Provinciale Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
DE STRIJD IN IRAK.
Stimson's rede over hulpverleening.
Oplaag 16.600 ex.
De legerberichten van gisteren.
184ste JAARGANG NUMMER 109
DONDERDAG 8 MEI 1941
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS:
19 cel* O' «ok ot I 2.42 pet
franco por po»t 1 2.63 per kwart..!.
Afzonderlijke nummert 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS:
Ven 1-5 regen '1.65. iedere regel meer
33 cent Bij abonnement speciale prijs
Kleine advertenties ven 1-5 regels f 0.55.
Iedere regel meer 11 ct (me*- 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDE8LAKDSCHI DAGBLADPERS"
HET ARBITRAGEVERBOD AFGEWEZEN.
Turklje's houding onveranderd.
De Iraaksche regeering heeft, naar het
D.N.B. uit Beiroet meldt, de nota "van
de Egyptische regeering, waarin, deze
verzocht om matiging en herziening van
het Iraaksche standpunt, beantwoord. In
dit antwoord geeft de Iraaksche regee
ring nog eens de voorgeschiedenis van
het conflict weer en betoogt, dat Irak
alle middelen om tot overeenstemming te
komen, heeft geprobeerd. Practisch heeft
Engeland door zijn aanval op Iraaksche
troepen aan Irak den oorlog verklaard.
Daarom kan er van eencompromis geen
sprake meer zijn. Irak zal den strijd
voortzetten. Tot slot dankt de Iraaksche
regeering voor de bewgzen van sympa
thie, die zij van de Egyptische regeering
heeft ontvangen.
SYMPATHIE IN DE ARABISCHE
LANDEN.
Volgens de ontvangen berichten heeft de
opstand der Iraaksche regeering en van
het leger tegen de Engelsche onderdruk
kers een golf van sympathie in de Ara
bische landen doen ontstaan, zoo meldt
het A.N.P. uit Berlijn. Uil alle naburige
landen stroomen vrijwilligers naar Irak.
In Syrië brengt het nationaal Arabisch
comité geld en medicamenten bijeen voor
de Iraaksche broeders. In Palestina, komt
de geestdrift tot ontlading in opstanden
en gewapende putschen tegen het Engel
sche leger en de politie. Het Engelsche
dreigement dat bommen geworpen zullen
worden op open Iraaksche steden, heeft
in de Islamietische wereld groote veront
waardiging gewekt, zoodat van vele kan
ten de afkondiging van dén heiligen oorlog
tegen Engeland wordt geëischt. Zelfs in
de pers van de onder Engelschen invloed
staande Islamietische landen va.n het Na
bije Oosten wordt groot respect betoond
voor den moed van Irak om zich te kee-
ren tegen de Britsche hegemonie. Men
geeft daarbij t.e verstaan dat Iraks houding
in staat ia een ajgemeenen opstand van
het geheele Arabische volk tegen Enge
land te ontketenen.
Volgens een bericht van „Associated
Press" uit Cairo zouden de Britsche troe
pen het Iraaksche cordon om het vliegveld
Habbanyah doorbroken hebben en de pe-
troleumleiding van Mosoel weer beheer-
schen.
BRITSCHE LUCHTAANVAL
OP BAGDAD.
Radio Bagdad heeft gemeld, dat En
gelsche vliegtuigen een aanval op Bagdad
hebben, gedaan. Op woonwijken werden
eenige bommen geworpen. Een beroemde
moskee werd getroffen door een bom, die
echter niet ontplofte.
Het Turksche blad „Ulus" schrijft, dat
de Turksche politiek als beginsel'en grond
slag de onafhankelijkheid en nationale
verdediging des lands heeft en daarom
nooit veranderd zal worden. Turkije heeft
gedurende de twintig maanden van den
oorlog aan dit beginsel vastgehouden en
steeds een duidelijke houding aangenomen.
