SUPEROL
m
m
M
m
\w
KORTE PREDICATIE
Voor de Huisvrouw
Bevelan'se brieven
Zeeuwsche Kroniek
C Poor de jeugd
DE VISSEN TUSSEN WINTER EN LENTE.
SCHAKEN
n HET LIED DER DUISTERNIS
fit
i
n
i
SS
a
'Hg
SI
IS
öt
f
HET ROEPENDE BLOED.
De komende lente en de lijdenstijd in
het kerkelijk jaar schijnen thans beter
bij elkander te passen dan gewoonlijk.
Er vloeit bloed tusschen de lentebloe
men. In Genesis 4 kunt ge lezén van
den eersten moord op aardeDe lente
is jong en schoonMaar ergens is een
plek, waar de natuur den adem inhoudt
van ontzetting. Onder de lentezon, tus
schen de lentebloemen, ligt een lichaam
stil. Daaruit gutst met het roode bloed
het Iepen weg. Het is doodstil alom.
Maar God in zijn hemel hoorde van die
stille plek een schreeuw tot zich komen.
Het is Abels bloed dat roept. „En de
Hee%e zeide tot Kaïn Waar is Abel,
uw broeder En hij zeideIk weet het
nietben ik mijns broeders hoeder En
Hij zeide Wat hebt gij gedaan daar
is eene stem des bloeds van uwen broe
der. dat tot Mij roept van den aard
bodem."
Sindsdien heeft God dit altijd moeten
hooren, die stem verduizendvoudigd,
een vreeselijk koorbloed dat roept
om wat? Om wraak, om vergelding, of
om den zin van het wegvloeien, dat
toeptwaarom waartoe
Wat is het antwoord uit den hemel?
Vervloeking. „En nu zijt gij vervloekt
van den aardbodem, die zijnen mond
heeft opengedaanom uws broeders
bloed van uwe hand te ontvangen."
Vervloeking en nog iets. Want zoodra
Kaïn erkentmijne misdaad is grooter,
dan dat zij vergeven worde, ontvangt
hij een reddend teeken op het voor
hoofd.
Verbindt niet dit teeken door oer
oude tijden heen het moorden met den
lijdenstijd Op Golgotha vloeide bloed.
Ook dat riep tot God. En als de schrij
ver van den Hebreënbrief wil uitdruk
ken. wat het riep, dan weet hij het niet
voller te zeggen, dan met het arme en
rijke„betere dingen dan Abels bloed."
Betere dingen riep het tot God. Het
riep nietwraak, maarvergevinghet
riep nietvergelding, maarverzoe
ning nietwaartoe maarLeven
God luisterde geboeid en vergat om dat
roepen voorgoed te vervloeken. En al
,wie naar het roepen van het bloed luis
terde, weet van die betere dingen, ook
in een lente van bloed. F.
EEN VOORBEELD VAN MODERNE
STAMPPOTBBREIDING.
Een halve eeuw geleden bekommerde
men zich nog niet zoo zeer 'om het vita
minegehalte van verschillende voedings
middelen, daar men met het bestaan van
deze stoffen hoegenaamd niet op de. hoog
te was. Ook bij de spijsbereiding werden
vanzelfsprekend geen maatregelen getrof
fen om de waarde van dergelijke stoffen
voor de voeding te behouden.
Thans heeft de wetenschap op dit ge
bied belangrijke vorderingen gemaakt en
op een moderne voedingstabel (dit is een
lijst waarop de samenstelling van allerlei
voedingsmiddelen voorkomt) vinden we
naast getallen betreffende het gehalte aan
eiwitten, vetten, koolhydraten (meel en
suiker) en zouten, ook aanduidingen be
treffende het gehalte aan verschillende
vitamines.
