PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
„Indische kwestie
Smeekschrift
Kath+ Volkspartij
over Linggadjati
D
Bijeenkomsten in New-York
zijn geëindigd
Zeeuwsche monumenten
Dinsdag 17 Dec. 1946
189e Jaargang - Nr. 293
Uitgave oer Stichting Provinciale
Zeeuwscbe Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr.,
Vllsslngen.
op Zon- en alg- Christelijke feestdagen. W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN minimum per advertentie 2.—.
Bureaux gevestigd te VHssingen Walstiaat 58-60, tel 10 (2 lijnen) Middelburg Londensche Kaal 29 tel 2077 en 2924, Goes: Turf kade 15, tel 2475, Oostburg: Gratemastraat 3, tel. 102, Terneuzen Brouwerijstr-2, Postrek. nr. 35930G PZ.C-. Middelburg.
ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent pet
week, 1 3.20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Het wereldgebeuren
tt
Ook Engeland heeft zijn
HINDOES EN MOHAMMEDANEN IN INDIË
ONVERZOENLIJK.
Critiek van Churchill.
Sinds het besluit van de En-
gelsche regeering om in
Britsch.Indië de macht over
te dragen aan de Indiërs zelf
is de ontwikkeling in dit enor
me gebied allerminst naar
wensch verloopen. De bloedige
onlusten in Bengalen tusschen
Hindoes en Mohammedanen
en het mislukken van de pogin
gen om de Congres-partij en
de Mohammedaansche Liga in
één regeering bijeen te krjj.
gen, hebben aangetoond hoe
het bevredigen van de nationa
listische aspiraties eerder de
tegenstellingen verscherpt dan
verzwakt. De Britsche poli
tiek is er tot nu toe een ge.
weest van moeizaam en £e~
duldig pogen om Hindoes er
Mohammedanen toch tot elk
aar te brengen. Nog vorige
week zrjn de beide Indische lel.
ders en tegenstanders Jinnah
en Pandit Nehroe naar Lon
den ontboden voor een ronde
tafel conferentie *met den
Britschen minister voor Indië-
Zonder eenig resultaat ech
ter, want teruggekeerd in In.
dia bleken de beide leiders on
verzoenlijker dan ooit. Jinnah
blijft vasthouden aan zijn ide
aal Pakistan, een onafhanke.
lijke Mohammedaansche
staat. Pandit Nehroe, vice-
president der voorloopige In
dische regeering, verklaarde
Zondagavond tijdens een mag.
sabijeenkomst te Benares: „El
ke constitutie, waartoe wij in
de constitutioneerende verga
dering mogen besluiten zal de
constitutie voor het vrije Voor-
Indië worden, of Engeland de
ze aanvaardt of niet. Wij zul
len er thans geheel mee op.
houden naar Londen te kijken.
Wij kunnen en willen geen
enkele inmenging van buiten
af tolereeren". Blijkbaar was
dit het antwoord op de re
cente regeerlngsverklaring,
dat Engeland niet zal gedoo-
gen, dat een constitueerende
vergadering, waarin dee! en
der Indische bevolking niet
vertegenwoordigd zijn, een re
geling aan de minderheden
zal opleggen.
In het Lagerhuis Js de -,In.
dische kwestie" eind vorige
week het onderwerp geweest
van een tweedaagsch debat.
Het was Churchill, die de rol
van een „Engelsche Schou
ten" vervulde en in een rhe.
torisch uitvoerig betoog het
regeeringsbeleid aanviel. In.
dien er geen overeenstemming
tusschen Hindoes en Moham
medanen is, sprak Churchill,
kan het overdragen van de
macht alleen tot verder bloed
vergieten en grooter rampen
leiden. Churchill verlangde,
dat men India moest verdee-
len en aan dat deel van India,
dat zich bg het Britsche ge.
meenebest wilde aansluiten,
gelegenheid moest geven zulks
te doen. In leder geval diende
aan doodslag en anarchie een
eind gemaakt te worden en
daartoe moest een onpartijdi-
ge regeering worden gevcrmd,
verantwoordelijk aan het par
lement, die de belangen van
honderden millioenen eenvou
dige lieden zou beschermen In
geen geval mochten Britsche
troepen worden gebruikt om de
kastenoverheersching van de
Hindoes op te leggen aan de
Mohammedanen en andere
minderheden.
