PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Crisis in Egypte voordedeur
Het speuren van de RRA
brengt geld in het laatje
De Zeeuwsche boerderij
van de toekomst
Optimistische geluiden
uit Indonesië
Hoofdredacteur G. BallIntIJti :(met
redactioneele medewerking van dr.
W. H. Beekenkamp). Uitgave: Stich
ting P-Z.C-, Middelburg Druk: firma
F. van de Velde Ir.» Vlissinpen.
Commissie van Bijstand J. L. van
Leeuwen, Ds. M L. W. Schocb, Vlis-
Singen.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon
en feestdagen.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
Donderdag 22 Aug. '46
189e Jaargang Nummer 194.
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week, 3.20 per kwartaal, franco
per post, 3.45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per nm.y
- per advertentie 2
Bureaux gevestigd te Vlisslngen Walstraat 58-60, tel 10 (2 lijnen) Middelburg: Londensche Kaai 29, tel. 2077 en 2924. Goes: Turfkade 15. tel. 2475 Oostburg: Gratemastraat 3, Temeuzen: Brouwerijstraat 2. Postrekening nr. 359300_P-Z;C..
Middelburg.
Het Wereldgebeuren
MAARSCHALK TITO BIJT VAN ZICH AF.
Amerikaansche pers gaal
(el ie keer.
Het is al weer enkele maan
den geleden, dat de Britsche
regeering het opzienbarende
en door de Conservatieven fel
bestreden besluit nam om
Egypte te ontruimen. Niet op
staanden voet natuurlijk, maar
langzamerhand, over een tijds
verloop van enkele jaren.
Tegelijkertijd begonnen in
Cairo moeizame onderhande
lingen over de herziening van
het oude verdrag van 1936
tusschen Engeland en Egypte,
dat niet meer aan de huidige
situatie voldeed.
Van de aanvag af zijn deze
onderhandelingen stroef ver-
ioopen en zelfs een tijdlang
opgeschort geweest. In d€
eerste plaats nam de Egyp-
tische Wafd-party, als verza-
melbekken van alle vurige na
tionalisten verreweg de mach
tigste partij in Egypte, niet
aan de besprekingen deel en
haar aanhangers hebben steeds
beweerd, dat alleen daardoor
al de onderhandelingen tot
mislukking gedoemd waren.
Daarbij komt, dat de Egyp
tische onderhandelaars niet
meer tevreden waren met het
Britsche besluit om Egypte te
ontruimen en nog verder gaan
de eischen stelden. Zij ver
wierpen by de bespreking over
een nieuw verdrag een bepa
ling, die de Britten het recht
f-eeft om ingeval de interna-
'ionale situatie dit noodig
maakt de Britsche troepen
weer naar Egypte te doen te-
rugkeeren. Zij wenschten, dat
met de evacuatie van Egypte
onmiddellijk een aanvang zou
worden gemaakt en dat zij
geen drie jaar in beslag zou
nemen. Bovendien wil Egypte
het Soedan-gebied ten Zuiden
van haar grenzen bij het land
inlijven en op zijn minst de
"uiteindelijke beslissing over de
status van het Soedan-gebied
voorloopig uitstellen.
Geen wonder, dat thans uit
Alexandrië het overigens nog
niet bevestigde bericht komt,
dat de Egyptische delegatie
de Britsche voorstellen voor
een nieuw verdrag heeft ver
worpen. Dat zou beteekenen,
dat Egypte een binnenlandsche
crisis tegemoet gaat, want de
huidige premier, Sydky Pasja,
heeft duidelijk doen uitkomen
te zullen aftreden, indien hij
zou falen in zijn opdracht een
nieuw verdrag af te sluiten,
Het beteekent ook, dat voor
Engeland, dat in het Nabije
C—ten toch al handen vol
heeft, thans weer nieuwe
moeilijkheden in Egypte op
doemen.
Het incident betreffende het
neerschieten van Amerikaan
sche vliegtuigen boven Joego
slavië en de protest-nota's
van weerskanten, die er het
gevolg van waren, zijn ken
merkend voor de vrij slechte
verhouding tusschen het nieu
we Joego-Slavië en de Angel
saksen. In normale gevallen
wordt zooiets langs diploma
tieke kanalen opgelost en niet
buiten zijn proporties opgebla
zen.
