Tweede blad PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Vrijdag 14 Maart 1941
De krijgsverrichtingen in het Verre Oosten.
Kroniek van den dag
De legerberichten van gisteren.
De Nederlandsche rijksradio-omroep.
De eerste spinazie van de West Friesehe kassen
Is ter markt gebracht. Rappe handen snijden nu
de jonge groente, welke in kisten naar de veilingen
wordt verzonden (Foto Pax-Holland)
Dames, wist U, det U in glazen schalen en pannen het eten op
het fornuis kunt bereiden en onmiddellijk op tafel kunt serveeren?
Op de Voorjaarsbeurs té Utrecht wordt U deze interessante
vinding gedemonstreerd (Foto Pax-Holland)
MATSOEOKA OOK DEN
PAUS BEZOEKEN
Japansche troepen om strategische redenen teruggetrokken.
Matsoeoka naar Europa.
Het aangekondigde bezoek van den Ja-
panschen minister van buitenlandsche za
ken, Matsoeoka aan Berlym en Rome en
misschien aan Moskou is zonder twijfel
de grootste politieke sensatie van het
oogenblik. De Engelsohe nieuwsdienst is
het eerst komen aandragen met het be
richt, doch toen werd het tegengesproken,
terwijl de officieele woordvoerder van het
Japansche ministerie van buitenlandsche
zaken zich in een diplomatiek zwijgen
hulde. Niettemin bleef de mogelijkheid van
een onmiddellijk Japansch-Duitsch-Itali-
aansch contact in het centrum der be
langstelling staan en het bericht, dat
Matsoeoka inderdaad 'naar Berlijn zou gaan
kwam dan ook als zoodanig niet alö 'n ver
rassing. Toch is hier sprake van een sen
satie van den eersten rang, wat meer zegt:
dit bezoek van^ Matsoeoka is een gebeurte
nis van historisch gewicht.
Het is zulks, omdat de reis thans wordt
ondernomen. De beteekenis van dit con
tact kan eerst goed worden gevat, wanneer
men het ziet tegen den achtergrond van
het actueele wereldgebeuren.
Duitschlamd heeft in de afgeloopen
weken diplomatieke successen tegenover
Engeland bewerkstelligd de Balkan
heeft zich voor het grootste deel onder den
invloed van de spil geplaatst en het Drie-
mogendhedenpact doet in steeds sterker
mate zyn invloed gelden. Turkije houdt zich
nog afzijdig en schijnt niet voornemens zijn
standpunt definitief te bepalen, al heeft de
premier Saydam gisteren in een rede uit
voerig de afspraken behandeld, welke zijn
gemaakt met Eden en generaal Dill, Het
Dardanellen-vraagstuk is door de gebeur
tenissen in Bulgarije actueel geworden en
met belangstelling mag worden afgewacht,
hoe Moskou wanneer de situatie zich toe
spitst, zal reageeren. Op dit beslissende
moment in de Europeesche politiek ver
schijnt Matsoeoka in Berlijn. Men behoeft
er niet aan te twijfelen dat bij deze gelegen
heid de werkingsfeer van het pact van
Berlijn zal worden besproken, speciaal wat
de plaats van Rusland betreft in dit pac-
tenstelsel. Naar men weet is in het pact
van Berlijn met nadruk geconstateerd dat
daardoor de wederzijdsche betrekkingen
met de Sovjet-Unie niet worden aangetast,
maar dat de politiek van Moskou zich» op
een apart plan beweegt. Daardoor is Rus
land 'n ietwat onzekere figuur geworden in
dit spel. Molotof h^eft deze houding van
Rusland bij meer dan één gelegenheid uit
voerig toegelicht en gelet op de ontwikke
ling van den Iaatsten tijd kan deze houding
van beteekenis zijn.
Matsoeoka naar Europa. Dat is niet al
leen van beteekenis voor de ontwikkeling
van den toestand in ons werelddeel. Ook
voor de verhoudingen in het Verre Oostén
heeft zijn reis beteekenis- Zonder dat men
zich nu in veronderstellingen mag ver
diepen, mag toch wel een verband worden
gelegd met de aanvaarding door Frankrijk
van de Japansche voorstellen tot bijlegging
van het Thailand-conflict. We hebben reeds
vroeger gewezen op de strekking van deze
overeenkomst met het oog 'op den machts-
strijd tusschen Engeland en de as-mogend-
heden. Het bezoek van Matsoeoka zoo kort
na het behalen van dit diplomatieke succes
accentueert de opvatting, dat de as-diplo-
matie zich voor de tot standkoming van
ait bemiddelingsaccoord by zonder heeft ge
ïnteresseerd.
