Kroniek van den dag
De naamgeving in den Noord-Oostpolder.
Tweede Blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Donderdag 12 Juni 1941
Oorlog in Syrië.
Wat velen gevreesd zullen hebben, ls
gebeurd. De Britsche troepen hebben te
zamen met de vrije Fransehe troepen van
De Gaulie den strijd tegen Syrië aangebon
den. De aanleiding daartoe is geweest, dat
van Britsche zijde de aanwezigheid van
Duitschers in Syrië een inbreuk werd ge
acht op de bepalingen van het wapenstil
standsverdrag.
Zoowel te Berlijn als te Vichy is met
stelligheid ontkend, dat er Duitsche troe
pen in Syrië zijn, terwijl ook de beschul
diging, dat de Duitschers de Syrische
vliegvelden zouden hebben bezet, een pro
pagandistisch verzinsel werd geheeten, ge
lijk ook werd ontkend, dat de Duitschers
de operaties in Irak op de een of andere
wijze zouden hebben aangemoedigd en er
aan zouden hebben deelgenomen.
Wat er van dit alles zij, het is niet
mogelijk de situatie juist te beoordeelen,
nu het eigenlijke gebeuren schuil gaat ach
ter de nevelgordijnen der propaganda. Het
was slechts mogelijk de ontwikkeling in
haar groote lijnen te schetsen. De ontwik
keling, die haar hoogtepunt niet heeft ge
vonden op Kreta en evenmin in Irak of
in Abessinië en' voor de vestingwerken
van Tobroek. Zij zal haar ontknooping
moeten vinden in Suez en alles wat er
thans in het Nabije Oosten gebeurt, houdt
onmiddellijk verband met de voorgenomen
stoot naar Suez.
Al deze gebeurtenissen staan niet op
zichzelf. Wij hebben er reeds vroeger op
gewezen, dat er een onderlinge samenhang
bestaat, die te duidelijker wordt naarmate
de ontwikkeling voortschrijdt en waarvan
men het geheele Schablone slechts naar
waarde zal kunnen beoordeelen, wanneer
de ontwikkeling is voltooid. Men is thans
te licht geneigd, het gebeuren naar de
bepaalde incidenten te beoordeelen. Terwijl
het zaak is, juist thans de groote lijnen
in het oog te houden: de groote lijnen
van het Duitsche strategische plan eener
continenten-omspannende tangbeweging.
De tang die aan Suez moet worden toe
geknepen, mag geen enkele zwakke plek
vertoonen en zoo ziet men thans ook een
streven de Duitschers om de armen dier
beweging zoodanig te versterken, dat zich
geen noodlottige breuken kunnen voor
doen. Dat verklaart wellicht den betrekke-
lijken stilstand in de operaties rond To
broek voordat van daaruit de stoot naar
Suez wordt ondernomen. Dat verklaart
ook, waarom er na Kreta een zekere
adempauze is ingetreden.
Kreta was een Duitsche versterkings
manoeuvre, een voorbereiding tevens voor
nieuwe operaties welke zich op de linker
helft van de tang moeten afspelen.
In dat verband denkt men onwillekeurig
aan Cyprus dat thans blijkens de laat
ste berichten in staat van verdediging
wordt gebracht aan Rhodos, waar een
sterke Italiaansche vliegtuigbasis is ge
vestigd. Men denkt aan de uitmondingen
van de pijpleidingen uit Irak, in Haifa
en de Libaneesche haven Tripolis, aan
den Bagdadspoorweg, de Iraaksche pe-
troleumvelden bij Mosoel, aan Irak zelf.
Men denkt dus ook aan Syrië en aan
Palestina en hier grijpen de operatieplan
nen in elkander, voor zoover, om een enkel
voorbeeld te noemen, de Arabische we
reld in verzet schijnt te komen tegen de
Britsche wereldheerschappij, en Eden op
zijn beurt beloften doet met betrekking
tot den steun der Britsche regeering voor
het Arabische onafhankelijkheidsstreven.
De situatie in het Nabije Oosten is
geenszins duidelijk, het is een ingewikkeld
spel van intrige, van beloften, van propa
ganda en vage suggesties. De draden
liggen over en door elkander, een onont
warbaar kluwen en wie vermag den rooden
draad, die er ongetwijfeld is, te ontwarren.
