PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
77.009 Japanners zullen Java
verlaten.
Fascisme in Italië leeft weer op
Turksch-Russische spanning duurt voort.
De P.Z.E.M. in de oorlogsjaren
Uit de provincie.
Hoofdredacteur O. Balllntijn (met
redactioneele medewerking van dr.
W- H. Beekenkamp). Uitgave: Stich
ting P-Z,C. I.O.. Middelburg. Uruk:
firma F. van de Velde Jr.. Vlissingen.
Commissie van Bijstand W. 't
Hooft te Goes. J. L. van Leeuwen,
Da. M. L. \V. Schoch, Vlissingen. B.
A. van Verre. C. Zwagerman, M'burg.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE. VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKhNSCHE COURANT
Woensdag 9 Jan. 1946
189e Jaargang Nummer 7
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week. f 3.20 per kwartaal, franco
per post. 3-45 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per mm.,
minimum per advertentie 1 2
Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60. telefoon 10 (2 lijnen»; Middelburg Londensche Kaai
telefoon 2077 «n 2924. Go.s Tnrlk.de 15, ttleloon 2475. Terneuren Ni.uw.diens'rn.' 23. Postrekening 339?» Prov. Zetuw»c!.e lrmr.ru.
OM DE TOEKOMST
DER WERELD.
Morgen komt in Londen de
coni.er_ji.ie der Véreenigde
Vomeren bijeen.
De voornaamste taak, die
verricht moet worden, zal be
staan uit het vormen van een
Incernationaien Veiligheids
raad.
Als deze taak tot een goed
einde kan worden gebracht. en
xnen het volledig eens wo'rdi
over de bevocgoneden van de
zen Raad, zal er een nieuw
internationaal lichaam Zijn
ontstaan ter handhaving van
een duurzamen vrede.
Van het slagan dezer confe
rentie hangt uus om zoo te
zeggen het lot der wereld ai'.
Hier ligt de laatste kans op
een bly venden vrede.
Het klinkt zoo eenvoudig.
Maar wie er zich toe zet,
om nauwlettend deze Londen
sche conferentie te volgen,
dient te bedenken, dat tot uus-
ver alle pogingen in de wereld;
geschle ..enis om den oorlog uit
te bannen tot mislukking wa
ren gedoemd. De Volkenbonu
van Lenève was het jongste
trieste voorbeeld.
Zoolang vrees, naijver, wan
trouwen de handelingen der vol
keren bepalen, zullen zy vroeg
of laat een poging wagen om
door miudel van geweid deze
vrees overbodig te maken, di.
wantrouwen uit de wereld te
heipen, deze nayver te bevre
digen. Tenzijtenzij zij reeds
by voorbaat weten, dat zulk
'n gewelddadige actie tot geen
enxel resultaat kan ïeiaen.
Menschen, wier leven doo:
dezelfde driften wordt be-
heerscht, zouden tot misdaac.
vervallen, als er geen wette:,
waren om hen daarvan af te
houden.
Yvemu in Londen wordt een
poging gewaagd, een soort van
wereioregeering te vormen,
met de voltallig© vergadering
der Verecnigde Volkeren ais
wereldparlgment, welke we-
reidregeering een aanval op
een anderen staat tot misdaad
zal verklaren. Alle volkeren
zullen zich verplichten, zien
met wapengev/eid tegen zulle
een aanvaller te keeren.
Problemen en geschillen zul
len voortaan slecnts op vreed
zame wy'ze mogen worden be
slecht.
Ai3 alle volkeren zich in volle
oprechtheid hiertoe bereid ver
klaren, zal er een belangrijke
schrede voorwaarts gedaan
zijn op den langen en móet-ij
ken weg naar een bly venden
vrede.
Maar als het in Londen tol
gekrakeel komt, als het wan
trouwen orn den hoek komt
gluren, als machtsbegeerte zich
dooi gelden, dan make men
zich geen illusies. Zender goe
den v/tl komt men niet verder,
zonder vertrouwen evenmin,
zonder volkomen oprechtheid
nog minder.
Wat zal Londen brengen
Hernieuwde onrust dreigt bij Soerabaja
Dagorder van
admiraal Helfrich.
Het ontslag van ll. gen.
van Oyen.
Volgens de laatste berichten
uit Indië is er sprake van
hernieuwde activiteit van de
extremisten in de omgeving
van Soerabaja. Engelsche ar
tillerie heeft herhaaldelijk na
tionalistische concentraties be
schoten.
