C Poor de jeugd
KORTE PREDICATIE
Voor de Huisvrouw
B SUPEROL
Bevelan'se brieven
Zeeuwsche Kroniek
I
BIJ DE TIMMERLIEDEN VAN HET BOS.
De spechten aan het werk.
SCHAKEN
m
m
m
M
m
m
k
JUDAS.
Toen Judas opstond van het Avond-
Inaai om te gaan verraden, heeft Johan
nes de deuropening gezien: ..En het was
nacht" (Joh. 13:30). Zwart op zwart.
Wij kunnen Judas zien als de groote
teleurgestelde. Eens kwam hij. droo-
mend den duizelingwekkenden Jood-
schen droom van het Messiasrijk. bij
Jezus leven in hoop en vreeze. De vrees,
dat hij zich in Jezus had vergist, nam
spoedig de overhand en werd eindelijk
zekerheid. Een lijdende Dienstknecht
vervult hem met afgrijzen. Haat schijnt
soms groot, maar is het niet. Judas
schrompelt van haat ineen en wordt tot
een opgehouden hand „wat wilt ge mij
gevenMijn Heiland mocht zelfs
niet verraden worden door een grooten
teleurgestelde, doch slechts door een
vrekkig mannetje, dat voor 45.— zijn
Koning aanbrengt.
Judas is het ergste scheldwoord in
vele landen. Aldus blijven wij bij het
oordeel over Judas gaaf op een voet
stuk w ij zijn zoo niet. Met weemoed
en dankbaarheid denk ik aan Johann
Sebastian Bach. Wanneer deze in zijn
Mattheüs-passie komt tot het woord
van Jezus Eén uwer zal Mij verraden
en de discipelen vragen ontsteld:
Ik toch niet. Heer? dan laat Bach
het koor (de stem der gemeente) inval
len met het prachtige koraalIk ben 't.
ja ik moest boeten, aan handen en aan
voeten, gebonden in de hel,Jk
ben 't". D.w.z. de scheidslijn loopt niet
tusschen Judas en ons. tusschen boozen
en braven, tusschen Joden en Ariërs,
maar tusschen Judas. Petrus, gij. ik.
wij allen aan dezen kant en Christus
aan de overzijdetusschen koninkrijk
dezer wereld en koninkrijk Gods. In het
rijk dezer wereld is de mensch zijn
eigen god. en daar sta ik naast mijn
broeder Judas. Bij Judas was de eigen
god zijn Messiasverwachting. zijn hoop.
zijn eer. zijn geld. zijn macht. Bij ons
is het ja wat? God geve dat ge het
ziet.
Niemand kan twee heeren dienen.
Het is öfniet mijn wil, maar Uw wil
geschiede, öfniet Uw wil. maar mijn
wil geschiede. Judas koos voor zichzelf
En het was nacht.
F.
VARIATIE IN DE BEREIDING VAN
SPRUITJES.
Nu de groeftten duurder zijn»,
neme men in do eerste plaats
die groenten, die het seizoen
oplevert.
Plantkundig bezien behooren spruitjes
tot de koolsoorten; toch wijken ze in ver
schillende opzichten zooveel af van roo-
dc-, witte- en savoyekool, dat spruitjes
voor velen een aangename afwisseling vor
men op het wintermenu. Des te grooter
wordt deze afwisseling, als de spruiten
niet altijd worden klaargemaakt volgens
te^en keefy'n,i'elA<idAeitL<jtiefr
gorgelen met
V bu apoih en drog in buisjes 21 e«.
Ook voor wonden de ideale desinfectans
het aloude recept, dat van grootmoeder
op moeder en van moeder op dochter
is overgeleverd. (Dat we van dit aloude
recept in zooverre afwijken, dat we de
groente nu niet meer onder water op
zetten, maar slechts met een bodem wa
ter, is voor de verstandige huisvrouw van
zelfsprekend).
