PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Protest tegen de economische
dictatuur.
sasis: EB,.s:|sviïï»i aj-,.
Proces in Neurenberg begonnen
Nederlandsche troepen nog steeds
niet op Java geland
UIT DE PROVINCIE
Nieuwe glans op oude glorie
Middelburgs Abdij wordt in
luister hersteld.
Hoofdredacteur O. Ballintljn (met
redactloneele medewerking van dr.
W. H. Beekenkamp). Uitgever F.
B. den Boer. Middelburg. Druk
firma F. van de Velde Jr., Vlissingen.
Commissie van Bijstand W. 't
Hooft te Goes, J. L. van Leeuwen,
Ds. M- L. W. Schoch, Vlissingen. B.
A. van Verre, C- Zwagerman, M'burg.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKkNSCHE COURANT
Donderdag 22 Nov. '45
188e Jaargang
Nummer 191
ABONNEMENTSPRIJS 26 cent per
week. t 3-20 per kwartaal, franco
per post. 3-45 per kwartaaL
Losse nummers 5 cent. ADVER
TENTIEPRIJS 12 cent per
minimum per advertentie
t 2—
Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60, telefoon 10 (2 lijnen); Middelburg Londensche Kaai 29, telefoon 2077 en 2924. Goes
Turfkade 15. telefoon 2475- Terneuzen Nieuwediepstraat 23 Postrekening 3593(10 Prov /eeuwsche Cjnirant^Mnldelbu^
Actie ging van Zeeuwsch-Vlaanderen uit.
Het voorloopig comité van!
de federatie van het bedrijfs
leven ter bestrijding van de
economische dictatuur hield
Dinsdag te Amsterdam zijn
eerste vergadering, welke zeer
druk bezocht was door per
sonen uit het geheele land.
De heer L. Zijp zette uit
een, dat iedereen het er over
eens is, dat het huidige, bu-
reuacratisch en autocratisch
systeem niet kan blijven voort
bestaan. Vanuit Zeeuwsch-
Vlaanderen is een oproep uit-
fegaan tot de industrieelen
egen de ambtelijke belemme
ringen van het bedrijfsleven.
Die heeft overal weerklank
gevonden. Zoowel in Zeeland,
een van de zwaarst getroffen
provincies, als in Amsterdam,
economisch de zwaarst ge
troffen groote stad, wil men
den muur van bureaucratie
neerhalen. Zes maanden na de
bevrijding had men mogen
verwachten, dat het ambtelijk
apparaat ingesteld zou zijn op
het verleenen van hulp aan het
bedrijfsleven. Integendeel, het
is een kluister geworden. Deze
kan alleen verbroken worden
door een gemeenschappelijk
verzet van het bedrijfsleven.
Spr. bracht hulde aan de
ambtenaren, die uitstekend
werk verrichten. Tegen hen
gaat de strijd niet. Maar het
verweer gaat tegen de sfeer
op vele ambtelijke bureaux,
die meenen dat het bedrijfs
leven er voor hen is. Men is
gedwongen geworden lid te
worden van de vakgroepen
door de hulp van den be
zetter ontstaan. Deze vakgroe
pen zijn oppermachtig; in vorm,
wezen en opbouw in strijd met
de democratische gedachte van
ons vereenigingsleven. De vak
groep is als zoodanig onaan
vaardbaar, omdat er nog
steeds het „Führer-principe"
heerscht. De voorzitter weet
het alleen en beslist alleen.
De leden hebben alleen de hun
van boven af opgelegde contri
butie te betalen.
Vrije maatschappelijke orga-
'ïien moeten gevormd worden,
die de taak van menig rijks
bureau kunnen overnemen.
Spr. gaf eenige krasse staal
tjes hoe door bureaucratie
kostelijk voedsel verloren ging.
15.000 kg. eipoeder is naar
de mestva< gereden, dat is
gelijk aan 1.050.000 eieren en
een kapitaal van 75.000 en
dat in den tijd toen er groot
gebrek aan voedsel bestond.
De bureaucratie kost millioe-
nen aan belastinggeld.
Deze actie is niet revolution-
nair, maar wil herstel van on
recht en de regeering helpen
bij het verwijderen van alle
overbodigen rompslomp.
Besloten werd een telegram
aan den minister-president en
den minister van handel en
nijverheid te zenden, om te
protesteeren tegen de econo
mische dictatuur van het be
drijfsleven.
De heer van der Zee uit
Middelburg las een brief voor
van den minister van handel
en nijverheid die hierin mede
deelde dat de geheele organi
satie van het bedrijfsleven
grondig zal worden bekeken.
