Kroniek van den dag
Darlan verschaft opheldering.
Wordt de Amerikaansche neutraliteitswet
herroepen
AMSTERDAMSCHE BANK N.V.
BIJKANTOOR MIDDELBURG.
De legerberichten van gisteren.
Tweede blad
PROVINCIALE ZEEÜWSCHE COURANT
Zaterdag 24 Mei 1941
De Fransche- minister-president Admiraal
Darlan heeft gisteren in eën radiorede me
degedeeld, wat het resultaat is geweest
van zyn besprekingen met Hitier. De ver
wachtingen waren wel zeer gespannen, na
wat er in de afgeloopen dagen is gebeurd
Frankrijk heeft in het centrum der pro
pagandistische belangstelling gestaan en
vooral uit de reacties in Engeland en de
Vereenigde Staten mocht men opmaken,
dat de Franschepolitiek zich op een weg
had begeven, die niet in overeenstemming
kon worden geacht met de bepalingen van
het wapenstilstandsverdrag.
Immens met het sluiten van den wapen
stilstand 'was er wel een einde gekomen
aan de oorlogshandelingen maar niet aan
den oorlogstoestand, welke op 3 September
1939 tusschen Frankrijk en Duitschland in
trad.
Van Engelsche en Amerikaansche zijde
is men onmiddellijk tot tegenmaatregelen
overgegaan. Eden's verklaring in het La
gerhuis, de in beslagneming van de Shé-
hérazade en de Amerikaansche maatregelen
tegén in Amerikaansche havens, verblij
vende schepen, dit alles vestigde den in
druk, dat Frankrijk zijn kpers zoover had
gewijzigd, dat gesproken kon worden van
een begunstiging der Duitsch-Italiaansche
oorlogsdoelstellingen.
De aanleiding daartoe is mede geweest
de vestiging van Duitsch grondpersoneel op
Syrische vliegvelden.
Op grond van al deze gegevens mocht
rekening worden gehouden met een ver
scherping dpr Fransch-Amerikaansche be
trekkingen. De Amerikaansche ambassa
deur Leahy heeft te Vichy, zoo viel uit
het voorgevallene op te maken, niet vol
doende invloed kunnen uitoefenen om de
regeering Pétain van daden te weerhouden,
welke in strijd waren met de bepalingen
van de wapenstilstandsovereenkomst. En
zij waren de basis, waarop de betrekkin
gen tusschen Vichy en Washington werden
geregeld.
Thans heeft Darlan opheldering ver
schaft en uit het resumé, dat van zyn
radiotoespraak een regeeringsverklaring
werd verbreid valt op te maken, dat
er van alle Britsch-Amerikaansche ver
dachtmakingen bitter weinig overblijft.
Frankrijk, aldus de minister-president heeft
geen enkele verplichting op zich genomen
ter begunstiging van de Duitsche oorlog
voering. Hitier heeft te dien aanzien ook
geen eischen gesteld. Het onderhoud te
Berchtesgaden was slechts de logische
voortzetting van het te Montoire tusschen
Duitschland en Frankrijk gelegde contact
en bij deze gelegenheid werd nogmaals be
vestigd, dat de toekomst van Frankrijk
een zaak is, waarover alleen de FranSchen
hebben te beslissen.
Darlan heeft een beroep op de Fran-
schen gedaan, vertrouwen te hebben in den
maarschalk, hem te volgen en geen geloof
te hechten aan valsche geruchten.
IntuSschen blijft de kwestie-Syrië eert
punt van beteékenis in deze aangelegen
heid en de vraag blyft, in hoeverre Frank
rijk eigener beweging wellicht de Duitsch-
Italiaansche doelstellingen als juist heeft
erkend.
Van wat zich achter de schermen heeft
afgespeeld, ervaart men uit den aard der
zaak zeer weinig en zoo zal het aan de
latere geschiedschrijvers voorbehouden blij
ven op de ingewikkelde politieke constella
tie van het overwonnen Frankrijk een
juisten kijk te geven. Want dit is toch
wel zeker, Frankrijk, dat in de jaren
aan het ontbreken, van den oorlog vooraf
gaande een politiek heeft gevoerd, welke
er op gericht was de vergrooting van den
Duitschen invloed af te dammen, is niet
met één slag van inzicht veranderd. Het
Kameleon-ge waad siert in politicis den
drager niet en wanneer het Fransche volk
in dit opzicht gecapituleerd had, zou men
deze metamorfose bezwaarlijk oprecht kun
nen heeten. Dat weten ook de leiders van
het nieuwe Frankrijk Pétain en Darlan.
