PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
D ONDERDAG 17JULI1941
Zeeuwsch Boerenfront.
Nieuwe belangrijke successen aan het
Oostelijk front verwacht.
ABONNEMENTSPRIJS 9
19 ct. per week of 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 6 cent
ADVERTENTIEPRIJS
Van 15 regels 1.65. Iedere regel
meer 33 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—6
regels 0.55. Iedere regel meer 11 ct.
(max. 8 regels.) „Brieven, of adres
bureau van dit blad" 10 cent extra.
Dit nummer bestaat uit
8 bladzijden.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
UITGAVE DER FIRMA'S F. VAN DE VELDE JR. EN G. W. DEN BOER POSTREKENING 359300. PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT, MIDDELBURG
Directie F. van de Velde, F. B. den Boer
184ste JAARGANG NUMMER 166
Hoofdredacteurs J. C. Visser, VUssingea
De BUREAUX van de Ftovfnclaïe
Zeeuwsche Courant zijn gevestigd tea
VLISSINGEN Redactie en Adminl-
stratie Walstr. 58-60, teL 10 (2 lijnen);
Redactie na kantoortijd telefoon 578
MIDDELBURG Londensche Kaai 29
Redactie telefoon 269. na kantoortijd
telefoon 825, Administratie telefoon 139
GOES Red. en Administr. Turfkade
15. teL 2863, na kantoortijd teL 2475
OOSTBURG Redactie en Admlnï-
stratie Breedestraat 45, telefoon 102
SOUBURG i Kanaalstraat 45, teL 85
BRES KENS Dorpsstraat 35, teL 21
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSW A ARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS'
Wanneer er gesproken wordt over front
vorming denkt men aan een bepaalden
verzetvorm. Front veronderstelt een tegen
stelling en ia als zoodanig dan ook een
„reactionnair" verschijnsel. Nu moet men
deze overweging niet te zwaar tellen,
wanneer er in dezen tijd op allerlei levens
terreinen fronten in het leven worden ge
roepen. Stellig zit bij de ontwerpers ervan
de opzet voor, stelling te nemen tegen
denkbeelden en stroomingen, die blijkens
de algemeene en officieel erkende tendenz
van den tijd als overwonnen moeten wór
den beschouwd. Maar het zou met de front
vorming ten onzent wel zeer droevig ge
steld zijn, wanneer zij enkel en alleen moest
leven uit de negatie.
Nu wij in het' bijzonder een Zeeuwsch
Boerenfront in het schijnwerperlicht der
publieke belangstelling plaatsen, kan zeker
niet gesproken worden van een soort ver-
zetbeweging. In het Zeeuwsche Boeren
front valt het accent op het positieve, op
de bevestiging van datgene, wat de jaren
door het bindende element van onzen
Zeeuwijhen boerenstand heeft uitgemaakt
en gisteren zijn hernieuwde en doelbewuste
onderstreping heeft gevonden in jaarlijk-
schen toogdagde algemeene vergade
ring van de Zeeuwsche Landbouw Maat
schappij. De binding van dezen stand is de
Z.L.M. en wanneer er gisteren getuigd werd
van de altijd jeugdige zich staèg ver
nieuwende Z.L.M., dan is daarmede tevens
tot uitdrukking gebracht, dat onze boe-
renorganisatie ook in dezen, tijd haar taak
en haar plaats verstaat.
Dat is geen holle frase, ook, niet een
soort excuus, zoo men wil. Een organisatie
van boeren, juist die organisatie, moet,
wil zij haar beteekenis voor den boer be
houden, in een toegewijde en zorgvuldige
toetsing van denkbeelden en opvattingen
de bereidheid tot vernieuwing tot uitdruk
king brengen. Dat is de jaren door de
kracht van onze Z.hJM. geweest, daardoor
kon zij tot een zoo groote, het belang van
alle Zeeuwsche boeren overkoepelende or
ganisatie worden.
Geen administratieve Instelling, evenmin
een bureau voor technische adviezen, om
de boeren door den tijd te helpen. Dan
ware de Z.L.M. een dood ding en zjj zou
op den naam „Zeeuwsche" geen aanspraak
kunnen en mogen maken. Een levens
krachtig, een levensmoedig platteland
dat is Zeeland en al is er de binding aan
den bodem dan wellicht niet als leuze ver
heven, de Zeeuwsche boer is niettemin ver
knocht en gebonden aan zjjn Zeeuwschen
grond als door een gewijde traditie. Zoo
heeft de boer van Zeeland gestaan als de
dienaar der gemeenschap en hij heeft dat
gedaan onafhankelijk van tijdstrooming,
van leuze. In zijn werk vond hij de ver
wezenlijking van zijn opdracht.
