PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
DONDERDAG 29 OCT. 1942
Nieuwe Duitsche successen in Stalingrad.
Het Engelsche offensief in Egypte.
ABONNEMENTSPRIJS r
19 ct. per week of 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS:
Per m.m. 14 cent, min. per adv. 2.30.
Bij abonnement speciale prijs. Kleine
advertenties (max. 8 regels): van 1—5
regels 65 ct, iedere regel meer 13 ct,
dienstaanvr. en dienstaanb. resp. 55
en 11 ct Kabouters (alleen op Vrij
dag): 1—5 woorden 30 ct. elk woord
meer 6 ct, bij vooruitbetaling. „Brie
ven of adres Bur.v.d.Bl." 10 ct. meer.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
UITGAVE DER FIRMA'S F. VAN DE VELDE JR. EN G. W. DEN BOER POSTREKENING 359300, PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT, MIDDELBURG
DIT NUMMER BESTAAT UIT
185ste JAARGANG
BLADZIJDEN
NUMMER 254
"DIRECTIE: F. VAN DE VELDE, F. B. DEN BOER
HOOFDREDACTEUR: J. C. VISSER, VLISSINGEN
De BUREAUX van de Provinciale
Zeeuwsche Courant zijn gevestigd tel
VLISSINGEN: Redactie en Admini
stratie Waistr. 68-60, tel. 10 (2 lijnen)
Redactie na kantoortijd telefoon 578
MIDDELBURG* Londensche Kaai 29
Redactie tel. 8521, Adminlstr teL 3541.
GOES: Red. en Adminlstr. Turfkade
15, teL 2863, na kantoortijd teL 2475
SOUBURG: Kanaalstraat 46, tel. 234
OOSTBURG: Redactie en Admini
stratie Breedestraat 45, telefoon 103
BRESKENS: Dorpsstraat 85, teL 21
Verbitterde gevechten In Egypte.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Ten Zuidoosten van Noworossisk hebben
Duitsche troepen na dagenlange zware ge
vechten een domineerende hoogte ver
overd. In het gevechtsgebied ten Oosten
van Toeapse werd een bergstelling stor
menderhand genomen, die door talrijke*
kazematten was versterkt en hardnekkig
verdedigd werd. Alle tegenaanvallen van
den vijand werden bloedig afgeslagen. In
hetzelfde gevechtsgebied bestreed de lucht
macht de stellingen van den vijand, als
mede stad- en havengebied van Toeapse.
Een koopvaardijschip van 6000 brt. werd
door bomtreffers beschadigd. Ten Westen
van de Terek maakte de eigen aanval ook
Dinsdag goede vorderingen en leidde tot
omsingeling van vijandelijke strijdkrachten.
Te Stalingrad drong de Duitsche aan
val ten Oosten van de broodfabriek tot
aan de Wolga door en bracht daarmede
een vrij groot huizengebied, dat door den
vijand sterk bezet was, ten val. Formaties
van de luchtmacht grepen met goede uit
werking in deze gevechten in. Ten Zuiden
van de stad sloeg infanterie in zware
gevechten herhaalde ontlastingsaanvallen
van de Sovjets af.
Op spoorlijnen aan de Kaspische Zee
leed de vijand door de Duitsche lucht
aanvallen zware verliezen. Elf transport
treinen werden' vernietigd. Drie koopvaar
dijschepen met een gezamenlijken inhoud
van 3000 brt. werden tot zinken gebracht,
een tankboot, een koopvaarder en twee
bewakingsvaartuigen werden in brand ge
worpen, resp. beschadigd.
Aan het front van de Don sloegen Roe-
meensche troepen, door hun eigen ge
vechtsvliegtuigen goed ondersteund, den
vijand naar de Donvlakte têrug.