Turkije is vastbesloten daaraan ook in de
toekomst vast te houden. Het is de wensch
en hoop van Turkije, dat het in staat
gesteld wordt dit te doen. Alle politieke
besprekingen hadden als grondslag den
vrede en de verdediging van het land.
Tenslotte schrijft het blad, dat de Zondag
j.l. door Hitier afgelegde verklaring be
treffende Turkge groote bevrediging heeft
gewekt.
DE POSITIE VAN TURKIJE.
In een bericht van den Times-cor
respondent te Ankara wordt, naar het
A.N.P. uit Stockholm meldt, verder
gezegd, dat indien Duitschland erin
zou slagen, vasten voet in Irak te
krggen, die omsingeling van Turkge
nog vollediger zou zgn.
De Turken hopen, zoo vervolgt de
correspondent, dat die Duitschers min
der succes zullen hebben bij de Arabi
sche stammen dan bij de regeering te
Bagdad. De anti-Engelsche stemming
onder de Arabieren, welke door de En
gelsche politiek in Palestina isontstaan,
is échter door de Duitschers handig
uitgebuit. De eerste oorzaak van de
huidige gebeurtenissen in Irak, zoo
gelooft men, heeft gelegen iiï de vlucht
van Engelands aartsvijand, den groot
moefti van Jeruzalem, wien het een
jaar geleden gelukte, uit zijn intér-
neering te Damascus te ontsnappen
en naar Bagdad te komen, waar hg
thans de stuwende kracht in de be
weging van Rasjid All is. Ook in
Iran, zoo vervolgt de correspondent,
wordt tegen Engeland geageerd.
Scherpe commentaren in Italië en
Duitschland.
De radioreidlevoering, welke de Ameri
kaans che minister van oorlog, Stimson
heeft gehouden over de hulpverleening
aan Engeland, en waarin hij heeft gepleit
voor een uitbreiding der hulpmaatregelen,
heeft in de Duitsche en Italiaansche pers
scherpe commentaren uitgelokt.
INLEIDING TOT OPENLIJKE
INTERVENTIE.
In een commentaar schrijft Gayda in de
„Giornale d' Italia", dat deze rede be
schouwd kan worden als een inleiding op
de openlijke interventie der Vereenigde
Staten in den Europceschcn oorlog. Stim
son heeft het onverwijlde gebruik van de
Amerikaansche vloot verlangd om de con-
vooien naar Engeland te beschermen, dit
wekt geen verrassing, want sinds lang
brengt de oorlogszuchtige houding van
Roosevelt de Vereenigde Staten geleidelijk
in den oorlog. Het is duidelijk, dat de Ver
eenigde Staten de as-mogendheden en Ja
pan willen aanvallen, teneinde hun over-
heersching te vestigen op den Stillen
Oceaan, den Atlantischen Oceaan en over
de geheele wereld. Dat is een nieuwe toe
passing op grooten schaal van de dollar-
politiek, een uiting van een hevig en
enorm imperialisme. Het spreekt vanzelf,
dat het Amerikaansche imperialisme door
de gelijkheid van ras naast het Engelsche
imperialisme optrekt, waartegen Europa
en Azië reeds in strijd zijn, teneinde uit
eindelijk die arbeidende volkeren te bevrij
den. Die strjjd is reeds door tal van suc
cessen bekroond geworden.
DE BERLIJNSCHE PEES.
De avondbladen van de rijkshoofdstad
brengen in scherpe woorden commentaar
op de radiorede van Stimson.
De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft
Wg kunnen sinds het mislukken der ver
eenigde pogingen van- Churchill en Roo
sevelt, om in Zuidoost Europa het oorlogs
vuur aan te wakkeren constateeren, hoe
men uit Washington als in een schotschrift
op alles lostrekt, wat geen vriend van de
Britsche en Noord-Amerikaansche „Upper
ten" is.