Het radiostation van de ex
tremisten, dat nu gevestigd is
te Modjokerto, hoeft den In
donesiërs van geheel Soera
baja gevraagd „niet den moed
te verliezen, daar de stad
spoedig heroverd zal worden".
Van de 400.000 inwoners zijn
ongeveer 250.000 naar Soera
baja teruggekeerd. 1500 tet
2000 Europeanen worden in
Malang' gevangen gehouden.
Hetzelfde bericht meldt, dat
de Indonesiërs een „traning-
kamp voor piloten" onder Ja-
pansche instructeurs' hebben
opgericht.
Alle Japanners op Java en
Sumatra zullen nu naar de
woeste eilanden Galang en
Rampang worden gezonden. In
totaal zijn het op Java 70.000
man. Het leven op deze eilan
den zal tamelijk s:mber zijn
voor de Japanners. Diegenen,
die nu in kampen rondom
groote steden op Java verblij
ven, zullen het heel anders
vinden, dan het leven, dat zij
nu leiden. De vrou .ven, die nog
in kampen te Batavia vertoe
ven, klagen er over, dat de
Japanneezen belachelijk zacht
behandeld worden. Zy dragen
handschoenen gedurende hui:
werk, genieten een dagelijk-
sche Siësta en mogen eieren
en fruit van de Indonesiërs
ko:pen.
INDONESISCH
PRC TEST.
<De Indonesische republikei
nen hebben krachtig bij gene
raal Christison geprotesteerd
tegen de instelling van Nöler-
landsehe militaire gerechtsho
ven. De Britten hebben even
wel verklaard, dat de instel
ling ervan vólkernen in over
eenstemming is met het inter
nationaal recht.
Onverklaarbaar wordt het
genoemd, dat Ncderlandsche
mariniers te Batavia werden
ontscheept. Dit had nimmer in
de bedoeling gelogen. Vandaar
dat tie andere troepen naar
Malakka terugkeerden. Wel
licht zullen de mariniers, d e
nu te Batavia zijn, spoedig
vervangen worden door een
bataljon infanterie, dat uit Ne
derland onderweg Is.
De mariniers zijn inmiddels
met de Noordam en de Bois-
seivain in Singapore aangeko
men.
DAGORDER VAN
LT.-ADMIRAAL
HELFRICH
Luitenant-admiraal Helfrich
heeft een dagorder uitgevaar
digd, waarin hij op alle Neder-
landsche militairen een beroep
doet cm zich niet schuldig te
maken aan represailles, of an
dere daden van geweld, omdat
deze slechts haat kunnen wek
ken en het treffen van een re-
gelmg kunnen bemoeilijken.
Wél is hjj voorstander van
krachtiger optreden van het
geallieerde opperbevel, maar
er moet worden vastgehouden
aan recht en wet.
HET ONTSLAG VAN
LT.-GEN. VAN OYEN.
Uit nadere berichten blijkt,
dat de ontslagaanvrage van
lt.-gen. van Oyen verband
houdt met het d:or de Ned.
regeering kenbaar gemaakte
verlangen om de oudere offi
cieren, wier persoonlijke over
tuiging er niët op berekend is
te leiden tot vlotte oplossing
der moeilijkheden, te vervan
gen d,:or jongeren. Er worden
meer ontslagaanvragen van
oudere officieren verwacht.
DR. VAN MOOK
TE LONDEN.
De luit.-gouverneur-gen. van
Ned.-Indië, dr. H. J. v. Mook,
is Dinsdagmorgen op het vlieg
veld Hendon aangekomen.
Dr. van Mook zal slechts
twee dagen in Londen blijven.
N.euvvs in een notedop
Alle cud-Sp^nje-s.i.j-—
worden in. verband met hei tc
rug'.Lrijgen van ue Hed. nt-Lo-
nante.c uicgcnoocrlgd hun naai
en voornamen, zoo moge'.jx in,
blokiecLers, gebcorteöauuj ei.
woonplaats binnen 14 dagen!
op te gev_n aan het dep. va:
jus'ade, onder vermelcLng, da-
zij cud-Spanje-scrijder zy.i. Di.
geldt ook v„or weduwen van
oud-Span je-s-rijders, die neg
niet hun Nederlanderschap
hebben terug gekregen,
Te S.esnbergon is ee:
12-j. jonge-je by het speleu
met een z./ar_J mnraulour-
kcgel, een arm afgerukt- Toen
hu.p kwam, was de knaap
reeds aan bloedverlies bezwe
ken.