De hevige, maar succesvolle afweerge-
vechten in de stelling van El Alamein
duren voort. Vooral in den Noordelijken
sector leidden de wederzrjdsche aanvallen
en tegenaanvallen tot een verbitterden
strijd van de infanterie en pantserforma
ties, waarbij een bijzonder fel omstreden
belangrijk hoogtepunt uiteindelijk in eigen
handen bleef. De vijand verloor daarbij
opnieuw 53 pantserwagens. In hevige
luchtgevechten schoten Duitsche en Itali-
aansche jachtvllegers 21 Britsche vlieg
tuigen omlaag. Een toestel werd door de
luchtdoelartillerie neergehaald.
Bij vluchten boven de kust van West-
Frankrijk werden Dinsdag drie Britsche
vliegtuigen in luchtgevechten neergescho
ten. Op den avond van 27 October vlogen
eenige lichte bommenwerpers onder be
scherming van het sterk mistige weer
het Noord-Duitsche kustgebied binnen en
veroorzaakten eenige verliezen onder de
bevolking. Overigens ontstond er slechts
geringe schade aan gebouwen en materi-
eele schade.
De zender Londen heeft Dinsdagavond
bekend gemaakt, dat de Duitschers door
bemiddeling van het Roode Kruis het
voorstel gedaan zouden hebben voor een
wapenstilstand te Stalingrad van vier da
gen. De onderhandelingen zouden echter
mislukt zijn. Het opperbevel van de weer
macht verklaart hieromtrent, dat deze be
wering een der gebruikelijke leugens van
de Britsche regeering is, waarmede zij de
niet te stuiten ineenstorting der verdedi
ging van Stalingrad zoekt te verdoezelen.
Het geschut aan het front van El Alamein vraagt bijzondere verzorging, daar het
fijne zand, hitte, koude en vochtigheid der koele nachten aan mensch en materiaal
speciale eischen stellen PK Mittelstadt-Atl-H-P H m
Extra voeding voor de Atkmaarsche schootkinderen. In een der vertrekken ven
het Alkmaarsche stadhuis wordt dagelijks aan ongeveer 400 schoolkinderen een
boniooze maaltijd verstrekt De Nederlandsche Volksdienst heeft er voor gezorgd;
dat ar personeel aanwezig Is, om de kleine gasten te bedienen
Polygoon-Kuiper-Pax Holland m
De A.N.P.-correspondent te Berltjn
meldtDe Engelschen zijn er tot dusver
niet in geslaagd in den strijd om de stel
ling van El Alamein eenig voordeel te
behalen, dat van beslissenden invloed is op
het verdere verloop der gevechten. De be
richten uit Egypte maken uitsluitend ge
wag van frontale aanvallen op de stelling
van El Alamein en tot dusver wordt niets
vernomen omtrent operaties, die erop wij
zen, dat de Engelschen door omtrekkende
bewegingen willen trachten, de Duitsche en
Italiaansche troepen van verschillende kan
ten aan te vallen.
Deze frontale aanvallen spelen zich nog
steeds af in het voorterrein van de hoofd
verdedigingslinie, die zelf nog niet bereikt
is. In ditvoorterrein trachten de Engel
schen moeizaam zich een weg te banen,
hetgeen hun op groote verliezen komt te
staan, getuige het feit, dat zg in de eerste
vier dagen van den strgd reeds meer dan
300 pantserwagens hebben verloren.
Deze verliezen tellen voor de Engelschen
des te zwaarder, daar de aanvoer van nieuw
materiaal den langen weg om de Kaap
moet volgen, terwijl maarschalk Rommel
het voordeel heeft van de korte ravitail-
Jeeringslinie over de Middellandsche Zee.
Zoo de Engelschen al op een snelle door
braak door de stelling van El Alamein had
den gehoopt de groote troepenmacht,
die zij voor het offensief bijeen hebben ge
bracht, maken dit waarschijnlijk dan
kan reeds thans gezegd worden, dat deze
opzet is mislukt. De troepen van Rommel
hebben den eersten stoot opgevangen en
tot dusver goed stand weten te houden.
