PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Palestijnsche vredesconferentie
te Londen begonnen
Gedetineerden werken in de mijnen
Commissie-Generaal
thans benoemd
Vandaag
Agrarische afdeeling der Jaarbeurs
officieel geopend
Repatrieeringsdienst wordt opgeheven
Hoe de berichtendienst in
Zeeland werd opgebouwd
Hoofdredacteur G. Baïllntfjn Kraet
redactloneele medewerking van dr.
W. H. Beekenkamp), Uitgave: Stich
ting P.Z.C., Middelburg. Druk: firma
F. van de Velde Jr., Vlissingen.
Commissie van Bijstand J. L van
Leeuwen, Ds. M. L. W. Schoch,'Vlis
singen.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon
en feestdagen.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
Woensdag 11 Sept. '46
189e Jaargang Nummer 211
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, f 3.20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.,
minimum per advertentie 2.—*
Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60, tel. 10 (2 lijnen) Middelburg Londensche Kaal 29. tel 2077 en 2924, Goes Turfkade 15, tel. 2475 Oostburg Gratemastraat 3, Terneuzen: Brouwerijstraat 2, Postrekening nr. 359300 P-Z.C.. Middelburg.
Het Wereldgebeuren
ENGELAND WIL GEEN CONFLICT MET
ARABISCHE WERELD.
Joden voelen zich verraden. Het Joodsche volk zal daar-
mee nimmer accoord gaan. De
In de schaduw van de groo-
te Parijsche conferentie is gis
teren in Lancaster House in
Londen een conferentie van
kleiner formaat begonnen, nl.
die over Palestina. Op ver
zoek van de zeven staten van
de Arabische Liga, Egypte,
Irak, Syrië, de Libanon, Ara-
bië, Jsmen en Transjordanië
heeft de Engelsche regeering
daar vertegenwoordigers van
Joden en Arabieren rond de
groene tafel bijeengeroepen
met het doel een voor allen
bevredigende oplossing van het
probleem te vinden. Te Londen
maakt men zich echter voor
alsnog weinig illusies over het
resultaat en rekent men voor-
loopig op een. volslagen mis
lukking. Om te beginnen ont
breken de voornaamste partij
en, de Palestijnsche Arabieren
en het Joodsche agentschap op
het appèl; beide hebben gewei
gerd aan één tafel olaats te
nemen. D.an is de zaak, waar
om het gaat, zoozeer op de
spits gedreven, dat het schier
onmogelijk lijkt een oplossing
te vinden, waarby" beide par
tijen zich neer kunnen leggen.
Deze zaak is in het kort in
één gedachte samen te vatten:
Een nationaal tehuis voor de
Joden. Het reeds zeer oude
Joodsche verlangen naar Pa
lestina Is de laatste jaren aan
zienlijk opgestuwd door de
gruwelijke vervolgingen, waar
aan de Joden in Europa heb
ben bloot gestaan en hier en
daar nog staan. Onbeperkte
immigratie en vestiging van
-een onafhankelijke Joodsche
staat zijn de doeleinden waar
voor zij thans strijden.
De Palestijnsche Arabieren
zien zelfs een beperkte Jood
sche immigratie in Palestina
met leede oogen aan en wen-
schen het land te beschermen
tegen „Zionistische verove
raars", desnoods door het
Zionisme over de geheele we
reld uit te roeien. Zij hebben
daarbij het voordeel, dat een
machtig blok van Arabische
staten, de Arabische Liga,
achter hen staat. De Engel
sche politiek in Palestina is
terecht van vele kanten scherp
gelaakt, maar men dient daar
bij toch niet uit het oog te
verliezen, dat de Britten zich
slecht kunnen veroorloven een
conflict aan te gaan met de
Arabische wereld, waar een
maal opgeroepen religieus fa
natisme moeilijk meer militair
te beteugelen ls. Integendeel,
juist nu de Engelsche positie bij
het Midden-Oosten door de
Russen wordt bedreigd, is de
Britten er veel aan gelegen
de sympathie te verkrijgen van
de Arabische wereld en haar
als bondgenoot te houden. Het
is daarom, dat Attlee er in
zijn openingsrede aan herinner1,
dé, dat de Palestijnsche kwes
tie niet afzonderlijk behandeld
kon worden, doch beschouwd
moest worden tegen de ach
tergrond van de wereldpolitiek.