Hier springt de beteekenis van het Drie-
mogendheden-accoord in het oog. Zij is
wellicht onderschat, 'doch hierin is zij wel
zeer duidelijk aan den dag getreden.
Maar er is meer en daarop schijnt voor
het oogenblik het accent te vallen. Het be
zoek van Matsoeoka is als 't ware het
antwoord der as-mogendheden op de aan
vaarding door den Amerikaanschen Senaat
van de leen- en pachtwet en de daarop ge
volgde onderteekening er van door Roose
velt.
Moet er uit worden opgemaakt, dat Japan
zich thans minder bedreigd gevoelt, of moet
de reis van Matsoeoka thans worden op
gevat als een aamrijzing, dat onder invloed
van de gebeurtenissen in Amerika de on
derteekenaars van het pact van Berlijn het
gebied hunner samenwerking gaan uitbrei
den?
Zoo is voor het oogenblik de conclusie
gerechtvaardigd, dat tegenover de Britsch-
Amerikaansche frontvorming het Duitsch-
Italiaansch-Japansche front aan kracht en
doeltreffendheid zal winnen. En zoo bezien
kan Matsoeoka's bezoek aan Berlijn worden
geïnterpreteerd als een gebeurtenis van
wereldhistorische beteekenis.
Werkloozen kunnen lid worden
van vakorganisatie.
Naar wij vernemen heeft de commissaris
van het N.V.V., de heer Woudenberg, maat
regelen getroffen, waardoor werkloozen lid
kunnen worden van een vakorganisatie,
hetgeen zooals bekend tot nu toe niet
mogelijk was. De contributie is zeer laag
gesteld en bedraagt om en nabij 10 cent per
week. De werkloozen, die zich by een vak
organisatie aansluiten, worden voorts on
middellijk lid van de betreffende werkloo-
zenkas, waardoor zij dus direct alle voor-
deelen genieten, die de georganiseerde ar
beiders tot- nu toe hadden boven de onge
organiseerden op het gebied van de steun-
uitkeeringen en ten aanzien van de loonen
in de werkverschaffingen.
Schuldbrieven aan toonder.
BjJ besluit van den secretaris-generaal
van de departementen van Justitie en van
handel, nijverheid en scheepvaart betref
fende vergaderingen van houders van
schuldbrieven aan toonder is bepaald, dat
besluiten eener vergadering, bedoeld in
artikel 7, eerste lid, dier wet op de ver
gadering van houders van schuldbrieven
aan toondfer, mede kunnen betreffen vorde
ringen, wélke reeds langer dan een jaar
opeischbgar zijn.
Dit besluit treedt in werking op den dag
zijner afkondiging. Het verValt met ingang
van 1 Januari 1942.
Paarden- en schapenvleesch op
de bon.
Naar wordt medegedeeld, zal bin
nenkort het paarden- en het schapen
vleesch tot distributiegoed worden
verklaard.
Amnestie voor verzuimde
belastingaangifte.
Naar men ons mededeelt is er een
verordering op komst, waarin am
nestie wordt verleend voor bepaalde
verzuimen ten opzichte van den fis
cus.
In de laatste maanden zijn meermalen
van overheidswege oproepingen gedaan tot
aanmelding of aangifte van bepaalde ver
mogensbesta nddeelen, hetzij op grond van
deviezenpolitiek hetzij op grond van be-
lastingpolitiek (deviezenverordening 1940,
de verordeningen nrs. 155/40, 203/40,
35/41, derde uitvoeringsbesluit sperrmar-
kenbelasting). Door deze oproepingen wer
den personen, die deze vermogensbestand-
de.elen bij een vroegere gelegenheid bijv.
om belasting te ontgaan niet hadden aan
gegeven, in moeilijkheden gebracht. Zij
moesten immers vreezen, door de huidige
aanmelding kans te loopen voor het vroe
gere verzuim te worden gestraft. Daar
door werd hun de vervulling van hun
plicht in sommige gevallen aanzienlek be
moeilijkt.