Steeds duidelijker treedt aan het
licht, dat Washington thans de cen
trale van de internationale oorlogs
samenzwering geworden Is.
De „Berliner Nachtausgabe" meent
Stimson heeft zulk een wilde schimprede
tegen Duitschland gehouden en heeft zoo
zonder eenigen maat tot den oorlog tus-
Bchen Duitschland en de Vereenigde Sta
ten opgehitst, dat men daaruit de conclu
sie kan trekken, dat men in Washington
de vooruitzichten van Engeland ter zee
bepaald slecht beoordeelt.
Roosevelts minister van oorlog zoo
schrijft de „Deutsche Allgemeine Zeitung"
„ziet met souvereine stoutheid over het
hoofd, dat Roosevelts eerste verordening
bij het uitbreken van den nieuwen Euro-
peeschen oorlog het verbod aan dé Ameri
kaansche scheepvaart was naar de oorlogs.
zónes te varen. Hoewel Stimsons geheele
rede erop doelde, dat Amerika de zeeën
veilig moet maken voor de aflevering van
de munitie aan Groot Britannië, ziet hij
opzettelijk voorbij, dat de Amerikaansche
schepen welke thans werkelijk het opera
tie-gebied van de Duitsche weermacht
binnenvaren, zich aan schending der neu
traliteit uitsluitend schuldig maken door
dat zij oorlogsmateriaal aan de eene oor
logvoerende partij leveren. Ook in de prac-
tische gevolgen is de rede van Stimson
slechts een derde herhaling van de rede
voeringen van Hull en Knox. Zij legt de
kaarten der oorlogspolitiek van Roosevelt
open en onthult gelijktijdig de geheele
zwakte van Engeland, welks dreigende in
eenstorting de eenige werkelijke zorg in
Washington is. Het Amerika van Roose
velt zou tot eiken prijs tijd willen winnen,
naar de zandlooper voor het Engeland van
Churchill gaat voor met onverbiddelijke
snelheid.
De „Berliner Börsen Zeitung" meent
Stimson is opgetreden als woordvoerder
van die groep Amerikaansche oorlogsop
hitsers, die pogen voor den Engelschen
vriend te redden wat er nog te redden
valt. Hg heeft de aanspraak van zijn kliek
op het recht om voor het verslagen Enge
land werkzaam te zgn, met een vloed van
aanklachten en beschimpingen tegen
Duitschland verklaard, welke ongeveer ge
lijk zijn aan het oude propagandamateri
aal van Angelsaksische ophitsende bladen
aan deze en gene zijde van den oceaan.
Naar de meening van Stimson, aldus het
blad, moet Duitschland de Engelsche aan
vallen, ook in den vorm van de blokkade,
voor lief nemen, doch wanneer Duitsch
land tot een tegenblokkade overgaat, is dit
een „wettelooze actie". In dit verband heeft
Stimson een vergelijking gemaakt met het
jaar 1917. Het is een particulier genoegen
van den heer Stimson om op grond van zijn
slechte kennis der geschiedenis, historische
vergelijkingen te maken. Wij van onzen
kant zgn evenwel in staat erop te wijzen,
dat Duitschland toen in de binnenste linie
streed en op Fransch en Belgisch gebied
een zwaren strijd om zijn bestaan voerde.
Thans is Frankrijk uit de lijst van vijanden
geschrapt Duitschland beheerscht de kust
tot de Golf van Biscaye. Engeland is óver-
van den Atlantischen Oceaan van Narvik
al verslagen, waar het tegen de Duitsche
NIEUWE BONNEN VOOR BOTER
EN MARGARINE.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij deelt het
volgende mede.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 8
Mei tot en met Zondag 25 Mei a.s. zullen
wederom twee bonnen van de boter- en vét-
kaart recht geven op het koopen van boter
of margarine.
