Po
stgi
\m
ni
a's
5553 of 877
Winterhulp
Nederland
DE VERVAARDIGING VAN POSTZEGELS.
Tweede blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Woensdag 18 December 1940
Kroniek van den dag
Oppositie in Zuid-Afrika.
Generaal Hertzog, de vroegere minister
president der Unie van Zuid Afrika, is
dezer dagen, tegelijk met den minister van
financiën, Havenga, uit het parlement der
Unie getreden. Reeds eenige weken te
voren had generaal Hertzog het voorzit
terschap van de nationalistische partij
neergelegd.
De Engelschen hebben hun voldoening
over het aftreden van den ouden generaal
duidelijk geuit, omdat Hertzog reeds in
November van het vorig jaar voorstelde,
dat de Zuid Afrikaansche Unie een afzon
derlijken vrede met het Duitsche rijk zou
sluiten. Het resultaat daarvan is ge
weest, dat Hertzog thans niet slechts als
leider van zijn partij is afgetreden, doch
ook zijn mandaat als afgevaardigde heeft
neergelegd.
Of 't vertrek van den 74-jarigen gene
raal een vermindering der boeren-oppositie
beteekent is aan twijfel onderhevig. Eerder
zou men kunnen spreken van een ophel
dering der fronten. De Deutsche Allgemeine
Zeitung wijdt een hoofdartikel aan deze
gebeurtenissen in Z.-Afrika en aan de op
positie tegen generaal Smuts, den huidigen
minister-president. Daarin wordt erop
gewezen, dat de boeren onderling door ver
schillende politieke schakeeringen worden
verdeeld en dat ook de politiek van Hert
zog met die van den felsten boerschen na
tionalistenleider, dr. Malan, niet volkomen
consequent was, ofschoon beiden na het
uitbreken van den oorlog in Europa hun
volgelingen weer bijeen gebracht hadden.
Door het vertrek van Hertzog is thans
de leiding van de boeren-oppositie in han
den van Malan overgegaan. De Engel
schen zullen dit feit geducht voelen.
De tegenstellingen in Zuid-Afrika worden
niet alleen gekenmerkt door de namen
Hertzog en Smuts. De tegenstelling tus-
schen de groepen dateert reeds van den
tijd dat de Engelschen op Zuid-Afrikaansch
grondgebied verschenen. De programma
punten van dr. Malan worden veel scher
per gesteld, dan die van Hertzog. Niette
min vormden deze twee mannen een basis
voor nieuwe samenwerking in de gemeen
schappelijke oppositie tegen de gevaarlijke
politiek van den premier Smuts. Hun sa
menwerking was zoo krachtig, dat Smuts
genoodzaakt was de verklaring af te leg
gen, dat thans geen Zuld-Afrikaansche
troepen naar Europa zouden worden ge
zonden
Daarmede waren de voorvechters van de
onafhankelijkheid der boeren evenwel niet
tevreden. Zij stelden alles in het werk voor
een afzonderlijken vrede van de Unie met
de Asmogendheden, waardoor Zuid-Afrika
zich van den Engelschen oorlog zou los
maken.
Hertzog beperkte zijn actie niet alleen
in het houden van redevoeringen. Tot twee
maal toe wist hij een stemming in het
parlement te verkrijgen. De afgevaardigden
bleken voor 45 tegen Smuts positie te
hebben gekozen. Bij nieuwe verkiezingen
zou, naar men uit deze stemming kon aan
nemen, de boeren-oppositie een aanzien
lijke versterking krijgen. Het uitschrijven
van nieuwe verkiezingen wordt echter door
de Britsche autoriteiten consequent gewei
gerd. In de beoordeeling van deelname
aan den oorlog bestond tusschen Hertzog
en Malan algeheele overeenstemming. Ook
laatstgenoemde keerde zich met alle
scherpte tegen de imperialistische plan
nen. Voor Malan, die niet in de laatste
plaats zijn volgelingen onder de universi-
teitsjeugd vond, stond van den aanvang af
het volksche probleem op den voorgrond.
Steeds opnieuw heeft Malan ook gewezen
op den dreigenden omvang, welke de jood-
sche immigratie aannam. Daarbij komt
voor hem de scherpe tegenstelling tot de
Engelschen, die hij evenzoo niet slechts in
staatspolitieken zin, doch ook in natio-
nalen zin aanbrengt. De meer radicale
eischen van Malan werden aanleiding tot
de scheiding tusschen hem en Hertzog.
