STADSNIEUWS
Vlissingen.
STADSNIEUWS
Goes.
Kerknieuws
Marktberichten
STADSNIEUWS
Middelburg.
U ZIET
ER SLECHT UIT
Van onze Boekentafel
ER WORDT WEER SCHAATS
GEREDEN.
Na een korte onderbreking doet koning
Winter zich weer in alle gestrengheid gel
den. Het kwik in de thermometers is flink
gedaald terwgl de snerpende wind het ver-
blgf op straat nog meer veronaangenaamt.
Trots de koude zyn de echte schaatslief
hebbers echter weer op zoek gegaan naar
een baantje en zoo hadden enkelen van-
morgen opnieuw bezit genomen van de
„Kom". Of het ijs echter reeds sterk ge
noeg zal zQn om een massale toeloop van
schaatsers te kunnen dragen, betwijfelen
we echter.
LOOP DER BEVOLKING.
Gedurende de tweede helft van Decem
ber hebben zich hier gevestigd:
J. Zondag, bankwerker, Arbeidstraat 16,
van Cuilemborg; A. A. van Kampen, plaat
werker, Bonedijkestraat 104, van Ginne-
lcen c.a.; A. C. v. Pemelen, monteur, A. De
kenstraat 31, van Axel; J. J. Lipjes, zon
der, C. Buskenstraat 30, van Middelburg;
A. Klaassen, wachtmeester, Hellebardier-
straat 11, van Brunssem; C. Meerman,
chauffeur, Nijverheidstraat 20, van Kou-
dekerke; I. J. Schalker-Ratelband, zonder,
O. Markt 27 bov., van Alki laar; N. C.
Eijsbergen, agent van politie, Singelweg
89, van Bergen op Zoom; H. A. Goossens,
idem, V. Quakkelaarstraat 33, van Sas
van Gent; J. van Beveren, kellner, Wal-
straat 3, van Rotterdam; H. J. Melse,
bankwerker, .'-puistraat 59, van Tholen;
P. Jansen, bankwerker, P. Krugerstr. 18,
van Dordrecht; J. Weerman, zonder, Kas
teelstraat 72, van Tilburg; J. de Bruijne,
zonder, Nijverheidstraat 4, vai Koudeker-
ke; C. van Wingerden, matroos K. M.,
Groenewoud 13, van Den Helder; G. A. de
Witte, hulparbeider N. S-, Wilhelminastr.
23, van 's-Heer Arendskerke; C. Wester*
dijk, bankwerker, Kasteelstraat 118, van
Vlaardingen; F. A. A. M. Vermeulen,
bankwerkei, Lambrechtsénstraat 28, van
Oudenbosch; A. Hamelinck, wachtgelder
K. M., Singel 200, van Weesp.
Vertrokken: W. Swint, teekenaar, Noord
straat 37, naar O. en W. Souburg; P.
Knop, zonder, Singelweg 152, naar Ter
schelling; R. J. Swint, zonder, Noord
straat 37, naar O. en W. Souburg; J. Du-
rinck, kapitein Pr. B., Paul Krugerstraat
72, n. 's-H. Arandskerke; J. C. Hebly-Bos,
zonder, Tulpenlaan 4, naar O. en W. Sou
burg; L. A. J. I- rrtboorn, machinist, Sin
gel 22, naar 's-Heer Arendskerke; C. de
Voogd, journalist, Glacisstraat 120, naar
Koudekerke; r. J. Dreis, zonder, Molen
straat 55, naar St Annaland; L. Spaarder
man, stoker, Molenstraat 42, naar Dor
drecht; A. Smit, bootsman K. M., Bone
dijkestraat 18, naar Amsterdam; J. A. van
der Stel, stoker, Azaleastraat 13, naar El-
lewoutsd«k.
VIER NIEUWE AGENTEN.