De „Ramblers" hebben be
sloten hun opa-eden in he.
openbaar voorlcopig te s.aken
in afwachting van een duide
lijke openbaarmaking van do
motieven, die den eereraad ge
leid hebben tot een uitspraak
op grond waarvan de Rambler:,
mi 1 Jan. 194G weer met ccn
cer-eeren zijn begonnen.
Binnen enkele dagen zal
voor he: eerst na den oorlo;
een partij Killandsche haring
worden geëxporteerd, bestemd
voor Luxemburg.
The Eritsh Council heef;.
10 beurzen voor den tijd van
een jaar beschikbaar gestelo
voor s..udie in Engeland, in-
Saande herfst 1946, voor s.u
eorenden in alle faculteiten,
en kunstenaars, die hun oplei
ding vvenschen te voltooien.
Het komt den laatscen tijd
vaak voor, cat, handelaren m
zuivelproducten boter aan de
taillisten afleveren op toewij
zingen, welke nog niet geldig
zijn. De C.C.D. zal hiercegen
krachtig gaan optreden en
overtreders v&rbaliseeren.
Te 's-Gravenhage is, vni.
nit de kringer dergenen, die
hebben behoord tot de „Ver
eniging voor Volkenbond en
Vrede", opgericht de „VereenL
ging voor Internationale
Rechtsorde-'.
Breda zal op 24 Jan. a.s.
weer de beschikking krijgen
over de schouwou .1— ce-o v -
zaal „Concordia", die gevor
derd is als NAAl'T-cau
Het bestuur der K.N.A.C.
heeft zich tot de ministers van
omnsnlandsche zaken, van fi
nanciën en van openbare wer
ken cn wederopbouw gewend
met verzoek de nog in ons land
™fa.vn:'s 55 tollen met plm.
,-4? onen 200 spoedig mo
gelijk te doen opheffen.
(iiiiiiiiiiini
Rusland heeft een
record atoombom.
Vijf Sovjet-gcleerden.
hebben een atoombom
ontwikkeld, waartegen
over de Enge'sch-Ame-
rikr.anscho atoombom
al v/eer verouderd lijkt.
Aldus heeft dr. Raphaë»
Armattce, directeur van
hét instituut voor an
thropologic on biologie
te Londonderry, in een
interview verklaard. De
Sovjet-Russische atoom
bom kan in verschillen,
de grootten in massa's
geproduceerd worden.
Armattoe gelooft, dat
c'e Sovjet-Russen spoe
dig in staat zul'en zijn
de atoomkracht vo'r
mach'nebouwprojocten ie
gebruiken. De experi
menten zullen in een af
gelegen bergstreek eind
januari worden voortge
zet.
MINISTER VAN KLEFFENS
IN LONDEN AANGEKOMEN
De Nederlandsche minister
•an binnenlandsche zaken. mr.
E. N. van KLeffens, is Maan
dagmorgen per vliegtuig in
Londen aangekomen ter bij
woning van de algemeene ver
gadering van de U.N.O. Hij
was in gezelschap van mi
nister mr. Van Royen, plaats:
vervangend leider van de Ne
derlandsche delegatie.
Als vertegenwoordiger van
de Ned. regeering in de alge
meene vergadering der Ver-
eenigd naties, welke deze da
gen te Londen bijeenkomt, is
alsnog benoemd oud min.-pres.
prof. mr. P. S. Gerbranüdy.
BEPERKING
OVERHEIDSBEMOEIING.
In het kader van het stre
ven den omvang van het
overheidsapparaat te beper
ken, onderzoekt het ministe
rie van handel en nijverheid
welke distributiebepalingen
en welke werkzaamheden van
de rijksbureaux voor handel
en nijverheid met het oog op
de verouderde omstandigheden
kunnen vervallen.
Kinderroof in Chicago.
In Chicago is een zesjarig
meisje door onbekenden uit
haar bedje weggenomen en
.ncvoerd. Heden heeft men in
een riool het hoofdje van het
kind gevonden. Van den vader
was een losprijs van 20.000 dol
lar geëischt en deze had per
radio den ontvoerders verzocht
het kind geen letsel te doen
cn zich bereid verklaard den
losprys te betalen. Niettemin
nebben de snoodaards'de klei-
:e Susanne Degnan, wier va.
der ambtenaar is bij 't bureau
voor de prijscontrole, laag-
aartVj vermoord. De poLt.e
stelt ijverig pogingen in he.
werk het lichaampje te vinden
Kostelooze maaltijden voor
militairen.