De Zeeuwsche Landbouw Maatschappij
was daarvan de getrouwe weerspiegeling,
niet alleen, zij werd teven- de mentor voor
de intensiveering van Zeeland's bodem
productie. Zij is dat ook nu nog en zij staat
met beide voeten geplant midden in de
werkelijkheid van vandaag.
Wie daaraan nog mocht twijfelen, heeft
het gisteren kunnen beluisteren uit de
voortreffelijke redevoering van den voor
zitter, mr, P. Dieleman. In deze rede gaf
hij met breede toetsen het toekomstbeeld,
waarheen de boerenstand zich zal hebben
te ontwikkelen. En met gloed bepleitte hij
de eenheid in stand en organisatie.
Er ligt voor den Zeeuwschen boer nog
een breed terrein van werkzaamheid open,
een groote taak is er voor hem weggelegd,
in eigen gewest en daar buiten. De Z.L.M.
is daartoe èn wat betreft de toeneming
van cultuurgronden in eigen gewest, als
mede wat betreft de cultiveering van gron
den in andere deelen des lands de aan
gewezen intermediair. Daarmede blijft zij
trouw aan haar traditiemen denke
slechts aan de stichting voor grondverbe
tering en ontginning, waartoe zij het
initiatief nam.
De boer opgenomen in het groote Euro-
peesche verband daarnaast blijft het
oog gevestigd op het binnenlandsche
vraagstukken-complex. De plaats van den
boer midden in de volksgemeenschap, niet
als een toevallige categorie van landbe-
werker, omdat die er ook moet zijn, maar
als wezensbestanddeel, als levenselement
dat is de opvatting, welke mr. Dieleman
gisteren heeft uitgedragen. Deze erken
ning leidt tot conclusies van vèrstrekken-
den aard, waarvan de spreker in het bij
zonder wees op de noodzakelijkheden eener
nivelleering en omslag der lasten van den
boer over de geheele volksgemeenschap.
De boer, dienaar der volksgemeenschap
een holle frase, zoo die volksgemeenschap
de instandhouding van den cultuurgrond
niet metterdaad erkent als een belang van
het geheele volk.
Ook in het werk van de Z.L.M. staat
de gemeenschapsgedachte voorop, waar
door de landbouw in de groote levens
ruimte, die Europa heet, vastheid en ze
kerheid zal verkrijgen van den afzet van
producten, van prijzen, die de productie
kosten een zekere winst dekken. Zoo
staat dó landbouw in een nieuwe vrijheid,
dat is in innerlijke onafhankelijkheid en 6
In vele frontsectoren kan niet meer gesproken worden van een
uniforme leiding der Sovjet-troepen.
De toestand aan het Oostelijk front -
blijft zich, naar van deskundige Duit-
sche z\jde aan het D.N.B. wordt mede
gedeeld, zeer gunstig voor de Duitscbe
weermacht ontwikkelen, die thans, na
dat de bres in de Stalin-lliiie vergroot
is, tot diep in het achterland oprukt.
Het is begrijpelijk, dat het opperbevel
van de weermacht over de afzonder
lijke aanvalsrichtingen nog het stil
zwijgen moet bewaren, doch thans is
reeds te overzien, dat tegen het einde
van de vierde week van den oorlog
tegen de Sovjets, ondanks hun wan-
hopigen tegenstand, nieuwe belang-
lijke successen in het Oosten voor de
deur staan.
De Sovjet-leiding tracht tevergeefs door
het in den strijd werpen van alle moge
lijke Sovjet-formaties den stormvloed in te
dammen, die thans de Sovjet-Unie be
dreigt. Reeds thans blijkt, dat in vele
frontsectoren niet meer gesproken kan
worden van een uniforme leiding der
hevig dooreen geworpen Sovjettroepen.
