PHOVIHCIALE ZEEUW5CHE COURANT
ZATERDAG 7 MAART 1942
Tragedie van Singapore herhaalt zich op Java,
De aanmeldingsplicht voor werkloozen.
ABONNEMENTSPRIJS:
19 ct per week of 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent
v
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 15 regels 1.65. Iedere regel
meer 33 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties: van 1—5
rogels 0.65. Iedere regel meer 11 ct.
(max. 8 regels). „Brieven, ot adres
bureau van dit blad" 10 cent extra.
Dit nummer bestaat uit
8 bladzijden
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
UITGAVE DER FIRMA'S F. VAN DE VELDE JR. EN G. W. DEN BOER POSTREKENING 359300, PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT, MIDDELBURG
Directie F. var de Velde, F. B. den Boer
185ste JAARGANG NUMMER 56
Hoofdredacteur: J. C. Visser, Vlissingen
De BUREAUS van de Provinciale
Zeeuwsche Couraft rijn gevestigd te s
VLISSINGEN Redactie en Admini
stratie Walstr. 68-60, tel. 10 (2 lijnen)
Redactie na kantoortijd telefoon 678
MIDDELBURG: Londensche Kaai 29
Redactie telefoon 269. na kantoortijd
telefoon 825. Administratie telefoon 139
GOES: Re<l. en Administr. Turfkade
15, tel. 2863, na kantoortijd tel. 2475
OOSTBURG Redactie en Admini
stratie Breedestraat 45, telefoon 102
SOUBURG Kanaalstraat 45, teL 35
BRESKENS: Dorpsstraat 35, tel. 21
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR P U B L I C I T E I T S W A A R D E, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS
Na den val van Batavia.
OPERATIES TEGEN BANDOENG IN
VOORBEREIDING.
Vrijdagmiddag heeft de Nederlandsch-
Indische legerleiding in het dagelflksche
legerbericht medegedeeld, dat op geheel
Java de slag woedt.
Als gevolg van de Japansche superiori
teit in de- lucht en de onafgebroken bom
aanvallen beginnen onze troepen afgemat
te geraken. De toestand is ernstig, maar
niet hopeloos.
Het bericht van het keizerlijke Japan-
sche hoofdkwartier over de bezetting van
Batavia, werd blijkens een extra-Reuter-
hericht uit Bandoeng bevestigd. Tevens
werd gisteren bekend gemaakt, dat Bui
tenzorg in handen der Japanners is geval
len, waardoor, naar de Britsche nieuws
dienst constateerde^ West-Java geheel in
Japansche handen is geraakt.
'fcoor de bezetting van Batavia werd de
voornaamste spoorlijn langs de Noordkust
van Java onderbroken. Deze was reeds
door de bezetting van het spoorwegknoop
punt Soerakarta ernstig bedreigd. Daar
Batavia het politieke en economische cen
trum van Java is, zal, naar te Tokio te
verstaan wérd gegeven, de snelle val van
deze stad in het vijandelijke kamp onge
twijfeld ontsteltenis teweeg brengen.
Te Londen is men ondertusschen voor
deze ontwikkeling geenszins blind geweest.
Het A-N.P. heeft te Stockholm een bericht
van den zender Batavia opgevangen, vol
gens hetwelk Churchill op een persconfe
rentie heeft verklaard Wy wissen dat de
val van Batavia slechts een kwestie van
tijd was. Voor ^ret verdere verloop van
den strijd op Java kunnen wij echter ons
eigen land niet opofferen.
Van den kant van Duitsehland en Italië
Zijn wij blootgesteld aan felle aanvallen
en zullen wij dat in de toekomst ook zijn.
En de vijandelijke troepen in Birma zijn
aanzienlijk sterker dan die op Java.' Ver
der is het onze plicht, Australia te ver
dedigen. De eenige persoon, die de' volle
dige verantwoordelijkheid voor het verloop
van den strijd op zich genomen heeft, is
president Roosevelt.
De val- van Batavia heeft vérstrekkende
consequenties. Want niet alleen kunnen
de Japansche strijdkrachten zich niet
slechts concentreeren voor een beslissend
offensief tegen Bandoeng, ook de positie
van Soerabaja wórdt ernstig bedreigd:
Voor de zeer ernstige wending in den
strijd op Java kan men niet blind zijn.
