PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Vrijdag 6 Juni 1941
Provinciale Zeeuwsche Schoonheidscommissie.
ONTVOERD
Tweede blad
Een causerie van Ir. Verhage over den herbouw van Middelburg.
In het tijdelijk gemeentehuis te Middel
burg la onder voorzitterschap van den
heer A. D. F. van der Wart de jaarver
gadering gehouden van de Provinciale
Zeeuwsche Schoonheidscommissie. Afwezig
waren met kennisgeving de heeren mr. A.
Meerkamp van Emden en C. Ouwehand.
Aan het door den secretaris, ir. A.
Rothuizen uitgebrachte jaarverslag, ont-
leenen wij het volgende
Aan Ged. Staten werd op 5 aanvragen
om ontheffing overeenkomstig artikel 3
der Prov. verordening tot het weren van
inbreuken op natuurschoon in Zeeland
advies uitgebracht, tegen 10 in 1939, 13
in 1938, 25 in 1937 en 51 in 1936.
Tengevolge van den oorlogstoestand is
stagnatie ontstaan in het werk van de
studiecommissie, gevormd teneinde wijzi
ging en uitbreiding der reclameverordening
te bestudeeren.
Inzake het; bouwplan van een kantoor
gebouw voor de Z.V.T.M. in den Perkpolder
kon gunstig worden geadviseerd; in dat
voor een gebouw voor de Kamer van
Koophandel te Terneuzen werden ingrijpen
de wijzigingen geadviseerd. Voor een be
lastingkantoor aldaar kon, met geringe
wijziging, gunstig worden geadviseerd.
Met een belangrijke uitbreiding van de
timmerfabriek der Kon. Mij. „de Schelde"
te Vlissingen kon de commissie zich ver
eenigen en gunstig advies werd gegeven
tot uitvoering van een nieuw verbouwings
plan voor het sociëteitsgebouw „Concor
dia" te Zierikzee. Uitvoering bleef door
de tijdsomstandigheden achterwege.
Een reserve propagandafonds werd ge
sticht en daarin een bedrag van 1000
gestort.
Het plan om de jaarvergadering van de
Federatie van Organisaties, werkzaam in
het belang van de Schoonheid van Stad
en Land op 24 en 25 Mei te Middelburg
te houden en daaraan een excursie ter be
zichtiging van de duinbebouwing op Wal
cheren te verbinden, kon helaas niet door
gaan tengevolge van den oorlog, die ook
de schoone Zeeuwsche hoofdstad onher
stelbaar verwoestte.
Aan het oordeel der sub-commissie voor
bouwplannen werden in 1940 onderworpen
92 bouwplannen, tegen 226 in 1939, 258
in 1938, 235 in 1936 en 76 in 1936. Het
percentage der direct goedgekeurde plan
nen was resp. 25, 39, 26.5, 31.5, en 33%.
Alleen Vlissirigen bereikte van de stede
lijke gemeenten een hooger peil dan in
1939. Een groote achteruitgang in gehalte
der bouwplannen te Middelburg wettigt
de conclusie, dat opdrachten aldaar in
toenemende mate aan minder bevoegden
worden verleend. De Commissie kan daar
tegen alleen optreden door het aanleggen
van strengere maatregelen bij haar be-
oordeeling en door in haar adviezen op
het overleggen van vakkundig werk aan
te dringen.
De in het vorige jaarverslag gesigna
leerde moeilijkheden, die zich zouden voor
doen wanneer werd overgegaan tot het
regelmatig uitbrengen van advies en het
verleenen van consult over de plattelands
bebouwing in de verschillende streken van
het gewest, waren dit jaar bij doorvoering
van dit stelsel tengevolge van de groote
verkeersmoeilijkheden wel onoverkomenlijk
geweest. Men is daarmede derhalve niet
verder gekomen. Met belangstelling wor
den de pogingen van de betreffende in
stanties om in meer streken tot regionaal
bouwtoezicht te komen gevolgd.
