiddag 12 uur is de
veerdienst EnkhulzenStavo
ren wegens ijsgang gestremd.
De treinverbindingen aan bei.
de oevers, dus de diensten op
de lijnen AmsterdamEnkhui
zenLeeuwarden worden
gewijzigd gehandhaafd.
Reeds 5 miilioen aan molestschade verwerkt.
Geen dividend over 1945.
Wij ontvingen het jaarver
slag van de Kon. Maatschappij
„De Schelde" over het jaar
1945.
Het jaarverslag verschijnt
zoo laat omdat de directie ge.
tracht heeft alsnog bepaalde
resultaten te bereiken wat be
treft afrekening van werken,
die in Mei 1940 en in October
1944 werden stopgezet.
Over enkele werken van voor
den oorlog kon geen overeen,
stemming met de Marine wor
den bereikt. In de boeken is
thans tot uiting gebracht een
winst van ruim 1 miilioen gul.
den op gestaakte werken.
Het jaar 1945 op zich zelf
beschouwd heeft verlies ge
bracht.
Het aantal werklieden bleef
onder het normale en een groot
deel van hen moest werken
aan reparatie of vernieuwing
in het bedrijf. Tot eind 1946
zal ruim 5 miilioen gulden
verwerkt zijn aan moiestscha-
De kolenpositie.
Dc productie van de Lim-
burgsche mijnen bedroeg in
November 801.423 ton tegen
808.145 ton in October. De
lichte teruggang was een ge
volg van het kleiner aantal
werkdagen (n.l. 25 voor No
vember tegen 27 in October)
De productie per werkdag be
droeg in November 32.037 ton
(October 29.932).
In November werd door dé
mijnen verzonden voor de bin-
nenlandsche behoefte 607.295
ton. zijnde 1.318 ton meer dan
In October. De invoer uit Ame
rika bedroeg in November
130.929 ton (vorige maar."
92.190 ton) en uit Duitsch
land 98 581 t n (vorige maand
94.711)."
De mijnwerkersstaking in
de Ver. Staten veroorzaakte
een uitval van ca. 70.000 ton
Amerikaansche kolen. In Oc
tober ontving Nederland ca.
107.000 ton te weinig als ge
volg van de zeeliedenstaking.
Horloges nog niet vrij.
Tn tegenstelling tot vele ln
omloop zijnde gerucht^ ligt
het, naar wij van bevoegde zij
de vernemen, niet in de bedoe
ling de verkoop van horloges
vrij te geven.
Aangezien het aantal be
schikbare horloges nog zeer
gering is en verschilende be
drijven, waar uurwerken voor
de goede gang van zaken niet
gemist kunnen worden, r.og
niet voor verstrekking in aan
merking zijn gekomen, zou het
economisch niet verantwoord
zijn de distributie van "horloges
thans reeds op te heffen.
De moord in de
Warmoesstraat.
De gebroeders Hoogeboom,
die verdacht worden van de
moord op mej. A. M. Mars.
man. op 2 November j.I. in de
Warmoesstraat te Amsterdam
gepleegd, zijn Maandag per
auto uit het kamp te Vught
naar Amsterdam overgebracht.
Onder bewaking van een of
ficier der maréchaussee zijn
zij. streng gescheiden, ver
voerd. Zij maakten bij aan.
komst een hongerige en des
perate indruk.
Bij Makassar 150 terroristen gedood.
Overal zuiveringsacties.
De Nederlandsche marinevoor
lichtingsdienst deelt mede, dat
twee Nederlandsche patrouille-
booten door mitrailleurs en mor
tieren bij Grissee (bij Soerabaya)
van de kust af beschoten werden.
Het vuren werd direct en krach
tig beantwoord. Er vielen geen
slachtoffers.
TE BANDOENG.
Bij voorzetting van de zuive
ringsacties in de Oostelijke sector
van Bandoeng werd op heftige
tegenstand van een zwaar bewa
pende bende terroristen gestuit.