In verband met technische moeilijkheden,
o.a. bij de inlevering der bonnen door de
detaillisten, wordt thans een bon aange
wezen en zal in den loop van de volgende
week de tweede bon bekend worden ge
maakt. De met „15" genummerde bon van
de boterkaart geeft recht op het koopen
van 250 gram boter en de met „15" ge
nummerde bon van de vetkaax-t geeft recht
op het koopen van 250 gram margarine of
250 gram boter. De verbruiksperiode van
dezen bon loopt van Donderdag 8 Mei tot
en met Zondag 25 Mei a.s., terwijl er nog
tot en met Woensdag 28 Mei op mag mor
den gekocht.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
op bon „15" van de vetkaart geen boter
met reductie beschikbaar wordt gesteld,
hetgeen wel het geval zal zgn met den
bon, die in den loop van de volgende week
wordt aangewezen.
SCHERPER BESTRIJDING VAN
DEN SMOKKELHANDEL.
SCHERPER BESTRIJDING VAN DEN
SMOKKELHANDEL.
Naar het rijksbureau voor de voed
selvoorziening mededeelt, wordt tot scher
per bestrijding van den smokkelhandel in
het Zuiden des lands, een regeling overi
wogen, krachtens welke het vervoer in
een grensstrook van eenige kilometers,
dus aanmerkelijk breeder dan de thans
geldende, aan beperkingen zou worden
onderworpen.
Komt deze regeling tot stand,
dan zal in de provincie Zeeland
deze grensstrook wellicht geheel
Zeeuwsch-Vlaanderen omvatten.
Vreemdelingenverkeer
NederlandDuitschland.
De heeren W. J. J. Noordijk, waarne
mend hoofd van de afdeeling cultureele
ontspanning van het departement van
volksvoorlichting en kunsten en H. W. R.
de Waal, directeur van de Algemeene Ne-
de-rlandsche Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer, zijn op uitnoodiging van
de Reichsbahnzentral für den Deutschen
Reiseverkehr naar Berlijn geweest, ten
einde de toekomstmogelijkheden van het
vreemdelingenverkeer te bespreken.
Het belang, dat beide landen bij een
wederzijdsch vreemdelingenverkeer heb
ben, is zeer groot. Duitschland leverde
jaarlijks een groot aantal bezoekers aan
Nederland, terwijl de Nederlanders een
der grootste posten op de Duitsche vreem-
delingenstatistiek uitmaakten.
Wegens het belang van deze zaak wor
den reeds, gedurende den oorlog, voorbe
reidingen voor het vreemdelingenverkeer
tusschen Nederland en Duitschland ge
troffen.
Ambtsperiode van den G. G. van
Ned. Indië verlengd.
S.P.T. meldt uit Batavia:
Hoewel zijn ambtsperiode dit jaar ver
loopt, zal de Gouverneur-Generaal van Ne-
derlandsch Oost-Indië, jhr. Tjarda van
Starkenborch Stachouwer. zooals wg reeds
hebben gemeld, zijn functie blijven waarne
men. Dit is de tweede maal in de geschie
denis van Nederlandsch-Indië dat een vijf
jarige ambtsperiode van een Gouverneur-
Generaal wordt verlengd. De eerste maal
was dit het geval gedurende den vorigen
wereldoorlog, toen de toenmalige Gouver
neur-Generaal, A. W. F. Idenburg, zes en
een half jaar op zijn post bleef.
HET NEDERLANDSCH POSTMUSEUM.
De stichting „Het Nederlandsch Postmu-
seum" te 's-Gravenhage heeft een boekje
uitgegeven over het doel, de werkwijze en
de inrichting van dit museum.
Het boekje, dat naast een beknopten
tekst een 9-tal interieurfoto's en 29 afbeel
dingen uit de collectie bevat, beoogt meer
belangstelling te vragen voor de collecties
van het Postmuseum.
wapenen kwam te staan. Het eiland bloedt
uit vele wonden. Op grond van dezen stand
van zaken zien wg de komende oorlogsop
hitsingen van Stimson en zgn vrienden ge
laten tegemoet en nemen wg zelfs met een
schouder ophalen kennis van de Ameri
kaansche verklaring, dat de heer Stimson
de rede tevoren met zijn heer en meester
Roosevelt besproken heeft.
