PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Nota over regeeringsbeleid
Ernstig streven naar verlaging
staatsuitgaven
Algeheele schadeloosstelling
oorlogsgetroffenen onmogelijk
De ontwikkeling van den toestand
in Ned. Indië.
Van Mook nog niet naar
Nederland.
Mussert ter dood
veroordeeld
nootaredacreur O. Balllntljn (met
redactioneele medewerking van dr.
W. H. Beekenkamp). Uitgever F.
B. den Boer. Middelburg. Druk
firma F. van de Velde Jr., Vlissingen.
Commissie van Bijstand W. 't
Hooft te Goes. J. L. van Leeuwen,
Da. M. L. W. Schoch, Vlissingen. B.
A. van Verre. C- Zwagerman, M'burg.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKtNSCHE COURANT
Donderdag 13 Dec. '43
188e Jaargang Nummer 209
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per
week. f 3-20 pei kwartaal, tranco
per I>osl. 1 3.4b p.. '««'«"I-
Losse nummers 5 cent. AL>\ EK
TENT1EPRIJS 12 cent per mm..
minimum oer advertentie f 2
Bureaux gevestigd te
Vlissingen Walstraat 58-60, telefoon 10 (2 fijnen); Middelburg i.ondensche Kaal 29, telefoon 2077 en 2924. Goes Turiktdc 15, telefoon 2475 Terneuren Nieuwcdiepstraat 23
Postrekening 359300 Prov. Zeeuwsctie Courant. Middelburg.
OP DEN BODEM DER
WERKELIJKHEID.
De nota, welke de regeering
over haar beleid aan de
Tweede Kamer heeft doen
toekomen, is een lijvig docu
ment, dat nadere bestudee
ring behoeft, alvorens men er
een gefundeerd oordeel over
kan vellen. De eerste indruk
is evenwel, dat hier reken
schap en verantwoording
wordt afgelegd door mannen,
die, vastbesloten om voor Ne
derland te doen wat in hun
vermogen is, zich geplaatst
zien voor een berg van moei
lijkheden en dat zij zich hij
het bestrijden ervan met bei
de voeten op den bodem der
werkelijkheid plaatsen en zich
allerminst overgeven tón
lichtvaardige illusies. Zonder
eenige terughouding hebben
zij in deze nota een beeld ge
geven van den toestand,
waarin Nederland na vgf Ja
ren oorlog en uitplundering is
komen te verkeeren en men
zegt niet te veel. als men dit
beeld schokkend noemt.
Wellicht zullen vele land-
genooten er door onthult
worden. Want nog te weinig
werd door ontelbaren beseft,
hóe straatarm we zijn gewor
den, hóe ontzaglijk groot de
problemen zijn en hoe onge
kend ingewikkeld de situaties,
waarin met inspanning
van alle beschikbare volke
kracht de eerste schreden ge
zet zullen moeten worden op
den langen, onzegbaar zwaren
weg naar de daadwerkelijke
herleving en herrijzenis van
ons vaderland.
Hoe ziet dit beeld eruit T
Een chaos in Indië, een
hachelijke situatie, met vrij
wel geen lichtpunten.
In Nederland: een verwar
de toestand bij de berechting
van politieke delinquenten,
een zuiveringsprobleem, dat
te traag wordt opgelost, fi-
nancieele problemen, waarin
men nauwelijks raad kan
schaffen. De schadeloosstel
ling der oorlogsgedupeerden
alleen al stelt aan de schat
kist te hooge eischen, by de
oplossing van het loon- en
prijsprobleem staat men te-
genover het feit- dat er in het
innenland nog niet geprodu
ceerd kan worden, ierwyi
aankoopen ln het buitenland
sommen verslinden, waarvan
een gewoon mensch zich geen
voorstelling kan maken. Wy
leven in een toestand, waarin
we niet eens in staat zouden
zijn, ons dageiyksche voedsel
te betalen, als de regeering
geen honderden millioenen
guldens bijpasteEen ont
wricht bedryfsleven, dat op
nieuw georganiseerd dient te
worden, arbeidsverhoudingen,
die opnieuw moeten worden
eregeld, een volksgezond-
eid, die op tragische wtjze
geschokt is, vergeleken by den
toestand, die ons in 1939 met
trotsch vervulde. Handelspro
blemen, verkeersproblemen,
spaar- en voorschotproblemen,
bestuursproblemen, problemen
zonder tal. In een ty'd, die re-
geeren zoo moeilijk maakt,
als nimmer tevoren.
