HttR* DDnVIMPIAI F 7FFI IVWHF fffllDAMT DE DIJKEN VAN WALCHEREN ZIJN DICHT Titanenstrijd tegen hetwater rivUVIPylALC ZikCUlf uuiIl uUUKaIM iiiti^virs DRIE BESLISSENDE MOMENTEN. „Ha bovenmenschelijken strijd Een voorbeeld aan ons Vaderland De data der dichting. De Britsche hulp en fccs\dagenf z°"- WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE. VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKtNSCHE COURANT minimum nèr advertentie I 8-— Bureaux eevesticd tc Vl-scin» >i Walstraa' 58-fif). telef"«n in «2 Jiin-u iMitMelhurg I nndensche Kaai 29. telefoon 2077 en 2924. Goes Turfkade 15 telefoon 2475 Terneuzen Nieuwe Jicpslraat 23 Postfckrntna H593<H> Bp»» /tniw»tlit i-urHfii M.,Mrli-nfg. TOT IN LENGTE VAN DAGEN ZAL VAN DEZE PRESTATIE WORDEN GEWAAGD. De dijken van Walcheren ztyn dicht! Het z\jn woorden, die klin ken als muziek. Woorden, die niet alleen den rechten Zeeuw, maar eiken goeden Nederlan der met ontroering vervullen. Het zfln woorden, waarvan men even stil wordt, als men see neerschrijft. Omdat men nauwelijks beseffen kan, dat sU het einde beteekenen van een grootschen strijd tegen het water, van een worsteling op leven en dood, zooals Wal cheren er ln zijn geschiedenis vermoedelijk geen enkele heeft gekend. Drie beslissende momenten zijn er geweest in dezen tita nenstrijd. Het eerste viel op den 3den October 1944. In de middag uren, die noodlotsuren waren voor Walcheren. Er naderde vliegtuiggeronk vanover de grijze zee. Tevoren waren er pamfletten neergedaald over steden en dorpen en boeren hoeven. die de waarschuwing inhielden: „Verlaat deze plaats des onheils! Zoo spoedig mo gelijk!" Ontelbaren hebben de schou ders opgehaald. Zij waanden zich veilig. Maar toen op dezen grauwen Octoberdag de vlieg tuigen naderden, toen zij de zeewering bij Westkapelle be reikten, toen er bommen met een gewicht van duizenden ton nen explodeerden en eensklaps het water kolkend de Walcher- sche landouwen overstroomde, toen greep een panische schrik de bevolking aan. De onder gang van het eiland scheen aangebroken en al begreep men, dat hier oorlogsnoodzaak in het spel was, dat de strijd om de Scheldemonding, om het vrije gebruik van de haven van Antwerpen was aange vangen. toch stond men even verpletterd en vroeg zich af, waartoe dit alles leiden zou... Nog dienzelfden dag echter Viel de beslissing. Ondanks alle verbijstering, ondanks de ellen de, die eensklaps over Wal cheren was gekomen, klemde men de tanden op elkaar en duizenden hebben dien avond gezegd: „Walcheren moet her- sleclits ln de harten van hen, die hier een der mooiste r tuk ken van den vaderlandschen bodera door een ramp overwel digd zagen, zij klonken ook uit de monden van hen, die in Londen en in overig Neder land machteloos het ontstel lende nieuws vernamen met een brok van ontroering in hun keel en slechts konden ho pen, dat dit zware, zware of fer niet vergeefs zou zijn ge bracht Walcheren moet herry- m! Het waren woorden, die van beslissende be teekenis waren. Niemand weet, op welken dag het tweede beslissende moment gedateerd moet wor den, op welken dag met de droogmaking van Walcheren een begin is gemaakt. Wie zal zeggen, waaruit dit begin heeft bestaan? Bestond het uit het schet sen van de eerste, o zoo vage droogmakingsplannen Uit het bijeenbrengen van het weinige bruikbare materiaal, dat onze aartsvijanden in Nederland hadden achtergelaten? Uit het in werking - stellen van de eerste machines Het doet er immers niet toe. Maar op een dag hebben eenige honderden menschen voor een dijkgat gestaan, dat eenige honderden meters breed was en waardoorheen hon derdduizenden kubieke meters water bij vloed zich een weg naar het eiland baanden en bij eb hun weg weer terugzochten naar de eindelooze zee. Dit groepje menschen moet zich nietig en machteloos hebben gevoeld bil het aanschouwen van dit dijkgat, dat de schei ding vormde tusschen de bin nenzee, die eenmaal Walche ren heette en de Noordzee daarbuiten. Zwak waren hun krachten, ongeschikt was hun materiaal, voorwereldlijk-primitief waren hun levensomstandigheden. Maar onbuigzaam was hun wil, hard als metaal het pant ser van hun energie, waarmede zij zich wapenden tegen tegen- De bres in de zeewering bij Westkapelle. (Foto J. de Haas) slagen, die natuurlijk niet uit zouden blijven. Hoe zrj den vijanu, he. wa.er, zoude i aan grijpen, zij