PROVIHCIALE ZEEUWSCHE COURANT Dl DIJKEN VAN WALCHEREN ZIJN DICHT Titanenstrijd tegen het water DRIE BESLISSENDE MOMENTEN. „Na bovenmenschelijken strijd Een voorbeeld aan ons Vaderland De data der Vertoornde dichting. De Britsche hulp watergeesten Hoofdredacteur (3. Baltlntijn (met rednclioneele medewerking van dr W. H. Beekenkamp). Uitgave: Stich ting P-Z-C., Middelburg, Druk. flrin» F. van de Velde |r„ Vlissingen Commissie van Bijstand I. L. van Leeuwen, Da. M. L- W. Schoch, Vlis- aingen. Verschijnt dagelijks, behalve op Zott en feestdagen. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKtNSCHE COURANT Zaterdag 23 Febr. 1946 189e Jaargang Nummer 46 ABONNEMENTSPRIJS 46 cent p»i week. t 3-20 per kwartaal, franc» Eer oost. t 3-45 per kwartaal, oaae nummer» ft cent ADVER» TENTIEPRIJS 12 cent per mnu, minimum oer advertentie I 2— Bureaux cevest- 'd te Vlissincrn Walstraa' 58-6(1. telefonn 10 '2 lilnenl. Middelburg l.nndensche Kaal 29. telefoon 2077 en 2924- Qoe* Tnrfkade 15. telefoon 2475- Terneuien Nleuwedlcpatraat 23 Poatrekming 359300 Prov Zeeuwsche Courant Middelburg. y-i>ï -•%. '-:Vi L 'f - -> 'ïiVy 'v. De directeur-generaal van den rijkswaterstaat, ir. W. J. H. Harmsen, heeft, na Vrij dag de herstellingswerken aan de dijken van Walche ren te hebben geïnspec teerd en na voorgelicht te zijn door de directie van den dienst „Droogmaking Wal cheren", verklaard, dat het herstel van de dijken thans zoover Is gevorderd, dat Walcheren menschelijker- wijs gesproken weer veilig binnen zijn waterkeering ligt Ben overzichtsfoto van het dgkgat bij Veere. Op den achtergrond het oude stadje. (Foto J. de Haas), TOT IN LENGTE VAN DAGEN ZAL VAN DEZE PRESTATIE WORDEN GEWAAGD. De dyken van Walcheren ztyn dicht! Het zyn woorden, die klin ken als muziek. Woorden, die niet alleen den rechten Zeeuw, maar .eiken goeden Nederlan der met ontroering vervullen. Het z\jn woorden, waarvan men oven stil wordt, als men neerschrijft. Omdat men nauwelijks beseffen kan, dat het einde beteekenen van •en grootschen strijd tegen het water, van ©en worsteling op leven en dood, zooals Wal- beslissende •heren er ln zijn geschiedenis vermoedelijk geen enkele heeft gekend. verbijstering, ondanks de ellen, de, die eensklaps over Wal cheren was gekomen, klemde men de tanden op elkaar en duizenden hebben dien avond gezegd: „Walcheren moet her rijzen". Die woorden klonken niet slechts in de harten van hen, die hier een der mooiste tuk ken van den vaderlandsc-hen bodem door een ramp overwel digd zagen, z\j klonken ook uit de monden van hen, die ln Londen en In overig Neder land machteloos het ontstel lende nieuws vernamen met een brok van ontroering ln hun keel en slechts konden ho. pen, dat dit zware, zware of fer niet vergeefs zou z\jn go- bracht Drie 'beslissende momenten Walcheren moet herrij zen! Het waren woorden, die van beteekenis waren. Niemand weet, op welken dag het tweede beslissende moment gedateerd moet wor den, op welken dag met de Bgn er geweest in dezen tita- droogmaking van Walcheren nenstrrjd. een begin is gemaakt. Wie zal Het eerste viel op den 3den zeggen, waaruit dit begin October 1944. In de middag-heeft bestaan? uren, die noodlotsuren waren Bestond het uit het schet- voor Walcheren. Er naderde sen van de eerste, o zoo vage vliegtuiggeronk vanover dedroogmakingsplannen Uit het gr\jze zee. Tevoren waren er .bijeenbrengen van het weinige pamfletten neergedaald over