PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Attlee s „rebellen" bonden in
Bon voor cacao en extra thee
Vandaag
Ter walvischvangst
Oorlogsschade en haar
vergoeding (slot)
189e Jaargang - Nr. 271
Uitgave der Stichting Provinciale
Zeeuwsche Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr.,
VHssingen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en alg. Christelijke feestdagen.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANTEN VRIJE STEMMEN
Woensdag 20 Nov. '46
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, f 3-20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal-
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.
minimum per advertentie 1 2.—»
Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60, tel. 10 (2 lijnen) Middelburg Londensche Kaal 20 tel. 2077 en 2924. Goes Turfkade 15, tel 2475, Oostburg Gratenoastraat 3, tel. 102, Terneuzen: Broifwerijstr. 2, Postrek. nr. 359300 P Z.C-, Middelburg.
DE SCHENKINGEN
VAN VOLKSHERSTEL.
De schenkingen van Neder
lands Volksherstel, waarvan
wg onlangs melding maakten,
schenkingen, die een flink stuk
medisch-higiënisch, sociaal en
cultureel opbouwwerk in Zee
land mogelok maken en daar
om door ons met groote dank
baarheid werden begroet, heb
ben zoowaar hier en daar pen
nen in beweging gebracht.
Zoo kwam er uit Zeeuwsch-
Vlaanderen een protest van
sportmenschen, die zich op het
standpunt stelden, dat de
Zeeuwsch-Vlaamsche sport er
wel bizonder slecht af was ge
komen. Bovendien verscheen ln
een der Zeeuwsche bladen een
geharnast protest van de
classis Middelburg der Ned.
Herv. Kerk, waarin teleur
stelling werd uitgesproken
over het feit, dat zoo goed als
feen gelden voor kerkélijke
oelelnden waren toegekend en
dat met name Kinderzorg,
Bethesda en de Diaconessen
waren verwaarloosd.
Wij hebben naar een en an
der eens nader geïnformeerd
en zijn daarbij tot de conclusie
fekomen, dat de protesten of
lachten zich in ieder geval
niet tegen Ned. Volksherstel
dienen te richten.
Immers, de gelden zijn door
Volksherstel toegekend nadat
tevoren bij de gemeentebestu
ren en de plaatselijke verte
genwoordigers van Volksher
stel een enquête was ingesteld.
Zoowel de burgemeesters, als
de plaatselijke vertegenwoor
digers van Volksherstel kon
den opgeven, waarvoor in hun
gemeente steun noodig was.
Toen deze opgaven eenmaal
binnen waren, kon een voor-
loopig verdeelingschema wor
den opgemaakt, dat daarna
nog eens besproken werd in
een vergadering van het prov.
bestuur van Ned. Volksherstel
met de burgemeesters en de
districtsvertegenwoordigers
van Volksherstel. Met op deze
vergadering uitgesproken wen-
schen is ernstig rekening ge
houden.
Vervolgens werd het defini
tieve verdeel ingsschema opge
maakt en dit werd goedge
keurd door het landelijk be
stuur van Volksherstel
Welnu: alle gelden, die voor
kerkelijke doeleinden waren
aangevraagd, zijn ook Inder
daad toegekend. Dit bleek wel
iswaar niet uit de opgave, die
in de dagbladen verscheen,
maar deze bevatte ook uit
sluitend de grootere posten.
Het publiceeren van een gede
tailleerde lijst zou te veel
plaatsruimte hebben opge-
ëischt.
Intusschen heeft Kinderzorg
Middelburg 7000 toegewezen
gekregen, heeft de Wijkverple
ging Walcheren N.W. (de Dia
conessen) f 2000 ontvangen,
om slechts een voorbeeld te
noemen. Bethesda te Vlissin
gen kreeg niets, maar dit
wordt wellicht eenlgszlns be
grijpelijk als men weet, dat
de aoor Bethesda geleden scha
de 450.000,bedraagt, zoo
dat zelfs een bedrag van
10.000,— niet meer geweest
zou zijn dan een druppel op
een heete plaat.
