SAfi TUSSCHEN HEMEL EN WATER. In twee dagen rondom het Urkerland. Kroniek van den dag Loketten vanaf f 5.- per jaar Tweede blad PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Zaterdag 26 April 1941 Onze eerste stappen op het pas droog gevallen land. Foto's Zw. Courant.) Churchill's kwade kans. Het verloop van den strijd in Grieken land is voor de Engelschen allesbehalve fortuinlijk verloopen. De oorzaken daar van zijn niet ver te zoeken. De nederlaag in Zuid-Oost Europa werd opgedrongen, omdat, naar het schijnt, de Britsche gene rale staf een onvolledig inzicht heeft ge had in de Duitsche strategische plannen. Zooals reeds eerder werd opgemerkt heb ben de Duitschers ook met betrekking tot de operaties om de behéersching van het Oostel\jk bekken der Middellandsche Zee de tangbeweging in toepassing gebracht. Zg slaagden er in hun troepen en materiaal naar Tripolis te verschepen, waarbij de Italiaansche vloot een afleidingsmanoeuvre uitvoerden. Zoo konden zg die Britsche stellingen van twee zyden aantasten en dwongen zij den generalen staf zyn stra tegisch plan te wijzigen. In deze wijziging reeds ligt een. element van verlies. Het wordt in dezen oorlog wel duidelgk, dat een oogenschrjnlijk onbeduidende ver traging zich veel later op bedenkelijke wgze kan wreken. Daarmede hebben alle oorlogvoerende partijen rekening te hou den. Inderdaad was het oorspronkelijke plan van Wavell niet 300 kwaad, toen hg de Italianen ln de Egyptische woestijn liet komen. Het plan zou zgn doeltreffendheid hebben bewezen, indien hg er daarna in geslaagd zou zgn, de Italianen in Blitz- tempo ook uit hun laatste stelling Tripolis te verdryven. Men heeft wel eens critiek geoefend! op zgn beleid en twijfel geuit aan de doelmatigheid van de operaties in Cyrenaica: Niettemin was deze operatie de logische consequentie van de bezetting van Benghazi. Wanneer Wavell had kun- nen doorstooten tot voorbg Tripolis, zóu het verloop van den strijd in Griekenland, ook wanneer deze was verloopen, zooals thans, voor de Britsche Middellandsche Zeestellingen niet zulk een gevaarlijke be dreiging hebben opgeleverd. Toen hem dit niet meer gelukte, werd hg terstond in de verdediging gedrongen en begon de wedloop om het eerst in Suez te zijn. De strijd in Griekenland werd daardoor niet minder dan een avontuur. Want dat is thans wel duidelijk de Britten konden niet meer troepen vrijmaken voor het Grieksche front en voor hen werd de oor- log in Zuid-oost Europa niet veel meer dan een middel om tijd te winnen. Ook dit middel is slechts ten deele doeltreffend gebleken, toen de weerstand der Yoeêo- slaven, na een kort, dóch hevig gevecht ineenstortte. Hier staan wg eenerzgds voor het kwaad der gemiste kansen en voor de kunst, om deze verkeerde berekeningen uit te bui ten. Wanneer wg het geheel def Balkan ontwikkeling overzien, dan moet wel wor den vastgesteld, dat tegenover de Britsche improvisatie de Duitsche organisatie doel treffender is gebleken. Berlijn heeft de mogelgkh&deh lang te voren in overwe ging genomen en met het beschikbaar zgn van ontzaglijke hoeveelheden aan men- schen en materiaal giet alle eventualiteiten rekening kunnen houden. Het Balkan-offensief der Duitschers was niet geïmproviseerd en naar het schijnt was ook het optreden der putchisten in Belgra do geen verrassing. Hoe ware het anders mogelgk geweest dat de operatie met zoo veel kracht ten uitvoer kon worden gelegd. Het gebeurde in Yoegoslavië had twee kansen en de Britten, waarschgnlijk in een te groot optimisme, dat de bondgenooten uit den vorigen oorlog het ook nu wel zou den klaren, verzuimden zooveel oorlogs potentieel bgeen te brengen om de opera ties in den Balkan tot een succes te maken. Verwachttenzg van de .Yoegoslaven, dat deze op him eentje den weg naar Berlgn