Verminderd optimisme op de aandeelenmarkt
WAT NU?
Derde Blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Zaterdag 14 December 1940
Financieel Economisch Overzicht
Zwaardere belastingen verwacht
In de financieele wereld en op de beurs
zijn op het oogenblik tal van tegenstrij
dige invloeden werkzaam. Evenals zulks
eenigen tijd geleden in sterke mate het ge
val was, bestaat er ook thans nog altijd
een neiging bij het publiek, vooral bij par
ticuliere beleggers om beschikbare mid
delen zoo weinig mogelijk in schuldvor
deringen of op hypotheek uit te zetten,
zulks in verband met de bestaande twijfel
ten aanzien van de toekomstige koop
kracht van het geld. Dezë twijfel is den
laatsten tijd versterkt door de prijsstijging
op verschillend gebied, waaruit dus blijkt,
dat weliswaar de maatregelen tegen on-
noodige prijsverhoogingen niet geheel
zonder uitwerking blijven, maar dat aan
den anderen kant deze maatregelen toch
niet zoo effectief zijn, dat van een stabiel
prijsniveau kan worden gesproken. Slechts
indien men den toestand met den vorigen
oorlog vergelijkt, mag worden geconsta
teerd, dat er thans veel minder sensatio-
neele prijsbewegingen vallen waar te ne
men. Dit neemt niet weg, dat er reke
ning mede mag worden gehouden, dat
iemand, die van een vast inkomen moet
leven, zooals een rentenier, of iemand, die
een pensioen of lijfrente heeft, in de
naaste toekomst zal bemerken, dat bij ge
lijkblijvende inkomsten de uitgaven aan
zienlijk zijn gestegen.
Het is verklaarbaar, dat effectenbezit
ters er dus op uit zijn om hun vermogen
zoo te beleggen, dat zij wellicht tegenover
de gestegen kosten van levensonderhoud
een compensatie kunnen krjjgen door ka-
pitaalaanwas in den vorm van koersstij
ging. Ook worden op dezelfde overweging
onroerende goederen gekocht, in de ver
wachting, dat deze later tegen hoogere
prjjzen van de hand kunnen worden ge-
daay.
Er zjjn den laatsten tijd meermalen
voorbeelden geweest, dat niet onbelang
rijke bedragen in huizen worden belegd,
die tevoren met hypotheek waren belast,
doch die door den nieuwen eigenaar tegen
contante middelen zjjn overgenomen. Het
gevolg daarvan is, dat er veel geld. dat
vroeger op hypotheek uitstond, is vrijgeko
men, vooral in die gevallen waarin de
hypotheek door particulieren werd ver
strekt. Wij hoorden zelfs voorbeelden
noemen, dat particulieren die gelden op
hypotheken hebben uitgezet tot de betrok
ken huiseigenaren het verzoek richtten om
de hypotheek tusschentjjds af te lossen,
waarbij zij dan om den debiteur hiertoe
te bewegen aanboden om alle kosten, aan
een oversluiting van de hypotheek verbon
den, eventueel ook de hoogere rente voor
hun rekening te nemen. Dergelijke ver
schijnselen wijzen er op, dat particulieren,
idlie natuurlijk de vrjjheid hebben om gelden
ook op andere wjjze dam tegen vaste rente
uit te zetten er thans de voorkeur aan
geven aandeelen of huizen te koopen. Ge
lukkig voor de huiseigenaren, die het niet
zonder hypotheek kunnen stellen zjjn de
verzekeringsmaatschappijen en hypotheek
banken nog altijd bereid om geld op hypo
theek uit te zetten, hoewel toch, naar wij
hoorden, op meer beperkte schaal dan
vroeger. In het algemeen is de vraag naar
nieuwe hypotheken niet groot, daar zoo
als bekend, de bouwnijverheid geheel stil
staat.
Tegenover de hierboven geschetste in
vloeden, staan de laatste dagen weer
andere, die tot gevolg hebben, dat de
aanvankelijk vaste stemming op onze
markt later in een grootere terughouding
is verkeerd, waardoor een reactie in de
koersen intrad. In de eerste plaats reali
seert men zich blijkbaar meer dan tot nu
toe, dat bjj een einde van den oorlog, de
Amsterdamsche koersen van Amerikaan-
sche shares in verhouding van die in New
York in feite te hoog zouden staan, indien
althans in de toekomst kan worden vast
gehouden aan de oude omrekening van
1.88% voor den dollar. Slechts indien dit
niet het geval mocht zjjn en de koers van
den gulden ten opzichte van den dollar
mocht dalen, dan zouden de hoogere Am
sterdamsche koersen gemotiveerd zijn te
achten. Er zjjn echter wel verschillende
gronden aan te voeren voor de mogelijk
heid, dat het inderdaad zou kunnen ge
lukken om de oude pariteit te handhaven.
