SUPEROL
r
DE KRUIDENIER IN HET GEDRANG.
Door
C de huisurouu)
Ingezonden Stukken
Radioprogramma
AMSTERDAMSCHE CIJFERS.
De laatst gehouden bedryfstelling bracht
aan het licht, dat 70 van het winkel
apparaat in ons land dient ter verzorging
van de distributie van voedings- en genot
middelen: dus brood, vleesch, kruideniers
waren, sigaren, chocolade, melk en boter,
enz. Van de resteerende 30 namen de
manufacturers er 14 en de handel in
artikel voor woning en huishouding 9 voor
hun rekening. 5 der winkels voorziet
in onze cultureele behoeften (boeken, mu
ziek, enz.). De resteerende 2 Is dan van
alles, van uitdragerij tot winkel in levende
dieren toe.
Geen wonder, dat de winkels in voedings-
en genotmiddelen zich in de levendige be
langstelling van vele publieke instanties
mogen verheugen. Zoo heeft de gemeente
Amsterdam in 1939 bij de jaarlijksche op
name ten behoeve van de vaststelling der
retributie ingevolge de Warenwet materi
aal laten verzamelen omtrent den omvang
der verschillende geledingen van het le-
vensmiddelenwinkelbedrijf in deze gemeen
te. De^ belangrijkste uitkomsten zijn ver
werkt in tabellen, welke in een brochure
(eenige gegevens omtrent het levensmid
delen-winkelbedrijf te Amsterdam) zijn ge
publiceerd. Uit deze gegevens zijn enkele
interessante gevolgtrekkingen te maken
ten aanzien van het Amsterdamsche win
kelbedrijf, waarvan hieronder een en ander
volgt
Van c.a. 2000 kruidenierswinkels behoort
een vierde deel tot het filiaalbedrijf. Echter
niet zoo, dat overal, op elke vier kruide
nierswinkels er een van het filiaalbedrijf
te vinden is. Integendeel: Amsterdam telt
vele wijken, elk met haar eigen krakter.
Tusschen Jordaan en Apollolaan b.v. be
staat een verschil als tusschen dag en
nacht Nu blijkt uit de cijfers van het
bovenbedoelde geschrift, dat de verhou
ding sterk wisselend is in de verschillende
wijken. In de oudste stadswijken en de
z.g. „City** is de verhouding ten gunste
van den zelfstandigen ondernemer. Deze
tendens spreekt te sterker naarmate de
bevolking conservatievar in gewoonten en
denken is, als b.v. op de z.g. „Eilanden".
Daar is de verhouding 5 tegen een, ter
wijl elders zelfs vier filialen op 50 zelf
standige winkeliers voorkomen. Ook valt
op, dat in de minder gegoede wijken het
aantal zelfstandige winkeliers verre het
aantal filiaalwinkels overtreft Naarmate
de wijken meer kapitaalkrachtige inwo
ners tellen, neemt over het algemeen de
verhouding ten gunste van het filiaalbedrijf
toe. In de nieuwste en welvarendste wijken
wordt de verhouding dan zelfs 2 of 3
filiaalwinkels tegen een zelfstandigen on
dernemer.
De oorzaken van dit verschijnsel zijn
tweeërlei. In de eerste plaats hebben de
bovenvermelde levensgewoonten van de be
woners, die zich in de oude buurten als
't ware vastgeplant hebben en zich in
andere wijken niet thuis gevoelen, grooten
invloed. Zij verhuizen niet zoo licht en
houden zich aan het oude: zij zijn aan
kleine winkels en winkeltjes in dezelfde
buurt, soms in dezelfde straat, gewend.
Er is meer vaste relatie met den winkelier.
In de nieuwere en meer welgestelde
beurten verhuizen de bewoners gemakke
lijker, veranderen van gewoonten en zoe
ken iets nieuws. Bovendien zijn de uitgaven
voor woning en luxe veel hooger, voor
velen zelfs te hoog en men meent een
tegenwicht te vinden in het koopen bij het
filiaalbedrijf, omdat men meent daar
goedkooper terecht te kunnen.