wel zouden openbreken, dan hebben zij zich deerlijk vergist. Wat de Engelscheh ook op het oog mo gen hebben en dat zal de geschiedenis eerst kunnen onthullen, wanneer alles, wat zich op de diplomatieke en militaire fron ten afspeelt is ontdaan van het vernis der oorlogspropaganda de onmiddellijke reactie is thans, dat men voor dezen gang van zaken verantwoordelgken zoekt. Naar uit de berichten valt op te maken, schijnt men Churchill als de zondebok de woestijn te willen inzenden. En inderdaad, hier ligt de kwade kans voor den premier, wiens politiek op grond van de nog steeds, ondanks de veelheid van materieel vage positieve gegevens want ook Londen weet wat diplomatiek zwggen is geens zins succesvol kan worden genoemd. Karl Megerle heeft dezer dagen een be-- schouwing aan Churchill's positie gewijd en daaruit kan men afleiden, dat de Britsche premier meer dilettant dan vakman is. Wanneer men er in Engeland en de Yer- eenigde Staten ook zoo over denkt, dan zyn de dagen van den premier wel geteld. Ook de Vereenigde Staten, want die zgn party, thans meer dan ooit, wyi'het gebeurde in den .Balkan ook voor een deel op rekening van Roosevelt wordt geschreven. Zal Churchill het veld ruimen De kan sen daarop schijnen grooter te worden, want ook in de Hearst-pers worden, naar het DJST.B. vanmorgen meldde, scherpe aanvallen op den Britschen premier ge daan. - Daarnaast zal na de val van Thermo pylae de vraag actueel worden hoe men in het Nabge Oosten met name in Tur kije op de gebeurtenissen zal reageeren, terwgl van groot gewicht is, of de cam- pggne in Griekenland dienstig is geweest voor de versterking van de. Suez-positie. KIND ONDER WAGEN GRIND EN GEDOOD. Gistermiddag is te Lunteren een ernstig ongeluk gebeurd. Het zevenjarig zoontje van- de familie Snellen uit Nederwald bg Lunteren, reed op een kar, geladen met grind. Toen de voerman bij de woning van de familie Snel len was, tilde hg het kind van den wagen. Het voorwiel ging den man over den voet, waardoor hij schrok en het kind liet val len. De knaap kreeg het achterwiel over het lichaam en werd zoo ernstig gewond, dat hg korten tgd later overleed. (Van onzen speciaZen verslaggever.) Wat zou je denken van een tocht per fiets rondom den Noord-Oostpolder, van Urk naar Vollenhove en via Kuinre naar Lemma- en van Lemmer naar Urk? Zou dat wel gaan? zei onze foto- verslaggever met een bedenkelgk gezicht. Moeten we probeeren. Maar ik denk van wel. Desnoods zouden we, aldus de foto graaf, stukken per boot kunnen afleggen. Nee, dat nu juist niet Als we gaan, gaan we per fiets en dan slaan we geen stukje over. Dan moeten we de eersten zgn die den ring rond Urkerland hebben gesloten. Een soort pionier-poldertrek- kerstocht. Top! We gaan! Dat was een afspraak, die ruim 2 we ken geleden werd gemaakt.En hadden storm en sneeuw op een vroegen lente morgen in Maart ons niet genoopt, de begonnen expeditie af te breken, dan zou het vérhaal met de plaatjes reeds twee weken eerder onder oogen van onze lezers zijn gekomen. En hadden we kunnen be vroeden, dat er. nog zóóveel moeilijkheden te' overwinnen waren en dat een ijskoude Noord-Oostenwind ons in den aanvang zóó dwars zou zitten, misschien hadden we dan tóch nog eenige weken gewacht. Maar nu is de groote toer rondom het uitgestrek'. Urker polderbekken vol bracht, en met een zekere voldoening zien we terug op twee dagen zwoegen, op. een sportieve trip tusschen hemèl en water. De eerste étappe. Met een bootje van de Zuiderzeewerken waren we des morgens om half 7 te Kampen van wal gestoken. Aan den blan ken ochtendhemel glansden nog de laat ste sterren; in het Oosten kondigde het eerste oranje-roode schgnsel de komst van den dag aan; de kille wind blies uit den kouden hoek. Maar het weerglas had reeds eenige dagen