DE GEBEURTENISSEN IN IRAK. Het Verbond van Nederlandsche Journalisten bijeen Vliegveld Habbanyah door Iraksche troepen bezet. Het D.N.B. bericht uit Istanboel dat 4»it Bagdad wordt gemeld, dat de Iraksche luchtmacht op het vliegveld Sednelsebhane door bommen groote schade heeft aan- Eiricht, hetgeen door foto's bevestigd is. et vliegveld Habbanyah is sinds Zater dag door Iraksche troepen bezet. Basra is volkomen door Iraksche troepen inge sloten. De krijgsverrichtingen der Irak sche troepen worden overal met succes voortgezet. De petroleumvelden Hadlki en Kirkoek bevinden zich stevig in Iraksch bezit. Men bevestigt, dat de Iraksche troepen de petroleumleiding naar Haifa verbroken heeft. Tiet D.N.B. seint voorts uit Beiroet dat naar uit Bagdad gemeld wordt, de Irak sche troepen in het westen des lands het vliegveld Sin El Daban heben omsingeld en voor een gedeelte reeds bezet Het vliegveld staat onder het vuru van de Iraksche artillerie. De aldaar door de Engelsche verzamelde voorraden petro leum zijn in brand geschoten. Uit het zuiden van Irak wordt een levendige wederztjdsche bedrijvigheid van artillerie gemeld. Naar de Iraksche radio meldt, zjjn ver scheidene grensplaatsen door de Iraksche troepen bezet Een Engelsche tahkaanval op het woestijnfort Roetbah op de route Damas cus—Bagdad is door Iraksche troepen met succes afgeslagen. DE GROOT-MOEFTI VAN JERUZALEM NEEMT DIENST ALS VRIJWILLIGER. Het agentschap Ofi meldt dat Rasjid Ali zijn volk bedankt heeft voor het pa triotisme, waarvan het in de eerste uren van den strfld blflk heeft gegeven. „Een natie, die een zoo dapper leger heeft, kan niet sterven en mag met recht trots staan voor de groote mogendheden. Re geering en natie eischen, dat de verdedi ging van de eer van het vaderland tot de eindoverwininng zal leiden. De autoriteiten deelen mede, dat de betoogingen voor de regeering nog steeds in grooteu omvang voortduren. Vluchtelingen uit Palestina, waaronder ook de groot-moefti van Jeru zalem, hebebn als vrijwilligers dienst ge nomen in het leger. In het geheele land heerscht rust. De Groot Moefti van Jeruzalem, heeft ook de Arabieren van Palestina tot actieve deelneming aan den strijd van Irak tegen Engeland, dat de ware vgand van de Arabische wereld is, opgeroepen. EMIR ABDOELLAH OP HET OORLOGSPAD. Uit Amman wordt gemeld, dat in Transjordanië een nieuw leger wordt op gesteld, dat den naam „Leger des heils" draagt. Opperbevelhebebr is Emir Ab- doellah van Transjordanië. Chef van den generalen staf is de uit' Irak gevluchte regent Emir Abdoellah, zijn plaatsvervan ger Noeri Said Jasja, de gewezen Irak sche premier. Aanzienlijke geldmiddelen zijn door den gedelegeerde van den En. gelschen hoogen commissaris in Palestina beschikbaar gesteld voor de opleiding en uitrusting van dit leger. De Transjor- daansche versterkingen aan de Iraksche grens ztfn onder leiding van Engelsche officieren uitgebreid. BETOOGINGEN VOOR IRAK. Volgens te Vichy ontvangen berichten uit Beiroet zijn in Syrië betoogingen voor Irak ontstaan. Naar het A.N.P. uit Beiroet meldt, brei den de onlusten in Palestina zich uit. Naar gisteren uit Jeruzalem werd gemeld, zjjn ook te Toelkarem in Midden-Palestina overvallen op Britsche sodaten gepleegd. Ook worden onlusten uit Zuid-Palestina en wel uit het gebied van Gaza gemeld. Volgens uit Egypte ontvangen berichten zijn er in verband met de gebeurtenissen ln Irak, ook tal van botsingen tusschen de Arabische jeugd en de politie voor Irak op touw gezet. Duitsch commentaar. In politieke kringen te Berlijn kenschet ste men gisteravond de voorgeschiedenis der gebeurtenissen in Irak met de woor den „een in opstand komen tegen het Brit sche imperialisme". De Iraaksche regee ring, aldus voegt men hieraan