Een kunstenaar met brons De heer A. N. Binder Tweede blad PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Zaterdag 22 Februari 1941 Werk voor de eeuwen. Kroniek van den dag Griekenland in het nauw. De diplomatieke sensaties van de afge- Joopen week hebben voor een oogenblik de aandacht afgeleid van de fronten. Deze sensaties werken nog na, gelijk uit de onderscheiden berichten wel blijkt, Mat- eoeoka heeft categorisch ontkend, dat Japan in het wereldconflict zou willen be middelen en op grond daarvan zou men de berichten dienaangaande kunnen be schouwen als een propagandistisch proef ballonnetje. Er zjjn anderzijds aanwijzingen, dat de situatie in het Verre Oosten zich meer gaat toespitsen, al heeft Menzies, de Australische premier verklaard, dat Aus tralië den vrede in het Verre Oosten wenscht te zien bewaard. Maar tegelijker tijd wees hij er op, dat Japan in de ont wikkeling niet bepaald vriendschappelijk staat tegenover Engeland; Sensaties in het Verre Oosten, zij zullen naar te verwach ten is ook in de naaste toekomst niet uit blijven, temeer, nu de onderhandelingen met Rusland een aanvang hebben geno men. Men verwacht hiervan in Tokio zeer veel, naar de perscommentaren doen uitkomen. Verwachtingen worden uitge sproken over een verbreeding van de Japansch-Russische samenwerking en als gevolg daarvan, van een verdieping van de Japansche lotsverbondenheid met de spiL Er zijn, gelet op de uitbreiding van het Europeesche conflict redenen, om aan te nemen dat de samenwerking tusschen To kio en Moskou op politiek en economisch gebied zal worden uitgebreid. In de komende weken zal moeten blijken of dit Japansche optimisme gerechtvaar digd is. Zulks zal voor een belangrijk deel ook afhangen van de Russische reactie op verscherpte constellatie in het Verre Oosten en tevens van de vraag, of Mos kou bereid is, de Japansche opvattingen met betrekking tot de situatie in China te aanvaarden. De Japansche bladen leggen er bovendien den nadruk op, dat Japan den steun der Sovjet-Unie noodig heeft om een einde te maken aan zijn economi sche afhankelijkheid van Engeland. Daarmede is, wat thans in het Verre Oosten in voorbereiding is, in het breede verband geplaatst, waarbij ook de beslis sende rol van de Sovjet-Unie in de aanbe volen ordening een steeds scherper accent krijgt De tweede sensatie van deze week was het bericht over het Turksch-Bulgaarsche verdrag. Ook hier staat men, nog geens zins aan het einde der ontwikkeling. Tal van overwegingen grijpen hier in elkan der. Dit verdrag staat al weer niet op zichzelf, het is een onderdeel van het streven, om den vrede op den Balkan te bewaren. In dit kader valt ook het be zoek van de Yoegoslavische staatslieden aan Hitier. Het bezoek viel in een tijd, dat overal de vrees heerschte, dat Bul garije in den oorlog zou worden meege sleept. Aan deze illusie is thans een einde gemaakt en ook het contact tusschen Bel grado en Berlijn schijnt dezelfde strekking te hebben. Zwetkowitsj en Markowitsj hebben hun verknochtheid aan het behoud der neutraliteit bevestigd en in de Yoego slavische pers wordt beklemtoond, dat de samenwerking tusschen beide landen gun stige gevolgen heeft gehad voor het be houd van den vrede .in geheel Zuid-Oost- Europa. Voegt men hier nu bij het contact, dat dezer dagen tusschen Belgrado en Sofia is gelegd, dan schijnt daaruit een gesloten beeld voor de Balkan-constellatie te kun nen worden uitgestippeld. Speciaal met betrekking tot Griekenland is dit van beteekenis. Het behoud van den vrede op den Balkan beteekent ook, dat deze landen zich distantieeren van den zuiderbuur. Beteekent dit nu een beveili ging van Griekenland vanuit het noorden? Hier dringt zich terstond het vraagstuk op van de