Provinciale Zeeuwsche Courant
AMERIKA ER DE HULPVERLEENIRG
AAR ERGELARD.
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Oplaag 16.500 ex.
De distributie van
koffiesurrogaat en thee
Engelsche
luchtaanvallen.
184ste JAARGANG NUMMER 99
ZATERDAG 26 APRIL 1941
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS;
19 cent oer «eek el I 2.42 per kwerlee!
Franco per post I 2-63 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1-5 regels 1 65. iedere regel meer
33 cent- Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1-5 regels '0.55,
Iedere regel meer 11 ct (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit vier bladen
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR P U B L I C I T E I T S W A A R D E, I N G E S T E L D DOOR DE VEREENIGING „DE NEDjtLANDSCHi DAGBLADPERS"
Volgens minister Knox kan men niet toelaten dat schepen met
Amerikaansche goederen worden getorpedeerd.
STAATSSECRETARIS HULL ROEPT
OP TOT SNELLE EN INTENSIEVE
HULPVERLEENING.
Uit Washington meldt het D.NJB. dat de
Amerikaansche staatssecretaris voor bui-
tenlandsche zaken. Huil, Donderdag op de
jaarvergadering van de Amerikaansche
vereeniging voor volkenrecht, waarvan hjj
voorzitter is, een propagandaredevoering
heeft uitgesproken, waarin hij de Ver.
Staten opriep tot een zoo snel en intensief
mogelijke hulpverleening aan Engeland.
De ondersteuning, zoo zeide Huil, moet
zonder verder talmen geleverd worden aan
Engeland en de landen, die weerstand bier
den aan „agressies". Men moet wegen en
middelen vinden,opdat deze hulp in zoo
kort mogelQken tyd en in zoo groot mo
gelijke hoeveelheden de plaats, van bestem
ming bereikt. Huil gaf de meening te ken
nen, dat voor de Ver. Staten van den af
loop' van dezen oorlog veel afhankelijk is.
In geval van een overwinning der spil-
mogendheden, zoo zeide Huil ter moti
veering van zijn eisch om Engeland ver
sterkt hulp te verleenen, zouden de Ver.
Staten met den rug tegen den muur staan
en vier continenten als vijand hebben, zon
der de mogelijkheid de oceanen te gebrui
ken.
Verklaring van minister Knox.
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, heeft Donderdagavond in een rede
voor de vereeniging van Amerikaansche
dagbladuitgevers beweerd, dat Amerika
„steeds meer door militaire krachten
wordt omsingeld".
Sinds maanden is het rechtstreekscbe
contact tusschen de Ver. Staten en geheel
Europa, met uitzondering van Groot Brit-
tannië, verbroken. De schepen, die deze
eenige route bevaren, worden bedreigd
door een sterke duikbootvloot, waarvan de
sterkte aan niemand bekend is en de acti
viteit door wetenschappelijke ontdekkin
gen aanzienlijk doeltreffender is dan in
den vorlgen oorlog. Ook de snelbooten
.TbeJagen den handel tusschen Groot Brit-
tannië en Amerika in noodlottige mate".
Sterke formaties vliegtuigen verhoogen de
gevaren, die Engeland tot een belegerd
land hebben gemaakt. De voortdurende
toeneming van de scheepsverliezen kan
dooraanbouw niet meer worden aange
vuld.
De Middellandsche Zee is tegenwoordig
„verboden terrein" en alle contact met de
landen, die aan deze zee grenzen, is ver
loren gegaan. Evenmin kunnen de Afri-
kaansche havens door de Amerikaansche
vrachtbooten worden gebruikt. Overal
stuiten de Ver. Staten op den vijandelijken
aanvaller. De laatste schakel in deze keten
van omsingeling van de Ver. Staten is door
de as-mogendheden gesmeed door de re
cente overeenkomst tusschen Rusland en
Japan.
In het verdere verloop van zijn uiteen
zettingen herhaalde Knox de these, die ge
heel en al den grondslag vormt van de po
litiek van Roosevelt, n.L dat de as-mo-
gendheden voornemens zijn de Ver. Staten
aan te vallen. Dientengevolge zullen de
Ver. Staten, aldus concludeerde de minis
ter, tenslotte moeten vechten, indien zij
geen doeltreffende middelen vinden, die
Engeland aan de overwinning helpen zon
der .dat de Ver. Staten aan® den strijd deel
nemen. „Wij zijn al heel ver in deze rich
ting gegaan", zoo vervolgde Knox, „wij
hebben verklaard, dat de door Engeland
bestreden vijanden ook onze vijanden zijn.