Wie heeft dien draad in handen
Is 't Rasjid Ali, of Ibn Saoed? Ztjn het
de Londensche petroleumdictatoren of de
Berlijnsche diplomaten
Wavell of Dentz
Syrië is oorlogstooneel geworden. Wie
de zaak van dezen kant beziet, kan het
niet onbegrijpelijk vinden, dat die gebeurte
nissen in het Nabije Oosten dezen loop
hebben genomen.
De feitelijkheden over dezen nieuwen
oorlog zijn nog zeer vaag. Voor de be
oordeeling geven zij weinig houvast.
Franschen trekken op tegen Franschen.
De Gaulie, die partij heeft gekozen tegen
Vichy gelijk reeds vroeger bleek, o.a.
bij den aanval op Dakar heeft zich
achter de Britsche plannen in het Nabije
Oosten geplaat
Nu is het maar de vraag, hoe Vichy
uiteindelijk zal reageeren. Het argument
van de Britten is en in deze opvatting
worden zij door Washington gesteund, zoo
zelfs dat de betrekkingen tusschen de
Vereenigde Staten en Frankrijk er door in
een critiek stadium schijnen te zijn ge
treden dat Darlan verplichtingen heeft
aangegaan, welke een inbreuk beteekenen
op de besprekingen van het wapenstil-
standsvedrag.
Intusscl. ,n heeft men zoowel te Vichy
als te Berlijn ontkend, dat er Duitsche
troepen In Syrië zijn geconcentreerd. Lon
den zou dus een stok hebben gezocht en
zal nu in Syrië wel moeten ontdekken, dat
deze stok niet te vinden is.
Twee verklaringen zijn in dit verband
van beteekenis. In de eerste plaats een
uit Berlijn afkomstig commentaar, waaruit
blijkt, dat de Wilhelmstrasse de gebeurte
nissen in Syrië beschouwt als een aange
legenheid, welke uitsluitend Frankrijk en
Engeland aangaat.
De tweede kwam van Darlan zelf in een
radiorede, waarin hij een nadere toelich
ting gaf op het politiek beleid, dat door de
regeering eVichy is aanvaard. De kern
daaruit is wel, dat de toekomst van Frank
rijk gelegen is in het nieuwe Europa en de
Matin heeft daaraan het volgende korte,
maar veelzeggende commentaar verbon
den: er bestaat tusschen Frankrijk en
Duitschland geen afgrond meer.
Syrië is een Fransehe aangelegenheid
en Frankrijk moet, wil het zich zijn toe
komst waarborgen volledig samenwerken
met Duitschland. Daarmede heeft Darlan
volledig gebroken met het oude stelsel, dat
in Vichy nog min of meer werd gekoesterd.
Is daarmede het wapenstilstandsverdrag
naar den letter geschonden? Zeer zeker
niet, wgl immers nadrukkelijk is verklaard,
Historisch verantwoorde namen aanbevolen.
Nu de Noordoostpolder steeds meer tot
zgn eigenlijke bestemming nadert, wordt
de kwestie der naamgeving actueel. Er
zijn verschillende veronderstellingen geuit
voor namen, die het meest in aanmerking
zouden komen voor de dorpen, kanalen,
vaarten en gemalen, zonder dat men hier
op van officieele zijde heeft gereageerd.
Thans is echter een rapport verschenen,
houdende „een eerste suggestie van naam
geving aan de voornaamste elementen in
den Noordoostelijken polder". We mochten
hier inzage van nemen en er een en ander
uit overnemen, mits daarbg werd vermeld,
dat het een suggestie is, en het plan als
zoodanig de hooge goedkeuring nog be
hoeft. Door deze naamgeving worden tal
van historische bijzonderheden ook voor
het nageslacht bewaard.
Dat voorgesteld wordt den geheelen pol
der Urkerland te noemen, is reeds vrijwel
algemeen bekend. Aan de gemalen zou
men de namen willen geven van belangrij
ke strijders voor de plannen der inpolde
ring, nl. Buma voor het gemaal bij Lem
mer, de oprichter van de Zuiderzeevereeni-
ging in 1886 Vissering voor het gemaal
bij Urk naar mi*. G. Vissering, die de
plannen vooral economisch en financieel
heeft verdedigd, en Smeenge voor het
gemaal bg De Voorst naar mr. Harm
Smeenge, die zich vooral in meer populai-
ren zin aan de propaganda voor de ver
wezenlijking van den polder heeft gewijd.