Hij verklaarde, dat de Brit-
sche regeering gedurende vyf
en twintig jaren met belang
stelling de vooruitgang van de
Arabische nationale herleving
gevolgd had en dat zij alles
zal doen om de sociale voor
uitgang van de Arabieren te
bevorderen.
Het is niet te verwonderen,
dat de Joden zich door deze
houding van Engeland verra
den en bekocht voelen.
In een scherpe verklaring
constateerde Zondag de Ned.
Zionistenbond, dat Engeland
zich aan de zijde van de re
actie heeft geplaatst. De re
geering steunt menschen, die
met de asmogendheden heb
ben samengewerkt, vernietigt
Joodsche nederzettingen en ar
resteert hen, die samen met
Engeland tegen de fascisten
hebben gestreden. De plannen,
die zij thans voorlegt, zijn vol
komen in strijd met de ver
plichtingen, die zrj vrijwillig op
zich heeft genomen en hebben
als belangrijk doel Engeland
een sterke militaire basis te
verschaffen.
UITSLAGEN BULGAARSCH
REFERENDUM.
Volgens radio Sofia heeft
het Bulgaarsch ministerie van
ibuitenlandsche zaken de offi-
cieele uitslagen van het refe
rendum over de toekomstige
status van Bulgarije bekend
gemaakt. Van de 4.117.504
uitgebrachte stemmen (91.56
van het aantal stemge
rechtigde kiezers) waren
3.801.160 voor de republiek
i(92.27 van het totaal),
197.176 voor de monarchie en
119.168 ongeldig.
De Egyptische minister
president, Sldky Pasja, heeft
medegedeeld, dat de onder
handelingen over de her
ziening van hefc Engelsch-
Egyptische verdrag van 1936
binnenkort zullen worden her-
yat.
weg moge lang zijn, zoo be
sluit de verklaring, voor de
duizendjarige zwerver kan
geen weg te lang zijn.
Intusschen is de opening
van de conferentie weer het
sein geweest voor een opleving
van de terroristische activiteit
in Palestina. In Jeruzalem en
Tel Aviv zijn weer nieuwe
bomaanslagen gepleegd, waar
bij o.a. een spoorweglrjn op
twee plaatsen door mijnen
werd opgeblazen. De Joodsche
raad nam een resolutie aan
om niet meer samen te werken
met het plaatselijk b'estuur.
De tijd voor een oplossing
dringt en het zal interessant
zijn te zien hoe Engeland zal
manoeuvreeren om deze te
vinden.
Opnieuw groote koersdaling
in Wallstreet.
Na het lange week-end ging
Maandagochtend opnieuw een
§olf van liquidaties over Wall
treet. waarbij de noteerin
gen van een aantal fondsen
nieuwe laagtepunten in dit
jaar bereikten.
De omvang van de handel
was bijzonder groot bij
opening en ticker bleef soms
4 minuten bij de transacties
ten achter. De druk was voor
al gericht op de vooraanstaan
de staalfondsen, automobiel
waarden en chemische fond
sen. Er werden daarbij koers
verliezen tot 6 punten gele
den.
De makelaars schrijven de
ze nieuwe verkoopsgolf in
hoofdzaak toe aan het ongun
stige nieuws van de arbeids
markt. waarbij speciaal de
nadruk wordt gelegd op de
zeeliedenstaking.
MEER BRANDSPIRITUS.
Met ingang van begin Oc
tober zullen de handelaren met
een grootere hoeveelheid brand
spiritus worden bevoorraad.
Het percentage wordt ver
hoogd tot 60 procent van de
vooroorlogsche omzet.
Alle bonnen voor brandspi
ritus verliezen met ingang van
1 October a.s. hun geldigheid.
Er kunnen ook Poolsche
arbeiders komen.
Gelijk wij reeds in het kort
meldden, heeft dr. R- C. T.
