PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Stettinius wil niet meer voor
„boodschapjongen'' spelen,
BETERE VERHOUDINGEN TUSSCHEN
INDONESISCHE REGEERING EN WERXCOMITé
GEWENSCHT?
Het werk der Volkshoogescholen
Protesten van gerepatrieerden.
Onfortuinlijk Oosi-Walcheren
Het eerst ondergeloopen het laatst droog.
Hoofdredacteur O. Baütntljn (met
redactioncele medewerking van dr.
W. H. Beckenkamp), Uitgave: Stich
ting P-Z.C., Middelburg Druk: firma
F. van dc Velde Jr.. Vlissingen.
Commissie van Bijstand J. L. van
Leeuwen, Ds- M L. W. Schoch, Vlis
singen.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon
en feestdagen.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKtNSCHE COURANi S»
Zaterdag 1 Junt 1946
189e Jaargang Nummer - 26
ABONNEMENTSPRIJS t aft cent per
week. 3.20 per kwartaal, franco
per post, 1 3.45 per kwart laL
Losse nummers 5 cent. AÜVER-
Walstraat 58-60, tel. 10 (2 lijnen) Middelburg: Londensche Kaai 29, tel. 2077 en 2924. Goes Turfkade 15. tel. 2475 Oostburg - ürateniastraal 3. Terneuzen: Brouwerijstraat 2. Postrtkenlng nr 359300 P.Z.C-. Middelburg.
NOGMAALS DE
COMMUNISTEN EN DE
SUIKER
Naar aanleiding van ons
hoofdartikel „De Communisten,
de Suikfer en het Kabinet"
ontvingen wij van het dis-
trictsbestuur van de E.V.C.
een beschouwing over hetzelf
de onderwerp, met het ver
zoek, deze te publiceeren 'om
dat eenzijdige voorlichting er
allerminst toe bijdraagt, een
duidelijk beeld van de situatie
te geven.
Helaas, het stuk is te groot
om het in zijn geheel op te
nemen en wij betreuren dit,
omdat de repliek in hoof-
schen, geestigen vorm is ge
goten. De tekst is nl. dezelf
de, als die van ons artikel,
met dit verschil, dat telkens
precies het tegendeel wordt
verklaard. Schreven wij, dat
we net zonder suiker moeten
stellen, omdat de E.V.C. moet
winnen, de E.V.C. wijdt het ge
mis aan het feit, dat de ha
venmagnaten moeten winnen
en de arbeiders worden uitge-
sloten van elke medezeggen
schap. Stelden wij ons op het
standpunt, dat C.P.N, en E.
V.C. in wezen identiek zijn, de
E V.C. is van oordeel, dat het
wel degelijk totaal verschil
lend instellingen zrjn, van wel
ke de laatste zich ten doel
stelt de belangen der arbei
ders te behartigen. Schreven
wij, dat de E.V.C. door deze
stakingen het land een schade
toe brengt, die wellicht in
geen jaren hersteld kan wor
den, de E.V.C. verklaart, dat
de samenwerkende vakver-
eenigingen, de Rijksbemxdde-
laars, de Stichting van den
Arbeid en de regeering. de aan
brengers van deze schade zijn.
Ten slotte wordt het een leu
gen genoemd, dat de staking
aan de Wester Suiker Raffi
naderij de oorzaak is van het
suikertekort en wordt uitein
delijk verklaard, dat niet de
regeering haar nanden in on
schuld kan wasschen, maar de
E.V.C., omdat alle schuld bij
de regeering berust.
Zooals gezegd, het stuk is
in geestigen vorm - gesteld.
Maar het gaat ten slotte niet
om den vorm, maar om de
feiten. En met de lezing, die
het districtsbestuur der E.V.C.
hiervan geeft, kunnen wij het
helaas niet eens zgn.
De staking der havenarbei
ders immers is niets anders
dan een sympathiestaking
met de zeelieden, wier geva-
renvergoeding is ingetrokken
op grond van een door de
Rijks bemiddelaars opgestelde
regeling der loonen, die voor
deze zeelieden aanzienlijke
verbeteringen inhield. Dat de
arbeiders daarin geen mede
zeggenschap hadden en ook
niet zouden hebben inzake de
positie der havenarbeiders, is
onjuist, omdat de samenwer
kende vakvereeniginen wel de
gelijk geraadpleegd zijn
en bovendien deze stakingen
jten scherpste veroordeelen.
