ZEEUWSCHE COURANT
De Rijkscommissaris spreekt over de jongste maatregelen,
OPROEP,
"Franco per post ƒ2.63 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 ct.
(ADVERTENTIEPRIJS: Per m.m. 125 ct., mlDlmum per adver-
...tentle ƒ2.05. BU abonnement speciale prijs. Kleine advertenties
5 regels) 58 cent, dienstaanvragen eu dienstaanbie
dingen 50 ct. „Brieven of adres Bureau v. d. Blad" 10 ct. meer
VRIJDAG 21 MEI 1943
.^Jölngen
186ste JAARGANG
DIT NUMMER BESTAAT
NUMMER 117
BLADZIJDEN
De Bureaux van ons blad zijn gevestigd te Vllsslngen: Redactie
en Administratie Walstr. 58-60, tel. 10 (2 lijnen), Redactie na
kantoortijd tel. 578; Middelburg: Londensche Kaai 29, Redactie
tel. 3521, Administr. tel. 3511; Goes: Redactie en Administratie
Turfkade 15, tel. 2863, na kantoortijd tel. 2175; Souburg
Kanaalstraat 45, rel. 234; Oostburg: Redactie en Administratie
Breedestraat 45, tel 102; Breskens: Dorpsstraat 35, tel. 2L
e)
ieid
3 In een hal in een plaats in
^"het Oosten des lands heeft de
Tijkscommissaris, rijksminister
Seyss Inquart Woensdag-
°jniddag voor een ca. 7000 per
sonen tellend gehoor een rede
uitgesproken. Een machtige
machine diende hem als
De leider van
Arbeitsbereich der N.S.D.A.
Hauptdienstleider Schmidt
•ur0pende de reusachtige bijeen-
komst.
Daarna verkreeg de rijks-
iJlSpommissaris het woord.
Het begin van deze maand
vfclei bracht in Nederland ern
stige gebeurtenissen. Als ver-
ontegenwoordigcr van de bezet
tende mogendheid zou ik mij
Hjcunnen vergenoegen met te
agionstateeren, dat tegen deze
^gebeurtenissen energiek werd
[*^>pgetreden en dat de orde
hersteld was, maar als
toolitieus gevoel ik mij verplicht
jnij met deze gebeurtenissen,
met haar oorzaken en gevol-
l..ten bezig te houden.
Ik heb mij voorgenomen om
aarvan een gesprek tusschen
-^óns hier te maken. Dus op de
^fcplaats, vanwaar deze onrust
'tsfe uitgegaan, en wel omdat ik
L van meening ben, dat mijn
5.?%oorden zullen komen tot
lts3e menschen, die in een oogen-
1 vblik van verwarring en opge-
aitst-zijn geloofd hebben zich-
Self en den anderen van voor
^3eel te zijn door tot onrust
»n ordeloosheid te vervallen,
voj Nog altijd wen^ch ik, dat
betrekkingen tot de Ne
derlanders niet worden geleid
ïoor het argument derwape-
ken* maar door de argumenten
verstandige overwegin
gen.
>r Ik spreek verder hier in
3e nationaal-socialistische ge-
™neenschap der Duitschers en
LENederlanders, die juist in har-
lafle tijden haar waarde moet
ieroewijzen. Gg Nederlandsche
aapationaal-socialisten moet en
(Insult de verantwoordelijkheid
uw Nederlandsche volk
"gpragen.
De terugvoering in krijgs-
gevangenschap.
De Wehrmachtsbefehlshaber
beschikt, dat de Neder-
{anders, die in Mei en Juni
v-o(40 uit de krijgsgevangenschap wordt, dat de Nederlandsche
leerden ontslagen, met be-
Mbpaalde uitzonderingen weer
c im krijgsgevangenschap zullen
egworden gebracht. Hij heeft het
dstrecht daartoe.