Bij den wederopbouw van door oorlogs
geweld vernietigde panden is de Commissie
niet ingeschakeld. Door den Algemeen Ge
machtigde voor den Wederopbouw wordt
thans bij de uitkeering van geldelijke te
gemoetkomingen aan de getroffenen o.m.
ook de voorwaarde gesteld, dat het her
bouwplan door een vanwege de architecten-
keuzecommissie in het betreffende dis
trict erkend architect wordt verzorgd of
aan de supervisie van zóódanig vakman
wordt onderworpen. De kans op een goede
aestlietische verzorging is bg deze rege
ling ongetwijfeld groot grooter dan ze
bij behandeling door de Commissie, die
geen financieele stok kan hanteeren, kan
zg'n.
Daar in dezen tijd van toenemende ma-
teriaalschaarschte het normale nieuwbouw-
werk reeds vrijwel tot stilstand is ge
DOOR P. MATTHEU8.
25)
Geen Seconde later werd de deur van
zijn eigen hut opengesmeten en Graddle
stormde naar binnen. Met een knal sloeg
hü de deur achter zich dicht en keek
Jerry aan. Zijn gezicht was rood en zijn
oogen glinsterden van woede.
Hij sprak geen woord. Hij stak grimmig
zijn lippen vooruit, trad dicht op Jerry
toe en begon zijn zakken te doorzoeken.
Jerry liet hem rustig zijn gang gaan.
Hij gaf zich niet eens de moeite, een
verbaasd gezicht te zetten.
Toen Graddle niets in zijn zakken vond,
begon hij de hut te doorzoeken. Hij trok
het beddegoed van de kooi af, schudde
het stuk voor stuk voor' zich uit en wierp
het op den grond. Niets!
Daarop bukte hij zich en keek lang en
onderzoekend onder de kooi. Ook niets.
Daar de schroevendraaier vlak onder de
planken zat, bemerkte hij hem niet.
Zijn gezicht drukte verbazing uit.
Hij stond op en keek opmerkzaam de
hut rond. Daar hij geen plaats meer vond,
waar iets verborgen kon worden, begon hij
kwaad te brommen en onderzocht hij de
patrijspoort.
Het raampje was stevig gesloten.
Graddle wierp Jerry en schuinschen blik
toe, draalde een oogenblik en snelde ten
slotte de hut uit, de deur krachtig achter
zich dicht werpend.
Jerry verroerde zich niet. Hg bleef on
bewegelijk bij de patrijspoort staan en
wachtte af.
Hij had de tactiek van Graddle heel goed
doorzien. Nauwelijks vijf minuten later
sprong de deur plotseling open, zonder
dat tevoren het geringste geluid te hoo-
komen en voorshands geen uiizlcht op ver
betering bestaat, valt een verdere vermin
dering van het beoordeelingswerk te ver
wachten.
Na het uitbrengen van het jaarverslag
werden dit en ook de rekening 1940 met
een batig saldo van 1258.93 en de
begrooting 1941 goedgekeurd.
Na eenige discussie besloot de ver
gadering de wijziging van de reclame
verordening verder voor te bereiden. De
gelden van het propagandafonds zullen
worden belegd.
De heer v. d. Griendt, directeur van
gemeentewerken te Terneuzen, vestigde de
aandacht op het veelvuldige roojen van
boomen.
De voorzitter merkt op, dat alleen rooi-
vergunning wordt verleend onder beding
dat herplanting zal volgen.
Besloten werd de kwestie onder de aan
dacht van het Staatsboschbeheer te
brengen.
DE HERBOUW VAN MIDDELBURG.
Na het officieele gedeelte der vergade
ring hield de heer ir. P. Verhage, direc
teur van de stichting „Herbouw Middel
burg", aan wiens supervisie alle bouw
plannen worden onderworpen, een causerie
over de aesthetische en architectonische
waarden bij den opbouw.