De bevolkingskernen zullen namen krij
gen, volgens de hier bedoelde suggestie,
van vroeger bestaand hebbende plaatsen
in het gebied van den polder. Als zooda
nig zullen Ens en Emmeleroord op Schok
land blijven bestaan. Het hoofddorp, op de
kruising van de vaart en den weg van Urk
naar Zwolle, en den weg van Kampen naar
Lemmer, zal Nagele worden genoemd, naar
Nakala, dat hier omstreeks het jaar 1000
moet hebben gelegen. Meer Noordoostelijk,
op het snijpunt van de wegen van Steen-
wijk en Zwolle naar Urk, is Muinhuizen
geprojecteerd, naar het vroegere Maen-
huysen genoemd, dat niet ver van Emme
leroord moet hebben gelegen. Aan den
straatweg van Urk naar, Lemmer, Noord
westelijk van Nagele komt, volgens het
plan Ruthne te liggen. Voorts wil men de
namen Espel en Algodel weer in eere her
stellen, naar dorpen, die vroeger op het
toen veel grootere eiland Urk moeten heb
ben gelegen. Espel is geprojecteerd onge
veer halverwege Urk en Schokland. Even
voorbg Schokland zou dan het dorp Kara-
perzand komen te liggen op het thans be
staande Kamperzand. Aan den Kuinder-
weg, tusschen Nagele en Kuinre, zou eerst
de naam Veenhuizen zijn gegeven, doch
daar deze naam reeds bestaat heeft men
de voorkeur gegeven aan Kuinderveen.
De hoofdkanalen stelt men zich als volgt
voor te noemen: Van Nagele naar Lem
mer: Lemstervaart, naar Urk: Urkervaart,
naar De Voorst: Zwolsche vaart.
De sluizen wil men doopen: die bij Lem
mer: Friesche sluis, bij Urk: Urker sluis,
bij De Voorst: Voorster sluis, de sluis in
den polder bg Muinhuizen: Muinhuizer
sluis, die in het Ganzendiep, buiten den pol
der: Ganzensluis, de sluis bij Kadoelen:
Kadoelersluis.
De primaire wegen zullen, volgens het
plan, aldus worden genoemd: Van Nagele
naar den Ramspol: Kamperweg, van Na
gele naar Urk: Urkerweg, van Nagele
naar Lemmer: Lemsterweg, van Nagele
naar Vollenhove: Zwolsche weg.
Het haventje aan het eind van het Rand-
kanaal ZwartsluisIJselmeer zal Schok
kerhaven komen te heeten, omdat ze de
haven en reede van Schokland vervangt;
de vaargeul van de Schokkerhaven naar
de Ramspol het Ramsdiep, en de afwate-
ringsgeul bij Ramspol, de Ramsgeul; het
meer bij Kampereiland, waarin het Zwarte-
water zal uitmonden: het Zwartemeer; het
kanaal KadoelenBlokzijl, langs het land
van Vollenhové Vollenhoofsch kanaal en
de nieuwe IJselmond door de Kattenwaard:
Kattendiep.
Voorts zijn er tal van secundaire water
en landwegen ontworpen, die meestal ge
noemd zijn naar de plaatsen waarop ze
hoofdzakelijk aansluiting geven.
Antonescu in München.
BESPREKINGEN MET
VON RIBBENTROP.
De leider van den Roemeenschen staat,
generaal Antonescu, is gisteren per vlieg
tuig alhier aangekomen. Op het vliegveld
werd hij welkom geheeten door minister
Von Ribbentrop.
Na zijn aankomst heeft hij een eerste
bespreking gevoerd met den rijksminister
van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop.
Naar men verneemt, verliep het gesprek
in den geest van de hartelijke vriend
schap, die beide landen verbindt. In aan
sluiting gaf de rijksminister ter eere van
den gast een diner, waaraan het gezel
schap van den Roemeenschen staatsleider
en talrijke prominente Duitsche persoon
lijkheden uit staat, partij en weermacht
deelnamen.
Zwaar ontploffingsongeluk In
Yoego-Slavië.