Een tweede oorzaak ziin de kosten aan
het opzetten van een winkel verbonden.
Naar mate de wijk nieuwer Is en voor
ruimere beurzen gebouwd, worden hoogere
eischen gesteld, én aan den winkel, én aan
de inrichting. De huren zijn dientenge
volge hooger dan In de oudere of een
voudiger stadsgedeelten, zoo de winkel
huizen al te huur zijn. Want vaak zijn
deze gebouwd met het oog op den ver
koop zoodra ze voltooid zijn, voor zoover
ze niet reeds op bestelling worden ont
worpen. Met de oprichting van een krui
denierswinkel in dergelijke buurten gaat
allicht een twintig mille heen. Dat schrikt
natuurlijk vele zelfstandige ondernemers
af, of maakt het hun onmogelijk zich
daar te vestigen, omdat zij niet over het
vereischte kapitaal beschikken. Geen won
der derhalve, dat in de nieuwste en meest
welvarende buurten deze ongunstige ver
houding van 2 of 3 filiaalbedrijven te
gen een zelfstandig ondernemer wordt
gevonden.
Voor de winkels in brood geldt ongeveer
hetzelfde, als voor de kruidenierszaken. Bij
de melkzaken overweegt echter verreweg
de zelfstandige ondernemer. Bij de winkels
in visch daarentegen is het filiaalbedrijf
weer sterker; overigens is deze branche
te gering van omvang om daarvan nauw
keurige berekeningen te maken. Bij de
winkels in vleesch en vleeschwaren en die
in aardappelen, groenten en fruit maakt
de statistiek den indruk van een groeiend
aandeel der filiaalzaken in bijna alle wij
ken, de zuivere volksbuurten misschien al
leen uitgezonderd.
Overigens geeft deze statistiek nog een
overzicht van de soorten winkels, waarin
verschillende artikelen worden verkocht.
De melkwinkels blijken halve kruideniers
winkels te zijn. Slaolie, bloem in aller
lei soorten, koffie, thee, suiker, chocolade,
suikerwerken, koek en vet zijn de gelief
koosde artikelen voor de melkzaken. Dit
ligt in den aard dezer artikelen: zij zijn
meestal verpakte artikelen, welke men
alleen maar behoeft over te geven en
waarvoor men meent geen vakkennis noo-
dig te hebben.
Het artikel slaolie verheugt zich overi
gens in de belangstelling van de groen
boeren, terwijl anderzijds het aantal krui
deniers, dat groenten in blik verkocht
grooter is dan dat der groenboeren. Ove
rigens verkocht ook een groot aantal
kruideniers versch fruit. De grenzen der
branches zijn derhalve sterk aan het ver
vloeien, zoo sterk zelfs, dat het aantal
vischwinkels, welke geconserveerde visch
verkoopen gèringer is dan het aantal krui
deniers, dat dit artikel voert
TJit een en ander mag gerust de conclu
sie getrokken worden, dat de zelfstandige
kruidenier in Amsterdam zich moeilijk
handhaaft Van twee kanten toch wordt
hem debiet ontnomen. Eenerzijds wordt het
filiaalbedrijf steeds sterker door de beter
gesitueerde buurten grootendeels te ver
overen, anderzijds neemt de melkhandel
ln de volksbuurten een groot deel van
omzet weg. Hierbij dient nog in aanmer
king genomen te worden, dat de winkels
van het filiaalbedrijf in den regel veel
grooter omzet hebben dan de zelfstandige
ondernemers. Cijfers dienaangaande geeft
deze statistiek niet, maar in het algemeen
is dit verschijnsel bekend uit de cijfers van
het aantal werkzame personen per winkel
van filiaalbedrijf en van den zelfstandigen
ondernemer.
Jammer genoeg zijn cijfers van dezen
aard over den Haag en de groot© provin
ciehoofdsteden als Utrecht en Groningen
niet bekend. Wat den Haag betreft heb
ik den indruk, dat de Amsterdamsche ver
houdingen ook voor deze stad gelden.
(Nadruk verboden) Mr. M. VISSER.
Vreugde en arbeid.
