fl
KORTE PREDICATIE
Voor de Huisvrouw
SUPEROL
Bevelan'se brieven
Zeeuwsche Kroniek
Voor de jeugd
SCHAKEN
nm
I
m
Hf
t
mi
Éfi
i
i
iS
lil
Tfl
A
km
S
Van onze Boekentafel
JUDAS II.
„En het was nacht"
Wanneet een mensch kiest tegen
God en voor zichzelf, had hij dan wel
anders gekund? Is de mensch verant
woordelijk? Voerde Judas uit, wat van
eeuwen voorzegd ivas.
Indien Jezus dezen discipel gekozen
had, enkel opdat hij Hem verraden zou
waarom dan de worsteling om Judas'
ziel? Aan Judas heeft Hij evenveel liefde
en aandacht geschonken als aan de
andere discipelen. Zoozeer, dat de
anderen allerminst aan Judas denken
als den verrader. Denk, denk Een ver
rader naast Jezus en Hij weet het. Maar
Hij heeft Judas evenzeer lief. Doch
Judas blijft dicht. „Wilt gijlieden
ook niet heengaan Maar Judas blijft.
Zelfs aan het laatste Avondmaal: Judas
krijgt de eerste bete, het eere-brood, met
een stille vraag erin: Judas, is er niets
meer aan te doen? Neen er is niets meer
aan te doen. Maar nogmaals probeert
Jezus het en noemt den verrader in
Gethsémané vrienck VriendWare hij
toen neergevallen aan Zijn voeten met
het bittere weenen van Petrus, hij had
een hart gevonden.
„De zoon des menschen gaat wel
heen, gelijk van Hem geschreven is,
maar wee dien mensch, door wien de
zoon des menschen verraden wordt."
Jezus ziet Judas' schuldmaar zegt
tevens, dat het zoo moest komen. Zoo
plaatst Christus onze schuld en Gods
almacht nevens elkander alsof het van
zelf sprak. Maar wij kunnen lang met
zulk een vraag tobben. Is er geen ant
woord? Verstandelijk niet. Maar elk
geloovige beleeft het antwoord: God is
de almachtige en mijn leven staat
schuldig voor Hem. Maar God vergeeft.
Wij hebben een hart om onze schuld in
neer te leggen. Judas vond geen hart.
De priesters hebben geen hart, de tem
pel heeft geen hart. En het was nacht.
Arme broeder Judas er is wel een hart
Goddank, dat er een hart is, waar ik
met mijn schuld terecht kan. Een hart
en daardoor een dag.
F.
DE RESTJES
Breng restjes vooral in aan-
trekkelyken vorm op tafel: ze
gaan dan even graag naar binnen
als een versch bereid gerecht.
Martini Wittop Koning schrijft ons
In 't algemeen is het beter om géén
restjes te hebben herhaald opwarmen
komt namelijk niet ten goede aan de
voedingswaarde van de spijzen en het is
uit dat oogpunt zeker af te keuren om
stelselmatig voor twee dagen tegelijk te
koken.
{enen keet/ufn gcigc/e-n met
OOOOT BACTERIËN BEVORDERT GENEZING
Ook voor wonden de ideale desinfectans
Maar aan onverwachte omstandig
heden kan geen enkele huisvrouw ont
komen: personen, waarop ze gerekend
had, zijn bijv. niet aan tafel verschenen;
de eetlust bleek niet in overeenstemming
met de bereide portie voedsel; de groente
leverde meer uit dan men vermoedde, enz.
enz.
Dan zijn er wèl restjes en dan doen
we verstandig met er de noodige zorg
aan .te besteden.