Dat er geen nauwe band
bestaat tuscchen de C.P.N.
de E.V.C., zal wel niet
breeden kring worden ge
loofd, en dat de E.V.C. het
gelijk in handen heeft cn de
drie groote samenwerkende
vakvereenigingen, de Rijksbe
middelaars, de regeering en
de Stichting van den Arbeid
er naast zgn, vermoelijk even
min.
Natuurlijk is het suikerte
kort geen gevolg van de sta
king in de Wester Suiker Raf
finaderij. Wij hebben dat ook
niet gezegd, maar er op ge
wezen, dat als gevolg van de
stalling der havenarbeiders tal
van schepen niet gelost kon
den worden. En déardoor ont
stond in de raffinaderijen het
tekort aan ruwe suiker, dat
Zich thans wreekt.
Overigens nogmaals een
woord van lof voor den pret-
tigen toon van het schrijven
van het Districtsbestuur. Als
de E.V.C. in het Westen dit
zelfde prettige karakter eens
aan haar houding en manier
van actie voeren wist te ge
ven, zou het dan niet wat be
ter met de onderlinge samen
werking gaan
Het Wereldgebeuren
SIAM BESCHULDIGT FRANKRIJK VAN
AGRESSIE.
LAGERHUIS KEURT SOCIALISTISCHE
MAATREGELEN GOED.
HOE DE BRITSCHE
ADAM OVER ZIJN
WEDERHELFT DENKT
„Wat is de voornaam
ste fout van de ge
trouwde vrouwen", zoo
luidde een vraag van het
Britsche Instituut voor
de publieke opinie aan de
getrouwde mannen van
Engeland. Ziehier een
kleine bloemlezing uit de
antwoorden:
Zeuren, vitten en trei
teren, (9
Zij praten te veel,
(7
Verwachten te veel
van hun man, moeilijk
tevreden te stellen,
(5
Maken zich te veel
zorgen, (5
76 gaf nog andere
antwoorden of kon geen
fouten vinden.
Stettinius. de Amerikaan-
sche vertegenwoordiger bij de
Vereenigde Naties is. volgens
een bericht uit New-York, on
verwachts afgtreden. Het Wit
te Huis bewaart over dit af
treden nog een volstrekt stil
zwijgen, maar het schgnt, dat
Stettinius niet tevreden was
over zijn betrekkingen met het
departement van buitenland-
sche zaken. Hg voelde zich te
veel behandeld als „boodschap
penjongen".
Stettinius, die door zgn rus
tig optreden en zijn heldere
uiteenzettingen een van de'do-
mineerende figuren uit den
Veiligheidsraad was, is een tijd
lang minister van buitenland-
sche zaken geweest tot hij in
Juli van het vorig jaar plaats
maakte voor Byrnes. Zijn af
treden heeft in de V. S. een
zelfde soort sensatie gewekt,
als het plotselinge aftreden
van Hurley, nu ongeveer een
half jaar geleden, dat ook een
gevolg was van een gespannen
verhouding met de ambtenaren
van het departement.
De Veiligheidsraad had bg.
na weer een nieuwe kwestie
voorgelegd gekregen, een ge
schil tusschen Siam en Frank
rijk.
De Siameesche eerste-minis.
ter heeft de Fransche troepen
in Indo-China ervan beschul
digd, verscheidene malen de ri
vier de Mekong te hebben over_
gestoken en daarna met geweld
Siameesch grondgebied te heb
ben bezet-
Hij noemde dit een welover
wogen agressie en een schen
ding van de Siameesche sou-
vereiniteit en heeft de zaak
aan den Veiligheidsraad voor
gelegd. Trygve Lie heeft daar
op aan de Siameesche regee
ring geantwoord, dat hij de
klacht moest terzijde leggen,
omdat Siam geen beroep had
gedaan op het handvest van de
V. N„ maar slechts had ver
zocht om hulp, sympathie er
medewerking. Lie wacht daar.
om tot een lid van den Veilig
heidsraad de zaak eventueel
te berde brengt en daar is
weinig kans op. Overigens is
van de zijde van het Fransche
Hooge Commissariaat de zaak
gekleineerd en gemeld, dat de
berichten betrekking hadden op
voorvallen van geringe betee-
kenis, ontstaan tijdens het te
rughalen van door bandieten
gestolen materiaal.