In afwachting daarvan moeten
de vakgroepen hun werk
voorzetten- De min. bestreed
dat de vakgroepen schuldig
zijn aan de sluiting van be
drijven tijdens de bezetting en
dat zij onvoldoende medewer
king verleenen aan de herope
ning van bedrijven.
Het voorloopig comité heeft
hierop uitvoerig schriftelijk
geantwoord. Spr. deelde mede,
dat het comité honderden be
wijzen van instemming heeft
Panamakanaal een
zeestraat.
In Washington worden plan
nen onderzocht ora den stand
van het water in het Pana-
rnakanaai met de zee gelijk
te maken. De atoombom
maakt het kanaal met zijn
vele sluizen uitermate kwets
baar. Sommige experts zijn
van meening, dat liet kanaal
verbreed en de sluizen verwij
derd moeten worden, teneinde
doorgang aan groote vlieg
tuigmoederschepen te verlee
nen.
Een dergelijk plan zou vele
mlllioencn en vele jaren ar
beid kosten. Het wordt ech
ter als een vitaal belang voor
de toekomstige verdediging
van de V. S. beschouwd
ROOFMOORD NABIJ
OSSENDRECHT.
Even over de Nederlandsch-
Belgische grens ten zuiden
van Ossendrecht, ter plaatse
de Bladluis onder de gemeen
te Kapelle, hebben Zaterdag
nacht eenige gemaskerde ban
dieten zich toegang verschaft
tot de woning van de wed.
Heylaerts, waar zij den inwo-
nenden zwager, den 45-jarigen
Jules Heylaerts, in koelen bloe
de doodschoten.
De wed. werd nadat men
haar geld en sieraden had af
geperst er was slechts wei
nig geld aanwezig vastge
bonden. Uit de vragen welke
zij de vrcuw stelden kan wor
den afgeleid, dat zij zich in
het adres hadden vergist. Zij
waanden een belangrijk be
drag aan geld aanwezig als
opbrengst' van pas verkocht
vee. Deze verkoop had echter
niet door weduwe H. doch
door een familielid plaats ge
had.
OOG EN OOK.
De Regeeringsvoorlichtings-
dienst deelt ons mede, dat het
feit, dat de afd. Oog en Oor
van den Regeeringsvoorlich-
tingsdienst een zelfstandig or
gaan wordt, geen uitbreiding
HET WERELDGEBEUREN
Seyss Inquart is brutaal, Goering valt in slaap.
Nieuws in een notedop
Voor het voorzitterschap van de
Tweede Kamer is de volgende nomi
natie aan H. M. de Koningin aange
boden: 1. mr, J R H v. Schaik, 2,
C. Smeenk, 3 mevr. A. E. J. de Vries-
Bruins-
Waarschijnlijk zal midden De
cember de spoorverbinding Nijmegen.
Arnhem. Utrecht via de spoorbrug bij
Oosterbeek hersteld kunnen worden.
Op 12 Nov. is het telefoonver
keer tusschen Nederland en Dene
marken geopend
Met hulp uit Amerika wordt ge
poogd het bekende Carlton-hotel tt
Amsterdam, dat tijdens den oorlog
zwaar werd beschadigd toen een
Engetsch vliegtuig neerviel, te her
stellen. Een deel is reeds officee
heropend.
Te Driebergen ia de Stichting
f,Kerk en Wereld" officieel geopend
met een rede van den minister van
onderwijs, prof. dr. G. v. d Leeuw
Aan luitenant-generaal tit. b. d.
J. H. F graaf du Monceau is óp zijn
verzoek met ingang van I Jan. a.s.
eervol ontslag verleend ais oppei
ceremoniemeester als groot-meester
van het Huis van H. M. de Koningin
en als kanselier der huisorden. Met
ingang van den zelfden datum 'is hij
benoemd tot opper-ceremoniemeester
en grootmeester honorair.
In Engeland is een schroefloos
tweemotorig vliegtuig gestolen van
hetzelfde type, waarmede onlangs het
snelheidsrecord werd gebroken.
-De V. S. tellen thans 140.000.000
inwoners.
Tot burgemeester van Keulen
is benoemd dr. Hermann Puender. die
min. van buit. zaken was onder Brii-
ning en na het verijdelde complot te
gen Hitler in 1944 naar Dachau werd
vervoerd.
De postzegelverzameling van Roo
sevelt, ter waarde van 100-000 dol'
lar, wordt begin 1946 geveild.
Het Kruppconccrn is nu geheet
uiteengevallen. Het einde van deze
machtigste wapenindustrie is een ver
nietigde klap voor het Duitsche mi
litairisme.