Dat moet ook Laval wetèn, nu hij heeft
moeten constatceren, dat zijn actie tot
nationale herleving niet dat resultaat heeft
gehad, dat men daaruit mocht consludee-
ren tot een nationale wedergeboorte.
Darlan heeft gesproken en de ophelde
ring, welke hij heeft verschaft gold ook
de stemming van het Fransche volk.
De ware situatie in Frankrijk wordt,
evenals het algemeene wereldbeeld ver
doezeld door de nevelgordijnen welke de
propaganda heeft gelegd. Propaganda, zy
is de kunst die vaak tot een weten
schap is uitgegroeid om woorden, da
den en gedachten van den tegenstander te
interpreteeren. Dat geldt ook voor Frank
rijk, dat in den status van overwonnene
het gezicht heeft gewend naar het conti
nent en daardoor als spelfactor vrijwel is
uitgeschakeld.
En toch, hoe wordt er op dit oogenblik
om Frankrijk gespeeld, om zijn koloniën
en zijn vloot, hoe wordt er ook nu nog
gedongen naar de gunst van Parijs en
Vichy, hoe is Frankrijk geworden tot
speelbal der propaganda.
Maar boven dit alles uit heeft thans ge
klonken het woord van Darlan. Een woord,
dat weerklank zal vinden in alle Fran
sche harten Frankrijk. Een woord, dat
goed' en diep doorgedrongen sterker en
verheffender zal zijn dan alle propagan
distische venijn.
Tenzij en wederom komen de vragen.
Darlan heeft voor het Fransche volk her
haald wat Pétain zoo duidelijk heeft ge
zegd. De toekomst zal uitwijzen of Darlan
zijn woorden waar kan maken. Voorwaar
de daarvoor is, dat zijn woorden een
klankbodem vinden in het Fransche volk
zelve. Want dan alleen kap Frankrijk
leven.
KINDERLIJKJE GEVONDEN.
Naar aanleiding van het vinden van een
lijkje van een pasgeboren kind in de Sche-
veningsche Boschjes te Den Haag op 9 Mei
11., is - verdacht van kindermoord c.q.
kinderdoodslag een 32-jarige dienstbode
aangehouden wonende te Roermond. Ze is
in verzekerde bewaring gesteld.
Ter oplossing van het Engelsche
scheepsvraagstuk.
De voornaamste New Yorksche och
tendbladen behelzen berichten van hun
correspondenten in Washington, waar
uit blijkt dat President Roosevelt op
het oogenblik de wijziging der neutra-
Jlteitswetten overweegt. De aller-'
jongste uitlatingen van Stimson en
Knox zouden proefballons in die rich
ting geweest zijn.
De Washingtonsche correspondent van
de New-York Times meldt volgens het
D.N.B., dat President Roosevelt en zijn
medewerkers voornemens zijn de neutrali
teitswet grondig te veranderen of zelfs
door het Federale Congres te laten her
roepen, teneinde zoodoende het Engelsche
scheepsvraagstuk op te lossen. Roosevelt
zal waarschijnlijk in zijn praatje bij den
haard op a.s. Dinsdag de bedoelingen van
de Amerikaansche. regeering uiteenzetten.
Hij heeft bijna alle ontvangsten afgezegd
om aan de rede te kunnen werken en zijn
werkzaamheden slechts onderbroken om
een conferentié te houden met het be
perkte kabinet, waaraan Huil, Morgenthau,
Stimson, Knox, Hopkins, de chef van den
generalen staf Marschall en de bevelhebber
van de vloot, admiraal Stark hebben deel
genomen.
De jongste verklaringen van Stimson en
Knox beschouwt de correspondent als de
ondubbelzinnigste uitlatingen, sedert hun
opnemi^j in het kabinet.
REACTIE OP STIMSON EN KNOX.