Tot politieagenten alhier zijn aangesteld
met ingang van 15 Januari a.s. de heeren
H. N. van de Kamer, Driebergen, L. van
der Plas, Katwijk, A. J. van den Molen,
Groningen en J. H. Peterse, Tiel, allen van
de opleiding te Apeldoorn.
BIJNA 11000 INWONERS.
Goes is 1941 ingegaan met bijna 11000
inwoners. Nog slechts enkelen ontbreken er
aan. De juiste cijfers hopen we, gelijk ge
bruikelijk, binnenkort te vermelden. Als we
nagaan, dat Goes 1 Januari 1940 niet meer
dan 9796 inwoners telde, dan blijkt daar
wel uit, dat de bevolkingsaanwas dit jaar
een recordcijfer toont.
Uit den aard der zaak gaf de aansluiting
van een deel van Kloetinge, met 600 zielen,
den doorslag. Maar zelfs deze 600 buiten
beschouwing gelaten, was de groei buiten
gewoon hoog. Intusschen moet opgemerkt
worden, dat tot de resteerende 600 weer
een aantal vroegere inwoners van Wal
cheren behoort, die na den oorlog onge
twijfeld weer naar hun oude haardsteden
zullen terugkeeren.
Ned. Herv. Gem.
Herkozen tot kerkvoogd bij de Ned. Herv.
Gemeente te Domburg de heer P. Louws.
GEREF. KERK.
AXEL. Maandagavond werd te Soute
Spui de tweede kerk van de Gereformeerde
kerk in de gemeente Axel geïnstitueerd.
In het verenigingsgebouw „Ons Huis"
waren onder de vele belangstellenden o.a.
ook aanwezig de leden van den kerkeraad
der Geref. kerk te Axel, afgevaardigden
van de naburige Gereformeerde kerken en
B. en W. van Axel.
Deze tweede Geref. kerk omvat den
schoolkring Spui, waartoe 610 belijdende
en doopleden gerekend worden ongeveer
60 leden van de Geref. kerk te Zaamslag
en een 550-tal leden van de Geref. kerk te
Axel zullen naar de nieuwe kerk overgaan.
De kerk te Axel zal dan nog 1300 leden
tellen.
Zondag 5 Januari zullen de kerkdiensten
een aanvang nemen in het verenigingsge
bouw „Ons Huis".
MIDDELBURG, 2 Jan. Coöp. Velllngs-
vereeniging Walcheren. Appels Jonathan
1422, Champagnezoet 815, Laxton Su
perbe 33, Ermgaarde 15, Kroetappels 8.
Peren Le Lectier 1821, Pondspeer 15
18, Gieser Wildeman 25, Francois Borgia
17, Comtesse de Paris 1617, alles per kg.
EEN DER VERMISTE PERSONEN UIT
HET WATER OPGEHAALD.
Gistermiddag kreeg de politie bericht,
dat in het water bg de Punt een lijk op
den bodem werd waargenomen. Nadat het
op het droge was gebracht, bleek men te
doen te hebben met het stoffelijk over
schot van den heer A. Caljouw, een der
personen, die sedert Dinsdagavond werd
vermist Nadat op het politiebureau de
doodschouw had plaats gehad, is het stof-
feljjk overschot naar de woning aan den
Veerschen weg oVergebracht.
Totdat het duister werd, heeft men in
de omgeving van de plaats, waar het lflk
gevonden werd, gedregd naar dat van den
tweeden vermiste van dienzelfden avond,
doch zonder succes.
DE BRANDWEER HUKT UIT.
Donderdagmiddag kwam by de brand
weer bericht binnen, dat brand was uitge
broken in een der lokalen van de kisten
en krattenfabriek der firma J. Goedbloed
Zonen aan den Veerschen Singel. De
brandweer ging ten spoedigste met de
magirusspuit naar het terrein van ge
noemde firma, doch toen men daar aan
kwam, bleek de brand reeds met eigen
middelen tot staan te zgn gebracht. In
een eternieten schoorsteen bleek een scheur
te zgn en daardoor had houtwerk vlam
gevat. De ondercommandant van de brand
weer gaf order niet eerder ter plaatse te
stoken voordat, volgens aanwijzingen, ver
betering zal zjjn aangebracht.