Na de critiek, die Gromyko
op den Veiligheidsraad heeft
uitgeoefend, heeft in een uit
zending van radio New-York
de bekende natuurkundige en
Nobelprijswinnaar Albert Ein_
stein, bij wiens naam men on
middellijk d^hkt aan zijn be
roemde relativiteitstheorie, den
Raad niet in staat genoemd,
om werkelijk doeltreffend in te
grijpen, en de V. N. geen wer
kelijke waarborg voor het
handhaven van den vrede.
Hij pleitte voor de oprich
ting van een federale wereld-
regeering en voor toenadering
tusschen de V. S. en de Sowjet-
Unie. In de V. S. is men echter
van meening, dat een grootere
toenadering tusschen deze twee
landen slechts het resultaat
kan zijn van een nieuwe ont
moeting tusschen Truman er
Stalin.
Langzaam maar zeker is ir
Engeland de Labourregeering
bezig haar socialistisch pro
gramma ten uitvoer te bren
gen en Albion in economisch en
sociaal opzicht een ander aan
zien te geven. Donderdagavond
heeft het Britsche Lagerhuis in
derde lezing het ontwerp van
wet op de nationale verzeke
ring aangenomen. Dit ontwerp
beoogt om eiken Engelschman
„van de wieg tot het graf" so
ciaal te verzorgen en wel tegen
betaling van een enkele premie
voor alle verzekeringen, waar
door de administratieve
rompslomp zooveel mogelgk
wordt beperkt. Tevoren had
het Lagerhuis de regeering ge
machtigd om een deel van of
zoo noodig de geheele ijzer- en
staalindustrie te nationalisee-
ren. Hiertegen verzette zooals
te begrijpen is, de oppositie
zich heftig, maar niettemin
werd het voorstel met groote
meerderheid van stemmen aan
genomen, waarna de geheele
Labourfractie uit volle borst
het strijdlied De Roode Vlag
inzette.
Eensgezind hebben de La
gerhuisleden verder besloten
zichzelf een salarisverhooging
toe te kennen; de jaarlijksche
vergoeding wordt verhoogd van
600 tot 1000 pond.
Vele leden, vooral de minder
gefortuneerden, klaagden, dat
zij na hun verkiezing aanzien
lijk in hun salaris achteruit
gegaan waren en iri het drukke
en dure leven in Londen giet
meer in staat waren de beide
eindjes aan elkaar te knoopen.
Hoewel er verzet tegen was is
dus thans aan deze klachten
tegemoet gekomen en kunnen
de leden zich weer aan hun
taak wijden, onbekommerd
door financieele zorgen.
Klopjacht op
gevaarlijken 17-jarige.
Een 17-jarige gangster,
die ondanks zijn jeugdi
gen leeftgd reeds misda
den van groot formaat
gepleegd had en reeds
een maand lang Rotter
dam onveilig maakte, is
eindelgk na een wilde
jacht gegrepen en veilig
opgeborgen.
Toen drie rechercheurs
hem in een woning wil
den arresteeren, sprong
hij met een vervaarlijken
sprong naar beneden en
na een worsteling wist hij
met achterlating van jas
en vestje in handen van
een rechercheur, te ont
nomen. Een volle over-
val-wagen moest eraan
te pas komen om hem
van huis tot hui9 op de
jagen.
Tenslotte werd de veel
belovende jongeman door
een schot in het been tot
overgave gedwongen.
Nederlandsche havenstaking
en Antwerpen.
De secretaris van het Alge
meen Belgisch Vakverbond
deelt mede, dat de Antwerp-
sche dokwerkers alleen goe-,
deren uit Nederlandsche sche
pen lossen, die bestemd zijn
voor België.
