PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Afwijzende reactie der Indonesiërs Stalin zweeg - Molotof sprak UIT DE PROVINCIE MIDDELBURG HERDACHT ZIJN BEVRIJDING Snel handelen in Indië geboden Hoofdredacteur G- Batüntijn (met redactioneele medewerking van dr. W. H. Beckcnlcamp). Uitgever F. B. den Boer, Middelburg. Druk firma F. van de Velde Jr., Vlissingen. Commissie van Bijstand W. 't Hooft te Goes, J. L. van Leeuwen, Ds. M. L. W. jSchoch, Vlissingen. B. A. van Verre, C. Zwagerman, M'burg, WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT Donderdag 8 Nov. 1945 188e Jaargang Nummer 179 ABONNEMENTSPRIJS 25 cent per week, 3-20 per kwartaal, franco per post, 3-45 per kwartaal. Losse nummers 5 cent. ADVER TENTIEPRIJS 12 cent per ram-, minimum per advertentie 2 Bureaux gevestigd te Vlissingen Walstraat 5S-60, telefoon 10 (2 lijnen)Middelburg: Londensche Kaai 29, telefoon 2077 en 2924. Goes: Turfkade 15, telefoon 2475. Terneuzen Nleuwediepstraat 23. Postrekening 359300 Prov- Zeeuwsche Courant. Middelburg. „Wij willen niets met Nederland te maken hebben" Revolver-journalistiek in Batavia. Dr. van Mo,oh heeft, voordat de gisteren door ons gepu bliceerde verklaring der Ne- derlandsch-Indisclie regeering uitgaf, medegedeeld dat lig tot publicatie gedwongen was om. dat eenige correspondenten op onwettige wijze den Nederland- schen tekst in handen gekregen en gepubliceerd hadden. De eerste reactie van de In dische nationalisten is niet gunstig. „Ik ben er in het geheel niet van onder den indruk", zei Soe- karno naar aanleiding van de verklaring. „Het is slechts een herhaling van de oude bekende verklaring van Koningin Wil helm ina". Toen de ANP/Aneta- correspondent Coniston hem speciaal de zinsnede onder het oog bracht, waarin gezegd wordt: „Indonesië zal, overeen komstig de toezegging van H. M. de Koningin, tot een volle dig deelgenootschap in het ko ninkrijk worden geroepen", ver klaarde Sockarno: „Wy willen niets te maken hebben met het koninkrijk der Nederlanden" en hjj knikte ernstig. Soekarno verklaarde ook, dat het „politieke manifest", uitgegeven door zijn „regee ring" en dat hij persoonlijk aan de correspondenten had overhandigd, op zichzelf al een antwoord aan van Mook was. Het manifest zei o.a.: „de Ne derlanders hebben geen enkel moreel recht om in Indonesië binnen te komen teneinde him oude imperialistische politiek weer op te vatten, waarbij zij zich zelfs nog aanmatigen, dat hun geen blaam treft voor hun vroegere zonden of voor hun capitulatie, die tot resultaat had, dat 70 millioen Indonesiërs aan de goede zorgen van het Japansche militarisme waren overgeleverd. De gerechtigheid verbiedt hun eenige inmenging in onze zakenTot nog toe is er geen teeken, dat de Nederlan ders wat anders van plan zgn dan hun oude koloniale sy steem te herstellen, ondanks de verklaring van Koningin Wilhelmina in 1942 De Nederlandsehe regeering en het Nederlandsehe volk heb- ben nu het punt bereikt, waar op zg hun gedachten omtrent Indonesië moeten bepalen", „De minister van buitenland- sche zaken", Soebardjo, deed het voorstel, dat er onder op pertoezicht van de Vereenigde Volkeren een referendum zou worden gehouden om na te gaan, of Nederlandsch-Indië wel of niet met Nederland ver bonden zou blijven. „Zelfs als het referendum zou bewijzen, dat Nederlandsch-Indië geheel afzonderlijk zou wenschen te z\jn, kunnen we met Nederland nog steeds vriendschappelijke betrekkingen onderhouden, op basis van een verdrag. Wij zou den Nederland preferente rechten kunnen toestaan. Ne derland zou ons ook kunnen helpen bij den wederopbouw van Indië door het leveren