Omdat wij zoo ver zijn gegaan, kunnen wij
niét meer terug. W\j kunnen nog slechts
voorwaarts gaan. Wjj kunnen niet nalaten,
dat onze goederen op den Atlantischen
Oceaan naar den bodem der zee worden
GEEN AMERÖCAANSCH
CONVOOISTELSEL.
Uit Washington meldt het D.N.B.In
zijn laatste persconferentie heeft Presi
dent Roosevelt uitvoerig gesproken over
de ,ver kzaamh eden der Amerikaansche
vloot op den Atlantischen Oceaan en in het
bijzonder over het convooivraagstuk. Hij
verklaarde opnieuw nadrukkelijk dat de
regeering niet voornemens is Amerikaan
sche convooien samen te stellen. Men moet
zich, aldus zeide hij, aan de feiten houden
en elke speculatie vermijden. Hij zeide het
te betreuren, dat hij de meeste artikelen
der Amerikaansche pers moest desavou-
eeren, maar het convooistelsel maakt geen
deel van zijn politiek uit.
Toen in September 1939 de vraag der
bescherming van het Westelijk halfrond
rees, is aan beide zijden van het vasteland
een patrouilledienst der Amerikaansche
vloot ingesteld, die zich uitstrekte over
een gebied, dat op vele punten tot 1000
zeemijl van de kust verwijderd was. Er is
echter steeds sprake geweest van patrouil
leering en nooit van convooien. Er is dus,
aldus Roosevelt, niets veranderd,' behalve
dat de patrouilledienst iet of wat is uit
gebreid.
Toen men hem vroeg naar het onder
scheid tusschen patrouille en convooi, ant
woordde Roosevelt, dat men met een con
vooi te doen heeft, wanneer een groep
schepen begeleid wordt ter bescherming
tegen aanvallen. Een patrouilleering is
een verkenning, waarbij wordt vastgesteld
of zich ergens een oorlogsschip bevindt,
dat wellicht in het Westelijk halfrond wil
binnendringen om daar een "aanval te on
dernemen.
Roosevelt wenschte geen- antwoord tfe
geven op de vraag, hoe do regeering zich
de aflevering van oorlogsmateriaal aan
Engeland, waarop Knox en Hull in him
laatste redevoeringen zoo krachtig hebben
aangedrongen, denkt, zonder gebruik te
maken van convooien.
In kringen van het Congres worden
aldus U. P. geruchten verspreid, volgens
welke 40 pet. van alle naar Engeland
gezonden materiaal in den Noordelijken
Atlantischen Oceaan door Duitsche zee-
en onderzeestrijdkrachten alsmede vliegtui
gen werden vernietigd. Een Congreslid ver
klaarde, dat deze berichten blijkbaar waar
zijn en Roosevelt reeds eenigen tijd hier
over is ingelicht.
GROOTERE VOLMACHTEN VOOR
PRESIDENT ROOSEVELT?
De democraat Vinson heeft in het Ame
rikaansche huis van afgevaardigden een
wetsontwerp ingediend, waardoor president
Roosevelt aanzienlijk grootere volmachten
zou krijgen, waardoor voorkeursrechten zou
den worden ingesteld voor bewapeningsdoel
einden en voor de hulp aan Engeland en een
rantsoeneering zou worden ingevoerd. Vin
son verklaarde, dat hij dit voorstel had
ingediend op rechtstreeksch verzoek van
den leider van het federale productie
bureau, Knudson.
SENATOR WHEELER BEDREIGD.
Uit Berlijn meldt het D.N.B. Bijzonder
opmerkelijk en karakteristiek vinden de
Duitsche bladen het bericht van de Uni
ted Press, dat senator Wheeler bekend
heeft gemaakt, dat men hem met physiek
geweld heeft bedreigd voor het geval hij
zijn streven om de Ver. Staten buiten den
oorlog te houden zou voortzetten. De
bladen spreken van „ganstermethoden".
De Völkischer Beobachter schrijft bijv.: De
voorvechters van de hulpverleening aan
Engeland kondigden met dit dreigement
aan, dat zjj bereid zijn gangstermethoden
op de manier van Al Capone toe te passen
op de Amerikanen, wien het welzijn van
de Ver. Staten nader aan het hart ligt dan
het lot van Engeland.
De Diplo over de ontnuchtering in
de Ver. Staten.