wisten het nauwe lijks. Hoe zij tegenslagen te boven zouden moeten komen, er was er geen een, wien dit duidelijk was. Maar zij zetten met taaie vastbeslotenheid, en met een geestdrift, die in geen woorden uiting vond, maar straalde uit ieders oog en sprak uit de scherpe groeven om vele toegeknepen monden, den titanenstrijd in. En van dat oogenblik af la de vijand geweken. Dat was het tweede beslis sende moment. En toen er weken lang was gezwoegd en geslaafd, toen ingenieurs zich' moe getuurd hadden op de teekeningen van hun operatieterrein, toen de dijkwerkers eelt in hun handen hadden gekregen van hun rusteloozen arbeid, toen er zinkstukken waren neer gelaten en duizenden basalt- broKken de dijken hadden ver zwaard, toen de uitvoerders elkander met glanzende oogen aankeken, omdat ze het zoo netjes „hadden gelapt", toen het eerste dijkgat bij de Nolle gedicht was en de eerste triomf was behaald, toen on dernamen de elementen nog eenmaal een wanhoopsaanval op dit menschenwerk. De wind stak op en zwol aan tot een storm, die huizen hooge golven naar Walcherens kusten stuwde en de water massa's met beukend geweld op de zwakste dijkplek smak te. Wakende oogen zagen het gevaar naderen en een leger tje van mannen spoedde zich naar de bedreigde plaats. Er werd gezwoegd om den dijk te behouden. De kerels werk ten als paarden. Doch het baatte niet en de dijk brak door. Op den 25sten September. Maar toen hebben Nederbuid- sche mannen laten zien, dat'ten lang, slechts één doel ge- zij vechten konden als het kend, naar slechts één ding erop aan komt. Vier dagen gestreefd: naar het dichten en vier nachten hebben z!) In'van het nieuwe dijkgat, omdat den letterlijken zin des woords van het welslagen daarvan Gelnkwensch van minister-president Zoo is het dan na een bovenmenschelijken strijd gelukt, Walche ren weer van de zee af te sluiten. Wat door geweld ver woest werd, is door taaien arbeid weer opgebouwd. De bevolking van een van Neerlands mooi ste en vruchtbaarste eilanden heeft samen met Nederlandsche arbeiders uit andere streken een voorbeeld aan ons vaderland gegeven. „Luctor et Emergo", gij hebt getoond het voeren van dit devies in Uw wapen meer dan waardig te zijn. Ik ben er trotsch op als minister-president mijn gelukwenschen en mijn grooten dank te mogen overbrengen. SCHERMERHORN. Nu de groote strijd tegen het water gestreden is, trekt nog eenmaal de geschiedenis der droogmaking aan ons voorbij Op 8 September werd het eer^e dijkgat gedicht, het gat in den Nolledijk- dat 350 meter breed was geweest en een diep te had van meer dan 11 meter. Op 25 September brak de dijk echter weer door en het duur de tot 2 October eer hij ten tweeden male gedicht was. Op 12 October werd het 600 meter breede gat bij Westka pelle' dat een diepte had van bijna 18 meter, gesloten en nog geen veertien dagen later, op 28 October was ook het 375 meter tweede gat bij Veere dicht, dat op sommige plaatsen meer dan 20 meter diep was Daarmede was een zeer be- angrtjk resultaat bereikt. Alle lijkgaten, die het Water door- ieten naar het Westelijk deel /an Walcheren waren gesloten. ?en oppervlakt van ruim 13.500 I.A. kwam daarmee langzaam iroog- Er restte toen nog een gat. dat bij Fort RammekenS' dat 750 meter breed was en de grootste diepte had, nl. van circa 25 meter. Hier was ook de stroom het sterkst en de dichting dus het moeilijkst. Voortdurend dreigde hier het gevaar, dat de stroom zon ver nietigen wat met veel moeite was opgebouwd. Maar ook hier werd succes geboekt en daarmede was ook de Zuid-Oosthoek van Walche ren gered. oogen traanden van gebrek aan slaap, tot hun slapen bonsden en hun voorhoofd pijn deed. zy hebben zichzelf wegge cijferd, zichzelf vergeten. zy hebben, vier dagen, vier nach- op de bres gestaan, om Wal cheren, dat ten tweeden ma'e bedreigd werd, te behouden, zy hebben gewerkt tot- hun rug gen er pyn van deden, tot hun het lot van Walcheren afhing. Zy hebben tyd en omgeving vergeten, zy hebben geen moe heid gevoeld en niet om rust gevraagd, zy hebben zelfs hun maaltijden laten staan, toen de worsteling op haar hevigst was. En zy hebben den stryd ge wonnen. De Nolle kwam weer dicht. Toen de storm luwde, was de dyk weer heel en wat daarna gekomen is elschte'nog wel ingenieurskunst en uit voerderservaring, maar was kinderspel, vergeleken by den „slag aan de