Laten we ons dezen keer bepalen tot de
in elk gezin toch minstens éénmaal per
week gebruikte witte of savoye kool. Heb
ben we die als stamppot gebruikt, dan doen
we het best met in een pan een bodempje
water aan de kook te brengen en daarin
als één geheel het stijve restje stamppot
te leggen. Op eén' zacht vuur wordt nu
de warmte van het kokende water geleide
lijk naar de stamppotlaag overgebracht
zonder veel kans op aanbranden, en, na
even door elkaar geroerd te zijn, komt
ons restje even smakelijk op tafel alsof
het versch was gekookt. Het vormt op
die manier een lekker warm hapje bij de
boterham:
Is het restje afkomstig van afzonderlek
bereide kool en hebben we tevens wat
aardappelen overgehouden, dan laat zich
een smakelijk „laagjes-schoteltje" bereiden.
Van een vuurvast schoteltje bedekken we
dan den bodem met kool, leggen daarop
een laag in plakjes gesneden aardappelen,
raspen er wat kaas over en herhalen de
verschillende laagjes tot ons restje ver
bruikt is. Kunnen we zonder bezwaar
onzen oven gebruiken, omdat we een
kolenfomuis hebben, dan zetten we het
schoteltje, overgoten met een scheutje
melk en bestrooid met wat paneermeel
daar een half uurtje in. Zijn we echter op
gas of electriciteit aangewezen, dan komt
zoo'n ovenschoteltje te onvoordeelig uit
voor ons brandstofrantsoen; we dekken
dan het met wat melk afgemaakte scho
teltje dich en zetten het op een asbest-
plaatje op een kleine gaspit of (zonder
asbestplaatje) op de laag ingeschakelde
electrische plaat. Op die manier deelt de
warmte zich in een kwartier voldoende
mee aan het heele schoteltje en we kunnen
tenslotte het korstje vervangen door er
vóór het opdienen nog wat kaas over te
raspen.
Een dergelijk gerecht is uitstekend op
zijn plaats als vóórschoteltje in het mid-
Ondersmiddag en nog wat.
Me zulle noe Corre d'r soepe mae laete
lepele en Arie z'n riest mee beuter en
suker en Line di'r krentebröod mee eiers
laeten ete wan' dht was 'eur mael die
mirreg en voe wat a ze dae noe een ge
heim van miek, dat weet ik ok mie. Daer
is daerom wè' meer dat k ik nie weet. Zó
kan 'k bevoorbeeld nie begriepe, dat er
zövee ménsen bin, die a mee dols geweld
de Zêeuwse, taele wille leze. Ik voe mien
dae een ander gedacht van. Ik ridde-
nêere zóde Babiloniese spraakverwar-
reng, dat was een straffe. Ons as Zeeuwen
kunne gin Limburger verstae en gin Fries
en gin Amsterdammer, uut de Jordaan.
Het Nederlandse volk is in een 'êele-
boel groepen verdeeld, die a glad vremd
tegenover mekare stae, zömae louter deur
oal die verschillende menieren van spre
ken. Dat zou noe toch zeker vee beter
weze a me oallemaele net èender praat
ten? En schreve dan ok vanselft. Prom-
beere dan oltied wan zuver Nederlands
schrieve, dat kan agauw gin mens.
Noe A 'k dae toch over bezeg bin, wi'
'k is wat vertelle, dat a 'k kort gelee-e
ontdekt
Ieder óogenblik zie je berichtjes in'de
krante, over ouderaevenden, die a overoal
op de durpen 'ehouwe bin 'k van m'n
leven zelft ok wè is zo'n berichtjè op'-
estierd. Mae noe êenegte weken gelee-e,
ze dat op de H.B.S. ok is 'edae, op een
mirreg dan eigeluk. En op dat papier
stiengouderamiddag, mie een esse der
in. En dat bin dae agauw oal lui mee dr.
of ir. voe d'r naem, dus die zu' 't wè góed
zette. Nou, ik 't nóóit 'ewete, 'oor, mae
ja a je 'r góed over dienkt, ku' je 't
begriepe 't is een-mirreg of een aevend
bïe- een komste van ouwers, en nie van
ouwer.