EEN FLINKE VERBETERING IN DE
BRANDWEERKAZERNE.
In de brandweerkazerne hebben de
wachthebbende ploegen een groote ver
betering aangebracht. Een flink vertrek is
van de kazerne afgescheiden, waardoor in
een goede temperatuur de wachten kunnen
worden doorgebracht. Tot nu toe zat men
in een hoek van de groote ruimte van de
kazerne. In deze omgeving zijn ook de te
lefonen en de alarmtoestellen aangebracht
en worden hier dus de berichten over
eventueelen brand ontvangen en de brand
weer verder zoo noodig opgeroepen. Dat
de brandweermannen een en ander zelf
hebben gewrocht is een bewijs van hun
groote saamhoorigheid, die vooral bij een
dienst als deze van zulk een groote betee-
kenïs is.
ONTEIGENING VAN PERCEELEN.
Onder de publicaties in dit nummer treft
men aan een kennisgeving over ter inzage
leggen'van de aanzegging van den Alge
meen Gevolmachtigde voor den Wederop
bouw aan den burgemeester, dat hij over
gaat tot onteigening ten name van de
gemeente van perceelen grond.
De eerste maal, dat een dergelijke lijst
en kaart ter inzage werd gelegd, betrof
het nog maar de voorloopige opgave en
konden nog bezwaren daartegen worden
ingebracht.
Nu geldt het de definitieve onteigening.
Ieder eigenaar v^n een of meer perceelen
en ook zij, die op betrokken perceelen
hypotheek hebben, zullen zoo eenigszins
mogelijk nog voor den 9en Januari, den
dag der ter visielegging, bericht ontvan
gen hoe ten opzichte van*de perceelen,
waarbij zij belang hebben, is besloten.
Daarbij zal blijken, dat nog enkele veran
deringen in vergelijking met de oorspron
kelijke lijst zijn aangebracht.
NIÉUWE DIRECTEUR VAN HET
P.T.T.-KANTOOR.
Bjj beschikking van den directeur-ge
neraal der P.T.T. wordt met ingang van 1
Februari 1941 aangewezen als directeur
van het P.T. en T.-kantoor te M'burg de
referendaris der P.T. en T., J. W. Kunst,
thans aangewezen als directeur van het P.
T. en T.-kantoor te ZaltbommeL
IJKKANTOOR.
Bij besluit van den Secretaris-Generaal
van het Departement van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart is het cijfer, waar
uit het kantoormerk van het ijkkantoor
te Middelburg bestaat, vastgesteld op 12.
NATIONALE TEEKENTENTOON
STELLING.
Een derde prils.
Op de tentoonstelling van teekeningen
van leerlingen der lagere, middelbare, nij
verheids- en kunstnijverheidsscholen, die
ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan
der Ned. vereeniging voor teekenonderwijs
te Amsterdam wordt gehouden, werd aan
de inzending van J. Janse te O o s t k a-
p e 1 1 e, leerling der Avondschool voor
Nijverheidsonderwijs alhier, een derden prijs
toegekend.
DRONKENSCHAP.
Gisteren werd een Inwoner van St. Lau
rens, in zeer dronken toestand in de Bed-
dewijkstraat aangetroffen. Door drie agen
ten van politie moest de man naar het
bureau worden overgebracht om daar zijn
roes uit te slapen.
LOOP DER BEVOLKING.
In deze gemeente zgn in de week van
2131 December 1940, de navolgende
personen
Ingekomen: H. Klarenbeek, student
Brakstraat 89, van Delft; J. F. Nieuwen-
huize, matroos groote vaart, oud Arne-
muidsche voetpad 23, van Dordrecht; E.