Het is geen opwekkend
beeld, dat de regeering geeft
van den toestand, waarin Ne
derland verkeert. Maar het
is goed, dat er klaren wijn
wordt geschonken, dat er hier
en daar voor velen harde
noten worden gekraakt, dat
hier een document ter tafel is
gekomen, dat ons, voor zoover
noodig, de schellen van de
oogen doet vallen.
Het is zoo gemakkeiyk om
de leuze „Er zit schot in!"
„Nederland herrijst!" aan te
heffen. We vermeien ons nog
altijd te veel in de gedachte,
dat alles wel weer recht zal
komen.
En het zal ook wel weer
recht komen en er komt wel
weer schot in en natuurüjk zal
Nederland herrijzen. Maar
slechts ten koste van zeer
zware offers en bijna boven-
menschelijke krachtsinspan
ning.
Die overtuiging wekt, by
eerste beschouwing, deze no
ta over het regeeringsbeleid.
De Duilsche
oorlogsslavernij
Volgens een te Neurenberg
als bewijsstuk voorgelegd offi
cieel overzicht hadden de Duit-
schers 6.691.000 buitenland-
sche arbeiders in dienst in hun
Reich, waaronder 4.795.000
burgers. Onder die burgers wa
ren 1-900.000 Russen, 764.000
Franschen, 274.000 Nederlan
ders en 183.000 Belgen-
Film over strijd bij Arnhem
Ter eere van den 9-daagschen
strijd van de First Airborne Di
vision m Nederland is de Brit-
sche film ,,l fought at Arn
hem" vervaardigd. De film, die
ongeveer 100.000 kost, is
grootendeels vervaardigd in
Arnhem met 200 man van de
First Airborne Division. Er
werkten geen beroepsacteurs
aan mee. De mannen kregen
hun gewone soldy, alleen een
extra vergoeding voor de scène
van de rivieroverschrijding
waarbg zij in het ijskoude wa
ter moesten springen. Ook
Arnhemsche burgers die de ge
wonden verpleegden en hen
voor de Duitschers verborgen
rielden, werkten aan de film
mee.
Woensdagmiddag is de aangekondigde regeeringsnota over
het beleid van het Kabinet gepubliceerd.
De Inhoud kan zeer in het kort in de volgende punten wor
den samengevat.
I. De regeering acht den toestand in Nederlandsch-lndië
onbevredigend: Er heerscht op Java anarchie. De deur
biyft open voor onderhandelingen en de regeering wil
gerechtvaardigde eischen der nationalisten niet in den
weg staan- Bepatrieering schynt het eenige middel om
de Europeanen in Indië te helpen. De lichting 1945 zal na
oefening ten deele beschikbaar komen voor Indië. Tot
dusver staan 27 bataljons en een zeemacht ter beschik
king voor Indië.
t. De regeering zal ernstig streven naar verlaging der
staatsuitgaven en bezuiniging op de overheidsdiensten.
3. Ten aanzien van de politieke delinquenten zullen lichte
gevallen versneld worden afgedaan. De P.OJ). wordt
gedeelte]yk by de politie ingelijfd. Eerstdaags zal deti
neering slechts op grond van wettelijke regeling mogelyk
zQn.
4. Algeheele schadeloosstelling van oorlogsgedupeerden is
onmogelijk. Er komeu huisraadschadeboekjes. Speciale
regeling voor den middenstand- Er la een algemeen© ver
mogensheffing op til.
ft. Schadevergoeding door Dultschland wordt alleen mogeiyk
geacht door uitlevering van kapitaalgoederen uit de
W. zóne en Dultsche buitenlandsche bezittingen. Geen
jaariyksche herstelbetalingen te verwachten.
ft. De regeering streeft naar evenwicht tusschen pry zen en
loonen. Bijzonderheden over spaar- en voorschotrekenin
gen.