De bende gaf zich na eenig vu-
rgn waarbij zij aanzienlijke ver
liezen leed, over. Een groot aan
tal terroristen werd gevangen ge
nomen. Een Nederlander werd
gedood. In de Zuidelijke sector
ontmoette men tegenstand van ar
tillerie, terwijl een Nederlandsche
patrouille tweemaal met mortieren
beschoten werd. Van Nederland
sche zijde moesten mortieren ge
bruikt worden tegen sluipschut
ters, die een Nederlandsche wacht
beschoten. 32 beschietingen door
republikeinsche artillerie werden
gemeld. Een klein verkennings-
tocstel werd beschoten. In de stad
werden op twee Nederlandsche
soldaten schoten gelost.
TE SOERABAIA.
Indonesische burgers te Geroe-
roeng- zijn door leden van de re
publikeinsche marine slecht be
handeld en beroofd. De geheele
bevolking van Bandjarsari in de
Zuidelijke s«ctor is door republi
keinen naar het Zuiden vervoerd
Een Nederlandsche patrouille, die
nabij Soèke'rdjo beschoten werd,
Jieeft de aanvallers verspreid en
eenigen van hen gevangen geno-
OP BALI.
In de omgeving van de kam
pong Marga is een bende van
ongeveer veertig man gesigna
leerd.
TE MAKASSAR.
De militaire commandant voor
Borneo en de Groote Oost deelt
mede, dat in de afgeloopen week
de zuiveringsacties in de omge
ving van Makassar zijn voortge
zet. Op verscheidene plaatsen
zijn Nederlandsche troepen be
schoten. Een groot aantal terro
risten poogde te ontkomen of
zich te verbergen. Allerlei wapens
werden in de rivier of in zee ge
worpen.
Bij alle acties werden in totaal
150 terroristen gedood, terwijl ve
len zijn gearresteerd. Dc meeaten
van hen behoorden 'niet tot de
geïnspecteerde kampongs. Een
aantéd kwam van buiten Celebes.
Men legde beslag op gewereTi,
revolvers, handgranaten, munitie,
uniformen, japansche vlaggen enz.
de en nog steeds is het herstel
niet gereed.
Tekort aanwoongelegenheid
belet opvoering van de perso
neelssterkte. De grondstoffen-
positie bleef slecht en de ad
ministratieve omslag nam toe.
Wat 1946 en 1947 betreft
deelt de directie mede, dat
alle afdeelingen ruim van
werk zijn voorzien, ook de
vliegtuigafdeeling te Dordrecht
die in hoofdzaak carrosseries
bouwt van licht metaal. Po
gingen om het personeel te
Vlissingen uit te breiden met
Poolsche arbeiders hadden
weinig succes door het ontbre
ken van dc vereisehte over-
heidsvergunningen.
Tengevolge van de onvol
doende bezetting koiUen voor
T946 geen optimistische ver
wachtingen gekoesterd wor
den.
De Schelde zal er door ge
brek aan personeel moeten
overgaan onderdeelen van
haar bedrijf" uit Vlissingen
naar elders over te brengen.
De directie memoreert het
overlijden van den commissa.
ris, den heer J. J. Jonckheer
en den oud.commissaris den
heer Th. H. de Meester.
De heer B. E. Ruys. die als
commissaris aftreedt is her.
kiesbaar. De agenda van de
aandeelhoudersvergadering be.
vat een voorstel tot verkiezing
van nieuwe commissarissen.
De balans per 1 Januari
1946 sluit op een totaal van
37 miilioen gulden en vermeld
een verliessaldo over de jaren
tot en met 1944 ad ruim 1.7
miilioen gulden, dat vermin,
derd wordt met winst over
1945 ad ruim 1 miilioen gul
den.