Op de huisvrouw rust nu de taak om
te zorgen dat het voedsel dat zij op tafel
brengt, niet meer dan noodzakelijk in
voedingswaarde verschilt van de op de
tabel aangegeven waarden; deze hebben
n.l. betrekking op niet toebereide produc
ten. Welke maatregelen moest de huis
vrouw nemen om deze taak zoo goed te
volbrengen?
teaen keefyufn qotgeien met
DOODT BACTERIËN BEVORDER) GENEZING
Ook voor wonden de ideale desinfectans
In 't kort komen deze hierop neer:
le. groente en aardappelen zuinig schoon
maken en dit zoo kort mogelijk voor de
bereiding doen;
2e. vermijden dat groente of aardappe
len langen tijd in water staan;
3e. zoo weinig mogelijk water gebrui
ken bij het koken van aardappelen, groen
ten en stamppotten
4e. deze gerechten niet langer koken
dan voor het gaar maken noodig is (ong.
uur).
Een der dagelijksche mogelijkheden van
toepassing van deze maatregelen vindt
U in onderstaand recept van boerenkool
stamppot verwerkt. In plaats van worst
of vleesch is gebruik gemaakt van tapte-
melkpoeder en kaas. Dit smaakt uitstekend
en is zeer voedzaam.
Boerenkoolstamppot op moderne wijze
(voor 4 personen).
2 kg. aardappelen, le kg. boerenkool,
1 eetlepel boter, 100 gr. (1 ons) bele
gen 40 plus kaas, 100 gr. (1 ons) tap-
temelkpoeder, 2 kopjes water, 1 eet
lepel zout.
Neem de gewasschen bladeren van de
boerenkool met 4 of 5 tegelijk bjj elkaar
en snijd ze in reepjes (de nerven mee-
snijden Boen de aardappelen schoon met
een harde borstel of met een pannen-
spons (de schil mag er gerust geheel of
ten deele om blijven). Zet de boerenkool
Corre krieg een preek.
De fluitketel liet z'n eigen 'óore. „Net
op tied", zei Corre, „op 't durp is noe
toch niks mi' te zien". Een menute of
wat laeter zatte ze wee, ieder an een
kant van de taefel, voor 't open raem,
in 't achteruus of eigenluk most je zegge:
de achterkaemer, wan* 't was een móói
vertrek.
„Toe", en ze lachten is tegen d'r moe
der, „striekt is over je vur-'óod; die zur-
gelikke rumpels wig".
„Och, weet je wat k is?" begon de
vrouwe. En Corre gaf dadelik antwoord:
„ja, wan' daer me 't k dikkels genoegt
over 'ehad. Dae' mö' me noe toch wee'
ónzen kostelikken ochend nie mee gae
bedurve?" „Bedurve?" vroeg d'r moeder
een bitje gerocht, „ik kan 't nie laete om
te prombeeren je toet een beter inzicht
te briengen". Noe Corre d'r vur-'óod
vol rumpels 'etrokke. „Mae moedertje, je
'oef me toch nie te bekêeren? Ik glóovë
toch oalles net as jie en ik gae toch in
stad nae de kerreke? As ik dae zitte, dan
voel ik de Geest overoal. Dien domenie
is dae van vervuld en deelt dae van mee
as, ja, as de zunne licht en wermte:
en z'n vrouwe net zó wel. Die ménsen
gin kinders en om te zeggen: rieke, dat
bin ze nie. Maer ze twi kinders in 'uus
'enome, die k 'ier bin voe d'r gezond'eid.
D'r ouwers bin in Indië, mae' die kinders
konne nie tegen de wermte. Van te voren
ze 4 een wêesje glad as kind an-'enome.
En noe zou je dienke: ze zulle een móói.
knap kind uut-'ezocht mae nêe.e: een
ongelokkig stakkertje is 't en achterlik om
te leêren. Kiek, is dat Christelikke liefde
of nie?"
„Zeker", gaf d'r moeder toe, „mae' dat
is gin reden, om 'ier nie nae de kerke
te willen."
