Provinciale Zeeuwsche Courant
"NEDERLAND
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
HOE DE STRIJD IN LYBIE VERLIEP.
MAANDAG 23 DECEMBER 1940
183ste JAARGANG NUMMER 298
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G, W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS:
18 cerrt per *reek of f2.30 por kwartaoï.
Franco por post f 2.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS?
Van 1-5 regel# f1.50, tedere regel meer
30 cent. Btj abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1 —5 regels f0.50,
teders regel meer 10 et. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG).
Dit nummer bestaat uit twee bladen
AANGESLOTEN BIJ HET BUK EAU VO O RP UB L I C IT Ei TS WAAR DE. INGESTELD POOR DE VEREENIG ING „DE NEDjRLA ND SCHE DAGBLADPERS"!!
Graziani brengt rapport uit.
VERPLETTERENDE MEERDERHEID DER ENGELSCHEN.
ITALIANEN BODEN
HELDKAFTIGEN
TEGENSTAND.
Maarschalk Graziani heeft aan den Duce
rapport uitgebracht over de eerste phase
van de operaties tusschen Sidi el Barrani
en Bar dia.
Hij verklaart, dat na de verovering van
Sidi el Barani de voorbereidingen met het
oog op een verdere ontwikkeling dér ope
raties tegen Marsa Matroe in gehoorzaam
heid aan de instructies van den Duce be
gonnen. Inderdaad gedoogden de staat van
de verbindingen tusschen de grens van Cy-
renaica en Sidi el Barrani benevens het
bijna volstrekt gebrek aan water in het
het bezette gebied geen onmiddellijke
voortzetting van het offensief. Na de ver
overing van Sidi el Barrani moest men ter
stond een aanvang maken met den bouw
van een aquaduct en een weg van 120 km.
van Capuzzo naar Sidi el parrani. Tege
lijkertijd ging men over tot concentratie
van troepen, strijdmiddelen en diensten als
voorbereiding tot het offensief. Met hetdoel
de transportmiddelen te sparen legden en
kele eenheden afstanden van vele honder
den kilometers af.
Begin December was de organisatie groo-
tendeels voltooid. Alleen ontbraken nog
volkomen de gemechaniseerde vervoersmid
delen.
Intusschen verrichtte onze luchtmacht
een stelselmatige vemietigingsarbeid in de
linies van de achterhoede en de vijand deed
desgelijks. Op deze wjjze kon men in de
actie van de tegenpartij een toenemende
stoutmoedigheid constateeren, hetgeen om
streeks 19 November culmineerde aan het
front van de afdeeling. die onder bevel
van generaal Maletti stond.
B\j een poging tot een nachtelijken aan
val op onze divisie Cyrene te Alam Rabia
viel 7 December een gevangene in onze
handen, die verlelaarde, dat over een dag of
tien een aanval op de Italianen ontketend
zou worden. Deze tijding werd. niet in den
wind geslagen.' Men bracht haar ter ken
nis van de legerleiding, die alle troepen in
staat van alarm bracht. In den loop van
den 8sten kreeg maarschalk Graziani na
verschillende symptomen het gevoel dat de
vijandelijke aanval op handen was. Hij her
nieuwde de waarschuwing en de aanspo
ring aan de commandoposten zich gereed
te houden en de aanval, zoo deze zich voor
deed het hoofd te bieden. Men deed ook
het noodige om over massale deelname van
de luchtmacht te beschikken. Een verras
sing was dus onmogelijk, zoo verklaart
maarschalk Graziani. Iedereen was op de
hoogte van den vermoedelijken vijandelijken
aanvaL
Hoe de aanval hij het ochtendkrieken van
den 9en ontketend werd en hoe hjj de voor
uitgeschoven divisies meegesleurd heeft,
blijkt uit het vervolg.