Duitsch-Italiaansche samen werking. Duitschland heeft de suggestie van een doortocht van Duitsche troepen door Bulgarije van de hand gewezen; het Turksch-Bulgaarsche verdrag heeft deze veronderstelling bovendien ontzenuwd. Maar daarnaast werd er gisteren in de Duitsche pers den nadruk op gelegd, dat Griekenland aan het einde van zijn krach ten "is, dat het den oorlog maar al te gaarne zou willen beëindigen, maar dat het zulks niet kan, omdat Engeland met alle geweld het succes in Griekenland wil uitbuiten, zonder rekening te houden met die Griek8(ihe militaire capaciteit Zoo gezien is Griekenland dus aardig in het nauw gekomen en zoo wordt Mus solini's bedreiging dat Griekenland de lendenen zullen worden gebroken tot meer dan een propagandische vondst Engeland, in de Duitsche en Italiaan- sche pers wordt daarop den nadruk ge legd streeft prestige-successen na, die op den uitslag van den oorlog geen in vloed kunnen hebben. De beslissing valt elders, zelfs al bezet Engeland Libye en Abessinië. En Griekenland, zoo valt uit deze op vattingen af te leiden, wordt het slacht offer van deze verkeerde berekening der Britten. Het zoo juist geciteerde bericht maakt duidelijk, dat de Grieken daar nu pas achter gaan komen. Zal Eden, die thans in het Oostelijk bekken der Middellandsche Zee op inspec tie is, er iets aan kunnen veranderen? De hoofdfronten liggen elders en de re sultaten daar, wegen zwaarder, zoo wordt thans met nadruk verklaard, dan plaatse lijke successen in Albanië en in Oost- Afrika. In Haarlem, is een onaanzienlijke werkplaats, bijna geheel verborgen achter een grove garage aan de Kle verlaan. Het is een werkplaats met veel roestige dingen, een ovenhier en daar liggen eenige „vormen", er is een werkbank met gereedschap en er staan véle gipsen beelden, som mige met stof bedekt. En toch Dit onoogelijke atelier is niet onbe langrijk, want hier, in dit domein van den heer A. N. Binder, wordt het werk van schier alle Nederlandsche en véle bultenlandsche kunstenaars in brons vereeuwigd, hier ontstaan de prachtige bronzen en tinnen voorwer pen of onvergelijkelijk mooi smeed werk, wat zich dikwijls niet alleen onderscheidt door de artistieke waarde, maar ook door de reusachtige afmetingen. Deze man, de heer Binder, beoefent een vak, dat slechts weinigen kennen. Het gieten van sculpturen is dan ook iets, dat men niet spoedig leert. E; komt heel wat kgken voordat de gieter zijn werk verstaat en dan nog zijn ergieters en gieters. De heer Binder behoort tot de kundigste. Dit vast te stellen is een open deur intrappen. Of zoudt ge denken- dat een kunstenaar zijn schepping aan iemand toevertrouwt die niet precies alles weet weer te geven in brons zooals hy, de vervaardiger, het in steen deed? En wien er nog aan mocht twijfelen zie slechts om zich heen, hg ga naar een der tal- Een fraai werkstuk van den heer Binder. Dit. beeldje staat thans in het Koloniaal Museum te Amster dam. (Foto's O.H.C.) looze plaatsen in ons land waar de arbeid van dezen Haarlemmer trotsch en fier prijkt. Hij is een kunstenaar in zgn moei lijk vak, een kunstenaar die weliswaar niet zelf schept, doch volkomen op de hoogte is met elk beeldhouwwerk. Zet hem een beeld voor en hg zal u zonder aarzelen zeggen, van wie het is. Want in den loop der tgden heeft hij een zoodanige kennis van den stijl van de levende en thans overleden kunstenaars gekregen, dat hij met feillooze zekerheid het werk kan klassificeeren. Tot het recente werk van den heer Bin der behoort het groote beeld van Hildo Krop, dat bestemd is voo de hal van de Rijksverzekeringsbank en thans ten toon gesteld is in het Stedelgk Museum te Amsterdam. Aan dit beeld, dat een hoogte heeft van 3.60 meter, werd vier maanden gearbeid. Het