In de eerste plaats zal men na den oorlog
alles in het werk stellen om het afzakken
van den gulden te voorkomen, zoodat wel
niet onmiddellijk tot het vroegere vrije
valuta verkeer zal worden teruggekeerd.
Bovendien zou de gulden, zelfs bij een
vrijer betalingsverkeer om verschillende
redenen een krachtige steun kunnen on
dervinden, niet in het minst tengevolge
van de alsdan te verwachten terugvloeiïng
van gelden, die thans in het buitenland
worden geaccumuleerd, zooals dividenden
op buitenlandsche aandeelen, rente,
scheepvaartwinsten en winsten van Indi
sche cultuurmaatschappijen. Bovendien
zal de invoer, die vroeger >sn belangrijke
post was op onze betalingsbalans, wel niet
onmiddellijk tot den vroegeren omvang
worden opgevoerd.
Daartegenover staan weer enkele andere
overwegingen en wel voornamelijk deze,
dat de financieele toestand hier te lande
in verband met de zware eischen, die aan
de Schatkist wordien gesteld, allesbehalve
bevredigend is te noemen. Het is dan ook
volstrekt noodzakelijk, dat de 1% milliard
opgeloopen vlottende schuld zoo spoedig
mogelijk tot een lager niveau wordt terug
gebracht, zoo niet door het uitgeven van
een groote leening, dan toch door het in
stellen van hoogere belastingen en wel
zonder uitstel. Naar het schijnt wordt er
dan ook reeds in deze richting gewerkt
en houdt men in financieele kringen re
kening met de mogelijkheid, dat zoowel de
inkomstenbelasting, als de kort geleden
ingestelde winstbelasting belangrijk zullen
worden verhoogd. Het zou zelfs in de be
doeling liggen om de verhooging nog toe
te passen over het loopende jaar, vermoe
delijk op ongeveer dezelfde wijze, zooals
men verleden jaar de opcenten op de in
komstenbelasting door een nakomenden
aanslag heeft geïnd.
Het behoeft geen betoog, dat, wat het
aandeelenbezit betreft, het vooruitzicht
voor een aanzienlijk hoogere winstbelas
ting niet bepaald als bemoedigend kan
worden beschouwd, zoodat het te verkla
ren is, dat deze factor lijnrecht ingaat
tegen den drang om beschikbare middelen
in aandeelen te beleggen.
De beleggingsmarkt bleef zeer lusteloos.
Naar het schijnt ligt het niet in de bedoe
ling om binnen korten tijd met een staats-
leening te komen. Wellicht zal het moge
lijk zijn om het belastingsysteem zoodanig
te reorganiseeren, dat met de opbrengst
van nieuwe heffingen de vlottende schuld
geleidelijk zal kunnen worden terugge
bracht zonder de tusschenschakel van
een comsolidatieleening.
Op de New Yorksche beurs is de stem
ming in de afgeloopen week eveneens
tegengevallen, en de koersen kwamen
over het algemeen op een lager niveau,
niettegenstaande de berichten melding
blijven maken van een groote bedrijvigheid
op elk gebied. In Amerika werpen de hoo
gere heffingen echter ook hun schaduw
reeds vooruit en men kan meermalen uit
de cijfers der financieele resultaten aflei
den, dat niettegenstaande de hoogere
bruto-inkomsten het voor verdeeling be
schikbare overschot voor een groot deel
door belastingen wordt opgeslokt. Het
vooruitzicht bestaat, dat diit verschijnsel
zich ook binnen afzienbaren tijd bij ons
zal voordoen. r
In de Amerikaansche staalindustrie is
de gang van zaken intusschen tengevolge
van de groote bezetting wel bijzonder gun
stig. Dit blijkt ook uit de aankondiging
van de dividendhervatting van de Repu
blic Steel van 40 cents per aandeel.
Sedert 1 Augustus 1930 was er op deze
aandeelen geen dividend uitgekeerd. Deze
shares zijn op onze beurs altijd zeer ge
wild en er heeft regelmatig vrij levendige
handel in plaats.
Na de aanvankelijke vaste stemming,
die er op de beurs is ontstaan, is er later,
DE VERKEERSTOESTANDEN
OP DE ZUID-HQLLANBSCHE EN
ZEEUWSCHE EILANDEN.
EEN EENSLUIDEND ADVIES.
De Verkeerscomité'c voor Goeree en
Overflakkee, Hoeksche Waard, Schouwen
en Dbiveland, en Voome, en de Kamers
van Koophandel voor Dordrecht, Rotter
dam, Vlaardingen en Middelburg, hebben
in een gemeenschappelijk adres aan het
waarnemend hoofd van het departement
van Waterstaat hun eenstemmig oordeel
over de verkeerstoestanden op de Zuid-
hollandsche en Zeeuwsche eilanden, en be
treffende de huns inziens hierin nood
zakelijk geachte verbeteringen, tot uit
drukking gebracht.