Voor de regeeringskringen der Ver. Sta
ten moeten de gevolgen van him verkeerde
adviezen, waarmede zij het eigen volk op
een dwaalspoor en vreemde volkeren aan
den rand van den afgrond hebben ge
bracht, uiterst pijnlijk zijn, schrijft de
Deutsche Diplomatisch-Politische Kor-
respondenz. Zij bemerken, zoo vervolgt
de Diplo, de ontnuchtering in breede krin
gen van hun eigen land. In plaats dat de
oorlogsophitsers thans aanleiding zouden
vinden hun positie te herzien, schijnen zij
thans pas goed te gaan vasthouden aan
hun stoere politiek van inmenging en uit
breiding van den oorlog. Dit wordt be
vestigd door een nieuwe veldtocht van
redevoeringen door de meest vooraanstaan
de oorlogsophitsers. De Diplo noemt in dit
verband de jongste redevoeringen van
Knox en Huil.
Luitenant-kolonel b d. S. Tulp is als
opvolger van den heer H. J. Versteeg
benoemd tot hoofdcommissaris van
politie te Amsterdam (Pax-Holland)
ENGELAND EN AUSTRALIË.
DE BETREKKINGEN TOEGESPITST.
De moeilijkheden voor de Australische
regeering nemen toe, zoo meldt Domei uit
Sydney. De arbeiderspartij heeft de hui
dige regeeringsmeerderheid verbroken en
de arbeidersleiders wijzen een deelneming
aan de regeering van de hand. Nu de ne
derlaag in Griekenland duidelijk is, neemt
de critiek op de Australische regeering
toe.
Volgens het blad „Tokio Nitsji Nitsji" is
het te Londen tusschen den Australischen
ministerpresident Menzies en de Britsche
regeering tot „ernstige conflicten" geko
men. Menzies heeft den Engelschen verwe
ten, dat zjj verantwoordelijk zijn voor de
nederlaag in Griekenland en vooral voor de
verliezen oncjer de Australiërs, daar het
aan het Grieksche front ontbroken heeft
aan ondersteuning en hulp van de Engel
schen. De betrekkingen tusschen Australië
en Engeland, zoo verklaart het Japansche
blad, zijn opmerkelijk toegespitst.
Uit New York meldt het D.N.B. dat vol
gens bericht uit Londen aldaar verluidt,
dat de Australische minister-president,
Menzies, waarschijnlijk inderhaast per
vliegtuig haar Australië- zal terugkeeren'
om in de crisis die daar ontstaan is, in te
grijpen. Churchill zou volgens dit bericht
voornemens zijn voor Menzies een functie
te Londen vrij te maken, indien deze in
Australië ten val gebracht zou worden.
v De „Daily Herald" meldt uit Sydney,
dat de openbare meening in Australië on
behaaglijk gestemd is wegens het verloop
van den oorlog. Slechts twee maanden ge
leden was de val van Benghazi met klok
gelui in geheel Australië en vlaggen
overal op straat begroet, Menzies was
rechtstreeks uit Lybië naar Londen ge
reisd, „vol begrijpeiijken trots op de da
den van zijn landslieden".
DE STRIJD IN NOORD-AFRKA.
TOBROEK GEBOMBARDEERD.
Duitsche duikbommenwerpers hebben,
naar het D.N.B. vernéemt, in de haven van
Tobroek reeds beschadigde vijandelijke
schepen vernield en de kaden en pakhuizen
met bommen van zwaar kaliber bestookt,
waardoor zware branden ontstonden. Bo
vendien werden vijandelijke concentraties
den geheelen dag gebombardeerd en be
schoten.
De Duitsch-Italiaansche afdeelingen duik
bommenwerpers slaagden er in den vij
andelijken afweer te verrassen en hun
bommen bijzonder effectief te plaatsen.
Vijf stoomschepen werden vernietigd, een
aantal andere zoo zwaar beschadigd, dat
de reparatiè geruimen tijd zal vergen.
Het Engelsche garnizoen ln Palestina
naar Noord-Airika.
Uit Istanboel meldt het D.N.B. Uit
Palestina wordt gemeld, dat het Engel
sche garnizoen aldaar in de grootste haast
naar Noord-Af rika wordt overgebracht,
waarbij alle beschikbare transportmiddelen
worden gebruikt. In de plaats van de uit
Palestina gehaalde Engelsche troepen zul
len de via Basra komende Indische troepen
daar gelegerd worden. Zij zullen door de
woestijnen van Irak en Transjordanië wor
den vervoerd.