De eisch van Stimson en Knox tot op
heffing van de neutraliteitswet heeft in
den Senaat geleid tot zeer hef tige protesten
van de oppositie. De republikeinsche se
nator Nye zegde feilen strijd toe, indien de
opheffing voorgesteld mocht worden.
De Federale Senaat heeft het wetsont
werp aangenomen, dat het federale pro-
düctiebureau het recht geeft om opdrach
ten voor Engeland, het Amerikaansche
leger en de Amerikaansche vloot priori
teitsrechten te verleenen boven particu
liere opdrachten. Het wetsontwerp wordt
thans ter onderteekening naar het Witte
Huis gezonden.
Het van vele kanten verwachte deelne
men van de Vereenigde Staten aan den
oorlog is nationale zelfmoord, zoo heeft de
president van de universiteit te Chicago
verklaard aldus bericht het A.N.P. uit
New York. Het Amerikaansche volk, aldus
de president, Robert Hutchins, heeft alle
reden te vreezen, dat zijn regeering zal
gaan deelnemen aan den oorlog tot red
ding van- de democratieën, zonder het volk
ook maar naar zijn meening te vragen.
Om hun democratischen regeeringsvorm
te behouden, hebben de V.S. in den loop
van dezen oorlog reeds zooveel van hun
democratische instellingen moeten opgeven,
dat de leus oorlog ter redding van de
democratieën een parodie lijkt.
Ingaande op' Roosevelts vier vrijheden
verklaarde Hutchins, dat deze vrijheden in
geval van een deelneming aan den oorlog
door de Ver. Staten ten zeerste gewijzigd
werden,' aangezien dan van de Amerikanen
geëischt wordt alle naties met uitzon
dering van Engeland en China te haten.
HET BEDINGEN VAN
PACHTPRIJZEN.
De Staatscourant van Vrijdag
avond bevat het volgende besluit van
de secretarissen-generaal van de de
partementen van landbouw en vis--
scherjj en van justitie, houdende na-
dlere regelen betreffende de wijze van
verpachting en de lasten van den
pachter.
Artikel 1.
1. In een pachtovereenkomst kan als
pachtprijs slechts bedongen worden een
uitsluitend naar tijdruimte bepaald en niét
van den prijs van producten of van andere
-faetoren afhankelijk- gesteld bedrag- in -Ne-
derlandsch geldmet .toestemming -van
het pachtbureau kan evenwel in bijzondere
gevallen de pachtprijs op andere wijze
worden bepaald. Ieder beding, in strijd met
het vorenstaande, is nietig.
2. Is vóór de inwerkingtreding van dit
besluit een pachtprijs op andere wijze be
dongen, dan volgens het eerste lid geoor
loofd is, zoo is de verpachter verplicht en
de pachter bevoegd de pachtovereenkomst
binnen twee maanden na de inwerkingtre
ding van dit besluit bij het pachtbureau
in te zenden.
3. Het pachtbureau stelt den pachtprijs
opnieuw vast met inachtneming van den in
het eerste.lid gestelden regel; het bere
kent als pachtprijs den prijs, welke in 1939
voor gronden, welke in aard en ligging met
het gepachte overeenstemmen, als nor
maal kon worden beschouwd.
De aldus vastgestelde pachtprijs treedt
te rekenen van den dag van de inwerking
treding van dit besluit in de plaats van den
overeengekomen pachtprijs. Het pachtbu
reau kan in bijzondere gevallen op het in
dit lid bepaalde uitzonderingen toelaten.
4. Indien de verpachter niet binnen den
gestelden termijn aan de in het tweede lid
genoemde verplichting heeft voldaan, ter
wijl de pachter van zijn bevoegdheid tot
inzending geen gebruik heeft gemaakt,
zoo is de pachter, te rekenen van den dag
der inwerkingtreding van dit besluit af,
niet gehouden den pachtprijs te betalen,
terwijl hjj ook overigens tot geen enkele
vergoeding gehouden is.
Dit gevolg treedt niet in, als het niet-
nakomen der verplichting te wijten is aan
een omstandigheid!, welke den verpachter
niet kan worden toegerekend ên deze, na
dat de omstandigheid heeft opgehouden te
bestaan, onverwijld alsnog/aan zijn ver
plichting voldoet.
