HITLER EN MATS0E0KA IN LANGDURIG BERAAD. Kroniek van den dag De Mythische oude kerk aan den Wal opgespoord. De opvatting van Dommisse door de steenen ontzenuwd. Tweede blad PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Vrijdag 28 Maart 1941 Het conserveeren van melk en groenten. DE BEVRIEZINGSMETHODE. In Duitsehland houdt men zich tegen woordig: druk bezig met het conserveeren van levensmiddelen door afkoeling, waarbij men, naast de reeds gebruikelijke metho den, vooral zocht naar middelen om vruch ten en groenten langdurig versch te hou den. In deze wintermaanden, nu versche groenten en fruit èchaarsch zijn, ziet men overal in de Duitsche steden bevroren groenten, fruit, champignons op de markt verschijnen, welke in hooge mate hun verschen smaak hebben behouden en als vcrsch bereid kunnen worden. De methode, die toegepast wordt bij deze wijze van conserveeren, is de snelle en groote afkoeling. De groenten of vruchten worden snel op een temperatuur van 20 tot 30 graden onder nul gebracht. De snelheid der afkoeling is van beslissende beteekenis, immers bij een langzaam be vriezen vormen zich in de ruimten tusschen de cellen groote ijskristallen, die de cel- wanden doorboren. Bij het ontdooien vloeit dan het celsap weg en 'maak en aroma gaan verloren. Bij de snelle afkoeling daar entegen vormen zich in plaats van ijs kristallen, slechts kleine sneeuwkristallen, die de celwanden niet kwetsen. Bij het ontdooien gaat dan niets verloren van den inhoud der cellen. Kracht en aroma van vleesch, fruit en groenten blijven zoo doende geheel behouden. Droge melk. Droge melk is niets bijzonders, melk poeder heeft reeds algemeene bekendheid. Het melkpoeder heeft echter het bezwaar, dat het door het vetgehalte ranzig wordt tengevolge van de inwerking van lucht en licht. Om dit te voorkomen moet men dus de lucht tusschen het poeder weg halen en de oppervlakte, waarop het licht kan inwerken, zoo klein mogelijk maken. Dit geschiedt door het melkpoeder onder langzaam toenemenden druk. van 25 tot 30 atmosfeer te plaatsen, waardoor de lucht weg geperst wordt en het melkpoeder wordt samengedrukt tot groote ronde platen, die, in donkere ruimten opge slagen, lang goed blijven. FR. J. JURGENS t Gisteren is te Nijmegen overleden de heer Fr. J. Jurgens, die met zijn broeder zeer veel gedaan heeft voor den opbloei en de uitbreiding van de bekende Jurgens' machinefabrieken in Oss, welke door hun vader gesticht zijn. Kroatische ministers, terwijl twee der mi nisters, die wegens meeningsverschillen uit het Kabinet-Zwetkowitsj waren getre den, in de nieuwe combinatie zijn opge nomen. Zulks schynt een aanwijzing voor den politieken koers der nieuwe regeering en daarin is ongetwijfeld een Engelsche invloed aanwijsbaar. Gistermiddag heelt Hitler een on derhoud met Matsoeoka gehad, dat %/2 uur heeft geduurd. Omtrent dit onder hond is het volgende communiqué uit gegeven: De Führer heeft Donderdagmiddag in tegenwoordigheid van den rijksmi nister van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop, den keizerlijk Japanschen minister van buitenlandsche zaken, Matsoeoka, in de nieuwe rijkskanselarij voor een langdurig onderhoud ontvan gen, waarbij ook de keizerlijke Japan- sche ambassadeur te Berlijn, Osjima, en de Duitsche ambassadeur in Tokio, Ott, aanwezig waren. De bespreking over alle actueele politieke vraagstuk ken verliep in den geest der hartelijke vriendschap, welke Duitsehland en Ja pan vereenigt. Een eereformatie der lijfwacht van Adolf Hitier bewees den Japanschen minister van buitenland sche zaken bij aankomst en vertrek het militaire eerbetoon. De