Zijn wij goed ingelicht, dan
ontvangt Bethesda echter wèl
een bedrag voor de aanschaf
van textiel.
Maar afgezien hiervan: als
de Walchersche burgemeesters
en vertegenwoordigers van
Volksherstel andere bestem
mingen aan de gelden hadden
gegeven, zou Ned. Volksher
stel zich hiertegen niet hebben
verzet Zw.-Vlaanderen be
steedt nu 40.000 voor de vor
ming van een jeugdcentrum.
Als het deze 40.000 had wil
len aanwenden voor de verbe
tering of de aanleg van sport
terreinen, zou Volksherstel
hiertegen geen bezwaren heb
ben gehad. Vlissingen besteedt
30.000 voor een complex
sportvelden, Middelburg voor
een concert en gehoorzaal. Als
Middelburg de Vlissingsche en
Vlissingen de Middelburgsche
bestemming had gekozen, zou
daartegen geen enkel bezwaar
hebben bestaan. Volksherstel
liet de bestemming der gelden
over aan hen, die geacht mo
gen worden te weten, voor wel
ke doeleinden in hun gemeente
de gelden in de allereerste
plaats noodzakelijk konden
worden geacht.
Als dus iemand een verwijt
zou kunnen treffen, dan zou
het zeker niet Nederlands
Volksherstel, de milde schen
ker zijn, maar uitsluitend de
burgemeesters en de plaatse
lijke vertegenwoordigers van
Volksherstel.
Het leek ons goed, op deze
feiten de aandacht te vestigen,
ten einde een verkeerde in
druk, die gewekt zou kunnen
worden door de uitingen van
teleurstelling en de protesten,
weg te nemen.
Het Wereldgebeuren
OPSTAND BIJ LABOUR BLEEK STORM IN
EEN GLAS WATER.
Amendementen verworpen
De „rebellie" in de Labour-
partij tegen het beleid van
Bevin is, althans wat de prac-
tische resultaten betreft, uit
eindelijk een storm in een glas
water gebleken. Noch de ver
maningen van Attlee, noch de
bedreigingen met disciplinaire
maatregelen konden aanvan
kelijk de „rebellen" er toe be
wegen, het amendement op de
troonrede in te trekken. Met
groote belangstelling wer^ dan
ook de zitting van het Lager
huis afgewacht, waarin de op
standige leden hun standpunt
zouden verdedigen. Het was
de journalist Crossman, die
Maandag als woordvoerder
optrad van de dissidente La-
bourgroep. Crossman diende
het bewuste amendement ir
deze vorm in: „Men hoopt vu
rig, dat zijner Majestelts re
geering haar gedragslijn in
dier voege herziet, dat naar
de grootst mogelijke samen
werking wordt gestreefd met
Jimmy Walker overleden.
Maandagavond is in een zie
kenhuis te New York James
Walker aan een beroerte over
leden.
Jimmy Walker was burge
meester van New-York in de
tweede helft der twintiger
jaren, de periode van de hoog
conjunctuur in Wallstreet, van
de prohibitie en de jazz, tot
dat hij in 1932 in een schan
daal verwikkeld raakte en
tengevolge daarvan genood
zaakt werd af te treden. Wal
ker was lid van de democra
tische partij.
Japon ontworpen door Jean
Patou in Parys. Het kleedje
is van lila wollen stof, waar
bij een zwart hoedje, zwarte
handschoenen en zwarte schoe
nen gedragen worden.
Katholieken demonstreerden
voor Stepinatz.
Strijd tusschen Kremlin
en Vaticaan.
Onder leiding van dr. Do
nald Campbell, aartsbisschop
van Glasgow, heeft aldaar een
massademonstratie van Schot-
sche Roomsch-Katholieken
plaats gehad tegen de veroor
deeling van Stepinatz en de
communistische vervolging der
christenheid in Joego-Slavië.
