PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Albanië in conflict
met Engeland
Vandaag
Ontwapeningsleus doet
weer opgeld
ONDERWIJS IN NOOD
Lof en critiek inzake
de wederopbouw
zien*
189e Jaargang - Nr. 274
Uitgave der Stichting Provinciale
Zeeuwsche Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr.,
Vlissingen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en alg. Christelijke feestdagen.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 23 Nov. 1940
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, 3.20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal.
Losee nummers 5 cent. ADVER-»
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.
minimum per advertentie 1 2.—
Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60. tel. 10 (2 lijnen) Middelburg Londensche Kaai 29 tel. 2077 en 2924, Goes Turfkade 15, tel 2475, Oostburg Gratemastraat 3, tel. 102, Terneuzen: Brouwerijstr. 2, Postrek. nr. 359300 P.Z.C., Middelburg.
BRITSCHE VLOOT VEEGDE DUITSCHE
MIJNEN IN DE STRAAT VAN KORFOE.
Een rapport aan de
Ver. Naties.
Albanië, het dwergstaatje
aan de Adriatische Zee, dat
eens het slachtoffer werd van
Mussolini's agressie, heeft zich
sinds zijn bevrijding tot een
merkwaardig landje ontwik
keld. Politiek bezien is het
een 'verkleinde copie geworden
van de grootere nabuur, Joe-
go-Slavië. Het huidige regime
is overwegend communistisch
en staat onder leiding van
Enver Hodsja, de Albaansche
Tito. De vele hamer- en sik
kel-symbolen in de weinige
steden die het landje telt zijn
even zoovele teekenen, dat Al
banië het kleinste en jongste
lid is van het door Rusland
geïnspireerde Oost-Europeesche
statenblok. Als zoodanig weert
Albanië zich dan ook geducht.
Het ageert flink mee tegen
Griekenland, het wenschte
mee te spreken in het vredes
verdrag met Italië en het
diende een aanvraag in om lid
te worden van de Ver. Naties.
Zelfs schrikt Albanië er niet
voor terug zoonoodig flink
van zich af te bijten tegen de
groote Westersche mogendhe
den. Dat heeft reeds tot een
eenigszins minder prettige
verstandhouding met deze
landen geleid. Enkele weken
geleden riep de regeering der
Ver Staten haar diplomatielteD
vertegenwoordiger uit Alba
nië terug wegens de weige
ring van de Albaneesche re
geering haar beloften en ver
plichtingen n~ te komen. Een
dergelijke stap deed Engeland
in het voorjaar. Met dit laat
ste land heeft Albanië trou
wens voortdurend oneenigheid
conflict is hier een te
groot woord. Engeland heeft
geprotesteerd tegen de aan
wezigheid van mijnen in de
straat van Korfoe, waarvan
de scheepvaart hinder onder
vindt. Albanië meent, dat deze
zeestraat tot haar territori
aal gebied behoort, terwijl
Engeland dit vaarwater als
internationaal beschouwt. De
t'rotsche Britsche vloot, waar
van de bevelhebbers het al
oude „Brittannia rules the
waves" nog niet vergeten
zijn, heeft zich niet de wet
willen" laten voorschrijven
door een paar Albaneesche
mijnenleggers De Britten zijn
zonder toestemming van Al
banië begonnen met het vegen
van de mijnen, waarbij overi
gens twee Britsche oorlogs
schepen ernstige schade heb
ben opgeloopen. Albanië be
schouwde dit zuiveren van de
straat van Korfoe door En-
gelsche schepen als een aan
val op haar souvereiniteit en
begon een drukke notawisse
ling. Inmiddels zijn merkwaar
dige bijzonderheden aan de
dag gekomen over de mijnen
bij Korfoe. Een deskundig
Britsch onderzoek van 23 los
gemaakte mnnen heeft uitge-
wezen, dat deze minder dan
6 maanden geleden gelegd
moeten zijn en van Duitsche
makelij zijn. Het is moeily'k
aan te nemen, dat de Duit-
schers deze mijnen hebben ge
legd of geleverd, zoodat
slechts de gevolgtrekking ge.
maakt kan worden, dat de
Albanen buitgemaakte mijnen
gebruiken om in vredestijd
de scheepvaart te belemme
ren. Men verwacht thans in
Londen, dat alle resultaten
van de onderzoekingen van de
raad voor het vegen van mij
nen ter beschikking van de
Ver. Naties zullen worden ge
steld.
