De Kanselboodschap van de Ned* Herv* Synode Stockholm opgeschrikt DOOR EXPLOSIES LEZERS SCHRIJVEN.. De moordenaars van Erzberger De mijnenvegers van onze Marine Even peultjes Wie wil trouwen? TWEEDE BLAD Zaterdag 7 December 1946 t-rovinciale Zeeuwsche Courant. Een stad vol detectives Stockholm, dat buiten alle nar righeid en ellende van oorlog en bezetting bleef, heeft de afgeloo- pen weken haar best gedaan, de schade wat in te halen. Nu zes weken geleden werden de bewo ners van Stockholm voor het eerst opgeschrikt door een hevige ontploffing in het hartje van de stad. ,En sindsdien herhaalden de explosies zich elke Zaterdag met verbazingwekkende regelmaat tel kens om 9 uur 's avonds. En elke keer was de aangerichte schade grooter. Heel Stockholm werd geleidelijk ten prooi aan een ge weldige opwinding. De aanstich ter van deze week-end verstorin gen ging blijkbaar volgens een uiterst geraffineerd plan te werk en is er tot dusverre in geslaagd, de politie volledig om de tuin te leiden, zoo meldt de bijzondere torrespondent van het „Parool". De opwinding bereikte half No vember haar hoogtepunt; toen deed een verschrikkelijke uitbar sting 'n der hoofdstraten 'op haar grondvesten schudden. Het Cen traal Station werd ernstig bescha digd en duizenden ruiten moesten het ontgelden. En geen spoor van den dader. Overheid, dagbladen en parti culieren leefden geweldige beloo ningen uit, maar de dader bleef Onvindbaar. Langzaam begon zich een paniekstemming van de be volking meester te maken. Hier manifesteerde zich de volmaakte misdaad, waartegen men alleen iets kon bereiken, als iedereen yoor detective speelde. Inderdaad gebeurde dit: zonder veel ophef maar vol toewijding. De politie deelde nauwkeurige in structies uit door middel van de radio, in de dagbladen en door aanplakbiljetten, hoe men zich als detective moest gedragen, hoe men verdachte personen kon her kennen, waarbij speciaal gelet moést worden op lieden, die pak jes droegen en hoe ze gevolgd moesten worden, zonder hun arg waan op te wekken. J.l. Zaterdag veranderde een zeer uitgebreide politie-macht. nog versterkt met troepen, het vreedzame Stockholm in een waar legerkamp. Ieder huis, iedere kel der, iedere donkere hoek werd ONDERWIJZERSTEKORT. Een lezer schrijft ons, dat voor de opheffing van het onderwijzerstekort harde maatregelen noodig zullen zijn. Waarom, zoo vraagt hij, is niet onmiddellg'k na de bevrijding overgegaan tot afschaffing van het 7e en 8e leerjaar en de leerplicht van vóór 10 Mei 1940 in eere her steld? Waarom moest deze door de moffen achtergelaten erfe nis langer gehandhaafd wor den? Nood breekt wet en het onderwijs zal er bij gebaat zijn, want beter 6 jaren goed onderwgs, dan 8 jaren mod deren. Vermoedelijk zijn er onder wijskrachten genoeg, maar het aantal scholen is te groot. Laat daarom het de partement het geheele onder wijs in handen nemen en hou den. Laat het departement zeggen welk onderwijs er in een bepaalde gemeente of streek noodig is, maar laat zulks niet over aan allemande tegenover elkaar staande groe peeringen in ons volk. Als de onderwijzers zuiver Rijksambtenaren worden zul len zg gemakkelijker kunnen worden gedetacheerd om in nood verkeerende scholen de helpende hand te bieden. ONDERWIJZERSSALARIS. Een lezer zendt ons gege vens over het onderwijzerssa laris: Een onderwijzer met hoofd akte en akte Engelsch L. O. verdient toch wel iets meer dan hetgeen onlangs genoemd wordt in een artikel van de P. Z.C. Nemen wg aan