Ik zei dae zö pas, dat er agauw gin
méns zuver Nederlands kan schrieve. 't
Gae nie alleêne om de taalfouten, mae j' ei
nog stijlfouten ok schient. Op die ouders-
miiddag, (mee een esse, 'óor zetter wan'
ik za 't noe nooit mi'.fout schrieve) van
de H.B.S., toen ei de leeraar in de Neder
landse taal een lezeng 'ehouwe voe de
ménsen. 'Eleze dan eigeluk wè' nie, wan'
ie zei 't oal uut z'n 'oód. Mae' die zei dan
ok onder mêer „óns kunne 'ier die guus
góed lêere schrieve, mae dat k me ze nie
kunne lêere is ditme kun iemand nie
lêere dienke.
Dat is te begriepen. As een méns z'n
'essens noe*eênmael nie vadder rekke, dan
bin ze tenden. En dat is waer dae bin
'óopen ménsen, die k góed kunnen dat a
ze op schole 'elêerd mae, die a niks uut
d'r eigen kunne verzinne net as een
'ondje, dat a maer één kunstje kan. Dae
tegenover je der mee weineg, of temis-
sen vee minder, schoolgeleerd'eid, mae
mee een goed gezond verstand en vlug be
grip, die a van oalles prakkezêere en van
oalle martjes wêer bin.
Ik toen toch nog motte lache ok, om
iets dat a die spreker zei. Ie 't over
opstellen maeken en ie zei ,,je zu' ok
dat sprookje wè kenne, over den man, die
a nie kon griezele, maer a die sommegte
opstellen las. ik verzeker je ie zou grie
zele". Dat g'löof ik daarlik. En ik g'löove
ok, da' 'k gedêeltelik de reden weet. Die
guus schrieve in 't 'Ollans, mae' ze prate
Zêeuws. Ze maeke d'r opstel dus feitelik in
een, min of meer vremde taal. Ons
zégge „dae maelt ik zonde van", mae
zeit is tegen een Ollander „daar maak
ik zonde van", dan weet 'n glad nie wat
a je bedoelt. Me zegge „kiek, dae-zö"
en „ik zövee kouwe", mae je kun „kijk,
daarzoo" en „ik heb zooveel kou" gin
Ollans noemen. En a je noe oltied gewend
bint om in 't Zêeuws te dienken, dan lie-
kent het mien toch nie makkelik om in 't
Ollans te schrieven. Te mêer g'lóof ik
dat daarlik, van dat griezelen, omda'
me iederen dag kunne 'óore, oe weineg
wezelukke 'êeren k ter góed Ollans prate.
Draait de radio maer open, 't geef' nie
wien a ter voor staet te praten, op een
ienkelde uutzonderienge nae, zegge ze
„meerdere" a ze bedoele „verscheie". 't Is
om de moed te verliezen voe zukke
leeraars.
Zuver Ollans klienkt toch zö móói en
defteg,
En daerom vin' 'k het eigeluk een bitje
jammer, dat er zövee ménsen verzot bin
op het lezen van Zeeuws; a ze mae steeds
niks as Ollanè lazze, zouwe ze 't allicht
ok eter kunne spreke. Je mot toch vóór
êenheiidi weze, op ieder gebied. En êenheid
van taal lieken mien beter as een spraak-
verwarreng, wan' dat prate ze nie uut
m'n 'öoddat was een straffe.
H. C. H.
Op wacht aan da kust. Duitscha
schapan pastaaran op wag naar da
vaillga haven (Foto Waltbild)
dagmaal De groente, die voor dien dag
gekozen is, kan dan het best bereid worden
als een rauwe sla: ten eerste wordt daar
door het vitamine-verlies vergoed, dat ont
staan is door 't opwarmen en ten tweede
halen we er het gas- of stroomverbruik
mee uit, dat door het „schoteltje" noodig
is.
Nog één opmerking.