Juist deze winter is afwisseling in de
groentebereiding zoo gewenscht, omdat
we door samenloop van omstandigheden
o.a. doordat vele kassen niet zoo goed
verwarmd zijn en wij door een langen,
kouden winter langer op de voorjaarsgroen
ten zullen moeten wachten een keertje
vaker dan andere jaren de wintergroente
op tafel moeten brengen.
Variatie in spruitjes is bijvoorbeeld mo
gelijk door ze te combineeren met een
andere groente. Vrij algemeen bekend zijn
„spruitjes met kastanjes". Daar de laat-
sten echter op 't oógenblik zeer prijzig
zijn, zal een andere, eveneens zeer ge
slaagde, combinatie meer toepassing kun
nen vinden, nl. „spruitjes met knolsel
derij".
Behalve dat dit gerecht heel smakelijk
is, hebben we tevens het voordeel dat een
groente, die wel rijk is aan eiwit en aan
vitamine-C, maar betrekkelijk arm aan
vitamine-A (nl. spruitjes) samengevoegd
wordt met een groente, die veel vitamine-
A en slechts weinig vitamine-C 1 bevat
(n.l. knolselderij).
Spiuitjes met knolselderij, (groente voor
4 personen)
500 gr. (1 pond) schoongemaakte
spruitjes (niet schoongemaakt ongeveer
H/2 pond).
1 middelmatig groote selderijknol (on
geveer 1 pond).
20 gr. (1 afgestreken eetlepel) boter.
eetlepel zout.
Buurpraatjes.
Die misjes waere nog druk an 't kae-
kelen mee d'r drieën, 4 Arie riep: „Tanne,
kan de riest nie anbrande?"
„Wacht 'dor, die is mgerust in z'n Zoh-
dagsmaeltje", zei Line. Corre knikten: „de
man spreekt" en T$anne riep: „dat zou
best kunnen, 'óor; 'k zè' trek wer is gae'
kieke". Zachtjes zei ze: „ik den in kran
ten 'ezet, ie was zó gced as gaar". Ze
praatten wee' vadder, maer Arie gieng
dae nie mee accoord Ie 'ieuw an mee 't
roepen: „Tanne, gae noe nae dé riest
kieke, wauwelaer! Schiet noe op! Trek
is 't te laete! Dan me gin eten. Julder
oltied mee je gewauweL 'J' zeker 'eel
't durp wee bie de kop 'ehad?" Zó 'ieuw
'n maer an mee keremeiken. Ze kuste
gin fesoenlijk woord mi' spreke. „Kwa",
zei Line, „ik zè ok is an eten motte
begunne". En Arie riep wee: „kwa",
zei bure en ze wachtten nog een ure!"
„Wat motte julder ete?" vroog Tanne;
mee een lachertje, maer am persant. „Je
vraeg zó vee', om weineg te weten",
zetten Corre ze rechte. Tanne lachten
wee: „ja, ik bin nie nieuwsgiereg, maer
ik weet graag vee." Line d'r eigen al
om-'edraaid om in 'uus te gaan. Ze knikten
is over d'r schoere: „a de ménsen 't an je
vraege, dan mö je mae zegge, dè' je
't nie weet."
Corre en Tanne keurden terug deur 't
'ofpadje, ieder an een kant van d' 'aege.
Ze nog niks gin zin om -n 'uus te
gacn; t was zulk prachteg weer. Bie den
blêek van de buren bleef Corre stae om
nog een bitje mee Arie praten. ,,Mö'
je nog vee' werke?" begon ze. Die jongen
wentelden z'n eigen op zie-e en dee z'n
boek toe. „iil'n werk 'k af, 'öor, mae'
'k mot een extra proefwerk maeke".