mooi en mooier weer voorspeld, en op al die meteorologische verschgnselen bouwden we onze verwach tingen. Bovendien hadden we voorzichtig heidshalve gerekend op de beruchte April- grillen, en zoo voeren we, als 'Kerstman netje? verpakt, den Ketel uit. Op den polderdgk, ten Zuiden van Schokland, werden we met de beste wen- schen voor den goeden afloop, uitgeladen. En na eenig beraad werd besloten, eerst een eind in Westelgke richting te gaan, naar het laatste sluitgat van den polder, dat, zooals bekend, 13 December var het vorig jaar, was dichtgeworpen. Tengevolge van den strengen winter had het werk daar eenige maanden stil ge legen. Maar de dam had zich goed ge houden. Thans was er een zandzuiger be zig, de laatste 1200 meter van den dyk tot normale kruinhoogte op te spuiten, en half Mei zal het grondwerk daar ge ëindigd zgn. Eerste moeilijkheden. Hier troffen we de eerste moeilgkheden op onzen weg aan. Want in Let deels nog drassige opgespoten zand kon de fiets geen dienst doen. Ze bleef dan ook rustig tegen een zandhoop staan en te voet bag gerden we een eind door de breiachtige massa tot we aan het geprojecteerde aan vangspunt van den tocht waren. Hier keerden we op onzen weg terug en gingen het Oosten tegemoet. Eerst naar de plek, waar in een eenzame keet twee opzichters zitten te teekenen en te cyferen. Het is de plaats waar het nieuwe Schoklander haventje zal komen; 300.000 kub. meter zand moet hier nog verwerkt worden, 33.000 kub. meter keileem zal hier nog noodig zgn, 3300 vk. meter klinkers en dan is half December een haventje ge reed, dat met den buitens ten dam te vens het kanaal naar het Zwolsche Diep tegen uit het Westen opstuwend water beveiligt. Hier klauterden we weer op de fiets en reden door tot waar de bruggehoofden liggen voor de verbinding over het scheep vaartkanaal via het Kampereiland met Kampen. Het eerste polderland. Hier lag ook het eerste polderland dat we zagen boven water. Durf jg d'r op? vroeg de fotograaf, dan maak ik er een plaatje van. De ander durfde wel; met een beetje omzichtigheid werd het maagdelgke pol derland betreden, en dat „historische" mo ment werd vastgelegd. Op deze plek zagen we nog meer. De groote verkeersweg, die van den Rams- pol dwars door den polder zal loopen, en waarvan het zandlichaam reeds in het water was aangelegd, kwam gedeeltelgk aan de oppervlakte. In de nabijheid daar van dreef een kolonie van wel honderd wilde zwanen. En dicht by het bruggehoofd, lagen de materialen opgestapeld voor de eerste groote landbouwschuur, die weldra in den polder zal worden op gericht. Naarmate we verder naar het Oosten fietsten, werd de tegenwind sterker en werden de moeilgkheden grooter. Want na eenigen tgd hield de verharding van het dyklichaam op; in déze buurt, onge veer tegenover de uitmonding vah de Goot, begon de groote grondberging op den dyk. Hier moesten We eenige kilo meters. door het mulle zand kruipen. Werkvolk was hier vrijwel niet meer bezig; en toch moest de di|k ook hier nog njet verhardingsmateriaal bekleed worden. Een eenzame zandzuiger wierp de'uit het scheepvaartkanaal komende specie over het dgklichaam en vormt daar zóódoende een breede strook vruchtbaren grond, die in het nieuwe polderland uitloopt. De zon had intusschen reeds een groote hoogte bereikt en straalde van uit een wolkeloozen hemel op ons neer. Haar warmte werd echter weggeblazen door den straffen Noord-Ooster, die den tocht niet bepaald tot een onverdeeld genoegen maakte. Als je nog eens een idee hebtbe gon de fotograaf te mopperen. Je hebt nog- niet de ware pioniers geest zie ik wel, probeerde ik mijn met gezel op te draaien. We gingen verder. We trokken door een woesteng van zand en kleiwatervogels yan diverse pluimage waren de eenige levende wezens, die ons op den