Wie jus over heeft maar dat durf ik
op 't oogenblik haast niet te veronderstel
len die kan over de laagjes kool in
het schoteltje telkens een lepel jus uit
spreiden: de hartigheid van het gerecht
>vordt daardoor bevorderd.
REIMERSWAAL.
ra.
Verval.
Tijdens den bloeitijd sprak men van het
machtige Reimerswaal, dat als een flon-
kersterre bij Zeelands steden blonk.
Het kon njet anders of in een stad,
waarin handel, visschery en nijverheid
bloeiden, werd ook de wetenschap beoefend.
Er bestond althans een rederijkerskamer,
wier blazoen was „De drie korenbloemen"
met de zinspreuk „In minnen verzaemt"
(Door liefde vereenigd). Dat zij van betee-
kenis was, blijkt uit het behalen van een
tweeden prijs op een wedstrijd te Antwer
pen gehouden. Ook in het naburige Bergen
op Zoom trad zij vaak op. In 1507 schreef
zij zelf een wedstrijd uit, waarbij de kamer
van rhetorica te Middelburg „Het
bloemke Jesse" onder -de zinspreuk „In
minnen groerjende" den eersten prijs be
haalde.
Er waren drie oorzaken, die de stad
Reimerswaal in verval brachten,, nl. brand,
overstrooming en oorlog.
Byna elke stad werd vroeger een- of
meermalen door brand geteisterd. Dit be
hoeft ons niet te verwonderen. De meeste
huizen waren van hout, vaak met riet of
stroo gedekt. De blusschingsmiddelen wa
ren zeer primitief (eerst in 1672 werd de
slangenbrandspuit uitgevonden). Als er
eenige wind stond, was een uitgebroken
brand moeilijk of niet te beteugelen. Een
groot deel der stad ging dan ten gronde.
In 1450 werd het grootste deel van Rei
merswaal in de asch gelegd, waarbij ook
het stad- of schepenhuis, een watermolen'
en 32 zoutkeetens. Vrij spoedig was de
stad deze ramp te boven. De wederopge-
bouwde huizen, 't zij van hout of van steen,
mochten voortaan niet meer met stroo,
maar met pannen of leien gedekt worden.
Toen de stad aanzienlijk en weelderig
was, werd zij in het jaar 1520 ook door een
grooten brand getroffen. Meer dan drie
honderd woningen werden een prooi der
vlammen. Een groot aantal pakhuizen, met
allerhande koopwaren opgestapeld, ging
verloren, evenals vele weefgetouwen, zout
keetens en meestovens. Ook nagenoeg het
geheele klooster brandde af. Door deze
groote ramp werd de stad bijzonder zwaar
getroffen. Vele welvarende gezinnen waren
tot armoede gekomen. Er zouden verschei
dene jaren over heen gaan, voor de stad
de ellende te boven kon komen.
Maar voor het zoover Was kwam er een
andere, niet minder gevaarlijke, vijand op
dagen, nl. de waterwolf, die destijds moei-
lyk kon worden weerstaan. De zeedijken
waren in de 16de eeuw niet zoo stevig als
thans. Het geregelde onderhoud liet ook
veel te wenschen over, niettegenstaande
van hooger hand vaak op verbetering werd
aangedrongen. De dijkgraven waren niet
bekwaam genoeg voor hun werk. Het zoo
noodige toezicht ontbrak. De aannemers
maakten zich schuldig aan slechte prak
tijken. De dijkwerkers behoorden tot het
slechtste volk, zoodat zij op het werk meer
naar de bierkan grepen dan naar de spade.
In het bijzonder waren de heeren van Rei
merswaal berucht om hun slechte zorg voor
de waterkeeringen. Hierdoor werden zij niet
onschuldig geacht aan de overstrooming
van de geheele Oost-Watering van Zuid-
Beveland, welke den ondergang van Rei
merswaal en tal van dorpen tengevolge had.
Men schreef Zaterdag, den 5den Novem
ber 1530.