De vijand had gemakkelijk spel tegen de
stellingen, die ingenomen werden door onze
troepen in het vlakke woestijngebied, waar
door men zonder moeite kon trekken en
dat van tactisch standpunt geen enlcel doel
opleverde waar goed weerstand kon wor
den geboden. Hij maakte gebruik van groo-
te aantallen gepantserde strijdmiddelen, ge
blindeerde auto's en middelgroote en zware
pantserwagens, gesteund door uiterst be
weeglijke batterijen. De luchtstrijdkrachten
werkten doeltreffend mee.
Verpletterende meerderheid.
Over het geheel was de zeer korte voor
bereiding toevertrouwd aan de artillerie en
de luchtmacht. Op het oogenblik, waarop
het verschrikkelijke luchtbombardement
eindigde, rukten van alle zijden gepantser
de strijdmiddelen tegen onze troepen op,
zoodat de centra van het verzet ondanks
den krachtigsten weerstand het een na het
ander binnen enkele uren onder den voet
geloopen werden. De eerste afdeeling, die
aangevallen werd, was die van generaal
Maletti, die begon terug te trekken tot het
oogenblik, waarop zjj door de komst van
de tweede Libysche divisie versterkt werd.
Tegen de gepantserde massa, die concen
trisch over een breed front opereerde, was
de uitwerking van ons anti-tankgeschut en
van de artillerie onzer divisies, welke ge
dwongen werden om hun vuur over talrijke
zeer geweeglijko doelen te verdeelen, on
toereikend. Evenwel moet de fundamenteele
reden voor het aanvankelijk succes van den
vjjand gezocht worden in de verpletterende
meerderheidvan zijn gepantserde strijd
middelen, waarvan in massa gebruik ge
maakt werd.
De aanval op Sidi el Barrani.
Na de heldhaftige troepen van generaal
Maletti en die van de tweede Libysche di
visie uitgeschakeld te hebben, stortte de
vjjand zich op Sidi el Barrani, waar de
zwarthemden van de divisie „drie Januari",
die ook van uit zee en uit de lucht gebom
bardeerd werd, twee dagen lang dapper
weerstand bood. De tweede Libysche divi
sie werd blootgesteld aan hevige bombar
dementen van de Engelsche vloot- en lucht
macht en trachtte daarna op Sidi el Bar
rani terug te trekken, vond evenwel den
weg door vijandelijke panterauto's afgesne
den, maar bood langen tijd weerstand, of
schoon zij wist, dat haar lot van dat oogen
blik af bezegeld was. Een dergelijke situa
tie, die dreigde zelfs de divisies van de
tweede linie te overstelpen, waarbij men
geen tegenaanval op de gepantserde divi
sies kon doen ondernemen, omdat zulks
haar vernietiging beteelcend zou hebben,
maakte het raadzaam gebruik te maken
van den weerstand der troepen, die te Sidi
el Barrani bevonden, en intusschen de di
visies achter de lijn Halfaya, Solloem, Ca
puzzo terug te trekken, waar men inmid
dels de verdediging met nog verder naar
achter gelegen divisies voorbereid had. De
ze terugtocht -voltrok alleszins regelmatig
voor wat de Catanzaro-divisle aangaat en
de heldhaftige opoffering van enkele de
tachementen, die het verzet tot den twaalf
den volhielden, maakte het voor tweederde
gedeelte der divisie mogelijk de linie van
Solloem t bereiken.
De Cyreensche divisie kon zich beter aan
den druk van den vijand onttrekken, maar
zij kwam zeer vermoeid te Halfaya aan.
Op den avond van den 12den December
trachtte de gepantserde voorhoede van den
vijand, terwijl de laatste verdedigers van
Sidi el Barrani en Maktila, die sedert drie
dagen omsingeld waren, met hun laatste
krachten verbitterden weerstand boden,
den rechtervleugel van onze troepen van
Halfaya op te rollen.
Terugtocht op Bardla.