Zelfs maarschalk Tito heeft
zich in het openbaar met het,
incident bezig gehouden en
volgens radio Belgrado hier
over een verklaring afgelegd.
Elke dag vliegen niet alleen
toestellen van de burgerlrjke
luchtvaart, maar ook militai
re vliegtuigen in heele groe
pen boven ons grondgebied,
zoo sprak hij. Deze schendin
gen van ons grondgebied zyn
niet geëindigd, nadat ik de
zaak ter sprake heb gebracht.
Men vertelde mij, dat eerst de
nummers van de vliegtuigen
opgegeven moesten worden,
maar hoe kan men de merk-
teekens opnemen van een
vliegtuig, dat twee k.m. bo
ven de grond is.
Ons volk heeft de vrede
lief, aldus ging Tito dreigend
verder, al zullen sommige im
perialistische mogendheden
ons van het tegendeel beschul
digen. Maar wij willen geen
vrede tot elke prijs.
Ten slotte beklaagde hij
zich over de zonderlinge hou
ding van zekere staten die in
de oorlog naast Joego-Slavië
hebben gevochten.
De incidenten hebben er
niet toe bijgedragen Tito's
regiem, dat door de terecht
stelling van Michailowitsj toch
al veel crediet in de Ver. Sta
ten heeft verloren, in Amerika
aan populariteit te doen win
nen.
De reacties over het ge
beurde van de Amerikaansche
pers zijn fel en scherp. Een
New Yorks blad sprak van
een bestudeerde campagne van
vijandelijkheid en van een on
verklaarde oorlog. Een ander
blad ging nog verder en
noemde Tito 'n onbeschaamden
bandiet, waartegen maatrege
len genomen dienterrte worden.
Tegelijk waarschuwde het
blad echter, dat men Tito
voorzichtig aan moest pakken,
wil men niet het gevaar Ioo
pen, dat Tito's groote broer
zich met het geval gaat be
moeien.
Gen. Spoor weer vertrokken
De legercommandant. Lt.
Gen. S. EL Spoor, is Woens
dagmorgen om 12 uur van het
vliegveld Valkenburg naar Ba
tavia vertrokken.
Op het vliegveld Valkenburg
was. naast vele hoogwaardig-
heidsbekleeders, ook Z.K.H.
Prins Bernhard aanwezig.
Generaal Spoor, verklaarde
voor zijn vertrek, dat hrj vol
vertrouwen naar Indië terug
keert en dat hij dat vertrou
wen vestigde op de weten
schap, dat het overgroote deel
van ons de regeeringspolitiek
in Indië steunt.
Men verwacht dat het gezel
schap Zaterdag te Batavia zal
arriveeren.
MUZIEKCORPS SPEELDE
„CLANDESTIEN".
Weinnigen zullen het incident
je bemerkt hebben, dat tijdens
de voetbalwedstrijd Feijenoord
Curasao zich buiten de-krijt
lijnen afspeelde. Het harmonie
corps S.H.V., dat zoo kranig
het volkslied had gespeeld en
tijdens de rust pittige mar-
schen liet hooren. speelde blijk
baar ..clandestien" en kreeg
op last van hooger hand een
proces-verbaal van een rijks
rechercheur uit Den Haag. Be
doeld muziekgezelschap was
n.L wegens zijn optreden tij
dens de oorlog voor eenigen
tijd het spelen verboden.
DE EVACUATIE ZAL HERVAT WORDEN.
Verklaring
van Pieter 't Hoen.
Op een persconferentie wel
ke Dr. van Mook heeft belegd
heeft hg zich zeer optimistisch
betoond en hij vertrouwde er
op, dat, nog voor dat de toe
komstige onderhandelingen
zouden zijn begonnen (de re-
publikeinsche publicaties van
de laatste dagen hieromtrent
zijn zeer hoopvol) de evacuatie
uit het binnenland zou zijn
hervat.