Duitsche rijksminister van buiten landsche zaken heeft gisterochtend Mat soeoka ontvangen voor een bespreking, welke in een geest van hartelijke ver standhouding verliep. In dit onderhoud, dat verscheidene uren duurde, is een volledige overeenstemming van opvattingen bereikt in alle vraagstukken, welke voortvloeien uit de samenwerking, zooals voorzien in 't drie-mogendhedenpact tusschen Duitseh land, Italië en Japan. VON RIBBENTROP OVER ENGELANDS VERLOREN STRIJD. Tijdens een officieele ontvangst heeft minister Von Ribbentrop gisteravond een redevoering gehouden, waarin hij gespro ken heeft over de resultaten van den oorlog. Uw bezoek aan Duitsehland, aldus Von Ribbentrop, vindt plaats in een voor Euro pa en de geheele wereld bijzonder belang rijk tijdvak, n.l. in den tyd van den eind strijd tegen Engeland. Deze eindstrijd in den ons door Engeland zonder eenig recht en tegen elk verstandig begrip opgedron gen oorlog, zal door het geheele Duitsche volk en door het met ons verbonden Ita- liaansche volk met een ongekend fanatisme gevoerd worden. Elke bom die op Enge land valt, brengt het eilandenrijk een stuk dichter bij zijn uiteindelijke vernietiging. Met elke ton tot zinken gebrachte scheeps- ruimte verzinkt definitief een stuk van Groot-Brittannië. Onze legers staan gereed. Eigenlijk daar zijn wij van overtuigd is Engelands lot reeds bezegeld. Wij weten thans, dat de oorlog voor Duitsehland en zijn bondgenooten gewonnen is. Aan het eind van dit jaar 1941, zoo gelooven wy, zal de geheele wereld het weten. Enge land, dat uittrok om weer evenals vroeger de volkeren tegen Duitsehland te mobili- 'seeren, is thans in werkelijkheid geïso- leerdj terwijl Duitsehland cn Italië een De verrassing van Belgrado. De gebeurtenissen in Yoego-Slavië, 48 uren na de onderteekening van het ver drag van Weenen, waarbij deze Balkan- staat zich in de nieuwe orde schikte, heb ben op de publieke opinie de uitwerking gehad! als van een bomütslag. Het is nog te vroeg om op grond van de vage gege vens een gefundeerd oordeel neer te schrij ven. Het is slechts mogelijk te wijzen op enkele aspecten. Het verband tusschen beide gebeurte nissen schijnt onweerlegbaar, want a.1 is de kabinetswijziging een binnenlandsche aangelegenheid, de omstandigheden, dat het „Giornale Italia" Engeland aan sprakelijk stelt voor deze crisis is wel een aanwijzing, dat zij ook voor het buiten land en voor de betrekkingen van Yoego- Slavië met zijn naburen niet zonder betee kenis is. Het Italiaansche blad schrijft„Blijk baar heeft Engeland achtergehouden troe ven uitgespeeld om de situatie weer om ver te werpen, die door het toetreden van Zuid-Slavië tot het drie-mogëndheden- verdrag is ontstaan. Engeland speelt met duistere machten, die het reeds meer dan eens bij de uitvoering van zyn aanslagen gebruikte". Maar bovendien blijkt uit de samenstel ling van het nieuwe kabinet dat een uitgesproken militairen inslag heeft, dat het zijn ontstaan mede dankt aan de ontstemming over de politiek van Zwet- kowitsj en Markowitsj, welke leidde tot de onderteekening van het verdrag van Weenen. Voor deze opvatting is tevens aanleiding, omdat het er thans wel den schijn van heeft, da.t er sprake was van een meeningsverschil tusschen den Prins regent Paul en de militaire bevelhebbers. Het heeft namelijk sterk de aandacht ge trokken, dat de kdning Peter n thans de koninklijke machtsbevoegdheden in han den heeft genomen en dat de Prins-regent, hoewel Peter den wettelijken leeftijd nog niet bereikt heeft, stellig op aandrang van de militaire leiders is teruggetreden. Zöo bezien is er sprake van