O
irigent
Tweede Blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Maandag 1 September 1941
Staatsbijdragen voor woningbouw.
De legerberichten van gisteren,
h
De
HypotheekregeUng 1941 vastgesteld.
Gelijk bekend is, verleent de staat voor
den eigenlijken woningwetbouw geldelrjken
steun in de volgende vormen
a. Voorschotten voor den bouw van een
voudige arbeiderswoningen ter verruiming
van de woningmarkt in de gevallen, dat de
particuliere bouwnijverheid niet in de be
hoefde aan dergelijke woningen voorziet
b. Voorschotten voor den bouw van wo
ningen, gepaard met krotopruiming, in welk
geval die voorschotten zoo nöodig gepaard
kunnen gaan met een jaarlijksche bijdrage
in het exploitatie-tekort van maximaal 50
per woning 75 voor groote gezinnat)
c. Voorschotten voor den bouw van zoo
genaamde „eigen woningen ten plattelan-
de", gepaard met krotopruiming, met de
mogelijkheid van een bijdrage fonds perdu
van maximaal 600 900 voor groote
gezinnen)
d. Voorschotten ter noodzakelijke verbe
tering van eigen woningen ten plattelaude,
ingevolge de circulaire van 7 Juni 1928,
met de mogelijkheid van een bijdrage k
fonds perdu van maximaal 400 600
voor groote gezinnen-.
De omstandigheid, dat de bouwkos
ten in sterke mate zijn gestegen, maakt
het onder de huidige omstandigheden in
vele gevallen onmogelijk met de in re
delijkheid te bedingen huren tot een
sluitende exploitatierekening te komen,
en dit te meer,' omdat ook voor die
stijging in verband met den plaatselij
ken loonstandaard een enkele maal
zelfs bouw of verbetering achterwege
moest blijven wegens de onmogelijkheid
om de exploitatie met een bijdrage van
voldoende grootte te steunen.
In verband met het vorenstaande is
bijdrageverleening op ruimeren voet
noodzakelijk, aldus de secretaris-gene-,
raai van het departement van .binnen-
landsche zaken in een circulaire aan de
gemeentebesturen, opgenomen in de
staatscourant van Vrijdagavond met
name kan, in deze bijzondere tijdsom
standigheden, het verleenen van een
bijdrage niet meer gebonden blijven aan
den complementairen eisch van krot
opruiming. Er is behoefte aan een voor
de huidige tijdsomstandigheden nieuwe
bijdrage, die, tijdelijk, het beginsel door
breekt, dat bijdrageverleening slechts
mogelijk is, indien de nieuwbouw ge
paard gaat met krotopruiming.
De nieuwe bedrage.
In overleg met zijn ambtgenoot van fi
nanciën heeft de secretaris-generaal het
volgende bepaald
I. Aan woningbouw, als onder a bedoeld,
kan, voor zoover noodig, een bijdrage ver
bonden worden van 1) ten hoogste 75
per woning per jaar 100 voor groote ge
zinnen), indien het betreft bouw op het
platteland 2) ten hoogste 50 per woning
per jaar 75 voor groote gezinnen) bg
bouw elders dan op het platteland.
II. Gelijke bijdrageverleening, als onder t
bedoeld, is mogelijk voor het geval, sub b
aangegeven derhalve is cumulatie moge
lijk van de gebruikelijke en de nieuwe bij
drage, echter in dier voege, dat de nieuwe
bijdrage slechts wordt verleend, voor zoo
ver de gebruikelijke bijdrage niet toereikend
mocht blijken om tot een sluitende exploi
tatierekening te komen.
TTT- Aan bouw van tfoningen, als onder c
bedoeld, kan een jaarlijksche bijdrage ver
bonden worden van ten hoogste 75 100
voor groote gezinnert) derhalve is ook hier
cumulatie van de gebruikelijke bijdrage k
fonds perdu en de nieuwe jaarlijksche bij
drage mogelijk, echter in dier voege, dat
laatstbedoelde* bijdrage slechts wordt ver
strekt, voor zoover de bijdrage k fonds per-
du ontoereikend mocht blijken.