Dr. van Mook verklaarde
voorts dat men verwacht, dat
de Commissie-generaal in de
eerste helft van September in
Indonesië zal arriveeren en Dr.
van Mook ging van de veron
derstelling uit dat de Commis
sie-generaal wel voldoende van
de algemeene toestand in Ne
derland op de hoogte zal zijn
om te weten welke overeen
komst voor de meerderheid
van de Staten Generaal aan
vaardbaar zal zijn.
DE CONFERENTIE TE
PANGAL PINANG.
Dr. van Mook verklaarde
tenslotte, dat hij persoonlijk
bij de conferentie te Pangal
Piang tegenwoordig zou zyn.
Op de conferentie zou de
mogelijkheid geschapen wor
den om op georganiseerde wij
ze van gedachten te wisselen
met de vertegenwoordigers
van die bevolkingsgroepen, die
tot nu toe nog niet zijn ge
hoord.
Deze vertegenwoordigt
zouden worden gekozen door
de politieke partijen of ande
re erkende organisaties bin
nen elke z.g. minderheidsgroep.
De besprekingen zouden zoo
wel betrekking hebben op de
algemeene politieke toestand
als op alle vraagstukken be
treffende die groepen zelf.
De vertegenwoordigers zul
len alle gebieden omvatten, die
onder geallieerde of Neder-
landsche contróle staan.
Het vertrouwen dat dr. van
Mook had inzake de evacuatie
wordt intusschen niet door de
feiten beschaamd, want uit
betrouwbare bronnen werd
Dinsdag verklaard, dat
overgebleven 654 geallieerde
krijgsgevangenen, wier evacua
tie uit 't binnenland was opge
schort, zeer spoedig naar de
onder geallieerde controle
staande gebieden zullen wor
den overgebracht.
PIETER 'T HOEN AAN
'T WOORD.
Intusschen laat niet alleen
Dr. van Mook een optimistisch
geluid hooren. Zoo heeft byv.
de Ned. journalist P. J. Goed
hart (Pieter 't Hoen) bij zijn
bezoek aan Djogjakarta ter
gelegenheid van ue verjaardag
van de republiek verklaard,
dat het onwaar was, dat de
toestand in het binnenland on
geregeld was.
.,Ik heb zelf de omstandig
heden gezien. Er hebben noch
schietpartijen, noch plundering
van huizen, noch moordpar
tijen noch wanordelijkheden
plaats", zeide hij.
Optimistische geluiden, die|
wij niet anders dan met vreug
de kunnen begroeten!
BRITSCH PROTEST BIJ
RUSSEN IN BERI-IN.
Tijdens een vergadering van
de plaatsvervangers van de le
den van de geallieerde be-
stuursraad. is een officieel
Britsch protest tegen anti-
Britsche artikelen, welke on
langs in dagbladen van de
Sowjet-sector van Berlijn zijn
Verschenen, ingediend.
°ostenrijk ziet af van
Zuid-Tirol.
Da minister van buitenland-
sche zaken van Oostenrijk heeft
zijn aankomst in Parijs ver
gaard, dat zijn land niet de
terugkeer van Zuid-Tirol tot
Oostenrijk zal eischen
Wel zal Oostenrijk opkomen
voor de rechten van de Duitsch
sprekende bevolking in dit ge-
bied, dat zooals bekend aan
Italië is toegewezen.
Amerikaansche nota
over de Dardanelles
Sowjel-eischen verworpen.
De Amerikaansche regee
ring heeft in de nota, welke
de waarnemend minister van
buitenlandsche zaken, Ache-
son, Maandag j.l. aan den
Sovjet-zaakgelastigde te Wa
shington Orechef, overhandig
de, het het verzoek der Sov
jet-Unie om een nieuwe over
eenkomst voor de Dardanellen,
welke alleen de Zworte-Zee-
mogendheden zouden teekenen,
en om vestiging van gemeen
schappelijke Turksch-Savjet-
Russische basis aan de zee
engten verworpen.
Ten aanzien van de vesti
ging van gemeenschappelijke
Turksoh-Sovjet-RussiscEhe ba
sés wordt in de Amerikaan
sche nota verklaard, dat Tur
kije de eerste verantwoorde
lijk moet zijn voor de verdedi-
fing van de zeeëngten. Indien
e engten worden aangevallen
of bedreigd, zou de internatio
nale veiligheid worden be
dreigd en de ontstane situatie
onder de competentie van den
veiligheidsraad der V.N. val
len.
