Proïinciale Zesuwsctie Sours
Cgf/gi
r
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
DE REDEVOERING VAN ROOSEVELT.
B;
DINSDAG 31 DECEMBER 1940
183ste JAARGANG NUMMER 303
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F, van. de Velde Jr. en G. W, den Boer
ABONNEMENTSPRIJS;
18 cent per week of f 2.30 per tcwartaaL
Franco per post f 2.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1 —5 regels f 1.50, leder© regel meer
30 oen*. Bij abonnement specials prijs.
Klelno advertenties van 1 5 regels (0.50,
Iedere regel sneer 10 et (max. 8 regels).
POSTREKENING 3S9300 (MIDDELBURG).
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR P U B LI C I T E 1 T S W A A R D E. INGESTELD DOOR DE VEREEN I G I N G „DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS
Dit nummer bestaat uit vier bladen
I
WEDEROPBOUW IN 1941
Op den Oudejaarsavond van 1940 ver
menigvuldigen zich de gedachten. W$j zul
len geen poging deen, deze te formulee
ren. Ho1- jaar is vergaan als een zwarte
nacht vol onheilspellende dreiging en geen
woorden zijn er, om de verbijstering, de
ontreddering en de vertwijfeling, waaraan
•y/ïj ons als gemeenschap ten prooi weten,
onder woorden te brengen. Wjj hebben
waarden waardeloos zien worden, de
grondslagen van veler bestaan werden
ondermijnd en de nieuwe voorwaarden,
waaronder een nieuw bestaan wordt aan
gediend komen velen zoo onwezenlijk voor
en zoo weinig omlijnd, dat het moeilijk
valt deze aan te vatten als een inspiratie
tot herstel en wederopbouw.
Er is telkens weer aanleiding, om zich
bij het waarnemen van de verschijnselen
rondom de Middeleeuwen in hun afgang
in herinnering te roepen. De cultuurcrisis
der laatste tientallen jaren heeft zich in
veler leven als 't ware toegespitst tot een
volstrekt negatieve levenshouding. De
zucht, het verlangen naar een betere, een
schoonere wereld dreigt erdoor te worden
verstikt en alle euvelen, welke in de ach
ter ons liggende jaren de goede harmonie
verstoorden, schijnen zich in de wende der
tijden tot één groote belaging van veler,
misschien van aller bestaan te hebben ver-
eenigd. Het is een totalitaire stormloop
met alle uitspattingen van dien, zoowel
waar deze zich in het positieve als in het
negatieve openbaart.
Zoo eindigt dit jaar 1940 ons nala
tend de scherven van vernietigde illusies.
Het jaar 1941 ligt voor ons met zijn vra
gen, zijn onzekerheden en twijfelingen,
een jaar zonder uitzicht, dan alleen, dat
de slagen zullen verdubbelen.
Men kan zich verplaatsen in de gedach
ten van den laat-middeleeuwschen dichter
Deschamps, die klaagde
Tijd van. smart en verzoeking
Tijd van weenen, nijd en plagen
Tijd van kwijnen en verderf
Eeuw, die naar het einde leidt.
Tijd van gruwel, die alles verkeerd doet,
Eeuw van leugen, vol hoovaardij
[en nijd,
Tijd zonder eer en zonder juist oordeel,
Eeuw van droefheid, die het leven
[verkort.
Deze tijd dreigt te vergaan in stijlloos
heid eu. de uitspattingen daarvan moeten
ons met zorg en kommer vervxxllen. Want
zoo ooit,- dan wordt het ons nu wel dui
delijk, dat deze beschaving, die reikt tot
haar top, tevens de kiemen tot ontwikke
ling brengt voor haar ondergang.
Wanneer dit het beeld is van het voor
ons liggende jaar, dan is er wellicht aan
leiding om zwartgallig te worden en ons
in een negatieve levenshouding in te kap
selen.
Slechts hij, die zijn geestelijk fundament
zag vernietigd, of hij, die met de versto
ring van. persoonlijke illusies ook de
schrikkelijke ontdekking deed, dat zijn
leven geen geestelijke horizont had, zal
den nieuwen tijdlcring als uitzichtloos er
varen. Maar gelukkig zijn het niet de
uitei-lijkheden, die den gang van het leven
bepalen. Wij mogen in alles wat ons we
dervaart, Hooger leiding aanvaarden. In
deze kentering der tijden zijn het niet de
.economen en ook al weer niet de kanonnen
of de politici die den koers van ons leven
bepalen. Het zou er inderdaad weinig be
moedigend uitzien, wanneer dit de polen
van het leven zouden zijn.