Nieuwe luchtaanval op
Hongkong.
Woensdag/ is Hongkong opnieuw door
vijandelijke vliegtuigen aangevallen. Na
dat de aanvallende Amerikaansche bom
menwerpers en jachtvliegtuigen door Ja-
pansche jachtvliegers waren afgeweerd,
vluchtten de vijandelijke machines in
Noordwestelijke richting. Zij lieten eenige
bommen vallen, die echter geen schade
aanrichtten. Een vijandelijk toestel werd
neergeschoten.
Japansche luchtaanval op
Dibrugarh.
De Sender van New Delhi deelt mede,
dat een aanzienlijke formatie Japansche
bommenwerpers en jagers op 25 October
het Amerikaansche vliegveld van Dibru
garh in Assam heeft aangevallen.
VERDUISTERING VAN DE
AMERIKAANSCHE KUST.
Uit Washington wordt gemeld, dat het
bevel werd uitgevaardigd, de geheele kust,
van Canada tot Mexico te verduisterer
Een Britsche meening.
De militaire correspondent van de „Ti
mes" noemt de officieele Britsche verkla
ring over het Engelsche offensief in Noord-
Afrika zeer laconiek, aangezien daarin
niets anders staat dan dat het achtste
Britsche leger zijn positie handhaaft
zoo wordt uit Londen gemeld. Men mag
derhalve aannemen, zoo gaat de „Times"
verder, dat het communiqué der spilmo-
gendheden volgens hetwelk haar voornaam
ste verdedigingslinies niet doorbroken zjjn,
juist is. Men weet, zoo gaat de correspon
dent verder, dat de Duitsch-Italiaansche
verdedigingsstelling diep geëchelonneerd
is, zoodat een heele reeks sterke fortifica
ties moet worden ingenomen, voor men de
hoofdstellin.; bereikt. Ook mag men niet
over het hoofd zien, dat de troepen der spil-
mogendheden hun versterkingen vele
maanden lang grondig uitgebreid hebben.
Onder deze omstandigheden kan men van
Britsche zgde, zoo hij al mogelijk is,
slechts een zeer langzamen cpmarsch ver
wachten.
Ook in een redactioneele beschouwing
waarschuwt de „Times" er voor snelle suc
cessen van het Noord-Afrikaansche offen
sief te verwachten. Rommel beschikt n.l.
tusschen de zee en de moerassen van Kat-
tara over een natuurlijke verdedigingsstel
ling, die sterker is dan alle fortificaties,
die hg vroeger in Noord-Afrika heeft be
zet. Voor de Britsche troepen is het nog
steeds nadeelig, dat zrj ravitailleering en
versterkingen langs den langen weg om
den Kaap de Goede Hoop moeten aanvoe
ren, zonder de toegangswegen door de
Middellandsche Zee te beheerschen.
DE OORLOG TER ZEE.
De Amerikaansche admiraliteit geeft
het verlies van drie koopvaardijschepen,
n.l. een Engelsch, een Amerikaansch en
een geallieerd schip in Amerikaansche
wateren toe, zoo wordt uit Washington
gemeld.
ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT.
Het Italiaansche weermachtbericht van
Woensdag luidt:
Aanvallen en tegenaanvallen van pant
ser-formaties en infanterie zfln elkander
van weerszijden opgevolgd, in het bgzon-
der in den Noordelijken sector van het
Egyptische front. Een belangrijke, met
groote verbetenheid omstreden positie bleef
in onze handen na felle gevechten. De
vijand verloor Dinsdag 53 tanks, die ver
nield of buitgemaakt werden. Tijdens le
vendige gevechten boven de slagvelden
werden 21 Britsche toestellen neergescho
ten, 11 door Italiaansche jagers en 10
door Duitsche. Een twaalfde stortte, ge
troffen door afweerbatterijen, neer. Vgf
onzer vliegtuigen zgn niet teruggekeerd
van de operaties.
