Hij verbeterde motoren
en werd millionnair
van professor Denker
De dichier
Paaschfeesi
Onze haringvisscherij in 1945
Goede vooruitzichten, ook voor export
De landing bij Baarland
Wonderkind.
Het is niet altijd beslist noo-
dig krantenjongen te zijn ge
weest, om een schitterende
loopbaan te makem. De Hilver
summer H van der Horst is
daar van 'een sprekend voor.
beeld. Zyn punt van uitgang
was de graad van scheikundig
ingenieur en in deze hoedanig
heid had hij een groote belang
stelling voor allerlei motoren.
Het trok zijn aandacht, dat
de cylinders door de steeds
op en neer gaande beweging
van de zuigers Aan bijzondere
slijtage onderhevig waren. Na
betrekkelijk korten tijd sloten
de zuigers niet heelemaal meer
af en kon de motor eigenlijk
wel op zolder worden gezet.
Ieder mensch heeft plannen,
zoo vertelt „De Volkskrant".
Het eene plan voorziet in be
tere economische verhoudin
gen, het andere vormt de basis
voor den bouw van groote
werkobjecten. Het idee van H.
van der Horst bestond slechts
hierin, dat hij meende, dat met
het aanbrengen van een
chroomlaagje op de cylinder-
voering, het tempo van slijtage
zeer vertraagd zou worden.
Het was het idee waarvan
wereldfabrikanten dachten,
dat het immer een illusie zou
blijven. De heer Van der
Horst zou echter doorzetten.
Vele jaren voor den oorlog
ging hij met Stork in Hengelo
praten. Zyn vinding, waarop
hij intusschen patent had aan
gevraagd, wilde hij daar ver-
koopen. Stork wilde er niet
direct aan, al begreep ook hij
heel goed dat indien de theorie
van dien ldeinen Hilversum
mer door de practijk zou
worden gedekt, dit een zekere
omwenteling in het motoren
vak zou teweegbrengen. Er
werd een middenweg gekozen.
Van der Horst zou bij Stolk
de cylindervoeringen chroom-
harden, waardoor hij zelf ge
legenheid zou hebben om met
zijn procédé de noodige erva
ringen op te doen.
De praktijk gaf goed*» uit
komsten. Het chroomlaagje,
op electrolystische wijze op
de voering van den cylinder ge
bracht bleek volkomen slijt
vast en olievaslhoudend te
zijn, zoodat de voering bijzon
der goede loopeigenschappen
verkreeg. De ingenieurs van
Stork kunnen zich nog goed
herinneren, hoe daar in een
afgelegen hoekje van de fa
briek. een klein mannetje druk
in toiiw was met zijn vinding,
waarvan iedereen dacht, dat
het apekool was. Maar wat zij
niet konden vermoeden, was,
dat dit vriendelijke onopvallen
de heertje een doorzettings
vermogen met zicb mee droeg,
dat tot groote resultaten zou
leiden.
NAAR AMERIKA.
Hét was in 1939, dat Van
der Horst op een gegeven
oogenblik zijn jas aantrok,
den heeren Stork vertelde, dat
hij nu genoeg ervaring had
opgedaan en een reisje naar
Amerika wilde maken Van
der Horst trachtte zijn patent
daarop in Amerika te verkoo-
pen, maar bij wie hij ook aan
de deur klopte, men ontving
hem met de noodige reserve,
want 't was toch eigenlijk een
dwaasheid te denken, dat zoo'n
kleine Hollander een vinding
in zijn zak had, waarop de ge-
heele Amerikaansche motor
industrie reeds lange iaren
zat te wachten. „Geen kans,
mr. Van der Horst", zei een
Amerikaan, „probeer bet maar
eens bïj de marine".
In die dagen was de oorlog
in Europa begonnen. De Ame
rikaansche marine mocht geen
enkele kans voorbij laten gaan,
om de oorlogsuitrusting te
kunnen perfectionneeren. Van
der Horst begon er als bank
werker en een maand later
kreeg hy veertig cylinders,
om daar de chroomproef mee
te kunnen nemen. Het was
technisch een eenvoudig pro
cédé, maar de marinemenschen
zelf brachten er niets van te
recht. Van der Horst boekte
groote resultaten
SUCCES.
