Postgiro no's 5553.1877 PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Woensdag 19 Februari 1941 De Engelsche scheeps- verliezen. De Amerikaansche hulp aan Engeland. Winterhulp 91 ede r land Tweede blad Kroniek van den dag Hef Bulgaarsch-Turksche verdrag. AIS cea verrassing van de eerste orde gisteren het bericht gekomen over het «duiten van een Buï&aarsch-Turksch niet- vaisverdrag. Daarmede is weliswaar de f^ert 2931 bestaande vriendschappelijke verhouding tusschen beide buurlanden be vestigd, maar niettemin heeft dit verdrag de Balkanverhoudingen in een geheel nieu we belichting geplaatst. Nieuw in zooverre ook, dat de Bulgaar* Bche regeering met het aanvaarden van deze op politiek en economisch terrein 200 belangrijke overeenkomst alle intriges en suggesties met betrekking tot de hui dige en toekomstige positie van het land jnet één slag heeft doorkruist en voor haar politiek een formuleering heeft gegeven, £eike duidelijk maakt, dat het in volstrek ts bevestiging van zijn neutraliteitspolitiek een wezenlijke bijdrage wil leveren tot het behouden van den vrede op den Balkan. Dat is wel de eerste conclusie, waar toe men bij de beoordeeling der overeen komst geraaktHet gevaar voor een over slaan van den brand naar het Balkan bekken is er aanzienlijk door verminderd. In de Romeinsche en Berlijnsche com mentaren, wordt gewezen op het 'samen vallen van deze overeenkomst met het bezoek der Yoegoslavische staatslieden aan den Berghof. Door deze coïncidentie wordt het geheele Balkanprobleem in zijn onder scheiden aspecten aan de orde gesteld. Daardoor wordt, wat zich thans heeft af gespeeld geïnterpreteerd als meer dan een Balkan-aangelegenheid, maar tot een on derdeel van den grooten machtsstrijd tus schen Engeland en de spil-mogendheden, om de beheersching van den Balkan. Wat het precieze resultaat is geweest van de conferentie op den Berghof is niet bekend, maar waarschijnlijk is men niet ver van de waarheid af, wanneer verondersteld wordt, dat de Italiaansch- Yoegoslavische betrekkingen, die niet al te soepel zijn, ter sprake zijn gekomen. Een tijd als deze is gunstig voor wilde ge ruchten en met het oog op de aanvanke lijk minder goede Italiaansche resultaten jn Griekenland en later in Albanië, ligt het wel voor de hand, dat de koffiehuis politici zich bezig hebben gehouden met de mogelijkheid eener Duitsche invasie in Yoego-Slavië. In gelijken geest hebben bezorgde propagandisten zich ook over het toekomstig lot van Bulgarije bepaalde il lusies gemaakt. Hoe de politiek van Belgrado zich zal erienteeren is niet bekend de naaste toekomst zal het wellicht leeren Sofia heeft op alle suggesties thans een kracht dadig „neen" laten hooren, door zich in nauw contact met Turkije te wapenen tegen aanslagen op zijn, op het behoud van den vrede gerichte politiek. En dat zulks van groot gewicht kan zijn voor den vrede op den Balkan, is duidelijk. Zooals wtj gisteren reeds opmerkten, schijnt de Balkanpolitiek zijn kristalli- satlèyormen te vinden, want gelijk ook in de Duitsche ochtendpers wordt vastgesteld, kan dit verdrag zich ontwikkelen tot het platform, waarop de verdere belangen van de Balkanlanden zich in een harmonisch geheel coördineeren, tot behoud van den vrede in een gebied, dat niet ten om-echte als de brandhaard van Europa bekend staat en dat nog steeds is. Het nieuwe verdrag heeft het brandgevaar ongetwij feld aanzienlijk verkleind. De verstorings manoeuvres zullen thans zeker minder kans van slagen hebben. Turkije heeft een aandeel van beteekenis gekregen in de Balkan-ordening. Het hangt er nu voor een juiste beoordeeling van de nieuwe situatie maar vanaf, hoe men in Turksche kringen dezen gang van za ken interpreteert. Wij hebben er reeds vroeger op gewezen, dat Turkije in het Balkanspel op de wip zit en dat de po litiek van Istanboel van beslissende be teekenis kan zijn voor de verdere ontwik keling van den oorlog om de beheersching van Z.O.