een militaire staatsgreep, welke zeker niet bevorderlijk is voor de rust op idlen Balkan. Zulks spreekt te sterker, nu blijkens de eerste commentaren uit Italië, de schuld voor het gebeurde aan Londen wordt toege schreven. Want daaruit blykt, dat Enge land in Yoego-Slavië een troef heeft uit gespeeld, welke een ingrijpende decor verwisseling kan inleiden. Hoe dit nieuwe decor er uit zal zien. valt niet bij bena dering te zeggen, omdat Berly'n nog geen standpunt heeft bepaald en te Belgrado nog geen officieele verklaring is afgelegd. Daardoor valt voor het oogenblik het accent, ook op binnenlandsch aspect der gebeurtenissen. Concrete conclusies vallen te dien aanzien niet te trekken, al valt het op, dat er geen leden van het oude ka binet in de nieuwe regeering zijn overge nomen, behalve dr. Matsjelc en de andere groot deel van de wereld tot zijn vrienden en bondgenooten telt, bestaan Engelands z.g. bondgenooten overwegend uit individu- eéle vertegenwoordigers van vroegere, aan Engeland onderdadige Europeesche regee ringen maar zonder volkeren. DIEPE INDRUK IN JAPAN. De hartelijke" ontvangst, die den Ja- janschen minister van buitenlandsche za ken by zijn aankomst gisteren in de rijkshoofdstad ten deel is gevallen, heeft op de geheele Japansche openbare meening een diepen indruk gemaakt zoo meldt het D.N.B. uit Tokio. In Japan sche politieke kringen verklaart men, dat de geestdriftige ontvangst van Matsoeoka in Berlijn niets slechts een zuiver uiter lijk teeken vormt, maar dat dit feit de diepe verbondenheid van het Duitsche volk met het Japansche op indrukwekken de wijze documenteert. In deze dagen wordt te Berlijn en Rome, zoo merkt men in Japansche kringen op, ondubbelzinnig de vastbesloten en duidelijke, politiek van de in het driemogendhedenpact verbonden staten gedemonstreerd. Ook de Japan sche ochtendbladen staan volkomen in het teeken van de aankomst van den minister van buitenlandsche zaken in de Duitsche hoofdstad. De Tokio Asahi Sjimboen spreekt in een opschrift over een unieke ontvangst. De Tokio Nitsji Nitsji geeft het opschrift „Heel Duitsehland begroet Matsoeoka op de hartelijkste wijze, ter wijl de geheele wereld de a.s. bespre kingen te Berlijn met de grootste aan dacht volgt." DUITSCHE PERS OVER HET BEZOEK VAN MATSOEOKA. Ter gelegenheid van het bezoek van Matsoeoka schrijft de Völkischer Beobach- ter onder meer „Terwijl belangrijke overeenkomsten tot stand komen tusschen de staatsmannen der bevriende "staten, groeten elkander de volken, die in het Verre Oosten en in Europa een nieuwe orde bevechten. Zij zijn daartoe geroepen door de grootte van hun denkbeelden en de militaire superiori teit, die zij op talryke slagvelden en op de wereldzeeën hebben bewezen." De Berliner Börsenzeitung herinnert er aan, dat het bezoek van Matsoeoka plaats vindt in een tijd, dat het aan zien van Japan in het Verre Oosten even onaantastbaar is als zijn geweldige mi litaire .kracht. De reorganisatie voltrekt zich met de elementaire kracht en con sequentheid van een natuurverschijnsel, Halifax, Churchill en Roosevelt ten spijt. De Lokal-Anzeiger ziet in Matsoeoka's bezoek een bewijs voor de beteekenis van het door een geweldige energie gesteun de pact, dat actueeler dan ooit is. In den Japanschen minister ziet Duitsehland den vertegenwoordiger van de Japansche deelneming aan den wereldstrijd om een vrede, die de gezonde ontwikkeling der volken waarborgt en de gerechtigheid plaats biedt. DISTRIBUTIE-FRAUDE. Kort geleden heeft in een volkskoffie huis in de Bezemstraat te Den Haag een 18-jarige kellnen van een onbekende voor 45 486 op vellen geplakte bonnen voor zeep gekocht en een toewijzing van hon derd rantsoenen zeep. De kellner ging aan het handelen, en verkocht het zaakje aan een 38-jarigen rijwielbesteller. Deze deed het weer van de hand aan een 21-jarigen jongeman voor 70. Deze ging verder aan het leuren en dacht er 120 voor te maken. Doch de politie kwam er achter en nam den man in arrest en de zeepbonnen c.a. in beslag. Het is nog onbekend van waar de bon nen afkomstig zijn. De politie heeft allen verhoord en doet verder onderzoek. 