IV. Aan verbetering van woningen, als
onder D bedoeld, kan een jaarlijksche bij
drage worden verbonden van ten hoogste
40 50 voor groote gezinnen), *en overi
gens op den voet, als onder UI aangegeven.
In de nieuwe bijdragen, sub I t/m. IV
omschreven, zullen het rijk en de gemeen
ten participeeren in verhouding van 3 1.
De behoefte aan eenigszins ruimere ar
beiderswoningen zal moeten worden opge
vangen door de particuliere bouwnijverheid;
de bouw van dergelijke woningen wordt van
rijkswege gesteund door de „Hypotheekre
geling 1941".
De nieuwe bijdrageregeling, 'zoomede de
„Hypotheekregeling 1941" zal slechts dan
doelmatig kunnen werken, indien zij in har
monisch verband worden toegepast. Die
toepassing zal onder meer worden geschaad,
indien de zoogenaamde woningwetbouw on-
noodig het terrein van de woningvoorzie
ning door particulieren betreedt.
Ten slotte deelt de secretaris-generaal
den gemeentebesturen mede, dat de nieuwe
bijdrageregeling als regel slechts toepassing
kan vinden voor plannen, welke na den da
tum dezer circulaire ter hand genomen zijn,
doch dat de mogelijkheid van uitzonderingen
op dien regel niet is uitgesloten.
Hypotheekregeling 1941.
De staatscourant bevat voorts een be
sluit van de secretarissen-generaal van de
departementen van binnenlandsche zaken
en van financiën, betreffende het beschik
baarstellen van voorschotten onder' hypo
thecair verband voor woningbouw door par
ticulieren (de hierbovengenoemde Hypo
theekregeling 1941). Hierin is onder meer
het volgende bepaald
Voorschotten worden verleend aan de ge
meente, teneinde deze in staat te stellen,
aan belanghebbenden geldleeningen te ver
strekken onder verband van hypotheek, on
der voorwaarde, dat de gemeente zich borg
stelt voor de betaling van de verschuldigde
rente en aflossing. Een eventueel verlies in
verband met deze voorschotverleening
wordt door het rijk en de gemeente in de
verhouding 9 1 gedragen.
Voorschotten worden verleend onder ver
band van eerste of tweede hypotheek, even
wel slechts indien en voorzoover gebleken
is, dat belanghebbende niet op andere wijze
de noodige geldmiddelen kan verkrijgen.
Voorschotten worden slechts verstrekt,
voorzoover de beschikbare middelen zulks
toelaten, zoomede voorzoover de voor den
bouw benoodigde materialen kunnen wor
den verkregen.
Zij worden als regel slechts verstrekt
voor woningen, waarvan de inhoud niet
meer dan 275 m3 bedraagt. De inhoud wordt
gemeten buitenwerks, boven den begane-
grondvloerbij de berekening worden
schuurtjes, bergplaatsen en dergelijke ruim
ten, ook al zijn deze aangebouwd, buiten
beschouwing gelaten. Zij kunnen ook wor
den verleend voor winkelwoningen e.d ten
zij de bedrijfsruimte een overwegend deel
van het perceel uitmaakt.
Bij bebouwing van in erfpacht uitgegeven
terreinen kan voorschot worden geweigerd,
indien' de erfpachtsvoorwaarden van dien
aard zijn, daf daaruit een abnormaal risico
voortvloeit.
Overigens kan steeds zonder opgaaf van
redenen een verzoek om voorschot worden
afgewezen.
Hypotheken worden verleend voor een
tgdvak van ten hoogste vijf jaar na afloop
van dezen termijn kan verlenging slechts in
overweging genomen worden, indien af
doende wordt aangetoond, dat het onmoge
lijk is, op andeife wijze hypothecair crediet
te verkrijgen.