-Europa. Deze opvatting schijnt nu wel haar bevestiging te vinden. Sara- djogloe is een gladde diplomaat, die zijn tijd weet af te wachten en daarbij boven dien zich onafhankelijk weet te maken van invloeden, die storend kunnen werken voor de veiligheid van het land. Men herinnert Zich ongetwijfeld de Turksch-Russlsche be sprekingen in September 1939 in Moskou gevoerd. Hij wist zich daar aan het ge- intrigeer, dat destijds in de Russische hoofdstad troef was te onttrekken en keer de naar zijn vaderland terug, zonder zich t>p eenigerlei wijze te binden en zich te schikken in een vakje. Iets dergelijks beleeft men thans weer. Turkije schakelt zich in. in het Balkan- organisme en het vindt daarin een be veiliging van zijn positie. Nu komt de vraag naar voren, of dit gedrag van Turkije, dat zooals men weet, zeer vriendschappelijke relaties met En geland onderhoudt, strekt tot bevordering van de Balkan-ordening, zooals deze door Rome en Berlijn in schema is gezet en blijkens de resultaten der vroegere diplo matieke ondernemingen reeds verwezen- MJkt wordt De Turksche pers, hoewel de tot standkoming van het verdrag met vreugde begroetend, toont zich in haar con clusies eenigszins terughoudend. De laatste dagen, voorafgaande aan de sluiting van het verdrag, waaromtrent de Bulgaarsche staatslieden bij hun bezoek aan Berlijn zeker overleg hebben gepleegd zgn in de pers berichten verschenen over een meer critlsche houding van Turksche bladen ten aanzien van Engeland. Daaruit zou men kunnen opmaken, dat Turkije, nu het getij verloopt, de bakens wil verzetten. zijn kleine factoren veelal, die op de politieke ontwikkeling van invloed zijn. Heeft Turkge in het verloop van den strgd in de Middellandsche Zee want daarop valt voor Istanboel het accent de tendenz gespeurd van een Britsche ne derlaag Dan ia het wellicht verklaar baar, dat Turkge het gezicht naar den Balkan keert en van zijn kant een Britsche manoeuvre om Bulgarije in den oorlog te De trekken bij voorbaat torpedeert. Zoo kan men in de Duitsche en Italiaan sche, maar ook in de Hongaarsche pers en baar uit de berichten van hedenmorgen «leek, eveneens in dg Amerikaansche pers Somber beeld van de Times. De Times heeft naar het A.N.P. uit Lissabon meldt in een beschouwing over de Britsche scheepsverllezen een diagram gepubliceerd, waarin het aantal schepen, dat in dezen oorlog tot zinken is gebracht, vergeleken wordt met de overeenkomstige cijfers van den wereldoorlog. Het blad knoopt er de meening aan vast, dat deze- verliezencurve, waarvan de cijfers overi gens beneden de nauwkeurige Duitsche be rekeningen blg'ven, op het eerste gezicht hoopgevend schijnt te zijn, doch het waar schuwt ervoor, uit een vluchtigen blik op deze statistiek optimistische conclusies te trekken. Het blad motiveert deze waar schuwing met een aantal gezichtspunten, die naar zijn oordeel voldoende reden tot bezorgdheid opleveren. In de eerste plaats wordt erop gewezen, dat de Duitsche duikbooten natuurlijk tij dens de stormen en de korte dagen van den Atlantischen winter minder successen hebben kunnen behalen. Vermindering van het aantal tot zinken gebrachte schepen in dezen tijd van het jaar behoeft der halve niet noodzakelijk het resultaat van verbeterden afweer te zijn. Duitschland maakt bovendien bij zrjn aanvallen op de scheepvaart meer en meer gebruik van vliegtuigen voor den langen afstand. Voor het