75000 SIGARETTEN IN BESLAG GENOMEN. Twee mannen ,de 31-jarige sigarenwinke lier A. C. K. en de 42-jarige vertegenwoor diger J. K. B. uit Den Haag, konden een belangrijke partij sigaretten koopen. A. C. K. zou het geld voorschietenen J. K. B. zou zich met den inkoop belasten en trachten de veelgevraagde waar aan den man te bren gen. Het duurde dan ook niet lang of B. had voor de partij, welke 75000 sigaretten groot was, een kooper gevonden. De prijs, welke hy echter voor de sigaretten vroeg, had hy verdubbeld. De politie was van een en ander intus- schen op de hoogte gekomen en greep op het moment, dat de sigaretten van eigenaar zouden verwisselen in. Zoowel verkooper als kooper werden ge arresteerd, doch na verhoor zijn ze op vrije voeten gesteld. De partij sigaretten zal ter beschikking worden gesteld van den inspec teur van de prijsbeheerschïng. Kou-Griep -Pijn OOG Tnijnhatdm Helpen veilig en vlug. OooslOenSOct OPLICHTER GEARRESTEERD. Een 24-jarige vertegenwoordiger te Den Haag, iemand van behoorlijke familie, met een behoorlijke schoolopleiding, die zich goexï kan voordoen, bevond zich in geld verlegenheid. Hij dacht sluw te zijn zocht in tele foongids en adresboek adressen van in aanzien zijnde familiesspeciaal oud officieren van het voormalige Nederland- sche leger en van het Nederlandsch Indi sche leger hadden zijn aandacht. Hij be zocht hen, deed: zich op zijn gunstigst voor en trachtte bij hen in de gratie te vallen. Dit gelukte hem wonderwel. Gewoonlijk vertelde hij, een rijksbetrekking te kun nen krijgen maar geen geld te hebben om goede kleeren te koopen. Ook paste hij den ouden truc toe om het visitekaartje van den een als introductie by den ander te gebruiken. Hij beweerde voorts een vrouw te hebben met een goed klinkenden naam en drie kinderen. In waarheid leef de hij van den steun van Maatschappelijk Hulpbetoon. De mooiprater heeft weten los te klop pen tweemaal 25, een gift van 40 een van 50,zelfs een van 62,50. Inderdaad wist hij zich in een rijksbe trekking te dringen, doch na een paar weken verdween hij daar weer, na een voorschot van 100 te hebben bemachtigd. Geleidelijk kwamen verschillende klach ten bij de politie binnen. De gelukzoeker werd opgepakt en wegens oplichting in verzekerde bewaring gezét. Britsche vliegtuigen boven West-Du itschland. In den nacht van 27 op 28 Maart'hebbcit Britsche vliegtuigen, naar het D.N.B. ver* neemt, boven West-Duitschland gevlogen* Als gevolg van het slechte uitzicht op dei aarde en het krachtige afweervuur waren zij niet in staat hun bommen goed ge* richt omlaag te werpen. Verscheidene ge* houwen werden verwoest of beschadigd, Er ontstonden branden, welke spoedig gebluscht konden worden. Eenige burgera werden gedood, verscheidene burgers ge* wond!. Nergens werd militaire schade aan* gericht. Twee Engelsche vliegtuigen wer den neergeschoten. SPANJE LICHT SCHEPEN. Van de 34 schepen, die tijdens den bur geroorlog in de haven van Barcelona tot zinken gebracht werden, is het voorlaat ste. een baggermachine van 300 ton, ge licht. Het laatste schip is een kolenlichter. Over enkele