van grondstoffen". Soebardjo besloot met te verklaren ervan overtuigd te zijn, dat zulk een referendum te zien zou geven dat de Indonesiërs zich wen schen af te scheiden. Ook naar Reuter uit Batavia bericht is Soekarno „teleurge steld" door de verklaring van dr. van Mook. Hij heeft o.m. geantwoord, dat iedere Neder landsehe poging om met ge weld het gezag weer Ln Indo nesië tc vestigen slechts „cin- delooze verspilling van bloed en opoffering van levens" tot re sultaat zal hebben. „Twee maanden lang heeft de geheele wereld gezien hoe vast besloten de Indonesiërs zijn in hun af- wgziging van 't Nederlandsehe imperialisme. Wij wenschen slechts de erkenning van onze onafhankelijkheid en de moge lijkheid om onze eigen wijze van re geer en ten uitvoer te leggen". In Soerabaya heerscht nog spanning, doch het blijft rustig. Er moeten nog 1000 vrouwen en kinderen geëvacueerd wor den. Op West Java heeft de zgn. Indonesische gouverneur samenwerking met de Britten beloofd. Te Magelang is thans door Britten en Indiërs een overeenkomst gesloten. Te Djokjakarta wordt op 10 November een groot jeugdcon- gres gehouden, de eerste groo te demonstratie der nationa listen. Op Borneo, Nieuw Guinea en andere gebieden is een razzia gehouden onder de Japansche oorlogsmisdadigers. Alleen op Borneo werden er 448 gevan gen genomen, elders eveneens honderden. Er zijn afschuwe lijke vondsten gedaan van door de Japanners vermoorde gevan genen. De Britten hebben 5 Duit- sche marine-officieren die bij schietpartgen in Batavia be trokken ziin geweest, gear resteerd. Zij behoorden tot den onderzeedienst en verbindings dienst met de Japanners. Te Sydney gingen commu nisten demonstreeren by het schip „Stirling Castle" met Nederlandsehe troepen die voor Java bestemd waren. De Ne derlandsehe soldaten beant. woordden hun gejoel met hoera-geroep en vaderlandsche liederen. De communisten wer den bekogeld met flesschen en borden, waarna de Nederland sehe soldaten de brandslang op de menigte richtten. Overal braken gevechten uit, zoodat de politie moest ingrijpen. Twee gewonden kwamen in het ziekenhuis terecht. Nieuws in een notedop Tusschen Nederland en Noorwegen is een financieele overeenkomst gesloten. De regeering van Tsjecho Slowakije is afgetreden. De re den is nog niet bekend- De Amerikanen hebben thans medegedeeld, dat zy van plan waren om Hitier door val schermtroepen in Berchtesga. den gevangen te nemen. Zgn zelfmoord verijdelde dit plan. Moskou deelt mede, dat Tsjecho Slowakije wèl ont ruimd zal worden, zelfs binnen enkele weken. De vier grootste Japan sche financieele en industieele familieconcerns worden op last van Mac Arthur ontbonden. Tot burgemeester van New York is gekozen William O'Dwyer, tot voor kort briga de-generaal. De Spaansche troonpre tendent Don Juan weigent nog steeds naar Spanje terug te keeren als Franco niet volledig van het tooneel verdwijnt. Twee tabaksrantsoenen Tot eind 1946 gegarandeerd De directeur van het rijks bureau voor tabak heeft in radiocauserie gesproken over de problemen der tabaks- rantsoeneering. Hij deelde o.m. mede, dat de klacht, dat onvol doende sigaren op de bonnen te verkrijgen zijn, binnenkort wordt ondervangen doordat men een kleine sigaar, het zgn. knak je zal gaan fabriceeren, waarvan er 6 per rantsoen ver strekt moeten worden. Boven dien zal spoedig een klein mo del cigarillo, het zgn. sprietje, op de markt gebracht worden, waarvan er per rantsoen 20 stuks worden geleverd. Weinigen zullen er zich een voorstelling van kunnen ma ken, welke hoeveelheid tabak er noodig is, om de binnenkort beschikbaar te stellen 2 rant soenen