Groothoff, beheerder der mij
nen. aan de regeering verzocht
in totaal 7000 gedetineerden
gelegenheid te geven in de mij
nen te gaan werken. In een
onderhoud met een A.N.P.-
redacteur vertelde dr. Groot
hoff, dat de tot dusver aan-ge-
nomen gedetineerden, die vrij
willig kwamen, goed werken.
Na de aanneming van de
eerste 2000 is de tewerkstel
ling van anderen echter eeni-
gen tijd stopgezet, om in de
kampen de gelegenheid te ge
ven de geestelijke en sociale
verzorging en de bewaking bij
het vervoer naar en van de
mijnen beter te organiseeren.
Dit is thans geschied en met
de aanneming kan nu worden
doorgegaan.
In de regel worden S.S-ers
en personeel van de Kriegs-
marlne op de mijnen aangeno
men, waarvan mag worden
aangenomen, dat zij nog wel
enkele jaren voor hun misdra
gingen tijdens de oorlog zullen
moeten boeten.
PRODUCTIE STIJGT.
Voor het oogenbllk wordt
met behulp van deze gedeti
neerden een moeilijke periode
overbrugd. Er is te weinig per
soneel, waardoor het onder-
grondsche effect ongunstig
wordt beïnvloed. Daar in de
andere deelen van het bedrijf
de bezetting toch normaal
moet zyn. beteeken t iedere
nieuwe man, die aan het ko-
lenfront wordt gezet en die
daar al binnen korten tijd per
dienst ongeveer 4000 kilo ko
len produceert, een stijging
der productie.
De tewerkgestelde gedeti
neerden krijgen loon en gezins.
Plan Yoor wereldvoedselraad
aanvaard.
Sir John Boyd Orr, direc
teur-generaal van de Food
and Agriculture Organisation
der V. N.f deelt mee, dat de
voorstellen voor een wereld
voedselraad door de afge
vaardigden ter FAO-conferen-
tie In beginsel zjjn aanvaard.
Sir John meent. dat de
FAO de belangrijkste van alle
internationale organisaties is,
omdat zij tot doel heeft allen
volken datgene te verschaf
fen, wat allereerst noodig is
en waaronder noch een vol
ledige productie noch arbeid
voor iedereen mogelijk is.
Sir John voegde er aan toe,
dat de volkeren er bij hun
regeeringen op aan moesten
dringen de voorstellen, be
trekking hebbend op de we
reldvoedselraad, te onder
schrijven, daar anders eenzelf
de crisis dreigde als na de
vorige wereldoorlog.
Hy is van meening dat de
geheele wereld twêè maal
zoo veel voedsel kan voort
brengen, als thans het geval
Op de bijeenkomst
Maandag werd besloten
Sowjet-Unle en Argentinië uit
te noodigen lid te worden van
de commissie, benoemd om
het voorstel tot oprichting
van een wereldvoedselraad te
bestudeeren.
WILLEN DE ITALIANEN
HUN VLOOT LATEN
ZINKEN?
De Romeinsche correspon
dent van de „Prawda" maakt
gewag van hardnekkige ge
ruchten inzake „anti-gealli
eerde elementen", die willen
bewerkstelligen, dat de Itall-
aansche scheepsbevelhebbers
de oorlogsschepen, welke zii
aan de geallieerden volgens 't
vredesverdrag zullen moeten
overdragen, tot zinken bren
gen. Alle commandanten zou
den dienaangaande verzegelde
orders hebben ontvangen.
toelagen. Zij moeten daarvan
de kampkosten betalen, maar
kunnen de rest van het ver
diende geld aan hun familie
sturen.
POLEN
De mogelijkheid bestaat nog
altijd enkele duizenden Pool
sche arbeiders voor de mijnen
naar Nederland te halen. Het
zijn echter vreemdelingen, van
wien wij zeer weinig weten.
De wijze, waarop de moei
lijke periode moet worden
overbrugd met gedetineer
den of Polen is een vraag
waarover de regeering moet
beslissen.
Eenheidspartij won in
Saksen en Thüringen.