dat deze onderwijzer 7 dienstjaren heeft dan bedraagt zijn salaris mo menteel, indien hij gehuwd is, 2646 per jaar en niet 1800, zooals U in Uw artikel be weert. Is deze onderwijzer niet gehuwd dan bedraagt dit sa laris 2382. Hierbij komt dan nog een uitkeering in eens die dit najaar is verstrekt ten be drage van 450 voor gehuw den en 180 of 300 voor on- gehuwden. Ook gaat Uw vergelijking met het salaris van een rjjkswerkvrouw en een onder wijzeres niet op daar U het minimumsalaris van 'n onder, wijzeres vergelijkt met het maximum van een rijkswerk vrouw Deze onderwijzeres van 18 jaar, die nog aan het begin van haar loop baan staat en nog 22 jaar lang periodieke verhoogingen krijgt incasseerde in 1946 toch min stens 1243 en een uitkeering ineens van 180 of 300. Bo vendien bedraagt haar werk- tgd nog geen dertig uur per week en die van de door U ge noemde rgkswerkvrouw 48 uur, terwijl zoo'n werkvrouw vaak 's morgens heel vroeg haar arbeid moet beginnen. Hierbg denk ik speciaal aan hen die belast zijn met het schoonhouden van kantoren en dergelijke. bewaakt. Zoeklichten flitsten door de straten en zetten de geheele stad in een fel licht. Achthonderd sirenes werden in gereedheid ge bracht, vijftig radio-stations ston den in doorloopend contact met het hoofdbureau van poliie, alle huizen moesten vanaf vijf uur des middags gesloten blijven. Het Roode Kruis stond klaar, om on middellijk in actie te kunnen ko men als er weer een explosie zou volgen. De Zweedsche omroep zou het programma onderbreken. Kortom: heel Zweden wachtte op de groote gebeurtenis. En wat gebeurde er? Niets! Voor het eerst na een reeks van zeven explosies beleef de de stad een rustige Zaterdag. Alleen hield men Zaterdagavond iemand aan, die ondanks de zeker 700.000 detectives op de vluciv. sloeg en daarbij een dynamiet- patroon liet liggen. Mogelijk was dit de dynamiet-maniak, maar zeker is het niet. Want de vol gende dag vond een wel is waar wat minder zware ontploffing plaats. Zal Stockholm nog lang een stad van detectives moeten blij ven? Het hielp niet. In een cabaret te Vera Cruz (Mexico) zong Juan las Casar de reeds wereldvermaarde song „Don 't fence me in". Zijn smeekbede hem niet op te sluiten mocht echter niet baten, want twee agenten wandel den het tooneel op en rekenden hem, ten over staan van een uitgebreid en enthousiast publiek, in. Even voor de uitvoe ring had hii namelijk een dame van haar juweeleii beroofd. Suiker op Java. In de door de Engelschen bezette gebieden op Java Is een voorraad van 60 tot 65,000 ton suiker aangetroffen, terwijl er nog aanzienlijke ongere gistreerde hoeveelheden van particuliere eigenaren aanwe zig waren. Er werd maandelijks 6000 ton aan de bevolking en de militairen gedistribueerd, zoo. dat na tien maanden de voor raad bijna is uitgeput. Er worden thans ladingen van buiten (Haiti) verwacht, terwijl de mogelijkheid bestaat, dat ook van uit het binnen land van Java, waar de sui- kervoorraad op 1.500.000 ton geschat wordt, verschepingen zullen plaats hebben. VRIJSPRAAK BEWIJS VAN TRAGE MENTALITEITSVERANDERING. Kust is mijnenvrij. Van onzen specialen verslag gever). Windkracht vier. Nog niet hard genoeg om de wit gekopte golven over de hoofden van de pier te IJmuiden te slaan. H.M. „Texelstroom" MV 37 stevent door het kalme havenwater er lustig op af, alsof zij weer deel neemt aan de invasie in Norman- dië maar toen onder Engel sche vlag waarvan het witte kruis op een blauwe achtergrond op de schoorsteen