De regeering der V.S- heeft
een nota. waarvan de strek
king overeenkomt met die der
nota aan de USSR aan alle
onderteekennaars van het ver
drag van- Montreux, behalve
Japan, doen toekomen.
Winston Churchill zal
Vrijdag met echtgenoote
dochter met vacantie naar
Zwitserland vertrekken.
PRIJSREGELING VOOR
PETTEN.
De prijsregeling voor petten
is gepubliceerd. De gewone pet
zal de gebruiker van 4.
tot 5.kosten. De duurste
gewone pet kost 7.50. Wan
neer men zelf stof en.voering
levert mag het maken niet
meer dan 3.50 kosten.
HOE KOMEN WIJ
VAN DE MAAN AF?
Waren het tot nu toe
Jules Verne-achtige fan
tasieën, die ons uitstap
jes naar de maan voor
spiegelden, de techniek
is thans zoo ver, dat
een interplanetaire ver
binding binnen het be
reik van het mogelijke
dreigt te komen. De
Duitschers hebben met
de V 2's een hoogte van
60 myl weten te berei
ken, de Amerikanen met
hun rackets 75 myl en
een snelheid van 3000
mijl per uur. Men bere
kent, dat deze bij de
huidige stand der tech
niek tot 8000 myl kan
worden opgevoerd. Maar
om een lichaam buiten
de aantrekkingskracht
van de aarde te bren
gen, is een snelheid van
24.000 mijl no9dig. Bin
nen 10 jaar zal men,
zoo zegt de „Manch.
Guard." zoover zijn; het
eenige probleem dat nog
niet is opgelost, is dat
van de terugreis. Mis
schien dat tegen die
th'd velen dit geen pro
bleem meer zullen -vin
den.
Duitsche ijzerindustrie
onder Britsch beheer.
Meeste fabrieken
onbeschadigd.
Sir Sholto Douglas, de Brit
sche opperbevelhebber in
Duitschland, heeft de gealli-
eerde bestuursraad van het
Britsche besluit, ,de geheele
Duitsche ijzer- en staaindus-
trie in de Britsche zóne over
te nemen, in kennis gesteld.
Een Britsche woordvoerder
van de geallieerde bestuurs
raad verklaarde: „Deze stap
is in overeenstemming met
artikel 12 van het Berlijnsch
protocol ter vestiging van een
stevige controle op de groot
ste Duitsche industrieën. Het
doel van het militair bestuur
de capaciteit der indus
trieën tot de behoeften in vre
destijd te reduceeren, de con
centratie van economische
maeht in handen van groote
concerns te verijdelen en de
industrie nimmer meer aan
hun vroegere Duitsche eige
naars terug te geven.,
Voorloopig zullen de huidige
directie en het personeel van
de ijzer, en staalbedrijven in
de Britsche zóne hun werk
moeten voortzetten onder lei
ding van het militair bestuur.
Een aantal fabrieken van de
Vereinigte Stahlwerke zullen
gesloopt worden.
Vier staalfabrieken in de
Britsche zóne z\jn aan de
Sowjet-Unie als herstelbeta
ling .aangeboden. Drie zyn ge.
accepteerd, de vierde werd ge.
weigerd. Ofschoon de Krupp-
fabrieken door bombardemen
ten zjjn vernietigd is er be
trekkelijk weinig schade aan
gericht in andere ijzer- en
staalfabrieken in de Britsche
zóne-
- Vrijdag en Zaterdag zal
de minister van economische
zaken. dr. G. W. M Heymans,
de mijnstreek bezoeken.
Vrijaf op 31 Augustus.
In vérband met blijkbaar
gerezen misverstand wordt
van officieele züde onder de
aandacht gebracht, dat de re
geering het op prijs zal stel-
n wanneer op de verjaardag
van H.M. de Koningin zoo
mogelijk de geheele dag
vrijaf wordt gegeven.
Zooals reeds gemeld zal,
voor zoover de dienst het toe
laat, het overheidspersoneel
op die dag verlof worden ge
geven.
GEEN MOTORRIJWIELEN
UIT DUMP.