Het Albaneesch-Engelsch
conflict is niet van zoodanige
omvang, dat dezelfde sensatie
te verwachten is, als rondom
het conflict Joego-Slavië-Ame-
rika over het neergeschoten
vliegtuig, nu enkele maanden
geleden. In dit opzicht vatten
de Engelschen het wat kalmer
op. Het conflict is wel symp->
tomatisch voor de geprikkelde
onaangename verhouding
tusschen de Angelsaksen en
de nieuwe Balkanregimes.
Admiraal R. E. Byrd. de be
kende Poolreiziger gaat naar de
Zuidpool om Uranium-vind-
plaafsen te zoeken.
Zal de hulp op tijd
komen?
Reddingsploegen op zoek
naar 20 passagiers.
Gistermorgen zyn verschil
lende reddingsploegen er op
uitgetrokken op zoek naar de
passagiers van het Dinsdag in
de Fransch-Italiaansche Alpen
verongelukte Amerikaansche
vliegtuig.
Uit Rome vertrokken Ita-
liaansche parachutisten, die
zullen worden neergelaten op
de plaats ,waar het vliegtuig
vermoedelijk is terecht geko
men. Een Amerikaansche red
dingscolonne staat gereed vcor
het beklimmen van een 3 km.
hooge berg, waarop de over
levenden volgens de eerste
berichten zich zouden moe
ten bevinden. Een speciale
Amerikaansche trein is voorts
aangekomen met 100 men
Amerikaansche bergtroepen, 8
jeeps en hcspitaal uitrusting.
Negen van de overlevende
passagiers zijn zoo ernstig
gewond, dat zrj, zelfs indk
redding nog op tijd komt,
niet anders zouden kunne.,
worden vervoerd dan met
draagbaren over de verrader
lijke bergpassen. Vele uren
hebben de overlevenden reeds
in sneeuwstormen moeten
doorbrengen bij een temera-
tuur van 20 graden. De laat
ste boodsch die van
ongelukklgen werd ontvangen
luidde: Wij hebben geen hoop
meer, tenzij onmiddellijk voed
sel, geneesmiddelen en klee
ding kan worden afgeworpen.
Leon Blum, de leider der
Fransche socialisten, is tot
permanenten eersten voorzit
ter van de algeaneene verga-
dering der UNESCO benoemd.
„Willem Barendsz"
nadert Kaapstad.
De „Willem Barendsz" zal
omstreeks 29 Nov. a.s. Kaap
stad kunnen aandoen. De
stemming aan boord is uitste
kend. De jagers A.M. 6, 7 en
8 zyn Woensdagavond om 10
uur uit Dakar vertrokken en
worden op 4 December te
Kaapstad verwacht om zich
daar brj het moederschip te
voegen, dat er enkele dagen
zal verblijven.
Het Rijkspersoneel.
PENSIOENTOELAGE ENZ.
Met betrekking tot de
rechtspositie van het Rijks
personeel zal het Kabinet aan
de Kroon de volgende maat
regelen in overweging geven:
a. Verhooging tijdelijke pen
siontoelage voor uitwonend
jeugdig personeel en perso
neel, dat met eenvoudigen
kantoorarbeid of huishoude-
ken ar _.d 1 belast;
b. intrekking van de kot-
ting van V/j oj> de loonen
i bepaalde arbeidscontrac
tanten;
c. verbetering der geldende
rege.;'~ van ->e :rkver-
goeding;
d. vervroeging van het aan-
vangstijdstip van het recht op
kindertoelage, thans ontstaan-
op 1 Januari volgende op
n datum, waarop het kind
geboren is, tot den eersten dag
van de maand volgende op
"ien datum;
e. uitbreiding van den kin
dertoeslag tot kinderen van
18. 19 en 20 jaren, die dag-
onderv. gen!aten;
f. verhoogi- jt ziekengeld ar-
biedscontractanten, die vol
gens ambtelijke balen
worden betaald, tot 100
(thans 80%).