Spr. zeide, dat de oude traditie bij den
herbouw der rfad wordt gehandhaafd, o.a.
om den aantrekkelgken en typischen
stadsgeest van Middelburg te kunnen be
houden. Hoewel de opbouw wordt be-
heerscht door de Gothische en meer nog
door de Barok, is men niet blind geble
ven voor hetgeen men „den geest van dezen
tijd" noemt. Men heeft echter opzettelijk
geweigerd voor het despotisme van den
tijdgeest dermate te bukken, dat de stads
geest er onder zou lijden. Men heeft zich
tot taak gesteld Middelburg weer tot één
geheel te maken, tusschen de onderdeden
der stad moet een sterke samenhang, een
oprechter samenwerking zijn. Bij de te
volgen architectuur zal dit het criteriifrn
zijn. Spr. zeide vervolgens, dat de vroegere
opbouw van Middelburg 18e eeuwsch is
geweest. Dit tijdperk ligt dichter bij ons,
is ons daarom ook meer vertrouwd dan
het tijdperk, waarin de Gothiek over-
heerschte. Typisch voor de 18e eeuwsche
stijl zijn de gevels vol groots ramen voor
woonhuizen, dit is ook in dezen tijd een
voortreffelijk uitgangspunt.
Een bezwaar vormen evenwel de te
hooge verdiepingen. Bedoelde stijl leidt er
ook toe niet zoo dol te zjjn op trapgevels.
Bij de beoordeeling der projecten staat de
Kroonlijst hooger aangeschreven dan de
topgevel en de trapjesgevel. De laatste
stamt uit een periode die verder van ons
verwijderd is, bovendien heeft hg ondanks
parmantigheid, iets kleingeestigs. Bij den
herbouw van Middelburg zal men hem
weinig aantreffen. In verband met de toe
passing van materialen merkt spr. op, dat
de Nederlandsche architect allereerst in
baksteen denkt, en niet in natuursteen.
Spr. zeide groote waarde toe te kennen
aan den gepleisterde» en daarna geschil
derden gevel. Het beeld van bestaand
Middelburg wordt zelfs door deze lichte,
vlakke, afwezige gevels gedragen. Hoewel
de meeste architecten er weinig voor voe
len en eerder geneigd zijn variatie te zoe
ken in gele baksteen, zal spr. den ge-
pleisterden gevel b\j den herbouw tot zijn
recht doen komen. Voorts zal hij het ma
ken van stoepen voor huizen en winkels
propageeren. Waar het met de ruimte mo
gelijk is, moet de stoep gehandhaafd blij
ven. Voor den winkelier zal de stoep
tevens uitstalplaats kunnen beteekenen.
Aanvankelijk stond spr. op het standpunt,
dat trottoirs achterwege dienden te blij
ven, doen bij nadere overweging kwam hij
tot het inzicht, dat dit voor de uitgespro
ken winkelstraten (Lange Delft en Lange
Burg), niet vol te houden was. Ir. Ver
hage kwam vervolgens tot het protest der
winkeliers tegen kleine ruiten en zeide
dat hij in geen geval bij den bouw het
ontkennen va,n het wanbegrip kan toela
ten. Het particuliere belang dient onder
geschikt te worden gemaakt aan den
stadsgeest. Daar die bepaling inzake de
afmetingen der winkelruiten voor alle
winkeliers geldt, krijgt niemand een voor
ren was geweest. Graddle sprong naar
binnen met de snelheid van een duiveltje
uit een doosje en was zichtbaar onaange
naam verrast, toen hg Jerry in alle kalm
te bij het raampje zag staan. Hij had be
slist verwacht hem druk aan den arbeid
met den scuroevendraaier te betrappen.
Hij bromde wat voor zich heen en on
derzocht de patrijspoort opnieuw. Het
raampje was nog steeds stevig dicht.
„Lummel!" riep hg kwaad. „Ik krijg je
nog wel. Wees daar maar zeker van!"
Hij schoof naar bulten en gooide de
deur achter zich dicht.
En ditmaal hoorde Jerry duidelijk, hoe
hij de trap opklom. Dadelijk daarna zag
hij hem over het erf loopen.
Snel haalde hij den schroevendraaier
uit zijn verborgen schuilplaats te voor
schijn en sprong naar den wand van miss
Edna's hut. Hij klopte.