Hertzog trok zich terug uit de partijlei
ding en uit het parlement, in het besef,
dat dragers van den afweerstrijd der boe
ren in de toekomst jongere krachten dan
hjj moeten zijn.
Dr. Malan heeft reeds meermalen den
wil van het hoerendom als volgt tot
uitdrukking gebracht: het doorsnijden van
de Britsche banden en het uitroepen van
een Zuid-Afrikaansche republiek.
De beslissing over de toekomst der
Unie, ligt dan ook niet bjj den aan Enge
land onderworpen Smuts alleen.
Vrijlating van Vlaamsehe
krijgsgevangenen.
Naar volgens het A.N.P. te Berlijn ver
luidt, zullen van de thans nog in Duitsch-
land vertoevende 60.000 Vlaamsehe krijgs
gevangenen, 20.000 nog vóór Kerstmis,
voor zoover de transportmiddelen zulks
toelaten, naar huis worden gestuurd. De
overige Vlaamsehe krijgsgevangenen zul
len zoo mogelijk nog in Januari worden
vrijgelaten. In dit verband moge eraan
herinnerd worden, dat destijds door een
grootmoedig gebaar van Adolf Hitler ver
reweg het grootste deel van de Belgische
krijgsgevangenen is vrijgelaten. De vrijla
ting geschiedde naar mate de economische
positie van België een werkverschaffing
aan de terugkeerende krijgsgevangenen
mogelijk maakte. Op het oogenblik bevin
den zich incl. de Vlamingen, die thans
worden vrijgelaten, nog ongeveer 185.000
Belgische krijgsgevangenen in Duitsch
land. Deze gevangenen worden inmiddels
voor de keuze gesteld om als vrije arbeiders
in Duitschland te werk gesteld te worden.
Britsch eskader uit Gibraltar
vertrokken.
Uit Algeciras meldt het D.N.B.Een
Engelsch eskader, bestaande uit veertien
oorlogsschepen van verschillenden aard,
kruisers, vrachtschepen en kleinere vaar
tuigen, is uit Gibraltar vertrokken in de
richting van den Atlantischen Oceaan.
Verscheidene vliegtuigen bege? "^en
het eskader gedurende eenigen tijd.
Landbouwcrisis
maatregelen dienen
afgeschaft te worden.
NAAR DEN DOELBEWUSTE
LANDBOUWPOLITIEK.
De Katholieke Nederlandsche Boeren- en
Tuindersbond heeft gisteren in „Royal" te
Arnhem een algemeene vergadering ge«
houden, onder presidium van den heer A,
Fleskens, burgemeester van Geldrop en
voorzitter van den bond.
Na de behandeling der jaarstukken sprak
ir, S. L. Louwes, directeur-generaal van
de voedselvoorziening over „vaste prijzen
in den landbouw".
Spr. achtte het gewenscht, dat leder zich
de volle consequenties van een eventueele
invoering van het vaste prijzen-stelsel zou
realiseeren. Het beteekent, dat de voor
naamste producten van den landbouw tegen
prijzen, welke voor het oogsten, of als het
kan voor het moment van het zaaien, voor
zoover het akkerbouw en tijdig van te
voren voorzoover het de veeteeltproducten
betreft, worden bekend gemaakt. De land
bouwer weet dan voor welken prijs hij kan
produceeren, Zijn bedrijf is dan niet meer
onderhevig aan ongeregelde wisselingen
in het prijspeil. Het prijsrisico is het eenige
risico, dat den landbouwer bij dit stelsel
wordt afgenomen.
De landbouwcrisismaatregelen, welke
door hun tijdelijk karakter een onzekeren
grondslag hadden, dienen te wox-den afge
schaft en vervangen door een doelbewuste
landbouwpolitiek, of liever een doelbewuste
economische politiek, waarvan een goede
prijzenpolitiek een der belangrijkste onder»
deelen is.
Het vasteprijzenstelsel past geheel in'
een maatschappij met een geleide econo
mie. Men zal veel meer een voorraad-poli»
tiek moeten volgen, dan in het verleden
het geval was.
Ir. Louwes betoogde, dat het stelsel van
de vaste prijzen een onderdeel is van een
middel tot een groot doel en dat men in
geval de misère, welke na den vorigen
oorlog ontstond, zich 'ook thans in den
komenden vredestijd mocht herhalen, het
stelsel der vaste prijzen zeer zeker dient
te accepteeren. Het land, dat de beste or
ganisatie opbouwt, zal daarvan het meest
profiteeren.