Toen jaren later de landin
gen op Afrikaansch grondge
bied plaats vonden, was er
geen Sherman-tank en
amphibie-wagen, of hij was
voorzien van de chroomgeharde
cylindervoeringen volgens het
procédé Van der Horst. Bij
de landingen in Italië, de in
vasie in Normandië, bij den
zegevierenden opmarsch door
Duitschland, overal waren de
gevechtswagens, de tanks,
vliegtuigen en schepen voor
zien van motoren met chroom-
geharde cylindervoeringen vol
gens het procédé Van; der
Horst.
Voor zyn groote diensten
aan de geallieerde zaak be
wezen is Van der Horst on
langs in Amerika het docto
raat van een Amerikaansche
universiteit aangeboden.
Hij is directeur van drie
Amerikaansche fabrieken met
een groot personeel. En
met al dat harde werken is hij
hard op weg zich te voegen
onder die schare van Ameri
kanen, die door hun vindingen
op bijzondere werken millioe-
nen hebben veroverd. Het lijkt
heel lang geleden, dat Van der
Horst een eenvoudig, onbelang
rijk mannetje was.
GEDENKWAARDIG E
VOETBALWEDSTRIJD.
In het gebouw Tweede Ka
mer had Woensdagmiddag een
merkwaardige plechtigheid
plaats. De heer Joekes heeft
daar namelijk aan den Kamer
voorzitter een herinnerings-
prent aangeboden naar aanlei
ding van een voetbalwedstrijd,
desttfrs gehouden in het gij
zelaarskamp te Gestel tusschen
Tweede Kamerleden en men-
schen van de pers.
De aftrap geschiedde door
oud-minister de Wilde. Ge
constateerd dient te worden,
dat beide partijen aardig tegen
elkander opwogen. Wonnen
eerst de Kamerleden met 31,
een revanche partn bracht de
persmannen met 31 in de
meerderheid.
Bovenbedoelde gedenkplaat
is geteekend door jhr. ir. J. de
Ranitz, inspecteur der volks
huisvesting te Bergen, op Zoom.
VERGETEN
MARINIERS?
E enige Zeeuwsche mariniers
schrijven ons:
Ergens op Oost-Java! Ver
moeid stappen zoo juist van
de frontlijn afgeloste mariniers
uit de trucks. Wij zyn in onze
ruststelling aangekomen.
Rondkijkend zien we eenige
tenten staan, verscholen tus
schen het groen. Geen slechte
plaats voor ontspanning, na
een vermoeiden tijd. Een lui
tenant geeft kalm aanwijzin
gen en deelt ons in. We zetten
onze veldbedden op. en strek
ken als proef even onze lede
maten er op uit. Lachend kij
ken we elkaar eens aan. Ein
delijk weer eens rust. Einde
lijk weer eens heerlijk slapen,
en wat nog meer. Ja, wat nog
meer? Al gauw komen we tot
de ontdekking, dat passagieren
er niet bij is! Dat is blijkbaar
alleen voor de Gezagsbatal-
jons; en dan nog door middel
van ons eigen motortransport.
Recreatie dan? Een zaal is
er natuurlijk niet voor hier in
het veld. Maar als je er mate
riaal voor hebt, is voor ont
spanning niet altijd een zaal
nocdig. Lezen bijvoorbeeld.
Een goed boek, een tijdschrift?
O. en O. bezit ze niet, of ze
moeten nog ergens op een
vergeten plaats liggen. Tijd
schriften waren anders nog
wel uit Holland te versturen.
Maar dat is kostbaar. Op een
postkantoor in Nederland
kreeg een dame, die een klein
pakketje lectuur wilde verstu
ren naar onze jongens, ten
antwoord: „Dat zal wel gaan,
maar dat kost u 9.40!" Is
dat niet een beetje te erg?
Destijds, toen wij op Malak-
ka vertoefden, arriveerde, vol
gens de radio, een Dakota-
vliegtuig aldaar, vol met re-
creatie- en ontsüanningsmate-
riaal. Wij mariniers echter,
schenen brj de verdeeling er
van vergeten te zijn. We za
gen er niets van! Zijn wy dan
heelemaal vergeten in Hol
land?