Het is de vraag of Chur.
chill's sombere profetie van
strijd en verder bloedvergieten
een bruikbaar alternatief is
voor een andere Britsche po
litiek dan de huidige.
Socialistisch kabinet in
Frankrijk.
Leon Blum Is er niet in ge
slaagd een coalitieregeering van
alle partyen te vormen. Van
welingelichte zyde wordt ver.
nomen, dat hy een geheel soci
alistische regeering zal for
meer? n.
Dreigende havenstaking in
Antwerpen.
In de haven van Antwerpen,
waar reeds Vrijdag enkele hon'
derden havenarbeiders weigerden
het werk, dat hun door het werf
bureau werd opgedragen uit te
voeren, dreigt thans een geschil
van grooter omvang ie ontstaan.
Zaterdag kon men gedurende
de geheele dag geen arbeiders
vinden voor het laden en lossen
van steenkool.
Van bevoegde zijde wordt ver
nomen, dat de oorsaak van het
fe»chil zou liggen in het ver
schil tusschen het bedrag, dat
onder de huidige omstandigheden
in geval van werkloosheid aan
havenarbeiders wordt uitgekeerd
en het bedrag van het arbeids
loon.
Zaterdagmiddag hebben de af
gevaardigden der verschillende
vakbonden vergaderd. De
deze vergaderingen aangenomen
resoluties zullen door de afge
vaardigden van werkgevers en
werknemers worden onderzocht.
Luxemburgsche
eischen.
Van officieele Luxemburgsche
zijde, wordt met betrekking tot
de Luxemburgsche eischen ten
aanzien van Duitschland, o.m. het
volgende bekend gemaakt:
Ter schadeloosstelling van dë
door de oorlog geleden verliezen,
welke 600 millioen dollar beloo-
pen. verzoekt de ^uxemburgsche
regeering in dit memorandum de
spoorweg op de Duitsche oever
van de Moezel te mogen exploi-
teeren. alsmede een groote stuw
dam in de rivier de Our aan te
mogen leggen.
De uitgaven voor de bouw van
de stuwdam zouden door Duitsch
land gedragen moeten worden.
Het memorandum houdt voort
voorstellen van economische
aard in.
HET IJSSELMEER
DICHT.
Zondagnacht is het IJs-
selmeer met grondijs dicht-
geloopen. Zeilvaart is niet
mogelijk. Groote stoom-
cn motorbooten konden
Maandag misschien nog
overkomen. Als het blijft
doorvriezen zal de scheep
vaart totaal gestremd wor
den.
Vijftien jaar geëischt tegen
prof. Westra.
Voor de Bijz. Raad van
Cassatie is tegen den N.S.B.-
burgemeester van de residentie
prof. Westra, thans een gevange
nisstraf van 15 jaar geëischt. In
eerste instantie was prof. Westra
reeds veroordeeld tot 20 jaar.
De noodvoorziening voor
ouden van dagen.
Aangezien het wetsontwerp
van de Noodvoorziening voor
ouden van dagen geen verbe
tering brengt in de positie van
de rentetrekkende weduwen
en weezen, noch van. de invali-
dpn beneden 65 jaar. heeft de
Stichting van de Arbeid den mi
nister nog eens haar zienswij
ze uiteengezet en er °P aange
drongen regelingen te treffen
voor deze bevolkingsgroepen.
Ook heeft het bestuur er op
gewezen, dat het wetsontwerp
geen rekening houdt met het
feit, dat de positie van verze
kerden een andere is dan die
van niet-verzekerden. In dit
verband heeft het bepleit af te
zien van de aftrek van in
komsten uit pensioenvoor
zieningen.
BIJ DE VER. NATIES
Spaak en Trygve Lie hielden
slottoespraken.