Wij ontleenen daaraan, dat vaste brug
gen vooralsnog onbereikbare idealen zullen
blijven; derhalve, in de eerste plaats, te
streven ware naar een afdoende verbete
ring der veerdiensten, zoo naar capaciteit,
snelheid, frequentie als wat de tarieven,
betreft.
Hierop dient aan te sluiten een effectieve
verbetering der hoofd- en bijwegen, ten
laste van het Verkeersfonds, opdat niet
de bewoners der eilanden bijzonder beiast
zullen worden hiervoor. Er dienen betere
verbindingen te komen met de groote ste
den (Dordrecht, Rotterdam, Middelburg
etc.) en ook de onderlinge verbindingen op
de eilanden moeten beter worden.
Nu het motorverkeer door brandstof
gebrek zeer werd ingekrompen, rijst be
grijpelijkerwijze, de waardeering voor de
stoomtram, hoe gebrekkig haar diensten
ook mogen zyn. Sommigen vreezen stag
natie in het goedex"envervoer zoo de tram
werd opgeheven. Het adres beveelt een ge-
leide'ijken overgangstoestand aan: de tram
verdwijne pas voor het goederenvervoer,
wanneer ook dat door een nieuwe en ver
moedelijk betere organisatie overgenomen
zou kunnen worden.
Wie een nieuwe, eventueel monopolis
tische, personenvervoersondememlng zou
dienen te exploiteeren, .is bijzaak: mits het
een vertrouwen verdienende, geschikte on
dernemer zy. Het vrachvervoer zij niet
gemopoliseerdhier late men het particu
lier initiatief de vrye har.d.
Tenslotte bepleit het adres de instel
ling van een Raad van Advies, bekleed
met gezag om ten aanzien van tarieven en
dienstregelen bindende voorschriften te
kunnen geven.
Winterhulp Nederland.
ZONDAG A.S. RADIOREDE VAN
MR. L. J. A. TRIP.
Mr. L>. J. A. Trip, secretaris-generaal,
wnd. hoofd van het departement van finan
ciën, zal als voorzitter van de financieele
commissie der stichting Winterhulp Neder
land Zondag 15 December van 18.45 uur tot
19.00 uur over beide zenders spreken over
het thema „Waarheen gaat het geld van
de eerste collecte?"
ook voor cultuuraandeelen een reactie in
getreden, waarin tevens t&baksaandeelen
hebben gedeeld. Wij hebben er al eens
meer op gewezen, dat een spoedig einde
van den oorlog voor deze cultuur als een
haussefactor moet worden beschouwd.
Een langere duur van den oorlog zou juist
voor dezen tak van c.ultuur als ongunstig
moeten worden beschouwd, in verband
met de noodzakelijkheid om alsdan de
tabak in Indië op te slaan. Zooals men
weet, is dit reeds met den oogst van dit
jaar het geval, behalve het deel, dat naar
Amerika is verscheept, en aldaar zal wor
den verkocht.
Mocht na den oorlog de in Indië opge
slagen tabak weer naar Nederland kunnen
worden vervoerd', dan mag wel -worden
aangenomen, dat daarvoor zeer loonendo
prijzen kunnen worden gemaakt.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop in de afgeloopen week
4 Nederland 1940 n 101%, 108%.
3 Ned. Indië 1937 A 83%, 84%.
Koloniale Bank 185%, 194, 189V,.
Aku 116%, 117%, 1031/2, 105%.
Lever Bros 131, 132%,'"123%, 124%.
Philips 211, 214%, 200, 201.
Koninklijke 271, 277, 266, 267%.
A'dam Rubber 287, 293, 279, 281.
Ned. Scheepv. Unie 180%,, 187, 176%,
176%. /z
H.V.A. 459, 462, 447, 450.
Deli Batavia Mij. 200, 203, 195, 197.
Senembah 214, 220, 208i/2.
Er komen 50 centrale
keukens in
33 gemeenten.
In VHssingen en Middelburg
elk één.
Vierduizend ketels voor vervoer van
het voedsel.
Verschillende Nederlandsehe fabrikanten
houden zich op het oogenblik bezig met den
aanmaak van groote ketels, die bestemd
zijn om straks het in de centrale keukens
gemaakt eten te kunnen vervoeren naar
de uitdeellokalen, opdat een spoedige ver
strekking van het voedsel wordt gewaar
borgd. Bijna vierduizend van deze ketels
zijn in bestelling en er zijn reeds duizend
afgeleverd; meldt het Volksbl.