Denkt u, dat het voor een
Hollandschen jongen een pret-
tigen indruk maakt, dat wy
met Kerstmis een „Ameri-
kaansch" Roode Krui9-pak-
ketje ontvingen, en van Ne-
derlandsche zijde heelemaal
niets hoorden of zagen?
De „Pen-Gun" is het eenige
blad, wat wij hier tamelijk re
gelmatig krjjgen. Er staan
groote artikelen in over Regi
menten Infanterie en Gezags-
bataljons. Over de Mariniers
met moeite een klein stukje.
Hooren wij er niet meer by?
Het eenige wat wy vragen
is: Kan er vcor het Korps
Mariniers nu ook eens iets
gedaan worden? Niet alleen
door onze families, maar ook
door Nederlandsche instanties,
ook al zijn wij dan Amen-
kaansch getraind! Laten wij
het beste er van hopen.
„Zooais je weet", sprak on
ze eminente puzzelaar Prof.
Denker tot zÜn trouwen butler
Piet Pienter. „Zooals je weet,
is het elk jaar een gewoonte
van mij geweest met Paschen
voor enkele meer Intieme
vrienden en kennissen eeu
klein dineetje te geven. Na
tuurlek zal ik ook dit jaar niet
van deze traditie afwijken. Ik
heb dan ook enkele personen
uitgenoodigd en wel: De fami
ne's Rood en Groen, respectie
velijk met hun zoon en dochter,
die, zooals je ongetwijfeld be
kend zal zijn, eerlang in 't hu
welijksbootje hopen te stappen.
Verder verschijnen ook nog de
heer en mevrouw Blauw en
het echtpaar Geel. In totaal
dus tien personen. Dank zij
eenige moeite heb ik ook nog
beslag kunnen leggen op tien
eieren, die ik geverfd heb in
de kleuren van de namen van
mijn gasten. Er zijn telkens
zooveel eieren van een bepaal
de kleur als er personen van
dien naam zijn. Tot dusverre is
alles natuurlijk vrij eenvoudig
te volgen De moeilijkheden ko
men echter met de tafelschik
king. Het is namelijk de
wensch van mijn gasten dat er
feen personen van gelijkluiden-
e namen naast elkaar zitten,
evenmin, als zij wenschen dat
zy een ei ontvangen, dat de
kleur van hun naam draagt.
Verder hebben de kinderen
Groen en Rood te kennen ge
geven naast elkaar te willen
heeft mevrouw Blauw telken-
jare een ei gehad in dezelfde
kleur als mevrouw Groen, ter
wijl zij ieder jaar. vanwege de
oude vriendschap, naast me
vrouw Rood heeft gezeten. Ik
zou het zeer op prys stellen
ook dit jaar deze oude tradities
niet te verbreken. Mijnheer
Blauw zou het, dat weet ik
Hel SaascliJiner
zitten en respectievelijk bij hun
bord een ei te vinden in de
kleur van den naam van hun
aanstaanden bruidegom en
bruid. Mevrouw Groen wenscht
uitdrukkelijk tusschen de
schoonouders van haar dochter
te komen zitten en heeft verder
tc kennen gegeven liever geen
ei te consumeeren dat de kleur
heeft van den naam die haar
dochter of schoonzoon draagt.
Verder weet ik dat ZÜ een
afschuwelijke hekel heeft aan
blauw Dit Paaschdiner is vol
tradities, waarde Pienter. Zoo
zeer zeker, zeer op prijs stel
len naast de toekomstige bruid
te zitten en op zijn plaats een
ei te vinden dat overeenstemt
wat kleur betreft met den
naam van zijn tafeldame.
Mevrouw Geel, excentriek als
zij is. wenscht steeds naast die
persoon te komen zitten die de
eega of echtgenoot is van een
van beide personen die een ei
ontvangen dat de kleur van
haar naam draagt, terwijl haar
man ieder jaar een ei ontvan
gen heeft dat de kleur heeft
van den naam van den tafel
heer of dame die zijn vrouw op
deze wyze werd toebedeeld.