De bekende Londensche
priester dr. John Heenan zei-
de in een toespraak: Er is
reeds een strijd gaande tus
schen het communisme en de
Roomsch-Katholieke kerk, tus
schen het Kremlin en het Va
ticaan, zoo u wilt. Voor iede-
ren verstandigen man en voor
Iedere verstandige vrouw moet
het duidelgk zijn, dat deze
oorlog levensgevaarlijker is
dan de twee wereld-oorlogen.
DE GERUCHTEN
RONDOM STEPINATZ.
Ondanks de geruchten, die
de ronde doen met betrekking
tot een mogelijke verheffing
tot kardinaal van mgr. Stepi
natz, vindt dit denkbeeld geen
steun in geestelijke kringen.
55 vrouwen verdwenen.
In den loop van de laatste
weken zgn In de streek van
Toulouse vijf-en-vijftig vrou
wen verdwenen, aldus een
speciale correspondent van
de „Liberation". Het lichaam
van een dezer vrouwen, die
dertig vijf-en-dertig jaar oud
was, is opgehaald uit een ka
naal bij Fenouillet. Deze vrouw
was klaarblijkelijk doodgescho
ten. Het lichaam moet een
dag of veertien in het water
gelegen hebben.
al die naties en groepeeringen,
welke zich volledige socialis
tische ordening ten doel stel
len." Thans zien wij, aldus
Crossman, niet alleen een vol
ledig samengaan met Ameri
ka, doch ook van de leiders
met die van de oppositie.
Crossman stelde de vragen of
de regeering bereid is de be
faamde Fultonrede van Chur
chill te desavoueeren, of de re
geering inderdaad had toege
stemd in standaardisatie van
wapens in Engeland en Ame
rika en of er door de militaire
staven van beide landen thans
besprekingen worden gevoerd.
In zgn antwoord zeide pre
mier Attlee, dat het amende
ment op een verkeerd begrip
van de feiten berustte. Er
wordt gesuggereerd, dat de re
geering ondergeschikt aan
Amerika is en onvoldoende
bereidheid heeft getoond met
de Sowjet-Unie samen te wer
ken. Deze veronderstellingen
zijn echter geheel onjuist.
Voor de wederopbouw van
Europa is het noodzakelijk
met Amerika samen te wer
ken. Op bepaalde punten be
treffende de wereldeconomie
staat Engeland aan de zgde
van Amerika, ofschoon het
over het algemeen het kapita
listisch standpunt van dat
land niet kan aanvaarden. Wat
betreft democratie en regee-
ringsvorm is de regeering het
echter met Amerika eens en
niet met de Sowjet-Unie. Het
is juist de Sowjet-Unie, die
weigert volledig samen te
werken inzake internationale
economische aangelegenhe.
den. De samenwerking met de
Amerikaansche generale staf
achtte Attlee noodzakelijk,
daar beide landen gezamenlgk
deelen van Europa bezetten.
Met betrekking tot het voor
stel, een groep van democra
tische landen te vormen, als
tegenwicht tegen het kapita
lisme van Amerika en het
communisme der Sowjets ant
woordde Attlee onder gejuich,
dat de regeering niets zaï
het vormen van groepen, doch
liever de oogen richtte op de
Ver. Naties. Voor redevoerin
gen van Churchill was de re
geering overigens niet verant
woordelijk.
Toen Attlee ging zitten
vroeg Crossman verlof om
zijn amendement in te trek
ken. Er werd echter luid
„neen" geroepen en het resul
taat van de stemming was,
dat het amendement met 353
tegen nul stemmen werd ver
worpen.
De „opstandigen" waren
voor de consequenties van hun
eigen opstandigheid terug
gedeinsd. Een tweede opstand
tegen de regeering van haar
eigen aanhangers had even
min succes. Dit betrof een
amendement, waarin de poli
tiek der regeering ten aanzien
van de dienstplicht in vredes
tijd werd gecritiseerd. inge
diend door de princlpieele pa
cifisten. Dit amendement werd
verworpen met 320 tegen 53
stemmen. Toch zou men ver
keerd doen de oppositie in de
Labourpartij tegen de koers
van Bevin te bagatêlliseeren.