Indien te eeniger tijd blijkt, dat een deel
van onder verband van eerste hypotheek
verstrekte geldleening; op de ..vrije, markt
kan worden verkregen, kan vestiging van
een- tweede hypotheek ten bedrage van het
resteerende deel in overweging genomen
worden.
De hypothecaire geldleeningen worden
verstrekt-tegen een rente van 4 's jaars.
De rente moet door belanghebbende iedere
drie maanden aan de gemeente worden vol
daan.
Voorzoover de vooruitzichten met betrek
king tot de exploitatie van het onderpand
daartoe aanleiding geven, kan worden toe
gestaan, dat de hypothecaire geldleening
ten deele renteloos wordt verstrektzulks
echter tot een maximum van 40 der lee
ning en van 2000 per woning.
Aanvragen om toekenning van geldlee
ningen, onder waarborg van hypotheek,
worden door belanghebbenden in duplo in
gediend bij het gemeentebestuur.
Ingeval belanghebbende aantoont, dat het
verèischte bouwcrediet niet op andere wijze
kan worden verkregen, kunnen gedurende
de uitvoering van het werk, onder de noo
dige waarborgen, voorschotten op de hypo
thecaire geldleening worden verstrekt, in
totaal tot een maximum van 80 van de
voorloopig vastgestelde verkoopwaarde
een en ander tet beoordeeling van het ge
meentebestuur en onder zijn verantwoorde
lijkheid. In zeer bijzondere gevallen kan
mede een bouwcrediet tot genoemd percen
tage worden verleend, indien slechts een
voorschot onder verband van tweede hypo
theek wordt toegezegd.
Het bouwcrediet zal in het algemeen per
perceel ten hoogste in zeven tot acht ter
mijnen kunnen worden betaalbaar gesteld.
Dit besluit treedt in werking op den dag
zijner afkondiging en kan worden aange-
Opheffing geblokkeerde
Markenbelastingbesluit.
Het verordeningenblad van Zaterdag be
vat een verordening van den rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche ge
bied betreffende de opheffing van het ge
blokkeerde markenbelastingbesluit 1941.
Hierbij wordt o.m. bepaald:
Het geblokkeerde markenbelastingbesluit
treedt met ingang van 1 Sèptember 1941
buiten werking, doch blijft van toepassing
op vóór 1 September 1941 plaats gevonden
hebbende handelingen, door welke de be
lastingschuld ontstaat.
Voor zoover evenwel de belastingplichti
ge of zgn rechtsvoorganger onder alge
menen titel sedert 15 Juli 1931 ononder
broken eigenaar, bezitter of schuldeischer
is geweest van de belegging of vordering,
wordt de belasting slechts geheven ter
hoogte van de winst, welke .uit het „te
rugtreden" voortvloeit.
Onder winst wordt verstaan het bedrag,
waarmede de volgens artikel 3, lid 1, van
het geblokkeerde markenbelastingbesluit
1941 aan de belasting onderworpen waar
de de voor de verkrijging gemaakte kosten,
voor zoovér deze bewezen kunnen worden,
eventueel overtreft. Bij belastingplichtige^,
die boek houden en regelmatig jaarlijks
een balans opmaken, voorzien van een in
ventarisatie, treedt de balanswaarde op
den laatsten vóór 1 Mei 1940 vallenden
dag, waarop de balans is. afgesloten, in de
plaats van de voor de verkrijging gemaak
te kosten.
De aangifte als bedoeld in artikel 4 van
het geblokkeerde markenbelastingbesluit
1941, moet voor het tgdvak tot en met
31 Augustus 1941 uiterlijk op -30 Novem
ber 1941 worden verricht.'
De voor de uitvoering van deze ver
ordening noodige voorschriften worden
door den secretaris-generaal van het de
partement van financiën uitgevaardigd.
Registratie van Dultschers.
In het Zaterdag verschenen verordenin
genblad is opgenomen een verordening van
den Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied betreffende de registra
tie der Duitschers.