tabaksartikelen voor mannelijke en 1 rantsoen voor vrouwelgke rookers boven 18 jaar, te doen fabriceeren. Aan nemende, dat er ca. 3 millioen mannen en ca. 1% millioen vrouwen zyn, die een rookers- kaart kiezen, beteekent dit, dat er per week IV» millioen rantsoenen tabaksartikelen be- schikbaar moeten zijn, waar voor noodig is ca. 175.000 kg. tabak. De tabakspositie Is thans zoodanig, dat de distributie van tabaksartikelen op basis van 2 rantsoenen voor mannen 1 rantsoen voor vrouwen per week, tot einde 1946 ge garandeerd is. Aangenomen wordt, dat voor verwerking in 1947 een hoe veelheid tabak zou moeten worden aangekocht, welke een waarde van -tusschen de 40 en 45 millioen gulden vertegen woordigt. Het is te hopen, dat tegen dien -tijd ook weer Ne- derlandsch-Indische tabak ver krijgbaar zal zgn. Wat betreft Java-tabak wordt dit door des kundigen voor mogelijk gehou. dien, voor Sumatratabak echter niet. t HET WERELDGEBEUREN Geen onoplosbare moeilijkheden Atoombom mag geen Amerikaansch monopolie blijven Nog steeds geen samenwerking in Oost-Azië Bg de herdenking van den 28sten verjaardag van de Sov jet-revolutie op 6 Nov. heeft Stalin, dwars tegen alle ver wachtingen in en in strijd met de voorafgaande mededeelin- gen, geen rede gehouden. Stalin woonde zelfs de her denkingsplechtigheid niet bij en vaardigde de herdenkings dagorder aan het roode leger niet zelf uit De geruchten over een ziek te van Stalin zullen daardoor nieuw voedsel kragen natuur lek. In Amerika beweerde men zelfs, dat de roode Tsaar niet meer in leven wasStal ins zwggen en zgn afwezigheid doen nu in allen ernst de vraag rijzen, wat er met hem is In de plaats van Stalin heeft nu de Sovjet-minister van bui tenlandsche zaken Molotof het woord gevoerd. Hy deed be langwekkende mededeelingen. Zoo verklaarde hy, dat de vredelievende naties bewapend zullen blgven om den vrede te handhaven en dat het geheim van de atoombom niet onder berusting mag blgven van een enkelen staat of stalengroep, „zooals zekere partggangers van het imperialisme buiten onze grenzen willen". Molotof verklaarde voorts, dat de in stelling van een geallieerde controlecommissie in Japan noodzakelgk is en Japansche agressie in de toekomsf onmo gelijk zal maken. Hij zeide verder, dat Rusland tegen blokvorming van staten is en merkte langs zijn neus op, dat in het Westen pogingen worden gedaan om een blok te vor men, dat kennelgk tegen Rus land is gericht Nopens de overwonnen sta ten merkte Molotof op, dat hun vreedzame herrijzing niet belet mag worden, maar dat de laat ste nesten van het fascisme moeten worden uitgeroeid. Dat hiermede in Europa Spanje en Portugal werden bedoeld, is natuurlijk duidelgk. Van veel beteekenis was verder wat Molotof zeide over de samenwerking tusschen de Groote Drie. Men vraagt zich af, zoo zeide hy, of de samen werking wel zoo hecht is als tijdens den oorlog. Het fiasco van de Conferentie van Londen wekt te dien aanzien twijfel. Laat ons echter niet vergeten, dat ook tijdens den oorlog tus schen de Ver. Volkeren moei lijkheden zijn gerezen en dat deze steeds na een bepaald tgdsverloop zgn opgehelderd." Molotof pleitte voorts voor de int. organisatie tot hand having van den vrede, maar merkte op, dat deze niet mag ontaarden in een imperialis tisch instrument van een enkel volk. Ten slotte verklaarde de minister de democratie in de Sovjet-Unie boven de Wester- sche democratie te stellen, omdat zg beter beschermt te gen nazisme en fascisme, geen klassen van onderdrukten en verdrukkers telt geen ko loniale en half-koloniale vol ken kent en de politieke op voeding van het volk goed be- behartigt. Molotof