WERKKRACHTPROBLEMEN.
ROOSEVELT EN LAVAL.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Het kan nauwelijks meer toeval heeten,
dat er ook in de politieke en propagandis
tische welsprekendheid telkens weer ♦een
wisselwerking valt te constateeren. Ook
in de achter ons liggende dagen hebben
officieele persoonlijkheden uit beide kam
pen zièh doen hooren, waarbg het wel
terstond moet opvallen, dat over en weer
nauw verwante onderwerpen behandeld
warden. Roosevelt b.v., in zftn jongste
haardvuurpraatje, en Laval hadden het
beiden onder meer over het probleem om
voor de steeds verscherpte oorlogsvoering
voldoende werkkrachten beschikbaar te
hebben; Smuts en Goebbels behandelden,
ieder op zijne wijs, het algemeen aspect
van de oorlogskansen, waarbij de grijze
Zuid-Afrikaansche maarschalk zich vooral
aan toekomstbeschouwingen te buiten ging,
de Rijksminister het verleden resumeeren
de om daaruit vlijmscherp zijn conclusies
nopens de voor Duitschland en het vaste
land van Europa niet meer te verspelen
overwinningskansen te trekken.
Roosevelt was begonnen met de reeds
lang in Europa toegepaste anti-inflatie
maatregelen over te nemen, onder de
leuze: vermindering van het particulier
verbruik tot het verdraagbare minimum
en verder alles ten bate van de oorlogs
productie en heeft zich nu ook de be
voegdheid toegekend om arbeiders daar
te werk te stellen waar zij het meest
noodig geacht zullen worden. Dit alles
klinkt ons al zeer vertrouwd in de ooren,
want Europa heeft uit het Duitsche voor
beeld sedert jaren en ook zelfs sinds eenl-
gen tijd ondervonden en geleerd, dat zon
der een succesrijken productieslag voor
Industrie en landbouw de moderne oorlog
niet gewonnen kan worden. Hierbij is het
onvermijdelijk gebleken, de menachelijke
arbeidskracht aan de beslissingsbevoegd
heid van den enkeling of van het particu
lier bedrijf te onttrekken en direct te on
derwerpen aan het regeeringsbeleid.
Het „democratische" Amerika heeft in
middels reeds ingezien dat de nogal dic
tatoriale bevoegdheden van den President
nog niet voldoende zouden zijn om de oor
logseconomie en met name de bewape
ningsindustrie overeenkomstig de magische
cijfers van het geduldige papier ook ef
fectief vlot te doen functionneeren. Daar
om komt er in de Ver. Staten schrik
niet, lezer een nationale Arbeidsdienst-
plicht.
Bij een Vorige gelegenheid had Roose
velt zgn landgenooten bezworen, toch ein
delijk in te zien, dat de Ver. Staten, even
zeer als de andere belligerenten een to
talen oorlog voeren en dat er zonder doel
treffende bestrijding van het inflatiesppok
zeker niets van die oorlogvoering terecht
komt. Verleden week heeft Roosevelt nu
aangekondigd, dat hij er, zoo noodig niet
voor zal terugschrikken, arbeidskrachten
aan den landbouw toe te voegen, aange
zien een goede en voldoende agrarische
capaciteit voor het bereiken van de eind
overwinning noodzakelijk is. Deze nieuwe
bevoegdheid is dus het complement van
hetgeen de President reeds op het terrein
der industrie kan doen: het inschakelen
van werkkrachten, als het niet anders wil,
ook tegen hun ein, in een bepaaldefi. be
drijfstak, wanneer dit in het grooter ver
band der oorlogsvoering noodzakelijk wordt
geacht.
Met soortgelijke problemen heeft ook
Laval te worstelen. De Fransche fegee-
ringsleider heeft reeds gerulmen tijd, beter
dan zijn krakeelende of conspireerende
landgenooten ingezien, dat Frankrijks
plaats in het nieuwe Europa is en dat dit
niet de oorlog van Duitschland alléén, doph
van geheel Europa is.