toe, zag zich geplaatst voor de moeilijke vraag, of zij in geval van het binnenkomen van meer Britsche troepen, die zij krachtens het ver drag met Engeland niet behoefde toe te laten, een zelfde lot zou willen ondergaan als bijvoorbeeld Egypte, welks leger door de Engelschen geheel ontwapend werd. Te genover dit Britsche optreden heeft de nieuwe Iraaksche regeering gezegd: „Tot hiertoe en niet verder." CRISIS TUSSCHEN ENGELAND EN IRAK. Wij geven hierbij een algemeene over zichtskaart van het Aziatisch gedeelte van het Oostelijk bekken van de Middél- landsche Zee. Op deze kaart zijn de peiro- lewngébieden zoowel in Irak. als in Iran aangegeven. Momenteel heerscht er een min of meer gespannen toestand 'tusschen Engeland en Irak. in verband met Britsche troepenlandingen in Irak. Het Iralcsche leger heeft de voornaamste punten van het land versterkt en de vliegvelden en petroleumvelden bezet. Volgens berichten uit Stockholm is de crista tusschen En geland en Irak plotseling acuut geworden. Turkije volgt de gebeurtenissen met aandacht. Kalme handel op de Amsterdamsche beurs. De meest marcante gebeurtenis tfldens het week-einde was ongetwijfeld de rede voering van Hitier. Voor co effectenbeurs konden hieruit echter niet gemakkelijk con clusies worden getrokken. Er waren verder niet veel factoren, welke de inspiratie kon den prikkelen en de effectenbeurs had dan ook een kalm verloop. Aanvankelijk bestond een gedrukte stemming; tenminste werd in enkele rubrieken iets beneden de slotprij- zen van Zaterdag gehandeld. Dit sproot voort uit het aanbod van slechts weinig materiaal, waartegenover echter vrijwel geen vraag aanwezig was. Nadat het aan- de markt komende ma^riaal was geabsor beerd, legde de beurs wederom een groote veerkracht aan den dag, zoodat tenslotte bijna alle afdeelingen op een hooger niveau eindigden dan waarop werd aangevangen. Van de industrieelen trokken vooral de Phi lips aandeelen de aandacht doordat zij na gèdrukten inzet in een snel tempo naai* beneden liepen. Op het sterk verlaagde peil kwamen echter koopers opdagen en na vrij korten tijd vond een herstel plaats. Bij kalme omzetten waren. Unilevers nage noeg onveranderd. Aku's lagen stevig ln de markt en konden zich zelfs nog iets verbeteren. Op de petroleumafdeeling had den olies een gedeprimeerd voorkomen. De affaire in scheepvaartaandeelen was van ge ringe afmetingen. De stemming was prijs houdend zonder dat dit tot uiting kwam in groote koersveranderingen. In Indische cultuurwaarden was weinig te doen. De rubbermarkt was stil. Op de suikerafdee- ling lagen H.V.A.'s gedrukt. Amsterdam 1936 3% 90 Betaafschc Petr. Mg. Obl. 382% A Amsterdamsche Bank 116 A Ned. Gist- en Spiritusfabriek 401 A K.M. De Schelde Nat. Bez. 88 Nederland le Ing 1940 4 99% Nederland 2e lng 1940 4 97 Nederland met bel. fac. 1940 4 99% Ned. h f 1000 1938 (3%) 3 89'/18—89«/ie Indië k 1000 1937 3 89% A Koloniale Bank 189 A Ned. Ind. Handelsbank 129% C Ned. Handel Mfl. 137% A Van Berkels Pat. 60% C Calvé Delft 73 A Lever Bros en Unilever 115-117% A Philips Gloeil. Gem. Bez. 157% A Kon. Petroleum Mtf. 228%-234% C Contin. Oil Cy. 176%-178 C Philips Petrol, 418-425 C Shell Union 258 TERAARDEBESTELLING PROF. SLOTEMAKER DE BRUïNE. Maandag is onder zeer groote belang stelling op de Ned. Hervormde begraaf plaats te Wassenaar het stoffelgk over schot van prof. dra J. R.