„KUNST EN CULTUUR IN HET
SODDEN VAN ONS VOLK."
In de zoo juist verschenen aflevering
van het Duitsche tijdschrift „Freude und
Arbeit'' wordt ruime aandacht besteed
aan de oprichting van de Nederlandsche
organisatie „Vreugde en Arbeid". In een
met vele foto's verlucht artikel schrijft
de leider van het N.V.V., de heer H. J.
Woudenberg, uitvoerig over de arbeid van
zich en zijn medewerkers, onder welke
laatste met name prof. dr. Willem Mengel
berg, onze groote dirigent, wordt genoemd.
Na een historisch overzicht weidt de.
heer Woudenberg uit over zijn plannen,
waarbij hy nadrukkelgk vaststelt, dat er
naar wordt gestreefd, al datgene te hand
haven, wat door strijd en opoffering van
de Nederlandsche arbeiders reeds tot stand
was gebracht, en ook bruikbaar is voor de
toekomst: „De geheelè verder doorgaande
centralisatie aldus de schr. en de
nieuwe hiërarchische opbouw van het
N.V.V. hebben geen ander doel, dan de
bedoelde str|jd en opofferingen te bekronen
met de resultaten, die zij waard zijn, en
de overal verspreide (min of meer zwakke)
pogingen samen te binden tot een daad-
krachtigen, strijdbaren wil om het werk
voor den komenden tijd ten volle te doen
slagen." Ook wordt er de nadruk op gelegd,
dat men in een en ander niet moet zien
fea poging tot imitatie van wat In het
buitenland reeds bestaat, al was de Duit
sche gemeenschap „Kraft durch Freude"
een lichtend voorbeeld: „Integendeel, het
la de verplichting, die de nieuwe sociale
orde aan de Nederlandsche vak
organisaties oplegt, ten aanzien van de
verzorging van den werkenden volks
genoot."
Het in drie kolommen in het Neder
landsch, Duitsch en Fransch afgedrukte
wt. eindigt dan als volgt
„Geboren uit de socialistische revolutie
van dezen tijd, die te voorschijn geroepen
wordt door den huldigen oorlog, welke in
wezen een wereldrevolutie is, groeit het
besef van de kameraadschap, die begrijpt
dat de nuttige, hardwerkende en minstbe-
deelde mensch ook recht heeft op een even
redig deel van kunst en kuituur.
GRAVENPOLDER.
Abonnementen en advertenties voor de
Provinciale Zeeuwsche Courant worden
aangenomen door den Agent:
I. DE BLAAUWE TE NISSE.
Drie jongemannen op het
IJsselmeer verdwaald.
DEN NACHT OP HET IJS
DOORGEBRACHT.
Drie jongemannen, die Zondag uit Hui
zen per schaats het LJselmeer opgingen
en van wie men niets meer vernam, zijn
gisteravond doodmoe in de ouderlijke
woning teruggekeerd.
Het drietal heeft een avontuur beleefd,
dat hun levenlang bij zal blijven.
De 19-jarige A. Bos en de 21-jarige G.
Hagedoorn hadden Zondag, in de haven
van Huizen de schaatsen ondergebonden
om een tochtje op het IJselmeer te maken
en nauwelijks waren zij n eind op de ijs
vlakte gevorderd, of zij ontmoetten den
21-jarigen G. Klein, die zich bij het twee
tal aansloot.
Het ijs was in goede conditie en de drie
jongemannen reden dat het een aard 'had,
doch zy verwijderden zich steeds meer uit
de kust
Tegen den middag werd de nevel, welke
reeds in den morgen over het LJselmeer
hing, steeds dichter er toen de jongelieden
aanstalten maakten, om naar huls terug
te keeren, bemerkten zij tot hun grooten
schrik, dat zij vanwege den rnist niet ver
der dan enkele tientallen meters konden
zien. Op goed geluk af werd de richting
bepaald, maar zooals het allen vergaat,
die zich zonder kompas in de mist op zee
bevinden, het werd dwalen en dwalen, uren
aehtereen. De jongens reden wat zy kon
den en telkens hoopten zij, dat achter den
gryzen nevel de vaste wal zou opdoemen.