Smit, hulp in de huishouding, Leliestraat
30, van Alkmaar; P. Tevel en echtgen.
kok, Langevieie 63a, van Amsterdam;
A. V'reke geb. Stokmans, zonder, Korte
Delft 2, van Goes; S. Huizinga, vertegen
woordiger, Ganzengang 6, van Haarlem;
mej. E. L. Weemaes, zonder Lange Noord
straat 55, van Hulst; mej. M. F. Weemaes,
zonder, Lange Noordstraat 55, van Hulst;
mej. J. A. Weemaes, Lange Noordstraat
55, zonder, van Huls; mej. W. Bok, kan
toorbediende, Park d* Griffioen 2, van
Vlissingen.
Vertrokken: J. P. Luwema geb.
Meulmeestcr, zonder van Rouaansche Kaai
47, naar Noorbeek (L.); L C. Pluijmers
adj. commies Raad v. Arbeid, van Achter
dc Houttuinen 24, naar Koudekerke ('t
Zand) D 78b; A. Krijger, dienstbode van
Loop der bevolking in 1940.
OOSTKAPELLE. Op 31 Dec. 1939 be
droeg het aantal inwoners 1547 (766 man
nen en 781 vrouwen)Er werden in 1940
geboren 16 m. en 14 vr.vestigingen 71 m.
en 89 vr. Er overleden 12 m. en 9 vr. en
vertrókken 46 m. en 59 vr. Op 31 Dec. 1940
bestond de bevolking dus uit 795 m. en 816
vr., totaal 1611 personen.
NIEUW- EN ST. JOOSLAND. Op 31
Dec. 1939 bedroeg het aantal inwoners
1231 personen (640 mannen en 591 vrou
wen). Er werden in 1940 geboren 13 m.
en 14 vr.vestigingen 34 m. en 36 vr. In
1910 overleden 7 m. en 8 vr. en vertrokken
27 m. en 31 vr. Het aantal personen be
droeg dus op 31 Dec. 1940 totaal 1255 per
sonen (653 m. en 602 vr.).
DOMBURG. Op 31 Dec. 1939 bedroeg
het aantal inwoners 1302 personen (654
mannen en 648 vrouwen). Er werden in
1940 geboren 13 m. en 7 vr.; vestigingen
49 lm. en 71 vr., er overleden 5 m. en 3
vr. en vertrokken 31 m. en 51 vr. De
bevolking bedroeg op 31 Dec. 1940 680 m.
en 672 vr., totaal 1352 personen.
VROUWENPOLDER. Op 31 Dec. 1989
bedroeg de bevolking 546 mannen en 515
vrouwen, totaal 1061 zielen. Er werden
geboren 12 m. en 13 vr., er vestigden zich
38 m. en 40 vr., er overleden 5 m. en 8
vr. en er vertrokken 14 m. en 23 vr.
De bevolking bestond dus op 31 De
cember 1940 uit 577 mannen en 537 vrou
wen, totaal 1114 personen.
Duitsche vlootactie in den Stillen
Oceaan.
Vijfhonderd Engelsche zeelieden
van zeven getorpedeerde schepen
aan wal gezet.
Omtrent de redding van de opvarenden
van de Britsche vrachtschepen, die in
de Zuidzee tot zinken werden -gebracht
wordt nog gemeld, dat deze na het zinken
van hun schepen op het eiland Emerau,
dat tot de Bismarck-archipel behoort aan
land zijn gegaan. Onder de opvarenden be
vonden zich 70 vrouwen en 7 kinderen.
Thans zijn zij allen naar Australië onder
weg vanwaar zij binnenkort de reis naar
hun vaderland zullen maken. Onder de
schepen, die tot zinken werden gebracht
behoort osk de Maima, die 8011 ton groot
is. De activiteit van de Duitsche schepen,
die op vrachtschepen jacht maken, strekt
zich vooral uit over de Tasman zee, de In
dische Oceaan en de Stille Oceaan.
De chef van de Britsche zeestrgdkrach-
ten te Singapore heeft verklaard, dat de
verliezen aan scheepsruimte als een onver-
mgdelgk oorlogsverschgnsel opgevat moet
worden. In de eerste plaats betreft het
hier een „ongemak".