5. Indien ingevolge het vierde lid geen
pachtprijs is verschuldigd!, kan de ver
pachter het pachtbureau verzoeken een la
gen pachtprijs vgst te stellen. Te rekenen
van den dag van vaststelling is deze door
den pachter verschuldigd. De vaststelling
geschiedt niet, dan nadat de pachter is ge
hoord, althans behoorlijk is opgeroepen.
Artikel 2.
1. Nietig is ieder beding in een pacht
overeenkomst, ingevolge hetwelk de las
ten, die den verpachter door publiekrech
telijke lichamen zijn opgelegd, geheel of
ten deele ten ^ste van den pachter komen.
2. Een beding, als in het eerste lid be
doeld. gemaakt vóór de inwerkingtreding
van dit besluit, blijft van kracht ten be-
loope van ten hoogste de lasten, die ge
durende het jaar 1940 wegens het ver
pachte ten laste van den pachter zijn ge
komen.
Dit besluit is in werking getreden.
INVAL IN EEN ZGN. BRIDGE-HOME.
Op vermoeden dat in een perceel in de
Beëthovenstraat te Amsterdam een speel
huis gevestigd zou zijn, heeft de politie
Woensdag j.l. daar een inval gedaan.
Er bleek een z.g. bridge-home te zyn,
waar een 40-tal bezoekex-s bijeen was.
Tegen den bewoner van het huis, een 58-
jarigen koopman, werd proces verbaal op
gemaakt wegens overtreding van de drank
wet en het gelegenheid geven tot spelen om
geld.
Vitamine voor schoolgaande
kinderen.
In den laatsten tijd wordt steeds meer
aandacht geschonken aan de aanvullende
voeding van schoolgaande kinderen in
verband met het dreigend tekort aan be
paalde vitaminen, waardoor vooral de ont
wikkeling van het menschelyk lichaam
ongunstig kan worden, beïnvloed. Het is
bekend, dat verscheidene gemeentebestu
ren hieraan aandacht schenken en maat
regelen beramen ter -bestrijding van dit
gevaar. Zoo hebben B. en W. van Nieuwer
Amstel reeds desbetreffende voorstellen
aan den gemeenteraad gedaan, waaraan
het volgende is ontleend
Als. gevolg ..van de distributie van vet
ten, boter en melk kan thans niet meer
naar .behoefte over diè producten worden
beschikt, doch is men aangewezen op de
uit den aard der zaak beperkte hoeveel
heden, die krachtens dè distributiebepa
lingen ter beschikking worden gesteld.
Het gevaar is niet denkbeeldig, dat hier
door het opgroeiend geslacht de nadeelige
gevolgen zal gaan ondervinden van een te
kort aan vitaminen A en D, welke in die
vetten voorkomen én die noodzakelijk zijn
voor een gunstige ontwikkeling van het
menschelijk lichaam. Overwogen is of op
andere wijze hieraan tegemoet kan wor
den gekomen. Reeds is te dier zake over
leg gepleegd met den gemeente-arts en op
grond daarvan is men tot de conclusie ge
komen, dat het zeer groote aanbeveling
verdient bedoelde vitaminen in tabletvorm
toe te dienen aan de schoolgaande jeugd.
Vitamine A dient ter vervanging van het
tekort aan vetten en vitamine D voor de
vorming van het beenderenstelsel, zoodat
toediening daarvan het verergeren van de
zgn. Engelsche ziekte voorkomt.
Indien nu aan de schoolkinderen
daaronder begrepen de leerlingen der
kleuterscholen in het voorjaar en in het
najaar (bijv. in October en November) ge
durende ongeveer een maand achtereen
per schooldag een tablet, bevattende vita
minen A en D, wordt verstrekt, zal dit hun
weerstandsvermogen zeer zeker ten goede
komen. Aan deze toediening zijn geen
moeilijkheden of bezwaren verbonden
iedere onderwijzer (es) krijgt, een bepaalde
hoeveelheid ter beschikking om dagelijks
aan ieder dier leerlingen één tablet uit te
reiken.
De kosten voor een gemeente a.ls Nieu
wer Amstel met ongeveer 18.000 inwoners,
worden geschat op 1000 per keer, dus
2000 voor het jaar 1941. Een dergelijke
uitgaaf is in dezen tijd in het belang der
volksgezondheid zeer wel te verantwoor
den.