Totdat, ten einde raad, zrj tegen het val
len der duisternis besloten, de schaatsen
af te binden om te trachten loopend den
wal te bereiken, iets, dat het tempo tevens
vertraagde. Inmiddels was bet volkomen
donker geworden en nog bevonden zy zich
op de kille vlakte, omgeven door een
mistbank, die voor elk sein van den wal af
ondoordringbaar was. Behalve de duister
nis en de mist kwam nog een derde vgand
opdagen, de honger. Want geen van het
drietal, dat immers in den middag weer
thuis wilde zfn, had brood meegenomen,
zoodat zij tenslotte doodelijk vermoeid en
verkleumd besloten maar tegen een paar
ysschollen te gaan liggen om beschutting
te zoeken tegen den wind. De maan, die
*s avonds achter den mist opkwam, zorgde
dat het span elkaar tenminste kon zien.
Zoo goed n zoo kwaad als het ging, kro
pen de avonturiers tegen elkaar om wat
warmte te vinden. Tot overmant van
ramp begon het zelfs te dooien en gutste
de regen op het ys.
DUITSCH STRAFRECHT IN
NEDERLAND.
Burgers voor den Krijgsraad, Land-
gerecht, Hooggerechtsho! en Bijzondere
Rechtbanken.
Van een byzonderen medewerker.)
De burger meent, in zijn burgerlijke on
schuld, dat de burgeriyke rechter er is
om ondeugende burgers te berechten, en
dat de krijgsraad slechts voor den krijgs
man wordt belegd.
Dat kan een fatale misvatting biyken,
waardoor gezegde burger thans voor een
Duitschen krijgsraad verveild kan raken
voor en aleer hy, of zelfs zy, er goed erg
in heeft.
BURGERS VOOR DEN
KRIJGSRAAD.
Reeds den 8en Juni heeft de Rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche
gebied bepaald, dat wij Nederlanders, wan
neer wjj iets tegen de Duitsche weermacht
ondernemen, ons voor den Duitschen
krijgsraad „Feldgericht") zullen heb
ben te verantwoorden, Het begripde
Duitsche weermacht, dan breed opgevat
ook wanneer wij iets misdreven tegen per
sonen, die by haar in dienst zyn, of in ge
bouwen, localitelten of inrichtingen der
Duitsche weermacht overtredingen be
gaan of misdaden bedrijven, vallen wij
onder de jurisdictie van den Krygsraad en
niet van den burgerlijken strafrechter.
Desalniettemin künnen wij dan nog
voor een anderen rechter komen wan
neer n.l. de commandant van het desbe
treffende legeronderdeel van zyn bevoegd
heid ter zake af ziet, bijv. omdat hy het de
moeite niet waard vindt
LANDGERECHT EN
HOOGGEREOHTBHOF
Tusschen de. Nederlandsche rechterlijke
macht, die over het algemeen gewoon en
volledig in functie is gebleven, en den
Duitschen Krijgsraad staan echter nog
enkele andere figuren op de eerste plaats
het Duitsche Landgerecht en het Duitsche
Hooggerechtshof voor het bezette Neder
landsche gebied, en, daarnaast, nog de
Bijzondere Rechtbanken, het zgn. Sonder-
gericht en de Byzondere Rechtbank in
strafzaken voor leden der SS en der Po-
litie-organisaties.
Het Duitsche Landgerecht en Hoogge
rechtshof zyn hier te lande ingesteld by
verordening nr. 52 van den Rijkscommis
saris, dd. 17 Juli 1940. Zg zetelen te
's-Gravenhage, doch maken in de praktijk,
naar gebleken ls, ruim gebruik van hun
bevoegdheid, elders in den lande terecht
zittingen te houden.
Het Openbaar Ministerie der Duitsche.
rechteriyke macht voor strafzaken, dat is
de opsporende, vervolgende en eischende
macht, of welde openbare aanklager,
staat hier onder een Duitschen rechteriy-
ken ambtenaar met den titel van „Duitsch
Procureur in het bezette Nederlandsche
gebied".