De eerste zitting van de
algemeene vergadering van de
Vereenigde Volkeren, waarvan
het eerste gedeelte te Londen
plaats vond en het tweede te
New York, Is Maandagmorgen
te 5.45 besloten.
De secretaris-generaal Tryg
ve Lie, verklaarde in een slot
toespraak: ,,Wij staan aan het
begin van de vorming van
een internationaal parlement
der menschheid". Hg bracht
hulde aan den voorzit
ter, Paul Henri Spaak, voor
de door hem gegeven leiding.
Een opmerking moge Ik
maken, aldus zelde Spaak:
„De zitting duurde te lang.
Ik geloof, dat we van de lei
dende staatslieden niet mogen
A.F.P. meldt, dat Siam
met algemeene stemmen tot.
do V. N. is toegelaten.
Nederlanders smokkelen
bloembollen naar Engeland.
Volgens ambtenaren van de
Eng. douane en invoeiTechten
worden gedurende de laatste
tfld duizenden bloembollen uit
Nederland naar Engeland ge
smokkeld. Deze bloembollen
zouden des nachts per schip
worden getransporteerd.
Officieren der recherche zijn
bezig langs de Oostkust en te
Londen een onderzoek in te
stellen. Enkele, dagen geleden
werd een Nederlander beboet
wegens het smokkelen van
bloembollen.
Er bestaat in Engeland een
enorme vraag naar bloembol
len, vooral daar de bloembol
len der kweekerijen in Zuid-
Llncolnshire in de oorlog ge
bruikt moesten worden voor de
voedsel-productle.
Bioscoop-collecte.
In de Nederlandsche bios
coop-theaters zal dit jaar weer
de bekende Kerstcollecte wor
den gehouden, waarvan de
opbrengst wordt* besteed voor
het uitzenden van kinderen
uit behceftige gezinnen naar
vacantie-oorden.
De Stichting „Bio-vacantie-
oord", die deze collecte organi
seert, zal haar kindervacantie-
huis Het Russenduin te Ber
gen aan Zee in 1947 heropenen.
In 1946 werd 112.500.ter
beschikking gesteld van' ande
re vacantie-oorden.
Stichting van een tweede
koloniehuis is in voorberei
ding.
De landbouw en de
heffing ineens.
verwachten, dat zg zeven a
acht weken achtereen hier zul
len blijven". Verder verklaarde
Spaak er nog cp te willen
wyzen, dat er „in deze verga
dering nimmer sprake is ge
weest van eenlg zoogenaamd
„bloc". De meerderheden voor
en tegen de voorstellen wis
selden telkens". In een over
zicht van het door de verga
dering verrichte werk zeide
Spaak verder, dat bijzondere
dank gebracht moest worden
aan de Sowjet-Russische dele
gatie, die de moed had gehad
om de kwestie van de ontwa
pening te berde te brengen.
Iveneens moest dank gebracht
werden aan de Britsche en
Amerikaansche delegaties, die
zoo edelmoedig mede deze weg
waren opgegaan. „Wij hebben
aan de wereld hoop gebracht.
Wanneer wij deze hoop tot
werkelykheid kunnen brengen,
zal de menschheid waarlijk
een nieuw tgdperk zijn bin
nengetreden".
Op het einde van deze slot
bijeenkomst schudden de ge
delegeerden elkander de hand.
De algemeene vergadering
werd voor onbepaalden tijd
verdaagd.
Ernstig auto-ongeluk.
Op het gevaarlijke 'kruispunt
te Twello vlak bij Meppel is een
ernstig auto-ongeluk gebeurd.
Zondagmorgen kwam een jeep uit
Haren (Gr.) waarin vier volwas
senen en een klein kind gezeten
waren in botsing met een auto.
De jeep werd ongeveer twintig
meter weggeslingerd, waarbij een
der inzittenden, de heer P. H.
uit Haren, op slag werd gedood.