behoort tot de prachtigste stukken die in ons land wer den gegoten. Vier maanden arbeid. Vier maanden had de gieter noodig, voor Hildo Krops schepping. Vier maan den: het geeft een indruk van het vele dat verricht moet worden /oordat een beeld in brons vereeuwigd is. Want een gieter is nog heel wat anders dan iemand die vormen met brons vol giet. De moei lijke arbeid begint lang daarvoor en na het gieten. Wanneer een beeldhouwer een schep ping, die in brons of tin verduurzaamd moet worden, heeft voltooid, wordt in Haarlem de arbeid verricht die zoo nauw luistert. Door onoordeelkundige behande ling zou immers de bedoeling van den kunstenaar worden misverstaan, er zouden veranderingen ontstaan welke niet te to- lereeren zijn. Het is niet doenlijk alle fases van het proces te beschrijven maar een tipje van den sluier mag toch wel worden opgelicht Van den beeldhouwer ontvangt de heer Binder het gipsmodel, dat, wan neer het groote standbeelden en dergelijke betreft, in stukken is gezaagd. Van elk der onderdeelen wordt nu in zand Brus- selsche aarde een afdruk gemaakt (een negatief dus) dat in den oven gedroogd wordt. Van dit negatief wordt, weer met Brusselsche aarde, een positief gemaakt, zoodat er dan dus twee beelden van zand zijn: een „orgineel" en een negatief beeld, dat om het positief past. In het positief wordt nog een soort metalen vlechtwerk gemaakt om het stevigheid te geven. Van het positief wordt een laagje zand afge sneden en dankan men het brons gaan gieten. 'Eenvoudig nietwaar...... Maar het gaat niet in twee tellen. Telkens weer moet de „gieter" of zijn assistenten weten wat bij doet, moet hij opletten de juiste nuances te krijgen, kortom: hg moet een zuivere gietvorm maken. Dan komt het gieten, dat misschien nog het gemakke lijkst is ofschoon ook hier een kleine on bedachtzaamheid. fatale gevolgen heeft. Doch daarna is hei. fjjnste werk aan de beurt: het ciseleeren. Als een maal het ruwe bronzen beeld Is ont staan, moeten de scherpe kanten ver wijderd worden, eventueele gietfoutjes moeten gecorrigeerd worden. De cise leur, die het gipsmodel voor zich neemt, let op ieder onderdeeltje en met zjjn arsenaal van allerlei gereed schappen brengt hg weer die eigenaar digheden en typische kleinigheden aan, welke de stgl van den beeldhouwer kenmerken. En uiteindelijk is dan het bronzen beeld gereed, een glanzend, welhaast gulden voorwerp. Wanneer het een groot beeld betreft, moeten de onderdeelen nog tot een geheel sa mengesteld worden. Dit doet de heer Binder met lasschen. Hy ls de eenige gieter in ons land die de deelen lasijht. Anderen bevestigen de deelen met schroeven aan elkaar of zetten een stuk in een gat, waardoor altjjd naden ontstaan waarop de zuren een nadee- Uge uitwerking hebben. Als het beeld dan zoover voltooid is, dat de ciseleur niéts meer behoeft by te vglen, dat alles nauwkeurig gelascht is, dat ook het scherpst speurend oog geen fouten meer kan ontdekken, komt tot be sluit nog het kleuren, of, om het met een vakterm te zeggen: het patineeren. Dit geschiedt met chemicaliën die men op de metalen Iaat inwerken en waardoor een prachtig resultaat wordt verkregen. Dan is het beeld voltooid, het kan naar de plaats vervoerd worden, waar het tot in lengte van dagen getuigenis zal afleggen van de kunst van den beeldhouwer, maar ook van de bekwaamheid van den mees tal onbekenden gieter. Wat er gegoten werd. Wg zeiden reeds: op vele plaatsen in ons land kan men de arbeid van den heer Binder bewonderen. Honderden werkstuk ken verlieten in den loop der jaren het atelier. De geheele lgstzou een wat droge opsomming worden, maar enkele dingen mogen toch wel aan de vergetelheid ont rukt worden. Het werd van den heer Binder vindt men in groote