Mijnheer Groen en mevrouw
Geel hebben steeds eenzelfde
gekleurd ei op hun plaats ge
vonden, evenals mijnheer
Blauw en mevrouw Rood Mijn
heer Rood heeft tot nu toe
steeds een blauw ei ontvangen,
iets wat ik ook dit jaar in eere
zou willen houden. Het is steeds
een gewoonte geweest geen der
gasten een ei voor te zetten dat
de kleur van zijn of haar naam
draagt, terwijl evenmin op myn
Paaschdisch ooit twee eieren
van geltjke kleur naast elkaar
hebben gestaan, en steeds heeft
mijnheer Groen tusschen me
vrouw Blauw en mijnheer Geel
in gezeten.
Al deze dingen, zoowel de
wenschen van mijn gasten als
de reeds jaren oude Jraditier
moet ik als gastheer eerbiedi
gen
Piet Pienter verzekerde zyn
meester dat hij voor de juiste
tafelschikking zorg zou dra
gen. Een probleem dat niet
makkelijk was, doch ook niet
zoo moeilijk als het op het
eerste gezicht lijkt. Wij ver-
en het
De beide hoogtepunten van het kerkelijk Jaar,
Kerstmis en Paschen spreken, door den eenvoud en
grootheid van hun gebeuren, op zeer bijzondere
wijze tot den Christen en de Christelijke maat
schappij. Het is dan ook niet te verwonderen, dat,
de eeuwen door, de dichters en schrijvers zich van
deze stof hebben meester gemaakt, om in een
beeldhouwwerk van woorden hun ontroering over
deze hoogtepunten in het religieuze leven uit te
zingen. Zoowel de binnen- als buitenlandsche lite
ratuur bevatten hiervan voorbeelden te over. Wie
kent niet de ontroerend schoone Christus-Legenden
van Selraa Lagerlöf, om slechts één voorbeeld te
noemen?
Toch is er in de literatuur een opmerkelijk ver
schil te constateeren tusschen Paasch- en Kerstproza
of -poëzie. Een verschil, dat niet direct betrekking
heeft op verschil der gebeurtenissen, dan wel op
het karakter van het geschrevene. Zonder dit in
alle opzichten te willen generaliseeren, kan er van
een zekere overeenkomst gesproken worden tusschen
Kerst- en Paaschliteratuur wat betreft de inhoud van
beiden. De blijde boodschap, het zich uit liefde
geven aan een verworden wereld, is immers in beide
gevallen, dezelfde. Het verschil ligt dan ook niet in
den inhoud, maar in het weergeven daarvan. Met
Kerstmis knielt de dichter aan de Kribbe, maar met
Paschen nagelt" hij Jezus mee aan het Kruis. Kerst
mis staat in de literatuur veelal los van het „ik",
is rustig en beschouwend, gedragen door het ver
langen naar innerlijken vrede. Maar aan de Paasch-
poëzie ligt de belijdenis van Willem de Mérode ten
grondslag, die zong:
Ik heb op Golgotha gestaan
en zag het gelaat van Jezus aan,
die men als een ellendeling
aan het kruishout hing.
Ik moest daar hangen, ziel en lijf,
de wereld tot een tijdverdrijf!
Paaschpoëzie is noch rustig, noch beschouwend,
maar fel en bewogen in het besef van eigen on
vermogen en onmacht.
Paschen dwingt den dichter zijn toeschouwerhou
ding te laten varen en te erkennen dat Goede Vrijdag
mede door ziju schuld heeft plaats gehad. En dat
pakt hem en laat hem niet meer los. Paaschlitera
tuur is niet gedragen door den innerlijken vrede, die
de Kerstpoëzie kenmerkt, maar door den schreeuw
naar dien vrede.
Onvergelijkelijk mooi heeft Goethe dat getypeerd
in de figuur van Faust, die op Paaschmorgen, moe
van zijn arme leven, den gifbeker aan zijn lippen
zet, terwijl net op dat moment door het open raam
het koor der Engelen den lofzang aanheft:
Christus is verrezen,
Juich nu, oh sterveling
En dan kan hij niet meer drinken!