Gedenkteeken voor gesneuvelde
grenadiers en jagers.
Het is thans ongeveer iy2 maand ges
leden, dat de luitenant-kolonel b. d. H. Dw
Scherpenhuyzen, Vm. commandant van
het regiment jagers een oproep richtte
tot allen, die gedurende de mobilisatie als.
grenadier o£ als jager dienden, om een
bijdrage te schenken voor de oprichting
van een waardig monument, ter nage
dachtenis aan alle grenadiers en jagers,
die in den strijd van Mei 1940 hun leven
voor hun vaderland offerden.
Tal van bijdragen groot en klein en,
vele sympathiebetuigingen werden ont
vangen.
Zonder twijfel zal een leder het toe
juichen, indien het gedenkteeken kan;
worden geplaatst op een mooi punt in de
residentie inplaats van op de algemeene
begraafplaats. Het streven is, om dat te
kunnen bereiken. Doch daarvoor is noodig,
dat nog meer algemeen wordt bijgedragen.
Voor dit doel is veel meer noodig dan de
som van ruim 2600,welke tot op
heden is bijeengebracht. Daarom nogmaals
een oproep tot allen, die het als een daad
van ware kameraadschap moeten aan
voelen, om de nagedachtenis van alle gre
nadiers en jagers die vielen, op deze wijzg
te helpen eeren.
Bijdragen kunnen worden gestort op'
postrekening noa 168575 van Lt. kolonel
b.d. H. D. Scherpenhuyzen, van Aerssen-
straat 40 Den Haag.
Vliegtuigen uit Amerika voor
Engeland.
De Amerikaan Leonard Engel schrijft
in het Britsche luchtvaarttijdschrift
„Plight", dat in Augustus jl. slechts 289
Amerikaansche vliegtuigen aan Engeland
geleverd zijn, in September zelfs nog min
der. Engel gaf als zijn meening te kennen,
dat de Amerikaansche leveringen in de
komende maanden kunnen worden opge
voerd tot ongeveer 300 tot 350 machines
per maand. Niettemin zal Duitschland
waarschijnlijk ook tijdens het geheele ko
mende jaar en gedurende de eerste helft
van 1942 over een numerieke meerderheid
van het luchtwapen beschikken.
van de
Winterhulp Nederland,
Den Haag no. 5 5 5 3. Als
bank der Winterhulp
Nederland is aangewezen
de Kasvereeniging N. V.,
Amsterdam, no. 877,
Stort op
Ge brengt geluk in veler leven!
Van drukpers tot postzegelautomaat
En ge kunt nu dan, met veel kennis ge
wapend een rondgang gaan maken. Ge
kunt zien hoe de plaatdrukmachine werkt
en welk een eigenaardig silhouet deze
heeft door de lange strooken geweven stof,
die in banen naar de plaat gaan en daar
van de overtollige inkt wegstrijken.
In lange banen komen de postzegels uit de rotogravurepers. Zij worden niet
alleen in vellen gesneden, maar ook. opgerold om te dienen voor de automaten.
(Foto P.T.T.)
voor postzegels niet gebruikt. De offset
echter wel. By deze techniek wordt het
object gecopiëerd op een zinken plaat. De
zinkplaat wordt geïnkt en geeft het beeld
door aan een cylinder met een rubberlaag
en deze komt weer met het papier in
aanraking.
Het meest toegepast worden de rotogra-
Wanneer men een rondwandeling door
dit bedrijf maakt, is er afwisseling en ver
scheidenheid: men komt langs groote ma
chines, waarvan de deelen draaien en wen
telen en waar de lucht vervuld is van
donderend lawijt. Door zalen waar het oor
verdoofd wordt door talrijke geluiden, die
samenvloeien en tot een doffe, deunende
cacophonie worden. Door ruimten waar een
zoet-zure, weeë lucht bedwelmt en de rust
en de stilte heerschen van de vredige stu
deerkamer, waar nochtans de etser zijn
arbeid verricht; door hallen waar de dam
pen van de lijm zwaar zijn, opslagplaatsen
waar het papier opgetast is; men komt
afwisselend van koude in warmte, langs
persen In menigvuldige afmetingen en
vorm, de gommachines, de perforators, de
vele drukkerijen, het laboratorium waar
met grillig gevormde kolven en buizen
geëxperimenteerd wordtDat alles
werkt samen om den postzegel te produ
ceeren, den postzegel die feilloos en artis
tiek verantwoord moet zijn.