nog getuigt. „Wij keeren terug bij de eerste boei, ongeveer 9 kilometer buiten gaats", zegt de commandant van de MV 37, luitenant ter zee 2e klasse J. Bergwerf, als hij onze angstige, reeds bleeker wordende gezichten ziet daar boven op de brug, die zoo nu en dan een „zee tje" krijgt. Wie heeft ons ertoe bewogen deze tocht te maken? Het mogen nu drie kwartter zijn, maar een vijf minuten varen is met dit weer voor ons landrotten voldoende. Daarnet Was het beter in het hoofdgebouw van de Mijnen- veegdienst, waar kapitein-luite nant ter zee B. C. C. Schouten ons met een groot schoolbord en krijt de dienst uitlegde. Want de ze dienst is gedurende de oorlog in Engeland opgebouwd en telde toentertijd 15 schepen. De Ko ninklijke Marinehield zich toen bezig met het mijnvrij houden der Engelsche kust. Na de invasie nam de K.M. deel aan het vrij maken van mijnen voor de kust plaats Ostende en de havenplaats Antwerpen. DE INVASIE. „Nam de K.M. niet zelf aan de invasie deel?" vroegen wij. „Neen, er waren te weinig schepen voor. Die zouden we la ter. in ons eigen land, beter kun nen gebruiken, dacht men van Engelsche zijde en dit is uitgeko men ook", zei onze gastheer met het krijtje in zijn hand voor het schoolbord. Want veel moet ons worden bijgebracht. Verankerde mijnen en grondmijnen. De eerste „knip pen" de mijnenvegers met een aan een kabel bevestigde schaar door. de tweede soort wordt door mag netische vegers opgespoord, 'aarbij de mijnen achter het schip explodeeren, of zij worden door een „roeper" een soort luid spreker accoustisch tot explo- datie gebracht, hetgeen vóór het schip gebeurt, daar de geluids trilling van het schip uitgaat. VEEG-OPERATIES. „Wat hebben de mijnenvegers hier in ons land gedaan?" „Nu, in het land zelf niets, maar daarbuiten, even buiten de kust van ons land is een kanaal evenwijdig met de kust mijnvrij gemaakt. Wij hadden toen voor de veegoperaties: 20 Nederland- sche, 16 Engelsche en 12 Duit- sche mijnenvegers". Er zijn in November 1945 acht van deze booten naar Indië ge gaan. Momenteel bestaat onze mijnenveegvloot uit 8 booten van het Engelsche type. 10 Ameri- kaansche, 3 ondiepwatermijnenve- gers, 1 boeienlegger. 1 wrakop- sporingsvaartuig en het hulprepa- ratieschip „Douwe Aukes". Naast deze vierentwintig schepen zijn er nog 18 Duitsche, die met Duit- sche bemanning varen, welke nooit de wal op komt en eens per half jaar een verlofje aar de „Heimat" krijgt. „Wat is nu precies de taak?' „Om het kanaal voor de kust twee mijl breed te maken, om alle velden, waarvan de ligging be kend is voor de kust van ons land te vegen. Zoo zijn er een 235 mijnen opgeruimd". „Dat lijkt niet veel". OVER TIEN JAAR. „Inderdaad". Maar in de prac- tijk blijkt, dat vele mijnen zelf tot explosie komen of na een bepaal de tijd zijn uitgewerkt. Daardoor zijn de cijfers ten opzichte van het aantal gelegde mijnen wat laag". „Wanneer denkt U, dat de zee weer geheel ongevaarlijk voor de scheepvaart zal zijn?" „Ruim gerekend over tién jaar". - „Komen er momenteel nog veel ongelukken voor?" „Misschien een enkele. Maar dat is wel eigen schuld, want dan houden de booten zich niet aan het kanaal, dat wij mijnvrij heb ben gemaakt. En de visscherij- schepen hebben weinig last, om dat zij weinig diepgang hebben en bovendien van hout zijn, zoo dat de magnetische mijnen er geen invloed op hebben". Alle mijnenvegers zijn ook van hout. Wij constateerden dat, toen wij buitengaats gingen en toen men zoo vriendelijk was even