Verzekert Uw eigendommen en inboedels tegen
oorlogsschade.
Wq belasten ons met de afsluiting van verzeke
ringen op elk gebied.
Inlichtingen worden te onzen kantore verstrekt.
HET DUITSCHE.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend
Duikbooten hebben uit een voor En
geland bestemd convooi negen vijan
delijke koopvaardijschepen met een ge-
zameniyken Inhoud van 70.900 brt. tot
zinken gebracht, waaronder drie tank
schepen van resp. 8000, 10.000 en
13.000 brt.,. alsmede een zwaar geladen
munitieschip van 7000 brt.
Door duikbooten werd bij afzonder
lijke operaties nog 18.000 brt. tot zin
ken gebracht.
In het zeegebied ten westen van
Afrika hebben duikbooten 21.400 brt.
tot zinken gebracht. Hierdoor heeft
het duikbootwapen in de laatste dagen
in totaal 110.300 brt. vijandelijke han-
delsscheepsruimte vernietigd.
De onder bevel van den luitenant ter
zee eerste klasse Guenther Frien
staande duikboot is van zijn laatsten
tocht naar den vijand niet terugge
keerd. Aangenomen moet worden, dat
deze boot verloren is gegaan.
Luitenant ter zee eerste klasse,
Guenther Prien, de held van Scapa
Flow, die door den Führer door zijn
schitterende verdiensten met het eiken
lof behoorende tot het ridderkruis van
het ijzeren kruis was onderscheiden, en
zijn dappere bemanning zullen in de
harten van alTe Diiitschers voortleven.
Het luchtwapen heeft Donderdag aan
de in het oostelijk deel van de Middelland-
sche Zee opereerende Britsche zeestrijd
krachten zeer zware verliezen toegebracht.
Bij herhaalde dappere aanvallen hebben
gevechtsvliegtuigen en duikbommenwer
pers vijandelijke kruisers en torpedojagers
tot zinken gebracht. Bovendien werden
bómtreffers op een slagschip en. op klei
nere eenheden van een uiteengeslagen Brit
sche vlootformatie geplaatst.
Boven het Britsche moederland en het
zeegebied rondom Engeland heeft het
luchtwapen ondanks de slechte weersom
standigheden overdag gewapende verken
ningsvluchten gemaakt en een vijandelijk
koopvaardijschip van 5000 brt. vernietigd.
In Noord-Afrika werden bij Tobroek
plaatselijke, door' pantserwagens onder
steunde Britsche uitvalspogingen reeds in.
de kiem gesmoord. Duitsche gevechtsvlieg
tuigen bombardeerden met goede uitwer
king de ravitailleeringsinstallaties van den
vijand bij Tobroek.
De vijand heeft geen vluchten boven het
Duitsche rijksgebied gemaakt. By aanval
len tegen het bovengenoemde' vijandelijke
convooi hebben zich de duikbooten onder_
bevel van luitenant ter zee eerste klasse/
oudste categorie Wohlfarth en luitenant
ter zee, eerste klasse oudste categorie
Gysae, bijzonder onderscheiden.
HET ITALIAANSCHE.
In zijn legerbericht no. 352 maakte het
.Italiaansche opperbevel gisteren het vol
gende bekend
c In den nacht van 21 op 22 Mei hebben
Italiaansche vliegtuigen een vliegveld op
het eiland Malta gebombardeerd.
In Noord-AfrikaBedrijvigheid van
verkenners. De vijand ondernam een lucht
aanval op Benghasi.
In het oostelijk bekken van de Middel-
landsehe Zee hebben Italiaansche torpedo-
motorbooten in den nacht van 20 op 21 Mei
twee kruisera getorpedeerd. De booten keer
den behouden op haar steunpunten terug. Op
21 Mei viel een formatie Italiaansche ge
vechtsvliegtuigen onder bevel van den eer
sten luitenant Mario Morassuti een vijan
delijke vlootformatie aan en bracht een
kruiser van 5000 ton tot zinken. In den
nacht van 21 op 22 Mei viel een Italiaan
sche torpedoboot onder bevel van fregat-
tenkapitein Francesco Mimbelli, dat zes
Engelsche kruisers en torpedojagers ont
moet had, ondanks het vuur van den te
genstander den vijand aan en torpedeerde
een kruiser. Het gelukte de torpedoboot
van den vijand los te komen.