bruikbare materiaal, dat onze steden en dorpen en boeren-aartsvijanden in Nederland hoeven, die de waarschuwing hadden achtergelaten? Uit het inhielden: „Verlaat deze plaats in werking stellen van de des onheils! Zoo spoedig mo gelijk!" Ontelbaren hebben de schou ders opgehaald. Zij waanden aich veilig. Maar toen op dezen grauwen Octoberdag de vlieg- uigen naderden, toen zij de was en waardoorheen hon- e^rste machines Het doet er immers niet toe. Maar op een dag hebben eenige honderden menschen voor een dijkgat gestaan, dat eenige honderden meters breed zeewering bij Westkapelle be reikten, toen er bommen met een gewicht van duizenden ton nen explodeerden en eensklaps het water kolkend de Walche r- sche landouwen overstroomde, toen greep een panische schrik de bevolking aan. De onder gang van het eiland scheen aangebroken en al begreep men, dat hier oorlogsnoodzaak in het spel was, dat de strijd om de Scheldemonding, om het vrije gebruik van de haven van Antwerpen was aange vangen toch stond men even verpletterd en vroeg zich af, waartoe dit alles leiden zou... Nog dienzelfden dag echter Viel de beslissing. Ondanks alle derdduizenden kubieke meters water bg vloed zich een weg naar het eiland baanden en bg' eb hun weg weer terugzochten naar de elndelooze zee. Dit groepje menschen moet zich nietig en machteloos hebben gevoeld bü het aanschouwen van dit dgkgat, dat de schei ding vormde tusschen de bin nenzee, die eenmaal Walche. ren heette en de Noordzee daarbuiten. Zwak waren hun krachten, ongeschikt was hun materiaal, voorwereldlijk-primitief waren hun levensomstandigheden Maar onbuigzaam was hun wil, hard als metaal het pant ser van hun energie, waarmede zg zich wapenden tegen tegen- De bres in de zeewering bij Westkapelle (Foto J. de Haas) slagen, die natuurlijk niet uit zouden blijven. Hoe xg den vijand, hec water, zouden aan grepen, zjj wisten het nauwe lijks. Hoe zij tegenslagen te boven zouden moeten komen, er was er geen een, wien dit duidelijk was. Maar zij zetten met taaie vastbeslotenheid, en met een geestdrift, die in geen woorden uiting vond, maar straalde uit ieders oog en sprak uit de scherpe groeven om vele toegeknepen monden, den titanenstrijd in. En van dat oogenbllk af la de vijand geweken. Dat was het tweede beslis sende moment. En toen er weken lang was gezwoegd en geslaafd, toen ingenieurs zich moe getuurd hadden op de teekeningen van bun operatieterrein, toen de dijkwerkers eelt in hun handen hadden gekregen van hun rusteloozen arbeid, toen er zinkstukken waren neer gelaten en duizenden basalt- brokken de dijken hadden ver zwaard, toen de uitvoerders elkander met glanzende oogen aankeken, omdat ze het zoo netjes „hadden gelapt", toen het eerste dijkgat bij de Nolle gedicht was en de eerste triomf was behaald, toen on dernamen de elementen nog eenmaal een wanhoopsaanval op dit menschenwerk. De wind stak op en zwol aan tot een storm, die huizen hooge golven naar Walcherens kusten stuwde en de water massa's met beukend geweld op de zwakste dijkplek smak te. Wakende oogen zagen het gevaar naderen en een leger tje van mannen spoedde zich naar de bedreigde plaats. Er werd gezwoegd om den dijk j te behouden. De kerels werk ten als paarden. Doch het baatte niet en de dgk brak door. Op den 25sten September. Maar toen hebben Nederland- sche mannen laten zien, dat zij vechten konden als het erop aan komt. Vier dagen en vier nachten hebben