Door de beheersching van het luchtruim
boven Java hebben de Japanners zich een
voorsprong verzekerd, welke van beslis
sende beteekenis is. Óndanks allen tegen
stand van de geallieerde troepen ziet men,
naar de Daily Express toegaf, geen kans
de Japanners tegen te houden, die in de
laatste dagen zelfs kans hebben gezien,
tanks aan land "te brengen en in den strijd
te werpen.
Op Java herhaalt zich de tragedie van
Singapore, waar de Japanners de verdedi
ging eveneens met hun luchtstrijdkrachten
hebben vernietigd.
Naar Domei meldt, zijn de Japansche
strijdkrachten bij 1 et binnentrekken van
de stad Batavia op geenerlei vyandelijken
tegenstand gestuit. In de stad heerscht
orde en rust.
Radio Batavia maakte Vrydag, naar de
Britsche nieuwsdienst verder meldt, een
„technische storing" bekend. De omroe
per zeide „Hallo, wegens een technische
storing moeten wij onze uitzendingen een
oogenblik staken". Kort daarop maakte
radio Fatavia bekend, dat het morgen met
berichten zou terugkomen, (Joch thans met
het volkslied, ging sluiten.
DE AANVAL OP BANDOENG.
Het gros der Nederlandsche troepen
heeft stellingen betrokken voor Bandoeng,
waar vermoedelijk het voornaamste ver
zet zal worden geboden. De militaire voor
bereidingen voor den. aanvjfï op Bandoeng
zijn, naar uit Tpkio verluidt, reeds vol
tooid. In de naaste toekomst kunnen be
slissende gevechtshandelingen worden te
gemoet gezien.
NIEUWE VORDERINGEN DER
JAPANNERS ÓP SUMATRA.
Een correspondent bij de Japansche troe
pen op Sumatra meldtDe Japansche
strijdkrachten hebben Djambi bezet, 200
km. t-n N.W. van Palembang, na hardnek-
kigen tegenstand te hebbeii gebroken.
Djambi en Rimau, dat ook bezet is, zijn
belangrijke oliecentra.
Bij den Japanschën opmarsch- om het
bezette gebied op Zuid-Sumatra te ver-
grooten, waarbij, zij naar Domei meldt
weinig of geen vijandelijk verzet ontmoet
ten, is volgens berichten van het front,
zestig tot zeventig procent van de rijke
petroleumvelden op Zuid-Sumatra onbe
schadigd in-' Japansche handen gevallen,
met inbegrip van de'petroleumbronnen bij
Palembang en Lahat, welke steden op 22
Januari werden, veroverd en Benkoelen,
aan de kust van den Indischen Oceaan,
welke stad op 24 Februari werd bezet
DE LUCHTGEVECHTEN BOVEN JAVA.
Naar het keizerlijke hoofdkwartier
meldt, zyn in de periode van 1 tot 4 Maart
tijdens, aanvallen op vijandelijke luchtbases
op Oost-Java en de Soenda-eilandea in to
taal 44 vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten. of op den grond vernield.
Voorts hebben Japansche marinevlieg-
tnigen Woensdag bij een massalea aanval
op het vliegveld van Bandoeng 18 vijan
delijke toestellen neergeschoten of ver
nield.
De Asahi meldt uit Sjanghai, dat de
Japansche strijdkrachten Kalidjati, het
vliegveld op 150 km. ten. Z.O. van Batavia
hebben bezet.
DE JAPANSCHE HOUDING TEN
AANZIEN VAN NED.-INDIË EN
AUSTRALIË.
„Na de verovering van Java, waarvan
de uren na den val van Batavia geteld zijn,
ligt Australië, dat zijn verdediging door
het zenden van troepen en vliegtuigen naar
andere landen practisch onmogelijk heeft
gemaakt, open voor onzen aanval", zoo ver
klaarde de Japansche militaire woordvoer
der, kolonel Akiyama, ten aanzien van het
verloop der gevechten op Java, dat door
hem het laatste bolwerk der democra
tieën in he't Zuid-westelijk deel van den
Stillen Oceaan werdgenoemd".