„Miss Tiggel!" riep hij met gedempte
stem. „Let u eens even heel goed op.
Gaat u eens bij de deur staan en luistert
u dan of er iemand aankomt. Dadelijk
als u het geringste geluid hoort, kraken
of voetstappen of iets anders, klopt u dan
dadelijk tegen den wand. Het is van groot
belang! Wilt u er op letten?"
„Weest u maar gerust", kwam het van
den anderen kant. „Ik let wel op. Wat
bent u van plan?"
„Later!" riep Jerry terug en hij zette
zich aan den arbeid.
Hij zocht op een onopvallende plaats
een reet in den planken wand, waar de
verf was afgesprongen. Voorzichtig ver
wijdde hij de scheur, terwijl hij den schroe
vendraaier er tusschen dreef. Daarop be
gon hij hem terwijl hij hem tegelijker
tijd als beitel en boor gebruikte in het
hout te duwen.'Het hout was hard en de
schroevendraaier stomp. Toen ongeveer
een uur voorbij was en miss Edna plotse-
sprong. Bovendien zal de kleine midden
stand er bij gebaat zijn.
Bg de voorbereiding van den herbouw
hebben wij ons afgevraagd, aldus ging ir.
Verhage voort, of er een speciale Middel-
burgsche stijl bestónd. Dr. Unger ontkent
het bestaan daarvan, doch spr. is het
hiermede niet eens. Sommige huizen toch
hebben een bepaald karakter, dat men in
andere steden niet aantreft. Dit karakter
wordt gekenmerkt door groote vrijheid in
de verdeeling van ramen. Men onderkent
zelfs de neiging om den voorgevel vrg'wel
geheel uit deur en ramen te laten be
staan. Typisch Middelburgsch is het ook,
dat de voordeur overheerscht, en dat de
gang een onevenredig deel' van het huis
uitmaakt.
Na zijn causerie vertoonde ir. Verhage
een aantal reeds goedgekeurde ontwer
pen van woonhuizen en gevels. Hierop
volgde een geanimeerde gedachtenwisse-
ling over de opvattingen van ir. Verhage.
Daaruit bleek dat vele leden der schoon
heidscommissie zijn voorkeur voor ge
pleisterde en geschilderde gevels niet deel
den. Ook waren enkele leden de opvatting
toegedaan, dat men bij den herbouw van
Middelburg te veel naar imitatie van het
verleden streeft. Ir. Verhage bleek geen
bezwaar tegen het woord „imiteeren" te
hebben, al achtte hij „interpreteeren" beter
op zijn plaats. Het voornaamste voor mij,
aldus spr., is dat in den gevel tot uit
drukking komt hetgeen achter den gevel
geschiedt. Spr. gaf de schoonheidscom
missie in overweging z(jn richtlijnen toe
te passen bij alles wat in Middelburg bui
ten het herbouwplan om gebouwd en ver
bouwd zal worden. Hij zeide zeer verheugd
te zijn, dat dit reeds is geschied bij den
bouw der arbeiderswoningen op 't Zand.
De burgemeester van Middelburg zeide
de overtuiging te hebben, dat de winke
liers een dankbaar gebruik van de stoepen
zullen maken om op Donderdagen te èta-
leeren. Als het verkeersprobleem is opge
lost, is er niets tegen.
In antwoord op de vraag hoe het staat
met de verbouwing van het pand in de
Langeviele, in welke verbouwing de ge
meenteraad een ander inzicht had dan B.
en W. en de schoonheidscommissie, deelde
de burgemeester mede, dat zeer waar
schijnlijk bij de verbouwing toch het ad
vies van de commissie zal worden gevolgd.
Spr. zeide verder nog, dat B. en W.- be
sloten hebben te komen tot een bestem
mingsplan voor de gemeente. Een-derge
lijk plan zal in de toekomst moeilijkheden
bij verbouwing van panden voorkomen.
De heer v. d. Wart dankte ir. Verhage
voor zijn causerie en sloot de bijeenkomst.
GUNSTIGE VISSCHERIJ-RESULTATEN.