Hierin wordt o.m. bepaald dat alle per
sonen van Duitsche nationaliteit, die in 't
bezette Nederlandsche gebied wonen of
verblijf houden, verplicht zijn zich in den
tijd van 1 tot en.mèt 15 October 1941 aan
te melden bij den voor hun woon- of ver
blijfplaats plaatselijk bevoegden gevol
machtigde van den Rijkscommissaris voor
de provincies (politie-officier).
In afwijking hiervan is tot de aanmelding ver
plicht:
voor personen, die handelings-onbekwaam
of wier handelings-bekwaamheid beperkt
wettelijke vertegenwoordiger of, voor he
deze voortdurend afwezig is, degene,
daadwerkelijke zorg voor den betreffenden per
soon op zich heeft genomen
voor personen, die verblijf houden in gestich
ten. gevangenissen en huizen van bewaring, de
directeuren dezer inrichtingen.
Het gezinshoofd is, afgezien van zijn nationa
liteit. verplicht voor een behoorlijke aanmelding
van alle personen in zijn gezin, die de Dutsche
nationaliteit bezitten, zorg te dragen.
De verplichting op grond van de leden 1 tot
en met 3 bestaat niet, indien het verblijf in het
bezette Nederlandsche gebied niet langer dan
zes weken duurt.
Personen van Duitsche nationaliteit moeten
telkenmale bij het binnentreden in het bezette
Nederlandsche gebied of bij eenige verandering
van woon- of verblijfplaats binnen zeven dagen
hiervan kennis geven.
Niet geregistreerd worden:
De personen, behoorende tot een der bureaux
van den Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied:
de personen, behoorende tot de Duitsche weer-
wacht en de „Waffen-S.S." en het overige per
soneel hiervan:
de personen, behoorende tot de Duitsche orde-
en veiligheids-politie en den rijksarbeidsdienst.
Niet nalcoming kan worden gestraft met hech
tenis van ten hooste zes weken of met geld
boete van ten hoogste honderd en vijftig gutden.
De Nederlandsche voorschriften met betrek
king tot de aan- en afmelding bij de bevolkings
registers en de verbtijf-regïsters blijven ook
voor personen van Duitsche nationaliteit onaan
getast.
LIQUIDATIEBESLUIT 1941.
Gepubliceerd is een besluit van den
secretaris-generaal van het departement
van financiën betreffende vrijstelling of
vermindering van belasting bij ontbinding
van naamlooze •vennootschappen. (Liquida-
tiebesluit 1941.)
Duitschland strijdt voor Europa.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht deelde Zondag mede
„Zooals reeds in een speciaal be
richt is medegedeeld, hebben Finsche
troepen na hevige gevechten de
Sovjetstrijdkrachten in het gebied
vam Viipuri vernietigend verslagen
en op 30 Augustus de stad zeTf her
overd. Tegelijkertijd rukt&i Finsche
afdeelingen in het centrum der Ka-
relische landengte met groote ter
reinwinst in de richting van St. Pe
tersburg op.
Aan de Engelsche Oostkust heb
ben gevechtsvliegtuigen in den af-
geloopen nacht verschillende haven
werken gebombardeerd. Andere aan
vallen waren gericht op vliegvelden
lm Midden-Engeland. Schepen der
marine hebben, aan de Nederland
sche kust acht Britsche vliegtuigen
neergeschoten, jagers aan de Noor-
sche kust drie.
Eenige Britsche bommenwerpers-
drongen inden c»geloopen nacht in
het Noordwesten van Duitschland
door. Luchtafweergeschut heeft een
der vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten".
haald onder den titel „Hypotheekregeling
1941".
Met Ingang van dezen datum vervalt de
regeling betreffende het beschikbaarstellen
van voorschotten onder hypothecair ver
band voor middenstands- en arbeiderswo
ningbouw (hypotheekregeling 1940), bekend
gemaakt door den regeeringscommissaris
voor den wederopbouw de dato 13 Augustus
1940.
