Kroniek van den dag
Diplomatieke breuk.
De Amerikaansche
Senaat in beraad.
Engeland verloor in
3 dagen 82 vliegtuigen.
NIEUWVLIET.
Tweede blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Woensdag 12 Februari 1941
Met een enkel woord hebben we reeds
melding gemaakt van het besluit der Brit-
sche regeering om de diplomatieke betrek
kingen met Roemen, te verbreken. Zon
der overdrijving kan hier gesproken wor
den van een opzienbarende gebeurtenis,
temeer, wanneer men in aanmerking neemt,
dat Londen aan Boekarest vlak voor het
uitbreken van den t log een garantie
verstrekte. Binnen het verloop van twee
jaren is er in de betrekkingen een zoo
danige verslechtering ingetreden, dat de
Britsche regeering zich genoodzaakt ziet,
de diplomatieke betrekkingen te verbreken.
Kan dit eenerzijds als een bewijs worden
beschouwd, dat Londen den petroleumslag
heeft verloren, anderzijds en hierop
valt voor het oogenblik het volle accent
kan uit dezen gang van zaken worden
afgeleid, dat men in Londen de politieke
gedragingen van Roemenië zoozeer in strijd
acht met de beginselen van neutraliteit,
dat tot de uiterste consequentie moest wor
den overgegaan.
Sinds Carol in Roemenië het veld moest
ruimen en de progeallieerde kliek van
het tooneel verdween, om plaats te maken
voor Antonescu en de legionnaire bewe
ging, die uitgesproken sympathieën voor
de spil aan den dag legde, werden de
Britsch-Roemeensche betrekkingen stroe
ver. Het was duidelijk, dat de Duitschers,
wier afgezant dr. Clodius indertijd belang
rijke contracten in Roemenië wist af te
sluiten aanzienlijker voordeelen hadden ge
boekt dan onmiddellijk aanwijsbaar was.
De politieke koers van het nieuwe Roeme
nië bewees echter, dat Engeland en de
Britsche belangen geheel in het gedrang
waren gekomen. De groote petroleumslag
tusschen Londen en Berlijn was althans in
beginsel in het voordeel van Duitschland
beslist.
Nu vraagt men zich af, welke nieuwe
overwegingen de Britsche regeering heb
ben geleid, om thans ook officieel met
Roemen-e te breken. De Britsche pro-
pagandadienst heeft den laatsten tijd zeer
veel ophef gemaakt van zekere gebeurte
nissen op den Balkan, waar de Duitschers
hun invloed zoozeer -uden hebben uit
gebreid, dat er zelfs sprake zou zijn van
een militaire bezetting en van plannen om
via, den Balkan, via Roemenië en Bul
garije een doortocht te forceeren naar Al
banië, teneinde daar militair te kunnen in
grijpen. Het plan als zoodanig ziet er
nogal fantastisch uit, maar het schijnt
toch wel, dat men in Londen het ge
rucht voor war heeft opgenomen en dat
zij de Roemeensche regeering verwijt zich
niet te hebben gehouden aan haar ver
plichtingen van neutraliteit. Een andere
verklaring voor het opzienbarende besluit
der Britsche regeering is moeilijk te
vinden.
Tenzij Engeland de consequentie heeft
getrokken uit de koerswijziging in de Roe
meensche politiek, welke duidelijk wijst in
de richting van Berlijn en waarin met de
anglophiele opvattingen voorgoed werd ge
broken. Doch zulks schijnt niet. in over
eenstemming te zijn met de methoden van
den Britschen geheimen aienst, evenmin
in overeenstemming met de opvattingen
van het officieele Londen. Welke precies
de beweegredenen zijn geweest, zal voor-
loopig nog wel geheim blijven en het is
daarnaast niet raadzaam zich in een zoo
duistere aangelegenheid als de Balkanver
houdingen aan voorspellingen te wagen.
In Berlijn heeft men over een en ander
nog geen officieel commentaar gegeven.
Men beschouwt er den Britschen stap als
een zuiver propagandistisch gebaar.