HET ALBERTKANAAL WEER IN
GEBRUIK GENOMEN.
Het Albert-kanaal, de grootste water
weg van België die Luik met Antwerpen
verbindt, werd weer in gebruik genomen.
Het kanaal was kort na de in gebruikne
ming in den zomer van het vorigë jaar
door een dijkdoorbraak bij Hasselt on
bruikbaar geworden.
Het Albert-Kanaal is vooral van betee-
kenis voor het kolenvervoer uit de Waal-
sche en Llmburgsche kolengebieden naar
Antwerpen.
KIND DOOR ELECTRISCHEN STROOM
GEDOOD.
Donderdagmiddag is het zesjarige zoon
tje van de familie P. te Groningen door
electrischen stroom gedood.
Het kind schakelde in de huiskamer een
electrisch kacheltje in. Tengevolge van
een kleine fout by den aanleg van den
kabel kreeg het kind den stroom door het
lichaam en was op slag dood.
PROTESTEN TEGEN OPVOEDING VAN
DE FILM „DE DICTATOR".
By de première van de Chaplin-film
„De Dictator" kwam het naar het D.N.B.
meldt tot een protestbetooging van het
publiek dat voor bet grootste deel de
zaal verliet. De betoogers wierpen stink
bommen. Reeds eenigen tyd geleden heb
ben zich naar aanleiding van de ver
tooning van een andere hetzfilm eveneens
demonstraties voorgedaan.
DE WINTER IN SERVIË.
De verkeersmoeiiykheden in Zuid-Ser-
vië tengevolge van den zwaren sneeuwval
zijn nog Bteeds niet geheel overwonnen.
Zoo is het eerst Zondag gelukt, na een
onderbreking van 5 dagen, het spoorweg
verkeer van Weles naar de gebieden aan
de Bulgaarsche grens te hervatten. Daar
entegen is de autobusverbinding tusschen
Bitolj (Monastir) en Ochrid sinds zes
dagen verbroken.
NOODWEER IN ARGENTINIË.
Het slechte weer van de laatste weken
brengt in toenemende mate da Argentijn-
sche huishouding in gevaar. Terwijl in de
Zuidelijke deelen des lands en in het bg-
zonder in de gebieden Rio Negro en Santa
Cruz sedert geruimen tyd een aanhoudende
droogte heerscht, waardoor de veestapel
ernstig te lgden heeft, worden ook de laat
ste dagen steeds weer de Noordelijke pro
vincies door noodweer geteisterd. Zoo is in
de provincie Cordoba de rivier Tedua bui
ten haar oevers getreden en heeft een
groote overstrooming veroorzaakt Onge
veer 10.000 HA. waardevol graanland
staan onder water. Rond 30.000 ton hen
nep en 5000 ton tarwe moeten als verloren
worden beschouwd. In het plaatsje San
Marcos, dat het ergst i3 getroffen, staan
alleen nog de daken der huizen en de
kruinen der boomen boven het steeds nog
rgzende water uit. Daar de overstrooming
voor een deel plotseling en vrij onverwacht
intrad, zyn vrij groote hoeveelheden vee
omgekomen.
Stationstraat 34, naar Amemuiden, Zuicf-
wal C 122; G. von Polen, juffr. in de huis
houding, van Veersche Singel 148, naar
Bussum, Min. A. S. Talmastraat 19.
DE VORST.
Tengevolge van de strenge vorst ligt het
werk van den opruimingsdienst wederom
geheel stil. De vesten en de grachten zijn
weer bgna geheel dichtgevroren en ook in
de kaden vertoont zich veel ys.