De landbouw, hoeksteen van ons
-volksbestaan.
Nederland heeft, ondanks het feit. dat
het tot de industrielanden van Europa ge
rekend mag worden, een bevolking met een
sterk agrarischen inslag. Er bestaat hier
te lande nu eenmaal een vanzelfsprekende
gebondenheid tussehen de bewoners en den
landbouw, waartoe in belangrijke mate het
feit heeft bijgedragen, dat een aanzienlijk
deel van den grond, waarop de Nederlan
der leeft, door hem zelf is gewonnen. Met
de groote projecten van landaanwinning
leeft het grootste deel der bewoners mee
en ieder Nederlander ziet met rechtmati-
gen trots naar de reusachtige objecten, die
in den loop der tgden op dit gebied zijn
uitgevoerd, en waarvan de droogmaking
van de Zuiderzee alle voorgegane in de
schaduw stelt. Bovendien is ons land- en
tuinbouwbedrijf zoo gespecialiseerd en ge-
differenteerd en bezit het daardoor het
teeltmonopolie van zoovele gewassen, dat
dit zijn stempel al drukt op het geheele
agrarische aspect van het land, terwijl het
bij den objectieven buitenlandschen waar
nemer aanstonds een bijzonderen indruk
vestigt.
De liefde tot de plantenteelt is een be
langrijk deel der Nederlanders aangeboren.
De Nederlander beplant en verzorgt gaar
ne en met toewijding dgn grond en door
gaans met veel succes.
Nederland moet zich thans zelf voeden
en hierdoor is thans het bestaan van ons
volkin directen zin afhankelijk van den
arbeid en de zorgen van onze boeren, hun
arbeiders en hun gezinsleden. Er rust dus
een zware taak op de schouders van onze
land- en tuinbouwers, die lange werkdagen
maken in het belang van onze voedselvoor
ziening. Gelukkig echter dat wij ons in
het bezit mogen verheugen van een hoog-
ontwikkelden .landbouw.
De belangstelling voor alles wat met den
landbouw samenhangt is in den laatsten
-tijd uiteraard sterk toegenomen. Het is
dan ook een goede gedachte van de Neder
landsche stichting voor statistiek geweest
één van de eerste nummers van de perio
dieke uitgave ..Boeiende statistiek" te wij
den aan den landbouw.
Zoo juist is verschenen „De landbouw,
hoeksteen van ons volksbestaan", waarin
in kort bestek een schets wordt gegeven
van den Nederlandsche landbouw. Dertien
overzichtelijke beeldgrafieken laten tal van
interessante gegevens in één oogopslag
zien. Ze verscheen evenals de andere num
mers van de eerste serie- „Nederland streeft
naar welvaart" bij H. E. Stenfert Kroese
te Leiden.
VOORKOMING VAN DUBBELE
BELASTING."
In het vèrordtjir blad van Zaterdag
is gepubliceerd een besluit van de secre
tarissen-generaal van de departementen
van financiën en van binnenlandsche za
ken ter voorkoming van dubbele belasting
op het gebied der "directe belasting met be
trekking tot het Duitsche rijk, met inbe
grip van het protectoraat Bohemen en Mo-
HET ITALIAANSCHE.
Het 453ste communiqué van het Itali-
aansche hoofdkwartier van Zondag luidt
„In Ndbrd-Afrika wederzijdsch artille
rievuur aan het 1 andfront. Duitsche vlieg
tuigen hebben Britsche oorlogsschepen in
de haven van Tobroek gebombardeerd. De
Engelsche luchtmacht heeft een aanval
op Tripolis gedaan, waardoor eenige
slachtoffers te betreuren zgn en eenige
schade is aangericht. Een onzer torpedo
booten heeft voor Tripolis een grooten
vijandelijken bommenwerper neergescho
ten. Gistermiddag hebben vijandelijke
vliegtuigen bommen laten vallen op woon
wijken te Licata vier burgers werden ge
dood, negen gewond.