Niettemin wil ik verklaren
pppaarom -het tot dezen maat
regel is gekomen, want deze,
>egtituatie is nieuw, omdat het
1 %niek ig, dat reeds na veertien
^iaagen de mannen, die door de
Capitulatie in krijgsgevangen-
schap waren geraakt, hun
fnjheid herkregen en naar hun
.and terugkeerden,
rïti De Wehrmachtsbefehlshaber
egjeeft erop geweien, dat de
onder deze vrijgela-
:en krijgsgevangenen niet zoo
spovas, dat hij het kon verant-
mewoorden, hen in dezen tijd
entonder onderzoek in deze vrij-
>°uieid te laten.
Dat geldt in het bijzonder
ut&oor hen, die in het actieve
F"»ldatenberoep waren. Het he-
'angrgkste echter zijn de
jlannen van onze vijanden op
|f3it oogenblik nu de strijd in
Tet Oosten met een steeds dui-
lelrjker overwicht der Duit-
:he en Europeesche legers
zijn beslissing aangaat. Op
oogenblik schreeuwt Sta-
om het tweede front en
n dit moment willen Enge-
ep^nd en de Ver. Staten dezen
imin het Oosten vechtenden troe-
-. Oen door een landing in het
huWesten den dolkstoot in den
ir&'ug toebrengen. Tenminste dat
joaewezen zij. Maar hoe willen,
detij het doen? Want gg weet
|^®|elf hoe sterk onze kusten
Tijn, zoodat ^t nauwelijks
waarschijnlijk is dat een poging
daar succes heeft. Dan komt
het denkbeeld, dat men pro
beert, met uit de lucht ge
lande troepen, met aan land
gebrachte commando's, met
uitgeworpen wapenen en met
het oproepen dergenen, die
eens in het Nederlandsche le-
regeering nooit haar zetel bui
ten het land mag verplaatsen
anders is zg geen regeering
meer. Wie iemand volgt die
volkenrechtelijk niet als ver
antwoordelijk beschouwd kan
worden, plaatst zich zelf bui
ten het volkenrecht. Hg valt
onder het oorlogsrecht.
Wat wij geconstateerd heb
ben, heeft ons niet. met vreug
de. vervuld, maar het was een
belevenis, die ons met veront
waardiging" vervuld heeft, toen
wij zagen, dat deze opgenitste
verleide mannen en vrou
wen tenslotte in den steek
werden gelaten en wel door
d£ lieden van den overkant
de raddraaiers aan deze
zijde.
Hef politiestandrecht
Er zijn hier stakersbewe
gingen en daden van sabotage
geweest. Er is geen algemeene
staking geweest. Het aantal
dergenen, die ordelijk bleven
of snel tot de orde terugkeer
den, is overweldigend groot in
verhouding tot het aantal, van
hen, die 24 of 48 uur zich aan
de orde hebben, onttrokken.
Maar wij konden in dezen toe
stand ook niet de geringste
ordeverstoring dulden. Daarom
heb ik mijn besluit genomen
en het politiestandrecht afge
kondigd. In ieder geval is het
duidelijk geworden en moet
ieder weten, hoe ernstig de
toestand wordt bij een po
ging om hier in het tand de
orde te verstoren.
De maatregelen die werden
getroffen, hoe ernstig ze ook
in hun gevolgen waren, zijn
alle onder mijn verantwoorde
lijkheid genomen.
Ik wil een speciaal woord
over de standgerechten zeggen.
Standgerechten hebben een
zeer zware taak. Eenerzijds
moeten zij door bliksemsnel in.
ger gediend hebben, een schijn- grijpen waarschuwen en een
front te vormen. In ieder ge- J:
val gelooven wij, dat wij van
den vijand een dergelijk gewe
tenloos en onbedachtzaam op
treden zouden kunnen ver
wachten. Het is niet aan twij
fel onderhevig, dat het eind
van elke manoeuvre van dezen
aard slechts een volledig opof
feren zou zijn van de elemen
ten, die er aan zouden mee
werken. Het -s echter moge-
lijK, dat de opgeleide soldaten
of sommigen van hen, aan zulk
een oproep gehoor zouten
geven, al was het maar Ten
deele. Verder hee de vijan
delijke zender er op 27 Fe
bruari over gekletst, dat
Duitschland eenmaal bezet
moet worden en dat daarvoor
ook Nederlandsche mannen ge
bruikt moeten worden.