Goederen welke in Holland
gelost hadden moeten worden,
blijven dus onaangeroerd.
Sjahrir achf dc verdere ontwikkeling nog niet duidelijk.
20 Duitsche schepen
voor Nederland.
Het gedeelte van de Duit
sche handelsvloot, dat bestemd
is voor herstel-betalingen (on
geveer twee derde van de ge
heele vloot) is thans toegewezen
Nederland krijgt 6.59 van
de totale toewijzing; dit betee_
kent twintig schepen met een
totaal tonnage van 51.916 ton.
Aanvankelijk was slechts
49.400 ton toegewezen, doch de
Ver. Staten hebben vrijwillig
het aandeel, waarop zij recht
hadden, verminderd om dat van
andere landen -te verhoogen-
Het totaal aantal toegewezen
Duitsche schepen bedraagt 249
met een totale tonnage van
689.286 ton.
Besprekingen op
Celebes.
Volgens het Indonesische
persbureau ..Antara" heeft het
republikeinsche kabinet op 30
Mei in Soekarno's paleis te
Djogja een vergadering ge
houden. Dit heeft plaats ge
had, nadat Sjahrir met het
werkcomité een bijeenkomst
had gehad te Poerworedjo.
Het persbureau vermeldt
voorts, dat de kabinetszitting
zal worden voortgezet. om
alle zaken, die nog niet dui
delijk zijn te bespreken.
Sjahrir heeft verder aan
Antara medegedeeld, dat op
de bgeenkomst van het werk
comité over politieke en eco
nomische aangelegenheden,
zoowel als over de onderhan-
lingen met de Nederlanders, is
beraadslaagd.
Sjahrir heeft zgn meening
te kennen gegeven, dat het
.wenschelijk is, dat het Werk
comité zijn zetel zoo dicht
mogelijk by dien der regeering
zal vestigen, ten einde betere
verhoudingen tusschen beide
organen te verkrijgen.
Toen Sjahrir een vraag
werd gesteld over de mogelijk
heid, dat de Nederlanders niet
geneigd zullen zgn tot verde
re besprekingen, indien de hui
dige onderhandelingen niet tot
een resultaat zullen komen,
heeft Sjahrir geantwoord
„Dit is mogelyk, hoewel deze
zaak thans nog niet duidelijk
is".
Aneta teekent hierbij aan,
dat het bericht van Antara
niet mededeelt of het Werk
comité zijn permanenten zetel
naar Djogja of naar Batavia
zal overbrengen, welke beide
plaatsen zetel van de repu
blikeinsche regeering zgn.
Heden zou Sjahrir per vlieg
tuig naar Batavia terugkeeren.
Dr. VAN MOOK NAAR
MAKASSAR.
Men verwacht, dat Dr. van
Mook in begin Juni naar Ma
kassar zal gaan om met de
vertegenwoordigers der bui
tengewesten in de bergstreek
van Malino besprekingen te
voeren over den toekomstigen
status van het gebied.
Vijfjaren plan voor
Suriname.
Kosten f 40 milioen.
Gouverneur Brons heeft of
ficieel aan de Staten van Su
riname bekend gemaakt, dat
de rijksregeering heeft beslo
ten een wetsvoorstel in te die
nen, waardoor de regeering
in staat zal zijn een ontwerp
te maken voor een vijfjaren
plan voor de ontwikkeling en
het welzgn van Suriname.
De totale kosten voor dit
plan worden geschat op 40
millioen gulden.
1 KORTE PRED1CAT1E
Er is een goed boekje van J.
Papmieau Salm over kerkgan
gers en de critiek op hen. Het
begint zoo: „Ze gaan wel met
een vroom gezicht naar de
kerk, maar verder,.! '8 Zondags
doen ze zich mooi, voor, maar
pas op als je ze in de week te
genkomt. Als ze je bedriegen
kuntien, laten ze het niet. Al-
lenmaal huichelaarsdie
christenen, schijnheiligen. Het
is met de fijnenals met den
regenje moet er voor oppas
sen-
Dat zit maar in de kerk,
soms vlak onder den preekstod
maar er naar leven? Ho maar
het wordt ze goed genoeg
voorgehouden, maar pas op als
je 's Maandags zaken met ze
moet doen of wanneer je alt
arbeider bij ze werken moet".