Ook in de kentering dér tijden heeft God
het roer van het menscheljjk bestaan in
handen en Zijn maatstaven verschillen zeer
yeel van onze menschelijke overleggingen.
Wie in het persoonlijk leven en ook voor
de samenleving dit goddelijk leidersbeginsel
aanvaardt, die zal, ondanks alles, het jaar
1940 getroost kunnen eindigen, hij zal de
bemoediging tevens ontvangen om den
nieuwen tij dit ring in te gaan. Niet in een
houding van passiviteit, maar in de be
reidheid, om zich ook in 1941 te stellen
onder Gods bedoelingen met deze wereld.
Dan zal het leven inhoud en beteekenis
krijgen dan is dit komende jaar zeker
niet uitzichtloos.
ito
Het jaar 1941 zal staan in het teeken
van den wederopbouw. Dat is de op
dracht voor een ieder persoonlijk, dat is
ook de taak voor de gemeenschap. Onze
positieve levenshouding moet haar effect
afwerpen in de dingen van het dagelijksche
leven. Zij vraagt van ons, ja ook het
offer, zjj veroordeelt de terugtrekking in
de houding van verzet, om dat verzet Het
is zoo gemakkelijk ons zelf en anderen te
stijven in verzet tegen zooveel wat in het
afgeloopen jaar over ons werd gebracht.
Groot mij een klein volk in alles,
waarin een klein volk groot km zijn.
Het is de weg van den minsten weerstand.
Op het eerste gezicht aannemelijk, is deze
methode niet anders dan struisvogelpoli
tiek, waarmede men uiteindelijk zich zelf
benadeelt. Het jaar 1940 heeft zich, voor
wat de gebeurtenissen nè, 17 Mei betreft,
veelal gekenmerkt door een houding van
afwachten. Niet minder dan afbraak-poli
tiek
1941 waagt wederopbouw I
Sterking van het gemeenschapsgevoel,
want daarin is de voorwaarde gelegen
voor de herleving van onze nationale zelf
standigheid. In het nieuwe Europa zal ook
Nederland zijn plaats moeten innemen,
niet als een onbeteekenende minderheid,
maar als een natie, die op grond van zijn
groot verleden rechten kan laten gelden
op de haar toekomende plaats in de rjj
der volkeren. Het verleden alleen is geen
waarborg, het is niet het kussen, waarop
wij ons ter ruste kunnen leggen, in gela
ten afwachten van de dingen die komen
gaan.
Uit dat verleden hebben wij de inspiratie
te putten voor een nieuwe activiteit, voor
de ontplooiing van onze nationale volks
kracht. Ken uw geschiedenis, volle van
Nederland, en de les der historie zal u uw
taak voor 1941 doen verstaan en aanvaar
den als een waardevol geschenk.
o s a
iDt geldt ook voor den wederopbouw in
den meer beperkten zin, waar hij zich zal
richten op het herstel van wat door het
oorlogsgeweld werd vernield. Ook daarin
vindt de taak van ons volk voor het jaar
1941 haar nadere bepaling.
Wederopbouw is' niet uitsluitend een
kwestie van verordeningen, van een goed
keuren van plannen. Zeker, leiding en
ordening kunnen niet gemist worden in de
uitvoering van den wederopbouw. Maar
zoodra deze verstart in ambtenarij, in
bureaucratie en in gegoochel met cijfers,
zal deze wederopbouw door te veel systeem
in systeemloosheid ontaarden en een blij
vende aanklacht worden.
De getroffenen door het oorlogsgeweld,
of zij nu in Rotterdam, in Middelburg, in
Yerseke of in Rhenen wonen, zijn een deel
van het Nederlandsche volk. Dat volk als
geheel heef'', de lasten van den oorlog te
torsen en waar-de wederopbouw in gees
telijken en politieken zin wordt gezien
en terecht als een zaak van de geheele
volksgemeenschap, daar geldt dat toch
zeker ook voor den wederopbouw' in de
strikt materieele beteekenis van het woord.
Wederopbouw is een nationale eere
plicht. Deze opvatting wordt helaas nog
niet 'door alle instanties gedeeld. Ook in
officieele leringen schijnt te dien aanzien
eenige aarzeling te bestaan. En er is aan
leiding om brj het eonstateeren dezer
aarzeling te verzuchten zij hebben nog
niets geleerd.
Zal Nederland, naar de bekende spreuk
op den Middelburgschen Dam, waarlijk
groot zjjn in alles, waarin een klein volk
groot kan zijn, dan is de taak van dit volk
ook voor 1941 nauwkeurig omschreven,
waar het zal gaan om den wederopbouw.