Als men in de onderste gewelven van het
grootste, nieuwe gebouw komt, waant men
zich in de kluizen van een bank. En in
zekeren zin is het er ook wel een. Hier
worden de kostbare, nog niet afgeleverde
vellen postzegels bewaard, evenals de oor
spronkelijke geëtste plaatjes, waarvan ze
gels werden gemaakt. Het is niet gemak
kelijk hier door te dringen. Zware deuren
met vele sloten, getraliede schotten en
dikke muren beletten den indringer den
toegang. Doch als men eenmaal hier bin
nen is, dan ziet men de talrijke kleine din
gen, de drukplaten, de matrijzen welke
ieder een ontzaglijke waarde vertegenwoor
digen. In de welhaast sombere stilte van
deze katakomben wordt evenwel niet de
eigenlijke arbeid verricht. Deze geschiedt
elders in het gebouw, waar de persen
draaien en de vaklieden zich vereenigen om
gezamenlijk den postzegel te scheppen. Van
den postzegel, product van wetenschappe
lijke onderzoekingen, van eeuwenoude druk
kerskennis, vertelden wij den vorigen keer,
hoe 't papier met het ringetjeswatermerk
wordt gegomd, en in het kort beschreven
wij den boekdruk oftewel hoogdruk en den
diepdruk, de methode van het plaatdruk
ken.
ANDERE METHODES.
Behalve met dep plaatdruk worden de
zegels ook in rotogravure uitgevoerd. Dit
proces leent zich bijzonder voor zacht
vloeiende tinten en geleidelijk zich oplos
sende contouren. Hiervoor wordt het ont
werp gecopieerd op
jen z.g. diapositief.
Met dit diapositief
vordt zoogenaamde
pigmentpapier be
licht en dat wordt
dan weer overge
bracht op een kope
ren cylinder, waarop
de partijen die druk
ken moeten in de
diepte worden ge-
etst. Het papier
rolt dan ouder den
koperen cylinder en
de vluchtige inkt
wordt opgezogen,
zoodat het positief
beeld ontstaat. Het
behoeft nauwelijks
gezegd te worden,
dat bij den diepdruk
de oppervlakte van
de plaat of van de
rotogravure zelf niet
mag drukken. De
inkt moet alleen uit
de holten komen.
Daarom wordt tel
kens, voordat 't pa
pier bedrukt wordt,
de overtollige inkt
weggeveegd; bij de
De moeilijkheden, die overwonnen moe
ten worden zijn talrijke. Zoo moet b.v. het
papier gevocht worden bij den plaatdruk.
Men begrijpt hoe bezwaarlijk dit is, als
men bedenkt dat het papier reeds van te
voren gegomd werd. In Haarlem is echter
een werkwijze gevonden om toch te voch
ten een noodzakelijk kwaad zonder
dat het papier aan alles en nog wat blijft
plakken.
Zooals wij reeds opmerkten, wil het toch
nog wel eens gebeuren, dat er ergens iets
slipt ende misdruk is ontstaan. Maar
dit is minder erg, dan dat er na het druk
ken aan de postzegels wordt geknoeid.
Het is nü al weer heel wat jaren geleden,
dat het alarmeerende bericht de ronde
deed, dat er een manier was gevonden om
van oude postzegels het stempel te ver
wijderen en ze als nieuw nogmaals te ge
bruiken. Natuurlijk is hiervoor een afweer
gevonden. Er kunnen goede maatregelen
genomen worden tegen de heeren frau
deurs. Een manier is, het papier na het
gommen van een preparaat te voorzien.
Hierop komt het drukbeeld. Mocht een ad-
spirant-vervalscher het in zijn hoofd halen
aan den zegel te radeeren, dan verbreekt
het preparaat het verband tusschen papier
en inkt en het gevolg is dat de zegel voor
goed onbruikbaar wordt. Er zijn bovendien
nog meer wapenen in het arsenaal. Er kan
een ingewikkeld en duur procédé als de
plaatdruk worden gekozen, of wel men
neemt een meerkleurendruk of twee of
meer druktechnieken, een watermerk, ge
kleurde vezels in het papier, enz., enz. Het
aantal variaties is bijna eindeloos en een
wanhoop voor den vervalscher.
In de afdeeling Verificatie worden de vellen postzegels nog eens stuk voor stuk
gecontroleerd en geteld, voordat zij aan P. T. T. worden afgeleverd.