In Oost-Afrika in den sector Wolsjeffit
Britsche luchtaanvallen zonder resultaat.
In de andere sectoren van het front van
Gondar hebben onze troepen met succes
plaatselijke operaties ondernomen.
In de Middellandsche Zee hebben onze
jagers een formatie vijandelijke bommen
werpers aangevallentwee vliegtuigen
van Ijet type Wellington werden neerge
schoten".
De verzorging van de Belgische
bevolking.
De secretaris-generaal van het departe
ment van binnenlandsche zaken -heeft aan
journalisten een overzicht gegeven van de
geweldige inspanningen, die men zich in
België heeft getroost om de onregelmatige
markt uit te schakelen en de verzorging
van de bevolking te garandeeren. Hij wees
er vooral op, dat reeds véle menschen in
België van den honger zouden zijn omge
komen, als niet de Duitsche overheid'door
invoer van levensmiddelen van allerlei
soort had ingegrepen. Aan de thans geno
men scherpe afweermaatregelèn is het te
danken, dat de aanvoer, vooral van slacht
vee, aanzienlijk verbeterd is, zoodat de
bevolking weer via den regelmatigen han
del vleesch kan krijgen. De verdeeling van
huisbrand baart eenigen zorg en zal niet
geheel zonder hinderpalen kunnen worden
verricht. Daar 't land betrekkelijk arm aan
delfstoffen is, moeten de weinige grond
stoffen waarover het beschikt zooveel moJ
gelijk te gelde gemaakt worden, teneinde
het land te voorzien van de allernoodza
kelijkste artikelen. Het treft slecht, dat nu
de Belgische productie verminderd is, er
in Europa grooter vraag naar steenkool
bestaat. Er zijn evenwel maatregelen ge
nomen, om het productietekort aan te vul
len. De secretaris-generaal gaf de verze
kering, dat er voor de huishoudens vol
doende steenkool beschikbaar zou komen.
GROOTSTE BELASTINGWET DER
VER. STATEN GOEDGEKEURD.
De Associated Press meldt, dat de finan-
cieele commissie van den Senaat de groot
ste belastingwet in de geschiedenis der
Vereenigde Staten heeft goedgekeurd. Het
volgende jaar zal een bedrag van 3.67 mil
liard dollar worden opgebracht. Het ont
werp is bijna een half milliard, dollar hoo-
ger dan de belastingwet, w^lke door het
Huis van Afgevaardigden is aangenomen.
Een bedrag van 300 millioen dollar moet
worden opgebracht door nog 6 tot 7 mil
lioen Amci' kr.nen bij de inkomstenbelas
ting te betrekken.
MENZIES BLIJFT MINISTER VAN
DEFENSIE IN AUSTRALIË.
De pas afgetreden minister-president in
het Australische kabinet, Menzies, blijft
als minister van defensie aan het-kabinet
verbonden, zoo meldt Reuter uit Sydney.
De eenige wijziging in de samenstelling van
het bestaande kabinet is de aflossing van
Menzies door Fadden als minister-presi
dent. Fadden blijft tevens minister van
financiën.
140 BANDEN VERDUISTERD.
Te Den Haag is verdacht van verduis
tering van 140 fietsbanden aangehouden
de 32-jarige rijwielhersteller J. J. van G.
In December kreeg deze mamvan een gros
sier in rijwielen de opdracht 70 rijwielen
te monteeren. Ook de hiervoor benoodigde
banden werden hpm thuis bezorgd. De
order ging echter niet door. Toen de gros
sier zich dezer dagen met den rijwielher-
steller in verbinding stelde en teruggave
der verstrekte banden verlangde, bleek
dat de rijwielhersteller de in dezen tijd zoo
kostbare banden had verkocht.