De huidige resultaten der zeevisseherij
zijn over het algemeen zeer bevredigend te
noemen. De vraag naar visch blijft groot.
De visschers maken uitstekende prijzen
voor hun zeebanket, dat nog steeds zonder
bon verkocht kan worden. De omzet aan
den rijksvischafslag te IJmuiden over de
afgeloopen maand heeft een bedrag bereikt
van bijna 600.000,hetgeen ruim het
drievoudige is van de omzet in Mei 1940.
Thans wordt de visscherij uitsluitend be
oefend door kustvisschersvaartuigeo, die
dicht onder de kust blijven visschen. Welis
waar zijn de aangevoerde vischsoorten niet
groot van stuk, doch daar de kusttreilers,
loggers en kotters na enkele dagen vis
schen weer aan de markt zijn, is de door
snee kwaliteit der aangevoerde visch uit
stekend te noemen.
TRAGISCH VERDRINKINGSGEVAL.
Gisteravond bemerkten voorbijgangers,
dat in het Oosterhamrikkanaal te Gronin
gen een meisje te water lag. Terstond be
gaf zich de 32-jÉtige woonschuitbewoner
H. de Jongst te water. Hij wist de drenke
linge, de 13-jarige Antje E., te redden. Het
meisje had veel water binnen gekregen en
werd in het academische ziekenhuis opge
nomen. Toen de vader zijn dochter hier
bezocht, vroeg hij haar, of zij wist waar
haar zusje, de 5-jarige Martje was. Deze
was nog niet thuis gekomen. Antje ver
telde, dat zij met haar zusje aan het
vischjes vangen was en dat Martje daar
bij opeens in het water viel. Zij was haar
zusje nagesprongen, maar meer wist zij
zich niet te herinneren.
De vader spoedde zich hierop naar de
politie om hulp. Deze ging dreggen en
haalde na geruimen tijd het lijkje van
Martje onder de woonschuit vandaan.
ling klopte, was het gaatje, dat hij ge
maakt had, nauwelijks een halven centi
meter diep.
De schroevendraaier zat onder de kooi
en Jerry stond met een verveeld gezicht
bij het raampje. Het slijpsel en de stukjes
hout, waardoor hij zich bij zijn werk had
kunnen verraden, had hij zorgvuldig in
zijn hand verzameld en in zijn zak ge
stoken.
Graddle kwam binnen, liet zijn blikken
argwanend door de hut dwalen, bevoelde
de patrijspoort en verdween weder. De uit
drukking van zijn gezicht wees op storm.
Precies, wat Jerry hebben wilde.
Daar Kelly intusschen den motor had
afgezet, besloot hij. den arbeid voorloopig
te staken. Hij bracht er miss Tiggel van
op de hoogte, ging in zijn kooi liggen en
sliep een paar uurtjes.
Tegen twee uur in den namiddag ont
waakte hij van het lawaai van de ma
chine. De „Zeespin" verliet de werf van
mister Poole en voer op haar dooie ge
mak de rivier af. Jerry zag door de ge
sloten patrijspoort, hoe de oever op eeni-
gen afstand langzaam voorbij gleed. Het
tempo, dat de heeren Graddle en Kelly
volgden, was zoo gering, dat het de vraag
scheen, of de boot nog op dezen zelfden
dag de Upper Bay bereiken zou. Dat
scheen ook niet het onderwerp van him
eerzucht te zijn.
Bij het aanbreken van de duisternis leg
den zij aan bij het bastion van een ver
laten vestingwerk en maakten de boot
vast. Graddle verscheen opnieuw in de
hut van Jerry.
Hij mat met de oogen de breedte van
het raampje en de breedte van Jerry's
schouders.
„Nou", zéi hij. „Een schroevendraaier of
nietdaar kun je toch niet doorheen.
Je zou hoogstens het raampje kunnen
NA DE BRITSCHE NEDERLAAG
OP KRETA.
De Australische en Nieuw-Zeelandsche
verliezen.
Voor zoover tot dusverre bekend is,
hebben de Australische en Nieuw Zeeland-
sche regimenten, die op Kreta hebben ge
vochten, 64 procent van hun manschappen
verloren.