Volgens de door het Sowjet-
Russische nieuwsbureau te
Berlyn gepubliceerde officieele
uitslagen van de Zondag ge
houden gemeenteraadsverkie
zingen in Thüringen en
Saksen verkreeg de socialisti
sche eenheidspartij, ontstaan
door de fusie der communis
tische en sociaal-democrati
sche party en. in de Sowjet-
Russische zóne van Duitsch-
land, de. absolute meerder
heid.
In Saksen behaalde de sod
alis tische-communistische een
heidspartij 59.3 der uitge
brachte stemmen, de liberaal-
democratische partij 23 en
de christelijk-democratische
partij 15.6 in Thüringen
resp: 55.5 25.7 en 18.2
In Saksen werden 2.089.151
geldige stemmen uitgebracht,
in Thüringen 1.489.861.
Volgens het „Spandauer
Volksblatt", een door de En
gelsche autoriteiten gelicey-
seerd Berlijnsch avondblad,
was de groote meerderheid
der socialistische eenheids
partij in de plattelandsdistric
ten te danken aan het feit.
dat de kiezers in de meeste
dezer streken slechts één lijst
van candidaten voor zich had
den. Volgens dit blad moch
ten de christen-democraten en
de liberaal-democraten slechts
in 711 stadjes in Thüringen
candidaten benoemen, hoewel
zij in 1325 van de 2435 plaat
sen lijsten indienden. 1
Prol. Schermerliorn
voorzitter.
De Regeeringavoorllchtingi
dienst meldt: Bjj K.B. van 10
September 1946 zijn benoemd
tot Commissarissen-Generaal
de heeren: F. de Boer, waar
nemend burgemeester van Am
sterdam van 5 Mei 1945 tot 37
Febr. 1946, thans directeur van
de Stoomvaart-maatschappij
Nederland, M. J. M. van Poll,
lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, prof. Ir. W.
Schermerhorn, lvïinister-Presi,
dent van 25 Juni 1945 tot 3
Juli 1946, thans lid van de
Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal.
Tot Voorzitter der Commissie
is benoemd prof. Schermer
horn.
In verband met het in de wet
vastgelegde collegiale karakter
der Commissie, bedoelt dit
voorzitterschap uiteraard uit
sluitend de goede orde te die
nen, zonder als zoodanig hoo-
ger gezag te verleenen.
Naar men weet heeft dr. van
Mook als Luitenant-Gouver
neur-Generaal zitting in deze
Commissie.
Veerdienst over de
Noordzee.
Deze week zal de firma
Frank Buslard and Sons te
Tilbury een veerdienst Tilbu
ryRotterdam openen, hier
voor zullen L.S.P. landings
vaartuigen gebruikt worden.
Het bijzondere van deze
dienst is. dat de goederen met
auto en al worden overgezet,
hetgeen voor de Nederland-
sche export van fruit, toma
ten e.d. een groote verbete
ring beteekent.
Vermoedelijk zal vandaas
het eerste vaartuig met 60 1
70 trucks van Tübury naar
Rotterdam vertrekken.
Holland-tours voor
Amerikaansche soldaten.
In Juli van dit jaar is het
Dutch Allied Goodwill Com
mittee begonnen voor Ameri
kaansche soldaten In Dultsch-
land, België en Frankrijk zoo
genaamde „Holland-tours" te
organiseeren. Nu inmiddels
gebleken is dat voor deze rei
zen groot enthousiasme be
staat,' zullen zij deze week
door major-general Bolling of
ficieel worden geopend.
Major-general Bolling was
ln 1944 commandant van de
84e Amerikaansche infante-
rie-divisie, die door Limburg
naar Duitschland doorbrak.
Nu is hij theatre-chief van de
Special-Services van het
Amerikaansche leger in Euro
pa.
DERDE CONSTELLATION
NOG SNELLER.
Maandagmorgen om circa
9.20 uur arriveerde op Schip
hol de «derde Lockheed-Con
stellation voor de K.L.M., de
Ph-TAX. Het toestel, dat be
stuurd werd door den piloot
Snitselaar. had de tocht van
New York naar Nederland ge
maakt in de recordtijd van
13 uur 31 min.
