DE TROONREDE
PROV. ZEEUWSCHE COURANT
H.M. de Koningin heeft
Dinsdagmiddag bij de opening-
van de zitting der voorloopige
Staten-Generaal de volgende
troonrede uitgesproken
Leden der Staten-Generaal,
Gevoelens van diepe bewo
genheid mengen zich met die
van vreugde en erkentelijkheid
nu ik na zes jaren van bittere
scheiding weer in uw midden
verschijn.
Leed en ontbering, nederlaag
en ontreddering, maar ook of
fervaardigheid en heldenmoed
kenmerkten de donkere jaren
der Duitsche furie. In smart
gedenken wij de tienduizenden
Joodsche landgenooten, die
werden gemarteld en ver
moordde, millioenen Nederlan
ders en Indonesiërs, wier vei
ligheid bedreigd, wier levens
kracht verteerd en wier zede-
.lijk oordeel werd aangetast.
Wij gedenken daarnaast het
verzet tegen den vijand, dat
sterke krachten wekte en dat
ons thans onze vrijheid als een
recht doet aanvaarden. Lijden
en strijden werkten ook ten'
zegen. Wij werden ontvanke*
lijker voor geestelijke bezin
ning, meer bereid tot offers,
dieper bewust van onze saam-
hoorigheid en vaster besloten
onze roeping als natie te ver
staan.
Te midden der verwoesting
liggen hier de krachten voor
herstel en vernieuwing en wij
gorden ons tezamen aan om de
verworvenheden te (bewaren en
de zwakheden te overwinnen.
Te duur hebben wij onze
vrijheid gekocht dan dat wij
haar nu zouden misbruiken ot
verspillen.
Daarbij denk ik aan de dui
zenden, die vielen in den strijd
om het vaderland, hetzij u
onze krijgsmacht, op de koop
vaardij, of in het verzet. Moge
hun oifer inspireerend werken
op hen, die gespaard bleven.
'Met groote voldoening zie ik
de succesvolle krachtsinspan
ning gericht op de noodvoor
ziening in de geteisterde ge
bieder. en op het herstel van
verkeer en industrie. Wy zijn
dankbaar voor de redding vah
Walcheren en van de Wierin-
germeer, dankbaar ter wille
van deze getroffen landstreken,
maar bovenal, omdat zij hét
symbool zyn van herwonnen
kracht.
In mijn radiorede van 20
Maart 1941 riep ik u allen op
tot gezette overweging van.
herzieningsplannen op staat
kundig gebied, waarbij met de
veranderde omstandigheden en
met de opgedane ervaringen
zou zijn te rekenen.
Met groote vreugde consta
teer ik, dat deze oproep grooten
weerklank heeft gevonden.
De plannen van velen, ge
smeed in den bezettingstijd,
breken zich thans een weg naar
hun verwerkelijking. Zij om
vatten niet alleen hervormin
gen van het staatkundig bestel,
maar zijn ook gericht op een
nieuwe vormgeving van het
maatschappelijke en cultureele
leven.
In deze -worsteling worden
de krachten gesterkt en ge
bundeld welke thans den aan
val hebben ingezec tegen norm
loosheid en ontwrichting.
De overheid heeft bij dit al
les slechts een beperkte taak
en haar arbeid is alleen dan
vruchtbaar, wanneer zij de ac
tiviteit der burgers in kerk en
gezin, zoowel als in andere le
vensverbonden positief waar
deert.
Met groote zorg vervult mg
de ontwikkeling der gebeurte
nissen op Java. In gespanneni
medeleven volg ik het lot der
tallooze kinderen, vrouwen en
mannen, beroofd, in lijfsgevaar
of nog onverlost in de dreiging
van een verdwaasde massa. Ik
versta de gevoelens van bitter
heid in de harten- van hen, wien
al idlit onheil in onrecht is aan
gedaan. Ik betreur diep het
leed, dat tot aan het herstel der
lorde over Java's bevolking on
vermijdelijk zal komen.