En dat is, naar ik meen, het kenmerk van de
Paaschpoëzie. Het er zich niet van los kunnen ma
ken. Paschen gaat buiten niemand om, omdat het
drama van Goeden Vrijdag zich in het leven van
ieder van ons voltrekt. Kerstmis in de literatuur
is het in dankbaarheid aanvaarden van het feit, dat
God zich aan ons heeft geopenbaard. Maar Paschen
is het weten, dat wij, op Goeden Vrijdag, die Liefde
hebben verloochend, maar dat, in de Opstanding, de
Liefde ons niet verloochend heeft.
Kerstmis is in de literatuur, het aanvaarden van
een feit.
Daar is het geschrevene niets minder om natuur
lijk. Er zijn ontroerende en zuivere Kerstgedichten
te over geschreven en de reeds eerder aangehaalde
Christus-Legenden getuigen dat hier vaak zuivere
kunst geschapen wordt.
Maar de Paaschliteratuur is een belijdenis, fel
en groots, bewogen door een warm voelend en arm
Henschenhart. Het is gezegd van mensch tot mensch,
oog in oog, samen staande voor het Kruis en het
geopende graf!
Treffend blijkt dit alles uit een gedicht, dat in
1941 illegaal verscheen en waarmee wij deze be
schouwing willen eindigen:
GOEDE VRIJDAG 1941.
Een is gestorven en Zijn dood werd leven,
Zijn lijden troost, Zijn dorst verzadiging;
Het kruis waaraan zijn trillend lichaam hing,
werd tot het teeken van de hoop verheven.
Nu leven heerschers die een waan beving.
Zij worden door hun demon voortgedreven,
en waar een volk voor hen ten onder ging,
staat in het puin hun dor embleem geschreven.
En velen werden dienaars van de stof
En stierven in den roes van het geweld,
En anderen zinken tot eer stom en dof
Berusten voor het lot da' hen niet telt;
En hen, voor wie het oude kruis nog geldt
Beklemt de wanhoop van den olijvenhof.
J. H.
trouwen erop dat onze lezers
ons eveneens zullen kunnen
vertellen hoe de gasten rond de
tafel hebben gezeten en wat
voor kleur ei ieder ontving.
Inzendingen onder het mot
to „Puzzle" aan de redactie
der Prov Zeeuwsche Courant,
Walstraat 5860 te Vlissin-
gen tot uiterlijk 29 April. Voor
goede oplossingen stellen wij
zooals gewoonlijk weer 9 prij
zen beschikbaar, waarvan 3
voor de Walchersche, 3 voor
de Bevelandsche en 3 voor de
Zeeuwsch-Vlaamsche abonné's.
Oplossing
Woordenvraagstuk. -
Zonder direct moeilijk te
noemen te zijn was deze puzzle
toch niet eenvoudig. Het
merkwaardige is dat dit aan
het aantal inzendingen onmid
dellijk is te constateeren. Onze
abonné's en lezers moeten den
moed zoo gauw niet opgeven.
Elke puzzle die gegeven wordt
is immers op te lossen!
De uplos8ing was:
Walcheren-Arcen-wel H
Burgemeester-Eem-Ster-berg JJ
Balklaag-gala-bak L
Enkelspoor-roos-lek-en P
X werd dus hulp.
Na loting werden de prijzen
toegewezen aan:
A. Suurmond, Walstraat 95,
Vlissingen. J. Maas, Badstraat
A 55, Domburg. G. J. Buyze,
Blauwedijk 3, Middelburg. Z. de
Ruiter, „Dijkzicht", 's-Heer
Arendskerke. P. Knuist, Rim-
melandstraat 6, Goes. C. J.
Leys, Westsingel 115, Goes.
J. J. de Vogelaar, Dnew. 433
Biervliet. C. J. H. v. d. Kam.
Minnepoórtstraaf- 20 IJzendij-
ke. H. A. de Smidt, Willems-
weg 53, Schoondijke.
Nieuwe afzetgebieden
waarschijnlijk.