Den 13en, 14en en 15en werd er hardnek
kig gestreden in de streek van Halfaya,
Sidi Omar, Capuzzo en Solloem, waar de
troepen van generaal Berganzoli een krach-
tigen tegenaanval deden en er in slaagden
het gevaarlijke binnendringen van den vij
and te beletten. Deze streefde er naar,
door onze gelederen heen te breken en
deze af te scheiden van de versterkingen
van Bardia. Op den avond van den 15en
trokken alle troepen van generaal Bergan
zoli in volmaakte orde op Bardia terug,
terwijl nieuwe gemechaniseerde colonnes
concentrisch oprukten naar Solloem Gabra-
ba, Paizes en Sidi Omar en één groep
reeds verscheen te Sidi Azez. De troepen
van generaal Berganzoli bieden thans nog
te Bardia heldhaftig tegenstand aan den
vijandelijken aanval.
Om zich een volledig beeld van den slag
te maken, zoo vervolgt Graziani, moet men
rekening houden met het optreden van
vloot en luchtmacht van den vijand. Eerst
genoemde opereerde langs de kust van
Bardia en Solloem en deed voortdurend
aanvallen op onze colonnes. De vijandelijke
luchtmacht, die blijkbaar door nieuwe een
heden versterkt was, bestookte voortdurend
onze colonnes onder het marcheeren, de
centra van den tegenstand onzer troepen, de
achterhoede, de vliegvelden en de verster
kingen van Tobroek en Bardia. Als gevolg
van ongunstige weersomstandigheden, was
de Italiaansche luchtmacht niet in staat
zijn geheele kracht in te zetten. Toch le-
ENGELSCHE BOMMEN OP
NEDERLAND.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
zijn, naar het A.N.P.. meldt, bjj Engel
sche luchtaanvallen ongeveer een dozijn
woonhuizen door bomscherven bescha
digd. Een burger is ||vaa.r en één licht
gewond. Verschillende^ woonhuizen moes
ten worden ontruimd, j.'ïn den nacht van
Vrijdag op Zaterdag zijn verschillende
bommen gevallen. Eén woonhuis kreeg
beschadigingen. Overigens was de schade
van geen beteekenis.
Uitreiking van nieuwe
levensmiddelenkaarten.
Aangezien de bonnen van de thans gel
dende distributiekaarten langzamerhand
opraken, zal ter vervanging van deze
kaarten in den loop van de maand Ja
nuari worden overgegaan tot uitreiking
van nieuwe levensmiddelenkaarten.
De juiste dr.ta hiervoor zullen in iedere
gemeente afzonderlijk worden bekend ge
maakt.
Engelsche vliegers
boven Berlijn.
Vrijdagnacht hebben naar het D.N.B.
meldt, Britsche vliegtuigen Berlijn aange
vallen. Bjj de eerste nadering werden de
vijandelijke toestellen door het afweerge
schut verhinderd de stad zelf te bereiken.
Zij wierpen brandbommen in Berlijnsche
voorsteden. Er ontstonden branden, die
gebluscht konden wóujlen. Later vlogen
verscheidene vijandelijke" vliegtuigen boven
de stad zelf en wierpen vooral in het
oosten een aantal brisant- en brandbom
men. Er ontstond eenige schade aan ge
bouwen. Het aantal slachtoffers was ge
ring. De Berlijnsche dbm werd bescha
digd. Militaire doelen leden geen schade.
Tot dusver is melding gemaakt van zes
dooden en zeventien gewonden.
De door Engelsche bommen aan den
Berlijnschen dom aangerichtte schade
wordt voorloopig geraamd op een bedrag
van iy2-millioen rijksmark. Bovendien, zoo
meldt het D.N.B., is duidelijk geconsta
teerd, dat tevoren een lichtfakel was uit
geworpen, zoodat het stellige voornemen
van de Engelsche vliegers om den Dom
te bombardeeren, volkomen vast staat.
ENGELSCHE BOMMEN OP
POTSDAM.