BEVOEGDHEID VAN DEN DUIT
SCHEN STRAFRECHTER.
Het berechten van 1. Duitsche staats
burgers 2. voormalige Duitsche
staatsburgers (b.v. tot Nederlander gena-
turaliSeerden) 3. staatsburgers van het
protectoraat Bohemen en Moravië (het
voormalig Tsjechië dus) is sinds het ver-
schynen dezer verordening, in het bezette
Nederlandsche gebied uitsluitend
aan den Duitschen rechter opgedragen
de Nederlandsche rechter is in dezen nu
niet meer bevoegd.
Maar dat is voor ons Nederlanders niet
de hoofdzaak. Boven en behalve deze
Duitsche en voormalige Duitsche staats
burgers komt evenwel een iegeiyk en
dus nu ook de Nederlandsche man of
vrouw voor den Duitschen rechter,
wanneer hy of zy iets misdryft, hetgeen
(kort gezegd) een anti-Duitsch karakter
draagt en, vervolgens ook nog wanneer
het misdrijven betreft, begaan tydens
luchtalarm, de- verduistering, in ontruimde
gebieden of, tenslotte, misdrijven tegen het
algemeen belang, in het byzonder wanneer
zy de voedselvoorziening geacht worden in
gevaar te brengen,
Zooals men zieteen tameiyk ruime
omschrijving. Van alles en nog wat kin
ons dus voor den burgeriyken Duitschen
rechter brengen gaat het echter om za
ken van weinig belang, dan kan de Duit
sche overheid de berechting der zaak over
dragen aan den Nederlandschen bevoegden
rechter. Alleen wanneer het Duitsche on
derdanen betreft, is dit uitgesloten.
Overeenkomstig de Duitsche voorschrif
ten kan een zaak ook nog, op verlangen
van het O.M., naar een Byzondere Recht
bank (Sondergericht) verwezen worden. De
Rykscommissa is verwast, naar eigen
goeddunken, zaken naar de Bijzondere SS
en Politierechtbanken, wanneer het mis
drijf tegen SS-mannen of dienstdoende po
litiebeambten gericht was men zou dit
laatste zoo ongeveer met een verwyzing
naar een soort krygsraad op één iyn kun
nen stellen.
Krijgsraad, Landrechter, Hooggerechts
hof, Sondergericht en Bijzondere SS-recht-
banken... men zou, niet beter wetende
meenen, dat het al Duitsch strafrecht
zoude zyn, wat de klok thans in Neder
land si? at. Daarvan is echter in de prac-
tijk geen sprakevie zich als burger van
een door een vreemde mogendheid bezet
land gedraagt, zooals een behoorlijke bur
ger zich moet gedragen, die komt met den
Duitschen rechter evenmin in aanraking
als met den Nederlandschen
Den geheelen nacht brachten zy op het
tJs door, half wakend, half dommelend,
totdat de morgen eindeiyk aanbrak en ze
besloten op te breken. De schaatsen bon
den ze niet meer onder, daarvoor waren
ze te vermoeid. Hoewel het zicht ook nu
nog niet best was, konden ze toch verder
zien dan den dag tevoren, daar de mist
was verdwenen.
Te langen leste, in den middag, na uren
en uren te hebben geloopen, over ysschol
len en door plassen dooiwater, zagen de
jongelieden eenige mannen, die over het
Vjs op hen toekwamen. Het bleken Spaken
burgers te zön, die, nadat het drietal hun
avontuur hadden verteld, spontaan hun
brood gaven en een eind den weg wezen
naar de Huizer haven. Door het dwalen
was het drietal heelemaal onder de kust
van Spakenburg terecht gekomen. Vervol
gens, om half drie ongeveer, zyn de jonge
mannen onder de kust op Huizen afge
gaan, dat gisteravond, doodmoe en
doorweekt bereikten.
DRIE GOEDE WENKEN VOOR ONZE
HUISVROUWEN.
1. Gebruik de aardappelen in de
schil. Dit geeft tot 80 be
sparing op de benoodigde hoe
veelheid. Het schillen verarmt de
aardappelen aan eiwit, aan vita
mines en aan mineralen.