Steeds sterker wordt ook het verbreken
van de achterwaartsche verbindingen der
Sovjets door de Duitsche luchtmacht, nJ.
van de spoorlijnen in de districten Kiev,
Moskou en St. Petersburg (Leningrad)
gevoeld. Ook de Duitsche marine heeft in
de Oostzee bij den aanval van Duitsche
motor torpedobooten op een formatie vij
andelijke 'zeestrijdkrachten opnieuw een
mooi succes behaald.
DE SNELLE OPMARSCH NAAR
ST. PETERSBURG.
De gevechten, die de bolsjewisten op
hun terugtocht ten Oosten van Oskof
hebben geleverd doen blijken, dat de ver
slagen Sovjettroepen probeeren door ach
terlating van sterke, strijdvaardige achter
hoeden in verscheiden sectoren van het
Oostelijke front den afstand, die hen van
de Duitsche legers scheidt, te vergrooten,
Blijkbaar willen de bolsjewistische macht
hebbers met opoffering van deze achter
hoeden opnieuw een verdediging opstellen.
De snelle Duitsche opmarsch naar St.
Petersburg heeft de bolsjewistische strijd
krachten opnieuw tot den strijd genoopt
en haar aanzienlijke verliezen be rokkend.
DE GEVECHTEN BIJ SALLA.
In het kader der gevechtshandelingen
aan het Finsch-Bolsjewistische front zijn
Duitsche en Finsche troepenformaties op
15 Juli opgerukt tegen de bij Salla ge
legen bolsjewistische stellingen. Tever
geefs hadden de Sovjet-eenheden, die zich
onder de bescherming van moerassen en
poelen hadden genesteld, gehoopt door deze
natuurlijke hindernissen het oprukken van
de vijandelijke strijdkrachten te kunnen
belemmeren.
Toen de eerste Duitsche gevechtstroepen
opdoken, staken de bolsjewisten het bosch
in brand. Door een bijtende walm, door
brandende struiken en over omgevallen
booihstammen, waaraan de vlammen nog
likten, ging de Duitsche opmarsch verder.
Over een weg, welke door een bataljon
pioniers in allerrjl was aangelegd, reden
Duitsche pantserwagens naar een met
sterke strijdkrachten bezetten heuveL De
rupsbanden baanden zich een weg door
den chaos van het brandende bosch, terwijl
de gepantserde infanteristen hun granaten
op den van balken gemaakten bunker
lieten neerdalen. De bolsjewisten namen
de vlucht en lieten den heuvel in den
steek. Oprukkende infanteristen leverden
korten tijd later een gevecht met deze
troepen en zuiverden den geheelen sector
van de verstrooide bolsjewistische over
blijfselen.
vrijgemaakt uit .een terreur van mis
plaatste vrijheid en losbandigheid. Zoo
heeft de Z.L.M. het verstaan in achter
ons liggende jaren, zoo ziet zij thans een
verwezenlijking harer opvattingen in een
nabij verschiet.
De boer verliest zich niet in beschou
wing, hij werkt in groote en sterke trouw
aan de vervulling van zrjn opdracht.
Een opdracht, die nu wel zwaar is, waar
de omstandigheden hem beperkingen op
leggen en tal van oorzaken hem in zijn
activiteit remmen. Maar toch, het was
gisteren een groote bemoediging dit te
mogen constateeren, de boeren van Zeeland
staan als ongebroken eenheid in het stoere
willen, trouw te blijven aan him grond en
in de vervulling van hun opdracht tot die
nen. Deze trouw is zijn ongeschreven
devies, zij is de daad van zijn leven.
Een boerenfront, sterk in het positieve,
dat zijn veraanschouwelijking heeft gevon
den in de Zeeuwsche Landbouw Maat
schappij. Het was de winst van dezen
dag de Z.L.M. is een ongebroken eenheid,
zij verstaat haar plaats en haar taak en
zij is de overkoepeling van het Zeeuwsche
boerenbelang.
„Wij zweren houwe trouwt
U Zeeland totter dood
VERSCHEIDENE DUIZENDEN
BOLSJEWISTEN IN DE PAN GEHAKT.
Verscheidene duizenden bolsjewisten, die
zich, vluchtend voor den zwaren Duitschen
aanval haar het Oosten in het bosch ten
Westen van Gorodizje in Podolie hadden
genesteld, zijn Dinsdag met uitzondering
van vijfhonderd man, in de pan gehakt.