Enorme schade en veel slachtoffers.
Een zwaar ontploffingsongeluk heeft
zich voorgedaan in een Servische opslag
plaats van buitgemaakt materiaal in de
middeleeuwsche citadel van de Servische
stad Semendria (Smederovo). Het ongeluk
heeft eenige honderden dooden en gewon
den geëischt onder de burgerbevolking. De
stad heeft ook te lijden gehad. De schade
gaat echter niet uit boven den gebruike
lijk omvang. De citadel zelf bleef in hoofd
zaak behouden. De Duitsche weermachts
autoriteiten hebben, gesteund door Ser
vische hulporganisaties, overal terstond
helpend ingegrepen.
Admiraal Lütjens omgekomen.
Uit Berlijn meldt het D.N.B.: De vloot
voogd, admiraal Lütjens, vheeft bij den on
dergang van het slagschip „Bismarck" den
heldendood gevonden. Tot zijn opvolger
heeft de Führer en opperbevelhebber der
weermacht den chef van den staf der oor
logvoering ter zee, admiraal Schniewind,
benoemd.
Luchtgevecht bij Gibraltar.
Uit Algeciras meldt het D.N.B.: Dins
dagmiddag werd in Gibraltar luchtalarm
gemaakt. Naar intusschen bekend is ge
worden, hebben verscheidene bommenwer
pers de vesting aangevallen. Er ontwikkel
de zich een luchtgevecht boven de Middel
lands che Zee tegenover de Spaansche ha
ven Estepona. Bij dit gevecht werd een
vliegtuig neergeschoten en een tweede be
schadigd.
ENGELSCHEN BRENGEN
COLUMBIAANSCH SCHIP OP.
Het Columbiaansehe schip „Alicia", 2233
brt, is op een geregelde diensttocht' van
Rio Hacha naar Aruba door Britsche zee-
strijdkrachten opgebracht, naar Woensdag
ochtend uit Rio Hacha is gemeld. Ter moti
veering van dezen maatregel beweren de
Engelschen, dat het schip Duitsche oor
logsschepen op zee van levensmiddelen
heeft voorzien. De kapitein van de „Ali
cia" wordt door de Engelschen op Aruba
gevangen gehouden.
dat Frankrgk zijn toekomstig lot zelf moet
bepalen.
In Londen en Washington oordeelt men
er blijkbaar anders over. Daar heeft men
zich op het standpunt gesteld, dat Frankrgk
zoodoende vooruitloopt op de ontwikkeling
en op deze wijze speelt in de kaart van den
tegenstander, die al is er dan een wapen
stilstand gesloten, ook tegenstander van
Frankrgk is. Londen en Washington achten
dus het verdrag van Compiègne naar den
geest geschonden, waar Frankrijk zich
scharend in het kamp van de asmogend-
heden hun oorlogsdoelstellingen begunstigt.
Ziedaar, de achtergrond van de gebeurte
nissen in Syrië, gebeurtenissen, die te tragi
scher zijn, omdat hier Franschen vechten
tegen Franschen.
Opleidingsschip „Prins Hendrik"
te Rotterdam.
Gisteren is te Rotterdam gearriveerd
het opleidingsschip „Prins Hendrik" van
het Onderwijsfonds voor de Scheepvaart.
Aan boord bevinden zich de leerlingen
van de Rotterdamsche dagnijverheidsschool
voor de Rijn- en binnenvaart, die een
oefentocht hebben gemaakt langs de groo
te rivieren. Deze school werd op advies
van een commissie, samengesteld uit ver
tegenwoordigers van Rijnvaartreederijen en
schippersorganisaties te Rotterdam, opge
richt door het Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart.
Wegens de oorlogsomstandigheden werd
de school tijdelijk ondergebracht te Am
sterdam. Om nu de belanghebbenden te
Rotterdam in de gelegenheid te stellen met
de school en het onderwijs kennis te maken
zal de „Prins Hendrik" tot Maandag 16
Juni a.s. te Rotterdam blijven.
Handel in certificaten van
Amerikaansche waarden
verboden.