Hij zeide verder„Het is jammer,
dat Nederlandsch-Indië, waarvém Ja
pan slechts economische samenwer
king heeft geëischt, zich tot werktuig
van het anglo-Amerikaansche imperia
lisme heeft laten maken. Daardoor is
het voor altijd van het moederland
losgescheurd". Woordelijk verklaarde
hij „Wij denken er niet aan het aan
Nederland, welks regeering machte
loos is, ooit terug te geven".
Australië, zoo verklaarde Akiyam,a, heeft
bloed vergoten voor Engeland, kan echter
niets van Britsche zijde verwachten. De
Australische régeering heeft onverant-
woordelijk jegens eigen volk gehandeld.
Australië heeft de'Japansche immigratie
verboden en als het dezen maatregel ïViet
herziet, dan zullen de Japansche militai
ren zonder verlof der Australisch^, regeè-
ring, de Australische grens overschrijden.
DU1TSCHE LUCHTAANVAL OP
MOSKOU.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in
den nacht vah 5 op 6 Maart, naar het D.
N.B. van het opperbevel van de Duitsche
weermacht verneemt, Moskou gebombar
deerd. Bij goed zicht naderden de vlieg
tuigen de buitenwijken van de bolsjewisti
sche metropole. Zij drongen door het sper
vuur, dat .het centrum der stad 'omgaf,
heen. Voor den oorlog belangrijke gebou
wen, ln het centrum werden door verschei
dene bommen van 250 kilo getroffen. Op
verschillende plaatsen werden hooge steek
vlammen waargenomen. Alle Duitsche ge
vechtsvliegtuigen zijn van dezen aanval,
die meer dan een uur duurde, terugge
keerd. «te-
Voort* hebben Duitsche gevechtsvlieg
tuigen en Stuka's dag en nacht bolsjewis
tische ravitailleeringswegen achter het
front in den centralen sector gebombar
deerd. Rijdende treinen yrerden met bom
men tot staan gebracht en uiteengeslagen.
Op stations gereedstaande treinen werden
eveneens getroffen en zwaar beschadigd.
Stuka's hebben pantserwagens en ge
schut vernield en pantserconcentraties ge
bombardeerd. Meer dan 100 voertuigen
bleven vernield liggen. Verscheidene dor
pen, die de vijand tot nesten van verzet
had gemaakt, werdenin puin gelegd. 25
bolsjewistische' vliegtuigen werden neer
geschoten. Bovendien werd een aantal toe
stellen op den grond vernield.
HEVIGE VERDEDIGINGSGEVECHTEN
TEN OOSTEN VAN KOKKSK.
Bij de hevige verdedigin»,sgevechten ten
Oosten van Koersk heeft een Duitsche ge
pantserde divisie in den t\j€ van 6 weken
op drie verschillende plaatsen de bolsje
wistische doorbraakpogingen verydeld en
acht Sovjetdivisies teruggeworpen en ver
slagen. De Duitsche troepen maakten
ruim 400 gevangenen, onder wie een kolo
nel enzijn staf. Het aantal gesneuvelde
bolsjewisten is tenminste driemaal zoo
groot.
TWEE SOVJET DIVISIES CAVALERIE
IN DE PAN GEHAKT.
Naar het opperbeve. van de weermacht
meedeelt, hebben Duitsche troepen in het
Donetz-gebied op 3 Maart een succesvol
len tegenaanval ondernomen, waarbij twee
bolsjewistische divisies cavalerie en een
Sovjet pantser-brigade een zware neder
laag leden. Volgens de voorloopige gege
vens verloren de bolsjewisten bij deze ge
vechten 561 man aan gevangenen, ruim
600 man aan dooden, voorts 18 pantser
wagens, 21 kanonnen, 30 zware granaat
werpers en 21 machinegeweren.
De aanslag op von Papen.
Naar het Turksche telegraafagentschap
met betrekking tot het tot dusver behaalde
resultaat van het onderzoek naar den
bomaanslag op den Duitschen ambassadeur
Von Pa.pen meldt, was de drager van de
bom een uit het voormalige Joegoslavië
afkomstig persoon, genaamd Alidovitsj
Isitsj, die in Uskub de H.B.S. bezocht en
reeds toen lid werd van de communistische
party. Hij kwam in 1940 in Turkse waar
hy zich liet naturaliseren. Behalve de
bom droeg de dader ook een revolver,
waaraan het nummer was weggevijld. Me
deplichtigen van Isitsj, eveneens afkomstig
uit het voormalige Joegoslavië en leden
van de communistische' partij, werden ge
arresteerd. Ook zij 'waren in de laatste
jaren naar Turkije uitgeweken en hadden
de Turkshe nationaliteit verkregen.