John Lewis voor het
gerechtshof.
Ingevolge het door de Ame
rikaansche regeering gedane
verzoek heeft John Lewis, de
leider van de United Minewor-
kers Union, bevel gekregen
Maadag aanstaande in de na
middag te verschijnen voor
het federaal districtsgerechts
hof te Washigton.
Daar zal hij zich met de andere
functionarissen van de Union
te verantwoorden hebben voor
het niet nakomen van het ge
rechtelijk verbod inzake ver
breking van het contract met
de regeering. Wanneer Lewis
zich niet kan zuiveren van de
beschuldiging van overtreding
zal hij Woensdag aanstaande
voor de jury moeten verschij
nen. Volgens een woordvoer
der van het departement van
justitie zal dit een civiel pro
ces worden, waarbij aan Lewis
een boete zou kunnen worden
opgelegd, doch niet noodzake
lijk gevangenisstraf.
Het aanbod ter beurze van
New-York was Donderdag in
het laatste half uur zeer
groot, zoodat de aandeeler
van ©en tot vier dollar per
stuk zakten.
ia het 75 jaar geleden,
dat de Moerdijkspoor-
brug, toenmaals een
bijzonder knap staaltje
van Ingenieurskunst,
werd voltooid. De brug
was met de steenen
dammen mede 2536 m.
lang en werd op 1 Jan.
1872 in gebruik geno-
MORGEN
is het 10 jaar geleden,
dat Z.K.H. Prins Bern-
hard tot Nederlander
werd genaturaliseerd;
wordt generaal Car-
mona, met Franco het
laatste fascistische
staatshoofd in Europa,
77 jaar;
worden in België voor
het eerst sedert 8 jaar
raadsverkiezingen ge
houden, waaraan dit
maal voor het eerst
ook de vrouwen mee
doen.
Han van Meegeren In
het ziekenhuis.
De kunstschilder Han van
Meegeren moet op last van
zijn dokter een paar weken
rust houden. Hij heeft last van
hooge bloeddruk en is in het
ziekenhuis opgenomen.
De werkzaamheden inzake
de verificatie van zijn faillisse
ment zijn nog steeds gaande.
Wat het expertiseonderzoek
van zijn schilderijen betreft,
wordt medegedeeld, dat het
werk nog door een Engelschen
deskundige zal worden getest.
BIJ DE VER. NATIES
Het standpunt yan Bevin.
Molotov's voorstel om alle
landen gegevens te doen ver
trekken over de troepensterkte
in het buitenland is In de poli
tieke oommissie van de Ver.
Naties nog steeds het onder
werp van discussie.
Donderdagavond, nadat de
Chineesche en Poolsche afge
vaardigden Molotov hadden
gesteund, heeft minister Bevin
in een geïmproviseerde rede
het Britsche standpunt uiteen
gezet. Bevin, die aarzelend be
gon sprak langzaam en koos
zijn woorden zorgvuldig.
Als ik het goed begrijp, al
dus Bevin, wordt de aanwe
zigheid van troepen in niet
vijandelijk gebied beschouwd
als een gevaar voor de vrede
Ook als zij zich daar met toe
stemming van de betrokken
regeeringen bevinden. Het
standpunt van mijn regee-
- d~t irt voorstel van
Molotov op zich zelf niet kan
worden aanvaard, doch wel in
dien het tezamen met de ont
wapening wordt behandeld.
Wat zou het lot der wereld
zijn geweest Indien Engeland
in 194Q had gefaald?