Eenige uren voor dat Roosevelt aan het
haardvuur te keuvelen begon, heeft Laval
het Fransche volk pogen duidelijk te ma
ken, waarom samenwerking met Duitsch
land noodzakelijk is geworden, waarom de
Fransche arbeider bereid moet zgn, in
Duitschland te gaan werken. Hoogere be
langen eischen onverbiddelijk dat Frank
rijk naar politieke ontspanning ten op
zichte van Duitschland streeft. De betrek
kingen tusschen beide volken kunnen
voortaTan slechts berusten op den big ven
den grondslag van het besef, dat zij ge
meenschappelijke belangen hebben en wel
den ulteindelrjken opbouw van een ge
zond, welvarend Europa, waarin Frankrijk
zich naast Duitschland een plaato zal wil
len veroveren.
Laval is genoeg realist om zich niets
wijs te willen maken omtrent de gevoe
lens ten opzichte van Duitschland, van
een groot deel zijner landgenooten, dat
nog niet toegankelijk is voor den nieuwen
tijd. Daarom deed hy aan het slot van
zijn radiorede, in hartstochtelijke, klem
mende bewoordingen,een beroep op het
gezond verstand en de redelijkheid van
het Fransche volk, door te wijzen op de
noodzakelijkheid en de billijkheid dat thans
zij, die toen de oorlog uitbrak in de fa
brieken konden blijven, thaj»g aan de beurt
komen bij deze, zij het niet militaire,
dienstplicht Aldus poogde hij een over
koepeling te vinden voor de zoo uiteen-
loopende stroomingen, die misschien alleen
gemeen hebben het afwijzen van de colla
boratie gedachte.
Vijf-zesde der Fransche krijgsgevange
nen is uit het landelijke afkomstig, be
staat althans niet uit industrie-arbeiders;
Frankrijk's landbouw schreeuwt in het be
lang der voedselvoorziening om werkkrach
ten, de Duitsche oorlogsindustrie heeft niet
minder dringend behoefte aan geschoolde
arbeidersvoila! wat is eenvoudiger
dan deze uitwisseling t
Nieuwe Nederlandsche
staatsleening.
GROOT 1 MILLIARD.
3% PCT. KOERS 99% PCT.
Naar wij van bevoegde zgde vernemen,
zal Dinsdag 3 November a.s. het pros
pectus verschijnen van een 3 procent
Nederlandsche staatsleening, güoot 1 mil
liard, waarvan bereids 400.000.000 is
geplaatst. De leening heeft een looptijd
van 20 jaar en zal worden uitgegeven
tegen den koers van 99^ procent.
De inschrijving wordt opengesteld op
Dinsdag 10 November, terwijl de storting
zal moeten geschieden op Dinsdag 1 De
cember a.s.
De stukken dezer leening zullen dezelfde
beleeningsfaciliteit genieten, als bij de vo
rige leening werd toegestaan.
Een der grootste zeeslagen van
dezen oorlog.
Hoewel de zeeslag in het Zuidelijk deel
van den Stillen Oceaan nog aan den gang
is en het totale resultaat der operaties
derhalve nog niet te overzien valt, kan
reeds thans gezegd worden naar men
in Japansche marinekringen verklaart
dat hier sprake is van een der grootste
zeeslagen sinds het uitbreken van den
oorlog. De vijand had hier gepoogd om
met de sterkste strijdkrachten een offen
sief tegen de Salomonseilanden en de al
daar geconcentreerde Japansche marine-
strijdmacht te ontketenen, teneinde in dit
gebied een beslissing te folteren. Deze
poging is volkomen mislukt. Het Dinsdag
door het keizerlijk hoofdkwartier uitgege
ven communiqué duidt op den zwaren slag,
dien de vijand reeds op den eersten dag
van den strijd geleden heeft. Reeds thans
kan geconstateerd worden, dat de hoofd
strijdmacht van den vijand vernietigd is.