Het Tweede Kamer-lid Bajet-
to heeft den minister van oor-
log gevraagd de redenen te
willen mededeelen om nog
steeds de kostelooze verstrek
king te handhaven van warme
en koude maaltijden aan offi
cieren en onderofficieren en in
hoeverre in restaurants en
dergelijke gelegenheden zulke
kostelooze maaltijden, alsmede
dranken tegen verminderd ta
rief, kunnen worden genoten.
Voorts vraagt de heer Bajetto
of soortgelijke inrichtingen ook
voor militairen beneden den
rang van onderofficier bestaan
en of de minister een opgave
wil doen van de totale kosten
(hieronder begrepen die van
huur, bediening, verlichting,
verwarming, muziek, enz.),
daaraan tot dusverre door den
staat besteed, en van het be
drag dier kosten per maand.
Voedsel in plaats van
geld
Groote aantallen Griek-
sche arbeiders dreigen
in staking te gaan, als
zij hun loonen niet uit
betaald krijgen in voed
sel in plaats van in
geld. Zooals bekend is
de voedselpositie in
Griekenland zoo slecht,
dat een groot deel dei-
bevolking dezen winter
op water en brood zal
moeten leven.
Dinsdag is het eerste
schip met sinaasappelen de
Rotterdamsche haven binnen-
geloopen, nl. de 1712 ton me
tende „Titus" van de K.N.S.M.
Het Wereldgebeuren
Speer over de
luchtaanvallen op
Duitschland
Wij hebben er al eens eerder
op gewezen, dat het fascisme
allerminst dood is en dat onder
meer in Engeland de Mosley-
aanhangers zich danig roeren.
Bovendien bestaat er in Enge
land nog een „Liga voor Chris-
telyke hervorming", achter
welken veelbelovenden naam
zich 'n bond van bewonderaars
van Hitier verschuilt. Deze
bond gaat nu een blad uitge
ven, waarvan de inhoud voor
namelijk van godsdiensligen
aard zal zijn, gebaseerd op de
overtuiging, dat Hitier door
God was gezonden om de wereld
van zonde te zuiveren. Uit dit
alles blijkt wel duidelijk, hoe
ver bij sommigen de verdwa
zing gaat.
Niet alleen in Engeland, ook
in Italië steekt het fascisme
aetnocid veel opDe vroegere
secretaris van de fascistische
partij Scorza zou te Milaan op
gedoken zijn en daar aan het
hoofd staan van een fascisti
sche organisatie, die clandes
tien in Nocvd-Italië werkt.
Doel van deze organisatie zou
niet alleen 't voeren van fascis.
ische propaganda en 't uit-
oefenen van terreur zijn, maar
evenzeer het plegen van een
staatsgreep, die den steun zou
hebben van vele monarchisten,
die beschikken over geheime
wapenopslagplaatsen.
In hoeverre deze Italiaan-
sche berichten juist zijn, valt
moeilijk te controleeren. Maar
bewijzen, dat het fascisme niet
dood is. doen zij zeer zeker.
Waakzaamheid blijft dus ge
boden.
Donderdag vangt in Londen
de eerste conferentie der Ver-
eenigde Volkeren aan, over de
beteekenls waarvan men in ons
hoofdartikel van heden bijzon
derheden vindt. Niet minder
dan 50 ministers van buiten-
landsche zaken uit alle wind
streken der aarde zullen zich
dien dag vereenigen om over de
Loekomst der wereld te beraad
slagen en onder meer zal daar
bij cok de verhouding tus
schen Rusland en Turkije aan
de orde komen.
Sooals bekend eischt de Sov.
iet-pers eenige Turksche ge-'
bieden cp, die vroeger Russisch
waren. Daartegenover verkla
ren de Turken, dat zij geen
duimbreed gronds zullen af
staan. Bovendien kwam het
in Turkije tot demonstraties,
die voor Moskou aanleiding
waren tot het zenden van
nota's. -
Zoo gespannen schijnt de si
tuatie tusschen beide landen,
dat een Parijsch blad dezer da
gen het bericht de wereld in
zond, dat Rusland aan Turkije
den. oorlog zou hebben ver
klaard. Wel noemt het offici-
eele Russische persagentschap
Tass dit bericht een leugen
achtig verzinsel, maar toch
blijkt eruit, dat het niet pluis
is tusschen beide staten. Ook
de Dardanellen-kwestie speelt
daarbij natuurlijk een rol. In
dit verband is van beteekenis,
dat Byrnes, de Amerikaansche
minister van buitenlandsche
zaken; een nieuw voorstel in
zake de regeling van het Dar-
danellen-probleem mee naar de
Londensche conferentie zou
brengen. Vanzelf zal dan de
geheele Turksch-Russische
spanning wel ter sprake
komen.