Bij velen leeft nog de ver
wachting. dat binnen afzienba.
ren tijd motorrijwielen uit
dumps ter beschikking zullen
komen voor particulieren. Van
bevoegde zijde deelt men ons
hieromtrent mede, dat deze
verwachting niet verwerkelijkt
kan worden Wat er aan bruik
bare motorrijwielen uit de veel
besproken „dump deelen"
komt. is meer dan noodig yoor
militaire doeleinden, voor po
litie. brandweer, enz. Het heeft
dus geen zin, bij de rijksver
keersinspecties bereidverkla
ringen aan te vragen voor de
aankoop van een „dump"-mo-
torrijwiel".
Wereldschaaktournool,
BOTWINNIK MAAKT
REMISE.
Onder zeer groote belang
stelling van het publiek is
Dinsdag de zesde ronde van
het wereldschaaktournooi ge
speeld.
De uitslagen waren: Euwe
wint van Szabo, Yanowsky
van Vidmar, Flohr van Gui-
mard, Bernstein van Lundin,
Boleslafskiej van Steiner,
Kottnauer van Kotov en Euwe
en Botwinnik leiden nu met
5% punt uit 6.
De partijen BotwinnikDen.
ker, ChristoffelTartokoweri
en NajdorfStolz werden re
mise.
Vele N.S.B.-eigendommen „'ondergedoken".
Voor millioenen kwam te
voorschijn.
Er wordt veel geklaagd
over de hooge kosten, die de
byzondere rechtspleging met
zich brengt en daarom kan
het wellicht nuttig zijn eens
de aandacht te vestigen op
een kant van «deze zaak, die
een compensatie biedt voor het
vele geld, dat aan de bewa
ring en berechting der poli
tieke misdadigers ten koste
moet worden gelegd. Wij be.
doelen hier het opsporen en in
beslag nemen van de bezittin
gen, die deze lieden, als vrucht
van hun politieke foute ac
tiviteit, hebben verworven.
Het "tribunaalbesluit houdt
in, dat het vermogen van de
veroordeelden geheel of ge
deeltelijk kan worden verbeurd
verklaard. Wil deze bepaling
echter eenige uitwerking heb
ben. dan moet er worden ge
zorgd dat er hangende de be
rechting geen eigendommen
verdwijnen, waartoe de arres
tanten onder beheer worden
gesteld.
Velen van hen hebben echter
reeds vóór het einde van hun
„heerlijkheid" gezorgd, dat zrj
na hun vrijlating nog iets
achter de hand zouden heb
ben. Het zijn deze weggestop
te eigendommen, waarnaar
door verschillende organen ge
zocht wordt. Deze diensten
zijn thans samengebracht in
de centrale vermogensop
sporingsdienst en ook de P.
R.A-agenten zullen, wanneer
de omstandigheden ertoe lei
den, beslag leggen op derge
lijke eigendommen, om ze dan
over te dragen aan de ver
mogensopsporingsdienst.
Op deze wijze werden in de
afgeloopen tijd zeer aanzien
lijke bedragen opgespoord en
in beslag genomen.
Bij dit zoeken hebben zich
vele interessante gevallen
voorgedaan.
HET GEVAL BOER.
Boer had jarenlang zijn
beste krachten gegeven aan
het veilen en wegwei-ken van
goederen, toebehoorende aan
Joden en buitenlanders. Hierbij
heeft hij kans gezien een en
ander „achterover te druk
ken". Na veel speuren en
vragen kwam men er achter
waar. Hij had het verstopt en
toen kwam voldoende voor de
dag om er 'n klein warenhuis
mee te bevoorraden, afgezien
van goud en zilver, benevens
kostbare camera's, die men
gewoonlijk in warenhuizen niet
vindt. Alles bij" elkaar bedroeg
dit spaarpotje eenige tonnen
gouds.
Wetsontwerpen tot grondwetswijziging.
Veranderingen
In Art. 203 en 192.
Bij de Tweede Kamer zijn in
gediend twee wetsontwerpen
tot verandering van de artike
len no. 203 en 192 der grond
wet.