UITKEERING AAN
WACHTGELDERS.
By Kon. besluit van 28
Aug. is bepaald, dat aan op
wachtgeld gestelde burgerlij
ke rijksambtenaren, wier
wachtgeld op het bedrag van
hun uitgesteld pensioen is
vastgesteld, over 1945 een
uitkeering van 25 pet. van dit
bedrag tot een maximum van
500 zal worden gedaan.
is het twee jaar ge
leden dat eenige gealli
eerde patrouilles bij
Valkenswaard de Ned.
grens overtrokken,
maar weer terugkeer
den;
is het twee jaar ge
leden, dat Luxemburg
door de Amerikanen
werd bevrijd en dat ten
Noorden van Trier en
ten Zuiden van Aken
de Duitsche grens werd
overschreden.
Meer dan een millioen
radio-luisteraars.
Op 1 Sept. bedroeg het aan
tal aangegeven radio-ontvang
toestellen: 599 783, terwijl het
aantal aansluitingen op het
rijksradiodistributienet op 1
Aug. 452.683 bedroeg.
)p resp. 1 Augustus en 1
Juli luidden deze cijfers:
579.244 en 447.906.
Hervatting van de betrek
kingen met Hongarije.
In aansluiting op een be
richt uit Boedapest volgens
hetwelk een Nederlandsche
handelsdelegatie naar Hon
garije zou komen om de eco
nomische betrekkingen tus-
sc'nen Nederland en Hongarij.
te hervatten, verneemt het A.
N. P., dat het in de bedoeling
ligt ook de diplomatieke be
trekkingen met Hongarije
welke door de oorlog verbro
ken zijn, te herstellen.
Nieuwe burgemeester van
Amsterdam.
Naar wij vernemen ls thans
mr. A. J. D'Ailly benoemd tot
burgemeester van Amster
dam.
PRINS BERNHARD
Naar wij vernemen zal
Z.K.H. Prins Bernhard eenige
dagen buitenslands vertoeven.
NEDERLANDSCHE LANDBOUW MOET
ACHTERSTAND INHALEN.
Eerste beurs na de
bevrijding een succes.
Ter gelegenheid van de ope-
ning van de agrarische afdee
ling van de 47ste Kon. Ne
derlandsche Jaarbeurs te
Utrecht heeft ir, C. Staf, di
recteur-generaal van de land
bouw, een rede uitgesproken,
waarin hij er op wees, dat in
1936 voor de eerste maal een
agrarische afdeeling aan de
jaarbeurs werd toegevoegd. De
belangstelling voor de deelne
ming was ditmaal zeer groot.
HET HERSTELWERK.
De landbouw kan de steun
niet missen, welke kap worden
gevonden in een goede *agra-
rische jaarbeurs. De landbouw
in Nederland immers staat
voor een moeilijke tyd. In de
eerste plaats werd in het bij
zonder de landbouw zwaar ge
troffen door oorlogsschade.
Gronden werden geïnundeerd,
ten deele met het voor de
grond zeer schadelijke zeewa
ter, boerderijen werden ver
nield, inventarissen vernietigd
of gestolen, vee en paarden
verdreven of weggehaald.
Het herstelwerk is met groo
te kracht aangepakt en al
kunnen we met een zekere
voldoening terugzien op het
geen reeds werd verricht en
op buitenlanders een byzondere
indruk maakt, er blijft nog
zeer veel te doen.
Indien we ons realiseeren,
wat gedaan zou moeten wor
den, om het bedrijf gaande te
houden, dan dringen zich twee
voorwaarden aan ons op, nl.
ten eerste: kostprijsverlaging
en ten tweede vergrooting van
de afzet tegen loonende prijs.
De agrarische jaarbeurs kan
Verleenen de republikeinen olie-concessies
aan Amerika?
Weer een massagraf.
Ten einde maatregelen te
bespreken om de repatriee
ringsdienst Indië geleidelijk op
te heffen, zullen het hoofd van
de repatrieeringsdienst, de lt-
kol. S. O. F. Maas en mr. J. H.