Terstond na de capitulatie
van Duitschland kon een aan-,
vang gemaakt worden met het
uitrusten van de nog in ons
land overgebleven haringsche
pen. Echter, van de 265 sche
pen tellende haringvloot waren
In Mei 1945 slechts 44 vaartui
gen over, die na het treffen
van de allernoodzakelijkste
voorzieningen ter haringvis
scherij konden uitvaren. De
rest werd gedurende den oorlog
door de Duitschers gevorderd
en voor marinedoeleinden om
gebouwd.
Dat in de allereerste plaats
de beste schepen werden ge
vorderd, behoeft geen betoog.
Tijdens de bezetting kon men
in onze havens schepen aantref
fen, die kennelijk van Neder-
landschen oorsprong waren,
doch door de Duitschers waren
omgebouwd. Dit bemoeilijkte
uiteraard na de capitulatie de
opsporing. De Afdeeling Vis
schery van het Ministerie van
Landbouw, Visschery en Voed
selvoorziening zond daarom een
speciale commissie, bestaande
uit deskundigen naar Duitsch
land, die niet alleen de wegge
voerde schepen opspoorde,maar
ook bij de geallieerde marine
autoriteiten duidelijk wist te
maken hoe dringend Nederland
om deze schepen verlegen zat.
De Afdeeling Visscheryen, die
hierin de Nederlandsche Re
geering vertegenwoordigt, stelt
de oorspronkelijke eigenaren
op haar beurt als bewaarder
van de schepen aan.
Uit Ltlbeck, Cuxhaven, Ham.
burg en andere Duitsche ha
vens werden de Nederlandsche
schepen weggehaald en nog
steeds gaat dit door. In den
loop van de haringteelt 1945
konden 18 van dergelijke sche
pen omgebouwd en voor de ha-
ringdrijtnetvisscherij worder,
ingericht.
HET VANGAPPARAAT
Het aantal deelnemende
schepen bedroeg dus in totaa.
62, of 23,4 van de vloot van
1930. Per reederijplaats was dó
samenstelling van de vloot als
volgt (tusschen haakjes de cjj-
fers van 1940); Vlaardingen
(52); Maassluis (2);
Scheveningen 36 (127); Kat-"
wyk aan Zee 14 (79); IJmui-
den 2 (4).
Van de 18 uit Duitschland
teruggekeerde schepen behoor
den er 5 in Vlaardingen en 13
in Scheveningen thuis.
De aanvoeren hebben een al"
leszins bevredigend resultaat
gehad, hetgeen blijkt "it het
onderstaande overzicht. Ten
opzichte van 1939 is de gemid
delde aanvoer in 1945 ongeveer
verdrievoudigd; ten opzichte
van 1938 met 70 vermeer
derd. Tengevolge van den rui
men aanvoer is de reisduur
aanmerkelijk afgenomen, het
geen vooral voor de bemannin
gen van beteekenis is geweest.
Aan de visschery in 'het En-
gelsch Kanaal hebben slechts
enkele schepen deelgenomen,
doch het resultaat is ver bene
den de verwachting gebleven.
Op 19 Januari 1946 zijn de laat
ste schepen binnengekomen en
werd de teelt 1945 gesloten
AFZET
De aanvoeren werden voor
namelijk in het binnenland af
gezet. De versche haring werd
versch (50 dan wel ge
stoomd (30 verkocht, ter
wijl een gedeelte (20 aan
de conservenfabrieken ter ver
werking werd toegtwaaaij, zullen worden.
Voor zoover gezouten haring
niet als zoodanig in het bin
nenland werd afgezet, werd
deze ingelegd en gerookt.
Aanvankelijk werd de haring
op bon gedistribueerd op basis
van 2 zure haringen en a bok
kingen per inwoner. Spoedig
bleek in bepaalde gemeenter
van Gelderland, Noord-Bra
bant, Overijssel en Drenthe
geen belangstelling voor haring
te bestaan, en wel voorname
lijk die genieenten, waar vele
huisslachtirigen werden ver
richt. Per 1 Januari j.i. kwam
de verkoop van haring aan
consumenten bonvrij.
Naar Palestina, Tsjecho-Slo-
wakije, Luxemburg, Amerika
en Frankrijk werd tot 1 Maart
j.l. 693.000 kg. voorname
lijk gezouten haring uitge
voerd.