verscheidenheid in het Kolo niaal Museum, het Rijk seum en het Stedelgk Museum te Amsterdam, het beeld houwwerk van den Afslu'idgk door Hildo Krop is hier gegoten, de deuren van het paleis op den Dam werden hier gegoten en gesmeed, een gedeelte van de figuren voor het gebouw van den Hoogen Raad te Den Haag, het beeld voorstellende „De Snelheid" in het Amstelstation te Am sterdam, de zes en een halve meter hooge beelden van de Moerdykbrug, dit alles kom. uit Haarlem. Een meesterstuk was het gietwerk van de Regeeringsklok naar een ontwerp van Paul Bromberg en bestemd voor de Cultu- reele Zaal op de Wereldtentoonstelling te New York. Deze klok omvatte niet minder dan 350 verschillende bewegende bronzen beelden, alle vervaardigd naar levende personen. Voor het Koloniaal Museum werden voorts kostbare beelden in zilver en brons gegoten, voor het Stedelgk Mu seum te Amsterdam een buste naar Rodin, maskers van alle Nederlandsche Nobelprys- v nnaars, het hek van het stadhuis te Enschede, dat drie en twintig meter lang is, het beeld van de Olympiade te Berlgn, werken voor vele schepen, begraafplaatsen, officieele gebouwen, kerkenDit alles en nog veel meer kwam in deze onaan zienlijke werkplaats tot stand, werk ver vaardigd in opdracht, ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan der Maatschappy De heer Binder aan het werk. Op den achtergrond het S.60 meter hooge beeld van Hildo Krop be stemd voor de Rijks verzekeringsbank te Amsterdam. (Foto's O.H.C.) C.B.T.B. en N.A.F. over het vervreemden van landbouwgronden. Eenigen tyd geleden is een maatregel af gekondigd, waarbij het verkoopen van cul tuurgrond aan nlet-landgebruikers is ver boden. Het orgaan van den Chr. Boeren- en Tuindersbond zegt hiervan, dat zy dezen maatregel niet kan toejuichen, omdat de grondgedachte van deze bepaling is, dat alleen gebruikers grond mogen koopen. Vele boeren kunnen beter tegen een rede- lgken prgs pachten dan jarenlang belast te zijn met hypotheken en andere schulden. Het orgaan zegt „Tal van zwaar belaste boeren hebben zich door verkoop van hun boerdery vrgge- worsteld en zijn nu pachter op redelijke voorwaarden. Alleen de zwaarst belasten waren hiertoe tot dusver niet in staat, omdat de grondprijzen nog niet hoog ge noeg waren om hen vrij man doen wor den. Zij wachtten op een nog wat sterkere stg ging. Juist op het tgdstip, waarop zy klaar waren om bevrijd te worden van den zwa- ren druk, door verkoop van him boerderij en dan optreden als pachter, wordt hun dit belet. Zoowel door het voorschrift, dat al leen gebruiker koopen mag, als door de bepaling dat niet hooger mag verkocht worden dan in 1931". De betreffende verordening is dus een groote tegenslag. De „Agrarische post", het orgaan van het Ned. Agrarisch Front, is het hier niet mee eens. De leider, de heer Roskam, schrgft o.m. Volgens Christelgke opvatting zgn wij slechts rentmeesters over alles wat wg be zitten en van een absoluut eigendomsbe grip is dan «ok geen sprake. De economische structuur van Nederland was niet op deze gedachte gebouwd. Daar door was het mogelgk, dat de boerengrond niet in erfêlgk gebruik was van den boer en zgn geslacht, zoodat hij die kon bebou wen ten nutte van het volksgeheel. Maar de grond was koopwaar geworden in den volstrekten zin. Men kan in grond schar relen, handelen en speculeeren. De waarde van den grond werd bepaald door de winst mogelijkheden, die weer geboden werden door een landbouweconomie, welke steunde op de wereldmarkt, dus op de internationale geldmacht. Onze leuze „Boerenland in Boerenhand" was dan ook in volkomen harmonie met het christeiyk denken. Het CJB.T.B.