De bestuurder P. B. eveneens uit
Haren werd in hopelooze toestand
naar het diaconessenhuis te Mep
pel overgebracht. Zijn echtge-
noote liep een hersenschudding
en vermoedelijk een wervelfrac
tuur op. Ook de vierde inzittende
liep ernstige verwondingen op.
Het kind kreeg wonder boven
wonder slechts onbeteekenende
snijwonden.
De inzittenden van de andere
wagen kregen geen letsel. De
jeep werd volkomen vernield, de
andere wagen zwaar beschadigd.
Nieuwe Fransche
regeering.
Léon Blum is er in geslaagd
een nieuwe Fransche regee
ring samen stellen, welke
uitsluitend uit socialisten be
staat. Blum zelf Is premier
en minister van bultenlandsche
zaken.
Andere bekende figuren uit
zijn kabinet zijn Le Troquer.
nat. verdediging, Depreux,
binnenlandsche zaken, Gouin,
ontwerper van plannen.
Blum verklaarde na het be
kend maken van de minister,
lijst in een radiorede, dat z.i.
het verlengen van de kabinets
crisis een gevaar voor de re.
publikelnsche instellingen zou
hebben beteekend. Hoewel de
constitutioneele periode van
het nieuwe kabinet binnen 5
weken zal zgn afgeloopen,
hoopte Blum toch in deze kor
te tijd in staat te zijn iets te
verrichten, dat de natie nieuwe
geestkracht zal geven.
aan H. M. de Koningin
PLEIDOOI VOOR OUDE KONINKRIJK.
Comité Handhaving
Rijkseenheid.
Steunend op de ruim 300.000
adhaesiebetuigingen, welke
thans reeds op de oproep van
het „Cc-mité handhaving rijks
eenheid" binnenkwamen, heb
ben de onderteekenaars aan
Hare Majesteit de Koningin
verzocht een smeekschrift wel
van deze oproep in ontvangst
te willen nemen. In dit smeek
schrift staat o.m. het volgen
de:
Met diepen eerbied en met
oprecht, innig vertrouwen, te-
verts met bewogen angst, rich
ten honderdduizenden landge-
nooten uit alle kringen van
uw volk zich t:t U, tenein
de hun smeekbede aan de voe
ten van de troon neder te leg
gen.
De ter openbare kennis ge
komen plannen ten aanzien
van ons dierbaar Neder-
landsch-Indië hebben, naar uit
de tallooze samenstroomende
meeningsuitingen blgkt, de
meest uiteenloopende groepen
der burgerij met- vertwgfeiing
vervuld. Zij zien de mogelgk-
heid in het uitzicht gesteld,
dat het Koninkrijk der Neder
landen zou worden uiteenge
reten en verminkt, dcor aan
Nederlandsch-Indië een staats
vorm toe te kennen .waardoor
het wordt gesteld buiten het
oude Nederlandsche verband.
Volledig aanhankelgk aan
Uwer Majesteits eigen Ko
ninklijk woord, ondersteunen
zg in groote getale de wensch,
de volken van Nederlandsch-
Indië in toenemende mate zeg
genschap te zien toegekend in
het bestuur en de behartiging
hunner openbare belangen.
Vreemd en afzijdig staan zij
van elke gedachte aan kolo
niale overheerschlng of ex
ploitatie.
Maar, Majesteit, ook wij
gevoelen Nederland en Neder-
andsch-Indië als een eenheid.
Het komt ons in de meest
volstrekte zin onaannemelijk,
ontoelaatbaar en ook onnoodig
vcor, dat daarvan afstand zou
worden gedaan.
In de angstige ure. waarin
wy moeten bevroeden, dat
sommigen daar te lichtvaardig
tegenover zullen staan, doen
wg een beroep op Uwer Maje
steits hooge vorstelijke wgs-
heid, teneinde de ramp af te
Wenden, en Uwe schreden in
Oost en West te richten op de
weg naar een opbouwende toe
komst, in een nieuwe, geza
menlijke vruchtdragende orga
nisatie, onder de vleugels van
het oude, beproefde koninkrijk.
TWEEDE KAMER
ROMME WAARSCHUWT INDONESIËRS.