J. Schouten, directeur van het
C.B-VO,, zich Donderdag a.s.
per vliegtuig naar Bataria be
geven. De repatrieering zal in
een langzamer tempo worden
voortgezet, opdat ook de laat
ste gerepatieerden nog op de
zelfde wijze zullen worden be
handeld als de tienduizenden,
die reeds ln het vaderland te
rugkeerden.
MASSAGRAF GEVONDEN.
Uit Soerabaja wordt gemeld,
dat een massagraf nabij het
kampement is gevonden. Zes
tien lijken werden aangestrof-
fen.
DE NAKAMOERA-SCHAT.
Tegen den hoofdschuldige uit
de geruchtmakende zaak van
de- „Nakamoeraschat", Carla
Wolff, die een vracht van de
sieraden en kostbaarheden van
den gevangen genomen Naka-
moera in bewaring had, werd
door den officier van justitie
8 maanden gevangenisstraf
geëlscht. De schat is door een
bende, onder leiding van den
Engelschen kapitein Norton,
weer van Carla Wolff geroofd,
nadat zij tengevolge van mis
handeling door de Engelschen
de bergplaats had verraden-
BEZOEK AAN
SUMATRA.
Naar het Fransche pers
agentschap mededeeld, zou een
vertegenwoordiger van de V-S.
opnieuw een bezoek aan Su
matra hebben gebracht en met
dr. Ganl, de republikeinsche
gouverneur van Zuid-Sumatra,
de mogelijkheid van het doen
van olie-concessies aan Ame
rika hebben besproken.
NED. VERLIEZEN.
Het aantal gesneuvelden van
het K.N.I.L. bedroeg over de
maanden Juni en Juli resp. 6
en 18, het aantal gewonden
resp. 13 en 23. De verliezen
der Koninklijke Landmacht
bedroegen resp. 7, 19, 43 en 74.
zeker in belangrijke mate bij
dragen tot het vervullen van
deze voorwaarden,
DE MECHANISEERING.
Wil men tot kostprijsver
laging komen, dan zullen ech
ter ook nieuwe werkmethoden
moeten worden toegepast. De
mechaniseering van de land
bouw ls in andere landen met
groote stappen vooruitgegaan.
Nieuwe machines en nieuwe
methoden hebben daar buiten
gewone resultaten gegeven en
wij zullen moeten trachten, in
zoo kortst mogelijke tyd, bij
te komen en ons verder te
ontwikkelen. Een demonstratie
van hetgeen op het gebied van
gereedschappen, landbouw
werktuigen èn machines kan
worden geleverd, is daarom
van het grootste belang.
In Nederland hebben we ech
ter nog een bijzondere moei
lijkheid, omdat onze landbouw
overwegend in kleine bedrij
ven wordt uitgeoefend. Kleine
bedrijven, .die andere machi
nes vragen en die door com
binatie moeten trachten mee
te komen in de concurrentie-
strijd. De fabrikant en de
handelaar moet het duidelijk
worden, welke voorzieningen
hier nog noodig zyn, de Iand-
bouwexperts moeten trachten
door het verschaffen van de
noodige gegevens te komen tot
het doen produceeren van die
gereedschappen en werktuigen,
welke voor onze kleine bedrij
ven noodzakelijk zijn.
EXPORT.
Ook voor de bevordering van
de export is de agrarische
jaarbeurs uitermate geschikt.
Er bestaat de mogelijkheid,
aan de vreemdeling te laten
zien, wat door ons kan worden
voortgebracht. We kunnen re
clame maken Maar we kun
nen ook laten zien, welk een
zorg aan de te exporteeren
goederen wordt besteed.
Hetgeen thans op deze agra
rische afdeeling wordt ver
toond heeft de verwachting
overtroffen en het is verheu
gend, dat de eerste beurs na
de bevrijding reeds nu een
succes kan worden genoemd.
Met de beste wenschen voor 't
welslagen van de agrarische
afdeeling van de eerste na-
jaarsbeurs na de bevrijding,
verklaarde spr. de agrarische
afdeeling voor geopend.
