PROVINCIALE ZEEUW5CHE COURANT
MAANDAG 7 JULI 1941
Distributie van jam, stroop, honing e.d.
Het rantsoen bedraagt 500 gram in 4 weken.
Politieke partijen
ontbonden.
ABONNEMENTSPRIJS
10 ct. per week óf 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1—5 regels 1.65. Iedere regel
meer 33 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—5
regels 0-55. Iedere regel meer liet.
(max. 8 regels.) „Brieven, of adres
bureau van dit blad" 10 cent extra.
Dit nummer bestaat uit
6 bladzijden.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
UITGAVE DER FIRMA'S F. VAN DE VELDE JR. EN G. W. DEN BOER POSTREKENING 359300. PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT. MIDDELBURG
De BUREAUX van de Provincials
Zeeuwsche Courant zijn gevestigd WB
VLIS8INGEN Redactie en Admini-.
stratie Walstr. 58-60, tel. 10 (2 lijnen).
Redactie na kantoortijd telefoon 578
MIDDELBURG Londeneche Kaal 29
Redactie telefoon 269, na kantoortijd
telefoon 825, Administratie telefoon 139
GOES Red. en Administr. Turfkade
15. tel. 2863, na kantoortijd tel. 2475
OOSTBURG Redactie en Admini-
stratie Breedestraat. 45, telefoon 102
SOUBURG Kanaalstraat 45, tel. 35
BRESKENS Dorpsstraat 35, tel. 21
DirectieF. van de Velde, F. B. den Boer lMste JAARGANG NUMMER 157 Hoofdredacteur: J. C. Visser, Vlissingen
»i!l4lll4ilJl»;UiiiiTMa;.M»i,iMi4iJ<nii.n,»«iniiii<lE».i.i»,iaiiiii'ii.ii'i*.>an.»iiMiliNiilMlt1iJgg
Geen extra rantsoenen.
De secretaris-generaal van het
departement van landbouw en vis-
schery maakt bekend, dat een aan
vang zal worden gemaakt met het
distribueeren van jam, marmelade,
gelei, stroop, honing en andere sui-
kerhoudende boterhamsmeersels,
alsmede van vruchten op siroop.
Onder de distributie zullen vallen
1) Alle soorten jam, huishoudjam, vruch
ten- en rhabarberjam, worteljam, marme
lade, huishoudmarmelade, gelei en huis-
houdgelei.
2) Zwarte stroop, kandijstroop, huishoud-
stroop, keukenstroop, riet- en bietsuiker-
stroop en melade.
3) Alle soorten appelsiroop en perensi
roop, namaakappelsiroop huishoudappel-
6iroop, huishoudperensiroop.
4) Honing en kunsthoning.
5) Alle soorten vruchten op siroop.
6) Vruchtenmoes (b.v. appelmoes),
vruchtenpuree (geen tomatenpuree) en
vruchtensaus.
7) Ontbijtgember, huishoudontbijtgember
en gembersiroop.
8) De zoogenaamde boterhampasta's,
waaronder dus o.a. vallen chocoladepasta
en alle soorten gearomatiseerde en gecara-
meliseerde gecondenseerde magere melk
met suiker.
Ter vermijding van misverstand
wordt er de aandacht op gevestigd,
dat vruchten op sap, vruchtenlimo
nade, vruchtenlimonadesiroop,
vruchtenwijn en "vruchtensap (o.a.
dus bessensap) niet onder de distri
butie zullen vallen.
In verband met de voorbereiding
der distributiemaatregelen is de
aflevering van bovengenoemde on-
der de distributie vallende artikelen
aan het publiek gedurende het tijd
vak van Maandag 7 Juli tot en met
Zondag 13 Juli a.s. geheel verbo
den.
De winkeliers (detaillisten) mogen met
ingang van Maandag 7 Juli a.s. deze artike
len nog slechts van den grossier of van den
fabrikant betrekken onder afgifte van de
door de plaatselijke distributiediensten te
verstrekken toewijzingen. De distributie zal
aanvangen op Maandag 14 Juli.