dagen zal ook dit schip gelicht zijn. ARRESTATIE IN VERBAND MET DEN MOORD OP VAN AS. In verband met den moord op den vee koopman Van As heeft de politie alsnog ge arresteerd den 32-jarigen D,, van wien ia gebleken, dat hij behulpzaam is geweest bij het vervoeren van het lijk en dat hij tevens een gedeelte van het daarop gevonden geld als belooning heeft ontvangen. Na dc prachtige resultaten van dr. Braat's onderzoek naar den oor sprong van Zeeland:s hoofdstad, heeft thans de heer Klarenbeek van het Rijksbureau, voor Monumenten zorg een belangwekkende ontdek king gedaan. H\j heeftn.1. de fun damenten ontdekt van de kerk, die in de lJte en 15e eeuw aan den Wal heeft gestaan. Over het bestaan van dit bedehuis kon tot nu toe geen enkele zekerheid worden ver kregen* Met behulp van do spade is een einde gemaakt aan den pen- nestrijd over Middelburg's oude kerk. den grootendeels bevestigd door de jongste onderzoekingen van den heer Klarenbeek, wiens resultaten de opvatting van Dommis se, dat in de omgeving van de Nieuwe kerk niet eerder een kerk kan hebben gestaan, ontzenuwen. Bij de ontgraving van het terrein zijn van de oude kerk n.l. gevonden de fundamenten van het schip, het dwars- schip, en van een gedeelte van het koor. Op de plaats van het koor zijn zeer vele doodsbeenderen te voorschijn gekomen, en in de toogen zijn een aantal profielen aan getroffen, en een grafsteen uit 1524, die gebruikt is om een stuk muur op te metse len. Ook de plaats van de vier vieringszuilen is opgespoord. Kerk uit de veertiende eeuw. Wat de kerk betreft: een paar gevonden profielen wijzen erop, dat dit gebouw in de tweede helft der 14e eeuw moet zyn ontstaan. Blijkens de hierboven genoemde stadsrekeningen zou het gebouw in 1590 zrjn afgebroken. Vermoedelijk is de grond, waarop de kerk had gestaan, toen ten deele gebruikt voor uitbreiding van de aangren zende Nieuwe kerk, en ten. deele benut voor den bouw van woningen. Op een kaart van Middelburg van Van Deventer van 1550 komen die huizen nog niet voor, maar wel op de kaart van De Bast, geteekend in 1594. Bekend is verder, dat de Nieuwe kerk in 1570 Uitbreiding heeft ondergaan. Deze uitbreiding valt o.a. nog te con- stateeren aan kolommen in het gebouw. Toen de Nieuwe kerk in 1570 werd ver groot moet de oude kerk reeds buiten dienst gesteld zijn geweest, of beter: moet zij reeds ten deele afgebroken zyn geweest. De rest van het gebouw zal dan gesloopt zijn in verband met den bouw der huizen, die omstreeks 1590 moet hebben plaats ge vonden. Deze opvatting, gebaseerd op gegevens van mr. Lantsheer in de Zelandia Illustra- ta, op de oude stadsrekeningen, en op de kaart van Middelburg: van De Bast, wor- By de ontgraving van den Noordelijken muur van het dwarsschip, zijn de fun deeringen van de steunbeeren, en spaarbo- gen te voorschijn gekomen, en hetzelfde is geschied bij den Westelijken muur. Het aangetroffen steenformaat (28136 is een formaat, dat omstreeks 1400 in Zee land veel werd toegepast. Het feit, dat voor de bevestiging der steenen gebruik is ge maakt van zavel inplaats van mortel, be vestigt de conclusie ten aanzien van het bouwjaar der oude kerk. Hoewel de verdere ontgraving der fun damenten van het koor thans nog niet kan geschieden, is het resultaat van de onder zoekingen reeds van dien aard, dat da mythische oude kerk, waarover de lit teratuur naar aanleiding van de oude stads rekeningen gewaagt, doch die als gebouw geheel onbekend was, is opgespoord. Een geheimzinnige kelder. Dit beteekent niet, dat daardoor een vol ledig inzicht in alle vraagstukken, met die kerk verband houdende, is