2. Kook de groente met zéér wei
nig water en gedurende korten
tyd.
3. Waardeer ook de thans beschik
bare melk als het méést volle
dige voedsel.
Wel haast iedere huisvrouw in Neder
land schenkt aandacht aan de producten
van onzen eigen bodem in verband met de
behoeften van onze voedselvoorziening.
Opmerkelijk is het, dat daarby vrywel al
tijd gedacht wordt aan de hoeveelheid
voedsel en de belangstelling eerst in de
tweede plaats uitgaat naar de hoedanig
heid, d.w.z. naar de voedingswaarde der
beschikbare voedingsmiddelen.
Dit punt behoort onder de huidige om
standigheden evenwel onze byzondere aan
dacht te hebben. Wel biedt onze bodem
veel en in groote verscheidenheid, doch
het parool voor een ieder moet thans
méér dan ooit zyn: Zuinigheid met over
leg!'.Dus een „zoo goed mogeiyk" ge
bruik van hetgeen wordt ingekocht. Dit
beteekent echter niet slechts „zoo véél
mogelijk" voedsel te gebruiken, doch veel
meer er èlles uit té halen, wat er uit te
halen valt; het dus op de juiste wyze
te bereiden.
tegen keefyign gcigeten met
OOODT BACTERIËN BEVORDERT GENEZING
Een goede raad ls dan ook om te be
ginnen deze: denk niet meer aan „afgie
ten" van aardappelen en groente, want
met het kooknat zoudt gg kostelgke voe
dingsstoffen door den gootsteen spoelen.
Bestem ook niet een groot deel van blad
en struikgroenten als „afval" voor den
vuilnisemmer, want juist de buitenste
gx-oene bladeren bevatten waardevolle zou
ten en mineralen.
Aardappelen koken we in de schil met
slechts een bodempje water (na ze' eerst
goed te hebben afgeboend met een borstel
of een pannenspons), eerst op een flink
vuur, daarna op een zacht vuur, niet lan
ger dan een half uur in een goed ge
sloten pan. Op deze wgze gekookt komen
ze tot 30 goedkooper dan geschilde en
daardoor aan eiwit en vitamines verarmde
aardappelen. De aardappel in de schil
levert ons de waardevolle vitamine C,
die wy in normale tijden uit zuidvruchten:
citroenen en sinaasappelen, zouden be
trekken.
Bladgroente dienen we zuinig schoon te
maken en te koken met niet meer dan
het aanhangende water; andere groenten
met slechts een bodempje water, als regel
niet langer dan een half uur, in goed
gesloten pan.
Vèn het vuur kunnen we er een klontje
boter doorroeren; stoven en sudderen la
ten we na, want daardoor vermindert de
voedingswaarde aanzieniyic.
Ook verdient het aanbeveling nu en dan
de groente als sla of in stamppot rauw
te eten. Niet alleen is dit gezond, doch
tevens een middel om tot een derde der
gewone hoeveelheid te besparen. Hiertoe
leenen zich veel meer. soorten, dan men
zoo oppervlakkig zjou denken. Goed fijn
gesneden of geraspte andijvie, wortelen,
sommige koolsoorten (ook zuurkool), Bms-
selsch lof, enz. kunnen een zeer smakeiy'k
slaatje vormen met een saus van kwark,
welke men verdunt met een paar lepels
melk en pikant maakt met wat aroma, pe
per en zout Ook hangop met azijn of
citroensap en tomatenpuree kunnen uitste
kend als slasaus worden gebruikt
Wanneer we voorts bruin brood eten
inplaats van wittebrood m vooral niet in
de meening verkeeren, dat we thans het
melkgebruik zouden kunnen veronachtza
men op grond van de betrekkelijk geringe
verlaging van het vetgehalte en de vast
stelling op 2% daar de melk ook nu
nog aanspraak kan maken op de ver
melding „het meest volledige voedsel",
dan kunnen we er inderdaad van ver
zekerd zijn, dat we van deze bodempro
ducten een „zoo goed mogeiyk" gebruik
maken! Ja, dan zullen we zelfs met recht
kunnen spreken over vexe andex-en, die
grootere hoeveelheden betrekken, onnoo-
dig veel uitgeven entegelijkertyd
zooveel voedingswaarde verloren laten
gaan.