de kabel uit te rollen voor een „plaatje". De wintermaanden die nen anders voor rust en onder houd der schepen. Dat kunnen wij nu begrijpen, want met zoo'n zee tje is het al niet aangenaam en heel moeilijk om te blijven staan, laat staan een zee schoon te ve gen... Nederlandsch bestuur. Officieel wordt gemeld, dat de Indische regeering, zulks ln verband met het vertrek van het geallieerde bezettings leger op 30 November, be paald heeft, dat met ingang van deze datum de A.M.A C. A.B. (Allied Military Brach) tra tl on Civil Affairs Brach) voor Java met Madoera en Sumatra bij wjjze van tijdelijke voorziening vervangen wordt door een burgerlijke organisa tie, genaamd „tijdelijke be stuursdienst" De organisatie zal dezelfde bevoegdheden be zitten als de AMACAB, terwtfl er een nadere regeling zal worden getroffen met betrek- king tot Riouw eu mili tair© gezaghebbers. Weer een nieuw proces Het bericht, dat de moordenaar van dr. Matthias Erzberger, den vroegcren kanselier van de Wei- mar Republiek, door een Hof van Cassatie te Freiburg is vrijge sproken, heeft zoowel in Duitsch- land als daarbuiten veel opzien gebaard. De president van het Hof baseerde zijn uitspraak op het feit, dat de moordenaar, kapi tein Heinrich Tillesen, onder de in 1933 door Hitier afgekondig de amnestie valt. Terecht is de president, dien men na deze uit spraak van Nazi-sympathieën zou kunnen verdenken, inmiddels uit zijn functie ontzet. Heinrich Tillesen behoorde, evenals zijn medeplichtige Hein rich Schulz, tot de Duitsche offi cieren, die na de wereldoorlog geen vrede konden hebben met de bestaande politieke situatie en zich aan de rechtervleugel schaar den. waar een felle haat heersch- te tegen de jonge Weiwarrepu- bliek in het algemeen en tegen dr. Erzberger, de onderteekenaar van het Wapenstilstandsverdrag van 1918, in het bijzonder. Deze „Volksschadling" en „staatsvijand no. 1" uit de weg te ruimen, gold als een nationale heldendaad. DE WONINGBOUW. De minister van wederop bouw geeft in zrjn memorie van antwoord aan de Tweede Kamer enkele cijfers over de woningbouw. Op 18 Nov. 1946 waren ge gund cf in aanbouw 11.724 woningen. Eind 1946 zullen circa 4000 nieuwe woningen gereed zijn Er was in 1946 een aantal" van 10.000 nood- of semi-permanente woningen. Er zijn 4650 noodboerderijen gebouwd en 5620 noodstallen, terwijl er ruim 9000 boerde rijen vernield waren. Voor 1947 zal gestreefd worden naar een bouwvolume van 28.000 woningen voor de bevolkingsaanwas, terwijl er in feite per jaar 32.000 wo ningen noodig zijn. Verwacht wordt dat in 1948 met inha len van de achterstand kan worden begonnen. Men heeft een jaarproductie van 70.000 woningen op het oog. De bouw van theaters en bioscopen zal tot het uiterste beperkt worden. MONTAGE-WONINGEN. In 1947 zullen 3000 mon tagewoningen worden ge bouwd voor zooveel mogelijk in de zwaar getroffen pro vincies Zeeland, Noord-Bra bant, Limburg en Gelderland. Voor de volgende jaren zal de productie van deze woningen zeer aanzienlijk worden opge voerd Niet alleen Engelsche systemen, maar ook Neder- landsche constructies zullen hierbij tot uitvoering komen. De bouw van montagewo ningen wordt zooveel moge lijk gestimuleerd en de be drijven, die bereid zijn deze troductie aan te vatten, on- lervinden zooveel mogelijk medewerking. Pakjes uitsluitend per zeepost naar Indiê. In verband met de beperkte laadruimte der vliegtuigen en de groote toename van de overige poststukken, ziet het staatsbedrijf der P.T.T. zich