Molotov zoo ging Bevin
voort, heeft gezegd, dat opga
ve van de sterkte van de troe
pen een groot politiek effect
zou sorteeren. Ik vraag mij af,
of het om het politiek effect
of om de ontwapening is te
doen
Intusschen heeft Frankrijk
een bemiddelingsvoorstel ge
daan, dat de algemeene ver
gadering wil verplichten de
geheele ontwapeningskwestie
te bespreken, waarbij Inbegre
pen de kwestie van de Dln-
nenlandsche strijdkrachten die
ieder lid van de Ver. Naties
binnen zijn grenzen heeft.
Wie wordt premier van
Frankrijk?
De leider van de MRP, Mau
rice Schuman, heeft „in de
wandelgangen" van de assem
blee te kennen gegeven, dat
zijn partij „er niet aan denkt
een communist als eerste mi
nister te aanvaarden".
Hoewel dit geen officieele
uitspraak van de MRP is,
neemt men in politieke krin
gen in Frankrijk aan, dat de
bestuursvergadering van de
MRP een dergelijke beslissing
zaï nemen.
Voor-Indisch vorst staakt
thorium-leveranties.
Het Amerikaansche blad
..Washington jL'ost" meldt, dat
de Makaradjah van den voor-in.
dischen staat Travancore de
levering van thorium een
radio-actief mineraal aan
Amerika heeft stopgezet op
grond van het feit, dat Ame
rika geen atoombommen ter
beschikking van Engeland wil
stellen.
KORTE PREDICATIE
ALS DE AARDE BEEFT
De jongste Hoogleeraar der
Technische hoogeschool, prof.
Faber. heeft zijn eerste rede ge
houden.
Prof. Faber is hoogleeraar ir
de aardkunde, de geologie. Hij
ziet het als zijn wetenschappe
lijke taak in de donkere mijn
schachten dezer aarde te spie
den en te speuren. De geoloog
weet hoe rijk de aarde is en
eens was. Hij meet. Hij peilt.
Hij delft. Hij stoot door tot de
aller-, alleroudste geschiedenis en
tot de tijden daarvoor, de prae-
historie. Beelden en vazen, vor
men en kleuren, resten van uit
gestorven planten en dieren wij
zen hem de weg. En wie we
tenschap vermeerdert, vermeer
dert rijkdom. Maar niet alleen
rijkdom, ook smart. De hoog-
leeraar in de aardkunde is niet
alwetend. Hij weet van rampen,
die ons en hem bedreigen. Hij
weet van botsingen met een of
ander hemellichaam. Prof. Faber
zei: Onze tijd is vermoedelijk
een hevige omwentelingsperiode.
Sommigen zeggen: het hoogte
punt ligt achter ons. maar ja,
wie weet het?
En toen noemde Prof. Faber
cijfers: de getallen van slacht
offers in Calabrië, Sicilië, Tokio,
vooral China. In China zijn in
900 jaar IA millioen menschen
bij aardbevingen gedood.
O. als de aarde beeft
O, als de krachten dezer aardt
zich tegen de aardbewoners kee-
cen.
O. als God zegt, dat deze aarde
èn het luchtruim Hem, Hem al
leen toebehooren. O dan stort
een KJ..M.-vliegtuig met 26
stervelingen omlaag. En Pies-
man plaatst het vrgagtceken.
De luchtvaartwereld staat ver
baasd. En wij ook.
Wat is het leven!
Wat is het leven vol gehei
men! Hoe ik dieper poog te
delven, geoloog of geen geoloog,
hoe ik meer 't geheim ontmoet.
En Zondag, de laatste Zon
dag van de kerkelijke kalender,
gedenken wij als aemeente hen,
die heengingen. Opnieuw lezen
wii Psalm 126. Daar staat het:
..Die met tranen zaaien, zullen
met gejuich maaien". Hier op
aarde blijft het zoeken en zwoe
ien. Maar het is niet voor niets.]