7. Er komt een nieuwe wachtgeldregeling.
8. Scholing, her- en omscholing hebben volle aandacht.
Enquête naar tekort van vrouweiyk fabriekspersoneeL
9. Peil van den landbouw aal worden opgevoerd, o-m. door
stichting van nieuwe lagere landbouwscholen.
10. Ambtenarenzuivering 1 Februari 1946 ten einde.
II. Oandidaatstelling voor Provinciale Staten op Tweeden
Dinsdag in April.
12. Verkiezing voor Kamer en Prov. Staten zoo mogelijk op
één dag.
18, Het Kijk zal voorloopig helpen gemeentelijke tekorten te
overbruggen.
14. Ter bestrijding der fcb.c. zullen noodsanatorla worden ge
bouwd.
15. Onze handelsvloot gehalveerd; wederopbouwmaatregelen
ln voorbereiding.
10. Invoer van goederen uit buitenland binnenkort door par
ticulieren.
De nota opent met een mede-
deeling over de kabinetsforma.
tie, waaraan wy onüeenen, dat
het kabinet gevormd werd
zonder dat de formateurs over
leg hadden gepleegd met de
besturen der politieke partyen.
Wel werden besprekingen ge
voerd met personen van ver
schillende richtingen. Boven
dien wordt opgemerkt, dat ge
streefd werd naar het samen
voegen van een groep van per
sonen, die ook vertrouwen in
elkaar stelden, wat in de hui
dige moeilijke omstandigheden
van het grootste belang kan
zyn.
De nota vervolgt met een
Overzicht van de ont.
wikkeling ln Nederlandsch-
lndië.
De nota merkt allereerst
op, dat achter de intellectuee-
le leiders der republiek Indo
nesia de door de Japanners be
werkte en gemüitairiseerde
jeugdbeweging in handen is
gevallen van de meest extreme
groepen en dat deze een toe
stand van anarchie hebben ge
schapen, die tot dusver tel
kens aan de contröle van het
regime is ontsnapt
De Japansche wapens zijn
overal in Oost- en Midden-
Java practisch volledig aan de
Indonesiërs overgedragen en
voor het meerendeel in handen
van extremisten geraakt. De
gevolgen voor de door de Ja
panners geïnterneerde en ver
spreid levende Indo-Nederlan
ders waren ernstig, soms fa
taal.
Opgemerkt wordt, dat de na
tionalistische vrijheidsdrang
practisch alle ontwikkelden en
een groot deel van het volle
beheerscht. De verovering van
Java, het wegvagen van alle
Nederlanders uit het openbare
leven, het betrekkelijk zelf
standig optreden van de Indo
nesiërs heeft de geesten blij
vend en diep beïnvloed. De
onbevredigende gang van
ken by de herbezetting heefL
bovendien veroorzaakt, dat de
by velen bestaande begeerte om
weer de leiding der Ned. Ind
regeering te aanvaarden niet
tot uiting kon komen of ver
dween.
Er heeft zich een diepgaande
sociale omwenteling voltrok
ken. Het gezag der vorsten is
ondermijnd. De nood heeft de
dorpsbevolking op drift doen
slaan, het rooverswezen kreeg
ongekende afmetingen, de mi
litaire jeugdorganisaties schui
ven alle gezag opzij en leven
op kosten van den boer, die
zelfs het planten gaat verzui
men.
Zeer ernstig is ten slotte- dat
de stuurloosheid der jeugd en
de wanhoop der armoede niet
alleen in nationalistische exces
sen zich ontlaadt maar ook in
religieuze. In Bantam en Che
ribon met name heeft de revo
lutie een fel Moslimsch karak
ter. Christenvervolgingen ko
men over het geheele land voor.
Het bestuursapparaat, reeds
door de Japanners van zyn bes
te elementen beroofd, viel in
vele streken byv. Bantam
en Java's Noordkust zoo
goed als weg. Elders mist het
alle gezag over de extremisti
sche vrijscharen.
DE TOESTAND IN BATAVIA
De nota schildert hierna den
toestand in Batavia en noemt
die uiterst moeilyk. Behalve
enkele gebouwen, die door
Nederlandsche en Britsche
autoriteiten zyn bezet, zijn alle
regeeringskantoren nog steeds
in handen van de republiek
Indonesia. Hetzelfde geldt van
de openbare diensten, zooals
telefoon. Overneming zou al
leen leiden tot desertie van
het inheemsche personeel, dat
bij aanblijven bloot zou staan
aan extremistische terreur.