besloot met de op merking, dat in dit „tijdperk der atoomenergie" de geleer den van de Sovjet-Unie niet achter mogen raken bg die van andere mogendheden. Ook wg, zoo zeide hri, moeten atoom energie en alle andere dingen hebben. Deze Sovjet-rede behoeft nauwelijks commentaar. Hij is bemoedigend, voor zoover zg de internationale samenwer king betreft, omdat ook Molo tof weer te kennen geeft, dat de bestaande moeilijkheden overwonnen kunnen worden. Zg is nuchter, waar zij consta teert, dat het probleem van de atoombom in de toekomst de internationale nolitiek zal be- heerschen. Zg is zorgelgk, waar hg opmerkt, dat de sa menwerking der gjoote gealli eerden in het Verre Oosten nog steeds veel te wenschen laat, ja, dat zelfs nog geen accoord is bereikt over de vorming van een controlecom missie voor Japan... Problemen te over dus In de V. S. bestaat het voornemen om alleen de mili taire toepassing van de atoom energie geheim te houden- 968,6 km. per uur Kapitein Wilson heeft met het schroeflooze Britsche vlieg, tuig „Britannia" vier proef vluchten gemaakt voor den a.s. aanval op het wereldsnelheids record. Hy bereikte een gemid delde snelheid van 968.6 km. per uur. Het record van 755.1 km. dat, op naam van Dttitschland stond, is hiermede reeds offi cieus gebroken. De wrijving van de lucht langs het metaal van het vlieg tuig veroorzaakte by een zoo groote snelheid een dusdanige stijging van temperatuur in de cockpitdat de piloot genood, zaakt is zich slechts luchtig te kleeden. Hoe meer men de snelheid van het geluid 1222 kilometer per uur) nabij komt, des te meer last ondervindt men van de samenpersing der lucht voor den scherpen kant van de draagvlakken. Tenslot te zou men een punt bereiken, waarop de samengeperste lucht zich niet meer zou laten schei den en dm een vaste barrière zouvormen. De turbines van de Britan nia" kunnen 6000 P.K. ontwik, kelen, per min. verwerken zij 8/i ton lucht. LAATSTE NIEUWS H.M. de Koningin terug H. M. de Koningin is Woens dagmiddag per vliegtuig uit Engeland teruggekeerd, na in Londen afscheid genomen te hebben van den Koning en de Koningin en de Engelsche ko- ninklgke familie, en na haar persoonlgke zaken geregeld te hebben- Dinsdagmiddag hebben prin ses Alice en later koningin. Ma ry H. M. de Koningin in haar hotel bezocht en afscheid van haar genomen. Churchill en Bevin spreken. ENGELAND WIL WESTELIJK BLOK O-A. MET NEDERLAND. Als leider van de oppositie heeft Churchill gisteren in het Lagerhuis bg de debatten over de buitenlandsche politiek, o.m. verklaard, dat de gevoelens van kameraadschap en vriend schap, welke tusschen het Brit sche en Russische volk zijn ontstaan, niet alleen behouden, doch voortdurend versterkt moeten worden. Het is niet mogelijk over de Vereenigde Staten te spreken, zonder ge wag te maken van den ande ren deelgenoot in de Britsche overwinning, de Sovjet-Unie. Zelfs indien er groote verschil len bestaan, mag er geen stem ming in het land komen, die de banden verbreekt of doet ver slappen. De minister van buitenland sche zaken, Bevin, die hierna sprak, verklaarde, dat de re geering haar macht en ver plichtingen niet kan overdra gen aan de geleerden, die be last waren met de ontwikke ling der atoomenergie. In zijn rede deed Bevin ver der namens de Britsche regee ring een beroep op de groote mogendheden open spel te spelen. Engeland is daartoe be reid. Zg zal in de Oostelijke febieüen niets ondernemen, at schadelgk kan zgn voor de Sovjet-Unie. „Wanneer wg die verzeke ring geven, kan ik mg niet voorstellen, dat de natuurlgke reactie zou zgn, dat men de deur sluit en dat men alle con tact