gedwongen het vervoer met de iuchtdienst AmsterdamBata" via van de z.g. pakjes naar Ne_ derlandsch-Indië stop te zet ten. Tillesen en Schulz besloten de ze daad uit te voeren en troffen hiertoe uitgebreide voorzorgs maatregelen. Zij ondervonden daadwerkelijke steun van een van de belangrijkste figuren uit de geheime „Organisatie-C", kapi tein-luitenant Von Killinger; deze gaf het noodzakelijke verlof en begunstigde hun vlucht. Op 26 Augustus 1921 pleegden Tillesen en Schulz de aanslag. Erzberger werd op slag gedood, zijn met gezel, het fractielid Karl Diez. zwaar gewond. Er werd een ge rechtelijk onderzoek ingesteld, doch de daders waren toen reeds voortvluchtig. Een aanklacht te gen Von Killinger leidde tot... vrijspraak! De vlucht. Schulz en Tillesen hielden zich eenige jaren bij gelijkgezinden in Beieren. Oostenrijk en Hongarije schuil. Toen hun uitlevering ech ter aan Hongarije werd verzocht, zette dit land de beide mannen als ongewenschte vreemdelingen over de gres. Tillesen trok toen naar Spanje, Schulz naar Spaansch-Noord-Afrika. In 1932 keerde Tillesen onder valsche naam naar zijn vaderland terug; toen Hitier aan de macht kwam werd hem en zijn confrère am nestie verleend. Terwijl de ver blijfplaats van dezen laatste on bekend bleef, vestigde Tillesen zich in Mannheim en werd agent voor de Nord-deutsche Lloyd voor Baden en de Saarpfalz: la ter verhuisde hij naar Heidel- berg. Verkeerd gespeculeerd. Een half jaar nadat hij de mi litaire dienst, waarvoor hij bij het uitbreken van de oorlog opge roepen was, verlaten had. werd hij in opdracht van de Amerikaan- sche bezettingsautoriteiten, die 'r actieven nationaal-socialist in hem zagen, gearresteerd. Zijn nazidom bleek zich echter te beperken tot zijn functie van S.A.-leider, waar toe hij buiten eigen bedoelingen om benoemd was. Omdat hij speculeerde op de verjaringster mijn van twintig jaar, verklaarde hij tijdens een verhoor echter, de moordenaar van dr. Erzberger te zijn. Hij werd daarop ter beschik king gesteld van de burgerlijke autoriteiten van Baden, die in overleg met de Fransche bezet tingsautoriteiten besloten opnieuw een strafvervolging in te stellen. Zij waren volgens de Neue Zurcher Zeitung, waaraan wij deze gegevens ontleenden, van meening, dat Hitler's amnestiebe- sluit van 1933 dit niet in de weg stond, daar men hier met justi- tioneele willekeur had te maken. De uitspraak van den president van het Hof van Cassatie, prof. dr. Karl Bader, is met deze vanzelfsprekend juiste mee ning wel in flagrante strijd. Til lesen is inmiddels in Baden-Ba den door de Fransche autoriteiten gearresteerd, hetgeen er een be wijs voor is, dat men niet voor nemens is zich bij de uitspraak van dr. Bader neer te leggen. Schulz is in de Amerikaansche zóne gearresteerd. Men verwacht, dat een nieuwe strafvervolging teg^n hem nog deze maand zal worden geopend. Von Killinger, die lange jaren een gunsteling van de hoogste functionarissen van het Derde Rijk is geweest, onttrok zich aan de arm der ge rechtigheid door in 1944 zelf moord te plegen. Overigens is het teekenend voor de Duitsche mentaliteit, dat Tillesen zonder meer opnieuw werd vrijgesproken! Het jakje kan uit vele soor ten zwarte stof gemaakt wor den. De opgenaaide blaadjes zijn wit. Het moidel leent zich bijzonder voor slanke figuren Oude man vermorzeld. Donderdagmiddag ls te Per nis een gecompliceerd ongeluk gebeurd, dat aan een oude man het leven heeft gekost. Een met paard bespannen wa gen, zwaar