De moeilijkheid manifes
teert zich hier in haar scha
delijkste gedaante. Haar meest
cragische uiting vindt zij in
het verdwynen v&n ruim 600
personen, w.o. Indonesiërs,
Europeanen en een groot aan
tal Japanners. Contact met
de Indonesiërs is moeilijk, om
dat het door de extremisten
al3 compromitleerend wordt
beschouwd.
De onveiligheid maakte het
ook noodig de interneerings-
kampen in stand te houden,
omdat daar het leven der in-
wonenden het best kan wor
den beschermd. Het voedsel
tekort, verzwaard door der.
voedsel-boycot, verhoogt de
moeilijkheden. Er zijn geen
teekenen dat de republikeinen
in staat zijn maatregelen
tegen den a'.gemeenen nood
te nemen. Het geldwezen
biyft in schromelyke verwar
ring.
Ten opzichte van den toe
stand in de buitengewesten
wordt medegedeeld, dftt deze.
minder ontwricht is. Jan op
Jar*. In de „Groote Oost' op
Borneo. Billiton, Banka er
Riouw werden nog geen moei-
lykheden ondervonden, op Su
matra heerschen aan de West
kust en in de B&taklanden
vrij sterke, aan de Oostkust en
Palembang minder sterke na
tionalistische stroomingen,
terwyi de situatie in Atjeh
politiek onbevredigend la. Er
ïeerscht echter geen anarchie.
De nota geeft dan een
overzicht van de pogingen, die
gedaan zyn om de orde te
andhaven en met de nationa
listen tot vruchtbaar overleg
te geraken. Het beleid van
dr. van Mook wordt daarbij
volledig door de regeering ge
dekt.
Voor de regeering ligt het
probleem aldus, dat vooreerst
zy er van is uitgegaan om
met een gezond Indonesisch
nationalisme samen te werken
en zy daartoe bereid biyft, ver
volgens dat nog steeds geen
eervolle poging mag worden
verzuimd om de blinde mach
ten te beteugelen, die Java's
lot en dat onzer weerlooze
landgenooten ln handen heb
ben genomen en voorts dat
noodzakeiyk de voorwaarden
moeten worden geschapen, die
den Brltschen bondgenoot tot
doeltreffend handelen tegen
extremistische excessen ln
staat moet stellen.
Nadat hulde is gebracht aan
de medewerking der Britten
en gewezen ls op de moeiiyke
positie, waarin Engeland ver
keert, wordt uiting gegeven
aan de hoop, dat de op 6
Dec. te Singapore gevoerde
besprekingen van groot nut
zullen biyken te zyn. Het ls
echter niet ln 's lands belang
daaromtrent gedetailleerde me-
dedeelingen te doen.
Wat de politieke gedrags
in betreft, ls de regeering
-Jet te schokken ln haar stre
ven om de deur open te hou
den voor constructief overleg
met die personen uit de Indi
sche samenleving, die met de
Indische regeering tezamen
een nieuw tydperk willen In
gaan van politieke, econo
mische en sociale ontwikke
ling, waarby gerechtvaardigde
Indonesische aspiraties ten
volle bevrediging zullen vin
den.
Omtrent de militaire voor
uitzichten meent de regeering
zich op dit oogenbllk niet te
mogen uitlaten.
Wel moge de Kamer zich
realiseeren, dat het militaire
probleem zwaar is.
Wat de troepensterkte, die
Nederland beschikbaar heeft
voor Indië, betreft, zegt de
nota, dat 27 bataljons zyn
uitgezonden. De lichting 1945
komt na oefening beschikbaar.
Voor de vloot zijn In Ned.
Indië thans aanwezig 2 krui
sers, 3 torpedojagers, 6 onder,
zeebooten, 1 kanonneerboot, 1
mynenlegger, 4 mynenvegers
en eenig verder hulpmateriaal
en een aantal vliegtuigen van
den marine-luchtvaartdienst.