\ Slotemaker de Bruine naar zfln laatste rustplaats ge bracht» Ónder de aanwezigen in de kerk en op de begraafplaats bevonden zich o.m. dr. A. A. L. Rutgers, lid van dep raad van state, de oud-ministers de Graeff, Colgn, Patijn, Van Dijk, Deckers, Van Buuren, Gelissen en Romme, mr. J. R. H. van Schaik en mr. W. L. baron De Vos van Steenwgk, resp. voorzitter van de tweede en eerste kamer, prof. G. A. van Poelje, oud secretaris-generaal van het departe ment van onderwijs, dr. A. L. Scholtens, oud-secretaris-generaal van het dept» van sociale zaken, de secretaris-generaal van het dept. van handel, nijverheid en scheep vaart, dr. H. M. Hirschfeld, die verhinderd was, had zich doen vertegenwoordigen door zijn plaatsvervanger dr. T. P. van der Kooy, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen, pre sident curator der universiteit te Leiden, A. Borst Pzn., voorzitter Verbond Prot. Chr. werkgevers in Nederland. Tegen kwart voor twee arriveerde de stoet bij het kerkgebouw. De rouwdienst in de kerk werd geleid door ds. W. A. B. ten Cate. Deze schetste de vele verdiensten van den overledene, die zijn leven zoo goed mogelijk heeft gebruikt. Op hem waren wel zeer toepasselijk de woorden uit het evangelie „zoekt eerst het koninkrijk Gods en het overige zal u wor den toegeworpen". Prof. Slotemaker stond midden in den stroom van het leven en hg heeft dan ook veel gedaan op sociaal gebied. Spr. besloot met te zeggen, dat door het heengaan van prof. Slotemaker een groote leegte zal achterblijven. De aanwezigen zongen vervolgens eenige psalmen, waarna da Ten Cate de aposto lische belijdenis bad en eenige gedeelten uit de H. Schrift voorlas. Hierna werd de kist met het stoffelgk overschot uitgedragen. Aan de geopende groeve ging ds. Ten Cate voor in gebed. Dr. M. C. Slotemaker de Bruine, een zoon van den overledene, heeft voor de belang stelling bedankt. A Ned. Scheepvaart Unie 226-268% A Handelsver. Amsterdam 211 C Amsterdam Rubber 265-268 A Deli Batavia Rubber Mg. 205% Nederland 1941 4% f 100 0711/16 HET KOUDE VOORJAAR. Men schrijft ons Het schijnt of de winter ons niet wil verlaten. Niettegen staande wij reeds in de z.g. liefelijke Mei maand zijn, blg'ft de N.O. wind geregeld koude aanbrengen. Hierdoor is de natuur ruim twee weken achter met andere jaren, 's Nachts vriest het dan ook geregeld. Soms Mgt er zelfs ijs op het water. Ge lukkig dat de grond droog is, anders zou den de vroege aardappelen, die reeds volop boven staan, bevroren zijn. De groente in den tuin komt traag op en groeit niet best. De fruitboomen, die anders in vollen bloei staan, zijn nog maar in knop. Volgens den kalender begon 21 Maart de Lente en is April de Grasmaand. Het gras in de weidie is echter nog weinig gegroeid, zoodat de boeren, die nog voldoende vee voeder in de schuur hebben, er niet vlug snee zijn om hun koeien naar buiten te brengen, ook met het oog op het koude weer. De overgang van den warmen stal naar buiten is dan ook groot. Door de schaarschte of gebrek aan brandstoffen kan in vele woningen niet voor verwarming gestookt worden, zoodat ook door de menschen veel koude wordt geleden. Op straat doen de wintermantels en de winterjassen nog goed dienst. In de eerste twee weken van Mei zijn er elk jaar koude dagen, doch te voren zgn er reods warme dagen geweest, welke wij dit jaar hebben moeten missen. Volgens het volksgeloof zijn de 11de, de 12cie en de 13e Mei koude dagen. Die dagen zijn resp. gewgd aan St Pancratius, St. Servatius en St. Bonifacius. Daarom worden deze drie heiligen de IJsheiligen genoemd. Als deze eenmaal vertrokken z\jn, kunnen wg de zoozeer verlangde war me dagen verwachten. KIND VOND „MOOI STUKJE PAPIER". Het achtjarig dochtertje van den heer B. te IJmuiden, zag op het trottoir een op gevouwen stuk papier liggen. Ze' raapte het op, ontvouwde het eens en bekeek het Ze besefte niet de waarde van het stukje papier, doch omdat het papier zoo mooi bedrukt was, besloot ze het toch maar niet weg te gooien, schrijft het N. v. d. D. Toen ze uitgespeeld was, ging zé naar hui^ en liet het haar moeder zien. Deze vroeg uiteraard waar ze het gevonden