beladen met bie- tenafval, reed op de dijk, toen het paard opeens schrok en stil bleef staan. Hierdoor brak de kromme disselboom. De voerman sprong onmiddellijk van de bok, om het steigeren de dier in bedwang te houden. De nu stuurloos geworden wa gen reed in de richting van een twee meter dieper gele gen sloot langs de weg. Een oude man, die ook op de bok zat, de 77-jarige F. Groene- veld uit Pernis viel in de sloot. Onmiddellijk daarop volgde de zwaar beladen wa gen, welke op het lichaam van de oude man terecht kwam. Toegeschoten hulp slaagde er eerst na een kwar tier in den ongelukkige te be vrijden. De levensgeesten wa ren toen reeds geweken. ■leppan Echtgenoot. In Decatur (Illionois) bleef een liefhebbend echtgenoot 2 dagen thuis om zijn vrouw te helpen. Stond hoofdzakelijk in de rij voor allerlei winkels enz. Kreeg een afkeuring van z'n vrouw: bracht alleen twee doosjes zeepvlokken thuis, had overal het onderspit gedolven! Voor de trein. In Chicago gooide een jon ge vrouw zich voor een trein. Ze veranderde van opinie, toen ze tusschen de rails lag, drukte zich plat op de grond en rees ongedeerd op, toen de trein gepasseerd was. Athletiek. Een Russisch athleet kan twee eere-teekenen behalen. De laagste is de gesp B.G.T. O. (Wees klaar voor arbeid eri verdediging), die wordt uit gereikt voor vaardigheid in loopen. zwemmen, skiën en schieten. Dan komt de G.T.O. gesp (Gereed voor arbeid en defensie) voor: gekleed zwem men, 1.8 mijl hardloopen en parachute-springen. De athle tiek wordt blijkbaar in Rus land erg ruim opgevat! Even wachten. Een Arabische wacht voor een openbaar gebouw in Pa lestina kreeg plotseling een. telefoontje van een onbekende, die hem meedeelde, dat het ge- Ibouw binnen tien minuten in de lucht zou vliegen. Het laconieke antwoord van de wacht luidde: „Mijnheer, het spijt me, maar het kan toor is al gesloten. Zoudt U zoo vriendelijk willen zijn, morgenochtend nog even te bellen?" Schoonmaken. Voor vele gebouwen, die door de overheid in Neder land worden gebruikt, betaalt de overheid schoonmaakkos ten Er zijn particuliere wo ningen waarvoor een schoon maak -rekening bij de overheid wordt ingediend van 75. tot 100.per maand. De minister was onthutst daar over, heeft in verband daar mee het maximum loon voor schoonhouden vastgesteld op 1.per uur per werkster. Sterven. Het Tweede Kamerlid, mr. A. B. Roosjen (A.R.) heeft gevraagd of het niet wensche- lrjk is de Marine-vrouwenaf- deeling (Marva) haar „na tuurlijke dood te doen ster ven" SONEI De Japansche oorlogsmisda diger Sonei, wiens gratiever zoek door den luit. gouv.-gen. is afgewezen, is Zaterdagoch tend te Batavia geëxecuteerd. Schoone beloften ven huwelijksbureeux VEEL BEDROG. „Er zijn", zoo deelde "hoofd inspecteur H. Dijkstra van de Amsterdamsche Recherche Woensdagmorgen op een pers conferentie mede, „bonafide hu- welijksbureaux, maar er zijn er ook wier practijken uiterst laak baar zijn. Na de bevrijding heb ben zij welig getierd, thans ver dwijnen er weer enkele, de een, omdat het bedrijf te weinig lu cratief is gebleken, uit eigen be weging de ander, omdat de bla den op mijn verzoek geen ad vertenties meer van het bureau opnemen." Dat betrof nl. een huwelijks bureau, waarover een klacht was ontvangen. Een onderwijzeresje Kerk en samenleving Woorden, die gesproken moésten worden. In de bezettingsjaren is er iets merkwaardigs gebeurd in de ker ken van ons vaderland, vooral in de Ned. Herv. Kerk. Niet alleen hebben de kerken