In opdracht van den secretaris-generaal
van het departement van financiën, wordt
medegedeeld, dat in de Nederlandsche
Staatscourant van Woensdag zal, worden
bekend gemaakt, dat met ingang van 1
Juli 1941 de handel in certificaten van
Amerikaansche aandeelen, zooals deze
sinds 1 Mei j.L plaats vond, verboden zal
zgn.
Tot 1 Juli 1941 zal de handel met ket
tingverklaringen mogelijk blgven, de hier
door verleende algemeene vergunning van
het deviezen instituut blijft tot dien datum
van kracht. Met ingang van 1 Juli 1941
zal, overeenkomstig de voorschriften van
het deviezenbesluit 1941, elke beschikking
over certificaten van Amerikaansche aan
deelen slechts met een speciale vergun
ning van het deviezen instituut voor elk
bijzonder geval geoorloofd zgn.
Voorts zullen alle prolongatiën, voor
schotten in rekening-courant en andere
geldleeningen waarvan het onderpand ge
heel of gedeeltelijk bestaat uit certifica
ten van Amerikaansche aandeelen, on
geacht of zij al dan niet voor een bepaal
den tijd gesloten zgn en ongeacht even
tueel tusschen partijen gemaakte afspra
ken, met ingang van 16 Juni 1941 onmid
dellijk opeischbaar zgn, evenals de krach
tens art. 2 der beursvoorschriften 1940
geblokkeerde prolongatiën, voorschotten in
rekening courant of andere geldleeningen
tegen onderpand van fondsen van vóór
10 Mei 1940 voor zoover het onderpand
dezer geldleeningen geheel of gedeeltelijk
uit certificaten van Amerikaansche aan
deelen bestaat.
Voor den inhoud der regeling wordt ver
wezen naar de beursvoorschriften 1941 a.
voor certificaten van Amerikaansche aan
deelen welke in de Nederlandsche Staats
courant van Woensdag zullen verschijnen.
Wedstrijdroelbooten mogen
gebruikt worden.
De bevelhebber der marine in Nederland
deelt in aansluiting aan de verordening van
den rijkscommissaris nr. 100-1941, houden
de buitengewone maatregelen voor de kust
verdediging, mede, dat roeivereenigingen
in het gebied waarvoor de verbodsbepalin
gen gelden, hun wedstrijdroeibooten voor
trainingsdoeleinden en wedstrijden mogen
gebruiken (niet echter toerroeibooten, ped
delbooten of kano's). De vereenigingen zgn
strafrechtelijk verantwoordelijk voor elk
misbruik.
OVERSTROOMING IN AMERIKA.
Tengevolge van een overstrooming in de
stad Albana in Texas zgn, volgens berich
ten van Associated Press, twaalf personen
om het leven gekomen. Door het breken
van een stuwdam zgn 35 huizen ingestort.
Het nieuwe gebouw van de Kamer van Koophandel te Teraeuzen, dat vorige
week in gebruik is genomen.
DE INDIJKING EN DROOG-
MAKING VAN DEN ZUID
WESTELIJKEN POLDER.
VOORLOOPIG PLAN IN ONDERZOEK.
In het Driemaandelijksch bericht betref
fende de Zuiderzeewerken wordt herinnerd
aan het besluit van de regeering den
Zuidwestelijken polder te maken en reeds
dit jaar met de bedijkingswerken van dien
polder aan te vangen.
Hieromtrent wordt medegedeeld, dat
in verband hiermede een algemeen
plan voor dien polder werd opgemaakt,
dat thans in onderzoek is. Dat onder
zoek is bereids zoover gevorderd, dat
de richting van de westelijke, Zuid
westelijke en zuidoostelijke bedijking
kon worden vastgesteld. Zoodra het
algemeen plan ook verder zal ztjn
vastgesteld, zal daarvan een beschrg-
ving kunnen worden opgenomen.
De geaardheid van den zeebodem in
het zuidelijk deel van het IJsselmeer
is van dien aard, dat aan de eigenlij
ken dgkbouw een belangrijke grond
verbetering vooraf moet gaan. De
voorbereiding van de uitvoering van
het eerste gedeelte van deze grond
verbetering is bereids in een verge
vorderd stadium.
De stadsjeugd In den landbouw.
Zooals onlangs is medegedeeld stelt het
Rijksarbeidsbureau pogingen in het werk
dit jaar jongens en meisjes gedurende de
zomervacantie-maanden op het platteland
als hulp in den landbouw onder te brengen.