Wat is hier vam waar? Veel
of weinig of niets
Wat is de waarde van het
geloof in ons gewone, dage-
lijksche leven Ook nu kort
na den Hemelvaartsdag.
Velen willen met genoegen
gelooven, dat destijds de per
soonlijke ontmoeting met en
aanraking van Jezus een on
gedachte verandering te weeg
gebracht heeft in het leven van
zijn tijdgenootenZy'n woord
hypnotiseerde. Zgn blik vertee
derde. Zijn hand genas. Maar
als de historische Jezus een
maal verdwenen is, is 't volgens
hen uit met zijn invloed. Na
den Hemelvaartsdag behoort
HU tot de helden van een dap
per, oud verleden.
Het getuigenis van den Hei.
delbergschen Catehismus
anders. „Naar Zijn menschelij-
ke natuur is Jezus niet meer
op aardeviaar naar Zijn God
heid, majesteit, genade
Geest !'kt Hij nimmermeer
van ons"-
Let wel: nimmermeer!
Dat is: van dag tot dagvan
oogenblik tot oogenblik.
De fieloovige is nooit alleen
Mijn geloof verbindt en ver
eenigt mij met Jezus. Het ge
loof in Jezus brengt mij God na
bij en brengt mij nabij God en in
God nabij alles en allen Het
geloof geeft my de blijdschap
en de vrijheid om al mijn le
vensomstandigheden van nu en
vroeger en later te zien in het
licht van Gods onmetelijke ge
nade, die my altijd begeleidt en
beschermt en bezielt-
Zoo onvergelijkelijk groot
is de zegen van het gel-oof in
het leven van allen dag.
B.
WIJ LEVEN TE VEEL LANGS ELKANDER HEEN.
Binnen kort ook
in Zeeland.
Het ziet er naar uit, dat
ook Zeeland een Volkshooge-
school zal krijgen. Dinsdag
hebben enkele heeren uit an
dere deelen van ons land een
bezoek gebracht aan Goes en
Middelburg en daar voor be
langstellenden een uiteenzet
ting gegeven van het Volks-
hoogeschoolwerk. Op deze uit
eenzetting konden we hooren,
dat waarschijnlijk Aardenburg
in Zeeuwsch-Vlaanderen zal
worden uitverkoren om de eer
st© Zeeuwsche Volkshooge-
school binnen haar grenzen
gevestigd te zien.
Wat is en wil eigenlijk de
Volkshoogeschool Wie het
woord school leest, zal onwil
lekeurig denken aan lessen en
lezingen, aan populaire colle
ges, aan verbreding van ken
nis en wetenschap in wijderen
kring dan de zuiver universi
taire. Dit is inderdaad het doel
van de bekende Volksuniversi
teiten. De gedachte echter, die
aan de V.H.S ten grondslag
ligt, is ten deele anders en
meer in overeenstemming met
de eischen van onzen tijd.
HET DOEL.
De V.H.S. wil jonge volwas
senen tusschen 18 en ongeveer
30 jaar vormen, opvoeden en
bezielen tot een sterk saam
horigheidsgevoel en een groot
veran t woordelij kheid sbesef
Niet alleen door het geven
van lessen, waarin voor aller
lei sociale, cultureele en ge
westelijke problemen belang,
stelling wordt gewekt, maar
vcoral ook door het scheppen
van contact tusschen jonge
menschen uit verschillende om
geving. Zij wil in de practijk
trachten te leeren, hoe een
samenleving slechts kan bloei
en als ieder persoonlijk en
allen gemeenschappelijk zich
er voor verantwoordelijk ge
voelen. Nog al te veel leven
de verschillende bevolkings
groepen volkomen langs elkaar
heen. Wat weet soms de arbei
der van het leven en de ge-
dachtenwereld van een boer.
Een reeks van grieven.
Het Ned. Verbond van Ge-
repatrieerden, dat de belangen
behartigt van de uit Duitsch-
land teruggekeerde gedwon
gen tewerkgestelde arbeiders,
heeft Donderdag in Den Haag
een bgeenkomst gehouden.