elkaar voor na der overleg gevonden in het I.K.O., maar het wonder is ge beurd, dat de stomme is gaan spreken, zoodat het ook buiten de kerkgebouwen werd gehoord. Wie herinnert zich niet die boodschappen tegenover het Nat. Socialisme of tegen bepaalde uit wassen daarvan. Gretig werd er naar geluisterd en gretig werden ze gelezen, wanneer men legaal of illegaal een exemplaar te pak ken kon krijgen. Nu hangt die bereidheid om in de oorlogsjaren naar het woord van de kerk te luisteren samen met nationale strijd. De kerken zijn toen de eenige instanties ge weest, die openlijk een protest hebben laten hooren. Deze boodschappen zijn ook de teekenen geweest van een inner lijke verandering, die zich in de kerken voltrok. Zij zijn zich weer hun roeping bewust geworden. God heeft aan de kerk het Evan gelie toevertrouwd. Hiervan moet worden getuigd. De kerk moet het geweten van het volk srfjn, Daarom moet de kerk spie ken wanneer er in het volk iets niet goed gaat, of verkeend dreigt te loopen. En wanneer de overheid maatregelen neemt, die het geweten, dat door het Evan gelie gescherpt is, geweld aan doen, heeft de kerk haar waar schuwend woord te doen hoo ren. Daarom kon een kerk in de oorlogsjaren zich niet stilhouden, zonder verraad aan het Evan gelie te plegen. Zij heeft toen weer haar roeping leeren ver staan „tegenover overheid en volk, in gehoorzaamheid aan de H. Schrift, te getuigen van het Evangelie dat haar is toever trouwd." Het behoeft ons niet te ver bazen dat er ook nu een kansel afkondiging komt. Het Nat. Soc. als gevaar voor ons volk is voor bij. Doch er zijn andere gevaren, waardoor we ten onder kunnen gaan. In de kanselafkondiging van de eerste Advents-Zondag wordt de lijn van het verleden doorgetrok ken. „Het getuigenis, dat tijdens oorlog en bezetting door de kerk tot ons volk is gericht, moet ook thans, in de naweeën dier bange jaren worden herhaald". Evenals toen, wordt er ook nu gewezen op de gerechtigheid, die in zocr veel opzichten bitter wordt ge mist. Wat er ontbreekt bij het Nederlandsche volk. Wat ontbreekt er bij het Ned. volk? Alles ls samen te vatten in dit ééne: Er is geen gemeen schap, die werkelijk gemeenschap is. In de oorlogsjaren hebben wij door de druk, die op ons lag, ge voeld, dat we als volk een geheel vormden. We wisten bij elkaar te behooren. Voor menig één is dit de ergste teleurstelling geweest, na de bevrijding, dat het besef gemeenschappelijk voor één zaak te staan en te strijden, zoo spoedig weer verloren is gegaan. Ons volk is weer uitéén gevallen in verschillende groepen, die elk aan hun eigen belangen alleen denken. Erger nog! De zucht naar eigen voordeel is het alles-be- heerschende beginsel geworden. Waar is de vreugde om mee te werken ook het herstel en de op bouw van ons land en volk, ook al moet men daarvoor een per soonlijk offer brengen? Hier en daar is deze er nog wel, maar in 't algemeen? Het moet met diepe schaamte worden erkend dat ze ontbreekt. Is dit niet de grootste nood waarin ons volk verkeert? De waarachtige gemeenschap ont breekt. Alles wordt beheerscht door de persoonlijke belangen. Zoo wordt de armoede, waarin ons volk verkeert, niet over heel de linie gelijkelijk gedragen en daarmee wordt aan de elsch van het Evangelie te kort gedaan. Waar niet meer is het besef van saamhoorigheid en onder- Hoge verantwoordelijkheid, moe' ten alle maatregelen die geno men worden, falen. Vier punten. De boodschap van de Synode der Ned. Herv. Kerk ziet echter nog