9)
Hij dacht zeker nooit aan wat voórbjj was,
hij was als een zon, een laaiende gloed,
die gedurende een'seconde een stofje be
licht en verder gaat. Och, u hebt wel uit
zijn muziek begrepen, het meest uit de
melodie,, die Viola Colonna zingtjuist
zong op het oogenblik datDaarin
was hg zelf uitgedrukt en verklaard, intens
en levend, zeker heel raak in zgn zwoele
en ophitsende eigenschappen, maar zeker
geenszins bevrijd of gelukkig.
Ik gèloof, dat het voor een deel door
deze melodie is, dat hij macht begon te
krijgen over mijn vrouw's innerlijk. Het
was, alsof hij zich langzaam ip. haar zin
nen inwerkte door dat onweerstaanbare
rhythme en die ophitsende wijs. Ze heeft
er nooit rechtstreeks met me over gespro
ken. Maar ik was begonnen hem te be
grijpen, zijn bedoelingen te doorzien. Hij
trachtte haar te hullen in een mantel
van bedwelmende muziek en hevige stem
ming, ook zijn stem, als hij tegen haar
sprak, was melodieus, soepel en slepend.
Maar spoedig werd £ij ongeduldig en on-
"beheerscht.
Dikwijls handelde hij overijld en het ge
beurde ook in de laatste maanden hèr-
haaldelijk, dat hij aangeschoten op het
theater kwam. Bij een van die gelegen
heden zocht hij mijn vrouw's kleedkamer
binnen te dringen. Ik kwam cp haar geroep
toeschieten en kreeg hem zonder grooten
tegenstand weg. Maar van dat oogenblik
af gaf hij 'zich geen moeite meer, zich
te camoufleeren. Hij begon te werken om
mjj weg te krijgen uit zijn gezelschap,
maar waagde toch niet heelemaal met mij
te breken, voordat hij er wat zekerder van
was, zijn doel te zullen bereiken.
Ik merkte nu ondertusschen, dat mijn
vrouw een nerveuze crisis tegemoet ging.
Haar innerlijk bezweek ortder een voort-
durenden, jagenden angst, het was, alsof
zij avond na -avond meer onder zijn macht
kwam door daar op het tooneel te staan,
bewogen door die heftige, betooverende mu
ziek, vastgehouden door het brutale com
mando van zijn dirigeerstok. En Stroganoff
'sloeg nauwkeurig het verloop van déf.e
crisis gade, maakte van ieder oogenblik
gebruik wanneer hij haar verzwakt of aan
gegrepen dacht Ik dorst haar geen minuut
meer alleen te laten. Ons enngagement op
zeggen konden we niet We waren door ons
contract voor drie jaar gebonden.
Nu gebeurde het een paar dagen geleden,
dat hij wéér, na een grootschen, geweldigen
avond bij haar deur op haar stond te wach
ten, rood en beschonken en haar beval,
hem binnen te laten. Ook dezen keer kwam
ik bijtijds, maar toen was het, dat lk
besloot, -Violamijn vrouw een wapen
te géven, omdat ik voorzag, dat zij het
eerlang noodig zou hebben.
Vanmorgen, toen wij thuis kwamen na
onze inkoopengedaan te hebben, verzocht
ik mgn vrouw, in het café op mij te wach
ten. Ik ging op zoek naar de couranten
van vandaag. En daar las ik het interview
van Stroganoff, dat u vandaag zeker ook
gelezen hebt. _k doorzag dadelijk zgn be
doeling: duiden op een verhouding met
mijn vrouw „Bojaaris" beroemde compo
nist en „Bojaar's" beroemde sopraan. Niet
alleen een schunnige reclametruc, maar iets
nóg gemeeners, een poging om de toe
komst vooruit te loopen, om zekere sugges
ties te scheppen en zodoende al bij voor
baat den tegenstand tfc verzwakken tegen
den definitieven ^anval, dien hg foor-
bereidde.
Toen was het, dat ik, kokend van woede,
de revolver laadde en toen ik door de
glazen, deuren Stroganoff op mijn plaats
aan taf él zag zitten, tegenover mijn vrouw,
met zijn hand dver haar handen heen, liep
ik er heen met het wapen op hem gericht
en verlangde, dat hij heen zou gaan
oogenblikkelijk! voordat het te laat was
om te gaan.