Compost, dierlijk afval en
kunstmest.
n.
Wij menschen zjjn al aardig aan distri
butie gewend, maar is het u bekend, dat
ook dieren, ja zelfs planten via distribu
tie aan het benoodigde voedsel moeten
komen
Immers kunstmest is niet meer vry in
den handel verkrijgbaar en al sinds jaren
is dit onze voornaamste meststof. We zijn
er zoo aan gewend geraakt, dat we eigen
lijk niet voldoende aandacht meer schon
ken aan natuurlijke meststoffen, die toch
ook van niet te onderschatten beteekenis
zijn.'
De com post hoop.
Van de geteelde gewassen gebruiken we
alleen datgene, dat voor menscheltjke con
sumptie geschikt is.
De rest, hetzij bladeren, stengels, wor
tels of wat dan ook, kan weer dienen als
meststof en wordt dus aan den grond terug
gegeven.
We bewaren dit afval zorgvuldig en zet
ten het in een achterafhoekje van dén
tuin op een hoop, de composthoop. Ook
afgemaaid gras, dunnere takjes van. het
snoeien, ja vrijwel alles organische resten
kunnen hierop worden gebracht. We bren
gen hier echter geen deden van zieke
planten, daar anders déze hooi» «en be
smettingshaard kan worden voor planten
ziekten. Ook wortels van kweekgras. boter
bloem, smeerwortel, paar^ensla en andere
onkruiden, alsmede zaad van deze en an
dere komen niet op de composthoop. Wat
onkruid betreft dienen we te zorgen, dat
dit niet op onzen tuin voorkomt; het
wordt steeds vroegtijdig verwijderd. Men
beschouwe het als ongewenschte kost
gangers, die we nu zeer zeker gaarne
missen.
Dierlijke afvalstoffen.
Waardevolle mest hebben we in alle
soorten dierlijke afvalstoffen als: koe-,
paarden-, schapen-, varkens-, geiten-, kip
pen-, konrjnenmest enz. Vermengd met
strooisel, bevat bet ook urine dezer
dieren, dat een hoog percentage aan di
rect opneembaar plantenvoedsel bevat.
Van deze stalmest gebruiken we ongeveer
een M3. per Are. Het is van veel belang
deze mest doeltreffend te bewaren totdat
ze gebruikt zal worden. Daarvoor is eigen
lijk noodig een overdekte bewaarplaats, op
dat door uitspoeling bij zwaren regenval
geen waardevolle stoffen verloren gaan.
In elk geval zetten we het aan een vaste
hoop, die we dan afdekken met een laagje
humusrijke aarde.
v Kunstmest.
Indien we kunstmest gebruiken, be
denken we wel, dat we hebben tezor
gen voor het aanbrengen van voldoende
stikstof, phosphor," kali en soms kalk. Be
kende mengsels, die tegenwoordig vry al
gemeen worden gebruikt zijn A.S.F. kor
rels en Nitrophoska.
Beide mengsels bevatten stikstof; phos
phor en kali in een bepaalde verhouding,
die in cijfers wordt aangegeven. Zoo heb
ben we van A.S.F. korrels als meest ge
bruikte mengsels 12-10-18 en 10-12-16. De
cijfers geven in volgorde aan, het percen
tage stikstof, phosphor en kali. Van deze
meststof gebruiken we ongeveer 12 K.G.
per are.
Van Nitrophoska is het mengsel16.5-
16.5-20 wel het meest gebruikte. Hiervan
gebruike men ongeveer 9 K.G. per Are.
Als speciale stikstofmest gebruikt men
tegenwoordig veel kalkammonsalpeter. Dit
mengsel bevat stikstof in een direct op
neembaren en in een langzaam vrtjkomen-
denvorm en verder 35 pet. koolzure kalk.
In den vorm van kalksalpeter is het ook
verkrijgbaar. Hierin is stikstof alleen aan
wezig in direct opneembaren vorm en
werkt snel. Dit laatste bevat bovendien
28 pet. kalk. Tenslotte kunnen we stik
stof ook geven in den vorm van zwavel
zure ammoniak.