ALS uw lever niet voldoende
LEVER-GAL afscheidt.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal
in uw ingewanden doen vloeien. Wanneer deze
stroom van lever-gal onvoldoende is, verteert
uw voedsel niet, bet bederft- D voelt u opge
blazen. u raakt verstopt. Uw lichaam is ver
giftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u ziet
alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn aleents lapmid-
delen. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES 1
nemen om deze litei lever-ga' vrij te doen I
vloeien en u zult u een geheel ander mensch
voelen. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onover
troffen om de lever-gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers
en drogisten f 0.75. 12
AFVALLIGHEDEN.
Tijd waarin hét afval
Groote waarde heeft.
En men aan den aschman
Stof en assche geeft.
Waar de schillenboeren
ln hun nieuw bestaan,
JJv'rig door de straten
Onzer steden gaan.
Laat ons wél bedenken
Dat de schiTlenman
ATle afvalstoffen
Niet gebruiken kan.
leder moet sorteeren,
Schil en been en graat.
Dat voorkomt geschillen
ln den hoogsten graad.
Op de stoepen prijken
Netjes op een rij,
Schil en vuilnisbakken,
Stülevenschilderij.
Aschman, schillenboeren
Kennen dan hun plicht
Zoo worde hier ter stede
Een nuttig werk verricht.
C. J. v. V.
Vaste stemming op de
Amsterdamsche beurs.
Het nieuwe jaar werd op de effecten
beurs te Amsterdam op kalme wijze in
gezet. De affaire was van beperkte af
metingen, maar 4e stemming was bepaald
vast
Voor diverse fondsensoorten openbaarde
zich zij het op zeer bescheiden voet, eeni-
ge vraag en daar er nauwelgks materi
aal beschikbaar was, kwam dit tot uiting
in hoogere koersen.
Onder beurs tijd was er echter zoo wei
nig te doen, dat er weinig speling was
voor groote fluctuaties. Bepaald goed
gedisponeerd waren de Nederlandsche be
leggingsfondsen van het eerste klasse
type. Nederlandsche staatspapieren waren
meerendeels hooger. De handel op de lo
cale afdeelingen van de markt was van
zeer kalmen aard. Bepaald vast gestemd
waren Olies. By de opening werd een
goede drietal punten boven het vorige slot
verhandeld en langzamerhand trok de koers
nog een kleinigheid aan, terwgl het slot
op bgna het hoogste punt van den dag
kwam. In cultuur-aan deelen was weinig
te doen. Van de rubberwaarden werden
Amsterdam Rubbers iets hooger ingezet,
maar onder beurstijd kwam bgna geen
verandering meer voor. De suikerafdee-
ling was stlL H.VJL's waren goed prijs
houdend, maar zoo goed als onbewogen.
Voor de scheepvaart rubriek bestond niet
veel animo. Ook hier kon een vaste ten-
denz worden waargenomen.
Het zakenverkeer op de Amerikaansche
markt was gering. Prolongatie 2% pro
cent.
Amsterdam 1936 3% 86%
A Amsterdamsche Bank 118
A Ned. Gist- en Spiritusfabr. 420
A KM. De Schelde Nat Bez. 60
A Houthandels Alberts 106
C Union Pac Rr 89
Nederland le lng 1940 4 101
Nederland 2e lng 1940 4 97%
Nederland met bel. fac. 1940 4 101
Ned. a 1000 1938 (3%) 3 8874
Indië 1000 1937 3 89%
A Koloniale Bank 199
A Ned. Ind. Handelsbank 137%
C Ned. Handel Mg. 130
A van Berkels Pat. 46%
C Calvé Delft 77%
A Lever Bros en Unilever 131%
A Philips Gloeil. Gem. Bez. 212
C Am. Car Foundry 35
C Anaconda Copper 32
C Bethlehem Steel 89%
C General Motor 55%
C Kennec. Copper 39%
C North Am. Aviation 15%
C Rep. Steel 27%
C Un. States Steel 74
C North Am. Cy. 18%
A Kon. Petroleum Mg 2791/,
C Contin. OU C 21%
C Philips Petrol. 39%
C SheU Union 12%
C Tide Water Asa. OU 11'A
A Ned. Scheepvaart Unie 189%
A Handelsver. Amsterdam 460%
A Ned. Ind. Suiker U. 274%
A Deli Batavia My. 208
C Deli My. k f 1000 283%
A Senembah My. 220
C Pennsy iv. Rr. 27%
A South Railway 15%
C Amsterdam Rubb. 293%
A Deli Batavia Rubb. My. 227
A Hessa Rubber My. 151
A Serbadjadi Sum Rubb. 135%
BRAND IN GASFABRIEK TE
WORMERVEER.