tocht vergezelden. De dyk was op dit gedeeltenog niet ingezaaid en lag dor daardoor te meer werd het oog geboeid door een enkele pol kléinhoef blad, die daar te bloeien stond en waar van de slanke bloemhoofdjes in het zonne licht stonden te wiegen. Rechts van ons lagen Genemuiden en Zwartsluis; er passeerde een enkele tjalk met den wind bol in de zeilen. En links,, aan den anderen kant van den dgk, lag de nog met water gevulde, schgnbaar on eindige polder. Ongeveer tegenover de uitmonding van het Zwartewater werd de beklinkering van den dgk weer beter. En nu kon, met heel wat minder inspanning, de keersluis met brug bg Kadoelen worden bereikt. Tusschen Kadoelen en de Voorst ligt thans een betrekkeiyk smal scheepvaart kanaal, gevormd door de oude Overijssel- sche kust en den dgk van den nieuwen polder. Hoogstwaarschijnlijk zal de wind er wel toe hebben bggedragen, dat daar reeds zooveel nieuw land is droog.gekomen. Het was reeds mogelgk, hier eenige hon derden meters den Urker Polder in te gaan, en op plekken te komen, waar, blgkens de tallooze sporen, ons nog slechts de watervogels waren vóór geweest. In de verte lag de Kraggenburg en op het eerste gezicht scheen het, alsof dit gebouw reeds te voet ware te bereiken. Doch zoover ging onze ondernemingslust toch niet. Even voorbij de sluis maakte de dgk een scherpe draai naar het Westen. En het was bepaald een verademing, toen we met den wind in den rug voortgestuwd, eerder dan we dachten aan de Voorst aankwamen. Met man en macht wordt hier ge zwoegd om het in aanbouw zijnd gemaal tegen eind April gereed te krijgen. De machines zgn geplaatst; de buizen zyn aangebracht. Maar er moet nog zooveel grondwerk worden verricht, dat ons lee- kenoog dat nog op eenige maanden arbeid zou schatten. We vergissen ons natuurlijk. Er ligt een zware baggermolen gereed, die zich in 'n minimum van tgd door de aardkluiten kan heenvreten en met zóóveel mechani sche hulp en zóóveel gespierde armen kan er in enkele weken tgds héél wat gebeuren. Ir. Nouhuys verzekerde ons al thans, dat onvoorziene omstandig heden buiten beschouwing gelaten, het gemaal zal draaien vóór de Mei maand in het land is. Nog een klein rukje naar het Noorden en toen hadden de polder-ontdekkers Vollenhove bereikt. Het was intusschen half 3 geworden; de meegebrachte boter hammen waren in een ongemotiveerd op timistische bui reeds om 9 uur des.mor gens opgepeuzeld. Kan men zich voor stellen, dat we na zoo'n inspanning als uitgehongerde grasmaaiers op den maaltgd aanvielen, die ons in de zeekamer van hotel Seidel werd voorgezet Hoogerop naar het Noorden. Ongeveer een uur hadden de reizigers noodig om weer wat op verhaal te komen. En, vroeg de schrgver zoo tusschen neus en lippen aan den fotograaf, wat zeg je nu wel van m'n idee Ik ben ook wel eens op gemakke lijker manier in het bezit van een paar aardige plaatjes gekomen. Willen we dan maar weer naar huis gaan O nee, dat niet, was het haastig ant woord. Ik krijg er nu pas schik in. Goed, dan gaan we weer verder. De werken aan het nieuwe haventje van Vollenhove werden nog even gekiekt en daarna stegen we weer op ons „stalen ros", om het laatste stukje polderdyk aan den Overysselschen kant te nemen. Naby Blokzgl bereikten we weer den vasten wal, en vandaar begaven we ons op den weg naar Blankenham en Kuinre. Aan hen die het nog niet weten, kan worden medegedeeld, dat de weg nog even slecht is als ten tyde, dat Kuinre, in arren moede, aansluiting bg Friesland zocht Doch daarnaast zg vermeld, dat men druk bezig is met vernieuwing. De ZWARE LUCHTAANVAL OP NEW CASTLE. Naar het D.N.B. verneemt, hebben af* deelingen der Duitsche luchtmacht in den afgeloopen nacht havensteden aan de Briatsche Oostkust aangevallen. Buitenge woon krachtig was de aanval op de haven