Verrader ter dood
veroordeeld.
De Hilversumsche verrader.
Kees Vermeeren, door wiens
verraad tallooze goede Ne
derlanders in de handen der
Duitschers zijn gespeeld,
door het Bijz. Gerechtshof tot
de doodstraf veroordeeld.
In het vonnis werd Vermee
ren een verrader van het al
lerergste allooi" genoemd.
„Voor dezen afvalligen landge
noot, die blijk heeft gegeven
tot de laagste daden is staat,
te zijn, mag geen piaats meer
zijn in de Nederlandsche ge
meenschap".
Groote boerderijbrand.
Vermoedelijk doordat kinderen
met vuur speelden, ontstond Za
terdag brand in de groote boer
derij van den heer P. Bouwknegt
te Nijevcen (bij Meppel)). On
danks het feit. dat de brandweer
spoedig ter plaatse was. kon men
niet verhinderen, dat 20 koeien
en een groot aantal varkens in de
vlammen omkwamen. Ook de
oogst en verschillende landbouw
gereedschappen gingen verloren.
Slechts het huisraad kon gered
worden.
„Achtenswaardige
lieden".
De Tweede Kamer ving onder
grooe belangstelling Maandag
middag aan met het debat over
Ned. Indië.
Eerste spreker was prof. Rom-
fractievoorzitter der Kath.
Volkspartij.
Spr. vangt aan met de opmerking,
dat rijkseenheid op basis van we-
derkeerige vrijwilligheid 'n ideaal
dat menigeen utopie noemt,
maar waarin hij gelooft. Hij meent
dat dit ideaal bereikbaar is.
Straks blijft de roeping van het
Koninkrijk, maar zonder het pri
maat van Nederland. Spr. acht
dit een voorbeeld voor de wereld.
Wij moeten de historische ver
bondenheid der volkeren binnen
het koninkrijk benutten om een
politieke eenheid op te bouwen.
De revolutie van de republiek
heeft ontzaglijk remmend gewerkt
op de inlossing van de koninklijke
belofte van 9 December 1942.
Volgens ons volk staat vast, dat
de Koninklijke belofte moet wor
den ingelost. Maar na het einde
van de oorlog, brak ook uit de
revolutie, met het element van
illegaliteit.
Een passend gebruik moet wor
den gemaakt van het feit, dat ux
niet meer onder dwang staan. In
Vermogensheffing en
begrotingstekorten.
Mr. A. Sandick, directeur van
de Ned. Handel Mij. te Amster
dam, hield in de hoofdstad een
rede over de vennogensheffing
en het bedrijfsleven, waarbij hij
er op wees, dat door deze hef
fing de Staatsschuld slechts tijde
lijk met 2 milliard zal verminde
ren. Binnen 10 jaar na de heffing
voorziet spr. zelfs eeii stijging
van de staatsschuld boven het
huidige niveau.
Het bedrijfsleven beschikt op
het oogenblik over slechts geriftge
liquide middelen, zoodat het straks
voor herstel vernieuwing of uit
breiding weer een beroep op de
kapitaalmarkt, dus op particulie
ren, zal moeten doen. Spr. vrees
de, dat particulieren dan niet bij
machte zullen zijn op de ge
vraagde kapitalen in tè schrijven.
Het bedrijfsleven zal dan bij de
banken terechtkomen, welke op
haar beurt dan gedwongen wordt
staatsschuldpapieren af te lossen.
Een zeer groot bedrag van de
staasschuld is immers door fcort-
loopend schatkistpapier bij de
banken ondergebracht.
Ten slotte wees spr. er op dat
het grootste gevaar niet schuilt in
de staatsschuld, maar in de be
grotingstekorten. welke wegge
werkt moeen worden, o.ra.door
inkrimping van hét ambtenaren
corps.
worden gerestaureerd
De provincie wil in vele gevallen subsidieeren,
Kerkgebouwen, torens en
een molen.
De Stichting voor de Land
bouw heeft een request ge
zonden aan den Minister van
Financiën betreffende het
ontwerp van wet inzake ver
mogensheffing ineens.