Dan is de taak gelegen In het brengen
van een offer ten bate van dien weder
opbouw. Wanneer de vraag wordt gesteld,
wie dit herstel moet financieren, dan luide
het eenige antwoordhet Nederlandsche
volk. Het is ook het uitsluitend bevredi
gende antwoord, omdat alleen zóó en niet
anders een nationale eereplicht kan wor
den ingelost.
Eerst wanneer dit beginsel is aanvaard,
zal men zich niet meer behoeven te ver
diepen in allerlei ingewikkelde bereke
ningen.
Het offer der getroffenen moge gevolgd
worden door het offer van Nederland. Het
zou een nationale schande zijn, indien de
methoden van uitbeenen en beknibbelen
voor den wederopbouw aanvaard werd. De
door het oorlogsgeweld getroffenen zijn
geen falsarissen
In dit offer desnoods door middel van
een heffing-in-eens van het geheele Neder
landsche volk ligt onze wederopbouw-
taak voor 1941 besloten.
Dan kan het komende jaar een jaar van
„heil en zegen" worden.
AANSLAG OP LEIDER VAN EEN
ARABISCHE MINDERHEID.
Uit Beiroet meldt het D.N.B. Op den
leider van een Arabische minderheid in
Palestina, Palikri Nasjasjibi is onlangs een
aanslag gepleegd, naar thans uit Jeruzalem
vernomen wordt.
Nasjasjibi had in gezelschap van twee te
Jeruzalem woonachtige Egyptische letter
kundigen het gebouw van den radio-om
roep verlaten, waar zij deelgenomen hadden
aan een pro-Engelsche betooging, toen uit
een hinderlaag verscheidene revolverscho-
ten afgevuurd wei-den. Nasjasjibi werd ge-
kwest, de dader ontkwam.-
Morgen (Nieuwjaarsdag) zal de
Provinciale Zeeuwsche Courant
niet verschijnen-
Wij
wensehes U
een
lm aSJe opzichten
GELUKKIG EN
VOORSPOEDIG
NIEUWJAAR
Heerenmoüelmis
Walstraat 32
Vlissïngen
ENGELSCHE BÖliöEN OP ONS
LAND.
Naar men ons meldt is in het afgeloo
pen week-end wederom een aantal Engel-
sche vliegtuigen boven ons land verschenen,
welke boven een aantal dorpen bommen
hebben geworpen. Nergens werd echter
noemenswaardige schade aangericht, daal
de meeste bommen op bouwland neervielen.
Drié'boerderijen moesten evenwel ontruimd
worden daar het gevaar bestond, dat aan
vankelijk niet geëxplodeerde bommen, mis
schien later tot ontploffing zouden komen.
Ongeveer een dozijn huizen liep glasschade
op. Boven de groote steden zijn de vliegers
in het geheel niet verschenen. Personen zijn
aan deze bombardementen niet ten offer ge
vallen. Daarentegen zijn echter wel in de
afgeloopen dagen twee Engelsche bommen
werpers neergeschoten, waarbij het mee-
rendeel der inzittenden den dood vond. Ver
schillende andere werden gewond en deze
zijn naar het ziekenhuis vervoerd.
Lichamelijke opvoeding.
Op uitnoodiging van de Duitsche auto
riteiten hebben ongeveer 100 Nederlandsche
leeraren in de lichamelijke opvoeding een
bezoek gebracht aan Neustrelitz, een
plaats 100 km. ten noordoosten van Ber
lijn, waai- de Nederlanders een cursus van
drie weken gevolgd hebben om een inzicht
te krijgen in den huidigen stand van zaken
van de lichamelijke opvoeding in Duitsch-
land.
In deze bij uitstek geschikte gelegen
heid hadden de deelnemers gelegenheid
verschillende voordrachten van vooraan
staande mannen in de lichamelijke opvoe
ding te hooren. Een groot deel van den
tijd besteedde men aan het beoefenen van
athletiek, boksen, allerlei spelen enz. In
dit practische werk lag de groote waarde
van dezen cursus.
De derde collecte voor de
Winterhulp.
De derde collecte voor de Winterhulp Ne
derland zal op straat en langs' de huizen
ook op twee dagen geschieden, en wel op
31 Januari en 1 Februari.
SPOORWEGONGELUK OP DE LIJN
BERLIJN—HANNOVER.
Vtff dooden.
Uit Berlijn meldt het D.N.B.
Op het 'traject Berlijn-Hannover is gis
termorgen als gevolg van een blokstoring
een goederentrein uit de richting Berlijn
tusschen de stations Nennhausen en Rathe-
now op een sneltrein met verlofgangers
gereden, die tot stilstand gekomen was,
daar men aan de noodrem getrokken had.