En toch blijven wij pogen
voor Nederlanders en Indone
siërs in dit thans geteisterde
land de toekomst te redden, de
toekomst van een gemeen,ebest
gebouwd op de vrijwillig aan
vaarde saamhoorigheid der
rijksdeelen,. Geen wraak
oefening staat ons voor oogen,
noch de vestiging eener kolo
niale overheersching, doch wjj
houden ons er van overtuigd,
dat slechts idé gemeenseliap on.
zer volkeren, hier en overzee,
een waarborg biedt voor aller
harmonische ontwikkeling, vei.
ligheid en blijvende welvaart.
Moge liet ons spoedig gegeven
zijn de grondgedachten, die ik
reeds schetsmatig ontwikkel
de in m|jn radiorede van 7 De
cember 1942, langs consfituti-
oneelen weg tot volle werke
lijkheid te zien worden. Ik
weet, dat Nederland bereid is,
onbaatzuchtig mede te werken,
aan de totstandkoming van een
nieuwen status van ons Ko
ninkrijk Het spoedige bijeen
komen van de rijksconferentie
blijf ik daarom bevorderen.
Vol bewondering ben ik voor
bet groote aandeel \an Suri
name en, Curasao, zoowel in de
oorlogvoering vair het Ko
ninkrijk als in dte hulpver-
leenfng aan Nederland. De na
tionale gevoelens van de be vol.
king van deze gebiedsdeelen
zijn in de afgeloopen jaren op
ondubbelzinnige wjjze tot uit
drukking gekomen en zullen
zoiUdler tw|jfel op de aanstaan
de rijksconferentie als een
kracht ten goede medewerken.
Ten aanzien van onze be
trekkingen met het buitenland
valt in de eerste plaats met
grcote waardeering te gewa
gen van den steun, dien wij na
de bevrijding uit verschillende
landen in onzen tijdelijken nood
ondervonden. De roof, geduren
de de bezetting op ops volk
gepleegd, heeft een afhanke
lijkheid op velerlei gebied ten
gevolge gehad, die voorloopig
onze internationale handelsbe
trekkingen sterk beïnvloedt
Moge de eendrachtige vredes*
inspanning van ons volk dit tij
weldra doen keeren. Met de
verbonden landen zijn de be
trekkingen hartelijk, in weer
wil van de moeilijke problemen,
die gezamenlijk moeten worden
opgelost en waaromtrent, naast
veol overeenstemmend inzicht
ook verschil van meening mo
gelijk is.
De totstandkoming van de
Vereenigde Naties wettigt de
verwachting, dat deze nieuwe
poging tot vrede door organi
satie en overleg ook in moei
lijke omstandigheden met
kracht zal worden volgehou
den. Ook al zijn niet al onze
wenschen ten aanzien van de
ze organisatie bevredigd, toch
zal mijn regeering met kracht
haar medewerking verleenen
aan de voorbereiding en wer
king van alle organen der Ver.
eenigde Naties.
Met betrekking tot den ge
slagen vijand spant de regee
ring zich in, onze belangen
overal, waar zulks mogelijk is,
met de meeste kracht te be
pleiten. In: Duitschland ving
de Nederlandsche militaire
missie haar arbeid aan, terwij.
het eveneens tot tevredenheid
stemt, dat Nederland is ver
tegenwoordigd in het advisee-
rend comité voor het Verre
Oosten, dat te Washington
zetelt.
Nederland dient in staat te
zijn in internationaal verband
naar vermogen brj te dragen
tot de handhaving van de
rechtsorde. Daartoe zal met
kracht worden gewerkt aan
den wederopbouw van de Ko
ninklijke Marine, welke in der.
oorlog zulke zware offers,
bracht, terwijl de Koninklijke
Landmacht op doeltreffende
wijze wordt georganiseerd
Maatregelen zijn in voorberei
ding ten einde in het voorjaai
van 1946 een jaarklasse dienst
plichtigen in werkelijken dienst
op te roepen.