Het is, zoo verklaart men in Berlijn, vol
komen duidelijk, waarom de Engelschen
thans plotseling den dringenden wensch
hebben uit Boekarest te vertrekken. Ach
ter de woorden der Engelsche beredenee
ring zit naar de opvatting van Berlijn in
werkelijkheid het nuchtere feit, dat de
Roemeensche ministerpresident er na de
woelingen der laatste weken in geslaagd is
de orde in zijn land te fc-rstellen, een orde
die in dit gebied niet erg strookt met de
Engelsche voornemens. De nieuwe veror
deningen van generaal Antonescu maken
het nu niet zoo gemakkelijk en onge
vaarlijk meer, om in dit land tot daden
van intriges en sabotage over te gaan.
Engeland heeft op dit punt, zoo herinnert
men er te Berlijn aan, blijkbaar een vrij
brief opgeëischt. In politieke kringen
men aan de daden van sabotage aan den
Donau, in het gebied van Ploesti en het
beruchte dynamietschip in den IJzeren
aldaar denkt men aan de daden van
sabotage aan den Donau, in het gebied
van Ploesti en het beruchte dynamiet
schip in den IJzeren poort enz. Dergelijke
daden zijn nu volgens de strenge strafbe
palingen van de wet tot bescherming van
den Roemeenschen staat, niet meer moge
lijk. Wat de Engelschen tot dusver in
Roemenië gedaan hebben valt, zoo meent
men in Berlijn, onder deze strafbepalingen.
Dientengevolge moet thans zoo ziet
men in Berlijn het door Engeland opvallend
bespoedigde vertrek van zijn diplomaat uit
Boekarest de beschermheer van al deze
Engelsche actie3 gaan. Dat men in Londen
het vertrek van dezen Engelschen be
schermheer door een verkeerde voorstelling
van zaken zoekt te verbergen, vindt men
in Berlijn niet verrassend.
Bulgarije wacht kalm af.
Het Bulgaarsche regeeringsblad „Dnes"
schrijft ten aanzien van de Bulgaarsche
buitenlandsche politiek, dat zij de politiek
is van een volk, dat in het verleden een
groot onrecht heeft ondergaan en steeds
openlijk heeft vastgehouden aan het on
gedaan maken van dit onrecht en het
herstel van rechtvaardigheid, waarbij het
tegelijkertijd bereid was altijd voor zijn
levensbelangen op te komen. De vroegere
minister Smiloff schrijft in het blad
„Utro" dat de gezonde historische geest
van het Bulgaarsche volk het land een
toekomst zal verzekeren, derhalve kan
Bulgarije kalm en zonder vrees den gang
van zaken afwachten.
Het is niet voldoende van vrede te
spreken, wanneer men den oorlog wil be
ëindigen. Voor alles moet de ooi-zaak van
den oorlog het systeem van Versailles
definitief worden weggenomen.
DE LEEN- EN PACHTWET
Voor- en tegenstanders.
LA GUARD IA PLEIT VOOR
AANNEMING.
Voor de Senaatcommissie van buiten
landsche zaken heeft de burgemeester van
New York, La Guard la, aanneming van
de leen- en pachtwet als onderdeel van het
nationale verdedigingsprogram aanbevolen.
Deze wet behoort uit zuiver egois-
tische overwegingen aangenomen te
worden, aldus La Guardia. Hitier en
Mussolini willen hun macht over
Europa uitstrekken. De Amerikaan
sche scheepvaart en de handel met
Zuid-Amerika zouden terstond him
aandacht trekken, indien Engeland
verslagen of een vrede door vergelijk
gesloten zou worden. In 1942 zijn de
Vereenigde Staten tegen een aanval
op den Atlantischen Oceaan beveiligd
volgens La Guardia. Het zou tot 1945
of 1946 duren, aleer dit ook voor den
Stillen Oceaan geldt.
Voorts beweerde de burgemeester, dat de
Vereenigde Staten zich niet in Europee-
sche aangelegenheden willen mengen, doch
omgekeerd. Tenslotte verklaarde hij, dat
hij bereid is tot deelneming aan den oor
log „om de Amerikaansche kusten en de
instellingen van de V. S. te beschermen".