Daarin werd erop gewezen,
dat deze arbeiders vaak ten
onrechte als collaborateurs
worden behandeld. Voorts
werd er melding gemaakt van
een brief aan den minister
raad, waarin namens de 400.000
Nederlanders, die gedwongen
in Duitschland werkten, ge
pleit Wordt voor vlottere te
werkstelling in Nederland, on
der meer door de werkgevers
te verplichten hun oude perso
neel weer aan te nemen. Ver
der wordt gepleit voor een
snelle en betere terugbetaling
van de aan de grens ingele
verde gelden, op teruggave
van de aan de grens in beslag
genomen goederen en op ver
strekking van extra kleeding
en schoeisel aan diegenen, die,
Ten slotte wordt aangedron
gen op vervoer van het stof
felijk overschot naar Neder
land van diegenen, die in
Duitschland zijn overleden.
Ten aanzien der in beslag
genomen goederen wordt o m.
gezegd, dat voorwerpen, welke
aan de grens zijn afgenomen
van repatrieerenden, zooals
muziekinstrumenten, rijwielen,
radiotoestellen enz., thans in
gebruik zijn bij ambtenaren on
zer regeering. Deze voorwer
pen zijn door de gerepatri
eerden vaak in Duitschland
gekocht, omdat zij geen ver
trouwen hadden in de stabili
teit van de rijksmark.
Vervoer per as gaat
meestaken.
Gistermorgen heeft een aan
tal chauffeurs van verschillen
de goederen-vervoerbedrijven
te Amsterdam geweigerd „be
smette" lading van de haven
naar de stad te vervoeren. De
directies dezer bedrijven onder-
de
De tragedie van de
oude huizen.
Langs de afgekalfde helling
van den Trekdijk, de dgk, die
tijdens de inundatie de droog-
gebleven sector van Walche-
ren tegen de „binnen7.ee" be
veiligde, dalen we af in het
nu drooggekomen gebied: het
onfortuinlijke Oost - Walche
ren, dat het eerst onderliep
e. bij do dichting van Rara-
mekens, het laatst droog
kwam.
Rondom de kreken, die zich
nog achter den nieuwen dyk
bevinden, heeft zich een de
cimeters dikke zandlaag op de
landeryen afgezet. Daarachter
komen de slibvelden, over
woekerd door de mosselen en
mynenvry op ruim 2500
onvindbare landmijnen na-
Mosselen bedekken ook de
povere resten van het „Hof
Rammekens", hier onder aan
den dijk, waartusschen een
pad begint in de richting van
Rittliom, een slingerende
strook fyngereden schelpen
gruis dwars door de golvende
mosselvelden.
Terweersziiden van dit onre
gelmatige pad duikt hier daar
de bovenste helft van wat
■dood, in den wind rammelt,
struikgewas op en een eind
verder een deel van 'n rcheef-
gezakten onherkenbaar verroes
ten wegwyzer En wanneer dan
op een gegeven oogenblik
straatsteenen door de kleilaag
Schemeren, realiseeren we ons.
dat .dit pad, zoo niet over, dan
toch in de nabijheid van een
vroegeren straatweg moet loo-
pen. Een weg, die ten slotte,
onder Ritthem, geheel schoon
gemaakt uit de sliblaag te
voorschijn komt.
RITTHEM,
IN ELKAAR GEZAKT.
Ritthem, het verdronken een.
tram van deze desolate streek
Geenvierkante decimeter van
dit dorp is tijdens de inunda
tie geheel drooggebleven, uit
gezonderd dan de kleine
vluchtheuvel bij de kerk, waar
op de enkele inwoners, die
achterbleven, tevergeefs tracht
ten groenten te kweeken. Vijf
tig procent van de woningen
dorpshuizen en vele' boerderij
en Welzinge, Landlust, Kruyt-
molen en Rammekens o.m.,
werden volkomen verwoest en
van de overgebléven huizen is
er geen enkel onbeschadigd.