Uit Neurenberg komt de laat
ste dagen weinig sensationeel
nieuws. Speer heeft onlangs
verklaringen afgelegd over de
doeltreffendheid der geallieer
de luchtbombardementen en
daarin was belangrijk zijn
conclusie, dat deze aanvallen
alleen voldoende zouden zijn
geweest om Duitschland tot
capitulatie te dwingen. Nog
doeltreffender zouden de bom
bardementen geweest zijn, als
zij uitsluitend gericht waren ge.
weest op de vernietiging van
electrische centrales en gasbe
drijven. De geheele industrie
zou daardoor verlamd zijn.
Speer deelde voorts mede, dat
de dagaanvallen van de Ame
rikanen gevaarlijker "waren dan
de nachtaanvallen van de R.A.
F., omdat de uitwerking veel
grooter was.
Pas in 1943 kregen de lucht
aanvallen een omvang, welke
de Duitsche oorlogvoering in
fevaar bracht. Een fout was
'olgens Speer, dat men telkens
aan de Duitsche leiding de ge
legenheid gaf de schade te
herstellen en de verwoeste fa
brieken weer op te bouwen.
Maar ronduit erkende Speer
toch. dat tegen de geallieerde
luchtmacht niets te beginnen
was. Zij vernietigde de oorlogs
industrie volkomen.
DE „HULPACTIE
SCHELDENOOD".
De op 22 Dec. Jl. te Rot
terdam voor de bevolking
van Walcheren en Westelijk
Zeeuwsch Vlaanderen gehou-
dên collecte heeft in totaal
62.301,06% opgeleverd. Hier
van bracht Hoek van Holland
op 280,02%, Pernis en Hoog
vliet 576,78, Overschie 1078.
Hillegersberg en Schiebroek
f 184,184 en LJselmonde
454,19. Het brandweercorps
verzamelde met de dryvende
en de rijdende motorspuit niet
minder dan J 7529,35.
Bij het hierboven genoemde
bedrag van ruim 62.000 wa
ren niet meegerekend de uit
komsten van de verschillende
inzamelingen welke gehouden
werden en worden.
WAAR BLEVEN DE
ZEEUWSCH-VLAMINGEN
In ons verslag van 2 Jan.
over de Rotterdamsche „hulp
actie Scheldemond" kwam bo
venstaande vraag. Wij verne
men thans van betrokkenen,
dat er nog geen contact is
tusschen de ver. „Zeelandia"
en W.Z. Vlaanderen. Terecht
wordt opgemerkt dat het con
tact zoeken toch moeilijk van
West Zeeuwsch Vlaanderen
kon uitgaan, waar het hier
om hulpverleening gaat. Deze
wordt aangeboden en zal
gaarne, zeer gaarne aanvaard
worden. Er zijn in Rotterdam
toch heel veel West-Zeeuwsch
Vlamingen. Gemeend werd
dat zy voor contact met W.
Z.-Vlaanderen zouden zorgen.
Ondertusschen is er een schrij
ven van de „Ver. ter behar
tiging van de belangen van
West Zeeuwsch Vlaanderen"
naar het bestuur van „Zee
landia" gezonden, welke brief
het zoo gewenschte contact
tot stand kan brengen.
Misschien over 3 maan-
i, maar in elk geval in de
eerte helft van 1946 komt er
een interlocale telefoongids.
Controleurs van den C.C.
D. ontdekten te 's-Graven
hage een partijtje clandestien
geslacht vleesch, verstopt on
der oude kleedwen cn jasser
Over de kleeden en jassen
sprongen vlooien lustig heen
en weer.
Tijdens het Kerstfest, dat
op 7 Jan. in de Russische Or
thodoxe kerk werd gevierd
waren de kerkgebouwen in de
;eheele Sovjet-Unie overvol.
Bela Vargha, lid van der
Hongaarschen nationalen raad.
heeft uit zijn ambt ontslag ge
nomen aangezien hij als katho
liek priester niet beredd is de
doodvonnissen Legen oorlogs
misdadigers te onderteekenen.
De voedselsituatie in Hon.
garije wordt met den dag
slechter. De drie grootste ma
chinefabrieken zijn daardoor in
staking gegaan. Arbeiders heb
ben gedemonstreerd tegen
communistische leiders, die hen
tot werken trachtten over te
halen.
Een Amerikaansche
rechtbank in Japan he&j.c voo.
den eersten keer de doodstra.
door ophanging uitgesproke*'
en wel tegen den commandar.
van een krijgsgevangenen
kamp in Foekoeoka op Hon-
sjce.