zij In den letterlijken zin des woords Gelnkwensch van minister-president Zoo is hel dan na een bovenmenschelijken strijd gelukt, Walche ren weer van de zee a! te sluiten. Wat door geweld ver woest werd, is dooi taaien arbeid weer opgebouwd. De bevolking van eer van Neerlands mooi ste en vruchtbaarste eilanden heeft samen met Nederlandsche arbeiders uit andere streken een voorbeeld aan ons vaderland gegeven. „Luctor et Emergo", gij hebt getoond het voeren van dit devies in Uw wapen meer dan waardig te zijn. ik ben er trotsch op als minister-president mijn gelukwenschen en mijn grooten dank te mogen overbrengen. SCHERMERHORN. Nu de groote stryd tegen het water gestreden is, trekt nog eenmaal de geschiedenis der droogmaking aan ons voorbij Op 3 September werd het eerste dijkgat gedicht, het gat in den Nolledijk- dat 350 meter breed was geweest en een diep te had van meer dan 11 meter Op 25 September brak de dtjk echter weer door en het duur de tot 2 October eer hfl ten tweeden male gedicht was. Op 12 October werd het 800 meter breede gat bij Westka- oelle- dat een diepte had van bijna 18 meter, gesloten en nog ~een veertien dagen later, op 23 October was ook het 375 meter tweede gat bij Veere dicht, dat op sommige plaatsen meer dan 20 meter diep was Teweest Daarmede was een zeer be- ingrijk resultaat bereikt. Alle lijkgaten, die het water door- ieten naar het Westelijk deel 'an Walcheren waren gesloten, "en oppervlakt van ruim 13.500 ï.A. kwam daarmee langzaam ir oog- Er restte toen nog een gat, dat bij Fort Rammekens. dat 750 meter breed was en de grootste diepte had, nL van circa 25 meter. Hier was ook de stroom het sterkst en de dichting dus het moeilijkst. Voortdurend dreigde hier het gevaar, dat de stroom zon ver nietigen wat met veel moeite was opgebouwd. Maar ook hier werd succes geboekt en daarmede was ook de Zuid-Oosthoek van Walche ren gered. oogen traanden van gebrek aan slaap, tot hun slapen bonsden en hun voorhoofd pijn deed. Zy hebben zichzelf wegge cijferd, zichzelf vergeten. Zg hebben, vier dagen, vier nach ten lang, slechts één doel ge. kend, naar slechts één ding gestreefd: naar net dichten van het nieuwe dykgat, omdat van het welslagen daarvan op de bres gestaan, om Wal-'het lot van Walcheren afhing. ?heren, dat ten tweeden ma'ejzy hebben tjjd en omgeving bedreigd werd, te behouden. ZU vergeten, zg hebben geen moe hebben gewerkt tot hun rug gen er pfln van deden, tot hun Zo@ zag het gat ia NöUcdjjk oio J. de Haas) heid gevoeld en niet om rust gevraagd, zy hebben zelfs hun ma&ltyden laten staan, de worsteling op haar hevigst was. En zjj hebben den stryd ge. wonnen. De Nolle kwam weer dicht. Toen de storm luwde, was de dyk weer heel en wat daarna gekomen ls elschte nog wel ingenieurskunst en uit voerderservaring, maar was kinderspel, vergeleken by den „slag aan de Nolle". Westkapelle kwam dicht, Veere kwam dicht En nu is Rammekens dicht Het laatste dijkgat, dat ongekende inspan ning gekost heeft, waar nog eenmaal het water listig trachtte menschenwerk tot mislukking te doemen. Maar de dyken van Walche ren zgn dicht Het zgn woorden, die klin ken als muziek. Woorden, die niet alleen den rechten Zeeuw, maar eiken goeden vaderlan der met ontroering vervullen. Omdat hier iets grootsch werd verricht Omdat hier iets gepresteerd werd, waarvan tot in lengte van dagen met eere zal worden gewaagd. O. B. DE WITTE OLIFANTEN. Men weet, dat by