In verscheidene steden van Iran
woeden onlusten. De Russen laten
niet toe, dat er troepen worden ge
stuurd om de orde te herstellen.
Oorlog kostte Amerika
290 milliard
Terwijl Truman Dinsdag ver
klaard heeft, dat de V. S. nog
steeds atoombommen vervaar
digt, natuurlijk uitsluitend
voor experimenteele doeleinden
en niet om als er eens ruzie
komt oorlog te kunnen voe
ren en aan die mededeeling
toevoegde, dat hfl gelooft in
een duurzamen vrede, terwijl
in Frankrijk als de voorteeke
nen niet bedriegen de Gaulle
opnieuw kabinetsformateur zal
worden en de crisis dus ten
einde loont, is in Neurenberg
het proces tegen de groote
oorlogsmisdadigers Dinsdag be.
gonnen.
Daar zitten nu de Duitsche
leiders". Hess is ongeschoren
en staart voor zich uit, Goering
maakt een matten indruk en
valt soms in slaap, Keitel
Jodl dragen armzalige unifor
men zonder distinctieven,
Frick schijnt nog te gelooven
in een Duitsche overwinning en
is opgewektAls geheel een
armzalig stelletje, dat schuw
is. Seyss Inquart is levendig
en nieuwsgierig, Ribbentrop
verbeten. Streicher kijkt bru
taal rond, ieder tracht zich een
houding te geven.
De Britsche president Law
rence opent de zitting. Naast
hem zitten de Amerikaan Bi-
dale, de Franschman Donne-
vieu en de Rus Nichtchenko.
De Rus geniet kennelijk van
den aanblik van zijn aartsvij
anden. Lawrence legt een korte
verklaring af over de histori
sche beteekenis van dit proces
en dan wordt gedurende de
rest van den dag de dag
vaarding voorgelezen.
Een lange reeks van de gru
welijkste Duitsche misdaden
wordt in woord en beeld (de
film) vertoond voor de oogen
van hen, die hier de beschaaf
de naties vertegenwoordigen.
Een zee van ellende moord,
mishandeling, uithongering,
uitmoording, terechtstelling, de
brutaalste slavenarbeid. Schrij
nend zijn de herinneringen aan
de plaatsnamen Dachau.
Mauthausen, Marseille, Parijs,
Nancy, Vaien, Vught, Haarlem,
Rotterdam, Brussel, Gent,
Luxemburg. Cijfers, waarvan
de volle beteekenis het men-
schelijk begrip te boven gaat,
worden genoemd uit het gebied
der U.S.S.R. De zinnelooze ver
woesting van steden en dorpen,
den roof van kunstschatten,
de waanzinnige overstroomin
gen in Holland worden weer
voor den geest geroepen. Eind
loos lijkt de reeks misdaden
die uren lang in het Engelsch,
Fransch, Russisch en Duitsch
wordt opgesomd.
Uren, uren lang gaat dit
voort. Goering leunt als een
baliekluiver voorover op de ba-
lustrade, Seyss Inquart is ge
agiteerdMaar er komt
geen einde aan deze lange aan
klacht
Zoo begon ongeveer dit pro
ces, dat uniek is in de wereld
geschiedenis en dat bevredi
ging moet schenken aan het
wereldgeweten. Hitier heeft
zich aan zijn vonnis onttrokken,
Goebbels ook, maar de anderen
staan hieT tegenover hun rech
ters. Zij zullen hun straf niet
ontgaan.
De belangstelling voor het
Êroces is geweldig, ook van
'uitsche zijde. En met span
ning wordt gewacht op het ver
hoor der verdachten, die dan
rekenschap zullen moeten af
leggen van hun daden.
ternationale contrólecommis-
sie voor de atoomenergie
reeds in Januari zal plaats
hebben en verder, dat thans
mededeeling is gedaan van de
kapitalen, die Amerika aan de
oorlogvoering heeft geofferd.
De oorlog kostte den V. S
290.000.000.000 doUar (290
milliard), terwyl het totaal der
staatsuitgaven 323 milliard
dollar bedroeg
Ten slotte dient vermeld,
dat de geallieerde bestuurs
commissie in Duitschland be
sloten heeft om de 7% millioen
Duitschers, die uit Oostenrijk,
Tsjecho-Slowakije, Hongarije
en Polen werden verdreven in
de Duitsche bezettingszóne op
te nemen.
Het belangrijkste verdere
buitenlandsche nieuws stipten
wij in den aanhef van dit
overzicht reeds aan. Er dient
echter nog vermeld te worden,
dat de instelling van een in-
NIEUW FRANSCH
KABINET GEVORMD.