„Wat je 'edae?" vroog Corre. Arie
grjnnekten; ie kwam overènde en ok bie
d' 'aege stae. ,,'t Za wee wè wat moois
weze", zei Cor. „Glad zövee' bizonders
nie, 'öor; kan ik er wat an doe-e, dat
die lui gin gevoel voe humor En Arie
begor. te vertellen: „die fne frik, dè's toch
zö'n kwal van een vent, die mee dat glas
in z'n óoge. Noe óns --en menselik ge-
raemte op scnole om te lêeren 'oe je
eigeluk in mekare zit. En je noe ver-
zichteg z'n tanden van mekare doet en
zachtjes wee toe, dan kan 'n dae netjes
een sigaret tussen 'ouwe. Dat wort ge
regeld ieder jaer 'adae; iedere klasse doet
dat een keer. Mae' noe ik, bovendien nog
mee vee moeite, voorz'n êene óoge een
brüleglas 'efabriceerck Toen leek 'n spre
kend op frjkkie Éénoog. Ons vonde 't
allemaele sèhitterend. en me zatte te po
pelen tegen dat 't ontdekt wier. Mae', net
zó-è^ 'k zegge, niks gin gevoel voe
humor. Ie was gewoon razend. Ie el óns
uut-'ekafferd En mien in 't bizondier 6
want ie dreigden 'êel de klasse een middag
terug te laete kommen a den dader z'n
eigen nie anmeldden, dus toen stak ik m'n
viengcr op. Ik weet noe precies 'oe
ten over me dienkt, dat eit 'n uutvoereg
verteld. En op 't leste kwam 'n mee „de
verheugende mededeeling", zó noemt 'n
dat dan, dA' 'k een extra proefwerk
mocht maeke en tien keer 't reglement
overschrieve." „Gó-ó-ö", zei Corre, „daer
is 'êel je Zondag mee gemoeid". Arie
een sigaret op-'estoke en waaiden luchteg
de róók wig mee z'n 'and: „wel mée-e:
nog een uurtje blokke, dan weet ik het
wè en die reglementen schrieve de andere;
ik weet gin ééns 'o.e a ze 't onder me
kare verdeeld Mae' dat stae' vast:
die 'k mergenochtend maar in ontvangst
te nemen". Ie stien welvol^e' z'n siga
retje te róokén en ie knikten nog is ge-
noegeljjk op. Corre. Die schodden mee d'r
'6d. „Ik g'lóove wezeluk da' je' er nog
grös op bint". „Natuurlek; 't was toch een
goeie mop?" „Butengewoon", zei Cor.
„Dat getuugden noe echt van goeie smaak.
Solle mee 't gebêente van een mens.
Meschien is 't van iemand, die in een
zieken'uus 'esturven is; 't is nie om te
zéggen nae 'oevee piene of angsten over
kleine kinders, die onverzurgd achter-
bleve. Wien weet eit 'n z'n lichaeih nie
verkocht om ze nog te 'elpen zövee k 't
in z'n macht was." Arie bromden „och,
klets", ,,'t Kan ok best van een lichaem
weze, dat 4 ergenst an-'espoelö is", begon
Corre wee, „van een zêeman, die k over
boord 'eslogen is. Wien zè.' 't zegge ofdat
er ergenst op de waereld gin 'uusje staet,
daer een ouwe moeder nog iederen
aevend z'n uutkiekt". Ze zweeg, wan' ze
docht anêens over Piet, den broer van
Mientje, die ok mee z'n schip vergae'
was. Ze kreeg een steek deur d'r 'arte.
„Bah", zei ze, „wat bin julder toch on-
gevoeleg en gedachteloos. Zó was jie
toch vroeger nie. Wi' 'k'j' is zegge? Net
zövee as de leeraars je öp-voede, trokke
je. kammeraads je néér."
H.C.H.
Wasch de spruitjes. Snijd de selderij
knol in plakkèn van ongeveer 1 cm. dikte
en schil deze zoo dun mogelijk. Snijd de
plakken in reepen en deze weer in blok
jes. Wasch de blokjes knolselderij, doe
ze met de spruitjes in de pan en schud
ze door elkaar. Breng ze aan de kook met
een kopje water en laat ze een half uur
zachtjes doorkoken in goed gesloten pan;
het water zal in dien tijd verkoken. Voeg
de boter en het zout toe en schud de
groente hiermee even om. Dien ze daar
na meteen op (niet nastoven!).