Een Engelsche vlieger heeft Vrijdag
nacht op historische- en uit stedenbouw
kundig oogpunt waardevolle wijken van
Potsdam brisant- en brandbommen gewor
pen, die schade aanrichtten in de Hol-
landsche wijk, dateerend uit den tijd van
Frederik Wilhelm I, in de straten van de
oude stad en aan de traditioneel?, even
eens historische schouwburg. De branden
welke uitbraken konden snel gebluscht
worden. Drie personen werden gedood.
verde de luchtmacht een gevecht van groo-
te stoutmoedigheid en zij zaaide dood en
verderf onder de vijandelijke colonnes. De
bommenwerpers maakten 900 vlieguren, de
jagers 1300. De luchtmacht wierp 13.000
bommen met een totaal gewicht van ca.
2000 ton. 17.000 mitrailleurschoten werden
afgevuurd. Het aantal neergeschoten vij
andelijke vliegtuigen bedroeg stellig 42 en
waarschijnlijk nog 20 meer.
Geen voorbarige voorspellingen.
Het is beslist voorbarig voorspellingen te
uiten over het verloop van een dergeljjken
indrulcwekkenden strijd, waartoe de vijand
zijn beste troepen uit vier contingenten ge
concentreerd heeft. Op dit oogenblik kan
men evenwel reeds zeggen, dat als de ge
pantserde divisies van den vfland 12 dagen
na het begin van het offensief tegenge
houden worden bij Porto Bardia, dit uit
sluitend toegeschreven moet worden aan
den moed der Italiaansche soldaten te
land en in de lucht, die den vijand held
haftig het hoofd wisten te bieden en zich
lieten slachten zonder zich te sparen, nog
maals bevestig ik categorisch, aldus ver
volgt maarschalk Graziani, dat een ieder
hier tot de grenzen van het mogelijke zijn
plicht gedaan heeft Zelfs indien het aan
tal dergenen, die het ongeluk hadden ge
vangen genomen te worden, hoog is, mag
dit geen aanleiding zijn om aan hun moed
te twjjfelen. Zjj boden verzet met den wil
om stand te houden tot het einde. Tegen
over deze feiten zijn de onwaardige bewe
ringen van de buitenlandsche propaganda
slechts een leugenpak, dat hun tot schande
strekt, die ze wagen neer te schrijven en
op deze wjjze toonen, zelfs dat gevoel van
waardigheid en achting voor moed, ook in
dien hjj geen succes oplevert, verloren te
hebben, dat steeds kenmerkend was voor
volkeren met hooge beschaving.
Winterhulp in Zeeland.
Het is waarschijnlijk wel belangrijk, nu
nadere gegevens daaromtrent beschikbaar
zijn, wat meer te vertellen over de lotge
vallen der eerste collecte W.H.N., gehou
den, ook in Zeeland, op 29 en 30 Novem
ber jl.
Zooals men reeds weet was de opbrengst
18.241.45, hetgeen neerkomt op 7.162
cent per inwoner zeker een niet onbevre
digend resultaat. Het maakt temeer in
druk, wanneer men in aanmerking neemt,
dat de middenlaag der samenleving en
wat daar beneden ligt zich in het alge
meen meer voor de inzameling schijnt te
hebben ingespannen dan de goed en zeer
goed gesitueerden. Hiermede wil natuur
lijk niet gezegd zijn, dat de dikkere beur
zen gesloten zouden zijn gebleven, maar
slechts dit, dat het medeleven met behoef
tige volksgenooten in de laatstbedoelde
kringen, bij eigen redelijk veilige positie
en minder vermogen om zich anderer moei
lijkheden te realiseeren in die mate, dat
het tot daden komt, somtijds nog onvol
doende ontwikkeld is. Het zal o.a. de taak
van de Winterhulpactie zijn, daarin ver
betering te brengen en van hoog tot laag
dat besef te verlevendigen, opdat alzoo
bij het geheele volk voor zijn minderbedeel
den warme offervaardigheid worde ge
kweekt. In beginsel is die gewoonlijk wel
aanwezig; geen normaal mensch sluit zijn
hart af voor wie hongert of koude lijdt.