gebruik hiervan, aldus het blad, schijnt een techniek te zijn uitgewerkt, welke het mogelijk maakt, op zeer groote afstanden van het Britsche eiland groote schade aan te richten, Dezö opmerking b naar Duitsche meening daarom bijzonder veelzeggend, omdat daarmede voor de eerste maal de merkbare uitwerking van de Duit sche- Iangeafstandsbommenwerpers in den strijd tegen de Britsche koop vaardij uitdrukkelijk wordt toegegeven. Tenslotte wijst het Londensche blad erop, dat de totale omvang der beschik bare scheepsruimte thans kleiner is dan in den wereldoorlog. De afstanden voor de in het handelsverkeer en voor oorlogs doeleinden gebruikte schepen zijn langer en ook kan het zijn, dat de militaire expe dities in overzeesche gebieden thans meer scheepsruimte eischen. Resume*rend gelooft de Times, dat Engeland op het gebied der scheep vaart thans minder speling heeft dan In den vorigen oorlog. Naar Duitsche meening heeft het Londensche blad de dingen juist, ztf het ook nog niet in hun vollen omvang, ingezien. De van het grootste belang zijnde Duit sche verklaring, dat de duikbootoorlog in het voorjaar beginnen zal en tege lijkertijd ook een belangrijke verscher ping van den luchtoorlog te verwach ten is, vormt derhalve een belangrijke aanvulling op de beschouwingen van de Times, ALEXANDER OVER HET DUIK BOOT GEVAAR. De eerste Lord der Britsche admirali teit heeft, naar het D.N.B. uit Berlijn meldt, gisteren voor de Engelsche radio een rede uitgesproken over het optreden van de Engelsche vloot gedurende de laatste drie maanden. Hij verklaarde o.m., dat Duitschland met zijn vllegtuigaanval- len de Britsche koopvaardijvloot zeer ern stige schade toebrengt. Van Britsche zijde strijdt men fel om de vitale scheepsvaart verbindingen van Groot Brittannië met de overige wereld en vooral met de Ver- eenigde Staten open te houden. Vaak opereeren vijandelijke duikbooten iii groo ten getale en soms ook in geringer aan tal. Dit feit is in hoofdzaak ervoor ver antwoordelijk, dat de wekelrjksche scheep- vaartverliezen der Engelschen zoo groote schommelingen ondergaan. Bij de aanval len op de Engelsche scheepvaart bevinden de Duitschers zien thans, vergeleken met den wereldoorlog, in een belangrijk veel gunstiger positie, aangezien hun duik booten van steunpunten ln Frankrijk en Noorwegen uit kunnen opereeren. In den wereldoorlog hadden de Engelschen de be schikking over Fransche, Iersche en Itali aansche vlootsteunpunten ter bestrijding van de vijandelijke scheepvaart. Deze steunpunten ontbreken thans en Engeland is geheel op zichzelf aangewezen. Voortgaande trachtte de eerste Lord der admiraliteit zijn toehoorders gerust te stellen met te beweren, dat de eigen suc cessen in den afweer van vijandelijke duik booten en vliegtuigen er belangrijk veel gunstiger uitzien dan men nog verleden jaar Juni gehoopt had. Hij moest echter toegeven, dat verwacht kon worden, dat Duitschlands acties ter vernietiging van de Britsche scheepvaart in den eerstvolgenden tijd nog versterkt zouden worden. De voornaamste aanval van Duitschland op Groot Brittannië is nog steeds te wachten. NIEUWE OVERSTROOMINGEN IN ZUID-SLA Vlfi. Tengevolge van het smelten der sneeuw zgn in verschillende deelen van Zuid-Sla- vië de rivieren weer buiten haar oevers getreden. Bijzonder groote overstroomin gen worden gemeld uit Mostar, de hoofd stad der Herzegowina,' en uit het gebied van de groote Morava in Oud-Servië. Overigens zijn door het warme weer de Donau en zijn zijrivieren op het geheele Zuidslavische gebied ijsvrij geworden, zoo dat de scheepvaart turschen Ni»d?sd en de Zwarte zo<> hervet is. de opvatting aantreffen, dat het Bul gaarsch-Turksche