Het doel hiervan is de jeugd van 16 tot
20 jaar uit de stad nauwer in contact te
brengen met het leven ten plattelande en
daarnaast om meer werkgelegenheid te
scheppen voor de Nederlandsche jongeren.
Gedurende 3 maanden (soms iets korter)
worden de „steedsche" jongens en meisjes
bg boerengezinnen ondergebracht Gedu
rende dien tgd moeten zij meewerken in
het bedrijf. Onder dit meewerken wordt
verstaan, dat lichte arbeid op landbouw
gebied moet worden verricht. Aan de
meisjes kunnen, behalve landbouwwerk-
zaamheden ook huishoudelijke bezigheden
op de boerderij worden opgedragen.
Als tegenprestatie verschaft de boer aan
de hulpen kost en inwoning, en een gulden
zakgeld per week. De reiskosten van huis
naar boerderg en van de boerderij naar
huis worden door het Rijk betaald.
Een nauwkeurige selectie naar moraal,
arbeidsgeschiktheid, milieu, godsdienst e.d.
wordt toegepast, zoowel ten aanzien van
de hulpen als van de boeren, waar de jon
gens en meisjes onderkomen vinden.
Wij hebben bij het gewestelijk arbeids
bureau te Middelburg geïnformeerd hoe de
Zeeuwsche jeugd en de Zeeuwsche boer op
dit initiatief van het Rijksbureau hebben
gereageerd.
De heer Koert, die met de plaatsing der
jeugdhuipen in ons gewest belast is, deel
de mede, dat de Zeeuwsche jongens en
meisjes van H.B.S., Gymnasium, Kweek
school en Mulo tot nu toe niet zoo gebrand
zijn op werken bij den boer als in de
meeste andere provincies het geval is. Uit
Vlissingen gaven zich 3 jongens op, uit
Middelburg één jongen en één meisje. Deze
zullen worden ondergebracht bij boeren in
Friesland, Groningen en Limburg, dus niet
in eigen provincie.
Uit de groote steden buiten Zeeland
komen zeer vele aanvragen om voor de
jeugdhulp in aanmerking te mogen komen,
en de heer Koert is than3 bezig een aantal
jongens en meisjes bij boeren in Zeeland
onder te brengen.
Jammer genoeg, aldus de heer Koert,
staan vele boeren hier nog afkeerig tegen
over deze nieuwigheid, doch met praten
en met geduld bereiken wg toch eenige re
sultaten. In dien Wilhelmina-polder en in
den Bathpolder bijv. zullen tien jongens
worden opgenoirten3 boeren in Arne-
muiden en in Bouburg zgn jongens uit Rot
terdam toegewezen en een Amsterdamsch
meisje wordt in Souburg geplaatst.
We hopen echter dat nog tal van boeren
bereid zullen zijn een jeugdige hulp uit
de steden te aanvaarden, en zoodoende
mede te werken aan verbetering van het
contact tusschen stad en platteland.
De heer Koert vestigde er onze aan
dacht op, dat elke boer kan opgeven van
welke godsdienstige richting zijn tijdelijke
hulp moet zijn, en dat naar alle candidaten
in de steden een grondig onderzoek wordt
ingesteld teneinde te voorkomen dat men
ten plattelande met minder gunstige ele
menten wordt bedacht. Voor de studeeren-
de jongens en meisjes beteekent het ver-
MERKWAARDIGE VONDSTEN
TE OOSTBURG.
GRAFKELDERS UIT DE 15E EEUW.
ONTDEKT
OOSTBURG. Toen arbeiders Woensdag
bezig waren met graafwerk aan het Le-
delplein ten behoeve van de rioleerings-
werkzaamheden, stuitte men plotseling op
een steenlaag. Het bleek spoedig dat men
was terecht gekomen op gemetselde graf
kelders. Nadat een aantal zware steenen
was verwijderd, trof men een open ruimte
aan, waarin een aantal beenderen werd
gevonden, waaronder twee nog gave sche
dels. Onder leiding van burgemeester
Hoekzema en den gemeentesecretaris, den
heer A. A. Aalbregtse, werd het graaf
werk voortgezet. Het bleek dat er zich
nog twee grafkelders naast de geopende
bevonden. Voorzichtig werd daarom de
tweede grafkelder open gemaakt en daar
in trof men aan een volledig geraamte,,
nog geheel gaaf en intact. De derde graf
kelder zou men heden openen. Het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
te Middelburg is van de vondsten In ken
nis gesteld.