had en deed daarna dadelijk aangifte bjj de poli tie. Op het politiebureau had de stukadoor M. reeds aangifte gedaan, dat hij een bankbiljet van honderd gulden had verlor ren. De gelukkige eigenaar gaf het kind een flinke belooning Redevoeringen van dr. T. Goedewagen, de heer N. Oosterbaan en de heer P. J. van Megchelen. Ter gelegenheid van het afkondigen van het journalistenbesluit is Zaterdagmiddag te Utrecht een vergadering gehouden van het Verbond van Nederlandsche Journalis ten, waarbij o.a. aanwezig waren dr. T. Goedewagen, secretaris-generaal van het departement van volksvoorlichting en kun sten, en de heer N. Oosterbaan, directeur van het perswezen. Als eerste spreker nam. dr. T. Goedewa gen het woord. Hij zeide o.m. De drie organen van de volksvoorlichting, de radio, de film en de pers, ontwikkelden zich in Nederland in groote vrijheid. De resultaten van de „vrije" voorlichting zijn niet schitterend te noemen. Zij kwamen om ons tot het politieke terrein te be perken op twee punten neer le. het kweéken van splijtzwammen en het bevor deren van partijhaat in het b'nnenland, zon der dat ooit een positieve bindende gedachte kans kreeg naar voren te dringen 2de het vormen van een hysterisch haatcomnlex te genover de nieuwe in het hart van Europa zich vormende en van jaar tot jaar sterker wordende riiksidee van den Führer. Na eerst het radio- en daarna het film wezen in n'euwe banen geleid te hebben, was de derde bemoeiing van het departe ment van volksvoorlichting en kunsten de pers. De pers. die van alle voorlichtingsor ganen het dichtst brj de literatuur staat en van de drie het meest verfijnde organisme heeft, vergat evenwel haar verplichtingen en bleek in zooverre niet „op de hoogte" en niet „actueel" te zHn, als zij ons volk meen de te moeten voorlichten in een lichting, die moest u'tloopen op de gebeurtenissen van Mei 1940. Kort na de noodlottige Meidagen werd de raad van voorlichting der Nederlandsche pers opgericht en in de tweede helft van 1940 ontstond het Verbond van Nederland sche Journalisten als een gesloten corporatie van allen, die schrijvend bij de ners betrok ken zijn. Het .verbond is gedacht als geslo ten gemeenschap, niet als vrije vereenlging van enkelingen, maar als beroepstandorga- nisatie. als vakgroep. Deze ordening der journalisten, die in wezen van die van den vroegeren Journalistenkring verschilt, om dat men straks zün persberoep niet kan uitoefenen,.zonder lid van de vakorganisatie te zijn, vertegenwoordigt een geheel nieuw beginsel, dat voortvloeit uit een nieuwe meatschapoii- en staatsgedachte. De overheid wil nu door middel van het journalistenbesluit den journalist onder haar toezicht hebben, hem leiding geven, hem voor misstappen behoeden. Maar op dien basis van verantwoorde eenstemmig heid en gel'ikgerichtheid eischt zij van hem, dat hij in riike variatie zijn vrijheid aan den dag legt ten bate van de leidende volksche idee onzer dagen. De volksvoorlichting door radio, film en i.e. door de pers heeft een opvoedkundige taak. De berichtgeving is geen psychische grootheid van intellectueel en aard, maar van „practische" beteekenis. De pers be hoort niet tot de „theoretische'', maar tot de „praktische" vernuft en staat onder de geboden van gemeenschansordening, die daar heerschen. Die geboden appelleeren niet aan het verstand, maar aan den ver antwoordelijken wil. Zij "beseffen de opvoe ding van den mensch in hoogsten zin. De heer N. Oosterbaan, directeur van het perswezen, die hierna het woord voerde, zeide o.a. Uit het feit, dat de journalisten zich aan een hebben gesloten, blijkt, dat zij het volk naar de nieuwe toekomst willen leiden. 