Tiols veie moeilijkheden is er hard gewerkt
Grepen uit de oorlogs
jaarverslagen.
Bombardeniemen, opblazen
van wegen, mijnen, en inunda
tie zijn de termen, die in de
vier verslagen over de oorlogs
jaren van de N.V. P.Z.E.M.,
die thans voor ons liggen, re
gelmatig voorkomen. En we re-
öliseereu ons nog eens te meer,
dat de afgeloopen jaren voor
een zoo kwetsbaar bedrijf als
de P.Z.E.M. uiters' moeilijk
moeten zijn geweest Het be
gon onmiddellijk in '1940. Van
de centrale in Westdorpe werd
door het opblazen van de twee
schoorsteenen bovendien het
dak zwaar beschadigd en te-
gelyk met de toegangsbrug,
vlogen de kabels en koelwater
leidingen, die zich daarin be
vonden, eveneens de lucht in.
Door het uitbranden van de
Abdijgebouwen te Middelburg,
waarin tijdelyk het kantoor ge
vestigd was, ging dé geheele
inventaris met de meeste ad
ministratieve bescheiden ver
loren. Het nieuwe kantoorge
bouw aan den Poelendal es.ngel
werd, nog voordat het klaar
was, door bominslag ernstig
jeschadigd.
De se room aflevering werd
echter, hoewel de bevengrond-
jehe netten door de oorlogshan
delingen en de gewaardeerd
bsmo 'ng van de Duitsche br
zetting zwaar te lijden bed
den (in verband met de „Kup-
per-aktïon" moest bijv. het ko
perdraad van de netten door
-jzerdraad worden vervangen
niet gescagneerd. Zelfs waren
er nog lichtpunten: in 1941
werd de laatste gemeente in
zeeland St. Maartensdijk op 't
hoogspanningsnet aangesloten;
net stroomverbruik Steeg in
het algemeen sterk en de ver-
voerscyfers van de t-ramdienst
VlissingenMiddelburg ver.
toonden, een opmerkelyke stij
ging. In zooverre was de in
vloed van den oorlog niet on
verdeeld ongunstig.
Wel viel in. Juni '43 de cen
trale te Vlissingen door bomin
slag gedurende een week uit,
de drijvende centrale te Goes
kon echter het bedryf gedeelte
lijk vervangen.
De inundatie van Schouwen
bracht groote zorgen mee,
maar de getroffen maatregelen
bleken voldoende en de stroom-
levering kon normaal door
gaan, totdat op 29 Oct. '44 het
P.N.E.M. station in Roosendaal
werd opgeblazen. Later kon
stroom geleverd worden vanuit
de centrale van de suikerfa
brieken te Steenbergen.
Ook voor Walcheren was in
1944 een moeilijke lyd aange
broken. Toen Eiggekerke op h
Sept. 1944 zwaar gebombar
deerd werd, 'werden ook de
.nor.teurs\vcnlng en het scha
"-.elslatlon daar vernield. Aa:
de tramvo-b.nding Midde'.bur
Viissin^n kwam ploteel.nj,,
een einde, doordat in October"
rambaan en bovenleiding by
net vliegveld werden vernield.
In Sept. -as de verbinding
Vlissingen station/stad, wegens
het stopzetten van aansluiten
de boot- en treinverbindingen,
reeds gestaakt. Kort daarna
xwam de overstroom ing. In de
verschillende stations werden
de apparaten hooger gesteld
of weggehaald en nadat het
met veel moeite gelukt was de
beschadigde netten te reparee-
ren, kon aan de diverse dorp
eilanden weer stroom worden
geleverd. Bij de bevrijding liep
de centrale te Vlissingen veei
schade op. Zij was ruim 3 we
ken buiten bedrijf. Ook later,
o.m. door de lage kanaalwater-
scanden, viel de centrale ver
scheidene malen uit. De centra
le te Westdoroe was al op 19
Sept. op last van de Duitschers
stilgelegd, maar kon spoedig
met toestemming van de geal
lieerden weer in bedrijf worden
gesteld.
Het spreekt vanzelf dat net
ten en stations in West-Z.-
Vlaanderen groote schade op
liepen.
Wanneer we echter aan het
eind van het relaas zijn geko
men, blijkt ons maar een ge
dachte achter: We -hebben
naar verhouding, toch -werke
lijk niet veel in het donker ge
zeten en een woord van hulde
aan de P.Z.E.M. is hier zeker
op zijn plaats.