Tenslotte merkt de nota op.
dat het evacuatie-probleem
steeds gunstiger wordt en dat
repatrieering naar Nederland,
zeker voor vrouwen en kinde
ren, de oplossing zal moeten
zijn. Gerekend wordt op de
thuisbrenging van 50.000 per
sonen tot einde Februari 1946.
De regeering ziet de repatri
eering als een regeeringszaak,
waarby echter volgaarne de
meest mogelijke medewerking
van particuliere zyde wordt
aanvaard. Het transport wordt
verzorgd door den repatriee-
ringsdienst, de verdere verzor
ging valt onder de taak van
het Centrale Bureau voor de
verzorging van Oorlogsslacht
offers (C.B.V.O.).
De minister ontveinst zich
geenszins, dat het beeld, ln
deze nota geteekend, over het
algemeen nauwelijks voldoende
bevrediging kan brengen.
vormen by haar pogen om
verdere uitzetting van uitga
ven voor den publieken dienst
tegen te gaan.
Een eerste stap werd op
den weg der beperking gezet
door het besluit van den mi
nisterraad, dat geen organi
satie-eenheid mag worden ge
formeerd of uitgebreid, voor
dat zulks door den minister
van financiën of den minister
raad, is goedgekeurd, ook al
zyn de gelden daarvoor op de
begrooting aanwezig.
Er zal in het algemeen
ernstig naar dienen te worden
gestreefd, de staatsuitgaven
belangrijk te verlagen.
Met Ingang van 1 Dec. zyn
alle organen van het Militair
Gezag in liquidatie en na 1
Jan. '46 zal het M.G. tot het
verleden behooren.
Het bureau nationale vei
ligheid, welks werkzaamheden
noodzakeiyk waren in aan
sluiting op het werk der ge
allieerde fieldsecurity. zal in
1946 worden geliquideerd. De
te vervullen taken zullen wor
den toevertrouwd aan de nor
male organen.
By de formatie van den re-
geeringsvoorlichtlngsdienst is
er eenerzyds naar gestreefd
al het voorllchtingswerk met
elkander in verband te bren
gen en een gemeenschappe-
lijken technischen dienst te
bezorgen. Anderzijds heeft de
regeering behoefte aan een
behoorlijk geoutilleerd appa
raat, dat zoowel snel de ge-
wenschte Informaties kan ver
schaffen alsook naar buiten
de regeering steunt by haar
te voeren beleid.
Zie vervolg pagina 2-
Weer een Lagerhuis-
Het Bijzonder gerechtshof
te 's-Gravenhage heeft Woens
dagmorgen ir. A. A. Mussert,
leider der N.S.B., ter dood
veroordeeld.
Het Hof overwoog hierby
dat de dagvaarding wettig en
overtuigend bewezen was, dos
dat bewezen ls, dat Mussert
getracht heeft het ryk onder
vreemde heerschappy te bren-
en, dat hij in tjjd van oorlog
ten vyand hulp heeft ver
leend en getracht heeft den
grondwettigen regeerlngsvorm
omver te werpen. Het Hof
verleende het recht van cas
satie.
Evenals voor het proces
zelf, was ook voor de uit
spraak de publieke belang
stelling gering te noemen.
Mussert hoorde den presi
dent, mr. van Be rekel, toen
deze het doodvonnis uitsprak,
rustig aan. Hy scheen deze
uitspraak verwacht te heb
ben en toonde niet de minste
verrassing.
Het is nog niet bekend of
Mussert van het hem ver
leende cassatierecht gebruik
zal maken.
interpellatie.
Het lag in de bedoeling, dat
van Mook op Donderdag per
vliegtuig naar Nederland zou
vertrekken en dat hy verge
zeld zou worden door mr. K.
F. J. Verboeket, wnd. hoofd
van den regeeringsvoorlich-
tingsdienst Uit gezaghebben
de bron wordt echter nader
vernomen, dat dr. van Mook
zyn reis met het oog op de
huidige ontwikkeling eenige
dagen heeft uitgesteld.
Mr. Verboeket zal echter,
zooais in de bedoeling ligt,
morgen vertrekken. Zijn fami
lie zal hem hierby vergezel
len en hy hoopt voor eenigen
tijd in Holland te verblyven.