Als we een smakelijke vleeschlooze jus
willen opdienen, die toch nog een hooge
voedingswaarde bezit, dan gebruiken wij
daarvoor taptemelkpoeder en bereiden de
jus volgens onderstaand recept: (voor 4
personen).
60 gr. (3 afgestr. eetlepels) boter, 30
gr. (4 eetlepels) bloem.
20 gr. (2 eetlepels taptemelkpoeder), 1
bouillon- of jusblokje, zout, peper en een
mespunt koffiestroop, liter water.
Laat in een braadpan de boter en de
bloem bruin worden. Voeg ineen 5 of 6
kopjes water en de met een weinig lauw
water aangemengde taptemelkpoeder toe.
Laat de Jus zachtjes enkele minuten door
koken en maak ze op kleur en smaak af
met de koffiestroop, het bouillonblokje, de
peper en het zout.
REIMERSWAAL.
BLOEL
Zuid-Beveland zag vroeger er geheel an
ders uit dan tegenwoordig. Het bestond
uit een aantal groote en kleine eilanden,
die in den loop der tijden door aanslibbing
en bedijking zijn verbonden. Zoo liep de
Ierseke van ongeveer het tegenwoordige
Hansweert tot aan de Schelde en ver
deelde uid-Beveland in twee groote dee-
len: De West-watering (de tegenwoordige
Breede Watering) aan de eene zijde, De
Oost- en de Zuid-watering aan de andere
zijde. Beide laatste waren gescheiden door
de ïlinkelinge.
Nu was Reimerswaal ni^; in het midden
van de Oost-watering gelden, maar door
haar ligging met een goede haven aan de
Ooster-Schelde trok zij allen hamel den
verkeer tot zich. Zij <vas belangrijker dan
Goes, de andere stad op Zuid-Beveland.
De oppervlakte der stad bedroeg 116
gem. 292 roeden. Zij was grooter dan,
Goes, doch een weinig kleiner dap Zierik-
zee.
Ter vergelijking melden wp, dat Middel
burg toen binnen haar grachten pl.m. 250
gemeten groot was.
De grootste bloeitijd van Reimerswaal
was op het einde der 15de en het begin
der 16e eeuw.
Jamer, dat er van de stad uit dien
tijd geen afbeelding bestaat. Wel geeft
Smallegange in zijn kroniek er twee,
doch waarschijnlijk is het meer fantasie
dan werkelijkheid, een gebrek, waaraan de
schrijver wel meer mank gaat.
Een andere afbeelding uit den tijd, dat
Smallegange zijn werk schreef n.l. in 1696
toen de stad reeds ontmanteld was, is als
echt te beschouwen.
De wekelijksche marktdag op Donder-
derdag deed de landbouwende bevolking
der 18 in de buurt liggende dorpen der
Oost-watering met haar vruchten naar de
stad komen en ook om er haar inkoopen
te doen.
Vooral de beide jaarmarkten in het
voor- en in het najaar werden van heinde
en ver druk bezocht.
De visscherij was voor velen een rijke
bron van bestaan. De zoutnering was ook
zeer belangrijk. Uit de nabijliggende zoo
gen. „Wilde Moer", ruim 6000 gem. groot,
werd de derrie of aarrink gestoken en
hieruit in de vele zoutketens het zout be
reid.
Dan was er een groot aantal meesto-
ven. De roode stengels van de gekweek
te meekrap werden gezuiverd en gemalen.
Hieruit werd een roode verfstof bereid,
die vooral gebx-uikt werd voor het kleu
ren van katoenen en wollen stoffen. Door
baljuw, burgemeester en schepenen van
Reimerswaal waren in 1537 bijzondere be
palingen gemaakt tegen het vervalschen
van de meede.