tusschen menschen, hetzg voor den handel of iets anders zou verbieden. Ik ben ook niet van zins om de positie te aan vaarden, die radio-Moskou zoo vaak uitbazuint: zg eischen het recht om goede betrekkin gen te onderhouden met hun naburen, terwijl ik een misda- dadiger ben, wanneer ik vraag om goede betrekkingen met de landen, die aan onze gren zen gelegen zijn. Engeland eischt het recht op met Frankrijk, Nederland, België, Scandinavië of andere landen in een Westelijk blok in contact te treden. landen, die Engelands coltureele vrien den waren en die eenzelfde opvatting van democratie heb ben als Engeland". Stalin niet bij de parade Voor de eerste maal sinds Stalin leider van de Sowjet- Unie is, was liy Woensdag niet aanwezig by de parade op het Roode plein. In zijn plaats ging Molotof voorop op de trappen van het grafmonument van Lenin. Mien veronderstelt, al dus Reuter, dat Stalin zich nog in zy'n vacantie-oord te Sotsji bevindt. EEN VERLIES VOOR WALCHEREN. Phllips-Van Houten te Arnemuiden gaat verdwijnen- Volgens het A.N.P. zouden wegens ngpend gebrek aan werkkrachten, eenige In dustrieën uit Walcheren ver dwijnen, o.a. de Zeeuwsche confectiefabriek, de Vega-tri- cotagefabriek en de vitamine- fabriek van Philips-van Hou ten. Dit bericht is niet geheel juist. Van een verdwynen van de Zeeuwsche confectiefabriek is nog geen sprake. Wel wordt verplaatsing overwogen, doch definitieve besluiten zijn nog niet genomen. Het verdwijnen van de fa briek van PhilipsVan Hou ten is niet een gevolg van een gebrek aan arbeidskrachten. De oorzaak van dit verdwHnen is een gevolg van een gebrek aan grondstoffen en een veran dering in het afzetgebied. De grondstoffen, welke deze fa briek verwerkte, bestonden uit mosselen. De aanvoer van dit product is, door verschillende omstandigheden, niet meer voldoende. De prijs van het eindproduct van deze fabriek, vitaminen en eiwit, is momen teel van dien aard, dat men er niet meer voor kan werken. De fabriek is opgezet om uit mosselen vitamine te produ- ceeren. Het procédé, dat hier voor gebruikt werd, is in de oorlogsjaren echter volkomen gewijzigd. Thans kan het pro duct vitamine goedkooper langs synthetischen weg bereid wor den. Dit alles is oorzaak, dat er voor deze fabriek op Wal cheren geen bestaansmogelijk heid meer is. Het is zeker zeer te betreuren, dat deze industrie van Walcheren gaat verdwij nen. Wat de Vega-tricotagefa- briek betreft, het bericht hier over is voorbarig te noemen. Het staat nog geenszins vast dat ook deze industrie ver dwijnt. REGISTRATIE EN DOMEINEN VOOR ZEELAND IS OPGEHEVEN. Met ingang van 1 Nov. is de directie der registratie en domeinen voor Zeeland en W.- Noord-Brabant, gevestigd te Middelburg, officieel opgehe. ven. Genoemd bureau is gefu- sionneerd met de directie der directe belastingen, accgnzen en invoerrechten te Den Bosch, onder den naam Directie van ,'s rijksbelastingen en domei, nen. Het nieuwe bureau zal zoo dra de kantoorruimte daar voor gereed gekomen is, te Breda worden gevestigd. DE FABRICAGE VAN LUCIFERS. De lucifersvoorziening blijft vooreerst nog zorg baren. Hiervan is de beperkte houttoewgzing de belangrgkste reden. In normalen tgd produ- ceeren de drie lucifers fabrieken te Eindhoven, Breda en Weert onge veer 1% millioen doos jes per dag. De twee eerste fabrieken ver bruikten hiervoor on geveer 20.000 populie ren per jaar. Thans moet men het met het derde deel doen. De voorziening met ande re grondstoffen gaat redelgk wel. DOODELIJK ONGEVAL- Tgdens het lossen van een schip met kolen te Terneuzen is de 54-jarige ongehuwde ar beider J. J. M., toen hg voor een grijper wilde