Het rantsoen zal 500 gram per pe
riode van 4 weken bedragen. Der
halve zal gedurende het tijdvak van
Maandag 14 Juli a.s. tot en met
Zondag 10 Augustus a.s. een nader
aan te wijzen bon van de „bonkaart
algemeen" recht geven op het koo-
pen van 500 gram van een der bo
vengenoemde artikelen. Vanzelf
sprekend is het ook geoorloofd deze
hoeveelheid over meerdere artike
len te verdeelen.
Aangezien de inhoud van de meeste jam
potten 400 of 450 gram bedraagt is de de
taillist op verlangen van den klant verplicht
het ontbrekende gewicht buiten de fabrieks-
verpakking bij te leveren.Het netto-gewicht
van den inhoud staat op de potten vermeld.
Een ieder kan dus nagaan of een voldoende
hoeveelheid per bon wordt geleverd.
Voor kinderen of andere groepen van per
sonen zullen geen extra rantsoenen beschik
baar worden gesteld.
Voor bijzonderheden, welke van belang
zjjn voor de industrie, groot- en kleinhan
del en instellingen wordt verwezen naar de
desbetreffende publicatie.
Distributiemaatregelen kunnen nuttig,
noodig en doeltreffend zijn populair zijn
ze zeker niet.
En dit is ook geen wonder. Wordt voor
een bepaald artikel een rantsoeneering in
gevoerd, dan beteekent dit in bijna alle ge
vallen, dat het publiek zich met minder
tevreden zal moeten stellen.
Ditmaal doet zich echter een
goede uitzondering voor. Zooals uit
het vervolg zal blijken, is de strek-
king van deze nieuwe distributie-
regeling niet, het verbruik te be
perken, maar integendeel, er voor
te zorgen, dat een ieder een be
hoorlijke portie kan krijgen. Voor
komen moet worden, dat welgestel-
den vele potten jam gaan opkoopen
om te hamsteren, zulks ten nadeele
van de menschen met kleine beur
zen. Ook de minder welgestelden
zullen zich een voldoende hoeveel
heid jam moeten kunnen aan
schaffen.
Deze rantsoeneering Is des te noodzake
lijker, wijl de behoefte aan jam, stroop enz.
thans aanzienlijk grooter is dan in norma
len tijd. Dit is een gevolg van het feit, dat
het brood waarvoor jam en stroop een
goede belegging vormen in verband met
de beperktheid van het aardappelrantsoen
thans een bijzondere beteekenis als voe
dingsmiddel heeft. Bovendien zijn andere
broodbeleggingen als vleesch, kaas e.d.
slechts in beperkte mate beschikbaar. Een
en ander heeft de vraag naar jam en stroop
in sterke mate doen stijgen.
Vele zullen de opmerking maken, dat er
bij verschillende winkeliers den laatsten tijd
geen jam meer was te krijgen. Intusschen
werd sedert September j.l., juist met het
oog op de groote behoefte, niet minder dan
175 van het gemiddelde van de drie vo
rige jaren aan den detailhandel geleverd.
Wanneer geen jam meer in winkels was te
krijgen, kan dit dus niet zijn oorzaak vinden
in een gebrek aan dit artikel, maar moeten
andere factoren in het spel wezen. Ten
eerste ligt de gedachte voor de hand, dat
een deel van het publiek potjes jam heeft
gehamsterd. En ten tweede moeten er win
keliers zijn, die hun jamvoorraad onder zich
hebben gehouden. Waarschijnlijk hebben zij
de jamrantsoeneering verwacht en verlang
den zij ernaar, straks vele jambonnen te
kunnen honoreeren, in de hoop, dat men
schen, aan wie zij dan jam kunnen verkoo-
pen, ook andere artikelen bij hen zullen
koopen. Intusschen zal iedere winkelier
worden voorzien van een hoeveelheid jam
en stroop overeenkomstig het aantal klan
ten, dat hij heeft. Een goede maatstaf voor
het aantal klanten van een winkelier is in
dit verband het aantal suikerbonnen, dat hij
inlevert. Immers, suikerbonnen loopen,
evenals de nieuwe jambonnen over een ter
mijn van vier weken. In de z.g. sperrweek,
die 7 Juli aanvangt en. gedurende welke de
winkeliers geen jam, stroop enz. aan him
klanten mogen verkoopen, worden de win
keliers zelve voorzien van een aantal jam-
of strooprantsoènen, even groot als het
aantal suikerbonnen, dat zij hebben inge
leverd.