Men kenne slechts den weg, om op de
juiste, d.i. op de veilige en doelmatige wijze,
diegenen het noodige hebben en soms
weigeren 't zelf te zeggen te hereiken.
Wordt naar den weg gevraagd, dan zij
overal ieders antwoord: Winterhulp!
Een andere merkwaardige ervaring is
deze, dat veelal bjj het Roomsch-Katho-
lieke volksgedeelte hetere opbrengsten zijn
verkregen dan bjj Protestantsche gemeen
ten. Zoo zijn onder de 17 gemeenten met
het laagst gemiddelde 6lechts 2 overwegend
Roomsch-Katholieke gemeenten; daaren
tegen 15 Protestantsche gemeenten.
Het verschijnsel, waaromtrent overigens
de tweede collecte straits wellicht nieuwe
gegevens zal aanvoeren, is moeilijk te ver
klaren. Misschien is het slechts toeval en
dan is elk pogen naar het vinden van een
oplossing uitteraard nutteloos. Is het geen
toeval, dan moge wel gezegd zijn, dat wij
hartelijk hopen, dat de nalatigen hun
achterstand bij de December-collecte zul
len inhalen. Het geheele volk, zonder aan
zien van richting of partij, moet de han
den ineenslaan voor zijn nooddruftigen.
De 17 gemeenten, waarop wij doelden,
zijn over geheel de provincie verspreid, zoo
dat men niet kan zeggen, dat een be
paald gebied min of meer achterbleef. Al
leen van Noord-Beveland, wij zijn nu een
maal een eilanden-provincie, zijn daar geene
gemeenten bij, al zijn de opbrengsten daar
dan ook zoo heel hoog niet geweest; wel
waren ze in de 4 gemeenten ongeveer ge
lijk per inwoner 5, 3 5, 7 5, 9 en 6
cent.
Tegenover, of wil men het vredelieven
der, naast de lage staan overigens de hoo
ge gemiddelden. In de aanvankelijke be
cijfering daaromtrent zijn eenige onjuist
heden binnen kunnen sluipen, die da"n nu
weer geëlimineerd worden. De zaak staat
zoo. De hoogste gemiddelden boven 10
cent per inwoner zijn bereikt door Zuid-
zande. IJzendijke, Nieuwvliet, Oudelande,
Dreischor, Clinge, Aagtekerke, 's-Heer-
Abtskerke, Hulst en Burgh, onderscheiden
lijk met 15.5; 14.4; 14.4; 12; 11.3; 11.3; 11;
10.6; 10.1; 10. De grootere steden zjjn
hierbij weggelaten, deels omdat de omstan
digheden ten gevolge van oorlogshandelin
gen er zoo apart zijn (Vlissingen, Middel
burg) deels wijl de algemeen stads- en
dorpstegenstellingen de vergelijking, die
toch al van slechts illustratieve beteeke
nis is, te moeilijk maken. De gemiddelden
van Vlissingen, Middelburg, Terneuzen,
Goes en Zierikzee zijn: 8.2: 10.9; 7.4; 11.6;
9.6; Hulst bracht het tot 10.1,
Wil men nog iets omtrent de collec-
trices en collectanten hooren Er is ge
lukkig niets dan goeds van te vermelden,
behoudens een enkel geval, waarin zich
er te weinig aanboden of op het laatste
oogenblik den plaatselijk-directeur, d.s. dus
den burgemeester te kennen werd gegeven,
dat men zich, waarom toch?, terugtrok.
Dat zal nu, naar vertrouwd mag worden,
hij het groeiend besef, dat hier een prach
tig nationaal werk te verrichten valt, niet
meer voorkomen.