Terwijl de Duitsche stoottroepen links en
rechts voorbij bet bosch oprukten, drongen
andere Duitsche strijdkrachten op 15 Juli
in een concentrischen aanval de boschstel
ling binnen en brachten den bolsjewistische
eenheden zware verliezen toe. Talrijke
stukken geschut en aanzienlijke hoeveel
heden munitie, handwapens en uitrusting
stukken vielen in Duitsche handen. Er
werden 500 gevangenen gemaakt. De rest
van de strijdkrachten bleef op het slag
veld liggen. De Duitsche troepen, die geen
noemenswaardige verliezen hadden gele
den, rukten snel naar het Oosten op en
zetten thans hun opmarsch voort.
DE DUITSCHE SUPERIORITEIT IN DE
LUCHT.
Het Duitsche luchtwapen heeft door de
verbrijzeling van de gevechts. en jacht-
eskaders der Sovjets een geduchtige supe
rioriteit in de lucht, naar het D.N.B. ver
neemt, zoodat zij bijna onbeperkt heerscht
over het Sovjet luchtruim. Het heeft de
spoorwegen tot ver buiten het eigenlijke
grondgebied vernield en de belangrijkste
spoorlijnen zijn over honderden kilometers
onderbroken. 1
Als gevolg van deze vernielingen kunnen
troepenformaties van eenigen omvang niet
ordelijk teruggevoerd en evenmin van het
achterland uit van het noodige voorzien
worden. De opbouw van een nieuw front
met groot weerstandsvermogen met behulp
van de bestanddeelen van het oude is der
halve voor de bolsjewiki onmogelijk, voor
al daar de actie radius van het Duitsche
luchtwapen tot ver in de Sovjet-Unie reikt
en in de gelederen van de Sovjets reeds
dagenlang ernstige ontbindingsverschijn
selen aan den dag treden.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben op
15 Juli doeltreffend het verkeersnet in het
gebied rondom St. Petersburg aangeval
len. Spoorlijnen, laadperrons en stilstaan
de treinen werden succesvol met bommen
bestookt. Tevens werden in den driehoek
SmolenskMoskouBrjangs doeltreffen
de bomtreffers geplaatst op het spoor
wegnet aldaar.
Een van de grootste successen van de
Duitsche luchtmacht is, naar aan het D.N.
B. van deskundige Duitsche zijde wordt
gemeld, de vernieling van den berichten
dienst der Sovjets en de vernieling van een
groot aantal kleine en groote stafkwartie
ren, waardoor de strijdende troepen van
hun leiding zijn gescheiden of in het ge
heel van hun leiding zijn beroofd.
HET JACHTESKADER MÖLDERS.
Het jachteskader Mölders heeft sedert
het begin van de gevechtshandelingen in
het Oosten tot en met 12 Juli 500 Sovjet
vliegtuigen neergeschoten, waarbij het zelf
slechts drie vliegtuigen heeft verloren. Dit
eskader heeft zoodoende, naar het D.N.B.
van bevoegde Duitsche zijde verneemt, op
12 Juli in totaal zijn 1200ste overwinning
in de lucht behaald.
DE VERLIEZEN VAN DE
BOLSJEWISTISCHE LUCHTMACHT.
De Duitsche luchtmacht heeft op 15 Juli
tijdens luchtgevechten 42 Sovjet vliegtui
gen neergeschoten en 106 vliegtuigen op
den grond vernield. Op genoemden dag
werden dus in totaal 148 Sovjet vliegtui
gen vernietigd.
ACTIE VAN DUITSCHE
MOTORTORPED OBOOTtlN.
Duitsche motortorpedobooten hebben op
15 Juli in de Sovjet wateren van het Oos-
télijk gedeelte van de Oostzee een actie
ondernomen en een gevecht geleverd met
een formatie bolsjewistische zeestrijd-
krachten. Ondanks den krachtigen afweer
dier Sovjets wisten de Duitsche motortor
pedobooten een torpedotreffer te plaatsen,
waardoor één Sovjet kruiser zwaar werd
beschadigd. De motortorpedobooten zetten
zonder verliezen hun actie voort.
Van Duitsche zijde wordt opgemerkt,
dat de marine der bolsjewisten tot dusver
noch in de Zwarte Zee, noch in de Oostzee
een of andere operatie heeft kunnen on
dernemen. Het Duitsche luchtwapen en de
Duitsche marine daarentegen hebben door
doeltreffende aanvallen tezamen met hun
bondgenooten aan de Sovjetmarine zware
verliezen toegebracht.