Uit het verhoor van de gearresteerde
medeplichtigen blijkt, dat zekere buiten
landers te Ankara en Istanboel hen had
den voorbereid op het plegen van aansla
gen op twee persoonlijkheden van een
vreemde mogendheid. De aanslag in An
kara was gericht tegen den ambassadeur
van het Duitsche rijk in Turkije, Von
Papen.
In het Sovjet-Russische consulaat-gene-
Ta&l te Istanboel zijn onder sterke politie
bewaking huiszoekingen verricht.
OU». r*«0* top too «*Mr
EXTRA BERICHT VAN HET
DUITSCHE OPPERBEVEL.
TWAALF KOOPVAARDERS EN
EEN JAGER "TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Hoofdkwartier van den Fiilirer, 6 Maart
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
deelt mede
„Duitsche duikbooten hebben in de wa
teren van Noord- en Midden-Amerika we
derom, 12 vijandelijke schepen met een ge-
zamenlijken inhoud van 82.500 ton, waar
onder 7 groote tankschepen, tot zinken ge
bracht. By deze aanvallen werd bovendien
een groote Amerikaansche torpedoboot-
jager tot zinken gebracht. Twee andere
schepen werden door torpedotreffers be
schadigd."
REEDS 98 KOOPVAARDERS IN
AMERIKAANSCHE WATEREN
"VERNIETIGD.
Het gezamenlijke aantal der in Ameri
kaansche wateren tot zinken gebrachte
koopvaarders is daardoor gebracht op 98,
met een inhoud van 663.500 brt, en het
totale verlies aan tankschepen, die in dienst
van den vijand varen over de geheele we
reld, gebracht op 2.54 millioen b.r.t.
Om dit succes juist te kunnen beoordeelen
moet men bedenken, dat van de tot zinken
gebrachte schepen ongeveer 50 procent
tankbooten zijn, waardoor de Vereenigde
Staten een verlies van ruim 9 millioen ton
petroleum hebben geleden. De moeilijkhe
den in de Amerikaansche tankvaart zijn
dientengevolge aanzienlijk verscherpt. De
S.O.S.-seinen van zinkende tankbooten heb
ben ook in Canada zorgen verwekt, daar
hierdoor het Dominion an de Engelsche
Vloot op den Atlantischen oceaan in de
grootste verlegenheid kunnen geraken. Het
zelfde geldt voor de Amerikaansche vloten
op den Atlantischen en den Stillen Oceaan,
gezien de slagen, welke de Duitsche en Ja
pansche onderzeebooten aan de Amerikaan
sche tankschepen toebrengen.
De Deutsche Aligemeine Zeitung schrijft,
dat reeds meer dan 50 tankschepen aan de
overzijde van den oceaan tot zinken zyn
gebracht: Eind 1939 beschikten de Ver
eenigde Staten over 385 tankschepen, waar
van er'slechts 18 voor overzeesch verkeer
werden gebruikt. 309 deden dienst in de
kustvaart, 33 voeren op Canada en de rest
was opgelegd. Bijna een zesde deel dezer
vloot is reeds door de Duitsche duikbooten
vernield.
VERLOREN GEMELDE SCHEPEN.
Het Amerikaansche departement van
marine heeft als verloren opgegeven, naar
Reuter uit Washington meldt, de Ameri
kaansche tankboot „Notvana". 2677 ton
met 29 opvarenden en het Britsche tank
schip „Olympic", 5335 'ton, dat in Panama
is geregistreerd. De „Olympic" had 31 man
aan boord.
Een geschenk voor de jeugd.
In het jongerenkwartler van den na
tionalen jeugdstorm te Utrecht is aan den
nationalen jeugdstorm als geschenk van
den jeugdleider van het Duitsche rijk een
buste van den Führer overgedragen als
uiting van de hartelijke verbondenheid tus-
schen Hitier en nationalen jeugdstorm.
In tegenwoordigheid van den leider der
hoofdafdeeling „politischer Aufbau", P. G.