dieper en daarmee richt zij zich in het bijzonder tot het kerk volk. Er ontbreekt „de dankbare en gehoorzame dienst aan de hei lige en verlossende wil van God, in Jezus den Christus". Dit moet zijn „het beginsel bij alle herstel van het geschonden en ontwrichte volksleven!" Er worden vier punten in het bijzonder genoemd, waarin de ge rechtigheid, in het Evangelie ge vraagd, tot uiting moet komen, zoodat de samenleving weer wordt wat ze moet zijn, een ge meenschap die voor God verant woord is. Deze hebt ge reeds in een vorig nummer van deze cou rant kunnen lezen. 1. Niet enkelen mogen het voorrecht van welvaart kennen, terwijl zeer velen de armoede moeten dragen, in een onduldbaar karig bestaan. 2. De verlaging van het wel vaartspeil moet door allen gedra gen worden. 3. Zwarte handel en het ge sjacher met buitenlandsche de viezen is nu weerzinwekkend. Vooral hier hebben we een ther mometer, waarop kan worden af gelezen, hoezeer ons volk is af gegleden. 4. Ieder heeft de zedelijke plicht zijn uiterste krachten in te spannen voor heel ons volk. Moge dit woord van de Syno de der Ned. Herv. Kerk niet in de woestijn van deze tijd verklinken, maar mede de bezinning wekken, die er noodig is, uit het Gooi was door dit bureau in contact gebracht met „een rijksambtenaar", die na een voor spoedige kennismaking echter door de politie wegens diefstal werd gearresteerd en een los werkman bleek te zijn. Met het inleggeld, (over het algemeen be draagt dit 25.tot 250, per jaar), dat de onderwijzeres aan het bureau voor de bemidde ling had betaald, was zij tevens haar hoop op een huwelijk met den man kwijt. Het onderzoek wees uit, dat het bureau zich aan de wettelijke be palingen had gehouden, zoodat het niet vervolgd kon worden. De werkman had, zooals de ge woonte is bij huwelijksburcaux, een lijst ingevuld, waarin hij zijn doopceel had moeten lichten. In plaats daarvan had hij niets dan valsche gegevens verstrekt, die door het bureau niet worden ge controleerd. Thans zijn er inder daad bureaux, die de door de mannelijke contractanten verstrek te gegevens door een handels-in formatie bureau laten controlee ren. De practijk heeft uitgewezen, dat de dames veelal volledig de waarheid spreken. In het belang van het publiek raadt hoofdinspecteur Dijkstra een ieder, die zich tot een huwe lijksbureau wendt, aan zich er eerst bij de politie van te over tuigen, of het bureau in kwestie bonafide is of niet. Er zijn andere klachten ontvangen, waarbij on tevreden contractanten weigerden het resteerende inleggeld te vol doen en dan niets meer of min der dan een dreigbrief ontvingen van de volgende inhoud: „Wan eer u uw verplichtingen niet bin nen 48 uur nakomt, dan zien wij ons genoodzaakt u door de pos terijen een postwissel toe te stu ren, waardoor iedere geheimhou ding natuurlijk verloren gaat." Een eenvoudige weduwvrouw in Oegstgeest, die op een adverten tie had geschreven, ontving een open briefkaart, waarop het hu welijksbureau haar met den deur waarder dreigde, indien zij niet onverwijld betaalde. Dit, nadat haar in andere brieven letterlijk was medegedeeld, dat het bureau alle kosten zelf zou dragen tot% aan het huwelijk toe. Dan eerst zou de vrouw een bedrag moeten voldoen, „dat de man dan echter pleegt te betalen." Inderdaad bleek, dat de vroaw in haar onwetendheid een con tract had geteekend, waarbij zij zich tot betaling ook voor het huwelijk verplichtte»A

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1946 | | pagina 11