Dit werkt geleidelijk en langdurig, maar
bevat geen kalk.
Daar stikstof een stimuleerenden invloed
op den groei heeft, gebruiken we het soms
als „aanjager" bij onvoldoenden groei.
Vooral bladgewassen vragen vrij veel stik
stof.
Alle kunstmestsoorten worden over den
bewerkten grond uitgestrooid en niet on
dergespit, maar alleen met den bovengrond
vermengd.
Indien we het voor overbemesting ge
bruiken is ook #dit niet noodig; we zor
gen. echter dat het wordt uitgestrooid,
Wanneer de gewassen droog rijn om ver
branden. te voorkomen. G.
ZAL
Het eenige te Tokio in het Engelsch
verschijnende blad „Japan Times and Ad
vertiser", stelt groot belang in de uit
Vaticaanstad komende suggestie, dat Mat
soeoka, de Japansche minister van buiten
landsche zaken, die thans op weg is' naar
Europa, een bezoek zal brengen aan den
Paus.
Hoewel er over het algemeen weerzin
tegen bestaat, godsdienst te vermengen
met politiek, zoo schryft het blad, speelt in
dit geval de diplomatieke en kerkelijke
macht van den Paus een belangrijke rol in
wereldlijke zaken. Het blad wijst erop,
dat Matsoeoka zelf een Christen is, die
bekend staat om zijn beoefening van de
Christelijke deugden. De moraliteit, zoo
als door het christendom ten toon gespreid,
zal een belangrijke rol moeten spelen bij
de uiteindelijke regaling van de aangele
genheden der wereld, zoodat de studie,
welke de minister maakt van alle grond
slagen voor vrede en goede gezindheid,
hem ertoe zou kunnen brengen, den Paus
te raadplegen en diens oordeel te vernemen.
Ten slotte merkt het blad op, dat de
katholieke kerk in China een machtige
positie inneemt, hetgeen niet over het
hoofd gezien kan worden bij het geleide
lijke herstel van het normale leven in dat
land.
De Zweedsche bewapening.
Uit Stockholm meldt het D.N.B. De
Zweedsche regeering heeft nieuwe aankoo-
pen voor het Zweedsche luehtwapen en
vliegtuigmateriaal ten bedrage van rond
100 millioen kronen voorgesteld. Bovendien
zullen het volgende jaar een eigen luchtaf-
weerregiment en z:g. bereidheidsdivisies
luchtafweergeschut worden opgesteld in
Stockholm, GÖteborg, Malmö en Boden.
Voor aankoopen van vliegmateriaal wor
den 95,3 millioen gevraagd en voor 6,13
millioen kronen wapens en munitie voor
het luehtwapen.
Manoeuvres.
Naar de Zweedsche bladen melden, zal
het Zweedsche leger van 18 tot 21 Maart
in Vaermlandomvangrijke manoeuvres
houden, waaraan zal worden deelgenomen
door infanterie, pantsertroepen, cavallerie,
pionniers, artillerie en verbindingstroepen,
benevens het luehtwapen. Deze manoeuvres
zullen worden bijgewoond door den kroon
prins Karei, den opperbevelhebber van de
Zweedsche weermacht, generaal Thoernell,
en den chef van het Zweedsche leger.
Gevechtsactie aan Albaneesche
front toegenomen.
De „Politika" meldt uit Salonika, dat vol
gens van het front ontvangen berichten, de
gevechtsactië aan het Albaneesche front
nog steeds toeneemt. De aandacht der mili
taire kringen blijft gericht op het centrale
front, waar zware bloedige gevechten gaan
de zijn. Van beide zijden rijn de aanvallen
verscherpt. De luchtmacht heeft in de ge
vechten een groot aandeel.
Het scheepvaartverkeer tusschen
Europa en Amerika.
Uit New-York meldt het D.N.B. Naar
Associated Press meldt, koestert het Fede
rale Scheepvaartbureau het plan, de groot
ste Amerikaansche passagiersschepen, de
„Manhattan" en de „Washington", in
dienst te stellen op de iyn New-YorkLis
sabon, teneinde duizenden Amerikanen en
buitenlanders in staat te stellen, uit Eu
ropa te vertrekken. Deze schepen kunnen
elk 1500 passagiers vervoeren, d.i. vier tot
acht maal zooveel als de Amerikaansche
schepen, die thans op Europa varen.