Volkmar, als vertegenwoordiger van com-
missaris-generaal Schmidt en van een ver
tegenwoordiger van den gemachtigde voor
de provincie Utreoht, van de leidersstaven
van den nationalen jeugdstorm en van de
Befehl3stelle der Hitier Jugend hield
Hauptbannführer dr. Lindenburger een
korte toespraak. Hij bracht de groeten van
den Reichsjugendfiihrer over en betoogde,
dat de jeugd der Germaansche landen ge
meenschappelijk den weg baant voor de
nationaal socialistische wereldbeschouwing
De N.J.S. heeft dezen weg schouder aan
schouder met de H.J. in Nederland betre
den. Deze weg zal ooK voortaan door bei
den in zegevierenden stormpas worden af
gelegd. welke tegenstanders zich ook mo
gen voordoen. Het doel is een groot, ge-
orderd Europa met Adolf Hitler als leider
van alle Germanen.
De leider van den NJ.S., hoofdstormer
C. van Geelkerken, dankte in hartelijke be
woordingen voor het geschenk en legde bij
zónder den nadruk op zijn hartelijke,
vriendschappelijke verhouding met den
Reichsjugendfiihrer, Xrthus Axmann. Hij
spoorde zijn kameraden aan vast te houden
en in het geloof aan de nationaal-socialis-
tische idee verder te marcheeren.
NIKKELEN STUIVERS BUITEN
OMLOOP GESTELD.
ZIJ KUNNEN NOG T/M 14 MAART
WORDEN INGEWISSELD-
By besluit van den secretaris-gene
raal van het departement van finan
ciën is met ingang van 16 Maart de
nikkelen stuiver als betaalmiddel in
getrokken en buiten omloop gesteld.
Zij kynnen tot en met 14 Maart nog
worden ingewisseld bij de kantoren der
Nederlandsche bank en bij de postkan
toren, de bijkantoren en hulpkantoren
der posterijen ey de poststations in Ne
derland.
De gortprijzen.
De gemachtigde voor de prijzen deelt
mede, dat de onlangs voor gort en gort-
producten vastgestelde maximumprijzen
niet, zooals aanvankelijk was gemeld, den
tweeden Maart van kracht zijn geworden,
doch eerst- met ingang van de volgende
bonperiode zullen gelden.
Het proces te Riom.
ZITTING MET GESLOTEN DEUREN.
De negende zitting van het gerechtshof
vond met gesloten deuren plaats. Zij was
gewijd aan de bijeenkomst van den de
fensieraad van den 23sten Augustus 1939,
die door den toenmaligen minister van
buïtenlandsche zaken, Bonnet, was bijeen
geroepen en beslissend was voor de oor
logsverklaring van Frankrijk. De voor
malige generalissimus Gamelin wordt er
van beschuldigd, dat hij onder verzwijging
van de gebreken van het leger verklaard
heeft, dat het ifeger gereed was. Guy la
Chambre wordt ten laste gelegd, dat hij
in de bijeenkomst van den 23sten Augustus
verzekerd heeft, dat de luchtmacht zich in
een toestand bevond, die de regeering de
vrije hand gaf in haar politieke beslissin
gen. De beschuldiging van Daladier luidt,
dat hij de verklaring van Gamelin en Guy
la Chambre heeft gedekt.
Tijdens deze zitting brak Gamelin het
stilzwijgen, dat hij tot nu toe in acht had
genomen en las een verklaring ter zake
voor.
TWEE BRITSCHE PATROUILLE
VAARTUIGEN TOT ZINKEN
GEBRACHT.
De Britsche admiraliteit heeft volgens
den Engelschen nieuwsdienst bekend ge
maakt, dat de patrouillevaartuigen „Sotra"
en „Claughton" tot zinken gebracht zijn.
VOLGENDE WEEK NIEUWE
K0LENB0N.
DE AFLEVERING ONDERVINDT
GROOTE MOEILIJKHEDEN.
In September' j.l. is reeds medegedeeld,
dat by de kolenvoorziening de uiterste zui
nigheid moest worden betracht en dat klei
ne tegenslagen tot een belangrijke stagna
tie zouden kunnen leiden. De opgestelde
regeling was zonder al te groote moeilijk
heden slechts onder gunstige omstandig
heden uit te voeren.