-orgaan, zoo schrgft de heer Roskam, blgkt geen oog te hebben oor „Boerenland in Boerenhand" in den hoo- geren zin. Dat men voordeeliger goedkoop kan huren dan met een te hooge hypotheek eigenaar zyn, is in kapitallstischen zin, juist. Maar dit is juist het kernpunt en die kapitalistische ondergrond is de kernfout De genomen maatregel is dan ook slechts een eerste maatregel, waarna vele maatre gelen zullen volgen. Een dezer volgende maatregelen zal dan ook zgn om dé te hooge hypotheekschulden te ordenen. Dit is misschien 'n dwaasheid voor hen, die evenals genoemd blad, van kapitalis tisch denken uitgaan, maar voor ons is t slechts een herstel der Goddelgke orde, om dat wg het zien als een zonde tegen het natuurrecht, als de verhouding tusschen bezit en schuld niet deugt in de grond politiek. Dit blad durft zeggen, dat de boer „vrij man" kan worden als de hoeve (dikwijls de trots van geslachten lang) verkocht wordt en hij pachtboer wordt. Dit durft men dan noemen „het gloren van den ochtend der bevrgding". ONDERZOEK OP TRICHINEN BIJ VARKENS. In de naaste toekomst en in elk geval vóór 1 Mei wordt in een aantal Neder landsche steden het onderzoek op trichi nen ingevoerd, dat wil zeggen: dat In de bedoelde steden voortaan alle geslachte varkens niet slechts op de vleeschkwali- teit, maar op het voorkomen van trichinen gekeurd worden. Hierdoor zullen ook in dit opzicht eventueele schaden voor de menscheiyke gezondheid worden voorko men. Om de inrichtingen hiervoor te bestu- deeren en de bedryf stechnische inschake ling van dezen dienst te leeren kennen, zal een aantal Nederlandsche directeuren van abattoirs in gezelschap 'van de directie van den staatsvee-artsenijkundigen dienst een onderzoekingsreis naar Duitschland maken en verschillende abattoirs alsmede andere ter zake van belang zgnde inrich-. tingen bezoeken. Batavia, kon ..ingevolge van den oorlog niet afgeleverd worden en blgft nu op zgn bestemming wachten, In bewerking is op het oogenblik een groot beeld van dr. Lo- vinck voor rekening der Heide Maat- schappg. Zeer binnenkort zal voorts een begin worden gemaakt met het gieten van een belangrijk stuk werk: het Willebrord mo nument dat te Utrecht zal verrijzen. De arbeid aan deze opdracht zal wel geruimen tgd in beslag nemen. „Er ls werk genoeg" zoo zei de 'heer Binder. „Meer dan ik eigenlgk kan hebben. Want ik ben tenslotte ge bonden aan een bescheiden opzet. Ne derlandsche werkkrachten zjjn er op dit gebied maar weinig te krijgen. Men leert het vak niet graag want het duurt jaren voordat de leertyd voorby is. Weinigen slechts voelen zich aangetrokken tot dit moeilijke en ver antwoordelijke vak." De heer Binder behoort echter tot hen die zich een groote reputatie verwierven. En terecht, want wat zyn atelier verlaat is onberispelgk, het ls werk dat de eeuwen trotseert en dat nog lang zal staan en bewonderd zal worden, als de kunstenaar en zijn rechterhand, de gieter, het hoofd hebben neergelegd. '"5® verbindingstroepen aan het werk bij het tot stand brengen van belang rijke telefoonnetten (Foto Weltbild) De legerberichten van gisteren. HET DUITSCHE» Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede By aanvallen op vgandelgke, convooien ln het zeegebied rond Engeland heeft de lucht macht drie koop vaardg schepen van 11.500 brt. in totaal vernield en vier groote sche pen zwaar beschadigd. De vijand heeft in een luchtgevecht bg Dover twee jachtvlieg tuigen van het type Spitfire verloren. In den nacht van 20 op 21 Februari zijn geslaagde luchtaanvallen ondernomen op havens en pakhuizen in het gebied van de Theems en aan het Bristol kanaal. Een haven aan de Westkust werd met mijnen afgesloten. In het Middellandsche Zee-gebied hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen Britsche troe penconcentraties bg El Breda en een haven in Libye met