de dich ting van de dijkgaten op Wal cheren nog wel eens gebruik werd gemaakt van wonderiy- ke materialen. Op het laatst verwonderden Waterstaat en M.U.Z. zich over niets meer. De Vllssingsche havenmees ter van de Droogmaking heeft eens de historische woorden gesproken Als ik morgen twaalf wit te olifanten het eiland op zie wandelen, waarvan de een met z\jn slurf de staart van de an der vast houdt, zal lk alleen maar vragen: In welk gat moeten ze gesmeten worden? Hoofdingenieur J. H. Verhey. een der leidende figuren van den Dienst Droogmaking Walche ren, heeft voor de B.B.C. een dankwoord tot de Engelschen gesproken, waarin hg o.m. de belangrijkheid van de Britsche hulp bg het beschikbaar stel len van materialen voor het herstel der Walchersche dgken in het licht stelde. De hulp be trof niet alleen het zenden van zandzakken, timmerhout, touw, staaldraad, het beschikbaar stellen van pontons en cais sons en de reserve-uitrusting van de beroemde bg de invasie in Normandië gebruikte Hul- berry-haven, maar ook leende het leger auto's, graafmachi nes, bulldozers en locomotle- van aan ons. Voortdurend stonden 12 dukws ter be schikking. Niet alleen materi eel heeft het Britsche volk ge holpen. Gespecialiseerde Brit- Er Is by de eerste blokken ring van het laatste dgkgat op Walcheren, bij Rammekens, een komische ceremonie vol trokken. Er werd op dien neveligea eersten dag van December een gouden olifant geofferd aan de geesten der zee! Het tro- pendier, dat met zfln grilden glans zelfs den mist wist te doorboren, stond op het hoog ste en uiterste puntje van den Phoenix, die voor de blokkee ring werd gebruikt. En toen het betonnen gevaarte volgens de regelen der kunst tot zin ken was gebracht, greep A. den Doolaard, die ook hier vanzelfsprekend tegenwoordig was. den olifant bg zgn slurf en stortte hem ln de zilte gol ven Als offer aan de geesten der zee. De olifant weigerde echter te zinken. Met zijn gouden bulk naar boven bleef hg vroo- Ujk ronddobberen over de ba ren, tot groote woede van de geestelijke vaders dezer cere monie, den Doolaard en ir. Verhey. Tot dat een windvlaag het olifantenlichaam tegen een basaltblok stuwde, waar het dier ln stukken brak en toch nog onder water verdween. De olifant was nl. van gipe, het goud bleek klatergoud Rest dus te beantwoorden de vraag: Waar kwam de oli fant vandaan? Toen de Rijkswaterstaat Droogmaking Walcheren zgn kantoren aan dc Loskade te Middelburg betrok, vonden de ingenieurs daar een door de Duitschers achtergelaten oli fant, overdekt met een dikke laag verguldsel. Het beest was foeileeiyk en velen een doorn in het oog maar al spoedig had men besloten om den oli fant te laten staan tot de dy ken dicht gingen, zulks tot prikkeling der energie! Nu was het zoo ver. En de gouden olifant is aan de zee geesten geofferd, volgens dc regelen der kunst. In een der kantoorgebouwen bevindt zich nu nog een gou den leeuw. Even leelgk ale eens de olifant was. Wat daarmede gebeuren zal, is nog niet bekend. Zou de eerste blokkeering mislukt zyn, omdat de „zee geesten" den olifant te leêlgk vonden sche officieren waren op Wal cheren gedetacheerd om van dienst te zyn met hun adviezen. De belangstelling van de Britsche legerautoriteiten voor onze problemen was een groo ten moreelen steun. DE BLOKKEERING VAN RAMMBKKNS dëkaat geblokkeerd Ftog enXets rPoto Merk)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1946 | | pagina 7