Ook zal per vliegtuig morgen
naar Nederland vertrekken ir.
M. Ph. Broekhuisen, directeur
van een aantal spoorweg
maatschappijen.
In het Lagerhuis heeft het
Labourlid Dribey de regeering
geïnterpelleerd over de ge
beurtenissen ïn Indonesië. Hy
verklaarde, dat de Nederland
sche regeering nimmer aan
Indië den Dominionstatus had
aangeboden.
Minister Noel Baker ant
woordde. Hy wees erop, dat
Nederland tydens den oorlog
alles gedaan heeft wat het
te^en de gemeenschappelyke
vijanden doen kon. Hy bracht
hulde aan het opbouwende
werk van de Nederlandsche
regeering. Overigens deelde
hy mede, dat de Britsche
troepen slechts tot taak heb
ben de orde te herstellen en
de Japanners te ontwapenen.
Hy verklaarde, dat de Indo
nesiërs ongetwijfeld vele
wreedheden hebben begaan en
dat ook Sjarir het toe zou
juichen als aan de uitspattin
gen een eind werd gemaakt.
Wat het gebruik van Japan-
sche troepen aangaat deelde
Baker mede, dat de Japan
ners de Indonesiërs alleen
hebben aangevallen, als er on
voldoende Britsche troepen
Noel Baker loofde de ko
loniale politiek der Neder
landsche regeering en noemde
de voorstellen die thans zyn
gedaan, zeer vergaand.
Ambarawa in lichter
laaie.
Volgens piloten schijnt heel
Ambarawa in brand te staan.
Een aanval op het kamp Kota
Paris te Buitenzorg werd af
geslagen. Twee Rapwi-kampen
werden beschoten. De telefoon,
verbindingen tusschen Ban
doeng en Batavia zyn verbro
ken. Indonesische plunderaars
zijn gevangen genomen en an
deren neergeschoten. Ten Z.
van Soerabaja, by Sidoardjo,
werden 1500 Chineezen bevrijd.
By Soerabaja is een groote
opslagplaats voor ammunitie
vernietigd. In Semarang en op
Padang is alles rustig. In Me-
dan wordt een vrachtauto met
3 Br.-Ind. soldaten vermist.
Memorandum van
prol. Gerbrandy.
Het zittende kabinet acht
zich noch gerechtigd, noch
in staat rekening en verant
woord ng af te leggen omtrent
het beleid, door vorige regee
ringen in Londen gevoerd.
Prof. dr. P. S. Gerbrandy
zal hierover een memoran
dum samen stellen, dat aan
de Staten-Generaal zal worden
aangeboden.
De organisatie der
overheidsdiensten
Allerlei oorzaken hebben de
stichting van een groot aantal
overheidsdiensten en een on
matige uitbreiding van be
staande diensten ten gevolge
gehad. Het naast elkaar be
staan van organisaties voor
hetzelfde doel in Londen, in
het bevryde Zuiden en in het
Westen van Nederland, heeft
doublures met zich meege
bracht, die slechts met moei
te blyken te kunnen worden
opgeheven.
De regeering meent, dat het
samenstellen van een begroo
ting: een eerste stimulans zal
Hoe lij reageerden.
De nazi-misdadigers waren
absoluut niet onder den in
druk van de film, allerminst
teleurgesteld. Goering genoot
zichtbaar en zelde, dat als
de president van het bof, de
Amerikaan Jackson, de heele
film had gezien, hij ongetwij
feld nationaal socialist zou
zijn geworden. Goering en
Doenitz kregen woorden over
de vraag, of de luchtmacht
dan wel de marine de beste
troep was geweest. Hess ap-
Klaudisseerde voor Hitier en
ibbentrop. kreeg tranen in
zijn oogen en vroeg aan een
Amerikaansch psycholoog:
..Voelt u ook niet Hitiers ge
weldige persoonlijkheid?"
Schacht was zeer getroffen
door de wederopbouwscènes
en vroeg later: „wat zit
daar nu voor slechts in?"
Frank merkte na afloop op:
„En dat is nu de man, van
wlen de Duitschers een afgod
maakten!"
gehouden Schoonheid" naar
Zeeland.