Door de botsing werden de beide laatste
wagons van den sneltrein beschadigd.
Onder de inzittenden van deze wagons
vallen vijf dooden, zeven zwaar- en een
aantal lichtgewonden te betreuren. De
zwaargewonden zijn naar het ziekenhuis-
Rathenow vervoerd en de lichtgewonden
konden de reis voortzetten;
GEEN DUITSCHE COMMENTAREN.
De radioredevoering van president Roo
sevelt is een alleszins belangwekkend
sluitstuk geworden van het veelbewogen
jaar 1940. Uit den aard der zaak zal dit
„informeels praatje" den sterksten weer
klank hebben gevonden in de Vereenigde
Staten zelve, zoowel als in Engeland, dat
kan worden geacht de eerste belangheb
bende te zijn bij de houding, welke de
Vereenigde Staten in de toekomst zullen
innemen.
Onwillekeurig brengt men de nadere
bepaling van Roosevelt's standpunt in ver
band met de geruchten inzake Ierland.
Naar men weet, zou president Roosevelt
volgens deze geruchten het plan koeste
ren om Ierland niet langer te beschouwen
als behoorende tot de voor de Amerikaan-
sche scheepvaart verboden zóne en het
oorlogsmaterieel voor Engeland met Ame-
rikaansche schepen via Ierland te doen
transporteeren.
Van Duitsche zijde is daarop vrij scherp
gereageerd en men heeft er verklaard,
dat de Vereenigde Staten zich blijkbaar
weinig aantrekken van de neutraliteits-
wet en de Volkenrechtelijke verplichtin
gen. De „Berliner Boersenzeitung" heeft
onomwonden te kennen gegeven, dat
Duitschland het blokkadegebied zeer
nauwkeurig heeft afgebakend en dat men
dus ock in Amerikaansche scheepvaart-
kringen de gevaarlijke zóne kent.
De blokkade en de daarbij uitgesproken
waarschuwing, zoo gaf men in Berlijn te
kennen dragen hetzelfde karakter als de
destijds door president Roosevelt uitge
vaardigde neutraliteitswet.
De redevoering van den Amerikaan-
schen president heeft het probleem om
zoo te zeggen nog kantiger gemaakt. Uit
de samenvatting, welke wij er gisteren van
weergaven, valt af te leiden, dat Roose
velt voor het standpunt der Vereenigde
Staten een nog scherper omlijning heeft
gegeven,, toen hij zijn waardeering gaf,
zoowel voor de politieke als voor de mili
taire ontwikkeling in- Europa en Azië en
zich daarbij sterk ten gunste van de Brit-
sche zaak heeft uitgesproken, door aan te
dringen op een uitgebreider hulpverleening
aan Engeland.
Ondertusschen heeft de redevoering van
den president in Berlijn voor 't oogenblik
weinig weerklank gevonden.
Hoewel zijn uiteenzetting over de hou
ding der Vereenigde Staten tegenover den
oorlogstoestand in Europa en het Verre
Oosten menig aanknoopingspunt bevatte
voor een Duitsch oordeel, wordt zij door de
Duitsche pers doodgezwegen. Deze terug
houdendheid kan in verband staan met het
voornemen, eerst den volledigen tekst van
Roosevelt's rede af te wachten en den in
houd nauwkeurig te bestudeeren. Het is
echter ook mogelijk, dat men met dit stil
zwijgen wil aanduiden, dat Berlijn er op
het oogenblik weinig voor voelt, zijn eigen
standpunt bekend te maken, want pas
kort geleden heeft men zich te dien op
zichte in de Wilhelmstrasse tegenover de
AANGIFTEN VOOR DE MOTOR
RIJTUIGENBELASTING.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
ingevolge een in de Nederlandsche Staats
courant van 5 December geplaatste reso
lutie van den secretaris-generaal van het
departement van financiën de houders van
motorrijtuigen die tot dusver op een kan
toor der directe belastingen een aangifte
voor de motorrijtuigenbelastingwet inle
verden, zulks van 1 Januari 1941 af moe
ten doen op het kantoor der accijnzen op
dezelfde standplaats, o.m. te Breda, Ca-
tharinastraat 93. Roosendaal, Stationsge
bouw, en Vlissingen, Prins Hendrikweg
10/12.
Voorts wordt er de aandacht op geves
tigd, dat houders van motorrijtuigen, die
wonen in het rayon van het kantoor der
accijnzen te Sluis van 1 Januari 1941 af op
dit kantoor aangifte voor de motorrijtui
genbelasting kunnen doen zij behoeven
deze derhalve niet meer in te leveren op
het kantoor der directe belastingen te
Oostburg.