HET TECHNISCHE GILDE
IN NEDERLAND.
In Pulchrl studio te Den Haag heeft hot
onlangs opgerichte Technische gilde in
Nederland.In samenwerking met het even
eens pas opgerichte Nederlandsch archi
tecten «nlde Saterdag een druk bezochte
bgeenkomst gehoude-.
Zg stond onder leiding van den secreta
ris-penningmeester van het technische gil
de. den heer J. M. Figee.
Dr. ir. W. A. Herweyer, leider van het
technische gilde In Nederland, hield een
rede, waarin hy o.m. betoogde, dat de
technici in den nieuwen opbouw een groot
aandeel zullen hebben. In het verleden
waren voor een groot deel de rechtskundi
gen toonaangevend. Voorts wees hy op de
beteekenis van het technische gilde.
Dr. F. A. J. Vermeulen, de tweede spre
ker, gaf hierna een overzicht van de tot
standkoming en de doelstelling van het
Nederlandsch architectengilde.
FELLE KOUDE IN HONGARIJE.
In Noord-Hongarye heerscht opnieuw
felle koude. De thermometer is tot dertig
graden onder nul gedaald. Te Boedapest
vriest het vijftien graden.
De Bureaux van de Provinciale
Zeenwsche Courant zjjn gevestigd te
VLISSINGEN
Redactie en Adm.: Wolstraat 3860
Telefoon 10 (2 lynen)
MIDDELBURG
Londensche Kaal 29
Redactie TeL 269
Administratie Tel. 139
GOES
Redactie en Adm.Turfkade 15
Telefoon 2863
OOSTBURG
Redactie en Adm.Breedestraat 45
Telefoon 102
SOUBURG
Kanaalstraat 45, Telefoon 35
BRESKENS
Dorpsstraat 35, Telefoon 21
DE ONDERWIJZERSOPLEIDING IN
HET CURSUSJAAR 1940/194L
Biykens mededeelingen van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek daalde het
aantal leerlingen in opleiding voor de on
derwijzersakte van 4736 in 1939/40 tot 4540
in 1940/41, een achteruitgang van 196 leer
lingen (4,1 Evenals in vorige jaren
vindt deze daling ook thans haar verkla
ring voornameiyk in het feit, dat het aan
tal toegelatenen tot de kweekscholen lager
was dan het overeenkomstige aantal een
jaar tevoren.
Het aantal opleidingen voor de hoofd
akte verminderde met 2 en bedraagt thans
72. Daaronder zyn er 19 niet van Ryks-
wege gesubsidieerde opleidingen, n.l. 3
Protestantsch-Christeiy'ke, 15 Roomsch-
Katholieke en 1 neutraal-by'zondere.
Het aantal leerlingen der opleidingen
voor de hoofdakte steeg na daling gedu
rende een reeks van jaren van 2040 in
1939/40 tot 2178 in 1940/41, d.L met 138
(6,8 De demobilisatie van vele adspi-
rant hoofdakte-bezittere is aan deze sty-
ging niet vreemd.
Zooals bekend mag worden geacht, kan
het examen voor de hoofdakte thans ln
twee gedeelten, A en B, worden afgelegd.
By alle opleidingen waren op 16 Septem
ber 1940, den teldatum, leerlingen voor de
gezameniyke A- en B-vakken ingeschre
ven bg 57 bovendien leerlingen uitslui
tend voor de A-vakken en bg 53 leer
lingen uitsluitend voor de B-vakken. Voor
de gezamenlgke A- en B-vakken waren op
16 September 1940 ingeschreven 1701 leer
lingen, voor alleen de A-vakken 275 leer
lingen en voor alleen de B-vakken 202
leerlingen.
Het aar tal docenten verminderde met
42. Op 16 September 1940 waren er aan de
gezameniyke kweekscholen 946 docenten
verbonden tegen 988 een jaar tevoren. Da
in 1940 opgeheven kweekschool te Leeu
warden telde 10 leerkrachten.