D e dag. de dag van Jezus
Christus komt. Het kan niet
lang meer duren. Reken er op
met uw werk. met utv gezin.
in uw leven, dat Hij vlakbij is!
Hij komt. Hij komt!
Als de aarde beeft
B.
EMIGRATIEVERG ADERING
GING NIET DOOR.
Eenige duizenden menschen
verdrongen zich Donderdag
avond voor de ingang van het
Indisch Instituut te Amster
dam. waar een vergadering
5 aangekondigd door de
vereeniging „De Emigrant",
en waar mededeelingen zou
den worden gedaan, over de
emigratie naar Brazilië.
Tot groote teleurstelling van
de duizenden emigratie-lustl-
gen mocht de vergadering op
last van het ministerie van
Sociale Zaken, afdeeling land
verhuizing, geen doorgang vin
den.
ONDERWIJZERSTEKORT IN ZEELAND.
Opleiding verminderde met
80
WAT het lager onderwijs
in Zeeland betreft ziet
alles er een beetje
triest uit. Er hangt over de
school een sfeer van lusteloos
heid omdat het onderwijzend
personeel door de jarenlange
onder-betaling zijn huishoude
lijke moeilijkheden niet meer
baas kan en omdat het tekort
aan onderwijskrachten een na
tionale ramp dreigt te worden.
De salarieering is op het
oogenblik zóó, dat een onder
wijzer van 28 jaar, die ge
huwd is, de hoofdacte en de
bevoegdheid voor Engelsch
heeft, met 150,per maand
naar huis gaat. Zijn familie
leden of kennissen, die in de
bouwbedrijven werken of aan
de dijk staan, lachen hem
rechtaf uit.
De jonge onderwijzeres, die
op 95.— per maand begint,
ziet zich gepasseerd door de
werkvrouw in rijksdienst,
want de laatste brengt het
bij een 48-urige werkweek
tot bijna 120.per maand
en als eerste werkvrouw zelfs
tot 132,80.
HET GEVOLG.
Het gevolg van deze slech
te salarieering is geweest, dat
zich ln de laatste jaren bijna
geen gegadigden meer aan
meldden voor de onderwrj-
aersppleidlng en dat degenen,
die zich meldden vrijwel uit
sluiten! meisjes waren.
Deze toestand is te gevaar
lijker omdat door de toene
ming van het aantal geboor
ten in Nederland een uitbrei
ding van de schoolbevolking
met circa 50 te wachten
staat.
De provincie Zeeland lydt
nu reeds onder een ernstig
tekort aan leerkrachten. 3Ien
poogt op allerlei wijzen dit te
kort aan te vullen door het
weder-aannemen van gepen-
sionneerden, door het in dienst
stellen van gehuwde onder
wijzeressen en door expe
rimenten met onbevoegden.
Er is een school ln Zeeland
waar op liet oogenblik een
onderwijzer de zorg heeft voor
honderd kinderen, omdat men
eenvoudig niemand krijgen
kan. In een andere school
staat een kweekelinge, die af
komstig is van het derde
leerjaar der Kweekschool,
voor een groote klas, in nog
weer een andere school pro
beert men het met een oud
H.B.S.-leerlinge.
Dit zijn slechts enkele ge
vallen.
DE OUDE OPLEIDING.
Zeeland beschikt voor de
onderwijzersopleiding thans
over een rijkskweekschool en
een bijzondere kweekschool
te Middelburg. Deze scholen
hebben even weinig leerlingen
als de kweekscholen elders in
het land, waar men soms
geen 10 leerlingen per klas
meer haalt.