Winterhulp Nederland.
DE UITKEERINGEN.
Het A.N.P, meldt
Voor de uitkeering van winterhulp gelden
de volgende bepalingen werkloozen en
armlastigen behoeven geen aanvraag voor
ondersteuning in te dienen. In verschillende
groepen komen zij automatisch aan de
beurt naar mate de geldmiddelen toenemen.
Deze maand zullen die werkloozen onder
steuning ontvangen, die door geringe ver
diensten in het vrije bedrijf beneden het
normale steunbedrag blijven. Verder zullen
In aanmerking komen gezinnen van werk
loozen en armlastigen van zes en meer
personen, die geen gezinsinkomsten heb
ben, welke gedeeltelijk worden vrijgelaten
b\j de berekening van het steunbedrag.
Voor zoover eenigszins mogelijk zal boven
dien een uitkeering worden verstrekt aan
die „stille armen", die daartoe een verzoek
indienden en van wie de inkomsten beneden
een zeker gedrag bljjven.
buitenlandsehe pers uitvoerig geuit en bij
die gelegenheid een oordeel over Ame-
rika's hulpverleening aan Engeland uitge
sproken. Dezelfde belangstelling koestert
men ongetwijfeld ook thans voor de rede
van Roosevelt, maar tot bepaalde uitlatin
gen heeft die tot dusver nog geen aanlei
ding gegeven.
De Amerikaansche leveranties.
Het Congres moet beslissen.
Met betrekking tot de Amerikaansche
leveranties aan Engeland hebben beslis
singen van de ministeries van buitenland
sehe zaken en van justitie, ook bevestigd
door Cordell Huil en generaal Johnson dui
delijk gemaakt, dat geenerlei beslissing-
ten gunste van Engeland mag worden ge
nomen zonder toestemming van het Con
gres
De geheele pers constateert eenstemmig,
dat elke nieuwe maatregel ten gunste van
Engeland, de V. S. op den rand van den
oorlogsafgrond brengt. Het gaat dus om
aangelegenheden van nationaal belang en
hierover mag volgens democratische be
ginselen slechts door het Congres beslist
worden.
Landon over de rede van Roosevelt.
De republikeinsche candidaat voor het
presidentschap in 1936, Landon, heeft ten
aanzien van de door Roosevelt gehouden
radiorede verklaard, het persoonlijk van
de hand te wijzen, Engeland een blanco
chèque te overhandigen door het alle hulp
te beloven.
Een dergelijke houding zou er slechts op
uitloopen, dat de Vereenigde Staten een
expeditieleger naar Europa moesten stu
ren.
Nog een protest tegen omzeiling
van de Johnson Act.
De Noord Amerikaansche studenten
Unie heeft, in een telegram aan Roosevelt
geprotesteerd tegen eventueele ontduiking-
van de Johnson Act door aan Engeland
materiaal uit te leenen of credieten te ver-
leenen, zoo meldt het D.N.B. uit New
York. De politiek van steun aan Engeland
is tegen den wil van het Amerikaansche
volk en zou volgens het telegram tot oor
logsverwikkelingen leiden.
In een bijeenkomst heeft doctor Ward
verklaard, dat de imperialistische krach
ten van Engeland de Ver. Staten in den
oorlog trachten te betrekken. Zoolang
imperialisten in Engeland de leiding heb
ben, beteekent de hulp aan Engeland geen
hulp aan de democratie.
Ook op het congres van het Nationaal
Verbond van studenten en wi internatio
nalen studentendienst in New Brunswick
in den staat New Yersey is een resolutie
aangenomen, welke tegen hulpverleening
aan Engeland gericht is.
Een Japansch commentaar.
Het voornaamste Japansche blad
„Yomioeri" schrijft in een hoofdartikel
over de rede van RooseveltMet hoeveel
nadruk president Roosevelt ook ontkent,
dat de Ver, Staten aan den Europeeschen
oorlog deelnemen, de tegenwoordige poli
tiek van Washington brengt het Ameri
kaansche volk dichter bij den oorlog. Der
halve zal, hoe de toestand zich ook in het
komende jaar zal ontwikkelen, de verant
woordelijkheid er voor gedeeltelijk door de
Ver. Staten gedragen moeten worden.
'ij het einde van.
dit voor ons allen zo
kommervol jaar, uiten
wij de wens, dat
eenspoedige gelukkige
vrede moge brengen.
Walstraat 45 - Vlissingen
Telefoon 612