Devoorzitter van deze Senaatscommis
sie, George, heeft bekend gemaakt, dat
hij een verklaring ontvangen heeft van
den voorzitter van de American Federation
of Labor, Green, waarin de leen- en pacht
wet gequalificeerd wordt als onmisbaar
voor de verded-rmg van de Vereenigde
Staten.
OOK WILLKIE IS
VOORSTANDER.
Voor de Senaatscommissie van bui
tenlandsche zaken heeft Wendell Will-
kie verklaard, dat de eenige mogelijk-
heid om Engeland snel te helpen gele
gen is In aanneming van de leen- en
pachtwet met bepaalde wijzigingen.
Engeland heeft terstond en op lan
gen termijn hulp noodig.
Wïllkie stelde een maandelgksche le
vering van vijf tot tien Amerikaansche
torpedojagers aan Engeland voor, daar
Engeland ondanks de vijftig reeds afge
stane jagers er nog meer noodig heeft.
Voor de aflevering aan Engeland moeten
deze torpedojagers op Amerikaansche wer
ven gereviseerd worden.
Bovendien heeft Engeland behoefte aan
vliegtuigen, munitie en schepen, zoo voeg
de Willkie hieraan toe. Hij heeft zware
verwoestingen in Noord-Engelsche indus
triesteden gezien. Indien de Vereenigde
Staten zich zouden ispleeren, aldus spr.,
dan zou het voortbestaan van Engeland
wel moeilijk worden.
Willkie stelde vervolgens aanneming
van de leen- en pachtwet voor, ver
klaarde evenwel, dat deze wet tot En
geland, China en Griekenland beperkt
dient te worden. Indien de Amerikaan
sche hulp zonder uitwerking zou blij
ven, zoo herhaalde Willkie, dan zal
Engeland waarschijnlijk ten gronde
gaan.
BESCHULDIGINGEN VAN
SENATOR TAFT.
In een rede voor den economie club
heeft de republikeinsche senator Taft, naar
de Associated Press meldt, verklaard, dat
de aanvaarding van de wet tot hulpver
leening aan Engeland aan President Rose-
velt de macht zou geven de Vereenigde
Staten in den oorlog te storten. Tevens
beschuldigde Taft den president er van,
dat hij tot dusverre zijn onvermogen voor
een werkelijke huïpverleening aan Engeland
achter beleedigende taal probeert te ver
bergen en voorts in het volk de hartstoch
ten tracht te verwekken, welke de voor-
loopers van den oorlog zijn. Taft verze
kerde, dat het Amerikaansche volk den
oorlog vermijden kan, wanneer het zich
krachtig tegen den oorlogskoers verzet.
Na Taft sprak de voorzitter der com
missie tot verdediging van Amerika door
hulp aan bondgenooten, Gibson, die ver
klaarde, dat de Amerikaansche vloot zoo
noodig ook konvooien moest vergezellen.
Dit diende echter pas als uiterste middel
te geschieden, want men liep daarmede het
risico, dat de Amerikaansche schepen met
Amerikaansche bemanningen tot zinken ge
bracht zouden worden. De Vereenigde
Staten, aldus Gibson, mogen niet toelaten,
dat aan de Asmogendheden de oorlog ver
klaard wordt.
De rector van de universiteit te
New York, Chase, deed een beroep
op het volk, de vredespolitiek te vol
gen en niet hulpeloos aan den oorlog
róee te doen. De wet tot hulpverleening
aan. Engeland, zoo zeide hij, mag
niet zonder passende beperkingen wor
den aangenomen.
ROOSEVELT ANTWOORDT
NIET OP VRAAG OVER
GEVAAR VAN OORLOG
MET JAPAN.
In de persconferentie is gisteren Roo
sevelt de vraag gesteld, of het van be
lang zou zijn voor de Amerikaansche huïp
verleening aan Engeland, wanneer de
Vereenigde Staten zouden worden verwik
keld in een oorlog met Japan.
De president antwoordde dat dit een
zeer hypothetische kwestie zou zijn. Hij
was echter bereid er met een vierkant
„neen" op te antwoorden. De president
weigerde verdere toelichtingen te geven.