De ontevredenheid over Be-
vin's beleid is grooter, dan in
de stemming tot uitdrukking
kwam en de achtergrond be
langrijker.
Maar deze achtergrond is
weer een onderwerp op zich
zelf.
is het twintig jaar
geleden, dat de Tweede
Kamer met 50 tegen
47 stemmen het Neder-
landsch-Belgisch ver
drag, toenmaals een on
derwerp van hevige po
litieke strijd, aanvaard
de. Op 24 Maart 1927
verwierp de Eerste Ka
mer het verdrag evenwel
met 33 tegen 17 stem
men;
wordt Otto van Habs-
burg, nog altijd Oosten
rijks toonpretendent, 34
jaar;
wordt mr. L. J. A.
Trip, oud-president van
de Nederlandsche Bank,
70 jaar.
Scandinavië-Express.
AANSLUITING OP DE
ZEELAND-BOOTEN.
Na een voorspoedige reis,
hoewel met 1'/? uur vertraging,
is de Scandinavische-expresse
Maandagavond omstreeks 11
uur te Hoek van Holland ge
arriveerd. Hiermede is de nieu
we verbinding tusschen de
Scandinavische landen en Hoek
van Holland tot stand gebracht
In verband met de late aan
komst vn de trein, vertrok de
„Oranje-Nassau" van de Mg
„Zeeland" met ruim een uur
vertraging uit de Hoek naar
Harwich,
Onze kolenpositie.
De productie van de Lim-
burgsche mijnen bedroeg in de
maand October 808.000 ton.
Hoewel dit 58.022 ton meer is,
dan in September bleef zg toch
nog c.a. 12.000 ton bg de ge
raamde productie ten achter.
Deze terugval was het gevolg
van de staking op 22 October.
597.000 ton van de maandpro-
ductie over October zgn be
stemd voor binnenlandsch ge
bruik. Tengevolge van de zee
liedenstaking in Amerika be
droeg ook de import uit dit
land minder dan werd ver
wacht. 75.897 ton kolen werd
October uit Duitschland
ingevoerd.
Roemenen gaan kiezen.
Vandaag zal Roemenië voor
het eerst sinds 1937 ter stem
bus gaan voor de verkiezing
van een parlement van één ka
mer, dat vier jaar zitting
heeft.
De Roemeensche minister
van binnenlandsche zaken,
zeide een „nek-aan-nek-race"
verwachten, maar sprak
zijn vertrouwen uit, dat het
blok van dé regeeringspartij-
en de meerderheid zou beha
len. Hij verklaarde, dat vol
gens de nieuwe lijsten 7.968.71 i
Roemenen zullen kunnen
stemmen. Er zijn 3200 candi
dates die 20 politieke orga
nisaties vertegenwoordigen.
Toestand in Griekenland
verergert.
De Grieksche liberale leider
Venizelos drong er gisteren
bij het Grieksche parlement
op aan een „kabinet van na
tionale eenheid" te vormen,
Hij dreigde zijn partij uit het
parlement terug te trekken
en verklaarde: „Wij kunnen
het ons niet permitteeren de
machtelooze getuige te blij
ven van een nationale cata
strophe".
Meer dan 5000 man per
soneel van tram- en busdien
sten te Manchester zullen a.s.
Zaterdagavond in staking
gaan uit protest tegen het
ontslag van een bestuurder
wegens overtreding van ver-
keersvoorschriften.
Jehova's Getuigen
verraden.
De 32-jarige schilder W. H.
Kuik, die van 1941 tot en met
1944 de Duitsehers hielp bg
arrestaties en huiszoekingen
en verraad pleegde tegenover
de leden van het bijbelgenoot
schap „Jehova's getuigen", is
door het Haagsche Bgz. ge
rechtshof veroordeeld tot 15
jaar gevangenisstraf, onder
aftrek van voorloopige hech
tenis, en verlies van bei
de kiesrechten voor het leven.