verdrag een diploma tieke nederlaag voor Engeland beteekent En op grond van de berichten, die wij reeds gisteren publiceerden is er geen aan leiding aan de juistheid dier opvatting te twijfelen. Voor houtvlotten in Zuid Amerika? - Het zijn de enorme voorraden, die voor de Nederlandsche bouwnijverheid noodig zijn, nu de aanvoer uit het buitenland vele moeilijkheden ondervindt (Foto Pax-Holland) Weer een speciale afgezant naar Londen. President Roosevelt heeft naar het D.N. B. uit Washington meldt, in de perscon ferentie bekend gemaakt, dat hij op voor stel van Hopkins, den zoon van den over- ledlen spoorwegmagmaat, Harriman, naar Londen zal zenden, zoodra het program, voor de uitvoering van de leen- en pacht wet vaststaat. Hij heeft voor Harriman, die toegevoegd zal worden aan de Ameri kaansche ambassade to Londen, den vol komen nieuwen titel van „Defense Expe diter" ingesteld, d.w.z. Harriman moet uit Londfen de uitvoering van de wet bespoe digen. Harriman gaat als persoonlijk ver tegenwoordiger en de benoeming zal daar om niet ter goedkeuring aan den Senaat worden voorgelegd. Op vragen betreffende de besprekingen, die hij op het oogenblik houdt in verband met de wet op de hulp aan Engeland, ver klaarde Roosevelt, dat hij er thans mede bezig is lijsten op te stellen van materia len, waaraan in de eerste plaats in den ko menden tijd de Vereenigde Staten en En geland behoefte zullen hebben. In het bij zonder houdt hij er zich meebezig,: welke materialen reeds thans, in het voorjaar, bestelcl moeten worden en Welke men in 1941 en 1942 noodig heeft Zijn doel is een algemeen overzicht te krijgen over dat wat in de Ver. Staten dit en het volgend jaar vervaardigd kan worden. Slechts een relatief klein deel van de bestellingen zal geschreven worden op de lijst der bestel lingen voor Engeland. Zoo bgv. de in wets ontwerp 1776 genoemde materialen ter waarde van 1.3 milliard dollar. Roosevelt ontweek het, een stand punt te bepalen ten aanzien van het plan van Hoover om verschillende Europeesche gebieden te voorzien van levensmiddelen uit de Ver. Staten. Hij verklaarde, dat men bij het probleem der voorziening der Europeanen van levensmiddelen rekening moet hou den met den feitelijken toestand, waaromtrent noch hij, noch anderen voldoende ingelicht zijn. DE BEZWAREN DER DEMOCRATEN, De democratische Senator Wheeler, heeft in een verklaring een reeks van punten opgesomd, die de tegenstanders van de leen- en pachtwet in den Senaat zullen aanvoeren. Deze behelzen o.a., dat Engeland zgn oorlogsdoeleinden bekend moet maken, alvorens Amerika te hulp komt. Bescherming door de Amerikaan sche vloot van de Britsche of Amerikaan sche scheepvaart naar Engeland komt niet in aanmerking. De Amerikaansche vloot mag niet nog meer verzwakt wor den. Door een toevoeging aan de leen- en pachtwet moet duidelijk worden gemaakt, dat in het geheel geen strijdkrachten buiten het Westelijk halfrond met inbe grip vam de Philippijnen gezonden mo gen worden. Het oorlogsmateriaal, dat afgestaan wordt, moet worden gelimiteerd. De landen, waaraan Amerika voornemens is hulp te verleenen, moeten vooraf aange wezen worden. Elke overdracht van oor logsmateriaal moet aan de goedkeuring van de leger- en vlootinstanties worden onderworpen. Wheeler herinnerde er voorts aan, dat Daladier krachtens overeenkomstige vol machten als Roosevelt thans begeert Frankrijk in den oorlog gebracht heeft zonder het parlement te raadplegen. Op dezelfde wijze zou Roosevelt volgens de huidige redactie van de leen- en pacht wet Amerika in een oorlog brengen, zon* der dat het congres den oorlóg heeft ver klaard. REPUBLIKEINSCHE BEZWAREN, Namens de minderheid