BRITSCHE TORPEDOJAGER
VERNIETIGD.
Uit Berlg'n meldt het D.N.B. De Brit-
sche torpedojager „Encounter" is, vol
gens inlichtingen van gevangen genomen
leden der bemanning, tijdens de lucht- en
zeegevechten bg Kreta door Duitsche ge
vechtsvliegers tot zinken gebracht. De
Britsche admiraliteit, die tot dusverre
slechts de vernietiging van drie kruisers
en vier torpedojagers in de gevechten bij
Kreta heeft toegegeven, heeft het verlies
van de „Encounter" alsmede de vernieti
ging van een aantal andere kruisers en
torpedojagers nog niet bekend gemaakt.
DE FRANCTIREURS.
Onder het opschrift „De franctireurs op
Kreta" schrijft de „Berliner Börsenzei-
tung" in een bericht uit Madrid
De volgende getuigenis voor den franc-
tireursoorlog op Kreta ontleenen wij aan
een bericht van de „Daily Mail" van 23
Mei uit Cairo Kretensische ongeregelde
strijders, die vaak door hun om haar
schoonheid beroemde vrouwen uit de ber
gen vergezeld waren, namen deel aan den
jacht op de indringers. Messen met twaalf
duim lange klingen en pistolen waren hun
wapens. De Duitschers moesten dus bjj
het landen, zelfs in afgelegen streken, die
door de Engelsche troepen niet gecontro
leerd werden een tegenstander verwach
ten in iederen boer, man of vrouw.
Dit bericht van de „Daily Mail" wordt
belicht door een oordeel uit zeer bevoeg
den mond. Niemand anders n.l. dan de
vroegere Grieksche minister van justi
tie, Dimitrakakis, die volgens beproefd
model van Kreta naar Cairo is gevlucht,
zegt over den strijd op het eiland: „Het
moreel der bevolking was uitstekend.
Burgers van alle lagen der bevolking en
van alle leeftijden, van 15 tot 70 jaar, vie
len de Duitschers aan met alle hun ter be
schikking staande middelen".
Deze bekentenis van den franctireurs-
oorlog op Kreta belet den Griekschen mi
nister echter niet klachten uit te spre
ken over de vernielingen, die het Duit
sche luchtwapen heeft aangericht in de
steden op het eiland. Klaarblijkelijk komt
Dimitrakakis niet op de voor de hand lig
gende gedachte, dat deze verwoestingen
niets anders waren dan het logische gevolg
van dat „uitstekend moreel der bevol
king", die zich „met alle haar ter beschik
king staande middelen" gewg'd heeft aan
het afslachten van Duitsche gewonden en
aan den franctireursoorlog tegen Duit
sche troepenformaties.
STAKING BIJ VLIEGTUIGFABRIEK
IN AMERIKA.
Uit New York meldt het D.N.B. Volgens
Associated Press heeft het C.I.O. de 9000
arbeiders der North American vliegtuig
fabriek, te Inglewood in Californië, opge
roepen tot staking in verband met hun
looneischen. De stakingsposten zijn reeds
betrokken. Vgftig politieagenten zijn aan
gekomen om de orde te handhaven. De di
rectie hoopt het bedrijf aan den gang te
kunnen houden met hulp van werkwilligen.
De correspondent van de New York He
rald Tribune verneemt uit industrieele en
congreskringen te Washington, dat thans
voor het eerst sinds den herfst de vliegtuig
productie in de Ver. Staten is gedaald. De
hoofdoorzaken hiervan zijn de stakingen in
de industrie zelf en in de hulpindustrieën en
voorts de schaarschte aan aluminium en
andere voor den oorlog belangrijke grond
stoffen.
Volgens de Associated Press hebben
ambtenaren van het bureau voor de bewa
pening verklaard, dat met de staking in
de vliegtuigfabriek Inglewood het aantal
stakers in de bewapeningsindustrie zgn
hoogtepunt sinds het begin .van het jaar
bereikt heeft. Het aantal stakers in deze
industrie bedraagt daarmede 52.800. Sinds
het begin van het jaar zijn door stakingen
2.25 millioen werkdagen aan orders voor
het ministerie van oorlog verloren gegaan.
openmaken en schreeuwen. Maar dat zou
ik je niet aanraden. Ik heb een lichten
slaap en ik zou je h'm gauw weer
tot rust brengen."