's Morgens vroeg reeds woedde een felle
orkaan uit het Noord-Westen. Op verscliil-
lende plaatsen sloegeil de golven reeds over
de dijken van de Oost-Watering. Eveneens
liep niet ver van Reimerswaal het zeewater
over den dijk, zoodat het in de stad kwam.
Daar het nog twee uur vóór hoogwater
was, werd het ergste gevreesd. Tegen den
middag sloeg, niet ver van het kasteel
Lodijke, in den dijk een gat van eenige
ellen breedte. Dadelijk werd de heer
Adriaan van Lodijke of Reimerswaal
verwittigd. Hij stak echter de hel
pende hand niet uit. De overlevering
zegt zelfs, dat hij gaarne zag, dat
de zee het land inkwam; want dan
kreeg hij gemakkelijk een vaarwater naar
zyn kasteel. De Reimerswalers pakten ook
niet dadelijk aan, anders was wellicht het
groote gevaar te keeren geweest. Onder-
tusschen werd het gat breeder en door
uitschuring dieper. Nu viel er aan stoppen
heelemaal niet te denken. De golven der
zee bleven het lage land binnenvallen. Spoe
dig werd ook de uitwateringssluis bij het
ten Oosten van Reimerswaal gelegen dorp
Kreke totaal weggeslagen, zoodat nu de
geheele Oost-Watering onderliep en 18
bloeiende dorpen met de stad Reimerswaal
werden overstroomd. De ramp was ontzet
tend. Ontelbaar was het aantal verdronken
menschen. Verrast door den snellen was
van 't water, konden zij zich niet 't leven
redden en vonden zy den dood in de golven.
Langen tijd bleven de lyken van mensch
en dier samen met de overblijfselen van
huizen, schuren, huisraad, graan en hooi
in het overstroomde land drijven.
Wie zich met moeite het léven had kun
nen redden en te voren welgesteld was
geweest, was nu arm geworden. Het over
stroomde land besloeg een oppervlakte van
2571 gemeten, thans is 'n groot deel ervan
bekend als het verdronken land van Zuid-
Beveland.
Voor Reimerswaal was de vloed een
ramp om nooit weer te boven te komen.
Al waren in de stad niet zooveel menschen-
levens te betreuren als op het platteland,
de verwoesting was niet minder. Het zee
water was in alle huizen binnengedrongen
en deed er verscheidene ineen storten.
De Heer van Lodyke had nu zijn zin,
doch anders dan hij gedacht had. De woeste
golven sloegen ook tegen zijn kasteelmuren,
zoodat hij en de zijnen zich nauwelijks het
leven konden redden. Hij vestigde zich te
Bergen op Zoom. Het kasteel bleef onbe
woonbaar. Hij heeft de ellende niet lang
overleefd, daar hij den 6den Mei 1534 over
leed. In de Groote Kerk te Bergen op Zoom
is een grafmonument voor hem en zyn
vrouw.
Toen de vloed voorbij was, bleef alleen
de stad Reimerswaal met omgeving als
een eiland boven de zee uitsteken. Zij was
dus van Zuid-Beveland afgescheurd.
Door deze overstrooming, bekend onder
den naam van St. Felixvloed, werd in Zee
land niet alleen het Oostelijk deel van
WANNEER DE KEMTHANEN
VECHTEN.
De wyfjes trekken er zich niets van aan.