D« balans wordt opgemaakt van den veldtocht in io#oor>vië. Me* paarden,
wapenen en volledige uitrusting gaf de Servische divisl* .Adria" zich als laatste
over (Wellbild-Pax*Holland)
duikbommenwerpers op de haven van La
Valetta werd vooral de staats werf zwaar
getroffen. Duitsche jachtvliegtuigen scho
ten boven het eiland drie Britsche vlieg
tuigen neer.
De vijand heeft in den nacht van Dins
dag op Woensdag met zwakke strijdkrach
ten ondoeltreffende storingsaanvallen ge
daan op eenige plaatsen in het Noord-
West-Duitsche kustgebied. Er ontstond
noch oorlogseconomische, noch militaire
schade.
In de periode van S0 April tot 6 Mei
verloor de vijand in totaal 55 vliegtuigen.
Hiervan werden dertig vliegtuigen tijdens
luchtgevechten, tien door eenheden der
marine en vier door luchtdoelartillerie neer
geschoten, terwijl de i-est op den grond
werd vernield. In dezelfde periode gingen
38 eigen vliegtuigen verloren.
HET DUITSCHE.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Het luchtwapen heeft ook Dinsdag
nacht met zeer sterke formaties gevechts
vliegers hevige aanvallen ondernomen op
werven, bewapeningsfabrieken en, ravitail-
leeringsbedrijven in de havens aan de
Clyde. Een groot aantal brisant- en brand
bommen veroorzaakte vooral in de schééps-
lxmwcentra rondom Glasgow opnieuw zwa
re verwoestingen. Andere succesvolle lucht
aanvallen waren gericht op de haven- en
werf installaties van Liverpool, Newcastle
en Plymouth alsmede op andere havens
aan de Britsche Zuid- en Zuidoostkust. Bij
den aanval op vliegvelden in Zuidoost-
Engeland wierpen gevechtsvliegtuigen han
gars en kwartierruimten in brand, ver
nielden en beschadigden een aantal op den
grond staande vliegtuigen.
In het zeegebied rondom Engeland kreeg
een koopvaardijschip van 10.000 brt. drie
bomvoltreffers. Aar genomen kan worden,
dat dit schip verloren is gegaan. Een ander
groot schip werd door bomtreffers zwaar
beschadigd. Bij aanvallen van Duitsche
jagers op Engeland en tijdens pogingen van
den vijand om de bezette gebieden en de
Duitsche bocht binnen te vliegen, verloor
dc vgand zeven jacht- en twee gevechts
vliegtuigen, alsmede zes versperringsbal
lons.
In Noord-Af rik a mislukte opnieuw een
tegenaanval van vrij sterke Britsche
strijdkrachten tegen de in de versterking
van Tobroek binnengedrongen Duitsch-
Italiaansche troepen, waarbij de vijand
zware verliezen leed.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben eer
gisteren meermalen het vliegveld Lucca
op het eiland Malta aangevallen. Voltref
fers werden geplaatst op de startbanen,
parkeerplaatsen alsmede op hangars en
kwartierruimten ontstonden verscheidene
hevige branden. Bij een nachtelijken aan
val van Duitsche gevechtsvliegtuigen en
HET ITALIAANSCHE>
Weermachtsbericht no. 336 luidt als
volgt:
Formaties van het Duitsche vlieger-
corps hebben een vliegveld gebombardeerd
op het eiland Malta. Drie Hurricane-machi
nes zgn neergeschoten tgdens een luchtge
vecht boven Malta, geleverd door Duitsche
jachttoestellen.
In Noord-Afrika blgven onze operaties
zich afwikkelen rondom Tobroek, waar
vijandelijke tegenaanvallen zijn afgeslagen.