Het belangrykste bezwaar
is volgens de Stichting dat
tengevolge van deze voorgeno
men heffing talrijke bedrijven
in liquidlteitsmoeilgkheden
zullen geraken en gedwongen
zullen zijn gelden bestemd
voor de bedrijsvoering aan dit
doel te qïv* trekken.
AAR tijdens de oorlog
veelal geen restauratie
werkzaamheden aan mo
numentale gebouwen kon wor
den uitgevoerd en verschillen
de monumenten door het oor
logsgeweld beschadigd of ver
woest zjjn, is een groot aan
tal verzoeken ingediend om
subsidie van de provincie in
de kosten van restauratie. Ge.
deputeerde Staten hebben de
ze in overweging genomen en
de Provinciale Staten een ont-
werp-besluit voorgelegd, over
de goedkeuring waarvan in de
eerstvolgende Statenzitting be
slist. zal worden.
Het behoeft 'geen betoog,
dat de goedkeuring van het
besluit voor Zeeland, ja voor
geheel Nederland van het al.
lergrootste gewicht is, daar
hierdoor opnieuw een belang
rijke stap wordt gedaan in de
richting van herstel van Zee-
land's stads- en landschaps-
schoon.
De ingediende verzoeken kan
men onderscheiden in nieuwe
aanvragen, die betrekking heb
ben op de door oorlogsgeweld
getroffen monumenten en de
monumenten, die om andere
redenen restauratie behoeven,
aanvragen, waarvan de behan
deling destijds is aangehouden
en die, waarvan reeds vroeger
een subsidie is toegezegd. Ten
aanzien van de door het oor-
j eweld getroffen monu
menten hebben Gedep. Staten
voorgesteld de behandeling aan
te houden totdat bekend zal
wege verstrekt zal worden
voor de herbouw hiervan. Er
mag immers verwacht wor
den dat voor deze objecten
een'aparte schaderegeling tot
stand zal komen. Het betreft
hier de Ned. Hervormde kerk
gebouwen te Nisse, Cadzand,
Yerseke, Oost- en West-Sou
burg, IJzendg'ke, St. Kruis,
Biervliet en Aardenburg en de
Doopsgezinde kerk in laatst
genoemde plaats.
TORENS TE VEERE.
De Raadhuistoren
Campveersche toren te Vee-
re, ,de windkorenmolen te
van Gent en het vroegere
V'.V.V. gebouw aan de Balans
te Middelburg behoeven even.
eens, zij het uit anderen hoof
de, dringend restauratie. De
herstelwerkzaamheden aan de
torens te Veere zgn reeds be
gonnen. De kosten zgn ge
raamd op 45.000 voor de
Campveersche en 13.500 voor
de Raadhuistoren. De finanti-
eele toestand van Veere is on
gunstig. In verband hiermede
heeft het Rijk reeds een bij
drage in de herstelkosten voor
de Raadhuistoren in 't vooruit
zicht gesteld terwijl voor de
andere toren een bijdrage is
aangevraagd. Ged. Staten
stellen thans voor een by'drage
"50 voor
toe te kennen van 135<
de Campveersche- en
voor de Raadhuistoren.
3750
DE BALANS TE
MIDDELBURG.
Met de restauratie van het
perceel aan de Balans te Mid
delburg zal spoedig begonnen
worden. De totale kosten wor-
den geschat op 25.000. Het
zgn welke bgdrage van ryks-lRijk heeft een bijdrage toege
zegd, die in verband met de
zware verliezen, die de ge
meente op architectonisch ge
bied heeft geleden en de mar
kante ligging van het pand
hooger ligt dan gebruikelijk
is, namelijk tot 70 van de
kosten met een maximum van
17500.—. Het komt Ged,
Staten gewenscht voor, dat
de Prov. Staten zich in be
ginsel bereid verklaren een
bgdrage toe te kennen, ook al
kon de definitieve kostenbe-
grcotlng nog niet worden over
gelegd.
MOLEN TE SAS
VAN GENT.