Toen een journalist den president de
vraag stelde of dan op het oogenblik
gevaar voor een oorlog met Japan be
stond, weigerde Roosevelt te antwoor
den. Hij verklaarde, dat zijn constateering
dat de Amerikaansche hulp aan Engeland
niet behoeft te worden beperkt, wanneer
Japan in'oorlog zou komen met de Ver
eenigde Staten, alleen betrekking had op
het geval, dat de Vereenigde Staten tot
Het Italiaansche legerbericht van gister
vermeldde, dat in Griekenland twaalf vij
andelijke vliegtuigen zijn neergehaald, dat
een Engelsch toestel is neergeschoten door
de luchtdoelbatterijen van Battipagliaen
dat talrijke andere machines vernield of
beschadigd zijn op het vliegveld van Janina
in Griekenland. Hierbjj moeten worden
gevoegd de 36 vijandelijke vliegtuigen, die
zijn neergehaald of vernietigd zooals ver
meld in de Italiaansche legerberichten van
Zondag en Maandag en de 33 Engelsche
toestellen, die neergehaald zijn zooals ver
meld staat in het Duitsche legerbericht
van Dinsdag. In drie dagen tijds hebben de
vijanden van de as dus 82 vliegtuigen ver
loren.
GEEN 90, DOCH SLECHTS
6 STUKA'S BOVEN MALTA
VERNIELD.
De Britsche minister-president heeft in
zijn laatste radiorede beweerd, dat van
in totaal 150 Stuka's, die Malta gisteren
hebben aangevallen er niet minder dan
negentig door de Royal Air Force ver
nietigd zijn.
Naar aanleiding hiervan wordt van be
voegde Duitsche zijde er op gewezen, dat
de Duitsche berichten op ondubbelzinnige
wijze opheldering verschaffen over de
werkelijke verliescijfers. Van de in de
periode van 10 tot 27 Januari gemelde
verliescijfers, die voor het Middellandsche
Zeegebied en het Engelsche luchtgebied in
totaal 22 bedragen, zijn er in het geheele
Middellandsche Zeegebied elf vliegtuigen
verloren gegaan, waaronder slechts zes
Stuka's. Zes inplaats van negentig, voor
waar een klein verschil.
GOEBBELS SPREEKT.
„De heerschappij van het geld
loopt definitief ten einde".
Bij een groote betooging in het Sport-
palast te Berlijn heeft dr. Goebbels in zijn
hoedanigheid van gouwleider der Duitsche
hoofdstad gisteren gesproken. Hij betoogde
o.a.: Duitschland heeft niet alleen de feiten
van de werkelijke macht aan zijn. zijde. Zijn
soldaten zijn ook de dragers van een nieu
we wereldbeschouwing. Zij strijden voor 'n
groot doel, dat aan het zegevierend slot
van den oorlog zal staan, te weten voor
den opbouw van den eersten grooten so
cialen- staat ter wereld. Wat is de oorlog
voor de Engelsche plutocratie anders dan
de verdediging van de voorrechten van een
bezittende bovenlaag, die niet wil begre
pen, dat de heerschappij van het geld defi
nitief ten einde loopt. Het Duitsche volk
weet uit de geschiedenis, dat de kracht
van jonge denkbeelden, belichaamd in de
soldatenmacht van een groot volk, nog
steeds de meerdere is geweest van de in
eenstortende machtbouwsels van een oude
wereld. Daarom gaat Duitschland thans
met rustige vastgeradenheid in grenzeloos
vertrouwen op den Fiihrer den weg ter
overwinniig.
70 van het wereldgoud onder
Amerikaansche controle.
Het departement van financiën van de
Ver. Staten heeft naar het D.N.B. uit
New York meldt aan het congres een
rapport voorgelegd, waarin de gezamen
lijke waarde van het in de V.S. geblok
keerde bezit der bezette landen in Europa
op 4,27 milliard dollar geraamd wordt.