Ten behoeve va,n de ontwik
keling van de militaire en var
de burgerlgke luchtvaart word,
een centrale dienst ingesteld
die alle gemeenschappelijke be
langen zal behartigen.
Het is mij een behoefte uiting
te geven aan het ernstig stre
ven mijner regeejring, om Ne
derland te doen herle\-en als
eer, rechtsstaat, waarin rechts
zekerheid en vertrouv/en in de
rechterlijke organen volledig
zullen z|jn hersteld.
Een snelle en rechtvaardige
berechting van de politieke de
linquenten beschouwt de regee.
ring als een dringende zorg.
Het ligt in het voornemen om
de bevoegdheden tot opsporing
en aanhouding op dit gebied
weldra toe te vertrouwen aan
de normale politieorganen.
De herziening van de finan-
cieele verhouding tusschen het
rijk en de gemeenten heeft de
bijzondere aandacht der regee
ring. Herstel van de financi-
eele zelfstandigheid der ge
meenten *als einddoel staat
hierbij voor oogen. Het vraag
stuk der gemeentelijke indee
ling heeft mede haar aandacht.
De financieele toestand ken
merkt zich door de noodzaak
van zeer groote uitgaven. Voor
mijn verarmde land, dat reeds
onder een zeer zware staats
schuld gebukt gaat, beteekent
dit alles een centemaarslast.
Het streven zal er bij voortdu
ring op zijn gericht een doel
matige besteding der gelden te
verzekeren en de onvermijde
lijke heffingen, zoo billijk mo
gelijk te verdeelen.
De zuivering van het geld
wezen zal ten spoedigste door
een gezondmaking van de be
grooting worden gevolgd. Door
het opnemen van buitenland-
sche leeningen zal het tekort op
de betalingsbalans worden, aan
gevuld, tot deze door een her
vatting van den uitvoer en van
het internationale dienstbe
toon weer in evenwicht zal
komen.
Een overzicht van 's lands fi
nanciën en ingrijpende belas
tingplannen, die er mede op
gericht zullen zijn om de loo-
pende lasten op het bedrijfs
leven te verlichten, zullen bin
nenkort aan de volksvertegen
woordiging worden aangebo
den.
De regeering is voornemens
het gelukkig reeds ingetreden
herstel van industrie, handel
en scheepvaart met kracht te
blijven bevorderen, zoowel ten
aanzien van de binnenlandsche
productie als van den export.
Reeds werden handelsverdra
gen afgesloten met eeriige sta
ten, terwijl verdere onderhande.
lingen gaande zijn. De industri-
eele ontwikkeling van het land
waarbij groote aandacht zal
worden geschonken aan het
wetenschappelijk onderzoek
zal verder worden geleid, uit
gaand van een algemeen nati
onaal welvaartsplan, waarvoor
de grondslagen thans worden
gelegd.
Land- en tuinbouw nemen
dit plan een belangrijke
plaats in. Met groote kracht
wordt gewerkt aan het herstel
van deze primaire bestaans-
bronnen van ons volk, zoowel
ten behoeve van de verzeke
ring onzer voedselvoorziening
als van 'n voor de volkshuishou
ding onmisbaren export. De
regeering streeft er naar, de
organisatie van de boeren een
belangrijke taak te doen ver
vullen in de regeling van pro
ductie en afzet en tegelijker
tijd een grootere mate van
vrijheid in eigen bedrijfsvoe
ring mogelgk te maken.
In voorbereiding zijn wets
ontwerpen tot regeling der be
drijfsorganisatie, waaraan zoo
wel een economische als een
sociale taak zal worden toever
trouwd.
Beheersching van de ontwik
keling van prijzen en loonen
en het scheppen van verhoudin
gen, waarb|j het levensonder
houd voor allen gewaarborgd
is. is een van de doeleinden,
waarop de economische en so
ciale politiek wordt gericht.