In het eerste ontwerp wordt
o.m. voorgesteld artikel 203
der grondwet aldus te lezen
„Na de afkondiging dezer
wet wordt binnen twee maan
den een verkiezing gehouden
voor een kamer voor grond
wetsherziening. Deze kamer
overweegt dat voorstel en kan
niet dan met de stemmen van
drie vijfden van het aantal le
den de aan haar overeenkom
stig voornoemde wet voorge
stelde verandering aannemen".
Voorts wordt voorgesteld na
artikel 203 drie artikelen in te
voegen. Daarin o.m. wordt
vastgelegd, dat de kamer voor
grondwetsherziening niet mag
beraadslagen of besluiten, zoo
niet tenminste drie vijfden van
het aantal leden tegenwoordig
is en dat de leden der kamer
voor grondswetsherziening af
treden op de dag, volgende op
dien. waarop tot aanneming
of niet-aannemen van het voor-
stel is besloten.
In het tweede ontwerp wordt
voorgesteld artikel 192 der
grondwet als volgt te lezen
,,De dienstplichtigen, niet
vallende onder artikel 191,
mogen zonder hunne toestem
ming niet dan krachtens eene
wet naar Nederlandsch-Indië,
Suriname en Curasao worden
gezonden".
De tekst van het huidige ar
tikel 192 luidt aldus„de
dienstplichtigen te land mo
gen niet dan met hunne toe
stemming naar Nederlandsch-
Indië. Suriname en Curasao
worden gezonden".
Artikel 191, waarnaar in art
192 wordt verwezen, luidt als
volgt ,.de dienstplichtigen
ter zee zijn bestemd om te die
nen in en buiten Europa. Aan
de dienst, door hen in Neder
landsch-Indië, Suriname er
Curasao te vervullen, worden
door de wet voordeelen ver
bonden".
De Atheensche politie
heeft vierhonderd personen ge
arresteerd in verband met de
rnoor^ op twee nationalist/.
Voorts zyn weer twee dood
vonnissen uitgesproken, waar
mee het aantal executies tot
zesendertig is gestegen.
GOED ZEEUWSCH EN TOCH PRACTISCH.
Uitslag van een
studieprijsvraag.
WAT is het kenmerkende
van een Zeeuwsche
boerderij
Zijn het de zwarte muur
vlakken met de witte deur-
omlystingen, is het de dwars-
deel, of zijn het de specifiek
Zeeuwsche kleuren?
De Stichting van de Land
bouw in Zeeland heeft bij het
uitschrijven van haar studie-
prijsvraag voor 2 Boerderijen
een omvangrijke opgaaf op
zichzelf de bepaling ge
maakt. dat het ontwerp een
Zeeuwsdh type boerderij moest
zijn; en een groot deel van
de inzenders heeft in uitwen
dige bijzonderheden datgene,
wat zcxo in het algemeen de
toerist opvalt, het kenmerken
de voor de Zeeuwsche boerde
rij gezien. Een ontwerper
hield zelfs zoo angstvallig aan
de traditie vast, dat hij, zicih
de breede schuren van zwart
geteerde planken herinnerend,
voorschreef, dat een gebouw,
bij gebrek aan hout, opgetrok
ken uit baksteen, zwart ge
schilderd moest worden. Een
niet zeer voor de hand liggend
en logisch procédé.
Anderzijds kan ook een mo
derne Wieringermeerboerderij,
angstvallig in de Zeeuwsche
kleuren uitgevoerd, niet als de
Zeeuwsche boerderij van de
toekomst beschouwd worden.
Wanneer men de toekom
stige i*ichtlynen zoekt voor de
boerderijbouw in Zeeland, zal
men de Zeeuwsche boerdery
in de eerste plaats moeten
zien als en enkel of een com
plex bedrijfsgebouwen bestemd
voor een typisch gemengd be
drijf; daarbij natuurlijk reke
ning houdend met de geleide
lijke vervorming, die dit be
drijf in de toekomst zal onder-
gaan in verband met de me
chaniseering.