Door de maatschappij wordt
over 1945 geen dividend uit.
betaald. De Raad van beheer
der „N.V. Nationaal Bezit van
aandeelen der Kon. Maat
schappij de Schelde" brengt
eveneens verslag uit over het
boekjaar 1945. Zij keert geen
dividend uit op de ge.
jwone aandeelen. uitsluitend op
een bedrag van 9000 aan
preferente aan deelen wordt
dividend uitgekeerd.
Indische krijgsgevange
nen krijgen vergoeding.
De Ned. Indische Bond van
ex-geïnterneerden en krijgsge
vangenen heeft dc aandacht
van de Nederlandsche regee-
'ring gevraagd voor het feit,
dat in de Cheribon-overeen-
komst wel sprake is van te.
ruggave der ondernemingen,
maar niet van vergoeding
voor de schade, welke is toe
gebracht aan de geïnterneer
den en oud-krijgsge^ingenen
door roof en inkomstenderving.
De Nibeg dringt er op aan,
dat deze materie eveneens ge.
regeld zal worden in artikel
14 van de Cheribon-overeen-
komst, waarin sprake is van
herstel van rechten en terug
gave van goederen.
In Zeelands hoofdsiad
Bevolking betaalde bouw van concertzaal.
Tweemaal hoog bezoek.
HET moge waar zijn, dat
de doorsnee Nederlander
een nuchter werker is,
die de zin van zijn leven ln
de eerste plaats in zijn arbeid
en zijn gebed meent te vinden,
hij vergeet daarnaast de mu
zen niet. De Zeeuw maakt
hierop geen uitzondering En
de lieflijkste dochter van Zeus,
Polyhymnia, de muze der mu
ziek, waarvan Baudelaire zei,
dat zij hem aangreep als de
zee, waarin hij zijn wanhoop
weerspiegeld zag, wordt daar
in bevoorrecht boven haar zus
ters, getuige het opgewekte
muziekleven, dat sedert de
feestelijke 'opening van de
Concert- en Gehoorzaal op 21
October 1896 te Middelburg
bestaat en de bereidwilligheid
van de burgerij om zoo noodig
financieel brj te springen. In
de halve eeuw van haar be
staan zijn tegenslagen voor de
Concertzaal niet uitgebleven,
doch zij worden ruimschoots
vergoed door de reeksen be
langrijke concerten, waaraan
dikwijls beroemde solisten me
dewerkten en het groote me
deleven van de Zeeuwen. Het
is interessant 'op dit tijdstip,
de vooravond van de herope
ning der gerestaureerde zaal
met de uitvoering van Bach's
Welhnachtsoratorium een
oogenblik stil te staan bij oe
glorieuze geschiedenis van de
Concert- en Gehoorzaal.
HET BEGIN
In de laatste decennia van
de vorige eeuw groepeerde het
Middelburgsche muziekleven
zich om de in 1834 reeds op.
gerichte zangvereeniging „Tot
Oefening en Uitspanning" en
de Vereeniging voor Instru
mentale Muziek, die in 1888
door Joh. Cleuver, den direc
teur van de zangvereeniging,
was opgericht. De toen ge
bruikte zaal, de Concertzaal
op de Groenmarkt, op de
plaats waar na de restauratie
van dc Abdij de Statenzaal
was, bleek spcedig te klein.
De groote concerten werden
toen in het Schuttershof
geven, doch deze zaal
hiervoor weinig geschikt. Hét
verkrijgen of oprichten van
een ander gebouw werd dan
ook een dwingende eisch en
met het doel hierin te voor
zien, werd in September 1895
een commissie ben:emd, die
spoedig succes had, want men
kon de hand leggen op het
heerenhuis van jhr. J. A. H.
C. van Doorn in de Singel
straat; op een aangrenzend
terrein kon de groote zaal
worden gebouwd. Het benoo-
digde kapitaal groot 32.000,
werd door de Middelburgers
in korte tijd bijeengebracht,
h ewel rente noch aflossing
in het vooruitzicht waren ge
steld. In het begin van het
volgende seizoen kon de nieu
we Concert- en Gehoorzaal,
gebouwd door den architect
A. Frederiks, worden ingewijd
met een concert door de zang
vereeniging T.O.E.U. Mevrouw
NoordewierReddingius, dr.