Voorwaarde voor een verrui
ming van het levenspeil is
daarbij opvoering der produc
tie, zoowel door volle bezet
ting der bedrijven, als door ver
hooging der arbeidsproductivi
teit.
Op den grondslag van een
reeds in Londen tot stand ge
komen rapport wordt een her
ziening der sociale verzekering
uitgewerkt, die deze van ar
beidersverzekering zal doen
uitgroeien tot een algemeene
volksverzekering, in de eerste
plaats ten einde te komen tot
een betere verzorging voor den
ouden dag.
De gezondheidstoestand van
ons volk, die ernstig heeft ge
leden onder de gevolgen van
de bezetting, zal groote waak
zaamheid en krachtige maat
regelen eischen.
Ten einde het de bevolking
mogelijk te maken het groote
tekort aan dekking, kleeding
en schoeisel aan te vullen,
wordt overwogen om, waar
noodig, consumptiecredieten te
verstrekken, in de mate, waarin
deze goederen beschikbaar ko
men.
In het jaar 1946 zuilen de
300.000 licht beschadigde en de
40.000 zwaar beschadigde wo
ningen definitief worden her
steld. Daarnaast zullen 10.000
nieuwe woningen, worden ge
bouwd, terw|jl het drievoudige
van het hiervoor benoodigde
materiaal voor den wederop
bouw van de industrie en het
herstel van het verkeerswezen
zal worden gebruikt. De plan
nen voor A-oIledige bevrediging
van de behoeften van volks
huisvesting en, industrie wor
den krachtig ter hand geno
men.
Wettelijke maatregelen zijn
in voorbereiding totl verzeke
ring van de doeltreffende uit
voering van dit bouwprogram
ma.
Ook de wederopbouw van het
cultureele leven heeft! de volle
aandacht der regeering.
Met groote aandacht volg ik
den wederopbouw van de over
heidsorganen, zoowel burger
lijk als militair. De herziening
van de rechtspositie en de be
zoldiging van de ambtenaren, is
in studie. Moge het resultaat
tot verbetering van de waar
deering van den ambtenaar lei
den, zoowel in eigen oog als bij
het volk. Meer dan welke over
heidsmaatregel ook kan echter
hiertoe bijdragen de verster
king van het bewustzijn van
den, ambtenaar, dat de diepste
bevrediging in het arbeidsleven
voor hem ligt in zijn dienst svan.
de volksgemeenschap.
Voor het overige wil ik niet
pogen een overzicht te geven
van alle problemen, die in den
komenden t|jd uw aandacht
zullen, vragen. Zeer veel is in
het leven van ons volk nog in
beweging, ondanks vermoeid
heid en teleurstelling hier en
daar. Het vergt beleid van hoog
gehalte om eenerzijds de waar
de van oude zekerheden en tra
dities in volle kracht te bewa
ren en, anderzijds ruimte te la
ten voor een vernieuwing, die
niet slechts historisch noodza
kelijk is, doch ook de vrucht
is van moreele bezinning, in de
jaren der verdrukking. De
wegneming van den druk moge
de eenheid, die ons deel werd
in het verzet, maken, tot een
dracht in rijker schakeering.
De nieuwe krachten die gewekt
zjjn zullen zich blyven opdrin
gen en winnen aan bewustheid
en- energie. Wy hebben deze
meer dan o,oit van noode nu
w|j gewikkeld zijn in een strijd
van eA'en groote hevigheid en
beteeken,is als die der oorlogs
jaren: den strijd om den vrede,
om de ware vrijheid en, om her
nieuwden voospoed.
Met dfe bede, dat God myn
volk moge zegenen in dien
stryd, dat H|j het in eendracht
den weg der overwinning zal
doen betreden, en uwen arbeid
moge doen strekken tot heil
des lands, verklaar ik de ge
wone zitting der Staten-Ge
neraal voor geopend.