Ook waren er veel weefgetouwen, waar
op het vlas tot linnen werd gemaakt.
Al de neringdoende inwoners der stad
waren verdeeld in vijftien gulden, die van
de vroedschap keui-en en ordonnantiën
hadden ontvangen. Wjj zullen al die gil
den niet opnoemen. Alleen willen wij op
merken, dat er een gilde bestond, die in
andere steden niet of zelden voorkwam,
n.l. het gilde der leeggangers. Deze waren
echter geen leegloopers of werkloozen.
Tot het gilde behoorden zij, die geen be
roep of bedrijf uitoefenden, meestal ren
teniers.
Ook ontbraken niet het gilde van de
handboogschutters, het zoogen. St. Se-
bastiaangilde, dat der voetboogschutters
en het colveniersgilde.
Op kerkelpk gebied was de stad even
eens van beteekenis. De parochiiekerk
stond op de groote markt- en werd in 1497
reeds beschreven als te zijn een der oud
ste edificiën (gestichten) van Zeeland. Zij
was gewijd aan de apostelen Petrus en
Paulus. Er waren mistens zes altaren en
een aantal kapellen. Deze laatsten waren
voornamelijk bestemd voor de gilden, die
ze dan ook onderhielden.
Jaarlijks op den eersten Mei werd door
de stad een plechtige omgang of processie
gehouden, waarin een Mariabeeld werd
rondgedragen. De gilden waren verplicht
zich bp die processie aan te sluiten even
als bp de processies op den Sacraments
dag en op den St. Pieter en Paulusdag.
De stad telde verder twee kloosters, n.l.
een der reguliere kanunniken en een der
zwarte of cellezusters. Het convent of
klooster der kanunniken, Mariahof ge
naamd, en gesticht in 1405, lag buiten de
Noord- of Vrouwenpoort en werd vooral
door de Heeren van Reimerswaal met
vele goederen begiftigd. Het werk der
cellezusters bestond voornamelijk in het
bezoeken en bijstaan van meken. Haar
aantal mocht niet meer bedragen dan 15.
Van de stad kregen zp jaarlijks 4 vaten
bier en van 15 vaten dierzelfde drank
moesten zp geen accijns betalen. Om ten
deele haar eigen brood te verdienen moch
ten zij twee weefgetouwen in werking
hebben.
Reimerswaal bezat de geestelijke juris
dictie over geheel Zuid-BeVeland, haar
door den bischop van Utrecht geschon
ken en werd uitgéoefend door een deken
en een provisor of opz:ener. De andere
stad op Zuid-Beveland n.l. Does, benpdde
den toenemenden bloei van Reimerswaal.
Zij kon vooral niet verdragen kerkelijk
aan Reimerswaal onderworpen te zijn.
Door slinksche wpze had zp van hertog
Willem van Beieren de halve proficorie
over Zuid-Beveland weten te verkrijgen.
Nadat Reimerswaal haar go^d recht daar
op had bewezen, werd den 13 Jan. 1413
haar recht hersteld en bevestigd.
Er was ook een armen- of heiligen
geesthuis en een gasthuis. Dit laatste
prijkte met een toren, waarin een klok
hing. Het was zoowel een ziekenhuis als
een herberg voor vreemdelingen, die er
als gast eenige dag. m konden vertoeven.
Natuurlpk was er ook een stadhuis, 't
welk evenals dat van Middelburg een
vleeschhal had.