DE GROOTTE VAN HET RANTSOEN.
De grootte van het rantsoen bedraagt
500 gram per vier weken. Uit jam, stroop,
appelmoes, appelstroop, honing, kunstho
ning, vruchten op siroop, puddingsaus of
gearomatiseerde magere condens zal men
kunnen kiezen tot een totale hoeveelheid
van 500 gram per vier weken. Uit het ver
leden, kan echter worden afgeleid, dat het
hoofdzakelijk jam en stroop zal zijn, wat
het publiek zal nemen.
Hoewel de consument groote vrijheid van
keuze tusschen de desbetreffende boterham
smeersels heeft, kan deze keuze niet onbe
perkt wezen, doordat de productiemogelijk
heden der verschillende fabrieken beperkt
zijn. Een groot liefhebber van jam zal dus
misschien in bepaalde gevallen gedeeltelijk
m.et stroop genoegen moeten nemen. En
andersom. Er zal ongeveer evenveel jam
als stroop worden geleverd.
Een potje jam in standaardver
pakking, bevat meestal een wat
kleinere hoeveelheid dan 500 gram.
Misschien zullen vele verbruikers,
die zoo'n potje koopen en een bon
voor 500 gram inleveren geen prijs
stellen op de hoeveelheid, waardoor
zij hun rantsoen van 500 gram kun
nen volmaken. Maar zij hebben er
wel recht op. Nemen zijzelf
een potje of pannetje mee, dan
kunnen zij dus een aanvullende hoe
veelheid losse jam daarin krijgen.
Tengevolge van de beperktheid der voor
raden glazen potjes voor standaardverpak
king zal jam trouwens in vele gevallen los,
uit emmers of kistjes worden verkocht.
Men moet er rekening mee houden, dat
losse jam niet onbeperkt houdbaar is.
UITBREIDING DER PRODUCTIE.
Een verbruik van 500 gram per persoon
per vier weken beteekent voor de 9 millioen
zielen tellende bevolking van ons land een
totaalverbruik van vierduizend vijfhonderd
ton in dien tijd. Aangezien de vraag zich
hoofdzakelijk op jam en stroop zal richten,
kan men aannemen, dat van de totale be
hoeften ongeveer vierduizend ton door jam
en stroop zal moeten worden gedekt.
Als men weet, dat tot dusver dertienhon
derd ton jam en elfhonderd ton stroop per
vier weken geleverd werd, blijkt, dat de
distributie van deze artikelen gepaard gaat
met een aanmerkelijke verruiming van de
tot dusverre in omloop gebrachte hoeveel
heden.
Neemt men in aanmerking, dat boven
dien een extra rantsoen van een kilogram
suiker beschikbaar is gesteld, waarmede de
huisvrouw zelve jam kan maken, dan wordt
het duidelijk, dat van overheidswege alle
voorzorgen genomen zijn om te verzekeren,
dat, nu andere broodbeleggingen schaarsch
zijn, er des te meer jam, stroop, enz. be
schikbaar zullen wezen.
De huisvrouw, die in den laatsten tijd
moeite had om voldoende jam of stroop te
bemachtigen, zal met voldoening hiervan
kennis nemen.