Roofoverval te
Moerkapelle.
Maandagavond tegen half
acht hebben twee met pistolen
gewapende jongemannen van
ongeveer 23 jaar, een overval
gepleegd op het postkantoor te
Moerkapelle, waarbij hun 1200
gulden in handen viel.
Nader wordt gemeld:
De twee daders arriveerden
des avonds kwart over zeven
bij het postkantoor. Zij waren
niet gemaskerd en vroegen de
vrouw van den postkantoor
houder hun enkele postzegels
te verkoopen.
Nadat de vrouw den daders
te kennen had gegeven, dat zij
op dit uur geen postzegels
meer konden krggen, kwamen
plotseling pistolen te voor
schijn en riep een der jongens:
.handen omhoog". Zij dwon
gen daarop de verschrikte
posfkantoorhoudster hun het
geld van de kas te overhandi
gen, dat waarschijnlijk meer is
dan de aanvankelijk berichte
1200,—.
„Willem Barendsz." passeert Madeira.
Afwisseling genoeg
De speciale verslaggever aan
boord van de „Willem Ba
rendsz" seint d.d. 9 November
1946:
De drijvende traanfabriek
vaart thans langs Madeira met
een snelheid van goed tien
mijl per uur. De machine draait
schitterend en alles is wel aan
boord. De dokter maakt tot nu
toe een plezierreisje en we
zullen hopen, dat het zoo blijft,
Een eerste evenement maak
ten we mee, toen de jagers
AM 1. 2 en 5 ln open zee op
100 mijl afstand van de kust
aan het moederschip vast
maakten en olie en water
overnamen. Waschgoed werd
overgegeven en proviand inge
slagen. Nu varen zg verzadigd
naast ons. Het is een knap
stuk zeemanswerk geweest!
Het is een prachtig gezicht on
ze „kinderen" zoo him aanhan
kelijkheid te zien betuigen
wij als „moeder" voelen ons
blij en gelukkig, wetende te
behooren tot het groote wal-
vischexpeditiegezin, waarvan
wij hier voor de eerste maal de
manifestatie meemaakten
DE JAGERS.
Want weliswaar zgn niet alle
vang-schepen aanwezig, maar
hét is een heele geruststelling
te weten, dat zij ons niet ver
geten en onze nabijheid zoe
ken. De jagers AM 6, 7 en 8
Kinderen krijgen een eitje.
In de 14-daagsche periode,
welke op 23 November begint,
zal voor de kinderen tot 14
jaar (van groep C, D en E)
een bon worden gegeven voor
een ei. Dit zal een ei zgn van
klasse V, een klein ei dus. Een
ruimere distributie van eieren
is op het oogenblik niet mo
gelijk.
Met het oog op de feestda
gen zal op 14 December ook
voor de leeftijdsgroepen van
twee jaar en ouder een bloem-
bon worden aangewezen van
100 gram. De jongste groep
heeft nog steeds elke 14 da
gen een rantsoen bloem van
200 gram. In hoeverre dit het
herstel zal zgn van een gere
gelde distributie van bloem,
is nog niet te zeggen. Mede
in verband met de huidige
beperkte voorraad zal het ex
tra-rantsoen versnaperingen,
dat op 30 November beschik
baar wordt gesteld, uitsluitend
in suikerwerk worden opgeno
men. Het Is de bedoeling in
denzelfden vorm tegen Kerst
mis een tweede extra-bon
voor 100 gram suikerwerk te
publiceeren.
Het is thans zeker, dat op
23 November a.s. een bon be
kend gemaakt kan worden
voor 50 gram cacao-poeder.
Als een extraatje zal in De
cember een half ons thee bo
ven het normale rantsoen
worden gegeven. Dit is voor
koffie heiaas niet mogelgk.