uitwgken, van een steigertje gesprongen. Hg kwam helaas zoo ongelukkig terecht, dat hij met een sche delfractuur werd opgenomen en kort nadien is overleden. GEVECHTEN OM WALCHEREN IN BELGIË HERDACHT. Dinsdagmorgen heeft com mando 10, dat onder bevel staat van majoor G. Danloy en te Marche-les-Dames (België) is ingekwartierd, in een korte plechtigheid de gevechten her. dacht, welke een jaar geleden om Walcheren werden gele verd. Verleden week hebben eenige Zwitsersche radioreporters Walcheren bezocht om daar de eerste groote buitenlandsche reportage van de Zwitsers te maken. Op 12 November wordt deze uitgezonden door Bero- münster. Voor het Fransche station van Zwitserland werd Den Doolaard geïnterviewd. Zeeuwsche Dambond. In een Zaterdag jl. te Goes gehouden vergadering besloot het bestuur van den Zeeuw- schen Dambond, dat de wed strijd om het persoonlgk kam pioenschap van Zeeland over enkele weken zal beginnen. Aan dit to urnooi kan één gesloten- waardoor dit tournooi speler van elke bg den bond aangesloten vereeniging deel nemen- Hoewel door deze bepa ling enkele sterke Zeeuwsche spelers van deelname zgn uit- wellicht iet® van zgn aantrek kelijkheid verliest, is de meer derheid van het bestuur van meening, dat dit in deze over gangsperiode de beste oplossing is en het meest animeerend voor de vereenigingen. In de buitenwgken van Middelburg en langs de vesten zgn met het vallen van het water reeds op verscheidene plaatsen kisten munitie, hand granaten en patronen gevon den. Den ouders wordt in ver band hiermee ernstig aangera. den hun kinderen hiervoor te waarschuwen, daar het gevaar, lïjke goed niet reeds den eersten dag verwijderd kan worden. Ook bg het betreden der hui zen, speciaal die waar Duit- schers in gehuisd hebben wordt de grootste voorzichtigheid aangeraden. Maandag- en Dinsdagavond presenteerde het Babyton- dansorkést voor de Middel- burgsche liefhebbers van dans. muziek, revue en cabaret in de groote Schuttershof-zaal een zeer geslaagde muzikale show, getiteld„Herfst-symphonie", met medewerking van „The six show dancegirls" (E.M.M. en Groen-Wit-girls) en vele ande ren. Het geheel stond onder leiding van Baby den Toonder. Zeer in den smaak viel om. de Argentgnsche Finale, waar bij, zooals ook by vele andere nummers, groote zorg was be steed aan de costumes. Beide avonden was de zaal uitver kocht. Het personeel van de P.O.D. te Middelburg heeft een ver eeniging opgericht welke, in verband met de komende reor ganisatie, de belangen van de leden wil behartigen. Men Sobere feestviering. Op 6 Nov. was het een jaar geleden, dat Middelburg, na dat de burgers in verband met de beschieting verscheidene dagen in hun kelders hadden doorgebracht, bevrijd werd. De geallieerde troepen reden de stad binnen, de Duitschers ca pituleerden, de burgers kwa men uit hun kelders te voor- schgn. Het leed was geleden. Niet met luidruchtig feest betoon, maar op sobere en plechtige wgze heeft Middel burg zgn bevrijding herdacht en daarmede hen, die voor de bevrijding van de stad het le ven gaven de Engelsche en de Nederlandsehe militairen, bg wier graven op het kerkhof in den morgen een plechtig* herdenking plaats had. In zijn herdenkingsrede wendde de burgemeester, mr. A. J. v. d. Weel, zich allereerst tot de vertegenwoordigers der geallieerden, R. R. Bylands, Townmajor, en Capitain F. G. Bignell, vertegenwoordiger van Civil Affairs in Zeeland, en zeide o.m. dat deze bevrijding, die voor ons zoo oneindig veel beteekende, voor de geallieerde legers slechts een overwinning was in de keten van vele over winningen die voerde tot de eindzege waarvoor zeker veel