ENGELSCHE
LUCHTAANVALLEN.
Vrijdagnacht vlogen slechts enkele Brit-
sche vliegtuigen boven ons land. Er wer
den bommen uitgeworpen boven dorpen in
Noord-Holland, in Zuid-Holland en in Lim
burg. De schade was echter niet noemens
waard.
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor de bezette
Nederlandsche gebieden heeft in een
verordening van 5 Juli 1941 een reeks
partijen ontbonden, t.w. t den Vrij
zinnig Democratische Bond, de Staat
kundig Gereformeerde Partij, de Chris
telijk Democratische Unie, de Anti-
revolutionnaire Partij, de Christelijke
Historische Unie, de Liberale Staats
partij, de Roomsch-Katholieke Staats
partij en de Sociaal-Democratische Ar
beiderspartij.
Deze partijen, die het stelsel van de
parlementaire democratie en dus van een
voorbije gedachtenwereld vertegenwoordi
gen, hebben haar inwendige draagkracht
en daarmede het gros van haar aanhangers
verloren, die zich in andere groepeeringen
vereenigen.
Het optreden van deze partijen, althans
van enkele harer toonaangevende leden,
die zich voor hun streven bedienden van
de inrichting van hun partij, was duidelijk
en ondubbelzinnig gericht tegen de be
langen van de bezettende overheid, zooals
blijkt uit tal van concrete voorvallen, die
ten slotte het ingrijpen van de Duitsche
politie vereischten. Daarmede was de
noodzakelijkheid om deze partijen te ont
binden ontstaan.
LIQUIDATE DR.
Tot liquidateur van de ontbonden politie
ke partijen is bij besluit van den Rijks
commissaris aangewezen: de commissaris
voor de niet-comraercieele vereenigingen
en stichtingen, de heer H. W. Müller
Lehning.
LIQUIDATIE VAN DE SOCIAAL
DEMOCRATISCHE PARTIJ.
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
De op 20 Juli 194 door den Rijkscom
missaris voor de bezette Nederlandsche
gebieden aangestelde commissaris voor de
marxistische parttfen, mr. M. M. Rost van
Tonningen, heeft na voltooiing der reor
ganisatie van de arbeiderspers èn van dé
centrole arbeiders verzekerings- en de
posito-bank, alsmede na de opheffing resp.
liqudatie van andere marxistische instel
lingen en vereenigingen, thans ook de
voorbereidende werkzaamheden voor de
liquidatie van de sociaal-democratische par
tij (S.D.A.P.) voltooid.
Hq heeft dienovereenkomstig den
Rijkscommissaris voorgesteld, over te
gaan tot liquidatie van de sociaal-de
mocratische partij en daartoe een
specialen liquidator te benoemen.
Tevens heeft hjj den Rijkscommissaris
verzocht, hem met het oog op de vol
tooiing van deze zaak en in het belang
van de andere hem inmiddels opgedragen
werkzaamheden te willen ontslaan van zijn
op 20 Juli 1940 aanvaarde verplichtingen.
De Rijkscommissaris heeft dit verzoek
ingewilligd en bij deze gelegenheid den
heer Rost van Tonningen zijn dank be
tuigd voor de geslaagde uitvoering der
hem destijds opgedragen werkzaamheden.
Getracht een vliegtuigbom te
demonteeren.
TWEE DOODEN EN EEN GEWONDE.
Vrijdagavond vonden een paar 18-jarige
jongelui uit Nes (gemeente West-Dongera-
deel) namelijk H. Smit en Biete Sijtsma
een niet ontplofte vliegtuigbom in zee. Zij
namen het gevaarlijke voorwerp mee naar
het huis van Sijtsma, waar ze probeerden
het voorwerp te demonteeren.
De gevolgen waren noodlottig,
want nauivelyks waren ze met hefc
demonteeren bezig, of het projec
tiel ontplofte met een ontzettende
knaL De beide jongens werden op
slag gedood. Hun vreeseljjk ver
minkte lichamen werden op enkele
meters afstand van het huis ge
vonden.