van de Senaats commissie voor buitenlandsche zaken heeft de republikeinsche senator Johnson bij den Senaat een schriftelijk rapport tegen de leen- en pachtwet ingediend. Hierin wordt verklaai F- "eland niet meer hulp 2iiooft mi hp' '"-is reed*: rn de V>-- S 'i kan c'c leen- en pachtv.ct lc~ 1 het -el te krijgen, dat het effect i: ~atst* istan- tie, indien al niet het doel, is de Ver. Staten in den oorlog te brengen. Het is geen wet op de hulp aan Engeland in den eigenlijken zin des woords en ook geen wet voor de eigen verdediging. Veeleer zal de wet den president volmachten geven,, De legerberichten van gisteren. HET DUITSCHE. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: Gevechtsvliegtuigen hebben Maandag met goed gevolg strategische doelen op de Britsche eilanden aangevallen. Boni- treffers veroorzaakten branden en ver woestingen in havens aan de Oostkust. Bij een aanval in scheervlucht op een fa briek ten Z.O. van Huil, veroorzaakten voltreffers hevige ontploffingen. Aan de Moray-Firth in Noord-Schotland werd een olie-opslagplaats in brand geworpen. Voorts werden geslaagde aanvallen onder nomen op pakhuizen op de Shetland-eilan- den en op scheepsdoelen. Een vijandelijk schip van 4000 b.r.L werd tot zinken gebracht. In den nacht van Maandag op Dins dag hebben sterke formaties gevechtsvlieg tuigen brand- en brisantbommen op Lon den geworpen en met succes havenwerken en zoeklichtstellingen aan de Zuid- en Oostkust aangevallen. De vijand heeft noch boven het Duit sche rijksgebied, noch boven de bezette gebieden gevlogen. Afweergeschut aan de kust heeft een gevechtsvliegtuig van het type Bristol- Blenheim neergehaald. De marine heeft eveneens een vijandelijk toestel neerge schoten. Nacht vliegers hebben in het Ka- naalgebied vijf dravende versperrings ballons vernietigd. Twee eigen vliegtuigen worden vermist. Van de in het weermachtbericht van Maandag als vermist opgegeven vijf eigen vliegtuigen is er inmiddels een terugge keerd. HET ITALIAAN!SCHE. Het 256ste communiqué van het Itali aansche hoofdkwartier luidt: „Aan het Grieksche front hebben zich Maandag den geheelen dag hardnekkige gevechten afgespeeld in den. sector van het elfde leger, waarbij de vijand zeer groote verliezen leed en er niet in slaag de, ons uit onze stellingen te verdrijven. Ook onze verliezen zijn aanzienlijk ge weest. Onze luchtmachtafdeelingen hebben den geheelen dag met de troepen tactisch samengewerkt en vijandelijke detache menten met bommen en machinegeweer vuur bestookt. Escadrilles van het Duitsche vlieger- corps hebben de achterwaartsche ver bindingen en de troepenkampen van den vijand in Cyrenaica gebombardeerd. In de Aegeïsche Zee hebben vijandelijke vlieg tuigen brisant- en brandbommen op Itali aansche eilanden laten vallen. In Oost-Afrika actie van plaatselijk ka rakter aan het front van Erythrea. Aan het front in Kenya heeft een onzer co lonnes gevechtswagens en gemechaniseer de strijdmiddelen van den vijand op de vlucht gedreven. Aan den benedenloop van de Joeba zijn heftige aanvallen van den vijand, die de rivier wilde oversteken, afgeslagen. Na de haven volkomen ver sperd te hebben, hebben onze dekkings troepen in Somaliland de basis Kisimaio ontruimd. In dezen sector duurt de strijd voort. De luchtmacht van het rijk heeft de bewondering van het Italiaansche volk verdiend voor haar bijdrage tot den strijd, haar volharding en het bloed, dat zij se dert het begin der operaties grootmoedig heeft geofferd, en in het bijzonder voor de stoutmoedigheid en de offers in de laatste slagen." die zonder voorbeeld in de geschiedenis zijn. De president wordt daarmee een dic tator, die gemachtigd is de Ver. Staten