De voorgeveltjes onder de
doode linden in de dorpsstraat
lijken nog wat, maar wanneer
we de huisjes binnengaan of
de gelagkamer van de dorps
herberg „met volledige ver
gunning" (waarin men tijdens
de inundatie op een plankier
de koeien in veiligheid heeft
trachten te brengen) staan we
na eenige stappen alweer in
de open lucht de achterkan
ten van de oude huizen, die boerderijen zetten.
op het Noorden lagen, ontbre
ken; ze zijn eenvoudig in elk
aar gezakt. De tragedie van
juist de oude huizen, waarvan
de kalkachtige cement in het
zoute water oploste.
Het alles in ouderdom over
treffende, 15de eeuwsche kerk
je, dat op het hoogste punt
van het dorp bg' springvloeden
ook nog 1 meter water had,
heeft ech'ter geen schade ge-
kregen, geen andere schade
dan een dikke laag slib, die
door de daadwerlielg'k helpen,
de ploeg Denen uit Souburg,
uit de kerk en vele andere ge
bouwen is verwijderd. Vlak bij
den toren, in den modder staat
de klok, die n Groningen
werd teruggevonden en bin
nenkort haar verheven plaats
weer zal innemen.
Van den toren zelf ziet men
in nog wijder kring, wat Rit
them verloor: achter den
„Boomdijk", waarop een en
kele levende boom, temidden
van de doode, zijn bestaan
tracht te rekken, zoekt men
tevergeefs naar de bekende
uitspanning „De Schoone
Waardin"; wat verder ligt het
Fort Rammekens, zelf ge
spaard, maar met volkomen
verknoeide omwallingen de
Ritthemsche molen mist zgn
kop en wieken. Alleen de bun
kers staan massief en onaan
getast tusschen wrakken van
schuurtjes en puin.
„RITTHEM HERRIJST".
Maar ook de wrakken zullen
weer opgebouwd worden. Het
bureau Wederopbouw Boerder-
en zal waarschijnlijk 47 nood-
Gewone noodwoningen zul
len in Ritthem niet komen
wel bestaat er een plan voor
definitieven herbouw aan een
nieuw te projecteeren weg,
evenwijdig aan de dorpsstraat.
De gevels van de rij van
10 woningen, die hiervoor door
Ir. F. H. Klokke ontworpen
zijn. zijn hij het karakter van
het dorp aangpast en geen
van allen gelijk; 5 van deze
woningen zijn bij het Bouw
plan '46 definitief toegewezen.
Ook voor de geheel verslib-
Begraafplaats werd een
nieuw plan ontworpen.
Van groote waarde voor
Ritthem, vooral in verband
met den aanleg van nieuwe
verbindingswegen met Middel
burg en Vlissingen, zou de
eventueele aanleg van een
vliegveld in dezen z.g „Zaai-
hoek" zijn.
Belangrijker evenwel dan
alle opbouwplannen is de
moed van de Ritthemers zelf,
die ongebroken is.
Oost-Walcheren immers is
nu droog, zoo radicaal droog,
dat de grond er, door de on
telbare diepe spleten, uitziet
als een mozaïek. De grond is
kapot, de boomen«zijn kapot,
de huizen kapot
Maar wanneer we het dorp
langs den Souburgschen weg
een en als net ware dooi
de puinhoopen uitgeleide wor
den gedaan, is een van de
laatste dingen die we zien,
een bejaard boertje, dat de
overblijfselen van zgn huis
geordend heeft tot nette sta-
jaar
mee straks opnieuw den her
bouw te beginnen 1
de boer van den ambtenaar en
de ambtenaar van den arbei
der. Kennen Protestanten, Ka
tholieken en onkerkelgken en
menschen uit verschillende
partgen niet vaak alleen een
caricatuur van eikaars over
tuiging? De V.H.S. wil nu in
een mooie, rustige omgeving,
ver van alle stadsgewoel,
jonge menschen van allerlei
rang en stand, uit verschillend
levensmilfeu gedurende eenige
weken of soms ook korter in
internaatsverband bneen bren
gen om een wereld op zich
zelf te gaan vormen en het
leven met elkaar te deelen.
OOK PRACTISCH WERK.