„Loop naar den duivel!" zei Jerry.
Graddle verwijderde zich met een boos-
aardigen grijns. Uit het geluid, dat Jerry
dadelijk daarop hoorde, maakte hg op, dat
hij ten overvloede het trapluik boven gren
delde.
Een uur later was het schip in diepe
rust.
Jerry zette zich weer aan den arbeid.
Hij boorde en peuterde weer met den
schroevendraaier en merkte, dat hg lang
zamerhand dieper kwam. Kort na midder
nacht hoorde hg plotseling een schurend
geluid en de schroevendraaier schoof door
den wand.
„Hallo!" riep hij zachtjes, met den mond
tegen het gat.
Een gesmoord geluid was het antwoord.
„Miss Tiggel! Komt u eens hier bg den
wand. We kunnen elkaar nu buitengewoon
goed verstaan.
Het duurde niet lang, voordat Edna het
begrepen had. Spoedig stond zij aan haar
kant tegen den wand, drukte haar oor
tegen het gat en luisterde naar Jerry,
die haar fluisterend zijn avontuur met
Graddle en Kelly vertelde. Hg -verhaalde
van zijn ontwaken aan den straatweg van
Willistown, van zgn te late alarm in Fly-
more Park en de mislukte nachtelijke be
vrijdingspoging van mister Tiggel.
„En waar is mijn broer nu? Wat is er
met hem gebeurd?" vroeg Edna.
„Hij is beslist ontkomen", zei Jerry.
„Heel beslist. Anders zouden we wel iets
van hem hebben gehoord."
Ze haalde verlicht adem.
„En wat zal er nu gebeuren?" vroeg
ze. „Zal hij betalen?"
„In geen geval!" fluisterde Jerry. „Dat
Roosevelt's aandacht voor het
Verre Oosten.
Uit New York meldt het D.N.B.Pre
sident Roosevelt bewees door zijn bespre
king van Woensdag met den oppersten
federalen reohter, Murphy, zgn toenemende
aandacht voor kwesties van het Verre
Oosten, meldt United Press uit Washing
ton. Kennelijk is het onderwerp van
gesprek geweest de kwestie der Philip-
pg'nen. De bespreking werd bijgewoond
door Van Kleffens, den zoojuist uit Ne-
derlandsch-Indië teruggekeerden minister
van buitenlandsche zaken vat de Neder
landsche emigrantenregeering in Londen.
Dit was de tweede maal binnen een week
tijds, dat Murphy een bijzondere confe
rentie had met Roosevelt De United Press
ziet daarin een bewijs voor de juistheid
der geruchten, dat Roosc elt den hoogen
commissaris voor de Philippijnen, Syre,
wil terugroepen, omdat wrijvingen zijn
voorgevallen tusschen hem en de regeering
te Manilla.
De nieuwe Amerikaansche
steunpunten.
Uit New York meldt het D.N.B.; De
chef van de afdeeling werven van het
Amerikaansche ministerie van marine
heeft volgens de „New York Times" me
degedeeld, dat de voltooiing van de
marine- en luchtbases op de door de Ver-
eenigde Staten overgenomen Britsche be
zittingen waarschijnlijk binnen het jaar
geschied zal zgn.
Tot dusver is voor dezen bouw overigens
pas vijf millioen dollar uitgegeven. Het
grootste bedrag is begroot voor de steun
punten op het eiland Viegues ten Oosten
van Porto Rico, n.l. 42,5 millioen. Aan
New Foundland, dat 17 millioen zal kos
ten, werken 2500 man. De kosten van het
op twee na grootste object, de Bermuda's
worden geraamd op 11 millioen dollar.
De Britsche arbeiderspartij
wenscht „totale overwinning".