Aan het front van Solloem, wordt activiteit
gemeld van patrouilles. Tgdens luchtopera-
ties tegen de basis van Tobroek in de laat
ste dagen is nog een tweede vgandelgk
schip van gemiddelde tonnage tot 'zinken
gebracht. Onze jachttoestellen hebben bo
ven de sterkte een toestel van het type
Blenheim neergeschoten. Britsche vliegtui
gen hebben aanvallen gedaan op eenige
plaatsjes in Cyrenaica: eenige slachtoffers,
lichte schade.
In Oost-Afrika is een nieuwe aanval van
den vgand in den sector van Amba Aladji
met verliezen afgeslagen.
De Duitsche luchtaanvallen van
vannacht.
Uit Berlijn meldt het D.N.B.Het door
den Londenschen berichtendienst verspreide
officieele communiqué betreffende de Duit
sche luchtaanvallen van dezen nacht meldt,
dat vrij sterke vijandelijke luchtstrijd
krachten een „hevigen aanval op het ge
bied aan de oevers van de Mersey, het
Humberdistrict, het gebied aan het Ka-
naai van Bristol en op eenige steden in
het Noordoosten en Noordwesten van
Engeland" hebben gericht. Het commu
niqué spreekt over „zware schade" en
geeft uiting aan de vrees, dat het aantal
slachtoffers groot is.
Britsche vliegtuigen boven
Noordwest-Dultschland.
Uit Berlijn meldt het D.N.B.Een ge
ring aantal vijandelijke bommenwerpers
heeft in den nacht van 7 op 8 Mei eenige
bommen geworpen op woonwijken van
Noordi-West Duitsche steden. Twee huizen
werden vernield, verscheidene andere be
schadigd. Eenige burgers werden gedood,
verscheidene andere gewond. Militaire of
industrieele doelen werden niet getroffen.
De afweer dwong den vijand verdere aan
vallen op te geven.
ROTTERDAM WORDT UITGEBREID.
Met ingang van 1 Juli a.s. worden de
gemeenten Hillegersberg, Overschie, Schie-
broek en IJselmonde opgeheven en bij Rot
terdam gevoegd. De op te heffen gemeen
ten tellen gezamenlijk ca. 50.000 inwoners.
Fransch-Dultsche besprekingen.
RESULTATEN VAN BESPREKINGEN
VAN DAR LAN.
De algemeen gevolmachtigde der Fran-
sche regeering in het bezette gebied, am
bassadeur De Brinon, deelt, naar het pers
bureau O.F.I. meldt, dat bij de bespre
kingen welke de laatste dagen tusschen
het plaatsvervangend hoofd van den staat,
admiraal Darlan, en de Duitsche overheid
in Parijs hebben plaats gehad, een over
eenkomst is gesloten.
Deze overeenkomst bepaalt in de eerste
plaats, dat de afbakeningslijn tusschen het
bezette en het onbezette gebied in het al
gemeen voor het verkeer van goederen en
geldswaarden geopend wordt. Aan per
sonen zal het passeeren van de demarcatie
lijn worden toegestaan, in geval van ernsti
ge ziekten of van een sterfgeval bjj naaste
bloedverwanten. Voorts is voortaan het
postverkeer met postkaarten tusschen het
bezette en het onbezette gebied toege
staan. Leden van de Frans che land- en
luchtmacht zullen voortaan verlof krijgen,
op dezelfde voorwaarden als tot dusver
golden voor leden van de marine. Voorts
zgn besprekingen geopend, aldus luidt het
bericht van den algemeen gevolmachtigde
verder, over een verlaging van de kosten
der bezetting. Het voornemen bestaat tot
een eerste verlaging van deze kosten van
twintig tot vijftien millioen rijksmark, of
van 400 tot 300 millioen franc. De bespx-e-
kingen worden voortgezet.