Tegen het stadhuis was de gevangenis
gebouwd, zijnde een sterke vierkante to
ren. De ruime kelders onder het stadhuis
dienden voornamelijk tot opslag van bier
om de ingezetenen de** stad in den win
ter te kunnen gerieven, als de schepen
door strenge vorst niet konden binnen ko
men. Toch had de stad zelf een bierbrou
werij. Waar zooveel handel en nering was,
ontbrak de stadswaag niet De baljuw van
Wanneer Maart in het land is, de voor
jaarsmaand, die toch nog vol grillen is,
dan is de tpd gekomen waarop alle vogels
er weer aan gaan denken, nesten te bou
wen en eieren te leggen. Want wel bestaat
dat oude rijmpje
In Mei leggen alle vogels een ei
Behalve de koekoek en de spriet
Die leggen in de Meimaand niet,
maar dat is eigenlijk helemaal niet waar.
Nu al, in de eerste weken van Maart, heb
ben de grote blauwe reigers, die hoog in
de bomen him nesten bouwen, de eerste
eieren en in de polders zit het eende
vrouwtje al te broeden. Ook de meeuwen
in de duinen maken al aanstalten en de
houtduiven in de bossen en de stadspar
ken zijn er al even vroeg bp. Er is dus
onder de vogels al leven genoeg en als
wp op een heldere morgen, zo'n morgen
waarop je de lente al overal heel duidelijk
kunt bemerken, de bossen ingaan, dan
hebben we ogen te kort om alle vogels,
die wij zien, goed in de gaten te houden..
Het meeste lawaai maken in het bos nu
wel de spechten. En de groene specht ont
popt zich in Maart als een echte herrie
schopper. Vast zul je thans het hinniken
van die forse, groene vogel met zijn rood
schedeldak kunnen horen. Al op een kwar
tier afstand verneem je dat hoge, schelle
en harde lachen. En wannéér wp nu maar
een beetje voorzichtig in de richting van
dat geluid trekken, zullen wij al gauw we
ten wat dat betekent.
Een groene druktemaker.
Daar zit hij, op de grond. Een vreemde,
gedrongen vogel, met een groene rug en
een heel licht groene onderzijde en met
een korte staart, waarin wat geel en zwart
duidelpk te zien zpn. Wat een druktema
ker Voortdurend hipt hij op en neer en
heen en weer dat komt, omdat twee me
ter van hem vandaan zpn vrouwtje bezig
is, een mierennest te plunderen. Die mie
ren hebben de voorjaarsreparaties aan het
grote nest nog niet gereed en het vrouw
tje van de groene specht komt nu de zaak
nog een beetje meer in de war sturen.
Haar hele kop duikt tussen de dennen
naalden, zjj is niet bang voor de beten der
mieren, want zij is daar immuun voor er
zit in haar bloed een stof die maakt dat
het mierenzuur geen invloed op haar heeft
en wanneer haar kop nu maar ver ge
noeg in het mierennest duikt kan zp met
haar lang, kleverige tong bij de poppen
en de eieren van de mieren komen, die met
smaak worden opgepeuzeld. Onderwijl
springt en hipt het zenuwachtige manne
tje maar heen en weer van angst, telkens
wanneer de kop van het vrouwtje in de
dennennaalden verdwijnt.
Maar wanneer hp ziet, dat zijn vrouw
heus goéd van haar onderaardse tocht is
teruggekeerd, dan gaan de twee een beekje
stoeien. Let op, want nu zul je het horen,
dat gehinnik Wanneer man en vrouw
specht elkander najagen om de bomen,
dan schateren zij het uit van pret, een
harde schelle lach, niet mooi of wellui
dend, maar wel heel krachtig en levens
lustig, een echte voorjaarsroep
Ieder jaar een nieuwe woning.