Hiervan behooren 1.59 milliard dollar aan
Frankrijk, 92 millioen aan Denemarken,
175 millioen aan Noorwegen, 760 millioen
aan België, 1.619 millioen aan Nederland,
48 millioen aan Luxemburg, 29 millioen
aan de vroegere Baltische landen Let
land, Estland en Littauen, en 53 millioen
dollar aan Roemenië. De minister van fi
nanciën, Morgenthau, heeft verklaard, dat
hg het voornemen heeft, het congres om
een verlenging met vier jaar te verzoeken
van het stabilisatiefonds. Dit fonds heeft
zgn nut bewezen. Voorts deelde hij mede,
dat hij het sluiten eener overeenkomst met
Chili en Peru om de valuta's dezer landen
te stabiliseeren overweegt. Het zouden
overeenkomsten worden van gelijke strek
king als die welke reeds met China en
Argentinië gesloten zijn.
Voorts gaf Morgenthau te kennen,
dat naar raming zeventig procent van
het goud der wereld in bezit of onder
contróle van de V.S. is. Wat het toe
komstige gebruik van het goud be
treft gaf Morgenthau te verstaan, dat
het goud ook in de toekomst gebruikt
zal worden ter vereffening van de
betalingsbalansen tusschen de staten.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
IN BULGARIJE.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is dicht bij de JoegoslavischeBulgaarsche
grens een ernstig spoorwegongeluk ge
beurd. Een uit Bulgarije komende goede
rentrein kwam een kilometer voor de
Joegoslavische grens bg Carisbrod tot ont
sporing, doordat de remmen weigerden.
Acht Bulgaarsche spoorwegbeambten kwa.
men hierbij om het leven.
Een via Amerika overgebrachte foto, die het centrum ven de Engelsche stad
Coventry toont, waar de hevige bombardementen ernstige schade hebben asn
oer i- ht (Foto Weltbild)
Indië regelt den uitvoer.
Nederlandsch-Indië heeft, volgens een
te Jokohama ontvangen bericht .besloten
met ingang van 15 Februari een ingrijpen
de contróle op den buitenlandschen handel
in te stellen.
Voortaan zal een uitvoervergunning ver_
eischt zijn voor den uitvoer van de volgen
de grondstoffen: rubber, tin, nikkel, copra,
palmolie, koffie, jute, suiker en sisalhen-
mep.De uitvoer van deze goederen naar
Europa en de Sowjet-Unie is verboden. Dit
verbod geldt echter niet voor Groot-Brit-
tannië.
In Japan ziet men in den aangekondig-
den maatregel het bewijs, dat Ned.-Indië
zich aansluit bij een als „Singapore-blok"
aangeduide combinatie, welke onvereenig-
baar is met de Japansche aspiraties tot 't
stichten van een nieuwe orde in Oost-Azië.
Voorlichtingsbureau van den
voedingsraad Ingesteld.
Om de voorlichting op huishoudelijk ge
bied zoo efficiënt mogelijk te doen zijn,
heeft de voedingsraad, in overleg met de
commissie van voorlichting gemeend een
voorlichtingsbureau te moeten instellen,
onder directie ,van dr. C. den Hartog.
Deze maatregel beoogt aan de huisvrou
wen op wetenschappelijk verantwoorde
wijze voorlichting te geven op het vooral
thans zoo belangrijke terrein van voedsel
bereiding en voedingsleer.
Het bureau staat in nauw contact met
wetenschappelijke voorlichtingsinstanties
en zal zich vooral richten op de practrjk
van het dagelijksch leven. Het wordt bij
gestaan door de in den aanhef genoemde
commissie van voorlichting. Zoowel raad
gevingen en wenken, waar noodig ook
waarschuwingen tegen onjuiste schadelijke
gewoonten, als recepten en voorbeelden van
weekmenu's, zullen worden verstrekt.
Hierbij zal uiteraard rekening worden ge
houden met de mate, waarin verschillende
voedingsmiddelen beschikbaar zijn, en er
zal ook worden gelet op de met de jaarge
tijden wisselende aanvoeren en prijzen van
verschillende voedingsmiddelen.
Geen Duitsche vliegers in
Albanië.
Uit Berlijn meldt het A.N.P.: Het zen
den van een Duitsch vliegercorps naar Ita
lië heeft aanleiding gegeven tot veelvuldige
geruchten, die betrekking hebben op de ge
bieden, waar de Duitsche vliegers in den
strijd worden geworpen. Zoo is o.m. be
weerd, dat ook in Albanië eenheden van
een Duitsch vliegercorps optreden. In po
litieke kringen te Berlijn wordt deze be
wering onjuist genoemd.
een oorlog met Japan „gedwongen" zou
den zijn.