De moeder van Sijtsma, die juist toen de
ontploffing plaats vond, uit huis kwam om
haar zoon te waarschuwen, zijn gevaar
lijk bedrijf te staken, werd zwaar gewond
en moest naar het ziekenhuis te Leeuwar
den worden overgebracht. Het huis van de
familie Sijtsma en woningen in de omge
ving liepen glasschade op.
De voorraadcontröle op granen.
Bij de voorraadcontröle op granen door
den centralen crisis-contróledienst blijkt
geregeld een aanzienlijk aantal overtredin
gen. Vele personen zullen strafrechtelijk of
tuchtrechtelijk worden vervolgd wegens te
korten aan haver, welke bij hen moeéten
worden geconstateerd. Voorts is te Vught
een onderzoek ingesteld inzake een clan-
destienen handel in rogge, welke daar
heeft plaats gevonden. Tegen prijzen van
12 tot 26 gulden per 100 kg. is ongeveer
6000 kg. rogge clandestien verhandeld.
Niet minder dan 12 bakkers en 30 land
bouwers z\jn bij het onderzoek betrokken.
Het offensief voor Kowno- Een Duitsche wielrijderstroep bestookt de kleine
Sovjet-legerafdeelingen, welke zich nog in gehuchten terzijde van den
grooten straatweg ophouden (Orbis-Holland)
EEN „VRIJWILLIGERS-
VERB0ND NEDERLAND
Deelneming aan den
Europeeschen strijd tegen het
bolsjewisme.
In breede kringen der Nederlandsche
openbare meening zijn de berichten over
de in de verschillende landen van Europa
gevormde vrijcorpsen tot steun aan de
Duitsche weermacht en haar Finsche, Roe_
meensche, Italiaansche, Hongaarsche en
Slowaaksche bondgenooten in haar strijd
tegen het geheel Europa bedreigende cul
tuur-verwoestende en atheistische bolsje
wisme met de grootste belangstelling en
levendige voldoening gelezen. De oprich
ting van een Noorsch legioen en een vrij
corps Denemarken heeft bijzonder de
aandacht getrokken. Veelvuldig werd daar
bij echter betreurd, dat de actieve deel
neming van Nederland aan dezen kruis
tocht der Europeesche beschaving tegen
de Sovjets tot dusver beperkt is gebleven
tot enkele duizenden enthousiaste mede
strijders in de gelederen der Duitsche
weermachtsonderdeelen en dat het tot nu
toe niet tot het vormen van een gesloten
Nederlandsche formatie onder Nederland
sche leiding gekomen is.
Naar wij thans echter vernemen zijn
in de afgeloopen dagen in alle stilte
voorbereidingen getroffen voor de op
richting van een eigen Nederlandsche
formatie, <üe den naam zal dragen
„vrijwilligersverbond Nederland'De
vorming van een dergel\jk# zuiver Nè-
derlandsch vrijcorps staan "geen moei-
lijkheden meer in den weg, nu de hier
voor noodzakelijke toestemming van
de betreffende Duitsche instanties
verzocht en verkregen is.
Dit „Vrtfwilligersverbond Nederland" zal
met medewerking van de bestaande poli
tieke partjjeh en van Nederlandsche offi
cieren door een reeds opgericht Neder-
landsch aanwiervingsbureau georganiseerd
worden. In dit verbond kunnen mannen
worden opgenomen van 17 tot 40 jaar met
een minimum-lengte van 1 M. 65. Hun
soldjj alsmede de ondersteuning van even-
tueele familieleden zal volgens dezelfde
grondslagen geregeld worden, als bij de
Duitsche weermacht.
Aanmeldingen en inlichtingen moeten
gericht worden tot het centrale aanwer
vingsbureau voor het „VrijwiUigersver-
bond Nederland", Stadhouderslaan 132,
Den Haag.