H. van der Kamp, Joh. Mes-
schaert,. mej. Schuil en J s.
Fijnen werkten er aan mee.
Het succes van deze eerste
avond, waarin Cleuver's Wij-
-ingscantate. Beethovens 5e
en Scènes uit Faust van Schu
mann ten gehoore werden
ebracht, was ongekend groot.
Men zag in Middelburg en
daar buiten deze inwijding te
recht als een gebeurtenis. De
„Middelburgsche Courant" gaf
behalve een uitvoerig verslag
als bijvoegsel van haar Zater
dagavondblad een plaat van
den bekenden teekenaar van
„De Groene", Joh. Braaken-
siek, aan deze gebeurtenis ge
wijd. Slechts éép blad gaf een
onwelwillende critiek, doch dit
vond zijn oorzaak in het feit,
dat het niet uitgenoodigd
was. Iedereen was het eens
over de sfeer en de goede
accoustiek van de zaal, zoo
dat de Concertzaal haar leven
onder goede voorteekenen aan
ving.
EEN ORGEL.
Eén ding ontbrak nog: een
orgel, zonder hetwelk een con
certzaal voor geen enkelen
Bach-liefhebber compleet is.
Het plan werd geopperd door
eigen muzikale prestaties een
orgel te verdienen. Een dames
comité stichtte een „Orgel
fonds" en onder de bezielende
leiding van Cleuver werd
de aankoop binnen eenige ja
ren mogelijk. Van de soirée's,
ten bate van het fonds gehou
den, zullen velen zich nog de
opvoering van Mozart's Figa
ros Hochzeit in de Schouw
burg herinneren, een juweel
van een avond.
Het behoeft geen betoog,
dat het nieuwe orgel- bij de
concerten in dit seiz-en een
belangrijke plaats Innam, in
het bijzonder brj de uitvoering
van de Mattheüs-Passion van
Bach op 13 Maart 1902. Het
was de verdienste van Cleu
ver de Bachvertolkingen in
Middelburg te hebben ge
ïntroduceerd.
TWEE BOERENGENERAALS
1 October 1902 was een be
langrijke datum voor Middel
burg in het algemeen en de
Concertzaal in het bijzonder.
Toen vend het bezoek plaats
van de in Nederland zoo ge-
eerde boerengeneraals de la
Rey en Louis Botha, die de
door alle bewoners van Wal
cheren bijeengebrachte f 10.000
bestemd voor herstel van het
getroffen Zuid-Afrika, dank
baar in ontvangst kwamen ne
men. Ter eere van hun be
zoek werd een massaal be
zocht concert gegeven, waar
voor B:tha ontroerd dankte.
Hierna volgde een reeks
zeer belangrijke concerten. Op
12 Mei 1903 dirigeerde Gus-
tave Doret zijn compositie
„Les sept paroles du Christ".
Op 3 en 4 Juni 1904 zong het
Berlijnsch Vocaal Kwartet ter
gelegenheid van het 70-jarig
bestaan van de zangvereeni
ging en het zilveren jubileum
van haar directeur op het
tweedaagsch muziekfeest* De
dames Noordewier, en de Haan
en de heeren Messchaert, Lit-
zinger, Denys en Hendrik van
Oort, waren in dietijd goede
bekenden van de Middelburg
sche Concertzaal. Dat men fi
nancieel in staat was derge
lijke krachten te engageeren,
was vooral te danken aan de
geldelijke hulp van eenige wel
gestelde kunstminnaars.
HJVI. DE KONINGIN OP
BEZOEK.