Het Duitsche tegenoffensief was
sneller dan de Britsche opmarsch.
De militaire correspondent van de En
gelsche Daily Herald, majoor Sheppard,
schrijft o.m.: „Waarom hebben wij na de
verovering van Benghasi onzen opmarsch
niet door de woestijn tot Tripolis voortge
zet Men antwoordde ons, dat dit ons een
lange en moeilijke verbindingslijn zou heb
ben opgelegd. Maar wanneer Mij door deze
verbindingsmoeilijkheden niet verder op
rukten, waarom hebben de Duitschers bij
hun offensief deze moeilijkheden dan vlot
overwonnen? Zij stonden voor nog veel
grootere problemen dan wij, die de zee en
naar het heet ook de lucht beheerschten.
Wanneer de Duitschers de kwestie der ver
sterkingen hebben opgelost, waarom hebben
wij dan niet hetzelfde gedaan? Dat moet
voor ons toch minstens even gemakkelijk
zijn geweest als voor de Duitschers. Het
Duitsche tegenoffensief was nog sneller
dan onze opmarsch".
De militaire correspondent waarschuwt
aan het slot van zijn uiteenzettingen op
nieuw er voor de Duitsche successen te
onderschatten.
FRANSCHE KOLONIALE
AMBTENAREN ONTSLAGEN.
Uit Vichy meldt het D.N.B. Het Fran-
sche ministerie van koloniën heeft vier
hooge koloniale ambtenaren van hun func
ties ontheven wegens het maken van pro
paganda voor de Gaulle, en wel den waar-
nemenden gouverneur van Gabon, een
ambtenaar in den Congo, een in Kame
roen en een in Fransch Oost Afrika.
Rhenen herrijst uit haar asch De wederopbouw van het geteisterde stadje is in
vollen gang. Acht en twintig woningen worden thans gezet op het vrijgekomen
terrein in de nabijheid van den gespaarden Cuneratoren (Pax-Holland)
Geldigheidsduur van bon 18 met
2 weken verlengd.
OP 5 MEI EEN NIEUWE BON.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij maakt
het volgende bekend met betrekking tot
Ale distributie van koffiesurrogaat én thee'.
Zooals bekend, heeft de met „13" ge
nummerde bon van de bonkaart „alge-
-meen" gedurende het tijdvak van 17 Maart
jl. tot en met 27 April recht gegeven op
het koopen van 50 gram thee of 125 gram
koffie, voor zoover voorradig, of 250 gram
koffiesurrogaat.
Er zij in dit verband aan herinnerd, dat
uitsluitend koffiesurrogaat van de van
overheidswege voorgeschreven samenstel
ling, in de verpakking welke het opschrift
„vergunning nodraagt, wordt ge
distribueerd en andere soorten koffiesurro
gaat zonder bon mogen worden uitver
kocht
Aangezien het in den handel
brengen van het officieele koffi/e-
surrogaat meer tqd in beslag
neemt, dan aanvankelijk werd ver
wacht, wordt, teneinde het publiek
in staat te stellen ook de eventueel
nog niet ingeleverde bonnen b\j de
detaillisten tegen de daarop ver
krijgbaar gestelde rantsoenen in te
wisselen, de geldigheidsduur van
bon 18 met 2 weken verlengd. De
met „18" genummerde bon geeft
derhalve ook nog gedurende het
tijdvak van Maandag 28 April tot
en met Zondag 11 Mei a.s. recht
op het koopen van 50 gram thee
of 125 gram koffie, voor zoover
voorradig, of 250 gram koffiesur
rogaat.
Zooals destijds werd bekend gemaakt,
wordt in den vervolge de duur der distribii-
tieperioden gesteld op vier in plaats
van zes weken. Het rantsoen zal 40 gram
thee of 250 gram koffiesurrogaat per pe
riode van vier weken bedragen.
Teneinde de vraag naar koffiesurrogaat
geleidelijker te verdeelen, is besloten de
nieuwe distributieperiode niet op Maandag
28 April a.8., doch een week later, d.i. dus
Maandag 5 Mei a.s. te doen aanvangen.