TURKSCH SCHIP GEZONKEN.
De Turksche minister van nationale
verdediging heeft in het parlement mede
gedeeld, dat het Turksche schip „Refah",
dat op 23 Juni uit Mersina was vertrok
ken, op den avond van denzelfden dag is
gezonken. Van de 200 aan boord zijnde
personen, waaronder manschappen van de
marine, officieren en cadetten van het
luchtwapen, konden er slechts 32 gered
worden. Of het schip door het loopen op
een mijn of door een torpedo is gezonken,
heeft men, volgens den minister, nog niet
kunnen vaststellen. Het onderzoek wordt
voortgezet.
BR1TSCHE LUCHTMACHT
IN ACTIE. -
Vele toestellen gingen verloren.
Het D.N.B. meldt. Tijdens een poging
van Britsche vliegtuigen om het bezette
gebied aan het Kanaal te naderen, zjjn
Zaterdagmiddag vier Spitfires neergescho
ten. Het Duitsche luchtwapen leed geen
verliezen.
Duitsche patrouillevaartuigen, die Zater
dag aangevallen werden door Britsche ge
vechtsvliegtuigen, schoten een Bristol Blen
heim omlaag. De door de Britten geworpen,
bommen misten alle haar doeL
Zondag heeft de Britsche luchtmacht
naar het D.N.B. verneemt, aan de Kanaal-
kust en bij H&vre in totaal 17 vlieg
tuigen verloren. Bij deze onsuccesvolle aan-
valspogingen van den vijand hebben do
Duitschers geen verliezen geleden. Een van
deze 17 toestellen was een jager, dien de
Britten Zondagmorgen in een luchtge
vecht bij H&vre verloren. 's-Middags wer
den vervolgens aan de Kanaalkust vijftien
jagers en een gevechtsvliegtuig door de
defensie van Duitsche jagers en luchtdoel
artillerie neergeschoten.
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
WEST-DUITSCHLAND.
Zaterdagnacht hebben Britsche vlieg
tuigen op eenige plaatsen in West-Duitsch-
land brisant- en brandbommen laten vallen.
Verscheidene burgers werden gedood of
gewond. In woonwijken werden huizen ver
nield of beschadigd. Schade aan voor den
oorlog belangrijke opjecten is slechts in
geringe mate aangericht. Nachtjagers
hebben zeven der aanvallende Britsche
toestellen neergeschoten.
In den nacht van Zondag op Maandag
heeft het Britsche luchtwapen met vrij
zwakke strijdkrachten in -West Duitschland
brisant- en brandbommen neergeworpen.
Er ontstond slechts weinig omvangrijke
schade in woonwijken. De bevolking leed
geringe verliezen.
Bij den afweer door nachtjagers werden
zes vijandelijke vliegtuigen neergeschoten,
De strijd tegen de Britsche
koopvaardij.
BRITSCHE SCHEPEN GEZONKEN.
Het D.N.B. meldt dat Duitsche gevechts
vliegtuigen Zaterdagnacht ten Zuidwesten
van Pembroke een koopvaarder van 4000
ton tot zinken hebben gebracht. Een koop
vaardijschip van 7000 ton werd ten Oosten
van Cumberland door bomtreffers zoo
zwaar beschadigd, dat het ernstige slagzij
maakte en langzaam zonk.
Een Duitsche duikboot heeft 4 Juli,
naar thans bekend wordt, een Britsch
schip tot zinken gebracht, dat talrijke
Spitfires voor Alexandrie aan boord had.
Een andere onderzeeër bracht een Britsch
schip van 7000 ton tot zinken, dat tot den
rand geladen was met de nieuwste vlieg
tuigen voor Engeland.
De Petit Parisiën meldt dat aan de
Atlantische kust een Fransch visschers-
vaartuig door een Britsch vliegtuig tot
zinken is gebracht. Een opvarende werd
gedood, een tweede ernstig gewond.