Men wijst er te Tokio voorts op, dat het
Amerikaansche offensief in het geheel niet
als een verrassing kwam. Er waren van
Japansche zgde dienovereenkomstig toebe
reidselen getroffen. Systematisch en-vol
gens strategische plannen waren de vloot-
en luchtstrijdkrachten over verschillende
punten verdeeld en deze strategie heeft
mede bijgedragen tot het succos van den
eersten dag.
Verjaardag van dr. Goebbels.
Vandaag viert de Duitsche minister van
propaganda, dr. Goebbels, zijn 45sten ver
jaardag. Alle Berlijnsche bladen schenken
aan dit feit bijzondere aandacht. In bijna
alle Berlijnsche bladen staat een foto van
den minister. Alle bladen vestigen er de
aandacht op, dat dr. Goebbels in de worste
ling om het bestaan van de Duitsche natie
op een van verre zichtbare en verantwoor
delijke plaatst staat.
DE FASCISTISCHE PARTIJ.
Partij secretaris minister Vidusson heeft
den Duce mededeeling gedaan van de ge
talsterkte der partij, die 27.376.000 man
nelijke en vrouwelijke Italianen omvat.
Sedert het aan de macht komen zgn er
in de fascistische beweging 34.322 doo-
den gevallen en 50.435 gewonden. 17.643
zwarthemden ontvingen een onderschei
ding.
NIEUWE LEIDER VAN DE
HOOFDAFDEELING VOLKSVOORLICH
TING EN PROPAGANDA IN BOBT
RIJKSCOMMISSARIAAT.
De leider van de hoofdafdeeling volks
voorlichting en propaganda in het rijks
commissariaat te Den Haag Gauamtsleiter
H. Gemand,, is door den rijksminister voor
volksvoorlichting en propaganda met een
nieuwe taak belast.
In zijn plaats is benoemd Gauhauptamts-
leiter Oberregierungsrat Max Stampe, -lei-
der van het Reichspropagandaamt en Gau-
hauptamt propaganda der N.S.DAP. in
Danzig/West Pruisen.
E. K.
Twee letters, welke een begrip vormen van dap-
porheld en offerzin. Het IJzeren kruis ls een onder
scheiding, die niet zoo maar gegeven wordt, maar
waar doorslaande bewijzen van moed en doodsver
achting voor verlangd worden.
Het is geen toeval, dat wU zoo velen dit onder-
scheldingsteeken zien dragen. De strijders voor het
nieuwe Europa Immers strijden voor een Ideaal. Zij
weten, dat de toekomst van geheel Europa, Ja,
van de geheele Westersche beschaving afhangt van
den afloop van den oorlog. Het „E.K.", daarmede
zijn ook Nederlandsche vrijwilligers onderschelden.
Ook z|j ztJn zich bewust van wat van hen verwacht
wordt, en Inderdaad zij beschamen deze verwach
tingen niet. Zorgt er voor landgenoot, dat wij ons
niet behoeven te schamen over onze houding ten
opzichte van deze dappere kerels. Het minste wat
wU kunnen doen ls het fonds, dat speciaal voor onze
Oostfrontstrijders ls opgericht, te steunen. Daarom
vragen wij nogmaals uw aandacht voor girorekening
432100, t,D. verzorgingsfonds Vrijwilligerslegioen Ne
derland. Koninginnegracht 22 te '3-GravenhasQ
Twee woningen door bommen
vernield.
Tengevolge van het neerwerpen van
bommen door Britsche vliegers boven Ne-
derlandsch gebied zijn wederom twee
woonhuizen nagenoeg vernield, andere
zwaar, resp. licht beschadigd. Onder de
burgerbevolking vielen 1 doode en ver
scheidene zwaar-, resp. lichtgewonden.
Nederlandsche Bank geeft
V/2 ton aan Winterhulp.