Generaal De Gaulle is ge
slaagd in de vorming van een
nieuwe Fransche regeering. Hy
zal zelf optreden als hoofd van
de regeering en zal tevens op
perbevelhebber van het leger
zijn en de leiding op zich ne
men van de nationale verdedi
ging. H\j zal hierin worden by.
gestaan door een minister voor
iet leger: Miehelet (M.R.P.)
en een minister voor de wa
pening: Tillon (communist).
Binnenlandsche zaken is in
handen van Tixier (soc.) en
Buit. zaken: Bidault (M.RP.).
'fc Kabinet telt o.m. 5 socialis
ten, 5 leden van de M.R.P., de
partij van de Gaulle en 5 com
munisten. De communisten be.
zetten den. economischen sector
daar de portefeuille van nat.
volkshuishouding, industrleele
productie, arbeid en bewape
ning in hun handen zijn.
Verbetering extra
rantsoenen bijzonderen
arbeid.
De omstandigheden der voed.
selvoorziening in ons land zijn
zoodanig verbeterd dat er
thans toe kan worden overge
gaan een aanvang te maken
met de herziening van de z.g.
extra-rantsoenen voor arbei
ders, die zwaren dan wel zeer
zwaren arbeid, langdurig werk
en nachtarbeid verrichten. Deze
herziening heeft voorshands
voornamelijk betrekking op de
groep arbeiders, die zeer zwa
ren arbeid verrichten. De rant
soenen van deze groep komen
thans op een peil, waarmede
ongeveer het physiolcw
minimum wordt bereikt. Hier
bij is rekening gehouden met
de mogelijkheid voor groepen
arbeiders bonloos warme maal
tijden te verkrijgen.
Churchill
gaat critiseeren.
De conservatieve oppositie,
onder leiding van Churchill, zal
komende week een motie in
dienen, waarin critiek zal wor
den geleverd op de Britsche
labourregeering, ter zake van
haar nationalisatieprogram,
tekortkomingen in de binnen
landsche politiek, buitengewoon
hooge staat van onkosten en
haar bel ei', ten opzichte van
het huisvestingsprobleem en de
demobilisatie. Dit zal de eerste
motie van critiek zijn sinds de
labourregeering aan het bewind
kwam.
en nieuwe
incidenten.
Gebruiken Indiërs
oorlogsgas?
In Batavia is Dinsdagavond
wederom vrij hevig gevochten.
In Soerabaja bieden nog altijd
20.000 goed georganiseerde In
diërs verzet tegen de Britten.
Zij zijn ruim bewapend. De In
dische verliezen zijn zeer groot.
Dat er geen snellere voortgang
wordt gemaakt verklaren de
Britten met de mededeeling,
dat zy menschenlevens willen
sparen- vooral van de vele
burgers in het strijdgebied en
dat zij de stad niet te veel wil
len beschadigen.
Semarang is door de Britten
gebombardeerd. De toestand
in Bandoeng en Magelang is
gespannen. In Batavia zouden
volgens een Britsch officier de
Indiërs oorlogsgas gebruiken,
dat zij in flesschen naar hun
tegenstanders werpen. Te Ma
gelang zijn 8 R.K. geestelijken
door de Indiërs vermoord.
De extremisten protesteeren
tegen de „incidenten" te Ba
tavia en het kabinet-Sjarir
heeft verklaard, dat Indone
sië bereid is lid te worden van
de organisatie der Ver. Vol-
Luit.-kol. Frowyn, de verbin'
dingsofficier tusschen het Ne
derlandsche en Ned. Indische
leger, is te Batavia aangeko
men. Hij verklaarde, dat de
Britten nog steeds weigeren
toestemming te geven om Ne
derlandsche troepen op Java te
landen. De verzoeken der Ne
derlandsche regeering bleven
zonder resultaat.
NEDERLANDS CHE
INHEEMSCHE SOLDATEN
UIT BATAVIA.
Volgens een officieele Brit
sche verklaring zullen op be
vel van het geallieerde opper
bevel alle inheemsche soldaten,
behoorende tot het Ned- Ind.
leger, uit Batavia verwyderd
worden in verband met het uit
breken van ernstige onlusten
en wanordelijkheden.
Voorts wordt daarin ver
klaard dat Britsche troepen
thans van Magelang terugge
trokken worden om elders een
gelijksoortige taak te vervul
len, (Verb, bericht).
Britsche officieren op het
geallieerde hoofdkwartier te
Batavia hebben verklaard, dat
er geen gevaar bestaat voor
verlies van contróle over de
situatie- ondanks het feit, dat
er van veel plaatsen berichten
binnenkomen over onlusten-
Tot j.l. Zondag zyn er op
Java aan Britsche zijde 85
dooden gevallen, 296 gewonden
en 172 vermisten.