Avondlijke aankomst van beroemde schilderijen
Madonna van Angelino
overnachtte in een vrachtauto.
Hoeveel Rembrandts zouden
er ooit in Zeeland zijn geweest
Zy zullen te tellen zyn op de
vingers van één hand. En hoe
veel Jan Steens, Frans Hal-
sen, Rubensen, Van Dycks en
noeveel doeken van onze ande
re groote meesters Het zul
len er bitter weinig zijn ge
weest.
Zeer zeker echter heeft nog
nimmer een Madonna van Fra
AngeLicoop deZeeuwsche eilan
den vertoefd en weinig zal de
befaamde Italiaan, die als
geen ander in zijn kleuren en
gelaatsuitdrukkingen het he-
melsche benaderde, en daar
om „II Beato" werd genoemd,
hebben kunnen vermoeden, dat
vyf eeuwen na zyn dood een
van zijn werken den nacht zou
doorbrengen in een vrachtauto,
in de open lucht, op het pas aan
de golven ontworstelde Wal
cheren en onder politiebewa
king
Het beroemde kunstwerk
verkeerde overigens in goed
gezelschap. Het maakte deel
uit van een collectie van circa
90 beroemde schilderijen, die
feëxposeerd zuilen worden op
e a.s. Zaterdag te openen ten
toonstelling „Benouden Schoon-
neid" in Middelburg, doeken,
die afkomstig zijn uit het Am-
sterdam_che Ryksmuseum en
iet Mauritshuis in Den Haag
De verwachting was, dat de
ze kunstschatten Maandag-
middag zouden arriveeren. De
weersomstandigheden waren
echter oorzaak, dat het een
jijna nachtelijke aankoms.
werd. Eerst omstreeks 10 uur
.n den avond reden twee groo
ve gesloten vrachtauto's Mid
ielburg binnen en daarin be
vonden zich de kunstwerken
rgvuldig gewikkeld in de
kens, ten einde hen te be
schermen tegen inwerking van
vocht en koude
Weinigen zijn daardoor ge
tuige geweest van de aankomst
van een cultuurbezit, zooals
Zeeland neg nimmer heeft ge
herbergd.
Het oleek te laat om de doe
ken nog onder te brengen in
het Museumgebouw van het
^eeuwsche Genootschap der
w etenschappen, waar de ten
toonstelling wordt gehouden.
Daarom werd besloten om de
schilderijen in de auto's te la-
ten en die gedurende de nach
telijke uren onder politiebewa
king te stellen.
In den loop van den Dinsdag
.verden de doeken overgebrach i
naar het tentoonstellingsge
bouw en wie hier in de middag
uren een bezoek bracht, kon,
te midden der bedrijvigheid in
gangen en zalen, de kostbare
doeken zien staan.
Vooruitloopend op de opening
Ier expositie kan reeds worder.
medegedeeld, dat hier inder
daad een keurcollectie naai
-eeland is gekomen en dat de
.entoonstelimg „het" artistie
ke gebeuren in dit wintersei
zoen is.
Twee Rembrandts bevinden
rich onder de schilderijen, nl.
„De Oosterling" en „Titus als
monnik", van Frans Hals vindi
men 4 doeken, van Rubens za
.nen een portret aantreffen van
-lélène Fourment, zijn tweede
vrouw, terwijl nog twee andere
schilderijen van dezen meestei
tanwezig zijn. Alle beroemdi
namen uit den bloeityd dei
Jederlandsche schilderkunst
jn vertegenwoordigd, maai
.aarnaast vindt men ook bui
nlandsche grootheden, ondei
er schilderijen van Fra An
gelico, Goya, El Greco, Moro
JUo en J inter et to.
De liefhebber van beelden
de kunst, zal dus ziin hart kun-
De toekomstige
verhoudingen in de
suikerindustrie.
In zijn rede over bovenstaand
onderwerp in de vergadering
van het hoofdbestuur der
Z.L.M., heeft de heer J. M. van
Bommel van Vloten, een histo
risch overzicht gegeven van 't
ontstaan van de Eerste Ned.