Vlakbij den eersten grafkelder werd
eveneens een schedel gevonden, kennelijk
een overblijfsel van een nog jeugdig per
soon.
Hoewel vanzelfsprekend nog niets met
zekerheid kan gezegd worden over de iden
titeit van de personen die aldaar waren
begraven, staat toch wel vast dat deze
grafkelders dateeren uit de 15e en 16e
eeuw. De heer A. Hoolhorst, leeraar aan
de R.H.B.S. te Oostburg in de nationale
historie, die zich, evenals de heer Aal
bregtse, voor deze vondsten speciaal inte
resseert, was van meening dat de 'twee
geraamten welke in één grafkelder zgn
gevonden, behoorden aan een man en een
vrouw. De schedels zijn echter zeer ver
schillend en duiden er op dat de man van
een zuidelijk en de vrouw van een noor
delijk ras geweest moeten zijn. Opvallend
is verder dat het hoofd van het nog gave
geraamte, een compleet en gaaf gebit
bezit.
Naar wij van den heer Aalbregtse ver
namen, heeft men hier te doen met graf
kelders uit de oorspronkelijke kruiskerk
van den H. Eligius uit de 15e eeuw. De
thans bestaande Ned. Herv. Kerk, het
oudste kerkgebouw, is daarvan een over
blijfsel en bestaat nu nog uit een dwars-
pand en koor, welke kerk hersteld werd
in 1606. Schip en toren zijn ingestort in
1631 en niet meer opgebouwd.
In het schip van de kerk werden vroe
ger de voorname personen begraven, ter
wijl daar omheen de begraafplaats was.
Deze begraafplaats werd in 1829 gesloten.
De kerk is meermalen ten gevolge van
oorlogsgeweld en brand geteisterd en
steeds weer opgebouwd, hetgeen aan de
kerk goed is te zien. Zoo bestaat deze
gedeeltelijk uit zeer oude steen, welke
men in nagenoeg alle gedeelten weer kan
terug vonden. Dezelfde steenen, waaronder
groen geglazuurde, heeft men nu terug
gevonden in de fundamenten van de graf
kelders.
Dezelfde geglazuurde steenen kan men
ook nog in het oude kerkgebouw vinden.
Ook de zware baksteenen getuigen van
de degelijkheid waarmede in vroeger
eeuwen werd gebouwd. Het dwarspand doet
thans nog dienst als kerk, terwijl het
koor als bergplaats is ingericht. Aan de
Westzijde en op de Westhoeken van het
dwarspand zijn zeer zware beeren aan
gebracht. Het dwarspand heeft zes travee-
ers en aan elk einde twee vensters met
gothische profielen. De koorvensters heb
ben aan de binnen- en de buitenzijde rijk
geprofileerde baksteenen omlijstingen en
zijn deels dicht gemetseld. Aan de Noord
zijde van het dwarspand vindt men een
deuromlgsting met rondboog, pilasters en
kroonlijst (1634). Naast het koor staat
aan de Zuidzijde een sacristie (15e eeuw),
thans consistoriekamer, met verdieping.
De vensters zgn in diepe nissen geplaatst
en door rondbogen afgedekt. In den hoek
van den Noordarm en het koor is een trap-
toren, het bovenstuk bijgewerkt in 1634.
Uit bovenstaande blijkt de ouderdom
van de thans gevonden grafkelders. Het
zal ongetwijfeld niet gemakkelgk zgn om
na te gaan wie hier werden begraven.
Daar de handen niet gevouwen waren, is
men van meening dat het geen geestelijken
waren.
blijf van drie maanden op een Zeeuwsche
boerderg een periode van gezonden arbeid
en van goede voedingvoor den boer en
de boerin beteekent de tijdelijke hulp ver
lichtingen van 't dagelijksch werk. Ook den
kinderen van onze boeren kan de omgang
met jonge menschen uit de stad ten goede
komen.
Nadere inlichtingen worden verstrekt
door het gewestelijk arbeidsbureau te Mid
delburg.