Eisenhower Chef Staf
der Ver. Staten.
President Truman heeft ge
neraal Eisenhower benoemd tot
opvolger van generaal Mars
hall als chef van den staf der
Vereenigde Staten.
Loonregeling voor het
bouwbedrijf.
Het college van rijksbemid
delaars heeft een bindende re
geling van loonen en arbeids
voorwaarden voor het bouwbe
drijf vastgesteld, ingaande 12
Nov. jl.
Het aantal gemeenteklassen
is daarbij teruggebracht tot
6. De door den oorlog zwaar-
geteisterde gemeenten zijn
tijdelijk geplaatst in een hoo-
gere klasse. De duurtetoesla-
gen daarentegen vervallen.
De loonen varieeren van 90
ét. maximum tot 62 ct. mini
mum. Bij arbeid in tarief of
accoord mag daar slechts 10
boven uit worden gegaan. De
loonen voor de schilders zijn
met ingang van lenzelfden
dag hiermede gelijkgemaakt.
Indië-vliegtuig Vrijdag
thuis.
Het Indië-vliegtuig is op zyn
terugreis in Cairo aangekomen.
Daar zal men een dag blijven
om de repatrieerende passagiers
in de gelegenheid -te stellen de
noodige kleeding uit de voor
raden, die daar speciaal met
dit doel gereed liggen, aan te
schaffen. Vrijdag verwacht
men de ,,Skymaster"t die 216
kg. post aan boord heeft, te
Amsterdam terug.
Aan de grens ingehouden
gelden worden vergoed.
Repatrieerende Nederlanders
kunnen nu vyandelijk papier
geld invoeren op voorwaarde
dat dit aan den Staat wordt
overgedragen tegen een ver
goeding in Nederiandsch geld.
De koers zal binnen enkele da-
?en worden bekend gemaakt.
evens wordt de terugbetaling
van ingeleverd Nederiandsch
geld geregeld. O. a. zal over
legging van een bewijs van
politieke betrouwbaarheid wor
den verlangd, tot welk doel
P.O.D.'s in afwijking van de
thans daarvoor geldende rege
ling, dergelijke bewijzen aan
ide betrokken gerepatrieerden
zullen verstrekken.
jiiii«iii#iiii«iii#iii»iiii«iii»iiii#iiii#ii
„Canadees" rookte
Rhodesia.
5 Dezer dagen vervoegde zich
aan het distributiekantoor te
Hoorn een Canadeesch ma- 0
joor, die vertelde, dat in den
loop der volgende week 120
meisjes uit Brussel ter op-
0 leiding bij vliegertroepen te
Hoorn zouden worden gehuis-
0 vest. 12 Canadeesche instruc- 0
teurs zouden hen vergezellen.
0 Voor deze instructeurs waren
rantsoenbonnen voor sigaret-
0 ten vereischt. De „Canadees"
legitimeerde zich en deelde tij-
0 dens een genoeglijk praatje
met de distributieambtenaren
kwistig sigaretten uit. Het viel
een der ambtenaren op dat de
„majoor" Rhodesia-sigaretten
rookte Daar het den distribu-
tie-ambtenaar bijzonder on-
waarschijnlijk voorkwam, dat
een Canadeesch majoor deze
Nederlandsche sigaretten zou
5 rooken, waarschuwde men de
politie, die at spoedig con-
X stateerde hier met een ge- 5
raffineerd bonnenhandelaar en
X oplichter te doen te hebben. X
De man. een Tilburger. is
X in verzekerde bewaring ge- X
steld.
DOODELIJK ONGELUK.
Op den rijksweg te Krab-
bendijke had een ernstig onge
luk plaats. Een militaire auto,
waarin eenige lifters zaten,
slipte door de gladheid van
den weg en kwam tegen een
boom terecht. De heer K, uit
Vlissingen, een der lifters, is
aan zijn verwondingen over
leden, terwijl de anderen zwaar
gewond naar het ziekenhuis
zyn vervoerd.
SCHORE EN VLAKE
WE NS CHEN
ZELFSTANDIGHEID.
De oud-leden van den voor-
maligen gemeenteraad van
Schore en Make, en de heer M.
in 't Aker namens de burgerij'
hebben aan Ged. Staten van
Zeeland een adres gezonden,
waarin verzocht wordt het
daarheen te willen leiden, dat
de samenvoeging der gemeente
bij Kapelle en Kruiningen, wel
ke per 1 Jan. 1941 is ingegaan,
ongedaan gemaakt wordt en
aan de gemeente Schore er
Vlake haar vroegere zelfstan
digheid terug te geven.