REGEERINGSBUREAUX VERLATEN
MOSKOU.
Op grond van te Washington ontvangen
berichten meldt de „New York Times",
dat de regeeringsbureaux der Sovjet
autoriteiten Moskou verlaten en zich te
Kazan, 450 mijl ten Oosten van de hoofd
stad, vestigen. Slechts het ministerie van
buitenlandsche zaken zou voorloopig te
Moskou blijven. Daarom zal ook het diplo
matieke corps nog niet vertrekken.
VOLK SDUITSCHERS BEVRIJD.
Bij de verovering van Brest-Litowsk, j
•vlak bij de Duitsch-Bolsjewistische grens
In Lemberg werden 528 Oekraïners in het tuchthuis van Dubno door de bolsje-
wisten vermoord. De bevolking draagt de lijken van haar familieleden weg,
(Foto Atlantik-Holland)!
gelegen, ontdekten de Duitsche troepen in
een gevangenis 5000 politieke arrestanten,
waaronder talrijke volksduitschers, die nog
destijds door de Polen waren gedwongen
dienst te doen in het Poolsche leger en die
toen vervolgens, nadat zij door de bolsje
wisten gevangen waren genomen, wegens
hun onbetrouwbare gezindheid in de ge
vangenis waren geworpen.
BrestLi tows k heeft een groote moder
ne gevangenis van baksteen, doch voor de
door de bolsjewisten gevangen gezette per-
sonen was zelfs deze groote gevangenis te
klein. De gevangenen vertelden verschrik
kelijke dingen over him belevenissen onder
de bolsjewistische machthebbers.
Iedere afzonderlijke cel bevatte 32 man,
hoewel er slechts voor zes man plaats was.
In al deze maanden hadden zij onbe
schrijfelijke mishandelingen te verduren.
De gevangenis was vuil en verwaarloosd,
het eten zeer onvoldoende en de behande
ling zeer slecht. Daarbij kwamen nog de
andere kwellingen die de gevangenen had
den te doorstaan.
DE DOODELIJKE SCHOOL.
Volgens het D.N.B. publiceerde de Duit
sche pers een artikel van den veel gelezen
schrijver van bekende historische romans,
Bruno Brehm, onder den titel „De doode-
lijke school". In principieele beschouwingen
behandelt hij de voor Europa en in het
bijzonder voor het Duitsche rijk bestaande
noodzakelijkheid der vernietiging van het
bolsjewisme.
Allereerst beschrijft de auteur het be
zoek aan de citadel van Zloszow, een van
de schoolvertrekken, zooals hij zegt, waar
men het wezen van het bolsjewisme leert
kennen. De citadel zoo schrijft hij, ligt aan
den Zuid-Oostelijken kant van de stad. Ik
vroeg den post waarom zooveel lieden den
smallen weg naar de citadel opliepen, en
hij antwoordde mij dat daarboven de doode
Oekrainers Jagen. Wij klommen het pad
op. Rondom de citadel loopt een vesting
gracht. Aan den kant van de gracht ston
den menschen.
Uit de gracht steeg de stank van ont
binding. De gracht zelf lag vol lijken. Alle
lijken waren op vreeselijke wijze verminkt,
zelfs de gezichten had men niet gespaard.
Wat afgesneden kon worden had men af
gesneden, wat uitgestoken of uitgerukt
kon worden was uitgestoken of uitgerukt.
Wij betraden het binnenplein van de cita
del. Daar lag de ellende in lange rijen. Ik
kon niet meer toezien en moest weg, het
was te veel, de vliegen, de hitte, de stank,
de snikkende mannen die tusschen de lijken-
af. en aanliepen om hun verwanten te zoe
ken. Mijn keel kneep dicht en ik huiverde.
Zoo ziet de doodelijke school eruit.