JAPANSCH SlARINE VLIEGTUIG
NEERGESTORT.
DRIE OFFICIEREN OMGEKOMEN.
Op 1 Maart is een Japansch marine, vlieg-
tuig tydens een vlucht boven het Noorde
lijke deel van Formosa neergestort. Hierby
werd de geheele bemanning, bestaande uit
'drie marine-officieren, gedood.
Gisterochtend hebben de Japansche
strijdkrachten „op eigen initiatief" het
gebied van Toengtsjeng ontruimd in het
uiterste zuidoosten der provincie Hoepeh,
70 km. ten oosten van het Toentingmeer,
welk gebied zy twee jaac en vijf maanden
bezet hadden.- Men herinnert er aan, dat
een soortgelijk terugtrekken der strijd
krachten op 9 Maart ten uitvoer is gelegd
in het gebied van Woening, grenzende aan
de provincie Kiangsi, welk gebied na
bitteren strjjd in Maart 1939 was bezet
na een aanval op Nantsjang, de hoofdstad
van de provincie Kiangsi.
De woordvoerder van het Japansche
expeditieleger in midden-China heeft ver
klaard, dat de opstellingen van een deel
der .Japansche troepen uit Woening en
Toengtsjeng „op ons eigen initiatief rijn
veranderd, teneinde gunstiger stellingen te
betrekken." „De Japansche troepen hadden
hun posities gehandhaafd .ondanks de on
gunstige terreinsomstandigheden, tótdat
het effect van onze strafoperaties volledig
door den vijand was gevoeld. Aangezien
de vyand thans zoo machteloos is ge
worden, dat hij geen offensief kan onder
nemen, zijn wy bezig met de reorganisatie
van onze linies door gunstiger troepen
opstellingen uit te voeren"
Toengtsjeng was ingenomen spoedig na
den val Woehan op 27 October 1938.
Blykens de Dondei'dag verschenen
tweede verordening van den Rykscommis-
saris voor het bezette Nederlandsche ge
bied, houdende maatregelen op het gebied
van den Nederlandschen Adio-omroep, ge
schieden de samenstelling en de uitvoering
van het programma van dezen omroep en
van de radiodistributie uitsluitend van
rijkswege.
Te dien einde wordt een staatsbedrijf in
het leven geroepen, dat den naam van
„Rijksradio-omroep" draagt, rechtspersoon
lijkheid bezit en welks zetel te Amster
dam is gevestigd.
De secretaris-generaal van het departe
ment van volksvoorlichting en kunsten
heeft het toezicht over den rijksradio-
omroep.
Artikel 2 bepaalt, dat de bestaande
radio-omroeporganisaties worden ontbon
den en dat het aan deze toebehoorende
vermogen in eigendom overgaat van den
reorganisatie tsjoengking-
regime.
Het Japansche blad „Nitsji Nitsji Shlm-
boen" meldt uit Sjanghai, dat er een reor
ganisatie van het Tsjoengkingregime is in
gevoerd, waarbij de Sow jet-invloed is uit
geschakeld en vervangen door de politieke
en economische afhankelijkheid van de Ver.
Staten. Deze heroriënteering der politiek
van Tsjoengking is volgens dit bericht in
getreden na het bezoek van den president
der Chineesche bank aan Washington en is
definitief gesanctionneerd na den terugkeer
van Currie, den raadgever van Roosevelt.
Redenen voor de heroriënteering zijn, be
halve het feit, dat de Ver. Staten 100 mil
lioen dollar geven voor de stabilisatie van
de Tsjoengkingvaluta, Amerikaansche lee
ningen, waarvoor als waarborg spoorlijnen,
verkeerswegen, vitale Industrieën en hydro-
electrische fabrieken moeten dienen. Reeds
zouden 80 Amèrikaansche deskundigen on
derweg zijn om het complex problemen te
bestudeeren. Voorts krijgt Tjocngking zwa
re bommenwerpers, gevechtsvliegtuigen,
jagers en zwaar geschut, Tjoengking ver
klaart accoord te gaan met het afstaan van
luchtsteunpunten aan de V. S., aldus meldt
het genoemde blad, ingeval een oorlog
mocht uitbreken tusschen Japan en de V. S.
ryksradio-omroep, welke ook alle civiel
rechtelijke rechten en verplichtingen van
de radio-omroeporganlsatie3 overneemt.