offers gebracht zgn. In diepe stilte, aldus spr. herdenken wij de helden, die hier een laatste rustplaats hebben ge vonden. Na deze woorden werd een krans gelegd op het graf van de geallieerde soldaten. Met de eigen stadgenooten herdacht de burgemeester daarop de gevallen Nederland sehe militairen, de omgekomen illegale werkers en allen, die bg de bevrgding het leven heb ben gelaten. Het gemeentebe stuur heeft het voornemen te bevorderen dat er in de ge meente ter nagedachtenis van de gevallenen een monument wordt opgericht. Eed bijzondere Raads vergadering. Des middags heeft in een bgzondere raadsvergadering de wnd. burgemeester, nu-. A. J. v. d. Weel, in sobere woorden den 6den Nov. 1944 herdacht. Hij liet den nood der bezettings jaren nog eenmaal voorby trekken en herdacht de illegalen, van wie zoove- len hun leven opofferden, schilderde de overstrooming, de laatste beschieting, de da gen van hoogspanning, doorge bracht in de kelders en uit- eindelgk de bevrgding. Teleur stellingen zgn ons daarna niet bespaard gebleven, omdat wg verwachtten, dat als bg toover- slag alles nu goed zou worden. Maar er is toch ook veel ten goede veranderd in dit jaar. Weldra zal Middelburg weer droog zijn! Mr. Th. Portheine beant woordde als oudste raadslid deze toespraak. Hierna sloot de burgemeester de bijzondere raadsvergade ring. De plechtigheid op den Dam. Voor in den middag werd door alle bg den Middelburg- schen Jeugdraad aangesloten vereenigingen na een wan deling door de stad, op de Markt een jeugddemonstratie gegeven. Het programma bestond uit zang en volksdans. De wnd. voorzitter, de heer H. J. Ik- kink, hield een toespraak, meer speciaal tot de jongeren. De eigenlijke herdenking, georga niseerd door de ver. „Uit het Volk Voor het Volk" buurtbewoners Dam, begon op het moment der bevrgding, 4.20 u., en werd aangekondigd door hoornsignalen van de signaal- afdeel ing van Achilles, waarop de Dambewoners, juist als een jaar geleden, de vlaggen uit staken. Na het spelen van het „Wien Neerlands bloed" en het Engelsche volkslied, hield de heer W. de Graaf, voorz. van „Uit het Volk Voor het Volk", een herdenkingsrede. Mej. N. Hesseling droeg twee fedichten voor, getiteld „Aan en die vielen" en „Vrijheid". Het Middelburgsch muziek korps gaf hierna een concert van gewijde muziek. Bg het monument van koningin Em ma werd door den burgemees ter een bloemstuk neergelegd Na het spelen van het En gelsche volkslied en het Wil helmus, ging plotseling een schgnwerper aan en zette het monumen op den inmiddels donker geworden Dam, waarop zich zooveel had afgespeeld, in een oranje-gloed. 's Avonds werd in de over volle Noorderkerk een herden kingsdienst gehouden, waarin voorgingen ds. P. J. F. v. Voorst Vader, Ned. Herv. pred. en dr. N. J. Hommes, Geref predikant. De dag werd besloten met een kerkconcert waaraan me degewerkt werd door mej. R Caro, sopraan; mevr. B. Bont- huis-Dhont, viool, en den heer Th. C. Ferwerda, orgel. De netto-opbrengst kwam ten goe de aan „Hulp aan Indië". Een waardig slot van deze herdenking van Middelburgsch bevrijding. De gang van zaken in Ned.