De windkorenmolen op het
bolwerk Generaliteit te Sas
van Gent heeft zeer dringend
behoefte aan herstel, daar het
fraaie monument verloren
dreigt te gaan Verschillende
instellingen o.a.' de Ver. „De
Hollandsche Molen" zegden
reeds finantieele steun toe om
tot behoud van de molen mede
te werken. De moeilgkheid is
echter, dat de eigenaar niet
bereid is ook maar een klein
gedeelte van de herstelkosten
voor zijn rekening te nemen.
Het Ryk heeft inmiddels wel
een bgdrage toegezegd, onder
voorwaarde, dat de eigenaar
zgn houding herziet. De pro
vincie zal zich waarschijnlijk
in beginsel bereid verklaren
een gedeelte van de kosten
geraamd op 6300 te be
talen, in afwachting van een
oplossing waardoor de melen
toch nog behouden kan wor
den.
Een verzoek van het ge
meentebestuur van IJzendijke
om subsidie in de kosten van
aankoop van het zg. Ravelgn
aldaar zal waarschijnlijk wor
den afgewezen Het Ravelijn
werd ree is in 1939 aange
kocht. Het Rgk verleende een
bijdrage onder voorwaarde, dat
het Ravelgn en de daarom
liggende grachten zooveel mo
gelijk in de oude staat zou
den worden gebracht. Hiermee
is geen aanvang gemaakt en
het gemeentebestuur is niet
voornemens daar spoedig mee
te beginnen. Ter zijner tijd
zal worden overwogen of de
provincie in de kesten van de
restauratie zal bijdragen. Naar
de meening van Ged. Staten
kan ook nu nog geen beslis
sing genomen worden in de
verzoeken om subsidie van de
gemeentebesturen van Zierik-
zee en Retranchement voor de
restauratie van het gebouwen
complex der Noord Haven
poort te Zierikzee en van de
stadswallen te Retranchement
in het verzoek der Com
missie Restauratie van de Ned.
Herv. Kerk te Renesse.
Met de uitvoering van deze
werken is nog steeds geen be
gin gemaakt en het ziet er
ook niet naar uit dat dit spoe
dig het geval zal zijn. Boven
dien zijn de nieuwe kostenbe-
grootingen, die uiteraard noo-
dig zijn, nog niet opgemaakt.
THOLEN EN GOES.
Er was vroeger een subsidie
toegezegd aan de Kerkvoogdij
van de Ned. Herv. Gem. en
het gemeente bestuur van Tho-
len vcor restauratie van de
kerk en van de toren aldaar
aan het gemeentebestuur
van Goes voor herstel van de
stadhuistoren. De uitbetaling
aan Tholeri vond nimmer
plaats omdat met de uitvoe
ring van het werk niet werd
begonnen. Hierin is thans ver
andering gebracht. Zoodra een
nieuwe kostenberekening is
opgemaakt zal worden nage
gaan in hceverre de destijds
toegezegde bedragen veran
dering behoeven. Ook voor
Goes moet op een nieuwe kos
tenberekening gewacht worden.
Zooals elk jaar is ook op de
begrooting van 1946 en 1947
een bedrag van 10.000 uit-
getrekken als bgdrage in de
kósten voor herstel en onder-
Indië beschikken we over zooveel
macht, dat we ons gezag zouden
kunnen herstellen, juist in deze
omstandigheden, nu we ook anders
zouden kunnen, wil spr. tegen In-
doncsië zeggenwij begceren niet
anders dan u in uw nationalisme
te zien groeien. Maar hij voegt er
bij: bedenk ook dat 100 pet. Mer-
deka een utopie is. Dat bestaat
evenmin voor eenig volk buiten
Europa, als voor eenig volk in
Europa.
Sprekers doel is naar elkaar
toebuigen en niet van elkander
gaan.
Thans moet hij tot de regeering
zeggen dat hij zeer ernstig be
zwaar heeft tegen de wijze van
publicatie van Linggadjati, be
zwaar tegen de publicatie in twee
tempi. Welke verdienste men aan
de overeenkomst wil toekennen,
niet die van duidelijkheid.