Maar aan dat spelen en stoeien komt
eens een einden daarvan is meneer
specht het eerst overtuigd. Op een mooie
morgen zoekt hij een stevige boom uit,
niet al te hard en een beetje goed gelegen,
en daar begint hij zijn tweede naam, tim
merman van het bos. eer' aan te doen. Met
driftige, snelle slagen van zpn buitenge
woon harde snavel hakt hp op de boom
los, zoodat de spaanders in het rond vlie
gen. Vooral in beuken en abeelen hakt hij
graag. En daar timmert de specht zich nu
een mooi hol in, een halve meter diep en
vrp ruim, waarin zpn vrouw in de eerste
dagen van Mei vpf of zes glanzende,
witte eieren zal leggen. Ook bij dat hak
ken wil de specht iedereen laten weten,
dat hy bezig is Wat een lawaai maakt
hij daarbp Aan één stuk door klinkt dat
felle gehamer door het bos, uren lang,
totdat de specht eindelijk klaar is. Want
ieder jaar moet hp een nieuw nest heb
ben het oude is goed voor de mezen, die
van die gratis woning dan ook een dank
baar gebruik maken.
Andere soorten spechten.
De groene specht heeft nog een aantal
familieleden, die veel op hem lpken, maar
anders zijn gekleurd en die kun je nu ook
bezig horen in het bos. Eén verschil is er
echter die andere spechten komen nooit
op de grond, terwpl de groene een belang
rijk deel van zpn voedsel op de grond
zoekt. De andere leven allen op de boom
stammen, waar zp, door op de schors te
kloppen, de insecten ï.aar buiten jagen en
oppeuzelen. De grootste van het stel is
de zwarte specht, die ongeveer zo groot is
als een kraai, helemaal zwart met een
rode schedel. Die lacht nog harder dan
de groene, maar hij is wat zeldzamer, zo
dat je hem niet zo vaak ziet En dan zpn.
er de drie bonte spechten, fel gekleurde
vogels met rode kop en verder veel wit en
bruin op de veren. De grote bonte zul je
nog het meest zien die kun je eraan her
kennen. dat hij weinig rood aan de kop
heeft Hp is ongeveer zo groot als een
spreeuw, en maakt dus ook maar een vrp
Jdein hol. Hij lacht nooit zoals de groene
specht, maar slaat een roffel, door met
zijn snavel heel snel op een dode tak te
slaan. Ook die roffel kun je in deze tpd
in iet bos heel goed horen. Veel zeld
zamer zpn de beide andere soorten, de
middelste en de kleine bonte specht, die zul
je waarschpnlpk niet te zien krijgen.
Bp je tochten door het bos zul je in deze
tijd het meeste plezier kunnen beleven
aan de groene specht. En de zwarte en de
grote bonte kun je ook wel zien, wanneer
je er een beetje de slag van krijgt om
stil en met je ogen goed open door de
bossen te trekken. Let maar eens op die
vogels zij zpn het waard
(Nadruk verboden
Redacteur: J. M. MULIÊ.
Allereerst herplaatsen we het eindspel
van J. J. v. d. Ende, dat voorkwam in
de rubriek van vorige week. Hierin was
n.l. een storende drukfout geslopen. De
witte toren op h3 moet een zwarte toren
zjjn. Zooals het nu was, kon men van geen
eindspel spreken, daar het overwicht van
wit natuurlijk veel te' groot was.
Eindspelstudie J. J. v. d. EndeZierikzee.
Eerste publicatie.
Wit: Kei, Thl en Pd7.
Zwart: Kg4, Th3 en pion h4.
Wit speelt en wint.
Van een Goeschen oplosser ontvingen
we een uitwerking van het foutieve eind
spel, maar zooals we reeds opmerkten, is
van een bepaalde oplossing dan geen
sprake. Wit wint op alle manieren. Hoog
stens zou men kunnen probeeren in het
geringst aantal zetten het mat te forcee-
ren. In deze richting heeft de oplosser het
dan ook gezocht.
Wellicht probeert hp het ook in de
juiste stelling? Dood-simpel, het ei van
Columbus! We verwachten evenwel van
den bekenden componist nog andere eind
spelen van hetzelfde thema.
Ook in het practische eindspel was een
drukfout, maar deze was uit het aangege
ven verloop gemakkelijk na te gaan. Er
ontbrak n.l. een witte koning op a2.