De Nederlandsche Bank heeft aan Win-'
terhulp een bedrag van 150.000 ter be
schikking gesteld als bijdrage tot het wel
slagen van het Winterhulpwerk in de ko
mende maanden.
Het reeds aanzienlijke bedrag van
100.000 dat Winterhulp vorig jaar van
de Nederlandsche Bank mocht ontvangen,
werd dus dit jaar met 50.000 verhoogd,
een verheugend voorbeeld, dat goede na
volging moge vinden.
LOONEN VOOR HET ROOIEN VAN
SUIKER- EN VOEDERBIETEN.
In de Staatscourant van 28 October ls
een landelijke regeling van loorten voor
het rooien van suiker- en voederbieten
opgenomen. De loonen zgn provinciege-
wijze vastgesteld en maken onderscheid
tusschen het rooien op verskillende soor
ten grond.
Deze regeling treedt in werking op 29
October 1942.
Diploma lager onderwijs
Duitsche taal.
Teneinde het onderwijzend personeel,
dat niet de bevoegdheid bezit, voor het
geven van lager onderwijs in de Duitsche
taal, in de gelegenheid te stellen zich
voor dit onderwijs verder te bekwamen,
zijn in verschillende plaatsen van ons
land vanwege het rijksschooltoezicht ap
plicatie cursussen ingesteld, voor welke
cursussen in onderwijzerskringen groote
belangstelling bestond.
In de Staatscourant Is thans opgenomen
een besluit van den secretaris-generaal
van het departement van opvoeding, we
tenschap er; kuituurbescherming, waarbij
is bepaald, dat aan hen, die regelmatig
een applicatiecursus hebben bezocht, aan
het einde van den 'cursus een diploma
wordt uitgereikt, indien blijkt, dat zij. het
onderwijs met vrucht hebben gevolgd.
Dit diploma verleent tien bezitter tot 1
September 1943 de bevoegdheid tot het
geven van onderwijs in de Duitsche taal
aan scholen voor gewoon en voor voort
gezet gewoon lager onderwas.
Heemkunde onderwijs-commlssle
geïnstalleerd.
De secretaris-generaal van het departe
ment van opvoeding, wetenschap en kui
tuurbescherming, professor J. van Dam,
heeft ten departemente een heemkunde
onderwijs-commissie geïnstalleerd, welke
tot taak heeft te onderzoeken of de toe
passing van de heemkundegedachte bij het
lager onderwijs, ulo en in het V.H.M.C.
mogelijk en gewenscht is, en voorts jnal
dienen na te gaan, hoe een eventueele
toepassing zal moeten plaats vinden.
Zg bestaat uit onderwijskrachten bg ver
schillende deelen van het land en is werk
zaam bij het lager, zoowel als bg het mid
delbaar onderwijs. Voorzitter is de heer
G. A. van Schaik, secretaris de heer B.
Veurman, beiden te Haarlem.
In zgn installatierede wees prof. dr. J.
van Dam er op, dat er in alle lagen en
kringen der bevolking een groeiende be
langstelling valt waar te nemen voor alles,
wat in ethisch opzicht verband houdt met
aard en ontwikkeling van land en volk.
Door sommige onderwijskrachten is on
afhankelijk van elkaar en tot voor kort
zonder officieele aanmoediging, reeds veel
goeds bereikt bg het brengen in het on
derwas %an elementen, waarin de liefde en
de belangstelling voor het eigene, meer in
het bijzonder voor de eigen woonplaats
en de streek, waarvan men deel uit maakt,
tot uiting en tot hun recht kwamen. De
officieele instanties zgn hier met het
aanvaarden van de nieuwe opvattingen
trager geweest dan de overeenkomstige
in de ons omringende landen, met name'
België en Duitschland, waar men reeds
jaren vóór den oorlog een leerplan had
aanvaard, dat de heemkundige constitutie
tot grondslag had. Dezen achterstand kan
de commissie door haar werkzaamheden
l helpen verkleinen.