Wij liggen, heel vroeg in de morgen,
tegen een dijkje, in het gras. Het is een
wat koude liefhebberij, want de zon is nog
niet op en de nevels waaien nog over de
wellanden, maar wij zyn niet voor niets
hierheen getrokken. Want we bevinden ons
nu twintig meter van een plek in de
polder, waar jaar in jaar uit de kemphanen
in Maart en in de eerste weken van April
komen vechten. Voorlopig zien we nog heel
weinig. Te horen is er echter des te meer.
wrant van alle kanten dringen de geluid<yi
van de nog wel slaperige vogels tot ons
door. Maar wanneer we zo een tijdje rustig
ons kippenvel hebben liggen trotseren,
komt er leven in de brouwerij. Nauwelijks
is het eerste puntje van de opkomende zon
zichtbaar, of daar strijken een paar merk
waardige vogeltjes neer op het stukje wei.
land vlak voor ons. Een beetje kouwelijk
zitten zij in elkaar; er is maar weinig aan
te zien, zo op het eerste gezicht en
misschien ga je je een beetje kwaad af
vragen of ik je voor die vogels nu zo vroeg
uit je' bed moest halen, maar loop niet te
hard van stapel; wacht eerst maar eens
even af. Daar dalen weer een paar van
die vogels neer, ook al op dat kleine stukje
grasland, dat er heel platgetreden uitziet;
en zo langzamerhand is ook de zon ge
heel boven de horizon gekomen, zodat we
ons al een beetje behaaglijk gaan voelen.
Die vogels voor ons voelen dat kennelijk
ook, want er komt wat leven in. Zij rekken
zich een beetje uit, rennen wat heen en
weer en nu weten we tenminste waar
we aan toe zijn. De vogels, die we hier
maar op betrekkelijk geringe afstand van
ons vandaan zien, zijn n.l. kemphanen. En
allicht heb je daarvan wel eens gehoord.
Dat ik -zo zeker wist, dat we die vogels
hier zouden zien, is niet zo heel verwon
derlijk als je misschien zoudt denken, want
die kemphanen houden er de gewoonte op
na om iedei; jaar, wanneer ze uit het
zuiden, waar zij de winter doorbrachten,
teruggekeerd zijn, eerst een paar weken
op 'n klein stukje weiland elkaar te be
vechten. En jaar op jaar blijft dat kleine
stukje weiland precies hetzelfde. Zij kiezen
er nooit cm ander plekje voor uit, dus
waar je het vorige jaar kemphanen zag,
zul je ze in deze tijd zeker weer kunnen
verwachten.
Het vogeltournooi in vollen gang.
Misschien herinner je je de kemphanen,
die we al vroeg in de herfst naar het
zuiden zagen vertrekken. Het was nog
maar amper September, toen zij overal
aan plasjes en poelen te zien waren, samen
met de rose grutto's en een paar dagen
later waren zij al verdwenen naar de lage
vlakten van de Zuid-Fransche kust, vooral
naar de Rhone-delta. Toen waren het maar
eenvoudige, bruin-grijze vogels, klein in
verhouding tot de andere, waarmee zij
trokken; wij konden ze eigenlijk alleen
maar met zekerheid herkennen aan de
witte streep, achter de vleugels. Maar kijk
eens naar de haantjes, nu ze wat wakker
zyn geworden.
Daar spreidt er een de wondermooie
kraag uit. die hij om nek en schouders ge
kregen heeft; en dat doen ook de anderen.
Die kraag hebben zij pas gekregen; over
een paar weken zal daar niets meer van
te zien zijn want die kraag is alleen maar
een bruiloftskleed, evenals de mooie lange
sierveeren, die van de kop afhangen. De
wijfjes zijn niet veel veranderd sedert de
vorige herfst; zij zijn nog even grauw
bruin. Maar daar beginnen de mannetjes
aan het steekspel: en daarvoor zyn wy nu
juist hiergekomen. Dat is een verbazend
aardig gezicht! Als op een afgesproken
teken zetten zich een zestal mannetjes in
postuur, de kragen wijd uitgespreid, dö
snavels recht vooruit. En nu hebben wij
nog net even de gelegenheid om te Z1®£»
dat er geen twee kragen eender zyn. E"
zijn er, die bijna geheel zwart zijn, ook zo
goed als zuiver witte, maar ook bruine
en grijze kragen; en dan tussenvormen
van al die kleuren, met strepen en vlek
ken, met puntjes en met gemarmerde
veren. Je zult in Nederland geen twee
haantjes vinden, die een precies eendere
halskraag hebben.