Met het oog op de groot
moedigheid van den Fiihrer en
de zoo vroegtijdige vrijlating
zijn de plannen van den over
kant niets dan misbruik en
misdaad en daar wjj juist
door de verantwoordelijkheid,
die wij dragen, op alles voor
bereid moeten zijn hebben wij
ook de kleinste gelegenheid
tot verwezenlijking dezer plan
nen moeten verhinderen. De-
Sen die thans in krijgsge-
genschap terug moeten
keeren, kunnen het emigran
tencomité in de Londensche
schuilkelders, dat van den
overkant ophitst, dankbaar
zijn. Het is nog nooit zoo
duidelgk geworden, als door
dit voorbeeld dat slechts hij
kan en mag leiden, die zelf
midden in het volk staat en
weet wat er in het volk leeft.
Volkenrechtelijk wordt een
groep menschen, die zich re
geering noemt, maar geen
macht heeft om de verant
woordelijkheid te dragen, niet
als regeering erkend. En zoo
begrijp ik ook artikel 21 van
uw grondwet, waarin gezegd
uitbreiding verhinderen
daarbij moeten zij toch zooveel
mogelijk de schuldigen, de ver
antwoordelijken treffen. Dat is
zeer moeilijk, want de wer
kelijk schuldigen, loopen bij
dergelijke gebeurtenissen ge
woonlijk niet op straat. Ik
geloof te mogen zeggen, dat
de standgerechten hier ge
daan hebben wat zij konden.
Ik weet met welk een zorg
vuldigheid de gerechten ge
werkt hebben. Want er was
iets aanwezig wat bij stand
gerechten zeldzaam is: er wa
ren vrijspraken, er waren ge
vallen, waarbij de zaak aan
gewone rechtbanken werd
overgedragen wanneer de
stand van zaken niet duidelgk
was en er was een heel groot
aantal vonnissen, waarbij het
standgerecht mij terstond ge
zegd heeft: voltrekt u a.u.b. de
doodvonnissen voorloopig niet,
laat ons wachten, hoe de zaak
zich verder ontwikkelt.
Kameraden. Het is treurig,
dat er zooveel slachtoffers ge
vallen zgn. Wij moeten ze op
de oorlogsrekening zetten,
evenals het vele malen grootere
aantal slachtoffers, die ten
offer gevallen zijn aan d-s bom
aanvallen der Engelschen en
Amerikanen hier bi Nederland.
Ook onder de Nederlanders
is het element van ordening
sterk geweest en dit heeft er
voor gezorgd, dat de orde weer
spoedig hersteld is.
Ik heb bij deze gelegenheid
verschillende feiten geconsta
teerd. Een dezer feiten is, dat
overal, waar de leiding zich
van haar verantwoordelijkheid
bewust was, de rust bewaard
werd. Wij hebben hier ook ge
constateerd dat er bedrijven
dienstinstanties waren,
waarin de leiders en het hoo-
gere personeel en ook het per
soneel van het middensoort,
dat blijkbaar tevoren had op
gehitst, aan hun schrijfbureaus
zaten en zich in de handen
wreven. Dat is een lafheid en
een schaamteloosheid tegen
over de misleide arbeiders.
Ik gelast verplichtend voor
de toekomst, dat de leiders der
bedrijven jegens mij verant
woordelijk zgn voor de orde
in het bedrijf,' dat het een
ambtsschending van hen is,
wanneer zg niet bemerken, dat
er onrust ontstaat en wanneer
zij dan niet met dienovereen
komstig initiatief kalmeerend
en verhelderend optreden.
(Vervolg 'pag. 2, le kol.)