Benoemd tot Commissaris
van den Polder Walcheren
voor den ongebouwden eigen
dom, mr. J. A. Dumon Tak
te Middelburg;
tot Commissaris van den
Polder Walcheren voor den
gebouwden eigendom L. Jan-
se de Jonge te Middelburg.
Met ingang van 19 Nov. is
tot onderwijzer aan de R.K.
school te Middelburg benoemd
de heer K. de Rooij te Vlis
singen.
De heer L. W. de Bree uit
Middelburg is benoemd tot
leeraar-geschiedenis aan de R.
H.B.S. te Oostburg.
Naar wij vernemen is mr.
A Meerkamp van Embden,
de N S.B.-burgemeester van
Middelburg- in verband met zijn
gezondheidstoestand toegestaan,
om 't interneeringskamp Mili
tair Hospitaal M'burg te ver
laten en zich met huisarrrest
naar zyn woning te begeven.
Dinsdagavond ging het ge
meentebestuur van Middelburg
de Zaansche U.V.V.-meisjes
met hun leidster, Zr. N. Feek-
man, officieel in hun woonschip
verwelkomen. De burgemees
ter, vergezeld van zijn echtge-
noote, den wethouder van Soc.
Zaken, den heer A. J. Beren
pas en den heer J. C. F. van
Kamer, directeur van het
Gem. Bureau voor Soc. Zaken,
hield een hartelijke welkomst
toespraak. Van de zijde van de
Middelburgsche U.V.V. was
om de voorzitster, mevr. A.
BattenPaarlberg, aanwezig.
De Commissaris van politie
te Middelburg wijst alle weg
gebruikers, fietsers, automobi
listen enz. erop de verlichting
van him voertuigen te contro
leeren, niet in het minst in hun
eigen belang en veiligheid. Po
litie en marechaussee zullen
ook de noodige aandacht hier-
win*
Ik heb thuis
een granaat.
In een dorp, ergens in Noord-Bra
bant, hield men eenigen tijd geleden
voor ongeveer 500 kinderen een le
zing over de gevaren van oorlogstuig
en munitie-
Na aftoop werd den Jeugdigen toe
hoorders gevraagd, wie er niet van
dat „spul in huis had. Drie vingers
gingen de lucht in. De overige 497
hadden dus blijkbaar iwel spul. Er
werden huiszoekingen verricht. En
wat er te voorschijn kwam, kon nog
niet op 3 groote Amerikaansche trucks
geladen worden. Er was een klein
kanon bij, met bijbehoorende projec
tielen; verscheidene mitrailleurs, even
eens compleet met munitie; een groot
aantal zeer explosieve pantservuisten;
ontelbare handgranaten, waa
sommige gevuld met fosfor
mosterdgas; bijna 200 geweren
vele emmers buskruit
Een van de bezitters, zegge
schrijve negen jaar oud, wiens hand
door een onfortuinlijk experiment
reeds deerlijk was verminkt, vertelde,
dat hij tezamen met zijn even oude
vriendje '3 avonds gewoonlijk met
zijn mitrailleur schietoefeningen
hield.
Wat is interessanter en dapperder
dan het spelen met munitie. Maar
wat ook gevaarlijker?!
Want het spel is veel echter dan de
jeugdige Indianen en roovers wel den
den. En ook in het straks drooggeloo-
pen Walcheren zullen hun ouders hen
er niet eenmaal, maar hij herhaling
op moeten wijzen, dat zij van alles,
wat ze in het drooggekomen gebied
vinden, moeten afblijven. Tot dat zij
weten, waar ze aan toe zijn en niei
meer de opmerking maken van dat
kleine jongetje, dat zei: ,.fk heb
thuis een granaat en als ik daar nou
een klap opgeef, vlieg ik dan werke
lijk de lucht in?"
Er wordt gewerkt, er groeit alleen de muren nog stonden,
3 3 ia geheel klaar, eveneens het
verlengde ervan, het voorma
iets schoons.'
Toen de Middelburgsche Ab
dij in Mei 1940 door brand
verwoest werd, bleven van de
vele gebouwen alleen de mu
ren overeind staan, en ontdaan
van hun daken en vloeren,
vormden zij een labyrint van
smalle hooge binnenplaatsen,
waar daags na den brand ma
gere rookspiralen nog langs
de geblakerde kozijnen kron
kelden en de radiatoren van
de verwarming ergens in de
hoogte aan hun verwrongen
~"~ten hingen.