„Moeder, zwiegt er van", Corre gaf een
zucht van ongeduld. „As ter noe toch
'onderd slechte ménsen zegge: óns gae een
'uus bouwe, mee een torentje d'r op en
dat noeme me: kerreke. Dan gae me dae
iedere weke een paer uren in zitte en voe
de rèst leve me mae raak. Me koenkele
in de polletiek om zelft op 't kossen te
kommen; me stoötte den eênen uut z'n
baantje om 't zelf in te pikken en me
belastere den aren omdat 'n óns is mee
reden 'erocht eit. En dan zegge me,
dé.' óns Christelik bin. Dan bin die mén
sen dat toch zeker nie? En dan ik toch
nie de minste reden om dae bie te gae
zitten?"
„Je mó' nie op de ménsen lette", brocht
d'r moeder dae tegen in, „je mö luustere
nae 't Wóórd„Nae den domenie",
viel Corre in. „Ik weet nog góed; óor,
vroeger, k 'k mee de guus Van den do
menie gieng spele, toen zei Bart op een
kêer: „en dan zegt Pa tegen Ma: „jou
leelijke kreng, zorg maar dat mijn geld
terecht komt". En ik stieng nog is te
wachten in 't tillefonkantoor, toen den
een gesprek an-'evroge en dae was gin
méns tuus, dus 't was „geen gehoor". Toen
most 'n den 'elt betaele, zeventien en 'alve
cent glóo 'k a dat was, en op de ach
terkant van dat celbriefje têekene, dat
'n den 'elt van de kosten terug ontvangen
Dat begreep 'n nie, zö-k ten z'n eigen
'ieuw. Dat misje zei: „dat komt 'ier van-
daen: eigeluk mö je de kosten veruut be
taele en k 't dan „geen gehoor" is, krieg
je den 'elt terug en dae mö je dan voe
têekene. Ik je nie veruut laete betaele,
dus daerom mö je noe dien 'elt betaele."
„Neê-e 'óor", zeit 'n „as ik 'ier têekene
mot, da' 'k zeventien en 'alve cent ont
vangen dan mö jie me die geve." Dat
misje zei: „goed, geef dan eerst de volle
kosten, 35 cent, dan krieg je den 'elt
terug". En ie wee: „jae, dat ku' je be-
griepe. Ik glad nie 'esproke, dus dan
'k ok nie te betaelen". En 'ieuw dat
maer an, een kwartier 'an een stik. Ik
'ieuw m'n mond vanselft, wan' ik was
nog maer een kind. En toen kwam de no
taris binnen. Die 'óorden wat ter gaende
was en toen zeit 'n „O dominee, dat zit
zóó u had eigenlijk de kosten vooruit moe
ten betalen, bij „geen gehoor" krijgt u dan
de helft terug en déérvoor moet u teeke
nen". Ni-mae', toen gieng 'n een licht op,
'oór. Knikke op menêer de notaris en vrien-
delik lache. „Nee, maar, nu begrijp ik het
volkomen. Als die juffrouw dat dadelijk
gezegd hadEn Jn z'n portemenee
'egrabbeld en mee een zwierige zwaai z'n
naem 'ezet Dat misje zag der uut ofdè'
ze zö uut mekare zou klappe en óns keke is
op mekare. Mae me zeie niks vanselft. Maer
is dat noe een man om een ander te Lêe-
ren. Ie eit er zelft nog nöoit Wat van be-
grepe". Ze zweeg en 't bleef een stuitje stil-
le. D'r moeder keek verdrietig, mae' was
nie overtuugd. Ze zei„Ik bluve er bie
je mö nie op den méns lette, mae alleeneg
luustere nae 't Wóórd. Zödrie k ten op de
sljóel staet, doet het er nie toe, watvoe
persóon k ten voe z'n eigen is. Dan is ie
degene, die k 't. Woord overbriengt an óns.