Op 12 September 1907 kreeg
men wederom hoog bezoek: te
negen uur vond een gala-uit
voering plaats, die bijgewoond
werd door H.M. de Koningin
en Z.K.H. Prins Hendrik, ter
gelegenheid van het officieele
bezoek van de jonge vorstin
en haar gemaal aan Zeeland
Hoewel de galakleeding aan
vankelijk aanleiding tot moei
lijkheden had gegeven, werd dit
een onvergetelijke avond, waar
bij de aanwezigen niet wis
ten, waarvan zij het meeste
genoten, de bekoorlijke aanblik
die de jonge Koningin bood
of de uitgevoerde cantate van
Bach, „Halt im Gedachtnis
Jesum Christ" voor koor, or
kest. orgel en solopartijen, ge
zongen door mevr. de Haah
en G. A. Walter uit Berlijn.
GROOTE NAMEN.
In de volgende jaren traden
ondermeer het Bohemer Strijk
kwartet, Julius Röntgen, Dirk
Schaefer, Carl Flesch, Adolf
Busch en Percy Grainger op.
In het voorjaar van 1914, toen
de dreigende schaduw van de
naderende oorlog reeds over
Eurcpa hing, werden de Jo
hannes Passion en Mendels
sohn's Ellas gegeven; voor
allen, die dit mochten bijwo
nen, een belevenis.
En dan breekt de wereld
brand uit en dreigt het Mid
delburgsche muziekleven
abrupt afgebroken te worden.
De loop der gebeurtenissen
zou de alom bestaande over
tuiging, dat het met de con
certen voorlooplg uit zou zijn,
al spoedig logenstraffen.
.(Slot volgt.)
Indische geëvacueerden
De regeering deelde in ant
woord op het voorloopig ver
slag van de Tweede Kamer
inzake de begrooting voor
Overzeesche Gebiedsdeelen me
de, dat contact is opgenomen
met de directies van Neder
landsche en Indische onderne
mingen met betrekking tot de
vergoedingen, die aan krijgs
gevangenen en geïnterneerden
betaald zullen worden. Bin
nenkort wordt het advies ver
wacht van een speciale com
missie, die voor deze „back
pay" is ingesteld.
De Spaansche kwestie.
De heer van der Goes van
Naters heeft aan den minister
van buitenlandsche zaken ge
vraagd. of deze bereid is medo
te deelen, waarom de Ned. de
legatie in de vergadering van
de U.N.O. zich ten aanzien
van het Belgisch voorstel tot
het terugroepen van de hoof.
den der vertegenwoordigingen
bij de regeering Franco van
stemming heeft onthouden.
Het Kamerlid vroeg verder,
of deze stemonthoudlng
krachtens de instructies van
den minister plaats vond en
of deze instructies niet in
strijd zijn met de gevoelen je
gens Spanje van de Tweede
Kamer.
Levenslange gevangenisstraf
De S.S.-man Leendert Paap
uit Zandvoort werd d'cor het
bijzonder gerechtshof te Am
sterdam tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld. Hrj
had zich vrijwillig bij de S.S.
aangemeld en behalve in
Vlaanderen, ook in eigen land
tegen de geallieerde bondge-
nooten gevochten.
Een leerstoel voor Duitsche
democratie.
Door den ministerpresident dr.
Amelunxen is bepaald, dat aan
de Keulsche universiteit een leer'
stoel voor de studie der Duitsche
democratie zal worden opgericht.
De staf welke zich voorname
lijk met de Duitsche democratie
in het Rijnland en Westphalen
zal bezighouden, wordt vrij van
alle partijpolitiek gedoceerd.
15 jaar geëischt tegen
Florimond Grammens.
Tijdens de voortgezette be
handeling voor de krijgsraad
te Brussel van de zaak tegen
Florimond Grammens, de pro
pagandist voor de Vlaamsche
taal, die er van beschuldigd
wordt met de Duitsche te
hebben samengewerkt, eischte
de Belgische staat als burger,
lijke partij een schadevergoe
ding van 3 millioen francs,
terwijl het openbaar ministerie
15 jaar gevangenisstraf vorder
de.