Vroeger bezat Zeeland 6
-ormaaischolen, namelijk te
Zierikzee, Tholen, Axel, Oost
burg, Terneuzen en Vlissingen,
plus het kweekschoolonderwijs
te Middelburg. Totaal wer
den per jaar ongeveer 100
onderwijzers en onaerwijzeres-
sen afgeleverd. Circa 10 jaren
geleden zijn de normaalscholen
-^geheven en de kinderen van
de Zeeuwsche eilanden moes
ten allen naar de Middelburg-
sche kweekscho'en. Het gevolg
is geweest, dat er van de
eilanden en het gebied van
Zeeuwseh Vlaanderen vrijwel
geen gegadigden meer voor de
onrterw'izer.sopleiding kwamen
Het aantal studiebeurzen
voor de kweekscholen was te
klein en de ouders konden
het hooge kostgeld voor een
verblijf in Middelburg niet be
talen.
Zeeland levert nu circa
twintig onderwijzers per jaar
af!
Men begrijpt nog niet hoe
een enkele maal menschen,
die 1500.— of 1800 per
xr verdienen, de benoodigde
900.per jaar aan kost
geld bij elkaar weten te bren
gen voor een kind uit
ieeuwsch Vlaanderen, dat in
Middelburg de kweekschool
bezoekt. En men begrijpt
heel goed, dat een meisje uit
Cadzand na hardnekkige po
gingen om eiken dag van
Cadzand naar Middelburg .te
reizen tenslotte de school ver
liet: het kind kon dat een
voudig niet volhouden.
DE OPLOSSING.
Voor Zeeland is er maar
één oplossing: men zal zoo
snel mogelijk weer tot een
opleiding van tenminste 100
nieuwe leerkrachten per jaar;
moeten komen
Daartoe zal' in de eerste
plaats noodig zijn, dat de on
derwijzerssalarissen verbeterd
worden hetgeen de regee
ring in de hand heeft
daarnaast moet een plan ont
worpen worden om uit de stre
ken, die vroeger zooveel on
derwijzers en onderwijzeressen
leverden weer gegadigden voor
de opleiding aan te trekken.
Dat '*an op tweeërlei ma
nier: door stichting van nieu
we kweekscholen en door het
feven van studiebeurzen op
at de bestaande kweekscho-
len weer vol bezet raken.
Dat laatste is het meest ur-
gent.
Vandaag pan de dag moe
ten er studiebeurzen komen
voor kinderen van Zeeuwseh-
Vlaanderen en van de meeste
Zeeuwsche eilanden opdat uit
die beurzen het kostgeld te
Middelburg ad 900.per
jaar betaald kan worden.
Hier ligt een taak voor de
gemeenten, voor de provincie
en voor het Rijk.
Komen de studiebeurzen er
niet dan blijven de kweek
scholen leeg en dan voltrekt
zich inderdaad de nationale
ramp, die nu reeds dreigt:
duizenden kinderen zonder on
derwijs of met gebrekkig on
derwijs omdat er geen leer
krachten zijn. Naast landelijk
initiatief ls hier ook provin
ciaal Initiatief noodig, dat
haastig zal moeten werken.
Het gaat om de toekomst van
het Zeeuwsche kind en er
zijn weinig dingen belangrij
ker dan dat.
Leidde de centralisatie tot een te stroef
bureaucratisch apparaat?
Aan het voorloopig verslag
op hoofdstuk A (openbare
werken en wederopbouw) van
de Rijksbegrootingen voor '46
en 1947 is het volgende ont
leend:
Zeer vele leden wilden hun
beschouwingen over dit hoofd
stuk der begrooting aanvan
gen met een woord van waar
deering voor hetgeen ln ons
land op dit gebied van de we
deropbouw onder persoonlijke
leiding van minister Ringers
tot stand gebracht Is.
Van verschillende zijden
wees men er op, dat de op
bouw van het departement
verschillend is van die van an
dere departementen, speciaal
door de aanwezigheid van het
college van Algemeen© Com
missarissen. Afgezien van de
vraag, of de leiding van den
wederopbouw moet berusten
bij een college of bij den mi
nister met aan hem recht
streeks ondergeschikte ambte
naren, meenden verscheidene
leden, dat ln leder geval de
organisatie, zooals deze thans
is, niet behoorlijk in orde is.
Zij achtten hier een gebrek
aan hiërarchie aanwezig.