Het aantal cursussen ter opleiding van
onderwij?en onderwijzeressen bedraagt
thans 5. Het aai tal leerlingen daalde van
77 tot 67.
EEN VERZOEK VAN DE VOGELS.
Mgnheer de Redacteur.
Wy zullen in de geheele vogelwereld
dankbaar zgn als U ons een kleine plaats
ruimte zou willen verschaffen in Uw cou
rant- Wg maken net als de mensch en ook
een harden tijd door en Lebben oogen te
kort om maar eenig voedsel te vinden.
De koude mag fel zijn, maar onze honger
is nog feller, centen of bonnen hebben wy
niet om eten te kunnen koopen, zoodat
wy geheel op de goedgevigheid van de
menschen aangewezen zgn. lederen dag
sterven er velen van ons, anderen hebben
één of twee bevroren pooten en kunnen,
hun eten niet meer zoeken. Wg hoorden
ook dat b.v. overgeschoten aardappelen en
oud brood ons niet meer gegeven jnogen
worden in verband met de afval veror
dening. Velen verkeeren hierdoor in een
verkeerde meening, zoodat vele menschen
die ons anders eten gaven her nu niet dur
ven. Juist omdat de menschen ons verle
den jaar niet teleurstelden hopen wy alle
maal, van de kleinste tot de grootste, dat
wg ook dezen winter niet vergeten zullen
worden. Velen zetten hun beste beentje
voor, ons toch maar iets te -kunnen ge
ven: een voorbeeld ter navolging. Den ge
vers dank voor het voedsel dat zg ons ge
ven.
DE VOGELWERELD.
Woensdag 1-5 Januari 1941.
hilversum l 415 m. ned. progb. vaba.
8.00 Gram. (Om 8.30 Ber. ANP.). 10.00 VPRO
Morgenwijding. 10.20 Orgelspel en zang. 10.50
Declamatie. 1110 Esmeralda en soliste. 13.00
VARA-Ork. (In de pauze VARA-Almanak).
13.45 Nieuws en econ. ber. ANP. 1.00 Uitz.. uit
gaande van dcu Nationalen Bond „Landbouw
en Maatschappij". 1.15 VARA-orkest. 3.00 Cyclus.
2.20 Gram. 3.00 Declamatie. 3.20 Verkorte opera
„La Bohème" (gr.pl.). 1.20 Viool en piano. 4.60
Gram. 5.15 Nieuws-, econ. on beursber. ANP.
5.30 Onderwijsfonds voor do Scheepvaart Tech
nische causerie. 6.00 Esmeralda en soliste. 6.45
Actueele rep. ol gram 7.00 Economische vragen
van den dag ANP. 7.15 Volkszang. 7.80 Ber. En-
fclsch. 7.45 Gram. 7.55 VARA-Almanak. $.00
er. ANP. 8.15 RadiotooneeL 8.30 Ber. Engelsch.
8.45 VARA-ork. cn Bolisten. 9.30 RadlotoonceL
9.45 Gram. 10.00—10.15 Ber. ANP en sluiting.
HILVERSUM IL 301.5 3L NCRV.
8.00 Schriftlezing en Meditatie. 8.15 Gewilde
muziek (gr.pl.) 8.30 Ber. ANP. 8.45 Gram. 10 30
Morgendienst. 11.00 Gram. 11.20 Zang met plano
en gram. 12.00 Ber. 12.15 Reportage of muziek.
13.45 Nieuws- en econ. ber. ANP. 1.00 Gram.
1.20 Orgelconc. 2.00 Gram. 2.40 Planokwartet en
gram 3.45 Bfibellezing. 4.15 Gram. 4.30 Voor de
jeugd. 5.00 VPRO: Cyclus. 5.15 Nicuwa-, econ.
en beursb. ANP. 5.30 Ber. 5.85 Chr. dameskoor
Rijswijk met piano en gram. 6.15 Lezing. 6.35
Gram 6.45 Actueele reportage of gram. 7.O0—
7.16 Brabantscb praatje ANP cn sluiting.