De jaarverslagen vermelden
o.m. de volgende cijfers: winst-
saldi over 1940: 329.014.18:
over 1941 266.023.24; over
1924 453.709.81; over 194?
193.921.07; over 1944
73.239.75.
muzieknummers, die verdien
stelijk werden gespeeld en het
tocneelstuk „Haar andere
man", een blijspel, dat op
vlotte wijze werd opgevoerd.
AUes bijeen een geslaagde
uitvoering, die de gedupeerde
vereeniging een bruto bedrag
van bijna 400 opleverde.
Zaterdag organiseerde de
voetbalvereeniging „Retran-
chement" in de zaal van mej.
M. L. Luteijn een dansavond,
waarvan de opbrengst ten
joede kwam van „Nederland
helpt Indië". Er kon een bedrag
van 40 worden afgedragen.
De heer P. F. Melzer te Bre
da, die benoemi was als onder
wijzer aan de O.L. School te
Rétranchement, heeft deze be
noeming helaas niet aangeno
men, waardoor 't onderwysin
deze gemeente veel stagnatie
ondervindt.
Op de Groote Kreek onder
Axel maakten eenige jongens
jacht op watervogels op het
ijs, dat nog niet overal be
trouwbaar bleek. Een der
knapen raakte daarbij in een
nas toegevroren wak en liep
daarbij een nat pak op. Niet
genoeg kan gewaarschuwd
worden tegen dit gevaarlijke
spelletje, dat op diepere plaat
sen noodlottig kan worden.
De eerste zending onbewerk
natuursteen voor herstel
van do St. Bavo-kerk te Aar
denburg is ter plaatse aange
voerd.
Als alles bij den herbouw
van dit monumentale gebouw
zoo voorspoedig mocht gaan
als deze eerste aanvoer, zou
op een betrekkelyk vlug her
stel gehoopt kunnen worden.
Zondag werd het feit her
dacht, dat de heer J. J. van
der Hooft, 50 jaar entvanger
der Doopsgez. gem. te Aar-
denburg was. Na den dienst
werd de jubilaris in de ge
meentekamer toegesproken
door ds. Nolthenius, die naar
voren bracht hoe deze dienaar
der kerk, die niet alleen ont
vanger, maar ook secretaris
van den kerkeraad en orga
nist is, zijn werk op meer dan
voortreffelijke wijze opvat en
uitvoert. Als blyvend aanderu
ken werd hem namens de ge
meente een schilderij aange
boden, terwijl de kerkeraad
nog een oorkonde heeft laten
opstellen, die door allen getee-
kend werd. De jubilaris dank
te bwogen met enkele woor
den voor deze huldiging.
De Aardenburgsche Korfbal
club oefent zich des winters in
tooneelspel. Vorige week gaf
zij als eerste dorpsvereeniging
in dit jaar, 2 geslaagde tooneel-
avonden. Opgevoerd werden
2 eenakters t.w. „Knalgas" en
„Klokslag 10" en het blijspel:
„Een reuze idee". Na afloop
werd tot in de kleine uurtjes
gedanst.
De heer J. H. de Vogelaar,
onderwijzer aan de O.L. School
A. te Biervliet is benoemd als
onderwijzer eener O.L. School
te Sliedrecht.
In het lokaal van den heen
P. Rijcke op de Wyk Hoogweg
te Hoofdplaat, werd een post-
auiventeci toonstelling gehou
den. Ingebracht waren 123 vo-
ge'.s. Ds uitslag was: kampioen
doffers gebr. Spinneweijn, met
eereprijs. Kampioen duivmnen
Const. Soulimans. Oude dof
fers le pr. E. Temmerman, 2e
pr. Const. Soulimans, 3e pr. J.
Klaassen, 4e pr. Temmerman.
Oude duivinnen le pr. C. Sou
limans, 2e pr. E. Temmerman,
3e pr. J. Klaassen, 4e pr. R.
Scherbeijn. Als keurmeester
trad op L. de Messter te Bres.
kens.
Vrijdagavond gaf de muziek-
en tooneelvereeniging „Nut en
Genoegen" uit Waterland-
kerkje te Schoond(jke een uit
voering, ten bate van de
zwaar gedupeerde plaatselijke
muziekvereeniging „Oefening
Kweekt Kunst".
De voorz., de heer Crans-
berg, memoreerde de zware
verliezen dezer vereeniging.
Hoewel, als gevolg van gebrek
aan instrumenten en muziek,
de vereeniging nog niet op
J kon komen, wisten ver
schillende leden reeds mooie
prijzen op de kort geleden ge
houden solistenconcoursen te
verwei*ven.