LEVENSLANG GEËISCHT
De Rotterdamsche kamer
van het Haagsche Bijz. Ge
rechtshof heeft levenslang
geëischt tegen den 30-jarlgen
J. de Jong en zyn vrouw J.
M. Vermeulen, omdat zij den
25-jarigen J. Schouwenburg
in de dood hebben gedreven
door hem aan de S .D. te ver
raden.
Een zendhut in het belastingarchief.
Accus per brancard
vervoerd.
WEINIGE van de duizen
den Inwoners en vluch
telingen, die tydens de
bevrijdingsdagen de stad Mid
delburg bevolkten, zullen iets
weten otf kunnen vertellen van
de geheime zender G. 15, die
thans tijdelijk is geplaatst in
het oorlogsmuseum, en die
zoo'n belangrijke rol heeft ge
speeld bij de bevrijding van
Walcheren.
Vanzelfsprekend was de zen
der in de bezettingstijd omge
ven met een absoluut stilzwij
gen, doch ook na de bevrijding
was het niet de wensch van
de acht leden, die de beman
ning uitmaakten, om eenige
ruchtbaarheid te geven aan de
taak, welke de G. 15 heeft ver
vuld.
Nu de G. 15 en zijn adjudant,
de districtszender, in het mu
seum zyn opgesteld, is het
misschien wenschelijk iets na
der te vertellen.
D« ondergrondsche beweging
op Walcheren met de be
kende figuren Blonde Piet en
Anton de Vries, achtten het
«evaar niet denkbeeldig, dat
Walcheren zou worden afge
sneden yan de buitenwereld,
Weinigen zal Iets be
kend zijn van het ge
vaarvolle en belangrijke
werk dat de bemannin
gen van de geheime
zenders in de oorlog
hebben verricht.
Wij laten dan ook
graag „Kees", de mar
conist van de Middel-
burgsche zender „G
15", In een tweetal arti
kelen lets van dit werk
vertellen.
DE OPBOUW VAN
DE DIENST.
Te Grijpskerke ten huize van
Blonde Piet werd de leidend-
districtszender geplaatst. Te
Breskens, Goes. Noord-Beve
land en Oo9t Zeeuwsch-Vlaan-
deren kwamen andere distriets-
zenders. Lange Plet had hier
over de leiding als marconist.
Van 5 September 1944 af, de
Dolle Dinsdag, waren de zen
ders In actie gekomen met het
verzamelen van voor de gealli
eerden en hun gevechtshande
lingen waardevolle gegevens,
geschutsopstellingen, posities,
sterkte vijandelijke troepen,
troepenbewegingen, bunkers,
soorten geschut en afweer
(flak).
Kort daarop kwam de in
structie door middel van de
geheime dienst, dat de hoofd
zender moest worden bemand-
Dit geschiedde op Vrydag 22
September 1944.
In het belastingkantoor,
Noordstraat, boven op zolder,
bevindt zich een afgesloten
ruimte, dienend als archief.
Achter de mannen ging de deur
op slot, de ambtenaren werk
ten beneden.
Tusschen de pakken van
oude vergeelde successieme
mories werd de zendhut ge
bouwd. De antenne liep daar
vandaan over de geheele zol
der. zoo goed mogelijk geca
moufleerd.
Dezelfde dag was er contact
met het hoofdkwartier in het
reeds bevrijde Brabant On
middellijk kwam het bericht:
,Doe zoo mogeiyk 24 uur
idienst". Dit bevel werd uitge-
zooals dat in de Meidagen van
1940 geschiedde. „Zeeland
vecht door" gold het toen en
het is blyven doorvechten, tot
het de harde prjjs voor zyn
bevrijding en die van het ge
heele achterland had betaald-
De radiodienst werd opge
richt en volgens de ontvangen
instructies opgeleid en inge
wijd in de code-dienst der ge
allieerden.