Thans een partij gespeeld in den voor-
wedstrijd van de Middelburgsche schaak-
vereeniging.
Wit: H. Strooband. Zwart: H. J. Kraak.
Geweigerd Damegambiet.
Reimerswaal had de rechtspraak over de
geheele Oost-Watering, groot 6 7000
gemeten, waarin 18 bloeiende dorpen la
gen. Binnen de stad was ook gevestigd
het dijkbestuur van genoemde watering,
dat bestond uit twee dijkgraven en ge
zworenen. De opper- en de ondérdpkgraaf
waren verplicht in de stad te wonen.
(Wordt vervolgd).
R. B. J. d. M,
I. d2—d4 d7d5. 2. c2c4 Pg8—f6. Geen
beste zet, daar wit nu met tempowinst op
d5 ruilen kan.
3. c4Xd5 Dd8xd5. Beter lpkt nog terug
slaan met het paard.
4. Pblc3 Dd5d8. 5. Pgl—f3. Gerede
neerd volgens Tarrasch heeft wit nu al
diverse tempi gewonnen.
5e7—e6. 6. e2e4 c7— c6.
7. Lel—g5 Lf8e7. 8. Lfl—c4 0—0.
9. 0—0 Pb8d7. 10. Ddl—e2 Pd7—b6.
II. Lc4—b3 Pf6d7. 12. Lg5—e3 Pd7—f6.
Dit paard speelt doelloos enkele malen
heen en weer, het is te begrppen dat de
zwarte stelling er niet beter op wordt.
13. Pf3e5 Pf&—d7. 14. f2—f4 Pd7Xe5.
15. f4Xe5 Le7—g5. 16. Tfl—f3 Dd8—e7
17. Tal—fl Lg5Xe3. 18. De2Xe3 Pb6—d7.
19. Kgl—hl b7b6. 20. Tf3—h3 f7—f6.
21. Th3Xh7. Een merkwaardig offer,
waarvan niet direct te zien is dat het
doorslaat.
21Kg8Xh7. 22. De3—h3| Kh7—g8.
23. Lb3Xe6t Tf8—f7. 24. d4—d5 Pd7xe5.
Zwart besluit materiaal terug te geven
teneir.de „los" te komen.
25. Le6Xc8 Tf7—f8. 26. LcS—e6t Pe5—f7.
27. Dh3h5 De7—d6. 28. Dh5—g6. Indien
28. Lf5. dan 28... Tfe8 (Indien 28... Pe5?
29. Lh7f en mat in 2 zetten). En wanneer
dan 28 Pg5. 29. h4!
2 8Ta8e8 met de bedoeling ook
nog de kwaliteit terug te geven.
29. Le6f5 en hier kon toch ook 29Tf6:
Te6: 30 de6: (niet 30 Te6: Pe5!)
2 9Pf7e5. 30. Dg6—h7f Kg8—f7.
31. Dh7h5f KI7e7. 32. d5Xe6. Zie dia
gram.
Stelling na 32: d5Xc6.
8
7
HP
H
pp
I
6
fi
iü
§8
5
MW////
4
A
3
iS
IÉ
2
O
IS
IS
A
1
Ui
B
,/K
abcdefgh
Nu is een interessante stand ontstaan.
32Dd6Xc6. Zeker niet de beste zet,
maar wat dan? Enkele' spelers gaven na
afloop 32Th8 aan, maar ook deze
zet redt zwart niet, al zitten er nog en
kele knepen in de stelling, b.v.:
32Th8. 33. De2? Pf3 en wint, maar
na 33. Pd5t Ddö:? 34. De8:| wint wit,
en na 33Kd8 volgt 34. c7f Dc7:.
35. Ddl Th2:f. 36. Kgl! en na 35
Dd6 volgt 36. Pf6:!
Nu was het verdere verloop:
33. PcS—d5t Ke7d6. 34. Tfl—dl Dc6—
a8?7 35. Pd5—b6t en wit wint