De vooruitzichten voor de
teelt 1946 zijn over het alge
meen gunstig. Op 7 Mei a.s.
zullen de eerste schepen ter
haringdrijfnetvisscherij mogen
uitvaren." Deze datum is geko
zen. omdat het reederijbedrijl
dit wenschelijk acht, aangezien
vroegtijdig uilvaren o.m. ten
gevolge kan hebben, dat de toe
gewezen materialen niet doel
matig genoeg worden aange
wend.
Verwacht wordt, dat in
dien zich geen groote stagnatie
in den ombouw der uit Duitsch
land teruggebrachte schepen
voordoet met ongeveer 80
schepen begonnen zal worden,
welk aantal in den loop van de
teelt 1946 zal stijgen tot 140.
Een 10- 15-tal schepen, welke
vóór den oorlog de haringvis
scherij beoefenden, zy*n door
de Duitschers zoodanig ver
bouwd, dat zij niet meer voor
dezen tak van visschery kunnen
worden ingericht. Deze vaar
tuigen worden daarom voor de
trawl-visschery bestemd.
Verwacht wordt tevens, dat
de export zich in gunstigen zin
zal blijven ontwikkelen en dat
nieuwe afzetgebieden gevonden
EEN VERRASSENDE AANVAL IN DEN RUG.
melijk het onder water gi
zette Hoedekenskerke trof. Mf
De operatie verliep vlot en
voorspoedig.
Het is eigenaardig, dat ei
over de landing bij Baarland
op 26 October 1944, dus nu
bijna 16 maanden geleden, nog
zoo weinig werd geschreven
Toch was dit een van de be
langrijkste en best voorbereide
operaties in Zeeland, die zeer
beslissende gevolgen had.
Op 25 October was hl.
bijna drie weken van hevige
worsteling de Kreekkrakdam
geforceerd en Rilland geno
men. De Duitschers trokken
haastig terug op de zeer ster
ke verdedigingswerken langs
het kanaal door Z.-Bevelan>j
en het lag voor de hand, dat
de stryd daar even verbitterd
en langdurig zou z(jn. Doch
daar kwam in den vroegen
morgen van 26 October de
grootscheepsche aanval over
de Schelde op Baarland, die
alle berekeningen van de Duit
schers in de war stuurden. Zy
verloren finaal het hoofd,
dachten niet meer aan de se
rieuze verdediging langs het
kanaal en waren in drie dagen
Zuid-Beveland uitgeslagen met
achterlating van nun geschut
en een onmetelyken voorraad
munitie.
TE HONTENISSE.
De ouverture van deze ope
ratie, die uitgevoerd werd door
de 52e laagland-divisie, speci
aal getraind in Schotland,
speelde op Zeeuwsch-Vlaam-
schen bodem. Maandag 23 Oct
donderden 150 stukken geschut
der Royal Artillerie, de ge
meente Hontenisse binnen, ko
zen positie en zetten Donder
dagmorgens 'n geweldig bom-
bardement in, ter weerszijden
van Baarland en dat voorjjo,- Duitsche granaten links en
vliegtuigen, die in den Kruis
jolder opstegen, werd het vuui
gecontroleerd en geleid. Onder,
wijl naderden de landingstroe-
oen met een onuitputtelijke
macht van materiaal, zoodat
de wegen voor ander verkeer
totaal waren versperd. Den ge-
heelen nacht hadden de in
woners van Baarland geronk
van vaartuigen op de Schelde
gehoord, totdat ongeveer om
half vier liet gedaver van de
granaat-explosies al t andere
gerucht overstemde. Toen het
dag werd, zag de familie Zee
vaart, wier hofstede „Deli"
heel dicht bij den zeedijk ligt.
dat er iets gaande was. Bij
den zg. „IJzeren kolom hoek"
spatte een stuk dijk weg, buil
dozers groeven het gat wijder
uit en plotseling doken de
eerste amphibietanks te voor
schijn en wentelden de bouw
landen binnen Ongeveer op ge
lijken tijd had eenzelfde ope
ratie i ats bij Bakendorp, ter
wijl a's afleidingsmanoeuvre
ook bij Hoedekenskerke eenige
tanks het vasteland opstorm
den.