>ok nu lijkt het grootste
deel van het Abdijcomplex nog
op een verzameling leege doo.
zen. Maar de tijd is er reeds
overheen gegaan. De muren,
waartegen vroeger kostbare
gobelins hingen, zijn green ge
worden en tusschen de gebar
sten traptreden en in de hoe
ken van de zalen groeit malva
en decimeters hooge vlier. De
plaats, waar eens het bestuur
van Zeeland zetelde is in een
vredigen tuin herschapen.
Herleving.
Maar tusschen het getjilp
van de musschen door klinkt
een regelmatig geklop; het ge
luid van de steenhouwerij, die
in de Kruisgang gevestigd is,
van de dakspanten een
scherpe hamerslag, want de
Abdij wordt herbouwd. Reeds
van kort na de verwoesting tot
op heden is de Rijksgebouwen
dienst, met soms meer, soms
minder werklieden, aan het
herstel bezig geweest.
Aansluitend oij het stuk, dat
onbeschadigd is gebleven, het
Rijksarchief tusschen Burg- en
Balanspoort, is men met de
restauratie begonnen. De beide
torens ter weerszijden van de
Balanspoort werden van een
nieuwe spits voorzien, terwijl
één ervan bovendien ingrij
pend werd gerestaureerd. Het
poortgebouw zelf, waarvan
lige brandweerhuis, dat ein
digt in een hoogen gevel, waar.
bovenin eens* een bel zal han
gen- Hiernaast wordt thans,
eveneens in den oorspronke-
lijken vorm, een gebouw opge
trokken, dat de bestemming
heeft van restaurant.
Lagere huizen op den hoek
van St. Pieterstraat en Balans
zullen het rijzige van de Abdij-
gevels nog meer accentueeren.
33 de plaats van Hotel de
U, komt een nieuw gebou
wencomplex, welks stijl echter
bij die van de Abdij zal aan-
iassen, dat doorloopt tot aan
le St. Pieterstraat en voor de
Prov. Griffie bestemd zal zyn.
Het sluit aan bij het eveneens
gespaard gebleven Notaris-
Ook de woning van den Com.
missaris aan de overzijde van
het plein, zal in dezen aange
tasten stijl worden opgetrok-
len. De poort, uitkomend op
den Burg, moet om verschil-
lende redenen kleiner en zon
der gewelf worden hersteld.
Herstel van het
oorspronkelyfee.
Ook op vele andere plaatsen
wordt er met deze ingrijpende
restauratie winst geboekt,
doordat onderdeelen van ge
bouwen, die in den lcop der
tijden door verbouwingen of
onoordeelkundige vernieuwing
werden verminkt, hun oor
spronkelijk voorkomen her
krijgen.
Uitgaande van kleine aan
wijzingen, een groef in den
muur, een andere steensoort,
moet men wat sinds lang ver
dwenen was, reccnstrueeren.
want teekeningen van de Ab-
ry-gebouwen bezit men. op
een paar schetsen na. niet-
Schietlood en waterpas
uit den booze.
In het algemeen wordt met
groote nauwkeurigheid te werk
gegaan, waar het handhaven
of herkrijgen van het oude en
eerbiedwaardige voorkomen
van de Abdy geldt. Schietlood
en waterpas zyn voor het bui
tenwerk dan ook uit den boo-
Dientengevolge helt een
der torens naast de Balans
poort 40 cm. en de hooge gevel
van het brandweerhuis nog
meer. Ook door het zorgvuldig
gebruik van oude en de juiste
soort steen voorkomt men het
hinderlijk strakke en nieuwe
in de gerestaureerde gedeel
ten. De steen voor het herstel
van de Abdij is voor een ge
deelte uit het puin van Mid
delburg afkomstig, voor een
deel in andere deelen van het
land opgekocht
De nieuwe steen, die voor de
binnenmuren wordt gebruikt,
heeft men indertijd voor grij-
perige Duitsche handen weten
te beschermen door oude steen
om de tassen nieuwe steen op
te stapelen. Ook de andere
materialen zijn, opgeslagen in
ontelbare donkere hoekjes,
aan deze handen ontkomen.
Het eindresultaat.
Wanneer men een kijkje
neemt in het gedeelte, dat nu
klaar is, en door den techni-
schen uienst van den Polder
Walcheren gebruikt wordt,
staat men verrast Eiken zol
deringen met zware gespleten
balken, glas en lood raampjes,
die niet altijd heelemaal recht
zijn, oude uitgesleten oranje
kleurige tegels en gekalkte
wanden.
Het is nieuw en toch weer
oud. Het is met eindelooze zorg
hersteld.