Hedenmorgen brak brand uit in de
gasfabriek te Wormerveer. Door het wei
geren van de voedingspomp der verwar
mingsinstallatie voor do gashouders liep
deze installatie droog, met het gevolg
dat brand ontstond in het boven gelegen
kantoor van den bedrijfsleider.
De brandweer kon direct ingrijpen, zoo
dat erger werd voorkomen. Het kantoor
met archief en bescheiden is echter ge
heel uitgebrand. In de fabriek is veel
waterschade aangericht.
ALBERT SCHWEITZER'S
LEVENSWERK.
BIJ BOMBARDEMENT VAN
LAMB AKEN E GETRO* FEN
Lambarene en Albert Schweitzer. Deze
twee namen zijn voor menigeen onafscheide
lijk verbonden. Wie weet niet van het
menschlievende en opofferende werk van
den bekenden professor-filosoof-theoloog-
dokter-zendeling-musicus, midden in het
Afrikaansche oerwoud? Hoevelen hebben
niet genoten van het sublieme orgelspel
van dezen grooten kunstenaar en waar-
achtigen- mensch, wanneer hg zyn tour-
née's door Europa maakte om zich door
het geven van concerten nieuwe geldmid
delen te verschaffen voor zgn ziekenhuizen
in Lambarene? En allen, die hem uit zyn
werk hoorden vertellen of zgn boeken
lazen, werden vervuld met bewondering en
eerbi d voor dezen grooten man, die in
een leven van welhaast bovenmenscheiyke
zelfotvffering en doorzettingsvermogen
roem en rykdom versmaadde, om zyn roe
ping, daar in die onherbergzame wildernis,
te volgen.
Lambarene ligt driehonderd kilometers
van de kust, en vrgwel temidden van oer
woud. Toen Schweitzer in 1932 in Neder
land vertoefde vertelde hy van Lambarene
het volgende: Lambarene bestaat siechts
uit oerwoud en water. De menschen hak
ken hout. Alle voedsel moet uit Europa
komen, want men kan zoo goed als niets
verbouwen. Er is geen melk, want koeien
kan men er niet houden. Er waren alleen
enkele gedegenereerde geiten. Het voor
naamste voedsel bestaat uit bananen. Het
leven in Lambarene is misschien het duurste
van de heeie wereld, omdat zoo goed als
alles uit Europa moet komen. De men
schen slapen het liefst op den grond en
zoolang er nog plaats is op den grond gaat
niemand op de britsen liggen. Elite zieke
krggt een nummer wegens de moeiiyitheid
der namen. De taal brengt trouwens ook
groote moeilijkheden mee. In het hospitaal
worden niet minder dan zes verschillende
talen gesproken. Bg alle moeiiykheden
komt nog, dat in Lambarene alleen eenig
voedsel gevonden wordt, dat niet bewaard
kan worden.
De zieken worden door hun verwanten
soms honderden mijlen ver over water
aangebracht en.zg blgven op de genezing
wachten, terwgl zg by de verpleging mee
helpen. De voedselkwestie wordt daardoor
zeker niet eenvoudiger. Voor goeden om
gang zgn overredingskracht en geschen
ken onmisbaar.