Binnen afzienbaren tyd hoopt
men weer aan den slag te kun
nen gaan.
Het programma van de zus
tervereniging uit Waterland
kerkje bestond uit een 6-tal
DE „ALMANZORA"
GEARRIVEERD.
Maandagavond half tien Is
de „Almanzora" voor de twee
de maal in Amsterdam gearrL
veerd met repatrianten uit In
dië. Er waren totaal 1672 per
sonen aan bo:rd, w.o. 4S2 van
de „Oranje" en o.a. 60 zieken
van de „Nieuw-Amsterdam".
WATERLANDKERKJE.
Advertenties voor en abon
nementen op ons blad kunnen
thans weer worden opgegeven
bij den agent
CARELS,
Administratie
Provinciale Zeeuwsche Crt.
BIJZONDERE
POLITIERECHTER.
De 32-j. E. L. P. A. de M
veekoopman uit Maldeghem
(B.), had in W. Z. Vlaanderen
ongerechtigd 3430 kg. lynzaad
vervoerd. Bij verstek werd hij
veroordeeld tot 6 mnd. gev.
str. Eveneens by verstek werd
veroordeeld de 68-j. B. A. B.,
landbouwer uit Biervliet, die
ook bij deze zaak betrokken
is geweest. Hij leverde n.l. 280
kg. zaaizaad af. Uitspr. 50
b. s. 20 d. h.
Ook in verband met een
overtreding van de zaaizaad
verordening stond terecht de
32-j. D. D., zaadhandelaar te
Oostburg. Deze had afgele
verd, althans doen afleveren.
ong. 1125 kg. voor zaaidoel-
einden bestemd lijnzaad. Uit
spraak 100 b. s. 20 d. h.
Kerknieuws
Onder groote belangstelling
nam ds. Oort Zondagmiddag
afscheid van de Ned. Herv.
gemeente te Oostburg. Hij
deed dit n.a.v. het bekende
woord van Paulus uit Romei
nen 8 „Niets zal ons ooit kun
nen scheiden van de liefde
Gods, welke is in Jezus Chris
tus, onzen Heer".
Na de prediking richtte de
scheidende predikant zich in
een persoonlijk woord tot zyn
gemeente. Ds. van Oeveren
uit Axel sprak namens de clas
sis IJzendijke en herdacht wat
ds. Oort, eerst als lid en later
als voorzitter van het classi
caal bestuur heeft mogen doen.
Ds. van Yperen uit Waterland
kerkje sprak namens den con
sulent, ds. van Ro en uit Aar
denburg, die wegens ziekte
verhinderd was aanwezig te
zijn. Namens de gemeenteleden
sprak de heer Germing, lid
van den kerkeraad. Tenslotte
voerde de wnd. burgemeester,
de heer van Dongen, het woord.
Ds. Oort pleitte hierna nog
voor een goede samenwerking
tusschen de verschillende kerk
genootschappen.
Na den kerkdienst was er
gelegenheid met een handdruk
afscheid te nemen.
In een intieme bijeenkomst
hadden de kerkelijke colleges
Vrijdagavond reeds afscheid
van hun predikant genomen.
Daar werden door den hulp-
orediker en verschillende
ambtsdragers woorden van
dankbaarheid gesproken en
werd namens den kerkeraad
ds. Oort een blyvende herinne
ring aangeboden.
Financiën
AMSTERDAMSCHE
EFFECTENBEURS.
Het was Dinsdag duidelijk,
dat er op de effectenbeurs te
Amsterdam minder materiaal
te verhandelen was dan Maan
dag. De affaire is op het oo-
genblik geconcentreerd by da
hoeklieden, zoodat van een
normaal beursverkeer geen
gewag kan worden gemaakt.
De vrij hooge koersen, die
Maandag waren besteed, had
den klaarblijkelijk de kooplust
bekoeld. De prijzen van alver-
fondsen waren lager. Zoo
werden de 3% Staatslee-
ningen 1943, waarvoor Maan
dag 104 geboden was, niet hoo
ger dan 103% afgedaan.
De 3% Staatsleening 1911.
waarvoor Maandag 102 werd
geboden, werden afgedaan te
gen 102%. De 3 Indische
leening gold 99. Voor de gem.
en prov. obligatiën bestond bij
na geen belangstelling. De om
zetten in pandbrieven waren
zeer klein. Voor de meeste in-
custrieele oblibatiën .vas de si
tuatie van dien aard. dat nog
geen affaire werd gedaan. Pro
clamatie 2%.