goed gevolg aangevallen. De vgand heeft in den nacht van Donder dag op Vrgdag op een plaats in het bezette gebied bommen geworpen zonder schade aan te richten. HET ITA1IAANSCHE» Het 259ste communiqué van het Italiaan- sche hoofdkwartier luidt Aan het Grieksche front geen enkele gebeurtenis van veel beteekeuis. Onze afdeelingen bommenwerpers hebben troe pen, convooien en verdedigingswerken van den vijand op krachtige wijze met zware en lichte bommen bestookt. Onze jagers heb ben opnieuw "hun stoutmoedigheid bewezen door in een gevecht met sterkere afdee lingen Gloster- en P.Z-L.-toestellen 12 vjj- andelgke vliegtuigen neer te schieten. Een onzer vliegtuigen is neergeschoten, twee andere keerden terug met dood en en ge wonden aan boord. In Noord-Afrika de gewone verkennings- bedrgvigheid van onze snelle colonnes. In de zóne van Koefra hebben onze vliegtuigen lichte bommen op vgandelgke installaties geworpen en daarna branden waargeno men. In den nacht van Donderdag op Vrg dag hebben Duitsche vliegtuigen de basis Benghazi en vgandeiyke vliegvelden en artilleriestellingen aangevallen. In de Aege- ische Zee hebben onze vliegtuigen militaire objecten in een Grieksche basis gebombar deerd. Aan den benedenloop van de Joeba in Oost-Afrika duurt de strgd aan weerszo den van de rivier voort. Van de andere sectoren is niets van belang te melden. De vgand heeft eenige luchtaanvallen gedaan op plaatsen in Erythrea, Joebaland en de streek van Diavello. Er zgn slachtoffers gevallen, terwyi er eenige schade is aan gericht. Twee vgandelgke vliegtuigen zyn door de luchtverdediging neergeschoten. In den vroegen ochtend van den 21sten hebben vyandeiyke vliegtuigen eenige bom men op Catania geworpen. Zes personen werden gewond. Er is eenige onbelangrg- ke schade aangericht. Kleinhandel in electrotechnlsche apparaten en materialen. EEN SPERTIJDREGELING. De Staatscourant van Vrgdag bevat een beschikking van den secretaris-gene raal van het departement van handel, nij verheid en scheepvaart betreffende uitvoe ring van de vestigingswet kleinbedrijf 1937. Artikel 1 daarvan luidt: Het is verboden een inrichting, bestemd of mede bestemd voor de uitoefening van den kleinhandel in electrotechnische appa raten en materialen, onderscheidenlijk van het electrotechnisch-installateursbedrgf, voorzoover die uitoefening betreft, te ves tigen zonder vergunning van den secreta ris-generaal van het departement van han del, nijverheid en scheepvaart KRUIEND IJS BELETTE OVERTOCHT LEMMERAMSTERDAM. De stoombooten „Friesland" en „Zuider zee" van de N.V. Reederg Koppe te Am sterdam, die Donderdagmorgen om half twaalf van Lemmer zyn vertrokken met bestemming Amsterdam, zijn des avonds om acht uur te Lemmer teruggekeerd. Tot dicht onder Urk ging de reis naar wensch, doch daarna schoof het kruiende gs zoo krachtig op, dat de booten dadelijk moesten terugkeeren om niet in hét kruiende gs te worden meegesleurd en naar alle waar schijnlijkheid te worden plat gedrukt. In dien het morgen mooi weer is, vertrekken de booten om zeven uur nogmaals van Lem mer om te trachten Amsterdam toch te be reiken. LIDMAATSCHAPSBEWIJZEN VAN POSTDUIVENHOUDERS. De administratie van het Nationaal Ver bond van Nederlandsche Postduivenhou- ders, maakt in verband met de waarschu wing van den secretaris-generaal van het departement van binnenlandsche zaken, in houdende dat van 21 Februari af iedere houder van postduiven in het bezit moet zijn van een geregistreerde hoklgst en een lidmaatschapskaart, bekend, dat de post- duivenhouders, die aan hunne verplichtin gen hebben voldaan, het lidmaatschapsbe- wijs bg hun vereenlgingssecretaris in ont vangst kunnen nemen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1941 | | pagina 5