Reeds eerder is medegedeeld,
dat ongeveer tezelfder tijd
voor alle leeftgdsgroepen een
bon voor zuidvruchten zal
worden aangewezen.
Degenen, die hun verwach
tingen op spijsolie voor de
feestdagen hebben gestemd,
zullen het een teleurstelling
vinden, dat daarvan dit jaar
:een sprake kan zijn.
zg
aan herinnerd, dat er a.:
Donderdag, 21 November we
derom een suikerbon bekend
zal worden gemaakt. Het is
de bedoeling, indien de bin
nenlandsche voorraadpositie
dit mogelgk zal blijven maken,
de aanwijzing der normale
suikerbonnen in de eerste
week der 14-daagsche periode
te houden.
GEHEIME FASCISTISCHE
BLADEN IN FRANKRIJK.
Het Zwitsersche weekblad
„Die Weltwoche" schrijft, dat
vele geheime fascistische dag-,
bladen, die in geheel Frank
rijk verschgnen, in Zwitser
land. voornamelijk te Genève,
gedrukt worden
De redacteuren van deze
fascistische kranten leven
rustig in verschillende Zwit
sersche steden.
Mijnenveger gezonken.
De Nederlandsche ma
rinevoorlichtingsdienst
deelt mede, dat de Ne
derlandsche mijnenveger
„Walcheren" bg Balik-
papan op een mijn is ge-
loopen en gezonken.
Door de explosie wer
den twee leden van de
bemanning gedood, drie
zwaar gewond en acht
licht gewond. De namen
der siachtoffers zgn nog
niet bekend.
COMMISSIE-GENERAAL.
Nader wordt door Aneta ver
nomen, dat op 21 November
de heeren Poll, Sanders
Samkalden naar Nederland
zullen terugkeeren, terwijl
prof. Schermerhorn en de hee
ren de Boer en Maassen op 22
dezer zullen volgen.
stoomen nl. met slechts vier
dagen vertraging ons achterop
en juist gisteren ontvingen wg'
bericht, dat de jagers AM 3 en
4 rechtstreeks uit Montevideo
behouden in Kaapstad zijn aan
gekomen Daar zullen wij hen
begroeten en zal het gezin
heelemaal compleet zgn
DE KRANT.
De „Walvischcourant" is een
graag gelezen blad De beman
ning wordt op deze wijze da
gelijks op de hoogte gehouden
van het wereldnieuws, dat wij
radiografisch ontvangen. Na
tuurlijk hebben we met ruimte
gebrek te kampen, maar twee
bladen gestencild nieuws geven
voldoende stof voor conversa
tie en ik zou er wel een piccolo
bij kunnen gebruiken om de
kranten uit te venten.
AVOND WIJDING.
Behalve de avondwijding, die
door onzen dominee wordt ver
zorgt, worden er lezingen en
filmvertooningen gehouden,
zoolang we niet op de walvisch
kunnen jagen; afwisseling ge
noeg aan boord Ook de winke
lier heeft niet te klagen over
belangstelling. Het is een ko
men en gaan van klanten, die
vrijwel alles kunnen krggen,
wat het leven veraangenaamt,
van borstrokken (die we nog
niet noodig hebben, maar
straks in de kou des te meer)
tot cigaretten toe. En om de
bonnen behoeven we ons niet
bezorgd te maken, al past de
winkelier een eigen distribu
tie-systeem toe, zoodat nie
mand bevreesd behoeft te zgn
bij anderen te worden achter
gesteld.
Het is prachtig weer. De
stemming is uitstekend en bij
het naderen van de evenachts-
lijn wacht ons het groote feest:
Neptunus begint zijn baard al
te kammen!
Basis verkoopwaarde 1940 een onding.
Eer van ons volk staal doenlgk om zoodanige voor-
schriften te geven, dat er uni
formiteit in het geheeie land
komt te heerschen.
op het spel.