Z'n zonden, die mot 'n zelft verantwóorde,
daer óns niks mee te maeken. Ons ge
noegt an óns eigen". Corre was op-'espron-
ge. Ze gieng nae d'r moeder toe. „M'n liêf
moedertje, jie ei gin zonden, 't Eênege, dat
k ter an joe mekêert is, dé je vee te goed
bint. Kiek is nae buten, oekken móoien
weer, gae je mee is deur 't 'of?" De vrou
we was ok op-'ereze. „Dat zk' wé schikke",
zei ze, mae' ze lachten toch. „Te goed, dat
bin 'k ok nie, mae dét is waer, ik bin wel
is ongerust, da' jie te 'ard wordt en te on
verschillig in sommege dien gen. Dat jonge
volk van tegenwooreg is zö gauw onge-
duldeg k een ouwer méns is wat zeit en
het bluuft toch zó waer m'n kind de
meeste is de Liefde. H. C. H.
op met 2 kopjes water en laat ze even
slinken. Doe er zoo gauw mogelijk (zoodra
er ruimte is) de in vieren gesneden aard
appelen by, zorg dat deze onder in de pan
komen. Laat groente en aardappelen samen
gaar worden uur). Stamp ze door el
kaar onder toevoeging van het zout, de
geraspte kaas, 1 eetlepel boter en het met
weinig lauw water aangemengde tapte-
melkpoeder. Houd van dit laatste 2 eet
lepels (niet aangemengd) apart voor de
jus.
A. J. REDDING.
HET SLOT OSTENDE.
Vele lezers van de Zeeuwsche kroniek,
vooral zij, die op Zuid-Beveland wonen,
zullen begrijen, dat wij op het oog hebben
het slot Ostende te Goes, al is het geen
slot of kasteel meer, maar een hotel of
herberg.
Op dezelfde plaats en naaste omgeing
heeft eenmaal het oude slot gestaan in al
zijn luister. Het moet zoo oud geweest zyn,
dat geen enkele historievorscher heeft kun
nen te weten komen, wanneer en door wien
het gesticht is. Dit weet men wel, dat het
kasteel nauw verbonden is met de geschie
denis van Goes, zóó nauw zelfs zou de band
zijn, dat het de oorsprong zou geweest zyn
der stad.
Melis Stoke schrijft in zijn rijmkroniek
over de reis van Graaf Willem III door
Zeeland, anno 1304, onder meer
Ter Goes was een begin
Van eene Huize, enz.
Vele dorpen en steden hebben hun ont
staan te danken aan een nabestaand kas
teel, vooral als dit aan een goed vaarwater
of handelsweg was gelegen. Onder de mu
ren van het kasteel toch was het veilig
wonen, want het platteland stond in de
middeleeuwen vaak bloot aan plundering.
Zoo was Ter Goes eerst een dorp, zooals
alle oude steden eerst een dorp zijn ge
weest. En met die Huize, waarvan Melis
Stoke schrijft, kon niet anders bedoeld zijn
dan het oude slot Ostende of Oostende.
Zooals gezegd, moet het gesticht zijn in
de grijze oudheid. Het is daarom niet on
mogelijk, dat het gebouwd is omstreeks
het jaar 1000, toen nog gevreesd kon wor
den voor dei invallen der NoormEumen. Van
het bestaan van het slot Ostende wordt
echter eerst melding gemaakt in het jaar
1260. Welke edelman het toen bewoonde,
is niet bekend. Ook zijn er geen teekenin-
gen of platen van uit die oude tijden. Vol
gens een afbeeling van het jaar 1740 had
het slot toén een vry hoogen torem die bij
de kapel of kerk behoorde, en vrij hooge
muren. Een poort gaf toegang tot de bin
nenplaats, waar de edelen zich opstelden
om ter jacht of ten oorlog te gaan.
Waar die binnenplaats was, staan nu
vrachtauto's en wagens. Niet vele vracht
rijders zullen weten of nog minder er aan
denken, dat op het plein eenmaal ridders
en jonkvrouwen in prachtgewaad met hun
gevolg samenkwamen.
In het begin der 14de eeuw behoorde het
slot Ostende aan het roemrijke geslacht
Van Borsele, waarvan de bakermat was
het kasteal Troje bij Borssele.