In Oost-Afrika zette de vijand in Galla
en Sidamo zijn druk op de Italiaansche
strijdkrachten voort, die dapper verzet bie
den.
De voorjaarsgroenten.
Het voorlichtingsbureau van den voe
dingsraad deelt mede:
In Mei komen de volgende voorjaarrs-
groenten:
Sla, spinazie, komkommer, worteltjes,
rabarber, postelein, raapstellen, sedery,
kervel, radijs en tuinkers.
In Juni:
Komkommer, tomaat, sla, worteltjes,
bloemkool, andijvie, doperwten, postelein,
tuinboonen, spinazie, peulen, rabarber,
spitskool, seldery, peterselie, kervel, radijs
en tuinkers.
In deze maand zyn voorts de aardbeien,
kruisbessen en kersen rijp.
By het bezien van bovenstaande groen
ten- en vruchtenlijst blijkt, dat de komen
de maanden volop keuze bieden uit ver
schillende groenten en vruchten, de weers
omstandigheden (koude, weinig regen) zyn
wel oorzaak, dat de groei wordt geremd en
de groenten even later op de markt ver
schijnen dan is aangegeven.
Voor zoover de geldelijke omstandighe
den het toelaten is het uit voedingsoogpunt
gewenscht volop van de groenten gebruik
te maken. Men moet zooveel mogelijk in-
deze tyden die voedingsmiddelen kiezen,
welke een voldoende hoeveelheid „be-
schemiende stoffen" leveren.
Van belang zijn o.a. de zouten, die ieder
hun bijzondere rol in het lichaam te ver
vullen hebben, en in ruime hoeveelheden in
groenten worden aangetroffen. Ook de vi
taminen komen er in ruime mate in voor,
evenals in de vruchten.
Met behulp van deze lijst kan men na
gaan, welke groenten een bepaalde maand
in voldoende mate oplevei-t, waai'door de
keuze vergemakkelijkt kan worden. We
gens haar beschei-mende stoffen is het da
gelijks nuttigen van groente noodzakelijk.
ZOMERKLEEDING ZONDER
PUNTEN.
De directeur van het rijksbureau voor
de distributie van textielproducten door
den handel deeltmede, dat met ingang
van heden wordt bepaald, dat gekocht en
afgeleverd mag worden zonder inname van
textielpunten op bon „k" van de textiel-
kaart voor vrouwen en meisjes van 15
jaar en ouder (bruine kaart) een zomer-
japon van bedrukte kunstzijde of stof
daarvoor, en op bon „a" van alle textiel-
kaarten een badcostuum of zwembroek.
Den detailhandel zal nader per circulaire
worden bekend gemaakt. Wat er met de
in ontvangst genomen „k" en „a"-bonnen
zal geschieden en welke herbevoorradings-
waarde hieraan zal worden toegekend.
Deze „k" en „a" bonnen kunnen niet bij
de distributiekantoren worden ingeleverd.
Nogmaals een extra
broodrantsoen.
De secretaris-generaal van het depar
tement van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat ter aanvulling van het aard
appelrantsoen voor het tijdvak van Maan
dag 26 Mei tot en met Zondag 22 Juni
a.s. nogmaals een extra broodrantsoen van
2000 gram beschikbaar wordt gesteld.
In verband hiermede is bepaald, dat
gedurende het tydvak van Maandag 26
Mei tot en met Zondag 22 Juni elk der
met 24 genummerde bonnen van de brood
kaart x-echt geeft op het koopen van 100
gram brood of één rantsoen gebak.
De aandacht wordt er op gevestigd dat
bon 24 dus niet zooals met bon 21 het
geval is recht geeft op 200 gram brood of
2 rantsoenen gebak.
Dat da Brabantsche muts nog In eara is, b«wö«s het gezelschap, da» dezer dagen ta Eerdt onder da gemeente
Veqhel het gouden echtpaar A. van Heeswijk-Raaymakers met zijn jubileum kwam gelukwenschen
(Het Zuiden)