Roosevelt weigerde verder commentaar
te geven op de uitlating van Willkie, dat
de Vereenigde Staten Engeland maande-
lijks vijf tot tien torpedobootjagers moes
ten afstaan. Hij zei dat hij al deze pro
blemen eerst met Willkie persoonlijk
wilde bespreken.
Kol. Donovan bezoekt de
Britsche Middellandsche
Zee-vloot
De op het oogenblik in Egypte vertoe
vende Amerikaansche kol. Donovan heeft
gisteren een bezoek gebracht aan de Brit
sche vloot in het oosten der Middellandsche
Zee. Hij had een langdurig onderhoud
met den opperbevelhebber van het Britsche
eskader. In aansluiting hierop keerde kol.
Donovan naar Cairo terug om zjjn bespre
kingen met Engelsche en Amerikaansche
diplomatieke kringen te hervatten.
De winter van 194041 was
zeer koud.
Nu tengevolge van een duldelgk zicht
bare omwenteling in de weersgesteldheid
de vorst hier geëindigd is kan een voor-
loopig overzicht worden gegeven van den
winter t/m 8 Februari.
Reeds vroeg is de koude begonnen. Voor
de eerste maal daalde de thermometer
beneden het vriespunt in den nacht van
25 October en tot het einde van die maand
was dit iedere nacht het geval, zoodat Oc
tober zeven zoogenaamde vorstdagen heeft
gebracht.
In November keerde het zachtere weer,
terug, zoodat deze maand een klein over
schot aan warmte boven het normale be
drag heeft gegeven. Geheel aan het einde
der maand kwam er een vrrj scherpe
daling, zoodat de thermometer in den
nacht van den 30sten weer eens onder het
vriespunt kwam te staan. Na een paar
vorstdagen in December kwam er opnieuw,
vrij zacht weer tot 12 December, maar,
toen was het daarmede ook gedaan en viel
de eigenlijke koude winter in, die tot 6
Februari heeft aangehouden, met enkele
onderbrekingen, n.l, van 1718 en van
2731 December, van 1314 en van
2025 Januari.
Het volgende staatje geeft antwoord op
de vraag hoeveel vorst- en ijsdagen er zyn
geweest (kolommen c en d) en hoe groot
het positieve en negatieve temperatuur-
overschot is geweest (kolom b):
a bed
October 1 7
November 35 1
December 62 13 7
Januari 116 23 18
1—8 Februari 38 6 4;
Som 182 50 29
Opmerkelijk is, dat de temperatuurafwij-
kingen van de maanden OctoberJanuari
meestal hetzelfde karakter dragen als in de
winters van de laatste acht jaren en ge
heel overeen komen met het feit, dat een
bepaald jaargetijde in de meeste van een
aantal opeenvolgende jaren een tempera-
tuur-afwijking in denzelfden zin vertoont.
Niettegenstaande Januari 1940 een bui
tengewoon koude maand is geweest zijn in
Januari 1941 toch enkele records voor lage
temperaturen, die van 1940 dateerden, ge
broken.
De nu geëindigde langdurige vorstperiode
heeft ook veel sneeuw gebracht, welk feit
in niet geringe mate bijdraagt tot den in
druk, dat wij weer eens een zeer kouden
winter hebben gehad. (N.R.Crt),
J. Smid en het Ned. Agrarisch
front.
Naar de Nieuwe Veldbode in een artikel
over eenheid in den landbouw weet mede te
deelen, is de bekende heer J. Smid te Voor
burg, die de stoot gaf tot de oprichting van
de Nationale Bond „Landbouw en Maat
schappij" en die tot voor kort optrad als
adviseur van deze organisatie, niet toege
treden tot het Nederlandsch Agrarisch
Front.
Abonnementen en advertenties voor de
Provinciale Zeeuwsche Courant worden
aangenomen door den Agent.
IZ. VERDUIJN—DE BEER,
Drieweg Q 227, Groede,