De Heeren Van Borsele, die evenals vele
andere Zeeuwsche edelen vrij en onafhan
kelijk van de Hollandsche graven wilden
zijn, kwamen vaak met dezen in botsing,
omdat de graven van Holland zich ook
erkend wilden zien als graaf van Zeeland.
Daar ook Vlaanderen meende recht te
hebben op Walcheren en de Bevelanden
(Zeeland Bewester-Schelde) is tusschen
Holland en Vlaanderen vaak oorlog gevoerd
met afwisselend geluk. De meeste Zeeuw
sche edelen kozen de zijde van Vlaanderen.
Het kasteel Ostende was in dien oorlog
meer dan eens het tooneel van den strijd.
Het gelukte aan de Hollanders het slot
voor goed in bezit te houden en de macht
van de Heeren van Borsele op de Bevelan
den te breken.
Graaf Willem III schonk op 23 Septem
ber 1315 het slot Ostende en andere Beve-
landsche goederen aan zyn broeder Jan
van Henegouwen, heer van Beaumont.
Het kasteel is in het bezit gebleven van
het grafelijk geslacht. Het aanliggende dorp
Goes breidde zich uit, ook dank zij de ver
kregen privileges of voorrechten van de
graven van Holland en Zeeland, die zich de
gunst der stedèn wilden verwerven tegen
de aanmatigingen der edelen. In 1417 werd
door Jacoba van Beieren aan Goes vergund
de stad met muren en grachten te omrin
gen. Niet zonder reden staan op het Goe-
sche wapen, zijnde een gans, ook de wa
pens van het Hollandsche Huis, de roode
leeuwen, van het Henegouwsche Huls, de
zwarte leeuwen en van het Beiersche Huis,
de blauwe ruiten.
Tijdens de Hoeksche en Kabeljauwsche
twisten had Goes de zijde der eerste partij
gekozen. De. ongelukkige gravin Jacoba
van Beieren vertoefde dan ook vaak op
haar slot Ostende te Goes.
Toen zij eens deelnam aan het vogelschie
ten, toen reeds een bekend volksspel, had
zij het geluk den vogel neer te halen en
werd daarom tot koningin van het feest
uitgeroepen. Uit dankbaarheid voor de haar
gebrachte huldgiging door vrouwen uit
enkele naburige dorpen, schonk Jacoba aan
de ingezetenen van 's Heer-Hendrikskinde
ren, Wissekerke, Baarsdorp, Sinoutskerke
en 's Heer-Abtskerke vrijdom van vlas
tienden. Destijds bereidden de vrouwen
zelf het vlas tot linnen. Tot in de vorige
eeuw werd van dat voorrecht genoten.
Men zegt, dat Jacoba in den Noordwes
telijken hoek van het slotplein een moer-
beziënboom heeft geplant, doch bewezen
is het niet. Wel heeft in een hoek van het
binnenplein, achter den muur van een
paardenstal een zeer oude moerbeiboom
gestaan. Door de strenge vorst, een paar
jaar geleden, is hy gestorven. In het mu
seum te Middelburg wordt een tak ervan
bewaard.
In de zestiende eeuw was het slot Osten
de geen grafeiyk bezit meer. Het behoorde
destyds aan het geslacht Van der Goes.
Toen ruim een eeuw geleden nog een ge
deelte van het slot overeind stond, hing in
een der gangen het wapen dier familie. In
de volgende eeuw waren de gebouwen- het
eigendom van de familie De Bye, een tak
van het geslacht Van der Goes.
Op 23 October 1747 werd het slot ver
kocht aan den Raad van State, die het
lieten inrichten tot een militair hospitaal.
Het volgende jaar kwam het reeds in het
bezit van Goes als vergoeding voor 't geen
de stad van de regeering moest ontvangen
als haar aandeel in de belasting. De vroed
schap bestemde het kasteel tot kazerne,
zoodat de burgery bevryd was van de las
tige inkwartiering van militairen.
Als zoodanig heeft het echter niet lang
dienst gedaan. Door zyn hoogen ouderdom
en vooral door het slechte onderhoud wa
ren de gebouwen in verval gekomen. Reeds
ER ZIJN 00K TREKKENDE VISSEN.