Het was deze zyde van het
boerderijenprobleem, waarop
door prof. ïr. H. T. Zwiers uit
Delft, voorzitter van de jury,
en den heer A. D. van Eek,
directeur van het Bureau We
deropbouw Boerderijen, die
eveneens deel van dé jury
uitmaakte, de nadruk werd
gelegd- Een gemakkelijke op
gaaf bood het probleem, zoo
f ezien zeker niet. En het is
ypeerend, dat in Engeland
een, in verband met dezelfde
vrhag, benoemde commissie
van onderzoek, niet heeft kun
nen uitvinden, hoe de boerderij
van de toekomst, die o.m. ge
bouwd zal zijn met het oog op
concurrentie met soortgelijke
bedrijven in alle deelen van de
wereld en met de voortgaande
mechanisatie iets van een fa
briekje zal krijgen, er zal uit
zien. Ook de Nederlandsche
architecten, waarvan er
wellicht door de groote drukte
in het bouwbedrijf te wei
nig aan de studie-prnsvraag
deelnamen, hebben niet dat
project geleverd, dat men voor
de toekomst als richtgevend
"kan beschouwen.
Niettemin kan men in de
109 ontwerpen die zyn binnen
gekomen wel aanwijzingen
vinden voor de toekomstige
boerderij in Zeeland. Variatie
was er in de modellen overi
gens wel te vinden. Naast het
bekende stolpmodel, geïnspi
reerd op de boereribehuizing
van Schouwen, zag men inge
wikkelde complexen van be
drijfsgebouwen. Naast hout en
baksteen,, werd beton en
staal voorgeschreven. Men zag
groote daken en kleine daken,
gedekt met pannen, stroo of
golfplaten. Er was zelfs een
boerderij geheel in geteerde
stalen golfplaten uitgevoerd,
een landbouwfabriek in groot-
schen styl, waarin men van
het traditioneele Zeeuwsche
„hóf" niets meer terug vond,
een ontwerp onder het motto
„keet", dat vooi'al wegens het
nieuwe tot de bekroonde be
hoorde.
In het algemeen was
echter een tikje te weinig ori
ginaliteit en durf in de ont
werpen- Zeeuwsche details
zonder een frisch idee. Een
vasthouden aan de traditie,
ook wanneer dit economisch
niet langer verantwoord is.
Voor de afdeeling kleinbe
drijf hadden verscheidene in
zenders de oplossing gezocht
in een groote breede schuur,
met de tas in het midden eii
terweerszijden de stal en de
deel. Een oplossing, die alleen
goede resultaten geeft bij een
bepaalde vexhouding van
landbouw en veeteelt in het
bedrijlf, wanneer de inhoud
van de tas en de lengte van
de stal met elkaar in overeen,
stemming zijn. Als basis wat
een dergelijk ontwerp dan ook
niet geschikt.
Een andere mogelijkheid
bleek een smaller type boer
derij, waarbij schuur en wo
ning onder een kap gebracht
waren met hier achter de tas-
ruimte. Dit type is voor alle
verhoudingen geschikt en kan
een aanwijzing bevatten voor
de richting waarin het ge
mengd bedrijf van kleiner
formaat zich mogelijk zal ont
wikkelen.
Enkele van de ontwerpen
voor het grootbedrijf waren
2 MILLIOEN
GEDOKEN".
,ONDER-
zonder meer een vergrooting
voor die voor het kleinbe-
dryf.
Andere projecten lieten de
aard van het gemengde bedrijf
sterk naar buiten blijken in
afzonderlijke gebouwen of
aparte vleugels voor de ver
schillende afdeelingen.
Van de 8 bekroonde ontwer
pen sloten de pi'ojecten voor
het kleinbedryf zich tamelijk
bij het gangbare type boerde-
i'ij aan; één ervan had zelfs
het typische kleine deurtje in
de groote mendeuren, in de
traditioneele vorm gehand
haafd.
De ontwerpen voor het
grootbedrijf vertoonden behal
ve het reeds genioemde voor
gebouwen in gegolfd plaat
ijzer, om. boerderijen, die
zich met haar lage scthuurdak
en kleine ramen sterk bij het
Zeeuwsche type aansloot, met
open schuren in hangarmo
del; een bedrijf ondergebracht
in een complex van aparte ge
bouwen. Ontwerpen, die allen
hun voor cn tegen hadden en
die in de practijk getoetst zul
len moeten worden.