Ee heeft zich een voorstelling
gevormd van afscheiding, nu, van
Java, Madoera en Sumatra. Zoo
hebben zich meer onjuiste voor
stellingen gevormd, die het ware
van Linggadjati niet zijn.
Er is beroering gewekt, over
wat achteraf een fantoom blijkt te
zijn. Welke afmeting die heeft
aangenomen is hieruit gebleken,
dat menschen uit het lood zijn
geslagen, zooals een algemeen
geacht oud-luitenant-generaal
Spr. herinnert aan adressen van
allerlei achtenswaardige lieden,
achtenswaardig als u, mijnheer de
voorzitter (gelach) aan mani
festen, waarin gewerkt wordt met
woorden als „plichtsverzaking",
maar op het werkelijke Langgad-
jati klopt zoon manifest niet
meer. Die beroering ligt aan de
wijze van publicatie.
Een ander gevolg is, dat Ned.-
Indische ondernemingen, gevan
gen in foiite voorstellen, maat
regelen nemen ten schade van de
economie van het Koninkrijk als
geheel
Vervolgens komt spr. tot dat
gene, waartoe de Regeering zich
wil binden. De formuleering acht
hij gelukkig. Deze heeft prioriteit,
dan komt de memorie der c.q. en
tenslotte komen.de zeventien pun-
De republiek moet deze drie
stukken kennen en in deze ver
houding aanvaarden. Het- meest
simpele zou wezen als aan het
stuk bij de onderteekening wordt
gehecht de acte van toelichting
der c.q. en de verklaring der
Regeering.
Ten aanzien van art. 16 inzake
vermindering der troepensterkte
merkt hij op, dat deze niet mag
geschieden voor de rechtsorde
het toelaat. 'Onze troepen zijn
naar Indonesië gegaan om te zor
gen voor veiligheid en recht. De
taak zal effectief moeten worden
aangevat en voortgezet tot haar
goed einde.
Tegen de federatieve gedachte
voor deze bouw van de staat in
Indië bestaat bij spreker geen be
zwaar. Het lijkt spr. onbetwistbaar
vast te staan, dat het wordt een
koninklijke unie.
Is de unie ook een souvereinc
staat? Op dit voor hem vitale
punt vraagt de heer Romme of
het vast staat, dat de unie souve-
reine behartiging zal hebben van
gemeene belangen, die op hooger
plan staan dan de belangen van
de afzonderlijke deelen. Indien dit
niet thans zou vaststaan, laat het
werkelijke Linggadjati deze mo
gelijkheid dan toch volkomen
open?
De bepaling in artikel 1 zien
velen als een afscheuring. Wan
neer dat beduidt de verheffing tot
een staat, dan doet spr. niet mee,
omdat het strijdt met de grond
wet. Zoolang dit aan redelijke
twijfel onderhevig is, doet spr.
ook niet mee aan de erkenning
der regeering van de republiek.
Als er sprake is van onver
deelde souvereine macht, dan is
een ander staatsgezag in hetzelfde
gebied onmogelijk. Elke twijfel
ter zake moet worden weggeno
men, hetgeen kan, door bij de
onderteekening vast te leggen, dat
deze geschiedt met volledige
handhaving van het bepaalde in
de geldende grondwet van het
Koninkrijk.
Tenslotte verklaart spr. Ling
gadjati te verwerpen in dc gang
bare opvatting van een groot deel
der publieke opvatting en in dc
enkele zin der 17 punten kan hij
de overeenkomst niet aannemen.
Met spanning zal hij het ant
woord der Regeering afwachten.
B. B. C.
Met ingang van Zaterdag 14
December zal het Nederland
sche programma van de B.B.
C-, dat om 7.45 en 20.30 uur
wordt uitgezonden, worden
verzorgd op de golflengte 1796
- .meter, de uitzending van 14.15
noud van historisch en cultu-luur zal worden verzorgd op
reel waardevolle monumenten.!de 267 meter band.