OPGEWONDEN
DUITSCHERS!
De Duitschers, die om de 200
m. een mitrailleurnest langs
den dijk hidden, verkeerden in
de grootste opwinding en voer
den niet veel uit. Eerst heeJ
wat later kwam hun artillerie
in actit maar was over het
algemeen slecht Ingeschoten,
waaraan de lichte mist ook
niet vreemd was. Slechts twee
tanks werden getroffen; eeD
derde, die nabij den oever on
klaar was geraakt, bliezen de
Engelschen zelf op. Hoewel de
TWEEDE BLAD
van de
Provinciale Zeeuwsche
Courant.
van Zaterdag 20 April 1946
189e Jaargangno. 93.
Trt Ullanger, in het Noor
den van Zweden, heeft een 3-
jarig wonderkind, Maud Wes-
tm geheeten. Door te luisteren
naar de radionieuwsberichten
leerde zij de aardrijkskunde
en de steden van Europa. Zij
kan reeds lezen, schrijven en
rekenen, terwijl zij verder
zingt en reciteert
Haar fenomenaal geheugen
blijkt wel uit het feit, dat zij
de troonrede van den koning,
bij de opening van den Ry'ks-
dag gehouden, zonder haperen
opzegt. Het merkwaardige is
daarbij, dat zij begrip heeft van
hetgeen zfl zegt.
rechts om de tanks ontploften,
manoeuvreerden zij kalm ver
der. Opvallend was het hoe zij
de wegen vermeden, blijkbaar
uit vrees voor landmijnen.
DE BEVRIJDING.
Een kleine colonne infanterie
sloop langs de hofstede „Deli".
waar mr. Vriezendorp, die daar
zat ondergedoken, contact
kreeg met den commandant.
Hy stelde voor langs een bin-
nenpaadje van achter het dorp
binnen te vallen. De officier
ging hierop in en het plan ge
lukte schitterend. Zy vielen de
verraste kleine Duitsche bezet
ting op het lijf, die terstond
capituleerde; de commandant,
die in een putje zat, werd op
aanwijzing van een burger ook
in den kraag gepakt. Zoo was
Baarland des morgens al be
vrijd. Het dorp had weinig ge
leden doordat 't granaatvuur
hoofdzakelijk achter het dorp
was gevallen, wat wel niet de
bedoeling zal zijn geweest.
Daar de Engelschen bezorgd
waren, dat de Duitschers
Baarland zouden bombardee
ren, brachten zij alle bewoners
uit de kom der gemeente per
amphibie naar Oost-Zeeuwsch
Vlaanderen.
DE STAF OP „DELI".
De Engelsche staf nam haar
intrek op „Deli" en leidde van
daar uit de operaties, die er
allereerst op waren gericht het
bruggenhoofd te verdiepen en
zooveel mogelijk van den
Schelde-oever in te palmen. Na
den eersten schrik herstelden
de Duitschers zich hier en
daar, maar moesten tegenover
de gemotoriseerde Engelsche
troepen het loodje leggen.
Langs het spoo-lijntje tusschen
Baarland en Oudelande werd
het felst gevochten, alsmede
om een Duitsche geschutspo-
sitie rond de hofstede van
Meulenbeig. Om half zeven 's
avonds was Oudelande in het
bezit der Engelschen, die toen
van daaruit op Ellewoutsdjjk
en Ovezande aantrokken. De
rest der landingstroepen ging
op Hoedekenskerke aan, dat
na een beschieting van 74 uur
ook werd bevrijd. Het hoofd
doel: Voorkoming van het ver
zet der Duitschers bö het ka
naal, was toen reeds bereikt.
Het verlies der Engelschen was
uitermate klein. Óp 't kleine
kerkhof, onder Baarland voor
de Engelschen gemaakt, liggen
ongeveer 30 gevallenen begra
ven waarbij dan nog 'n aantal
komt, die in de twee getroffen
tanks omkwamen. Het aantal
slachtoffers onder de Duit
schers bedroeg ruim tachtig;
het getal gevangenen was vele
malen grooter: de meesten
.ven zich over als zij er de
ins toe kregen,