Vissen, die hun winterslaap houden.
Het zyn maar geheimzinnige en - stille
klanten, die vissen 'uit onze plassen en ri
vieren. Weinig bemerken wy ervan. Soms
zien we in de zomer, wanneer het heel
warm is, wel eens scholen rietvoorn naar
ondiep water trekken, maar in winter en
voorjaar bemerken we helemaal niets van
deze geluidloze waterbewoners.
Wanneer je er echter jarenlang op ge
let hebt, zoals sommige geleerden dat
gedaan hebben, dan kun je op het laatst
heel wat van die vissen te weten komen.
En dan zul je bemerken, dat die stomme
vissen eigenlyk van alle markten thuis
zgn. Zg hebben, tenminste sommige soor
ten, een winterslaap, die overeenkomt met
die van allerlei zoogdieren; en zij trekken,
even goed en soms wel even ver als de
vogels. Wat die winterslaap betreft, daar
aan zgn in deze tyd van het jaar enige
soorten nog bezig. Verschillende witvissen
en ook de gladde zeelten zijn in deze tyd
van het jaar bijzonder traag en lui. Blei
en brasum zijn enige maanden geleden
diep in de modder weggekropen en liggen
daar nu nog, half verstyfd en zo goed
als zonder zich te bewegen, zonder ook
voedsel tot zich te nemen. Liefst zoeken zij
dan natuurlijk wat dieper water op, want
daar hebben zy bij vorst niet zo gauw last
van het ys. Vooral de grote karpers, die
ook in ons land enorm groot kunnen
worden (er zyn exemplaren van meer dan
een meter lang gevangen) zoeken het diep
ste water van de plassen op en kiezen
zich daar ook ai een plaatsje op of in
de bodem. En ook zy blyven daar weken
lang roerloos liggen, zonder zelfs maar
naar eten te talen.
Daar kunnen wy echter maar heel wei
nig van zien; maar je begrypt nu in
ieder geval, waarom je zo goed als geen
witvisch zult vangen, wanneer je des
winters of heel vroeg in het voorjaar gaat
hengelen.
Maar in het water raken de uitersten
elkaar wei heel sterk. Wanneer de meeste
vissen nog lui en loom de dagen verslapen,
zijn er al andere soorten, die volop aan
het eieren leggen zijn. Daartoe behoren bij
voorbeeld de forellen uit onze Zuid-Lim-
burgsche beken, die in het hartje van de
winter hun eieren leggen in dat heldere
water. Die eieren zijn ongeveer zo groot
als een erwt, en kunnen heel goed tegen de
koude. In Februari komen daaruit reeds
de jonge forellen, heel vreemd gevormde
dieren, die echter niets te eten vinden zo
vroeg in het jaar. Maar geen nood, er is
voor gezorgd, dat zy geen honger zullen
hebben. Aan hun kop hangt nameiyk by
hun geboorte een dooierzak, vol met voe
dingsstoffen, en daarmee kunnen de jonge
forellen zich in de eerste weken voeden.
Wanneer die dooierzak leeg is, leven er
al genoeg kleine dieren om de jonge forel
len in het leven te houden.
wy zeiden al, dat et ook vissen zyn die
trekken, precies als de vogels. Wanneer
je nu in de slootjes eens ging vissen met
een schepnet, zou je geen enkel gewoon
stekelbaarsje vangen, terwijl je je nog wel
zult herinneren dat je die vorig jaar
einde Maart by tientallen ving.
Dat is geen wonder, want de drievoorni-
ge stekeltjes zyn flink ver weggetrokken,
reeds in November; en wel naarzee.
Dat is wel heel vreemd, dat sommige zoet
watervissen ook in zee kunnen leven; en
dat overschakelen van zoet- naar zout-
watervis schynt voor hen maar een klein
kunstje te zyn. In de eerste weken van
Maart trekken de stekelbaarzen weer naar
het zoete water terug; en dat kim je zelf
bewerken wanneer je aan de kust woont.