Ernstig critiek hadden deze
leden op liet doorbreken van
allerlei na ampel overleg ge
nomen beslissingen door eenige
hooge ambtenaren, die achter
af op eigen gelegenheid afwij
kende beslissingen geven.
Verschillende leden waren
van oordeel, dat tal van be
moeiingen met de wederop
bouw zeer wel aan de gemeen
ten overgelaten konden wor
den. Ook de provinciale plano
logische diensten worden te
veel genegeerd.
Verscheidene andere leden
achtten het noodzakelijk, dat
in de tegenwoordige situatie
Binnenkort wet op
materieele oorlogs
schade.
In de memorie van antwoord
op de begrooting van financiën
deelt de minister mede, dat de
wet op de materieele oorlogs
schade, die een definitieve re
geling voor de vergoeding van
oorlogsschade bevat, in een
vergevorderd stadium van
voorbereiding verkeert
Hij deelde mede, dat ge
tracht wordt te komen tot een
meer efficiente vorm van or
ganisatie bij het commissariaat
voor oorlogsschade. De moge
lijkheid om voorschotten voor
huisraadschade te verleenen,
ls gehandhaafd en op de com
missies zal zooveel, mogelijk
aandrang wor en uitgeoefend
zoo snel mogelijk in de behoef
te aan voorschotten te voor.
Het is ongewenscht dat som
mige huiseigenaren niet tot
herstel van de oorlogsschade
aan hun woningen overgaan,
doch de voorkeur geven aan
een rentedragende grootboek
inschrijving.
Het ligt in het voornemen
van den minister te bevorde
ren, dat -n de nieuwe wet op
de materieele oorlogsschaden
een bepaong wordt opgenomen
op grond waarvan de rentever.
goeding over de desbetreffen
de grootboekinschrijvingen
vvordt beëindigd
De minister zal de betrokken
inspecteurs opdragen om aan
de door dt oorlog in hun bezit
meest getroffenen geen aan
slag ln de heff-ngen ineens op
te leggen, voordat de wettelijke
regeling voor de vergoeding
van de materieele oorlogsscha
de tot stand is gekomen.
Nog 674 krijgsgevangenen
in ons land.
In Nederland bevinden zich
nog 674 Duitsche krijgsgevan
genen, die werkzaam zijn ten
behoeve van de Kon. marine.
Zij worden gebruikt bij het on
schadelijk maken van mijnen
langs de kust en bij het ver
nietigen van achtergebleven
Duitsche munitie, alsmede
voor het demonteeren en- ver
voeren van Duitsche kustartil-
lerie. Het laat zich aanzien
dat het aantal Duitsche krijgs
gevangenen door de voortgang
der werkzaamheden bi 1947
geleidelijk zal kunnen worden
verminderd.
RUILVERKAVELING.
De leden van de afdeeling
Bellingwolde van de Gron.
Maatschappij hebben zich bij
een proefstemming met groote
meerderheid uitgesproken voor
ruilverkaveling hunner bedrij
ven. Deze Oldambster bedrij
ven met een gemiddelde groot
te van ongeveer 40 ha, lig
gen in lange doch smalle ka
vels. Zij strekken zich meestal
uit over een lengte van 5 en
meer km, bij een breedte van
100 meter en minder. Deze lig
ging wordt algemeen als on
economisch beschouwd, vooral
bij verdergaande mechanisatie
by het herstel en de wederop
bouw van vérwoeste gebieden
't algemeen belang prevaleert
boven particuliere belangen. De
wederopbouw behoort snel en
planmatig ln groote stijl te
kunnen worden aangepakt.
Langdurige onteigeningsproce
dures ten behoeve van parti
culiere belangen zouden zulk
een aanpakken kunnen rem
men
Vele leden waren van oor
deel. dat de organisatie van
de wederopbouw te veel tech
nisch en te weinig bestuurlijk
georiënteerd is. Andere leden
achtten deze critiek echter
niet billijk.