In deze dagen nu, zoo gaat de spreker
voort, nu eindelijk het met bloed Jjespatte
gordijn is weggerukt waarachter dit land
verborgen lag en nu eindelijk wraak wordt
geoefend voor de vreeselijke ontzetting,
tracht Engeland in het Westen den met
bloed bevlekten bondgenoot te ontlasten en
het Moskousche weermachtsbericht maakt
met welgevallen daar melding van. Wij
herinneren ons de pogingen van den Füh-
rer om met Engeland tot een overeenstem
ming te komen. Wij weten, welk offer wij
met den vlootbouw hebben gebracht voor
dezen wil. Het was tevergeefs. De Führer
heeft geweten, wat ons uit het Oosten be
dreigde. Er was geen overeenkomst moge
lijk met Polen of met Tsjecho-Slowakrje,
aangezien Engeland het niet wilde en het
blinde Frankrijk niet zag waar het om
ging. Nu zien wij het. Kom met mij mee
naar de terugtochtswegen van de Sovjets
en ziet, wat zij daar hebben liggen aan
pantserwagens, welke monsters, welk een
aantal. Bij een opmarsch zouden zij in
enkele dagen Polen hebben verpletterd en
Tsjecho-Slowakije hebben vernield, wan
neer een tegenstand mogelijk zou zijn ge
weest. Geen stad zou zonder lijkenkelder
en folterkamer zyn gebleven.
ENGELSCHE
LUCHTAANVALLEN.
Ook in den nacht van Dinsdag op Woens-
dag vlogen eenige Britsche vliegtuigen bo
ven ons land. De neergeworpen bommen
richtten echter zeer weinig schade aam
Eenige woonhuizen en boerderijen werden
licht beschadigd. Dooden of gewonden zijn
niet te betreuren.
Limonade geen dlstributlegoed.
Het is gebleken, dat in sommige ge
meenten de verkoop van limonade
slechts geschiedt tegen afgifte van
distributiebonnen. Met nadruk wordt
er de aandacht op gevestigd dat limo
nade niet in distributie is gebracht en
dat bij het koopen van limonade der
halve geen distributiebonnen dus
ook geen bonnen voor suiker of jam
moeten worden afgegeven.
De Noorsche scheepsverliezen.
Uit OSLO meldt het D.N.B.In de eer
ste zes maenden van dit jaar zijn, volgens
een bericht van het Noorsche Telegraaf-
agentschap, 71 Noorsche, in dienst van En
geland varende, schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 246.000 brt. verloren ge
gaan. Hierbij zijn 587 zeelieden, waaronder
291 Noren om het leven gekomen, terwijl
321 man worden vermist.
Een half millioen Fransche
krijgsgevangenen vrijgelaten.
Uit Berlijn meldt het AN.P.Uit Pa-
rijsche bron wordt medegedeeld, dat tot
dusverre door Duitschland 514.671 Fran
sche krijgsgevangenen zijn vrijgelaten. De
Parijsche pers maakt met voldoening van
dit bericht melding, waarbij zij er op wijst,
dat dit de eerste maal is, dat een zegevie
renden staat krijgsgevangenen vrijlaat,
voordat een vredesverdrag is gesloten. Dit
grootmoedige gebaar van Duitschland
moet begrepen worden in verband met de
door Duitschland gewenschte samenwer
king.
Hoezeer het voor de bolsjewisten ern
stig gemeend was met hun opmarsch en*
wat deze voor gevolgen zou hebben gehad,
dat kunnen wij nu met een huivering over
denken.
Ons antwoord was gelegen in onze be
wapeningen, in de pogingen om Engeland
tot een overeenstemming te brengen. Ons
antwoord was onze ademloos snelle oor
logvoering, om maar niet te laat te komen
voor dezen grooten afweer. Wanneer wij
vastgeloopen waren, wanneer het niet zoo
snel was gegaan, zouden de bolsjewisten
zijn opgerukt naar Hongarije, naar Bohe-
men en zij zouden alle dijken hebben ver
nield, die tegen hen waren opgeworpen,
Wjj verdedigen thans niet alleen Europa,
wij verdedigen de wereld tegen de pest, de
folterkamers en lijkenkelders. Wij verde
digen den dwazen Zwitserschen kleinbur
ger, den verblinden Amerikaan. Dat wij
het werk eerst zoo laat, ja op het aller
laatste oogenblik konden verrichten, dat
is de schuld van Engeland. Hoe dwaas
lijkt ons thans alle getwist over kerken,
kronen, scholen, vrijheid, verband en al
de zoogenaamde zoo groote problemen, in
de kelders van den dood, in de folterka
mers onder den grond gelden al deze
problemen niet, daar heerscht, terwijl een
onderdrukt geschreeuw weerklinkt, een
huiveringwekkend stilzwijgen, dat de ge
heele wereld heeft bedreigd.