(Foto P.T.T.)
vure en de - offset. De plaatdruk wordt
voornamelijk gebruikt voor zegels met
hooge waarde of bijzondere beteelcenis,
voor zomerzegels en eenigen tijd geleden
o.a. nog voor de jubileumzegels van Luxem
burg. Van het ontwerp van den zegel
hangt echter af, welke der druktechnieken
toegepast worden.
Welnu, men weet thans een beetje den
weg in den doolhof van het drukkerslatijn.
Het perforeeren is een nauwkeurig werkje. Met zes stuks
tegelijk worden de vellen onder de ponsmachine geschoven,
welke de'gaatjes in het papier slaat. Daarna kunnen de post
zegels afgescheurd worden. .(FotoP.T.T.),
DE PERFORATIE.
Zoodra de postzegels in vellen van hon
derd of meer stuks de pers verlaten, zijn
zij bijna klaar voor het gebruik. Alleen
moeten dan nog de perforaties aange
bracht worden en ook dit kan een middel
zijn tegen vervalsching. In de perforatie-
afdeeling worden de vellen in de machine
geschoven. Hierin worden door ponsen
kleine gaatjes uit het papier gestooten,
waarlangs later afgescheurd kan worden.
En zelfs dit schijnbaar simpele onderdeel
van het groote geheel eischt nog een bijna
wiskundige kennisDe allereerste ze
gels werden niet geperforeerd, maar een
voudig van de vellen geknipt. Nu is de per
foratie alleen al een bron van studie voor
den liefhebber, die aan de hand van het
aantal uxtkervingen aan den zegel zwaar
wichtige theorieën opzet omtrent her
komst en waarde van den zegel.
Na het perforeeren van den postzegel
gaam de vellen naar de afdeeling Verifi
catie. Hier wordt nauwlettend nagegaan
of alle zegels aan de eischen voldoen, of
ixergens een foutje is te vinden. Dan w<
den de vellen nog eens geteld en na al
deze omzwervingen zijn de postzegels ein
delijk en ten laatste gereed voor lxet ge
bruik. Zij gaan naar de postkantoren, naar
de agentschappen, naar de automaten en
de haastige klant koopt er een aantal van
om zijn bx-ieven mede te verzenden. En
denkt nauwelijks of nooit aan den reus-
achtigen arbeid die er aan voorafging. Het
is „slechts een stukje papier", met aan
den eenen kant gom en aan de andere
zijde een prentje en hiervoor moet e
zeker bedrag betaald worden. Maai de
philatelist weet wel meer en beter
De pers ratelt en stampt, er is la
waai van botsende metalen deelen, vele
handen zijn noodig voor het bedienen
van de machines, vele oogen zien scherp
toe of er niets verkeerd gaat
Groote vellen bedrukt met kleine
rechthoeken, komen uit de pers. Het
zijn de postzegels, de waardepapiertjes,
die in grooten getale aanstonds de
„fabrielc" zullen verlaten, de fabriek
van Joh. Enschedé en Zonen te Haarlevi.
plaat geschiedt dat met lange banen ge
weven stof, bij de roto met een „rakel",
welke langs de rol glijdt.
Na den hoogdmk (of boekdruk) en den
diepdruk (rotogravure en plaatdruk) is er
nog de vlakdjTik. Deze methode heeft als
merkwaardigheid, dat de gedeelten die wel
en die niet moeten drukken zich op één
oppervlakte bevinden. Het principe berust
op het bekende wederzijdsche afstooten
van vet en water. Alleen het drukbeeld
neemt de inkt aan, het overige water.
De moeilijke en kostbare steendnxk wordt
TEGEN DE VERVALSCHERS.
Men kan de offset bewonderen, men kan
de rotogravure zien en met verbazirxg
waarnemen met welk een groote snelheid
hier gedrukt wordt, kortom men begrijpt
nu al datgene wat bij het werkelijk druk
ken van de postzegels te pas komt. Vele
volleerde vaklieden drommen samen rond
een pers.
Elk hunner is een klein onderdeel
toevertrouwd en van hun samenwerking
en oplettendheid hemgt het grootendeels
af of de postzegels goed zijn. Want
deze arbeid is niet dom-machinaal, maar
eischt den mensch. Men ziet het overal,
bij den etser die met kalmte graveert
en minuscule, nauwelijks voor het oog
zichtbare lijnen en punten aanbrengt,
bij den drukker, enz. Men kan het overal
waarnemen in dit bedrijf dat hier de
vakarbeid noodig is en niet de slaaf
van de machine. En daarom is h6t post
zegels drukken dankbaar en voor den
vakman meer dan een beroep, een
roeping zou men bijna zeggen.