Nolle". Westkapelle kwam dicht, Veere kwam dicht. En nu is Rammekens dicht. Het laatste dijkgat, dat ongekende inspan ning gekost heeft, waar nog eenmaal het water listig trachtte menschenwerk tot mislukking te doemen. Maar de dijken van Walche ren zijn dicht. Het zijn woorden, die klin ken als muziek. Woorden, die niet alleen den rechten Zeeuw, maar eiken goeden vaderlan der met ontroering vervullen. Omdat hier iets grootsch werd verricht. Omdat hier iets gepresteerd werd, waarvan tot in lengte van dagen met eere zal worden gewaagd. Q. B. DE WITTE OLIFANTEN. Men weet, dat by de dich ting van de dykgaten op Wal cheren nog wel eens gebruik werd gemaakt van wonderiy- ke materialen. Op het laatst verwonderden Waterstaat en M.U.Z. zich over niets meer. De Vllssingsche havenmees ter van de Droogmaking heeft eens de historische woorden gesproken: Als ik morgen twaalf wit te olifanten het eiland op zie wandelen, waarvan de een met zijn slurf de staart van de an- der vast houdt, zal lk alleen maar vragen: In welk gat moeten ze gesmeten worden? Hoofdingenieur J. H. Verhey, een der leidende figuren van den Dienst Droogmaking Walche ren, heeft voor de B.B.C. een dankwoord tot de Engelschen gesproken, waarin hij o.m. de belangrijkheid van de Britsche hulp bij het beschikbaar stel len van materialen voor het herstel der Walchersche dijken in het licht stelde. De hulp be trof niet alleen het zenden van zandzakken, timmerhout, touw, staaldraad, het beschikbaar stellen van pontons en cais sons en de reserve-uitrusting van de beroemde bij de invasie in Normandië gebruikte Hul- berry-haven, maar ook leende het leger auto's, graafmachi nes, bulldozers en locomotie- van aan ons. Voortdurend stonnde 12 dukws ter be schikking. Niet alleen materi eel heeft het Britsche volk ge holpen. Gespecialiseerde Brit- Vertoornde watergeesten Er is by de eerste blokken ring van het laatste dijkgat op Walcheren, bij Rammekens, een komische ceremonie vol» trokken. Er werd op dien neveligen eersten dag van December een fouden olifant geofferd aan e geesten der zee! Het tro- pendier, dat met zijn gulden glans zelfs den mist wist te doorboren, stond op het hoog ste en uiterste puntje van den Phoenix, die voor de blokkee ring werd gebruikt. En toen het betonnen gevaarte volgens de regelen der kunst tot zin ken was gebracht, greep A. den Doolaard, die ook hier vanzelfsprekend tegenwoordig was, den olifant bij zijn slurf en stortte hem in de zilte gol ven. Als offer aan de geesten der zee. De olifant weigerde echter te zinken. Met zijn gouden buik naar boven bleef hij vroo- lijk ronddobberen over de ba ren, tot groote woede van de geestelijke vaders dezer cere monie, den Doolaard en ir. Vefhey. Tot dat een windvlaag het olifantenlichaam tegen een basaltblok stuwde, waar het dier in stukken brak en toch nog onder water verdween. De olifant was nl. van gips, het goud bleek klatergoud Rest dus te beantwoorden de vraag: Waar kwam de oli fant vandaan? Toen de Rijkswaterstaat Droogmaking Walcheren zijn kantoren aan dc Loskade te Middelburg betrok, vonden do ingenieurs daar een door de Duitschers achtergelaten oli fant, overdekt met een dikke laag verguldsel. Het beest was foeileelijk en velen een doorn in het oog maar al spoedig had men besloten om den oli fant te laten staan tot de dij ken dicht gingen, zulks tot prikkeling der energie! Nu was het zoo ver. En de gouden olifant is aan de zee geesten geofferd, volgens de regelen der kunst. In een der kantoorgebouwen bevindt zich nu nog een gou den leeuw. Elven leeiyk als eens de olifant was. Wat daarmede gebeuren zal, is nog niet bekend. Zou de eerste blokkeering mislukt zijn, omdat de „zee geesten" den olifant te leelyk vonden sche officieren waren op Wal cheren gedetacheerd om van dienst te zijn met hun adviezen. De belangstelling van de Britsche legerautoriteiten voor onze problemen i^as een groo ten moreelen steun. t DE BLOKKEERING VAN RAMMEKENS. dijkgat geblokkeerd. Nog enkele meters, dan is het (Foto J. Merk) De Dienst Droogma king Walcheren deelde Vrijdagavond mede, dat de dijken van Walche ren thans definitief dicht zijn. Het gevaar voor een doorbraak bij Rammekens is geweken. Een overzichtslat o van het dijkgat bij Veere. Op den achtergrond het oude stadje. (Foto de Haas)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1946 | | pagina 1