De sterke concentratie, zoo
betoogden verscheidene leden
verder, heeft niet alleen ge
leid tot het vrywel uitschake
len van de besturen der lage
re organen, doch. tevens tot
het opbouwen van een enorm
bureaucratisch apparaat, dat
in zyn werking stroef en lang
zaam is. Zy beklaagden zich
er over, dat ondanks of mis
schien juist ten gevolge van
het groote aantal ambtenaren
(naar men meende meer dan
3000) beslissingen zoo lang
uitblijven.
PERSONEEL.
Ook werd er de aandacht op
gevestigd, dat, hoewel voor
1947 minder werken begroot
worden dan voor 1946, niette
min de posten voor perso
neelsuitgaven hoogere uitgaven
vertoonen. In het algemeen is
de personeelssterkte vermin
derd, doch bij dit departement
steeg het aantal ambtenaren
van 1 Januari tot 31 Juli 1946
van 9038 tot 9277.
Vele leden waren teleurge
steld, dat er nog zoo weinig
gebouwd wordt.
Sommige leden achtten het
niet juist, dat toestemming
gegeven wordt voor het bou
wen van theaters en biosco
pen. Hiertegen werd opge
merkt, dat men hier moeilijk
een algemeenen regel kan
stellen. Ook aan de cultureele
belangen zal bij het bepalen
van de urgentie aandacht ge
schonken moeten worden.
Verscheidene leden wensch-
ten er met de meeste nadruk
op te wijzen, welk een veront
rustende invloed de slechte
woningtoestanden, in het "bij
zonder in de meest getroffen
gebieden, hebben op de volks
gezondheid.
MATERIALEN.
Van verschillende zijden
werd er op aangedrongen," aan
de zwaarst getroffen gebieden
bij de toewijzing van materia
len en zoo mogelijk ook bij het
verschaffen van arbeidskrach
ten zoo veel mogelijk voorrang
te geven. Men had de Indruk,
dat hieraan nog veel ontbreekt.
Is het juist, dat de zwaarst
getroffen gemeden slechts 20
pet. van hèt beschikbare glas
ontvangen, doch het Westen
niet minder dan 32 pet.?
Deze vraag gaf aan andere
leden aanleiding er op te wij
zen, dat men ln de meest ge
teisterde gebieden dikwijls ge
neigd is te vergeten, dat ook
ln het Westen des lands oor
logsschade geleden Is en zelfs,
ln absolute cijfers uitgedrukt,
veel grootere schade dan in
de streken, waar de schade
verhoudingsgewijze het grootst
is
Eenige leden drongen met
het oog op de toestand in de
zwaarst getroffen gebieden
krachtig aan op aanleg van
een waterleiding in die gebie
den, zoover een waterleiding
daar nog ontbreekt.
WONINGBOUW IN 1947.
Men vestigde er verder de
aandacht op, dat voor het jaar
1947 gerekend wordt op de
bouw van 12000 woningwet
woningen en 500 landarbei
derswoningen, tegen een prijs
\an 7000 per stuk. Vele le
den waren van oordeel, dat de
ze raming veel te laag is.
De minister verwacht, zoo
merkte men verder op, dat
naast de bouw van woning
wetwoningen een nog grooter
aantal woningen in particulie
re bouw tot stand zal komen.
Vele leden konden niet nalaten
hieraan te twijfelen.
Van verschillende zijden
drong men aan op de totstanch-
koming van een wettelijke re
geling omtrent vordering en
ierverdeeling van woonruim
ten.
INPOLDERINGEN.
Men zou gaarne vernemen,
hoe het staat met de plannen
tot indijking van de Braakman
en het Sloe in Zeeland en tot
verdere indijking van de Dol-
lard in Groningen.
CONGRES VOOR DE
PRODUCTIE.
Door de Ned. Stichting voor
Organisatie wordt a.s. Maan
dag in de Stadsschouwburg te
Utrecht «en Congres voor de
Productie georganiseerd.