De toestand van thans heeft verschillen
de oorzaken. Begin Januari begon een pe
riode van vorst, waardoor tot heden het
vervoer te water is uitgeschakeld. Alle
vervoer moet thans per as geschieden,
hoofdzakelijk per spoor. Het treinvervoer
kreeg bovendien nog alle andere goederen
te verwerken, welke in normale omstan
digheden te wat^r worden vervoerd. Dit
spoorwegvervoer is dus overbelast.
Deze transportmoeilijkheden deden zich
ook voor bij het vervoer van de grootere
opslagplaatsen naar de handelaren.
Ten gevolge van deze moeilijkheden is
er, vooral in de groote steden, een tekort
ontstaan, waardoor de overheid gedwon
gen was regelen te' stellen om althans de
meest vitale bedrijven, zooals spoorwegen,
gas- en electriciteitsfabrieken, levensmid-
delenbedrrjven, ziekenhuizenenz. van het
allernoodzakelijkste te helpen.
Zoodra de dooi invalt en flink doorzet,
zal er met alle middelen naar worden ge-
streefd den achterstand in de kolenvoor-r
i ziening tot staan te brengen en geleidelijk
in te halen. Er zijn ihet name in de groo
te steden nog tal van personen, die hun
bonnen,welke reeds geldig zijn verklaard,
nog niet hebben kunnen inwisselen/ voor
kolen.
De bedoeling was in den loop van dit
stookseizoen nog enkele bonnen geldig te
verklaren.
Tha-ns kunnen wy raededeelen, dat in
den loop van de volgende week een
bonaanwyzlng kan worden verwacht.
Dit beteekent echter niet, dat in alle
plaatsen een ieder direct kolen op deze bon
nen zal kunnen krijgen. Het tempo, waarin
de inwisseling van deze bonnen mogelyk
zal zyn, hangt sterk af van plaatselijke
omstandigheden en daarbij moot niet uit
het oog worden verloren, dat de kolen voor
babies, zieken en ook de reeds tot heden
geldig verklaarde bonnen voorrang bij de
aflevering blijven houden.
TÓELICHTING OP DE
DESBETREFFENDE VERORDENING.
Ineen te 's-Gravenhage gehouden ver
gadering van directeuren der gewestelijke
arbeidsbureaux heeft de leider van de
Hauptabteilung Sociale Verwaitung van het
Rijkscommissariaat, president dr. Boening,
een uiteenzetting gegeven over de korte
lings afgekondigde verordeningen betref
fende den aanmeldingsplicht voor werkloo
zen en het beperken van werk.
Dr. Boening verklaarde dat het van
Duitsche z\jde de bedoeling is het eco
nomische leven ln Nederland voor zoo
veel eenigszins mogelyk. aan den gang
te houden. Het hier te lande doen uit
voeren van werkopdrachten ten behoe
ve van het Duitsche rijk zal dan ook
stellig worden bevorderd. Voorzoover
de Nederlandsche arbeidskracht hier
door evenwel niet volledig in beslag
worclt genomen is het een onafwijsbare
elsch dat deze arbeidskracht elders,
wordt aangewend ter bevrediging van
de in de Grootdultsche ruimte daaraan
bestaande behoefte.
Om te weten hoe groot deze beschikbare
arbeidskracht is en ook om haar zoo nuttig
mogelyk te kunnen aanwenden, .moet men
over de gegevens beschikken die hierom
trent klaarheid brengen.-
Het is in de huidige omstandigheden
niet toelaatbaar, dat arbeidskracht
braak blyft liggen. In verband hier
mede is het gewenscht, dat ook invloed
wordt geoefend op het verleenen van
vergunningen aan de bedrijven om tot
een korteren arbeidstijd over te gaan.
Men begrrjpe echter wel, dat de aanwen
ding van Nederlandsche arbeidskrachten in
<je Grootdultsche ruimte op een basis der
vrijwilligheid dient te geschieden. Ook wan
neer aanstonds de reeds voor Nederland
bestaande mogelijkheid tot dienstverplich
ting wordt uitgebreid tot de Gi'ootduitsche
ruimte, dan dient daarbij voorop te worden
gesteld, dat deze bevoegdheid zoo min mo
gelijk in praktijk zal worden gebracht.