Want waar sluizen zyn, die het binnen
water van de zee scheiden, worden de
stekeltjes natuurlyk opgehouden, en daar
kun je ze dan ook over een dag of
veertien by tientallen tegelijk vangen.
Er zyn onder de vissen nog meer van
die reizigers, die van zoet naar zout water
trekken of het zo maar niets is. En een
der treffendste voorbeelden daarvan is
de bot, die wonderlyke, platte vis, die
eigenlijk in het zout water thuishoort,
maar inzomer, en herfst overal op de
rivieren te vangen is, zelfs wel in Duitsch-
land in den Rijn. Maar wanneer Januari in
het land is, dan keren alle botten het zoete
water hun staart toe en zwemmen naar
zee, waar zy nu in Februari bruiloft vie
ren. Er zijn maar een paar plaatsen waar
de jonge botten geboren worden; dat zijn-
zandbanken voor de kust, zoals de Haaks-
gronden voor Terschelling en de Vlaamse
banken voor de Belgische kust. In April ke
ren dan de botten weer naar het zoete wa
ter terug. Maar niet altyd naar dezelfde
plaatsen vanwaar zy zyn gekomen, want
de bot is een echte zwerver.
De bot: een internationale vis.
I$n nu zal je allicht vragen, hoe weet
men dat? Want een bot is een bot; en
veel verschil is er niet tussen te zien.
Maar denk nu eens even aan de vogels.
Daar hebben ze de trek van weten op te
lossen door pootringen. En botten hebben
wel geen poten, maar toch zyn er, vooral
in de laatste jaren, duizenden en duizenden
botten geringd met een soort drukknoop
aan de achterzyde van het lichaam, dicht
by de staart. Last schynt die bot daarvan
niet te hebben; en wanneer die botten met
zo'n genummerde ring nu weer werden
opgevist, kon men bepalen waar zy vroeger
al eens meer waren geweest. Zo zyn tal
van merkwaardige dingen aan het licht
gekomen. Er zyn op de Wadden van Ter
schelling botten gevangen die in de Noord
se fjorden waren geringd; en in de Sont
tussen Denemarken en Zweden ving men
bot, die in ons IJselmeer van een druk
knoop was voorzien. Die bot is dus een
echte rusteloze zwerver.
Zo, nu weet je weer zo ongeveer wat er
in deze tyd onder de «waterspiegel gebeurt.
Jammer, dat je er zelf maar zo betrekke-
ïyk weinig van zien kunt! Maar interes
sant is het wel, dat leven der vissen.
REDACTEUR J. M. MUT.LIft.
Aan het bij de Uitg. Mij. „De Tyd-
stroom" te Lochem verschynende werk van
dr. Aljechin, nl.: „Myn beste schaakpar
tijen 19241937", bewerking van mr. G.
C. A. Oskam, is onderstaande party ont
leend. Het werk wordt in afleveringen ge
publiceerd, en nu zijn 9 dln verschenen.
Wit: V. Pirc.
Zwartdr. Aljechin.
Wedstr\jd te Bied.,
Aug. 1931.
L. d2d4 d7—d5 2. c2c4 e7—«6
3. Pblc3 c7c5 4. c4xd5 c5Xd4
Dit belangwekkende pionoffer (in plaats
van 4 ed5:) is onderzocht door eeni-
ge Duitsche amateurs en in- de intern,
praktyk ingevoerd door dr. Tartakower).
5. Ddla4f beter dan 5. Dd4 Pc6 5
Lc8d7 fout is hier 5Dd7 wegens
6. P.b5!
8. Da4 x e6Xd5 7. Dd4Xd5 Pb8—c6
3. Lel—g5 Pg8—f6 9. Dd5d2 h7—h6
10. L"g5Xf6 deze zet geeft zwart stellig
meer aanvalskansen dan byv. Lh4, maar
zou toch niet zoo slecht gebleken zyn, in
dien wit zich volledig het veld d5, dat hij
door dezen ruil verovert, ten nutte had
gemaakt.