verkregen. Vreemd b.v. is het, dat de oude kerk, ge dacht boven de in den grond gevonden restanten, niet geheel georienteerd ligt, maar 38° afwykt van de Oost-West-lijn, en dat het niveau van het gebouw aanzienlijk lager heeft gelegen dan het huidige straat niveau. Verder is nog niet komen vast te staan wat de vroegere bestemming was van den ouden, Crypt-vormigen kelder, waarin niet minder dan zeven vloeren zyn gevonden, en die afgedekt bleek met gewelven, die van omstreeks 1590 stemmen. Er bestaat geen. logisch verband tusschen dezen kelder en de resten van de oude kerk, die bovendien 100 jaar jonger zijn. Men is geneigd te veronderstellen, dat de kelder een onderdeel is van de oudste Abdijgebouwen, daar er frappante overeenkomst is tusschen den hierin voorkomenden zuil van hardsteen met die welke men aantreft in de Balanspoort en den kelder onder de z.g. koffiekamer der Prov. Staten. Deze dateeren uit even het midden van de 13e eeuw. Maar positie ve gegevens over het verband met het Abdij-complex (misschien een poortge bouw?) zijn niet aanwezig, zoodat men zich voorshands met gissingen zal moeten In dc geschiedenis van de Zeeuwsche hoofdstad, verankerd in steen, en vastge legd op perkament en op papier, komen nog duistere punten voor. Een van deze duistere punten vormde de oude kerk, die volgens sommige historiekenners in het grijze verleden aan den Wal zou hebben gestaan, maar die volgens andere geschied- vorschers „volkomen uit de lucht zou zijn gegrepen". Tijdens het sloopen van de muren van de huizen, die bij de ramp van 17 Mei aan de Kapoenstraat en den Wal te Middelburg werden verwoest, kwam een muur bloot, die door. zijn afmetingen en door de steen soort, waaruit hij was opgebouwd, niet paste in het kader van de overige huizen- resten. De sloopers Waren^oo verstandig den robusten steenklomp te laten .staan, en mededeeling van hun bevinding aan de autoriteiten te doen. Deze gaven opdracht met het verdere sloopingswerk groote om zichtigheid te betrachten. Dat deze opdracht volkomen zin had, bleek toen het terrein van de steenresten was gezuiverd, en een aanvang werd ge maakt met het sloopen van de fundamen ten. De kelders onder de voormalige, vrij be scheiden woonhuizen aan den Wal en aan de Kapoenstraat waren zelfs naar Middel- burgsche opvattingen (en men is hier op dat gebied toch wel wat gewoon) niet in overeenstemming te brengen met den bo venbouw. Men stootte op zware gewelven, en zelfs op een kelder, die aanvankelijk het vermoeden wekte, dat men met een crypt te doen had. Temeer omdat in oude stads rekeningen sprake is van een kerk aan den Wal, en omdat men hoopte door mid del van deskundige ontgraving meer licht te kunnen brengen in dit duistere punt in Middelburg's rijke historie, werd samen werking gezocht met het Rijksbureau voor monumentenzorg, dat den heer H. Klaren beek opdracht gaf het terrein tusschen Wal en Kapoenstraat, gelegen in de onmid dellijke nabijheid van den Langen Jan en de Nieuwe kerk, te exploreeren. Het beeld, dat door verdere ontgraving der fundamenten ontstond, was aanvan kelijk zeer verward, maar nu het werk on geveer zijn beslag heeft gekregen, heeft men de overtuiging, dat de fundamenten in het onderhavige terrein uitstaande heb ben met niet minder dan drie verschillen de bouwwerken, n.l. met de oude kerk aan den Wal, waarvan de starsrekeningen rep pen, met keldergewelven, geplaatst voor den bouw van woonhuizen, en met een kel derruimte, die aanmerkelijk ouder is, maar welles oorspronkelijke bestemming nog in het duister ligt.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1941 | | pagina 5