DE INLEVERING VAN
RADIOTOESTELLEN.
Er bestaat aanleiding om er
op te wijzen, dat het doelloos
is reeds nu bg een of andere
Dienststelle verzoeken in te
dienen om vrijstelling van in
levering te verkrijgen in ver
band met de verordening in
zake de inlevering van radio
ontvangtoestellen van 13 Mei
1943.
In de eerstvolgende dagen
zal in de bladen worden be
kend gemaakt waar de voor
het indienen van een dergelijk
verzoek op grond van artikel
9 lid 3 van genoemde verorde
ning gerechtigdepersonen de
betreffende aanvraagformulie
ren kunnen afhalen.
Alleen die ontvangstbewijzen
van ingediende verzoeken zgn
geldig, welke na indiening van
dit formulier aan dengene, die
het verzoek doet, zijn afgege
ven.
Op grond van de beschik
king van den Rijkscommissa
ris voor het bezette Neder
landsche Gebied (Commissa
ris-Generaal voor bijzondere
aangelegenheden) No. 43/1943
betreffende de verplichting tot
aanmelding voor den arbeids
inzet, worden bij dezen
ALLE. MANNEN, GEBOREN
IN HET JAAR 1922 EN 1923
Geborenen in:
Januari t.m. April 1922
Mei Lm. Augustus 1922
September t.m. December 1922
Januari t.m. April 1923
Mei t.m. Augustus 1923
September t.m. December 1923
in den tijd van 8.3012.30 uur
op de desbetreffende afdeeling
van het Gewestelgk Arbeids
bureau en op de bijkantoren in
den tijd van 912 en 1416
uur.
De in de gebieden der Bgkan-
toren wonende tot aanmelding
verplichte personen moeten
zich op dezelfde dagen in het
ten aanzien van hen bevoegde
Bijkantoor van het Arbeidsbu
reau aanmelden.
Bij de afgifte van het aan
meldingsformulier moet de dis
tributiestamkaart worden me
degebracht.
Zij, die tot aanmelding ver
plicht zijn, dienen persoonlijk
bij het Gewestelgk Arbeidsbu
reau (resp. Bijkantoor) te ver
schijnen.
Zij moeten desverlangd alle
noodzakelijke bescheiden over
leggen alsook alle noodzake
lijke inlichtingen verstrekken.
Indien tot aanmelding ver
plichte personen in dienstbe
trekking zijn, moet de werk
gever de verklaring van den
tot aanmelding verplichten per
soon aangaande den duur der
dienstbetrekking op het for
mulier door onderteekening en
eventueel door plaatsing van
een firmastempel bevestigen.
Van de verplichting tot aan
melding zijn vrijgesteld:
1) zij, die de Duitsche Na
tionaliteit bezitten en bij bu
reaux van den Rijkscommis-.
saris voor het bezette Neder
landsche Gebied, van het „Ar
beitsbereich" der Nationaal-
Sozialistische Duitsche Ar
beidsparty _in Nederland, on-
derafdeelingen er van t>f er
bij aangesloten organisaties
werkzaam zijn;
2) zij, die de Duitsche Na
tionaliteit bezitten en bij Bu
reaux van de Duitsche Weer
macht, de Waffen-S.S., de
Duitsche palitie en de Rijks-
arbeidsdienst werkzaam zijn:
3) de ambtenaren en arbeids
contractanten van het Rijk,
de Provincies, de Gemeenten
andere publiekrechtelijke
lichamen alsmede zij., die
werkzaam zijn bij de Spoor
wegen. de P.T.T. en de Neder
landsche Bank;
4) leden der voormalige Ne
derlandsche Weermacht, Voor
zoover zij volgens de bekend
making van den Weermachts
bevelhebber Nederland d.d. 29-
4-'43 onderworpen zijn aan de
terugroeping in de Krijgsge
vangenschap;
5) zij, die zich reeds inge
volge IX van de Beschikking
no. 30/1943 betrèffende de
sluiting van bedrijven moeten
aanmelden;
6) geestelijken en leden van
een geestelijke orde;
7) personen, dieovereenkom-
stig H, lid 2. van de Beschik
king no. 43/1943 van de ver
plichting tot aanmelding zgn
vrijgesteld.