Aan de by de radio-omroeporganisaties
aangestelde leden van het bedrjjfs- en
administratlef-personeel, zoomede aan de
daarby aangestelde artisten, allen voor
voor zoover zy daarby op 1 Januari 1941
in dienst waren en bij de samenstelling
en de uitvoering der programma's hun
eigenlijke dagtaak vervullen, zal worden
aangeboden in dienst van den ryksradio-
omroep te treden, voor zoover zy daarby
passende werkzaamheden kunnen vinden.
De directeur-generaal van den ryksradio-
omroep stelt, zoo mogelyk in overeenstem
ming met de belanghebbenden, de schade
vergoeding vaat, welke aan de vroegere
eigenaars en aan de personen, die niet in
dienst van den ryksradio-omroep over*
gaan, worden toegekend.
HET DUITSCHE.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend
Verscheidene honderden gevechtsvlieg
tuigen hebben gedurende deft geheelen
nacht by maneschyn en helder uitzicht
onafgebroken en met zeer groot succes de
haveninstallaties van LiverpoolBirken
head aangevallen. Talrijke haveninrichtin
gen en opslagplaatsen van levensmiddelen
alsmede aan de haven gelegen fabrieken
werden verwoest of zwaar getroffen. Ver
scheidene schepen geraakten in brand.
Andere, nachtelyke aanvallen van zwak
kere formaties gevechtsvliegtuigen waren
gericht op militaire doelen en fabrieken
in Schotland en het Zuiden van Engeland.
Verkenningsvliegtuigen plaatsten by aan
vallen op konvooien aan de Oostkust van
Engeland voltreffers op drie' groote koop-
vaardyschepen en 'brachten een schip van
1000 b.r.t. in het zeegebied van Great-
Yarmouth tot zinken. Lichte gevechts
vliegtuigen vernielden overdag hangars en
schuilplaatsen op een vliegveld in Zuid-
Engeland. Een „Schnellboot" bracht by
een aanval op de Zuidoostkust van En
geland een Britschen torpedojager tot
zinken.
In het gebied van de Middellandsche Zee
ondernamen Duits che gevechtsvliegtuigen
tezamen met Italiaansche formaties, ge
wapende verkenningen naar het eiland
Malta.
In Noord-Afrika bestreed het Duitsche
luehtwapen Britsche colonnes voertuigen
en concentraties automobielen op doeltref
fende wyze met bommen en boordwapenen.
De vyand wierp vannacht brand- en
brisantbommen in grooten getale op plaat
sen van het Noord-Duitsche kustgebied,
alsmede op de rijkshoofdstad. In woonwij
ken werd een aantal gebouwen, waaron
der kerken en ziekenhuizen, beschadigd.
Industrieele installaties leden slechts on
aanzienlijke schade. Onder de burgerbe
volking valt een reeks dooden en gewon
den tê betreuren. Tien der aanvallende
vliegtuigen werden door nachtjagers en
luchtdoelartillerie neergeschoten. Boven
dien verloor de vyand overdag drie vlieg
tuigen in luchtgevechten. Zes eigen toe
stellen worden vermist.
HET ITALIAANSCHE.
Het 279e communiqué van het Italiaan
sche hoofdkwartier luidt
„Aan het Grieksche front heeft de vyand
zijn aanvallen in den sector van het Vo-
joessadal hernieuwd. Hy werd met zware
verliezen afgeslagen. Onze luchtmacht
heeft een belangrü'ke vyandelyke vlootbasis
gebombardeerd.
By een nachtelyke actie hebben Italiaan
sche en Duitsche vliegtuigen de havenwer
ken van La Valetta op Malta aangevallen.
In Noord-Afrika hebben onze toestellen
vloot- en luchtbases in Cyrenaica gebom
bardeerd. Afdeelingen van het Duitsche
vliegercorps hebben Britsche kampementen
en gemotoriseerde strydkrachten bestookt
met bommen en machinegeweervuur.
Regeling voor de opgeheven omroeporganisaties.