9 In het joifrnalistenbesluit worden de rechten env plichten van den Journalist nauwkeurig omschreven. Niet langer ls de journalist dienaar van groepsbelangen. hetgeen niet wil zeggen, dat godsdienstige en gewestelijke verscheidenheden niet tot uitdrukking mogen komen. De nationaal- socialist ziet de volksgemeenschap als een organisch geheel, waar alle leden een eigen functie hebben en samen verbonden zijn tot een onverbreekbaar geheel. Voorts gaf de directeur van het pers wezen eenige algemeene richtlijnen, die den journalist moeten helpen zijn taak te vervullen. 1. De bouw van het nieuwe Europa berust op de vrije samenwerking van gelijkgerechtigde volksgemeenschappen, staande onder opperleiding van Adolf Hit ler, Führer aller Germanen. 2. Tot het bereiken van het groote doelde bundeling van alle Germaansche krachten, wordt in de Nederlandsche pers doorloopend actieve, aandacht geschonken aan de cultureele, economische en militaire mogelijkheden, welke de aaneensluiting der Germaanschö volken biedt, 3. Aan de geestelijke, zedelijke en mate- rieele versterking van ons eigen volks leven wordt voortdurend gearbeid, aange zien alleen een sterk voïk een sterke leiding kan aanvaarden. 4. Tegenover do bekrompen gescheiden heid der maatschappelijke klassen, stelle de pers steeds weer opnieuw de volkseen heidsgedachte, daarbij rekening houdende met de rijke verscheidenheid van stam en streek. 5. Tot het Nederlandsche volk worden geacht te behooren allen, die van Neder landsche bloede zijn. 6. Tot het voorkomen of lenigen van den stoffelijken nood zal in de pers veel aandacht moeten worden besteed. Aan landwinning on ontginningswerkzaamheden aan de propaganda voor den productie slag, aan de actie voor Winterhulp e.H. 7. Een beter begrip zij door de pers aangekweekt voor de positie van den bo dembewerker, wiens arbeid de natie voedt. 8. De door eenzijdige verstandaanbidding ontstane minachting voor den handen arbeid dient in de pers met kracht to worden bestreden. 9. De pers versterke door doeltreffende artikelen en verhalen bij de jeugd den zin voor orde, tucht en kameraadschap. 10. Wil de pers haar verantwoordelijke taak als mede-opvoedster des volks met vrucht kunnen uitoefenen, zoo zal zij, naast het vereischte zelfrespect, den eerbied van iederen Nederlander moeten verwerven. Voorwaarde daartoe is, dat zij in hechte solidariteit en onwankelbare waarheids liefde haar arbeid verricht, deloyale me thoden uit haar midden bant en met vaste hand de openbare meeningen de juiste rich ting helpt stuwen. De heer P. J. van Megchelen, de voor zitter van het Verbond van Nederland sche Journalisten, gaf daarna een over zicht van den inhoud van het journalis tenbesluit. Spreker beloofde als voorzitter van het verbond krachtig te zullen waken dat de journalisten hun taak ernstig opnemen. Hij zal niemand lichtvaardig uitsluiten, doch h"0 zal evenmin aarzelen journalis ten, die door hun geschrijf getoond heb ben vijanden van het volk te zijn, uit de beroepenlijst te weren." Ook zullen geen volkvreemde elementen toegelaten wor den. De erkende journalist, aldus de heer Van Megchelen, heeft een hooge en eer volle taak, hg moet zijn beroep naar eer en geweten uitoefenen en zich door zijn gedrag, in en buiten zijn beroep, dë ach ting waardig toonen, welke het beroep eischt. Na de plichten van den journalist be handelde de voorzitter de rechten en de bescherming en hij besloot zijn rede aldus: Wij journalisten zijn ook thans geen kuddedieren, integendeel: wij blijven ons zelf en wij zijn er trotsch op, leden te zijn van de Nederlandsche volksgemeen schap, deel van de groote Germaansche volkerengemeenschap. Wij zijn er trotsch op in deze gemeenschap de hooge taak te hebben van volksvoorlichters op nieuwe wegen. Wij stellen er een eer in, leiders te zijn van de openbare meening als die naars van ons volk. KAPITEIN VERWELÏ BLLJFT EN ARREST. De N.S.B.