Ook voor de collecte van 27 en 28 De
cember zal gerekend mogen worden op de
vriendelijke, onvermoeibare en actieve toe
wijding van allen, die zich reeds eenmaal
voor de inzameling op de bres stelden, en
van vele anderen, die zich bij hen zullen
aansluiten; van allen zal dan weder ge
zegd kunnen worden, zooals dat nu ten
aanzien van de Nov.-collecte geschied
de: Zij traden op „met ijver", „tot volle
tevredenheid", „met de grootste belange
loosheid".
Het zal dan niet meer noodig zijn, dat
de burgemeester tot schoolmeisjes zijn toe
vlucht moet nemen, of tot de politie hoe
zeer die ook in heele bonte rjj van moeilijk
heden dikwijls voor den burger inspringt,
of, wat ook al voorgekomen is, tot een
werkloozen ambachtsman, of tot den man,
die die zaakjes altoos, raison van zoo-
en zooveel, opknapt, een beroepscollectant
dus.
Al met al kan men niettemin zeggen,
dat deze eerste Winterhulpcollecte in Zee
land met „geslaagd" kan worden gestem
peld, dank zij vooral ook de gewoonlijk
graag gegeven leiding der plaatselijk-
directeuren, hun goede voorbeeld, him
woord en daad. Enkele voorbeelden. Som
migen hunner hebben warm gestelde cir
culaires aan de ingezetenen gericht, een
ander hield een radiotoespraak tot zijn
gemeentenaren en Philippine organiseerde
een voetbalwedstrijd tusschen de plaatse
lijke voetbalvereenigingen „Braakman
Boys" en een elftal van de Duitsche Weer
macht; de opbrengst van de toegangsgel
den en een inzameling op het veld kwam
de gemeentebussen ten goede.
Het zou Zeelands eer te na komen, In
dien de tweede inzameling niet evenzeer
slaagde daartoe is noodig, dat er straks
van een crescendo zal kunnen gesproken
worden. Was het nu ruim 18.000, laat
het straks 20.000 of 25.000 of nog meer
worden.
Zij, die in nood zijn zullen er de blijde
vruchten van trekken. De met naar om
standigheden .milde hand uitgereikte waar
debonnen, voor een bedrag van 28.000,
d.i. nagenoeg 10.000 meer dan in Zeeland
werd ingezameld, hebben uit den aard der
zaak toch nog slechts een aanvankelijke
leniging kunnen brengen.
Laat Zeeland op 27 en 28 December met
kloeken zin en vooral met doelbewuste
offervaardigheid naar de 25.000, een
kwart ton, voortschrijden.
De loonbelasting voor de
gepensionneerden.
De pensioenraad deelt mede, dat in vei"-
band met de ingevoerde loonbelasting alle
ten laste van het algemeen burgerlijke
pensioenfonds gepensionneerden van dien
raad een formulier thuis ontvangen, dat
door hen moet worden ingevuld en zoo
spoedig mogelijk, althans binnen twee da
gen, aan den pensioenraad moet worden
teruggezonden in bijgevoegde retour-
enveloppe.
De gepensionneerden kunnen dus niet
passief blijven.
LORD HAIÏAX AMBASSADEUR
TE WASHINGTON.
Eden aan buitenlandsche zaken.
In Londen is officieel e medegedeeld, dat
de koning de benoeming van Lord Halifax
tot Britsch ambassadeur te Washington
heeft goedgekeurd. Anthony Eden volgt
Halafax als minister van buitenlandsche
zaken op. Kapitein David Margesson. de
parlementaire secretaris van het ministe
rie van financiën wordt minister van
oorlog.
Engelsche duikboot verloren
gegaan.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
de duikboot „Swordfish" overtijd is en als
verloren dient te moeten worden be
schouwd. De „Swordfish" had een water
verplaatsing van 640 ton aan de opper
vlakte. De normale bemanning bestond uit
tien man. De duikboot werd in 1932 be
bouwd.
Bij de Winterhulp-collecte op a.s. Vrijdag en Zaterdag zullen sprookjes
speldjes worden uitgegeven. De gelaarsde Kat en Klein Duimpje,