Maar nu wordt het opletten. Want daar
Tennen de mannetjes op elkaar af, met
voetgetrappel en vleugelgeklap, de snavels
recht vooruit; het wordt een formeel ge
vecht. Bloed vloeit er niet bij, daar behoef
je je niet ongerust over te maken: maar
stevig vechten kunnen die haantjes weU
want soms stuiven de veren in het rond.
En dat gaat zo een heel tijdje door, want
voortdurend komen er nieuwe mannetjes
aan op het terreintje en dan beginnen zjj
weer van voor af aan. Een buitengewoon
aardig gezicht is dat; en de haantjes zijn
over het algemeen zo in de vechtpartijen
verdiept, dat zij zich van de nabijheid der
mensen maar betrekkelijk weinig aantrek
ken. Je kunt het dan ook allemaal gemak
kelijk volgen op een afstand van nauwe
lijks tien meter.
Waarom vechten zij eigenlijk?
Maar nu een vraag. Waarvoor zou dat
vechten nu eigenlijk dienen? Het ligt voor
de hand, dat het gebeurt om de wijfjes
een plezier te doen, zoals wij dat bij zeer
veel andere soorten ongeveer eender kun
nen zien. Maar helemaal eender is dat
verschijnsel toch niet. Want wanneer we
onder het gevecht van de mannetjes eens
letten op de vrouwtjes, die zich in da
buurt van de kampplaats ophouden, dan
moeten wij constateren, dat ze zich van
die vechtpartijen al bitter weinig aantrek
ken. Zij kijken niet op of om, zij gaan
doodnuchter door met het zoeken naar
wormen en slakken; en eerst wanneer do
overwinnaar van het gevecht bij een van
de wijfjes komt en haar een beetje het
hof gaat maken, schijnen zij op de man
netjes te gaan letten. Trouwens, er is be
wezen, dat de vrouwtjes niet eens nodig
zyn om de mannetjes te laten vechten,
want er zijn eens mensen geweest, die een
stelletje vechtende kemphanen vingen, in
een donkere zak stopten en ze daar een
paar uur in lieten zitten. Toen werden zij
in een kippenhok gelaten zonder dat er
wijfjes waren en onmiddellijk begon het
lieve leven van voor af aan. De weten
schap heeft dan ook nog steeds niet kun
nen uitmaken, wrat er nu eigenlijk aan die
vechtpartijen der kemphanen vastzit en
wat er precies het doel van is."Maar laat
ons dat vanmorgen maar niets kunnen
schelen; wij zijn gekomen om de vecht
partijen van de kemphanen te zien en die
hebben wij gezien. Dat is tenslotte voor
ons wel de hoofdzaak. Het is werkelijk
niet zo moeilijk, wanneer je in een buurt
woont waar polders te vinden zijn of niet
al te kurkdroge weidegronden, om een
vechtplaats van de kemphanen te vinden.
Zy zijn niet zo heel zeldzaam en vooral in
de Westelijke provincies van ons land en
in het Noorden kun je er eigenlijk zoveel
vinden als je maar wilt. Zoek er maar eens
naar en trek er dan op een morgen van
deze of van het begin van de volgende
maand eens vroeg naar toe. eJ moet er
wel heel vroeg voor je bed uit, want het
is het beste om met zonsopgang op de
vechtplaats aanwezig te zyn, maar wat jo
daar kunt zien, is wel de moeite waard,
dat je dat er maar eens voor oVer moet
hebben. Het zal je werkelijk bevallen!
(Nadrdk verboden).
Redacteur: J. M. MULIÊ.
Onderstaande partij werd eenigen tijd
geleden te Goes gespeeld.
WitL. C. v. Vijven ZwartJ. Ouwerkerk
Aangenomen Damegambiet.