Men kan zich bijkans geen begrip vor
men van de moeilijkheden, die de verple
ging van de zieken biedt, daar bij den
evenaar en midden in de oerwouden. Eén
derde van Schweitzer's patiënten lijdt aan
tropische ziekten, maar veel meer tijd
vragen de veelvuldige chirurgische ge
vallen, gevolgen van ontmoetingen met
wilde beesten, ongelukken by boomhakken,
vergiftigingen, enz. De tropische ziekten
bestaan dikwyis 'uit tropische zweren die
veel pyn doen aan de voeten. De zweren
zijn moeilijk te genezen; het duurt soms
maanden. Schweitzer heeft wel patiënten
van een jaar lang gehad. Dan komt er veel
malaria voor, vooral by de kinderen; lepra;
slaapziekte door de steek van een vlieg
verwekt en meest ongeneeslijk of blind
heid overlatend, dysenterie en geestes
ziekten. Voor de operatie bestaat zekere
voorliefde onder de wilden. Er zgn er, die
een reis van maanden voor een kunstbe
werking over hebben. Schweitzer zag drie
mannen eikaar afranselen. Het bleek,- dat
zg vochten om het eerste-operatierecht. De
patiënten zgn overigens meestal wel dank
baar voor de geboden hulp. Echter ook
niet steeds, en soms nemen zy des nachts
de beenen, als aandenken het muskieten
net van hun bed meenemend. Van betalen
is nooit sprake. Wel worden geschenken
gegeven. Voor de zekerheid worden die
meestal eerst, d.w.z. vooraf, reeds van de
familie ingenomen. Als de patiënt niets
te geven heeft, biedt hg vaak een onder
pand aan, en zoo kon het gebeuren, dat
Schweitzer voor zgn hulp een tweede
vrouw van een zijner patiënten ter be
schikking kon krijgen.
Reeds alleen met het bouwen van zyn
ziekenhuizen heeft Schweitzer een pio
nierswerk verricht. De bouw bracht tal
van moeilgkheden met zich mee. Men moet
zich maar eens indenken, een ziekenhuis
te bouwen met behulp van één inlandschen
timmerman, nadat men eerst een weg
open heeft moeten kappen om opmetingen
te verrichten. Met kano's moest men
iederen dag naar het bouwterrein varen
en was men er éénmaal, dan had men ook
nog te kampen met de roode mieren. Doch
Schweitzer toonde zich ook een knap
bouwmeesterhet ziekenhuis-zendings
station kwam gereed en onderging in den
loop der jaren menige uitbreiding.
Gelgk bekend, heeft de in Engelschen
dienst staande Fransche generaal de
Gaulle onlangs dit Lambarene uitgekozen
voor een luchtaanval en een beschieting
door artillerievuur, waarbij hg dit stukje
Afrikaansch oerwoud voor de Engelschen
wist te „veroveren". Sindsdien vragen de
tallooze vrienden en bewonderaars van Al-
bert Schweitzer zich met angst en be
zorgdheid af, wat van hem en zgn werk
geworden is. In de Duitsche kerkelijke
pers van de vorige week wordt nu bericht,
dat ook Schweitzer's zendingsstation bg
deze gelegenheid gedeeltelijk is getroffen.
Nadere bijzonderheden over de aangerichte
schade zijn helaas nog niet bekend. Naar
mag worden aangenomen is Schweitzer
zelf echter ongedeerd gebleven, doch
waarschgniyk geïnterneerd.
Kitty Foyle door Christopher
Morley. Vertaald door dr. J. N.
C. van Dletsch. Uitg. A. W. Sgt-
hoff's Uitgeversmg. N.V., Leiden.
Kitty is een modern jong meisje, 28 jaar
en zoo juist genezen van een emotioneele
crisis. Dan vertelt zg het verhaal van haar
leven op een ietwat simpele wyze. Het is
een modern verhaal, natuurlijk, Kitty is
een modern meisje uit het moderne land
Amerika.
Vingeroefeningen door Mary
Dorna. Uitg. Bigot en van Rossum
N.V., Amsterdam.
Een aantal kortere en langere schetsen,
meer of minder humoristisch, die wat ont
spanning brengen.