werken en scheepswerven te New-Castle, waar opnieuw groote verwoestingen zgn aangericht Britsche vliegtuigen boven Noord- Duitschland. In den afgeloopen nacht zijn, naar het D.N.B. verder verneemt, zwakke afdee- lingen der Britsche luchtmacht boven het Noord-Duitsche kustgebied verschenen, waar zg brand- en brisantbommen lieten vallen. De bommen vielen voor het groot ste deel op het open veld of in het water. Alleen in woonwgken werden enkele hui zen, waaronder een geneeskundige kliniek, beschadigd en - verscheidene personen ge wond. Er is geen schade van economischen of militairen aard aangericht. Een stelsel matige aanval werd den vijand door het krachtige afweervuur onmogelgk ge maakt. DE OORLOG TER ZEE. Naar aan het D.N.B. gemeld wordt, heeft een Duitsch oorlogsschip in overzeesche wateren onlangs 30.000 brt. scheepsruimte tot zinken gebracht. Een Duitsch gevechtsvliegtuig heeft gis teren ten noordwesten van Ierland een vij andelijk koopvaardg schip van 10.000 ton door bommen vernield. Het schip geraakte in brand. Voorts hebben lichte Duitsche zeestrijd krachten Donderdag op de Noordzee een aanvallend vgandelgk vliegtuig neerge schoten. Van Amerikaansche zgde- wordt beves tigd, dat talrgke wapentransporten, die op weg waren van de Vereenigde Staten naar Engeland, tot zinken gebracht zgn. Zoo he^ft de Amerikaansche ambassade te Londen medegedeeld, dat een groote zen ding oorlogsmateriaal is verloren gegaAn door torpedeering op den Oceaan. Het A.N.P. meldt uit Stockholm dat Zweden tijdens dezen oorlog tot dusver' tezamen 97 schepen verloren heeft, met een tonnage van 224.521. Hierbg zijn 671 opvarenden omgekomen. In den wereldoor lof- van 19141918 heeft de Zweedsche koopvaardij 247 schepen verloren met een tonnage van 267.614. Hierbg zijn 794 op varenden omgekomen. Australisch troèpentransport in Singapore aangekomen. Naar Domei uit Singapore meldt, is al daar een groot Australisch troepentran sport, dat door oorlogsschepen en vlieg tuigen beschermd werd, aangekomen. Brit sche legerkringen verklaren, dat Singa pore en de Malayan States thans be schermd zgn. Klaarblgkelgk bevinden zich te iSngapore Australiërs, Indiërs en En- gelsche vliegers, alsmede Engelsche lucht doelartillerie en Amerikaansche vliegtui gen. De nieuwe strgdkrachten zuilen over het geheele schiereiland Malakka verdeeld worden. De totale sterkte wordt geraamd op 90.000 man. Verder wordt gemeld, dat de grens met Thailand zwaarder bezet zal worden dan to.t dusverre. dgk, die tot nu toe het land beveiligde tegen aanvallen van het Zuiderzeewater, wordt afgegraven. Want zoowel Blokzgl als Blankenham en Kuinre zgn van kust plaats tof landplaatsjes gepromoveerd. Zu zullen van zeewater nooit meer last hebben. En wat we ook nog zeggen willentusschen Blankenham en Kuinre is reeds zooveel Urkerpolderland droog gevallen, dat. de Heidemaatschappij reeds half Juni daar de eerste spade ln den grond kan steken. Thans Is het waterpeil in den polder reeds met gemiddeld 65 cm. gedaald. Als straks ook de Voorst gaat draaien zal het sneller gaan. Half Juni zal het peil zeker met 140 cm. gedaald zyn. Dan komen er, zoo werd ons verteld, 3000 mannen, die de eerste ontginningswerken gaan ver richten. Met deze interessante mededeellng in het hoofd, legden we de rest van de 30 km., die Vollenhove van Lemmer scheidt af. Veel interessants beleefden we niet meer op den taaien weg in het Friesche land langs den zeedgk, die ons naar Lemmer voerde. Daar kwamen we tenslotte des avonds om kwart over 8 aan, na een interessanto maar zeer vermoeiende trek van 60 km. Op de grens van het nieuwe land. Rechts het scheepvaartkanaal tusschen den leidam en den dgk van den Bamspol naar het Zwolsche Diep.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1941 | | pagina 5