Waar het echter niet in de bedoeling ligt
de distributieperiode als zoodanig naar een
lateren datum te verschuiven, doch uitslui
tend den aanvangsdatum daarvan, zal de
eerstvolgende op 5 Mei aanvangende perio
de bij uitzondering drie in plaats van vier
weken duren. Voor het tijdvak van Maan
dag 5 Mei tot en met Zondag 25 Mei a.s.
zal derhalve een nader aan te wjjzen bon
van de „bonkaart algemeen" recht geven
op het koopen van 40 gram thee of 250
gram koffiesurrogaat.
In verband met het bovenstaande dienen
de detaillisten de in ontvangst genomen
bonnen 18 in plaats van gedurende het
tijdvak van 28 April tot en met 2 Mei in
te leveren in het tijdvak van 5 Mei tot en
met 9 Mei a.s.
De bonnen, welke z\j nh 5 Mei van hun
klanten ontvangen, dienen na afloop van
de volgende distributieperiode, dat is dus
in het tijdvak van 26 tot en met 30 Mei te
worden ingeleverd.
Van Engelsche luchtaanvallen is niets
bijzonders te vermelden. Slechts valt te
betreuren, dat uit een Engélsch vliegtuig
machinegeweervuur, op hrbeiders werd ge
opend, van wie er 10 gewond werden en
3 naar een ziekenhuis moesten worden
gebracht.
DISTRIBUTIE VAN VASTE
BRANDSTOFFEN.
De secretaris-generaal van het departe
ment van handel, nijverheid en scheep
vaart vestigt er de aandacht op, dat ten
aanzien van de distributie van vaste
brandstoffen niet de regel geldt, dat de
betreffende bonnen bij het afleveren
der goederen door den kooper afgegeven
en door den verkooper in ontvangst ge
nomen moesten worden.
Voor vaste brandstoffen geldt hetgeen,
ook is bepaald voor de aflevering van
melk, namelijk, dat de bonnen voor of
gelijktijdig met de aflevering der goede
ren aan den verkooper moeten worden ter
han-' gesteld.
HYPOTHEKEN OP
ONROERENDE GOEDEREN.
GEMIDDELDE RENTE 4,38
Blijkens de zoojuist verschenen mededee-
ling 16 van de afdeeling statistiek der over
heidsfinanciën van het Centraal bureau
voor de Statistiek hebben in 1940 41.856
nieuwe hypotheekinschrijvingen tot een
totaal bedrag van 303 millioen plaats ge
had. Daartegenover stonden 57.873 doorha
lingen met een gezamenlijk bedrag van
438 millioen. Per saldo zijn dus 16.017
hypotheken ten bedrage van 135 millioen
meer doorgehaald dan nieuw ingeschreven.
Van 1931 tot en met 1936 en in 1939 hebben
jaarlijks meer inschrijvingen dan doorha
lingen plaats gevonden, in 1937 en 1938
was het omgekeerde het geval. In het ge-
heele tijdvak van 1930 tót en met 1940 is
het aantal openstaande inschrijvingen toe
genomen met 25.765. Het uitstaande bedrag
is echter gedaald met 123 millioen.
In vrijwel alle jaren heeft meer dan de
helft der inschrijvingen betrekking op hy
potheken van 1000 tot 5000. Op een ge
leidelijke daling van den rentevoet, die zich
in het achter ons liggende tijdvak tot 1939
heeft voorgedaan, is in 1940 een stijging
gevolgd. In dit jaar was de gemiddelde
rentevoet 4,38 Droeg in 1931 nog 67
van het totaalbedrag der nieuwe hypothe
ken een rente van meer dan 4% in 1939
was dit nog slechts met 11 het geval,
terwijl in 1940 wederom 37 van het to
taalbedrag daaronder viel.
Het bedrag der op landelijke eigendom
men verstrekte hypotheken is over alle
jaren veel lager, dan dat op gebouwen. Van
het totaalbedrag der hypotheken blijkt over
de jaren, waarover de statistiek gegevens
verschaft (1931 tot en met 1940), het klein
ste gedeelte door hypotheekbanken ver
strekt te zijn (in 1940 18 een grooter
gedeelte door particulieren (in 1940 34
en het grootste gedeelte (in 194Q 45
door andere banken en instellingen (waar
onder de levensverzekeringsmaatschappijen
en de pensioenfondsen vallen).
BETALINGSVERKEER MET
HONGARIJE.
Het Nederlandsch Clearinginstituut
maakt bekend, dat de termijn, binnen wel
ken dient te worden gestort wegeps oude
verplichtingen (oude pengoe-verplichtin
gen tegen den koers van 100 pengoe
36.519) is verlengd tot en met 30 April