- Indië is in hooge mate veront rustend. Steeds moeilijker wordt het om met de nationa listen tot een vergelijk te Icomen. Pogingen worden daar toe aangewend en het, is ver heugend, dat de Nederland sehe regeering nu voorstellen heeft gepubliceerd, die ook voor de nationalisten als basis voor overleg aanvaardbaar zullen zijn. Men handele nu echter snel, doelbewust en eeas. gezind. Snelheid is gebodenomdat de ontwikkeling in Indië niet wacht, totdat de Nederlandsehe regeering eindelijk een besluit heeft genomen, maar voort schrijdt. Reeds thans vreezen vooraanstaande figuren in Ne derland, dat een uiteenvallen van ons koninkrijk niet meer te voorkomen is. Een débacle kan o.i. nog verhinderd wor den, doch alleen als snelheid wordt betracht. Doelbeioustheid is noodig. De Indische nationalisten moeten wetenwaar zy aan toe zijn. In Den Haag en Batanyia moge men daarbij bedenken dat het geen zin heeft, vast te houden aan de uiteraard vrij vage toezeggingen, door H.M. de Koningin in haar rede van Dec. 19.'f2 gedaan, als de In dische nationalisten meer dui delijkheid verlangen. Evenmin heeft het zin, Soekarno uit te schakelen, als blijkt, dat diens stem gezag heeft en men niet over de middelen beschikt om zonder zijn medewerking orde en rust te herstellen. Eensgezindheid is eveneens vereischt. Als eerst de land voogd aftreedt, omdat hy de regeeringspolitiek niet goed keurt en daarna do regeering den hoogsten Nederlandschen bewindsman desavoueert, om dat hij, onder den druk der om standigheden overleg aan vaardt, ook al maakt dit con tact met Soekarno onvermij delijk, dan doet dit geen goed aan ons internationaal presti ge. Bovendien moeten de In dische nationalisten er wel den indrun. door krijgen, dat Ne derland verdeeld en zwak is. Voor Nederland is het van het allergrootste belang, dat de eeuwenoude banden met het rijk overzee onverbroken blij ven. Wy kunnen voor cms her stel de economische hulpbron* nen m Indië niet missen. Ook voor de Indonesiërs is een breuk met Nederland ech ter een consequentie, die zij slechts in het uiterste geval zullen aanvaarden. Een breuk beteekent nog allerminst onaf hankelijkheid voor Indië. De internationale situatie in Azië is verward. Er zeilen kapers langs de kust.... Men breekt nu eenmaal niet straffeloos af, wat in den loop van eeuwen is gegroeid. In Indië weet men dat even goed als in Den Haag Daarom handele men snel, doelbewust en eensgezind. Doet men dat niet, dam zal inderdaad een uiteenvallen van ons koninkrijk onvermijdelijk zijn. Eerder, dan men i» het al gemeen denkt poogt vooiTang te kit) gen bij overgang naar 's rgksdienst. Dergelijke vereenigingen zgn ook opgericht te Goes. Sluis kil en Zierikzee. Van de zgde der gemeente Vlissingen verzocht men ons mede te deelen dat het in ver band met de komende verkie zingen van zeer groot belang is, dat ieders juiste adres ter secretarie bekend is. Ook om andere redenen is het noodza kelgk- dat wordt voldaan aan het wettelgk voorschrift, dat ieder die binnen de gemeente is verhuisd, het nieuw adres opgeeft onder aanbieding van het persoonsbewijs. Men is tot aangifte verplicht. In de toe komst zullen overtredingen worden gestraft. Thans wordt een huis-aan-huis contröle ge houden- Ieder wordt verzocht hieraan zijn volle medewerking te verleenen en juist op te ge ven welke personen op een be paald adres woonachtig zijn. Deze contröle staat geheel bui ten die welke wordt gehouden door den gem. woningdienst- Voortaan geeft dus een ieder, die binnen de gemeente ver huist, het nieuwe adres op ter gem. secr., 3e afd. UITSPRAKEN TRIBUNAAL. Het Tribunaal te Middel burg deed o.m. uitspraak in de volgende gevallen Ma. Wa. Veis, echtgen. v. J. A. Hooftman, 53 j. zonder, te Middelburg 5 j. internee- ring en verb, verkl. radiotoestel. Da. Ca. Riemens, 25 j., dienstbode te Middelburg5 j. interneering. KERKNIEUWS Geref. kerken naar art. 31. Aangenomen naar Rotterdam- Delfshaven (2e pred. pl.) Joh. Francke te Hoek (Z.). Geref. Genu Tweetal te M'idelburg D. L. Aangeen- brug te Leerdam en T. Dorre- steyn te Opheusden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1945 | | pagina 1