1. d2-rd4 d7d5 2. c2—c4 d5Xc4
Door het aannemen van den gambiet
pion, krijgt het spel onmiddellijk een uit
gesproken karakter. Wat is beter, weige
ren of aannemen? Om deze vraag te kun
nen beantwoorden, dient men al byzonder
goed op de hoogte van de openingstheorie
te zyn. Eén ding is evenwel zeker, speelt
men aangenomen damegambiet, dan is
eenige kennis der theorie onmisbaar.
3. Pblc3 meer aan te bevelen is hier
3. Pf3, want na den tekstzet, kan zwart
3e5 spelen en gemakkelijk gelijk spel
bereiken of met 3c6 overgaan tot het
Slavisch-damegambiet.
3Pg8f6 zie opmerking hier
boven.
4. Pgll—f3 e7e6. 5. Lel—g5 hier
lijkt ueze z^t niet zoo goed.
5Lf8e7 6. e2—e3 a7—a6
de partij lijkt nu meer op de zoogen. Me-
r&ner opstelling.
7. LflXc4 b7b5 8. Lc4—d3 Lc8—b7
9 00 c7c5 10. b2b3 ter ver
hindering van een event. c5c4. maar de
witte stelling wordt er niet beter op.
1 0c5Xd4 H.Pf3Xd4 wit wil
geen geïsoleerde d-pion.
1 10—0 12. Tal—cl Pb8—d7
13. Pc3e2 begin van gekunsteld spel.
13TaS—c8
14. Pe2g3 Pd7c5 15. Ddl—e2 geen
goede zet, want hierdoor geeft wit zonder
meer zyn raadsheer op voor een paard.
15Dd8d5! met zeer onaange
name dreigingen voor wit
Stelling na 15 Dd8—d5
Zuid-Beveland overstroomd, maar ook de
eilanden Borssele, Noord-Beveland en St.
Philipsland. Verder bezweken in Kadzand
9 en in het Hulster-Ambacht niet minder
dan 36 polders.
Een van regeeringswege ingesteld on
derzoek heeft uitgemaakt, dat ook de
slechte verzorging der dijken mede de
schuld was van de overstroomingen.
(Wordt vervolgd.)
R. P. J. d. M.
8
V
7
6
5
4
'wm,
2
mm
1
abcdefgh
16. f2—f4? pareert het mat op g2 maar
kost voorloopig een stuk. Op 16. f3 kon
volgen 16Pd3: 17. Dd3: e5.
16Pc5Xd3 17. Tel—dl Pd3—b4=
18. Pd4—f5 Do5—«5 19. Tdlcl Dc5Xcl
20. Pf5Xe7+ KgP-hÉ 21 TflXcl Tc8Xcl
22. Pg3fl Tel—c2 23. Pf 1—d2 TfSd8
24.Lg5xf6Td8xd2 24gf6:kon
gerust eerst geschieden.
25.Lf6x?7+ Kh8Xg7
26. De2_g4+ Kg7—f8
27. Dg4—g8+ Kf8xe7
28. Dg8g5+ Ke7d7 en wit gaf terecht
op. Een door zwart vooral in het laatst©
gedeelte vlot gespeelde party.
„Tilburg, noe het groeide", uitg.
N.V. Bergmans, Tilburg.
Ter gelegenheid van de geboorte van
den 100.000sten inwoner van Tilburg ia
een herinneringsboekje verschenen, waar
in A. J. A. C. van Delft den groei van
deze Brabantsche industrie-stad schetstw
Frans Mandos verzorgde de vlotte illu
straties.
Wiegcicind en KleuterFebruari
aflevex-ing, uitg. C. A. Spin en Zit
N.V., Voorburg- 1 271—273, Am
sterdam.
De Februari-aflevering van dit' aardige
tijdschrift voor moeders bevat weer tal van
interessante en wetenswaardige artikelen,
die zeker belangstelling zullen trekken.