De afkondiging der dienstverplich
ting moet dan ook slechts worden ge
zien als een laatste middel, dat alleen
zal worden toegepast op lieden te, wier
aanzien een opvoedkundige beïnvloe
ding onwerkzaam blijft.
Hierbij verlieze men niet uit het oog
dat ook in het Duitsche x-ijk de dienstver
plichting slechts zeer weinig wordt toege
past. Slechts énkele honderdduizenden arv
beiders wei-ken daar onder dienstverplich
ting. Wat dienaangaande van Britsche zijde
wordt rondgestrooid, bestaat uit niets dan
propagandistische leugens. Men kan hierop
niet genoeg den nadruk leggen.
Zeer ten onrechte wordt reeds nu de
aanmeldingsplicht voor werkloozen met
dienstverplichting verward. Ook in ander
opzicht blijkt er misverstand te bestaan.
De vei-ordening heeft als maatstaf voor
den aanmeldingsplicht gesteld de vraag, of
iemand niet, óf niet volledig in staat is uit
eigen middelen in zijn levensonderhoud te
voorzien. Om te kunnen beoordeelen of be
paalde personen hieronder al dan piet val
len. dient men zich den zin van de verorde
ning voor bogen te roepen.
Deze bestaat hierin, dat beslag moet
kunnen worden gelegd op arbeids
kracht, die tót dusver onwerkzaam is
gebleven en zich aan aanmelding heeft
onttrokken.
Neemt men nu bijv. het geval van een
student, dan is het duidelijk, dat hy krach
tens den tekst der verordening zich moet
aanmelden wanneer hij den leeftyd van 24
jaar heeft bereikt. Hem wordt dan een
inschrijvingsbewjjs uitgereikt, doch het ligt
natuurlijk niet in de bedoeling zoo iemand
aan zijn studiën te onttrekken, wanneer het
een normaal geval van wetenschappelijke-
of beroepsopleiding betreft.
In de verordening is voorts vastge
legd dat iemand niet tot aanmelding
verplicht is wanneer hij in dienstbe
trekking staat, tenzij het een werk van
slechts korten termijn of geringen om
vang betreft. De grens zal hier by een
loon van vier gulden per week of een
arbeidsduur van vier en twintig uur
per week getrokken worden.
Uiteraard zullen bij de toèpassing van
den arbeidsplicht zich talrijke grensgeval
len voordoen^ die stuk voor stuk zullen
moeten worden bezien. Aan een en pnder
zal nog door middel van pers en radio-om
roep nadere bekendheid worden gegeven.
Overigens wil het feit, dat in een b.epaald
geval aanmeldingsplicht aanwezig moet
worden geacht nog volstrekt niet -zeggen,
dat de betrokkene ook werkelijk voor een.-;
tewerkstelling, hetzij binnen, hetzij buiten
de landsgrenzen, zal worden aangewezen.
Wat de verordening inzake de verkorting
van den arbeidstijd betreft, deze strekt om
een inzicht te verkrijgen in de praktijk van
het stelsel. Voor het oogenblik zullen aan
vragen om vei-gunningen als regel kunnen
voorden toegestaan, doch slechts voor een
beperkten tijdsduur, want over een kwar
taal kan de situatie ten aanzien van de
behoefte van arbeidskrachten zich weer
steii hebben gewijzigd, zoodat het wen-
schlïyk zou kunnen blijken, te overwegen
of het betrokken bedrijf niet tot invoering
van een volledigen arbeidstijd behoort over
te gaan, teneinde daardoor arbeidskrachten
vrij te maken, die dan Weer elders kunnen
worden geplaatst.
Men kan het eigenlijk zoo formuleeren,
dat de verkorting van den arbeidstijd tot
dusver voornamelijk op sociale overwegin
gen is toegestaan, terwijl in de toekbmst
meer de ai-beidstoestand in het algemeen
als uitgangspunt zal dienen.
Tenslotte deelde de president, dr. Boe
ning, mede, dat binnenkort nog een veror
dening is te wachten die de indienstneming
en tewerkstelling van personeel afhankelijk
zal maken van een te verleenen vergun
ning, zulks teneinde te geraken tot een
volledige doorvoering van het órdenings-
b'eginsel bij den arbeidsinzet.