De cursussen, die dan gegeven
worden, worden afgewisseld met
practisch werk, met handen
arbeid, zang en muziek, sport
en gymnastiek. Op de onder,
linge besprekingen en vragen-
avonden komen alle vragen
naar voren, die in de jongeren
zelf leven en waarvoor ge
meenschappelijk naar de beste
oplossingen en uitwegen wordt
gezocht. In het samenzijn van
de verschillende groepen wordt
daarbij niet gezocht naar het
verkrijgen van een gemeen
schappelijke overtuiging; inte
gendeel, duidelijk komt naar
voren, dat ieder persoonlijk
gedragen wordt door een sterk
geloof en een eigen principiee-
le overtuiging, maar daarnaast
komt naar voren, hoeveel wij
als Nederlanders ook gemeen
schappelijk aan Nederlandsche
waarden hebben.. De student
zal vaak verbaasd staan over
de gezonde opvattingen van een
gewonen arbeidersjongen en de
arbeider, die in den student
slechts een klein kapitalistje
zag, levend op de kosten van
ipa, komt tot een ander in-
:ht.
WEER AAN HET WERK.
15 jaar geleden is in Neder
land het Volkshoogeschool werk
begonnen in Bakkeveen. Ge
durende de bezetting heeft de
V.H.S. vier jaar lang volledig
gezwegen, maar na de bevrij
ding is het werk weer met
kracht ter hand genomen. Op
de V.H.S. „Diependaal" in
Marcelo, die in 1938 tot stand
kwam, volgde na de bevrijding
de V.H.S. „De Zandhoeve" in
Bergen en „Overcinge" in Ha.
velte, zcodat thans vier Volks
hoogescholen in werking zgn,
terwgl in verschillende gewes
ten de oprichting van Volks
hoogescholen wordt voorbe
reid. In het afgeloopen jaar
Werden vier cursussen gehou
den voor jonge mannen en drie
voor meisjes en jonge vrou
wen. Ook waren er korte cur
sussen voor huisvrouwen en
enkele andere korte bijeenkom
sten.
Het werk wordt zooveel mo
gelijk geleid en gestimuleerd
door de Vereeniging tot Stich
ting van Volkshoogescholen,
die de daarvoor benoodigde
financiën uit particuliere bij
dragen bijeenbrengt.
In Zeeland is tot nu toe het
werk van de V.H.S. nog vrij
onbekend gebleven. Tech is het
belangrijk, dat ook jonge
Zeeuwen eens gedurende eeni-
"en tijd bij elkaar komen om,
e Zeeuwsche problemen te
bespreken en van deskundige
zijde voorgelicht worden. Het
is daarom verheugend, dat
thans het initiatief is geno
men om ook in onze provincie
tot de oprichting van een'
V.H.S. te komen. Wellicht, dat
reeds zeer binnenkort de eer
ste weekeindbijeenkomst wordt
gehouden.
Als gevolg van een
tusschen de dagbladen
getroffen regeling, ter
verzekering van een
billijke papierverdeeling.
verschijnt ons blad, uiE
hoofde van zijn formaat,
heden in een omvang
van 4 pagina's.
De Fransche pers over de
leening van de V.S.
aan Frankrijk.
De Parijsche bladen wijden
uitgebreide besprekingen aan
de Dinsdag te Washington ge
sloten overeenkomst, waarbij
Amerika aan Frankrijk cre-
dieten verleent. Volgens het
communistische dagblad „l'Hu-
manité" kan de nieuwe lee
ning van 650 millioen dollar
slechts gedurende vijf maan
den in de voornaaiüste Fran
sche behoeften voorzien. Het
blad beschouwt het surplus
van Amerikaansche goederen
voor den aankoop waarvan
Frankrijk bovendien nog een
leening van 720 millioen dol
lar ontvangt, grootendeels
nutteloos. Deze toewijzing
werd alleen aanvaard, aldus
..rHumanité" als voorwaarde
om de eerstgenoemde leening
te ontvangen. De conserva
tieve'„Figaro" waarschuwt er
voor, dat de door de leening
beloofde voorspoed van een
standvastige en doeltreffende
regeering afhangt. De socia
listische bladen en het meeren-
deel der neutrale bladen jui
chen de nieuwe leening zon
der voorbehoud toe.