Zwarte Piet, amateur mar
conist met buitengewone be
kwaamheden, bouwde de ont
vang- en zendinstallaties. Het
zijn dezelfde die thans te zien voerd, ondanks tocht en kou
zijn in het oorlogsmuseum. [ondanks alle ontbrekende com
fort. ondanks de beschieting
en de nachtjagers. Toen op 'n
Zaterdagnacht de jager weer
verscheen en boven de stad
raasde en bommen wierp in de
Pijpstraat, riep kleine Plet la
coniek, „bukken Kees, laar hei
j'em".
MOELIJKHEDEN.
Even dreigde stagnatie door
de overstrooming van Walche
ren en het uitvallen van de
electr. stroom. Doch zelfs hier
mede was rekening gehouden.
Zes- en twaalf-volts accu's
werden aangevoerd. Het ging
er alleen om steeds te zorgen
dat ze geladen waren. Dit laaen
werd gedaan in de Heerenstr.
Vandaar werden de accu's per
„brancard" vervoerd naar de
Noordstraat. De mannen droe
gen helmen van het Roode
Kruis of banden van de Brand
weer.
Het gevaar hieraan verhon
den was de nieuwsgierigheid
van de menschen- „Of het erg
was" en „Wat er gebeurd was",
waarop steeds het stereotype
antwoord kwam, dat het wel
meeviel als ze maar niet leeg
liepen.
Vanaf de zolder van het be
lastingkantoor had men ge
zicht op de Penninghoeksin-
gel, juist op het huis waar de
„Grüne" „leefden". We waren
dus veilig.
Zoodra de zenders in de lucht
waren werden ze vanzelf ook
door de moffen gehoord. Elke
morgen 7 uur kwam de dis
trictszender Grijpskerke in de
lucht tot 's avonds 12 uur met
een helder kanarietoontje om
op de bepaalde uren de rap
porten uit Goes, Breskens en
Noord-Beveland op te nemen.
Bulgarije stelt brutale
eischen.
Mei steun van Rusland.
In de politieke en territori
ale commissie voor Bulgarije
der vredesconferentie te Pa-
rjjs hebben zoowel Engeland
als Zuid-Afrika zich sterk
verzet tegen de Bulgaarsche
aanspraken op West-Thracië
en een uitgang naar de Aegei-
sche zee. Afgevaardigde Jor
dan noemde de eischen „het
toppunt van brutaliteit".
Hij stond sympathiek te
genover het idee om de
Grieksche aanspraken op een
strategische grens met Bul
garije in te willigen, de Brit-
sche afgevaardigde eveneens.
Bondar, Wit-Rusland, ver
klaarde, dat de Bulgaarsche
aanspraken gerechtvaardigd
zijn, daar dit land een grens
eischt. welke een historische
onrechtvaardigheid zou goed
maken.
BRAZILIË HELPT
ITALIË.
Engeland heelt bij monde
van Glenvil Hall tydens de
zitting van de economische
commissie voor Italië mede
gedeeld, dat het voornemens is
contanten of goederen als
herstelbetaling van Italië te
eischen. Engeland heeft een
bedrag van 2.800.000.000 pond
sterling geëischt ten behoeve
van zichzelf en zijn koloniën.
Brazilië deelde mede, dat
het zou afzien van eischen,
die te zwaar zouden drukken,
op de Italiaansche economi
sche positie. De Italiaansche
activa ln Brazilië zouden
waarschijnlijk voldoende zijn
om Brazilië tevreden te stel
len.
TJECHISCHE EISCHEN.
De V. S. steunden in de
commissie voor Hongarije de
aanspraak van Tsjecho-Slo-
wakye op Hongaarsch gebied
aan de Zuidelijke oever van
de Donau.
Hongarije beweert, dat de
bevolking van dezfc streek
overwegend Hongaarsch is.
Men besloot tenslotte een
sub-commissie in te stellen ter
bestudeering van de Tsjechi-.
sche eischen.
Evenals de dag tevoren,
was er Dinsdag meer harmo
nie tusschen de groote vier te
ontdekken.
In de Franshce nationale
vergadering staakten Dins
dagmorgen de stemmen over
het voorstel om de ontwerp-
kieswet. te onderwerpen aan
een nationaal referendum
voor aanvaarding of verwer
ping. E /r stemden 273 afge
vaardigden yoor ©n 273 tegen*