De „Daily Telegraph" meldt, dat de
Labour partij, de Britsche arbeiderspartij,
op de zooeven beëindigde jaarvergadering
te Londen met 430.000 tegen 19.000 stem
men een memorandum aangenomen heeft,
dat „een totale overwinning tot noodzake
lijke voorwaarden van een rechtvaardigen
vrede" proclameert. Naar aanleiding van
haar wensch de oorlogsproductie tot een
maximum te helpen brengen, hebben de
vakvereenigingen zich vrijwillig bereid ver
klaard afstand te doen van vele voorwaar
den, waarvoor zij in vredestijd fel hebben
gestreden. Uitdrukkelijk is men overeen
gekomen, dat alle wijzigingen in de ar
beidsvoorwaarden slechts bestemd zgn
voor den duur van den oorlog met het doel
hem te winnen.
Op de jaarvergadering is ook het levens
middelenprobleem te berde gebracht. Een
Labourvertegenwoordigster verklaarde
o.m., dat de levensmiddelenkwestie door
de regeering verkeerd werd aangepakt. De
levensmiddelen worden verdeeld op een
wjjze, die aileen den handelaars en niet
den verbruikers voordeelen brengt. Het re
sultaat is dan ook, dat de geheele kwestie
der levensmiddelendistributie geworden is
tot een kwestie van levensmiddelensmok-
kelarij.
DE ENGELSCHE LUCHTDIENST OP
BRITSCH INDIË.
Uit Genève meldt het A.NJ?.De Engel
sche regeering heeft zich gedwongen gezien,
voor het luchtpostverkeer naar Britsch-
Indië een anderen weg te kiezen. De mi
nister van post en telegraaf heeft medege
deeld, dat de luchtpost voor Birma, Ceylon,
Nederlandsch-Indië, Britsch-Indië, Malaya
en Thailand voortaan over de Vereenigde
Staten wordt verzonden. Dezelfde weg
wordt gevolgd voor de luchtpost naar
Australië, Nieuw-Zeeland, de Philippgnen
en Hongkong. Dit beteekent, dat de lucht-
route naar Britsch-Indië door de gebeurte
nissen in de Middellandsche Zee is afgesne
den en dat Engeland geen kans ziet, binnen
afzienbaren tijd den rechtstreekschen
dienst op Britsch-Indië te herstellen.
zou ook volkomen onnoodig zijn. Want
morgen om dezen tijd zult u vrg zijn.
Daar kunt u vast op rekenen."
„Vrij? Hoe wilt u dat dan aanleggen?"
Haar stem klonk zeer ongeloovig.
„U zult vrij zijn!" zei Jerry.
HOOFDSTUK XIV.
Mister William Tracy Skinner bewoonde
een groote, hoogst luxueus ingerichte eta
gewoning in de Drie-en-veertigste Straat.
Hij was ongehuwd en de woning was
eigenlijk te groot voor een alleenstaand
man. Bovendien was ze eenige graden te
protserig ingericht. Ze leed aan een over
maat van t-.pijten, kostbare schildergen
en oud porcelein.
Mister Skinner hield er van, tegen zgn
bezoekers te beweren, dat hij kunstver
zamelaar was.
De meeste menschen, die hem bezochten,
zagen het geval echter veel eenvoudiger.
Zg beweerden, dat hg alleen maar een
slechten smaak had.
Mister Skinner was een half jaar te
voren uit Honoloeloe naar New-York ge
komen. Blijkbaar met een zak vol geld en
blijkbaar eveneens met de bedoeling, voor
dit geld een beleggingsmogelgkheid te
vinden.
Hjj had met de meest uiteenloopende
branches contact gezocht. Er waren vele
firma's, die hem en zijn geld met open
armen zouden hebben aangenomen. Maar
in al die gevallen had mister Skinner
na een nader onderzoek vriendelijk be
dankt. Andere firma's echter, die hij
gaarne zgn geld zou hebben toevertrouwd,
hadden van haar kant vriendelijk bedankt.
Zoo stond hij eigenlijk nog steeds aan
het begin.
.(Wordt vervolgd.)