IN on9 laatste artikel
willen wij onze aandacht
tenslotte nogmaals rich,
ten op de door de re
geering verkozen basis voor
de vergoeding van schade
toegebracht aan onroerende
goederen, t.w. de zoo zeer
jeruchte verkoopwaarde van
Mei 1940.
De regeering heeft zich hier
duidelijk op het standpunt ge
steld. dat 'de getroffenen geen
goederen, doch geld hebben
verloren.
In feite steunt het regee-
ringsstandpunt op de hypothe
se, dat het getroffen gebied in
liquidatietoestand verkeerde
en dat deze toestand besten
digd dient te worden. Hier
over echter aanstonds meer.
Allereerst willen wij er op
wijzen, dat hier een sterk sub
jectief element in de bepaling
der schade wordt binnenge
haald. Een dergelijke waarde
bepaling is Ijnmers in hooge
mate afhankelijk van het in
zicht en de bekwaamheid der
schatters. Wij achten het on-
ONTSTELLENDE
VERSCHILLEN.
Voorts moeten wg er op wij
zen, dat deze basis aanleiding
geeft tot onstellende verschil
len. De ervaringen, opgedaan
bg de taxaties van de schaden
toegebracht in Mei 1940. heb
ben geleerd, dat de eene ge
troffene 100 of zelfs meer
van zijn vervangingskosten
vergoed kreeg, terwijl anderen
het tot nauwelijks 20 brach
ten van de kosten, zooals die
ln 1940 en 1941 waren. Een
dergelgke discriminatie is een
ware beleedïging van het
rechtsgevoel.
Door de min of meer toe
vallige omstandigheden die ln
Mei 1940 in een bepaald ge
bied heerschten, veroorzaakt
de gewraakte basis een soort
bestendiging van het peil van
1940. Was de verkoopwaarde
van onroerende goederen er
laag. door een toevallig teveel
daarvan, dan wordt deze toe
stand a.h.w. bevroren, hoewel
in zoo'n gebied juist door de
vele vernietigingen dat te veel
en daarmede de lai^e waarden,
definitief tot. het verleden be
hooren.
Deze fout in het uitgangs
punt wordt zwaar geaccentu
eerd door de groote stgging
der bouwkosten. Wanneer wij
voor Middelburg als gemiddel
de vergoeding, toegekend op
basis verkoopwaarde Mei 1940.
40 der vervangingskosten,
zooals deze in 1940 waren, ne
men en bedenken, dat de bouw
kosten thans tenminste 2,5
maal zooveel bedragen, dan
volgt daaruit dat voor Iedere
1000,thans uitgegeven
stichtingskosten. slechts
160.zullen worden ver
goed. Wie zal op die wijze
kunnen herbouwen? De absur
diteit van de gewraakte ver
goedingsbasis blijkt uit deze
cijfers wel zonneklaar. De re
geering moge deze bittere pil
willen vergulden met voor
schotten, doch de gedupeerde,
die schulden zal moeten aan
gaan voor 5'6 gedeelte der
stichtingskosten, zal moeilijk
bereid gevonden worden haar
te slikken. In het door de re-
jeering uitgewerkte systeem
der leeningsvoorschotten ligt
een miskenning opgesloten van
de sollede financieele opvat
tingen onzer Zeeuwsche bevol
king. Een middenstander of
een boer, die vroeger geen
schulden had, zal bezwaarlijk
bereid gevonden worden zijn
bedrijf te herbeginnen met
zulke zware schulden, die hem
als een Damócleszwaard blij-
ven bedreigen.
De op het onroerend goed
gevestigde hypothecaire schul
den zullen bovendien een sterk
deprlmeerende invloed uitoefe
nen op de waarde van dat
goed. Deze aantasting zal be
ginnen bij het eigen kapitaal
door den bezitter er in gesto
ken. omdat een kooper er op
zal rekenen, dat hg de op het
goed gevestigde schulden
hebben te voldoen.