Zij, die de Duitsche Nationa
liteit bezitten en tot aanmel
ding verplicht zijn, melden zich
bij den Duitschen „Fachbera-
ter" van het hieronder aan
gegeven Gewestelijke Arbeids
bureau.
Tot aanmelding verplichte
personen en werkgevers die
wonende in het gebied van
het Gewestelgk Arbeidsbureau
Middelburg en Bijkantoren op
geroepen om in de periode van
22 Mei 1943 af een aanmel
dingsformulier bij het Ar
beidsbureau in ontvangst te
nemen en dit op de hierna ge
noemde dagen in het Geweste
lijk Arbeidsbureau persoonlijk
weer af te geven.
Melden zich aan op;
Maandag 24 Mei 1943
Dinsdag 25 Mei 1943
Woensdag 26 Mei 1943
Donderdag 27 Mei 1943
Vrijdag 28 Mei 1943
Zaterdag 29 Mei 1943
in strijd met de bepalingen
van bovengenoemde beschik
king handelen of deze trach
ten te ontduiken, dus b.v. hun
verplichting tot aanmelding
niet of niet behoorlijk nako
men, met opzet of uit nala
tigheid onjuiste opgaven doen
enz., worden gestraft, insge
lijks uitlokkers, mededaders en
medeplichtigen.
BEKENDMAKING.
Het bureau van den
Wehrmachtsbefehlshaber in
den Niederlanden deelt
mede:
De Nederlandsche onder
danen
1. Willem Tlieodoor Fa-
hud de M o r t a n g e s,
student in de scheikunde,
geboren 1 Juli 1921 te
Heemstede, woonachtig te
Delft,
2. Eduard EUis van
R a a 1 t e, student in de
werktuigbouwkunde, gebo
ren 13 October 1918 te
Rotterdam, woonachtig te
Delft,
3. Piet Marinns Arnoldus
Huurman, scheeps
bouwer, geboren 10 Juni
1917 te Velp, woonachtig
te Capelle,
4. Adriaan Gerhard
Smit, employé, geboren
4 September 1920 te AJblas-
serdam, woonachtig te Al-
blasserdam,
5. Menko Hendrik' Her-
bert K n i g, student, ge
boren 19 Juni 1917 in Den
Haag, woonachtig te Delft,
6. Charles Okes van der
Plas, student in de mijn
bouwkunde, geboren 8 Sep
tember 1920 te Leiden,
woonachtig te Delft,
zijn door een krijgsraad ter
dood veroordeeld, omdat zij"
ondanks alle tevoren gege
ven waarschuwingen in het
jaar 1942 deels gemeen
schappelijk spoorwegaan
slagen en ander© daden
ran sabotage verricht, deels
pogingen daartoe gedaan
hebben. Zy hebben leven en
eigendom van leden van de
bezettingsmacht en van Ne
derlanders in gevaar ge
bracht en vernietigd.
De vonnissen zijn door
den kogel ten uitvoer ge
legd.
Wie sabotage pleegt, ver
beurt zijn lev:en.
KEURINGEN W'AFFEN SS.,
LEGIOEN EN LANDMACHT.
Het S.S. Ersatz Kommaiido
Nederland deelt mede: Voor
personen van 1885 jaar, die
aanmeldingplichtig zijn voor
de arbeidsinzet, bestaat op
liun verzoek de gelegenheid
zich op de in de pers genoem
de data en plaatsen aan te
melden voor keuring voor de
Waffen S.S., Nederl. Legioen,
Ned. Landwacht en S.S.
Wachtbataillon en worden ge
durende hun verbintenis bij
een der bovengenoemde onder-
deelen van den arbeidsinzet
vrijgesteld.