-persdienst meldt Naar wij vernemen heeft de Haagsche rechtbank het verzoek om invrgheidsstel- ling van kapitein Verweg afgewezen. Deze kapitein heeft in de oorlogsdagen in Alk maar zeer laakbare handelingen gepleegd jegens N.S.B.-ers. Zoo is een N.S.B.-er in de ambachtsschool te Alkmaar onder toezicht van kapitein Verweij door een korporaal eerst half ge wurgd, waarna men hem, aan handen en voeten gebonden, twee uur lang op een tafel heeft laten liggen. Daarna moest hij op een klein bankje plaats nemen en werd hém belet gedurende den nacht te slapen. Het ergste is echter nog wel, dat kapi tein. Verweij zich niet heeft ontzien van de huiszoekingen en interaeeringen, die hij moest verrichten, mjsbruik te maken door vier jonge meisjes en vrouwen te verplich ten zich geheel te ontkleeden, onder voor wendsel, dat hg haar moest fouilleeren. Onder andere waren hiervan een vrouw en dochter slachtoffer, waarvan de man en vader gemobiliseerd was. Een ander meis je. dat weigerde de vernedering te onder gaan, werd door kapitein Verweij met den dood bedreigd. Nog geruimen tijd na den oorlog is Ver weij op vrije voeten gebleven. Eerst nadat de zeer ernstige klachten waren onderzocht en juist bevonden, is hij in arrest gesteld. OPLICHTER GEPAKT. Een 33-jarige koopman, in Indië gebo ren. is vele jaren geleden naar ons land gekomen. Hij deed zich echter door allerlei oplichtersstreken niet van zijn beste zijde kennen. Veroordeelingen volgden: een jaar van de Rotterdamsche rechtbank in 1937 en een jaar van de Amhemsche in 1939. Zondagavond zag een rechercheur den man biljarten in een café te Den Haag. Daar hij wegens nieuwe practijken gesig naleerd stond, werd hij gearresteerd. Bij een dame vertelde hij dat zjjn va der resident is, dat van zijn eigen bezit 10.000 geblokkeerd was, dat hij dure EXPORT-MAATREGELEN VERVALLEN. Als gevolg van de scherpe maatrege len welke de Plantenziektenkundigr Dienst in ons land de laatste jaren heef. genomen, is het gevaar voor de besmet ting door den Coloradokever zoodanig be perkt geworden, dat thans van officieele zijde is bericht, dat dit seizoen de maat regelen inzake export van verschillende producten, niet zullen gelden. Deze maatregel beteckent voor een be langrijk deel van tuinbouwend Nederland bezuiden de grenslijn WaalHaringvliet de mogelijkheid tot verruiming van den export. Sinds Mei 1939 golden die beperkende bepalingen, welke zoowel door Engeland .als Duitschland toen werden getroffen. Hierdoor werden voornamelijk de koude- grondsproducten als bloemkool en aard appelen ernstig gehinderd in de afzet mogelijkheden, omdat export van die pro ducten in bedoeld gebied verboden was, tenzij de daarvoor speciale certificaten waren afgegeven. Die maatregelen zouden ook dit seizoen weer genomen worden, en met ingang van 1 Mei zou de regeling voor afgifte van certificaten weer noodig zijn. Na onderzoek is echter gebleken dat de besmettingsgevaren zoodanig zijn vermin derd, dat de export ook voor de genoemde producten weer vrij gegeven kan worden De besmetting met den kever had voo' ons land voor een groot deel plaats ui België, waarna de Coloradokever verde: ons land was ingedrongen. nam om na den oorlog zich ir Indië te vestigen als accountant en dat li daarvoor geld noodig had. De dame gs hem 193. Bij een ander vertelde hi een vriend te willen helpen en daarvoo. in de bank van leening zgnde goederen L moeten inlossen. Of htf dischte een ver haal op, een betrekking te kunnen krijgen, doch zich eerst goede kleeding te moeten aanschaffen. De man werd ook gezocht door de politie te Dordrecht, Delft en Zwijndrecht;

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1941 | | pagina 6