Meer heb ik u niet te vertellen. Stro
ganoff zag ik vanavond in het theater;
hg ontliep me zorgvuldig. Hierna weet
ik niets meer. Zooals ik u gezegd heb,
bleef de revolver in mijn zak zitten, het
was mij uit de gedachten gegaan, tot en
kele oogenblikken vóór u hier bij me
kwam. Voor die zaak ben ik bereid, de ver
antwoording op me te nemen."
Van Mieth stond op. „Monsieur Sadi,"
zei hij,galleen op grond van de verklaring,
welke u hebt afgelegd, ben ik genoodzaakt
u voorloopig onder bewaking te houden."
Sadi boog het hoofd tot antwoord en
van Mieth gaf daarop een man van de
politie order, bij Sadi in de kamer te
blijven.
Toen ze door de donkere gangen naar
beneden gingen, legde Charbin een hand
op zijn schouder. „Ja," zei hij, „het ziet
er toch naar uit, alsof het in deze. zaak
de jurist zal zijn, die het mysterie oplost.
Hier is werkelijk een in elte geval oogen-
schijnlijke samenhang tussehen beweegre
den en daad, die allicht voor een gewone
jury voldoende zgn, om een vonnis te vel
len. Ikt moet bekennen, dat het mij spijt,
je hierin gelijk te zien krijgen."
Van Mieth antwoordde niet. Hg zat er
erg mee in, ,en de laatste wending die de
zaak genomen had, deed hem leed. Hij
dacht er over na, hoe weinig men toch bij
een catastrophe af kan gaan op het gelaat
van een mensch. Sadi's houding was vol
komen ondoorzichtig geweest en dit vol
strekt niet, omdat Sadi zich zooveel moei
te gegeven had om zich te camoufleeren.
Van vorige gelegenheden waarbij 'een
v:rdachte aangehouden werd herinnerde
van Mieth zich goed deze algeheel leege
en nietszeggende pjiysionomie, zwijgend
passief en zonder weerstand tegenover het
lot, dat ee* onaantastbare en onafwendbare
staatsmacm hem deed ondergaan. Dat was
de wet, en de overmachtige bijkomstighe
den van de wet! Onmogelijk, hier je ge
zicht protest, schrik, schaamte of berouw
te laten uitdrukken! En yan Mieth was
minder zeker van zgn zaak dan de goede
juridische overwegingen volgens mensche-
lijke ervaring en volgens de letter der
wet op zichzelf toelieten. Hij voelde een
kwellende onrust, bijna een gewaarwording
van verkeerd te hebben gehandeld, in strijd
met een dieper menschelijke gerechtigheid
dan de regel der wet.
En hij zocht de oorzaak van zgn neer
slachtigheid te voorschijn te praten.
„Ik was genoodzaakt, Sadi vast te
houden", zei hg. „Mgn ambtelijke plicht
bracht het letterlijk mee. Maar ik ben vol
strekt niet zoo zeker van zijn schuld. En
ik ben er al achter, waarom een zoo be
grijpelijke en normale beweegreden als die
welke Sadi heeft blootgelegd, zich niet
goed verdraagt met een misdaad als deze.
Er is integendeel iets in deze gebeurtenis,
dat mij voorkomt te liggen op jouw ter
rein als dokter, iets geheel onvoorbedachts,
iets abnormaals, eruptiefs, dat in niets lijkt
op den gebruikelijken toeleg, waar ik in
de juridische practijk aan gewend geraakt
ben.
Want nietwaar: Hg, die het schot gelost
heeft, heeft vóór zich geha£ een geweldig
groote schijf met een betrekkelijk heel
kleine roos. ofschoon Stroganoff, als vol
belichte en sterk in het oog vallende kern,
zich duidelijk en scherp afgeteekend heeft
tegen het pikdonkere vierkant van de zaal.
(Wordt vervolgd.)