10Dd8Xf6 11. e2e3 0-0-0
12. 0-0-0 de beslissende fout, die zwart
vergunt den gambiet-pion terug te winnen
met behoud van den druk. Noodig was
12. Pd5! en indien dan 12Dg6
in 1750 besloot de vroedschap de gebouwen
te verkoopen, doch de grond bleef hèt eigen
dom der stad. Kooper werd Cornelis
Steenaar voor 400 pond Vlaams of
2400 gulden. Op zyn verzoek kreeg hg toe
stemming alles te laten staan. Tegen den
ringmuur bouwde hy eenige paardenstallen
voor de landlieden, die met paard en wagen
ter markt kwamen. Daar van de afspan
ningsplaats veel gebruik werd gemaakt,
meende Steenaard, dat aan de buitenlieden,
maar ook aan stadgenooten, gelegenheid
moest gegeven worden iets te gebruiken
en wilde er daarom een herberg van ma
ken. Dit werd eerst door de vroedschap
geweigerd. Steenaart Het toen een gedeelte
breken en verafbouwen en deed nogmaals
het verzoek, dat nu werd toegestaan.
Alzoo was het adellyk kasteel gedegra
deerd tot een gewone herberg. In den loop
der jaren is deze zoodanig verbouwd, dat
er niets meer is blyven staan, dat ons her
innert aan de vroegere heerlijkheid. Alleen
is er nog een oud-Romaansche kelder.
De naam „het slot Ostende" is de over
gebleven herinnering aan de glorievolle
tijden uit de middeleeuwen, aan edelen en
jonkvrouwen, die er destyds verblijf hiel
den.
R. B. J. d. M.
ff Wie kennis maakt met
tl datdeblindeschrijfsterAliceBretz
H gezongen heeft in haar prachtigen
Ly roman, zal er een bemoedigenden
H toon in beluisteren en er den weg
H door kunnen vinden om ook een
M onafwendbaarleedtoteenbronvan
lm vreugde en geluk te herscheppen,
lil Vraagt Uwen boekhandel.
(het beste), dan 13. Pe2 gevolgd door
Pef4 of Pec3 met verdedigingsmogelyk-
heden. Zwart heeft nu gelegenheid een
koningsaanval op te zetten in den „goeden
ouden trant"
1 2Ld7g4 13. Pc3—d5 te laat
1 3Td8Xd5! 14. Dd2xd5
(zie diagram)
Stelling na 14 Dd2Xd5
ém
wm
X
WÉ,
mi
-
mm
m
abode tgb
1 4Lf8a3! na «4: Ldl:
15. Ddl: Df2: 16. Dg4-f f5 17. De2 De2:
gevolgd door Lc5 zou zwart waar-
schynlyk na een lang eindspel gewonnen
hebben. De tekstzet wint in het midden
spel.
15. Dd5b3 er is niets beters; indien byv.
A: 15. ba3: Dc3+ 16. Kbl Td8! 17. Dd8-f
Pd8: met de dubbele dreiging 18. Ldl:
en 18. Lf5-j- of B: 15. Td2 Lb2:+
16. Tb2: Dc3-f 17.. Kbl Del+ 18. Kc2
Td8 en wint.
1 5Lg4xdl 16. Dd3Xa3 Df6Xf2
17. Da3—<13 Ldl—g4! 18. Pgl—f3 Lg4Xf3
19. Dd3-f5-f- Kc8-b8 20. Df5Xf3 Df2-el-l-
21. Kclc2 Th8c8 22. Df3-g3+ Pc6-e5-(-
23. Kc2b3 Del-dl+24.Kb3—a3 TcS—c5!
Een spoedige dood is nu niet te vermij
den, byv.:
A: 25. b4 Tc3-f- 26. Kb2 Del mat.
B: 25. b3 Ta5+ 26. Kb4 Dd2 mat.
C: 25. Kb4 DdZ+ 26. Kcó: b6-f 27. Kb5
Da5 mat
Wit gaf op*