Of de geprojecteerde boer
derijen in het Zeeuwsche land
schap zullen verschijnen, zal
voor een belangrijk gedeelte
bepaald worden door de rege
ling van de schadevergoedin
gen.
In ieder geval zullen binnen
de algemeene normen door het
Bureau Wederopbouw Boerde
rijen gesteld, de boer en de
architect samen moeten wer
ken om ten slotte te komen
tot een boerderij, die aan de
eischen van een modern bedrijf
voldoet, een boerdery waarop
men met bedrijven iri Austra
lië en Canada kan concuxree-
ren en die toch een Zeeuwsdh
„hof" is.
Een opgaaf, aan de oplos
sing, waarvan deze studie
prijsvraag van de Zeeuwsche
Stichting voor de Landbouw
zeker voor een belangryk deel
zal hebben bijgedragen.
Van geheel anderen aard
was de zaak van een collabo
rateur, die aan de Duitschers
enorme hoeveelheden camou
flage verf heeft geleverd en
daaraan zeer veel geld heeft
verdiend. Aanvankelijk bleef
dit geld onvindbaar. Geduldig
speuren en ondervragen leidde
het spoor naar familieleden
van den betrokkene en ten
slotte slaagde een rechercheur
er in thuis te komen met een
trommel, waarin voor ander
half millioen gulden (beurs
waarde) aan uitstekende Ne
derlandsche aandeelen waren
geborgen, een buit, die later
werd aangevuld met nog eens
een half millioen, die eveneens
bij een relatie was „ondergedo
ken".
EEN SPROOKJE UIT
DUIZEND-EN-EEN
NACHT.
Een van de sensationeelste
gevallen was dat van het lee-
ge huis in Den Haag, waarin
de buren 's nachts geklop
hoorden, Zjj vertrouwden de
zaak niet en waarschuwden
eenige rechercheurs van de
P.R.A., die een onderzoek in
stelden. Zij vonden iemand,
die bezig was de vloer op te
breken, om daaronder verstop
te zaken te voorschyn te bren
gen. In het bewuste huis had:
namelyk een N.S.B.'er ge
woond, die zyn „vei'diensten"
belegd had in juweelen en deze
waren het, die onder de vloer
verborgen lagen.
Deze buit was werkelijk min
of meer fantastisch. Er was
vrijwel geen artikel uit de
juwelierswinkel, dat niet ver
tegenwoordigd was, van das
spelden tot horloges, van arm
banden tot oorknoopen, kort
om een stroom edel metaal en
gesteente, een sprookje uit
duizend-en-één-nacht waardig.
Alles bijeen genomen mag
men waarlijk niet zeggen, dat
de byzondere rechtspleging al
leen maar geld kost, er ko
men ook gelukkig aanzienlijke
bedragen binnen.
EEN BLINDE KAN
WEER ZIEN.
In Engeland woont
een 23-jarig meisje, dat
sinds haar 14e jaar zeer
slecht zag en soms zelfs
maanden geheel blind
was. Zij kan nu weer
zien en weldoor de
oogen van een op D-
day gesneuvelden sol
daat.
Tn het oogheelkundig
ziekenhuis te Manches
ter is namelijk het
hoornvlies van den sol
daat in het oog van het
meisje overgebracht. Zij
kan thans weer de klein
ste letters lezen!
Goering nogmaals in de
getuigenbank.
Hermann Goering is in Neu
renberg weer in de getuigen
bank verschenen. Het tribu
naal had zijn verzoek, opnieuw
te getuigen, ter weerlegging
van de verklaringen van een
SS-arts, ingewilligd. De arts
beweerde, dat Goering toege
stemd had in, of afgeweten
had van experimenten, waarbij
menschen uit concentratiekam
pen als proefkonijnen moesten
dienen.
Goering zeide o.m.: „Duizen
den bevelen zijn namens mij
uitgevaardigd, zoodat ik niet
alle bijzonderheden weet".
Met trots vervolgde hg:
„Men wist in Duitschland heel
goed, dat, wilde men iets be
reiken, men eenvoudigweg
moest zeggen: „De rijksmaar
schalk wil het hebben". Ik
had een byzonder departement
gevormd, dat misbruik van
mijn naam moest verhinderen".