Coop. Beetwortelsuikerfabriek
te Sas van Gent. na enkele
jaren gevolgd door die te Din-
teloord, Puttershoek, Friesch-
Grorfingen en later Roosendaal,
Zevenbergen en de Zeeland te
Bergen op Zoom met als voor
naamste reactie de volledige
concentratie der particuliere
suikerindustrie. Spr. stond
uitvoerig stil by de ontwikke
ling der afzonderlijke Coöp, fa
brieken. Voorts besprak de
heer Bommel van Vloten de
fusieplannen die een oplossing
zouden brengen van de tegen
stelling tusschen de coöpera
ties t.a.v. het raffinaderij-
vraagstuk; een meer efficiente
bietenontvangst en bietenbe
vrachting; het wegnemen van
de tegenstellingen tusschen de
ooöperaties t.a.v. bieten- en
suikercontingenteeringaan
passing van de totale fabrieks-
capaciteit aan het beschikbare
kwantum bieten, -waardoor be
langrijke besparingen aan vas
te kosten worden verkregen.
By de actie voor het fusie
idee hebben de besturen van
Puttershoek en Friesch-Gro-
ningen gemeend niet te moeten
deelnemen en hebben nu Din-
teloord, Zevenbergen, Roosen
daal en Sas van Gent een com
missie gevormd om de zaak in
studie te nemen. Spr. betreurde
o.a. het gebrek aan belang
stelling van de leden in hun
coöperatie. Velen voelen en
beseffen niet, dat zy niet al
leen bietenteler, doch ook sui
ker-producent zyn.
De Nederlandsche
diamant-industrie.
In de Amsterdamsche dia
mant-industrie waarin voor
den oorlog 3000 man werkzaam
waren, zyn thans weer reeds
1000 man tewerk gesteld. De
oorlog is ook aan deze in
dustrie niet onopgemerkt voor
bijgegaan. In 1942 moesten al
le diamantvoorraden aan de
Duitschers worden ingeleverd.
Ongeveer een vyfde, 12944 ka
raat, kon worden gered. De
safes werden geforceerd en de
diamantvoorraden gestolen.
90 der ondernemers waren
Joden, die werden weggevoerd.
Na de bevrijding heeft de Dia
mond Comp. een groote hoe
veelheid ruwe diamant ter be
schikking gesteld. Sedert 1
Nov. is er voor 1.528.150 ge-
Nieuwe kapperstarieven.
Voor soover op 9 Mei 1940 geen
hoogere tarieven werden berekend
inogen de kappers thans ten hoogste
de volgende prijzen berekenen:
In plaatsen met meer dan 10.000
inwotieis: Heerenvak: volkszaak:
knippen: 0-45. scheren: 0.15; mid
denstandszaak resp.; 0.55 en 0.20;
eerste klasse zaak resp.: 1.65 en
0.25; damesvak: volkszaak, was-
schen. 0.55, onduleeren: 0-75,
wasschen en watergolven I, perma
nenten: 1 4-50; middenstandszaak
resp: 0.70, 0.90, 1-25 en 6;
eerste klasse zaak resp.: f 0-85,
f 1.10, 1-50 en 8.
In plaatsen met minder dan 10.000
inwoners: Heerenvak; volkszaak,
knippen: f 0.35, scheren: 0-15; mid
denstandszaak resp.: 0-45 en J 0-15;
eerste klasse zaak resp.: 0-55 cn
0.20; damesvak; wasschen: 0-45,
■nduleeren: 0-60. wasschen en wa
tergolven: 0-80. permanenten:
3.75; middentandszaak resp.: 0,55.
0-75, 1, 4.50; eerste klasse zaak.
resp.: 0-70, 0.90, 1.25, J 6.
De prijzen gelden voor de complete
behandelingen incl. de daarvoor bc-
noodigde materialen.
nen ophalen in de zes zalen,
die in het Museumgebouw door
de tentoonstelling in beslag
zullen worden genomen. En
Zeeland mag den minister van
onderwys, kunsten en weten
schappen dankbaar zijn voor
zijn besluit, dat de tentoonstel
ling „Behouden Schoonheid"
ook naar deze provincie komt.
Op de Z.V.U. rust de dankbare
iaak deze expositie te organi-
seeren.
Verwacht mag worden, dat
er uit de geheele provincie een
stroom van bezoekers naar
Middelburg zal komen.