In onze beschouwingen zijn
slechts enkele facetten belicht
van het probleem der oorlogs
schade-vergoeding. Wij hebben
er echter mede willen aantoo-
nen, dat wat de regeering wil
onvoldoende gemotiveerd,
juist, onrechtvaardig en on
aanvaardbaar is voor de ge
troffenen. Het ziet er he
laas niet naar uit. dat het op
de helling staande wetsont
werp in wezen iets anders zal
brengen dan de thans gelden
de voorloopige regeling. Wij
hopen echter, dat in de volks
vertegenwoordiging voldoende
leden gevonden zyllen worden,
die de regeering van haar on
gelijk zullen willen overtuigen.
Het politieke gebruik van
Gods gebod tot naastenliefde
en rechtvaardigheid eischt
hier principieel iets anders
dan de regeering tot nu toe
heeft gewild. Wanneer deze
regeering niet bereid is haar
inzichten te herzien zal zg
moeten gaan.
Deze zaak, waarmede de eer
van ons volk op het spel staat.
Is een dergelijke consequentie
waard.
Spoorwegramp op Java
Het republikeinsche pers
bureau Antara deelt mede,
dat Maandagmiddag om 4 u.
tusschen Batavia en Soerakar-
ta een trein is ontspoord,
waarby 6 personen zyn ge
dood, 15 zwaar en anderen
licht gewond. Het ongeluk is
veroorzaakt door verzakking
van de baan en heeft tot ge
volg, dat een trein met eva-
cue's, die Dinsdag te Batavia
moest aankomen, deze stad
pas over eenige dagen zal be
reiken.
U.S.A. over Indië.
De amerikaansche pers laat
zich gunstig uit over de basis
overeenkomst die prof. Scher
merhorn en S-ekarno sloten.
Vooral wordt het einde van
net kc.oniale ;lem-
toond, dat in U.S.A. nimmer
Dopu'e'" '-as.
De „Baltimore Sun" zegt o.m.:
„Be belangrijkste kwestie
voor de wereld is, welke uit
werking de overeenkomst zal
hebben op de Indische handel.
Het is duidelgk, dat de Indo
nesiërs een Trootere economi
sche macht krijgen. Dat zg
deze willen aanwenden ter
bevordering van hun interna
tionale ontwikkeling, werd
reeds eerder aangekondigd.
De overeenkomst zelf zegt,
dat de buitenlandsche zakelijke
belangen niet zwaarder zullen
worden belast dan de Indone
sische, maar het is duidelijk,
dat de republiek zal trachten
een gedeelte van de winsten,
die vroeger naar het buiten
land vloeiden, in eigen land
te houden. Op de lange duur
zullen de economische en po
litieke veranderingen, die on
der het oog worden gezien,
wellicht niet zoo belangrgk
zijn als de sociale. Indien het
plan voor de nieuwe republiek
slaagt, zal dit een schok zgn
voor de koloniale aspiraties
van wien dan ook".
De „Christian Sciense"
schrijft:
„Het grootste deel van het
werk moet echter nog gedaan
worden. President Soekarno
moet thans het compromis
verkoopen aan het groote ex
tremistische element onder
zijn volk. dat geen enkel
spoor van Nederlandsch gezag
wil doen overblijven. Zooals
nandit Nehroe zal ook Soe
karno leeren, dat onafhanke-
iikheid makkelijker wordt ge
wonnen dan de eenheid, die
de onafhankelijkheid verzekert.
Ook al zouden er echter nog
vele stormen te wachten zijn,
het Indonesische volk heeft de
eerste schrei gezet op het
pad. dat leidt naar politieke
rijpheid",
PROF. SCHERMERHORN
SPREEKT.
De leden van de Commissie-
Generaal zullen Woensdag en
Donderdag voor de radio in
Batavia het woord voeren.
Woensdag spreekt prof.
Schermerhorn en Donderdag
de heeren van Poll en de Boer.
De redevoeringen zullen her.
uitgezonden worden over Hil
versum 1 (301 meter), van
18.15 tot ongeveer 18.30 uur.