in den oorlog te brengen. De bevoegdheid tot oorlogsverklaring zou daarmee van het Congres op den president overgaan, die gemachtigd zou worden, de aanvallende naties aan te wijzen. Indien deze wet zou worden aangenomen, zouden de Ver. Sta ten zich verplichten elke politiek, die de president wilde voeren, te steunen. Amerika stelt verboden zones- ter zee en in de lucht in. President Roosevelt heeft een verorde ning oniderteekend, waarbij op zee z.g. de- f ziegebieden en in 't luchtruim verboden zócos in** -t ela worden^ waar schepen p. vliegtuigen zonder vergunning van den minister van marine geen toegang hebben. Deze verboden zónes worden -in gesteld voor de voorposten van de marine in den Stillen Oceaan en in de Caribische Zee. Deze maatregel t 'i negentig dagen na 14 Februari in werking. Intusschen zullen de buitenlandsche regeeringen uit voerig worden ingelicht. Joodsche bloedgevers alleen voor Joden. De commissaris-generaal voor bestuua en justitie, dr. Wimmer, heeft den secretaris generaal van het departement van sociale zaken verzocht te bepalen, dat Joodsche bloedgevers en bloedgeefsters uit de bloed- geverslijsten worden verwijderd. Joden kunnen nog slechts als bloedgevers voor hun Joodsche rasgenooten optreden. De verwijdering van Joodsche bloedgevers uit de lijsten moet vóór 1 Maart zijn geschied, NEDERLANDSCHE LAND- EN TUIN BOUWPRODUCTEN OP DE REICHS- MESSE TE LEIPZIG. Ook op de komende voorjaarsbeurs te Leipzig zullen in den representatieven. stand, welke door den Economischen Voorlichtingsdienst met medewerking van de Nederlandsche landbouwhandelskamera wordt verzorgd, op zeer aantrekkelijke wijze land- en tuinbouwproducten worden geëxposeerd. In het bijzonder is voot bloembollen een belangrijke plaats inge ruimd. De fruitexpositie ontleent haar beteeke nis in het bijzonder hieraan, dat zjj zal laten zien hoe de Nederlandsche fruitteelt zich de laatste .jaren met succes op de teelt van die appelen heeft toegelegd, wel ke in koelhuizen langen tijd bewaard kun nen worden. Naast enkele tuinbouwproducten zullen: te Leipzig diverse landbouwproducten een belangrijke plaats innemen. Verschillende melkproducten zullen een. goed beeld geven van <?3 voortbrengselen der Nederlandsche zuivelindustrie. Even eens zal de aandacht worden gevestigd op de drie Nederlandsche veeslagen. Levend te exposeeren koekoek-kraaf- koppen benevens eieren in de verschillend* gewichtsklassen zullen de afdeeling pluim vee vormen. Het gedeelte van de inzen ding, dat betrekking heeft op den akker bouw, zal zaaizaden en pootgoed omvat ten. Ook vlas wordt geëxposeerd. Den be zoekers zal door het toonen van een aantal uit linnen vervaardigde voorwerpen een beeld worden gegeven van de belangrijk heid van de vlasteelt. Van warm- en koud- bloed paarden zullen eenige foto's te zien zijn. Verder zullen prodóeten der agrarisch* industrie - aardappelmeel en stroocar- ton worden geëxposeerd. OVERSTROOMINGEN IN HONGARIJE. Uit Boedapest meldt Stefani, dat de overstroomingen steeds ernstiger zijn ge- wordten, Boeren en troepen blijven zich in tensief inspannen om te beletten, dat de overstroomingen nog ernstiger omvang aannemen. In de streken van Epostag zijn twaalf dorpen ontruimd; andere dorpen zijn geheel van de buitenwereld afge sneden. Talrijke huizen zijn ingestort De Rijksbestuurder, Horthy heeft per vlieg tuig een bezoek gebracht aan de over stroomde streken. van de Winterhulp Nederland, Den Haag no. 555 3. Al. bank der Winterhulp Nederland is aangewezen de Kasvereeniging N. V. Amsterdam, no. 877, Stort op Ge brengt geluk In veler leven I

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1941 | | pagina 5