Het zal waarschijnlijk vele
jaren duren, voordat het her
stelde deel eenigen omvang
zal hebben aangenomen. Maa;
wanneer men doorgaat met op
deze wyze te restaureeren. sa:
al weer reg kom, dat wil zeg
gen in dit geval niet al t<
recht en strak, en in alle
nieuwigheid weer eerbiedwaar
dig oud.
In een Maandagavond te
Missingen gehouden ledenver-
lering der Geref. kerk deed
Wiersinga van Leiden.
vroeger predikant der Ger. kerk
aldaar, vesehillende mededeo
lingen over den toestand op
de zendingsterreinen in Indiè.
De kerk der Javaansche Chris
tengemeenten heeft onder den
grooten druk volkomen stand
gehouden en de gemeenten
zyn nog gegroeid, vooral de
Chineesche Chr. kerk.
Nederlandsche zendelingen
en zendingsvrouwen werden al
spoedig naar concentratiekam
pen gezonden en hebben daar
vooral veel honger geleden. De
vrouwen moesten zwaren veld
arbeid verrichten en werden
geslagen. Velen zyn om het le
ven gekomen. Verder besprak
hij wat in bezettingstUd in ons
land voor de zending is ge
daan. Vele missionnaire predi
kanten, artsen en verpleeg
sters staan gereed naar Indie
te vertrekken. Onder de ver
pleegsters bevindt zich ook
mej. E. Geljon uit Vlissingen.
In Baam zal 1 Dec. een zen
dingscentrum worden gesticht,
van waauit de geheele Geref.
zendingsarbeid wordt gestimu
leerd. Tot secretaresse van den
directeur is benoemd mej. S.
Leijnse te Vlissingen.
Voorschoten adopteerde
Domburg. Onder het motto
.Domburg dankt Voorschoten"
zal het gemengd- en kinder
koor „Beatrix" een uitvoering
geven in Voorschoten van de
„Vredescantatj 19401945",
woorden en muziek van den
directeur, den heer A. Bosdijk.
Met de 79 koristen gingen ook
enkele comitéleden Woens
dag op reis. Er wordt op 2
achtereenvolgende avonden
telkens 2 maal gezongen in een
reeds volgeboekte zaal. De le
den ontvangen logies bij par
ticulieren, maken Vrijdag een
trip naar Den Haag en nopen
Zaterdag terug te keeren.
Vermogen drukkers
„Zeeuwsche Stroom"
verbeurd verklaard.
Het Tribunaal te Goes deed
Woensdag uitspraak in de
zaak tegen den 53-j A. en den
63-j. W. Siepman, drukkers
van de „Zeeuwsche Stroom"
en andere N.S.B.-lectuur. Het
Tribunaal bracht één vonnis
in beide zaken uit en kwam
tot de conclusie dat verdachten
lang genoeg geïnterneerd zijn
geweest, doch dat hun geheele
bezitting aan gebouwen, per
sen enz. moet worden verbeurd
verklaard, evenals de winst
die tijdens het beheer van de
zaak is gemaakt, terwijl verd.,
die op vrije voeten werden ge
steld, nimmer meer het druk-
kersbedrjjf mogen uitoefenen.
J. C. Verlinde, 40 j., Souburg,
1% j. interneering en in bew.
stelling; G. de Rijke, 38 j., Vlis
singen, verb, verklaring van
2 rnwielen.
Alleen ontzegging recht tot
het bekleeden van ambten en
uitoefening van actief en pas
sief kiesrecht werd opgelegd
aanJ. L. v. Hove, 36 j.,
Veere; P. E. A. von Heimburg,
47 j„ Middelburg; L. J. Götzen,
55 j., Veere; B. Dentz, 54 j..
Middelburg. Voor de laatste
tevens verb, verkl. vermogen
tot 3000. Geheel vrUgespro-
ken werden A. P. de Leeuw,
22 j„ Middelburg; F. Geldof,
53 j„ Serooskerke en J. de
Rijke, 33 j., Middelburg.
RECHTBANK MIDDELBURG.
Voor de Middelburgsche
rechtbank werd tegen den 23-
j. bakkersknecht J. C. D. te
Middelburg 6 mnd. gev. straf
voorw. met 3 j. proeftyd onder
toezicht van de R.K. reclas-
seering geëischt, wegens dief
stal van een hoeveelheid sui
ker van de N.V. van der Harst.
De 19-j. kok H. R. R. uit
's Gravenhage, thans gedeti
neerd, die 3 stel autobanden
wegnam en hielp bij bovenge
noemden suikerdiefsta 1 hoorde
4 mnd. gev. straf met aftrek
Ivoorarrest tegen zich eischen.