Het zijn dubbelw .ndige vaten met kurk-
isolatie en zij hebben een inhoud van veer
tig of vijftig liter. Zij kunnen de vergelij
king met de bussen uit 1918 glansrijk door
staan, dank zij de inventie van de eigen
Nederlandsehe industrie, die van deze ge
heel gelaschte vaten met ronde bodem een
prachtig 3tuk werk hebben gemaakt. Zij
zjjn voorzien van ren zoogenaamd schud
deksel met tal van gaatjes, zoodat de
vloeibare etenswaar steeds terugvalt in den
ketel zelf en er niets van verloren kan
gaan.
Vast staat, dat in 33 gemeenten derge
lijke keukens zullen komen.
In totaal zijn plannen voor vijftig keu
kens.
Om te bepalen op welke wijze de keu
kens het doelmatigst over het land kon
den worden verdeeld, heeft het „Bureau
voedselvoorziening in oorlogstijd" een en
quête onder de gemeenten gehouden om
te vernemen, welke hunner er prijs op
stelden. Daarbij bleek, dat vrijwel elke
gemeente, die in de enquête betrokken was,
met een centrale keuken gediend zou zijn.
Uit den aard der zaak moest men zich ech
ter houden aan een voorloopig plan van
vijftig keukens. Daarbij zijn begrijpelijker
wijs alle factoren in aanmerking gekomen,
die voor de hand lagen.
Plaatsen die vóórgaan.
Zoo spreekt het vanzelf, dat plaatsen als
Vlissingen, Middelburg en Den
Helder zeker niet mochten worden overge
slagen en eerder in aanmerking komen
dan andere gemeenten. Pas nadat het plan
van vijftig is uitgewerkt, zullen andere ge
meenten eventueel aan bod kunnen komen.
Een en ander is voorts opgezet op een ba
sis van minstens vierduizend menschen, die
door één centrale keuken kunnen worden
bediend.
Aanvankelijk heeft het Bureau voedsel
voorziening in oorlogstijd voor eiken per
soon één liter gerekend. Later is, door wij
ziging in de distributie-beschikkingen, be
rekend, dat 1,2 liter noodig is om dezelfde
voedsehvaarde te behouden. Deze cijfers
zijn dus aan verandering onderhevig, die
met de distributie als zoodanig verband
houden.
Intusschen is-reeds vastgesteld, dat Am
sterdam vijf centrale keukens zal krijgen.
Rotterdam drie (voor elk 6000 menschen),
ongerekend de proefkeuken voor 4000 men
schen, die reeds in bedrijf is. Den Haag
krijgt drie keukens, evënals Einhoven en
Utrecht in welke laatste plaats reeds een
keuken is en twee nieuwe zullen worden
bijgebouwd. Haarlem twee, Tilburg, Nijme
gen, Enschede en Arnhem eveneens twee.
Maastricht zal eveneens op twee keukens
kunnen rekenen, Vlissingen. en Mid
delburg krijgen elk één keuken.
Voor het personeel in de centrale keu
kens komen allereerst in aanmerking de
oorlogs-gewonden, daarna de wachtgelders
en verder allen, die op de lyst voorkomen.
De bereiding.
Aan de voedselbereiding wordt de groot
ste zorg besteed. De bereiding geschiedt
door middel van stoomen, dus niet door
koken. Deze bereidingswijze bevalt zeer
goed, zoo verklaarde men van bevoegde
zijde.
Een vat van 600 liter, inhoudende 400
kilogram aardappelen, kan in vijftien mi
nuten op honderd graden worden gebracht,
waarna de aardappelen slechts eenigen tijd
behoeven te staan om gaar te worden.
Na het bereiden worden de spijzen in de
zoogenaamde wachtketels gestort, zoodat
de lcookvaten direct opnieuw kunnen wor
den gebruikt.
De legerberichten van gisteren.
HET DUITSCHE.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In den nacht van Cl op 12 December
vond, zooals reeds gemeld, een grootsche
aanval van sterke formaties van het
Duitsche luchtwapen op Birmingham
plaats. Treffers werden geplaatst op spoor-
wegemplacemeten en fabriekscomplexen,
een explosie in een gasfabriek met een
zwaren. brand, alsmede andere talrijke
groote, middel- en zware branden
werden opgemerkt. In den loop van 12
December waren de aanvallen overdag ge
richt op Londen en eenige andere doelen
in Zuid-Engeland. In de buurt van Har
wich aan de Engelsche oostkust gelukte
het om een schip van 3000 b.r.t., deel
uitmakende van een konvooi, met bommen
te bestoken. Door voltreffers werd het aan
de boeg en het achterschip zoo zwaar be
schadigd, dat het als verloren beschouwd
moet worden. Een ander koopvaardijschip
werd zwaar getroffen.
In den nacht van 12 op 13 December
ondernamen zeer krachtige formaties
Duitsche gevechtsvliegtuigen een aanval op
de zware industrie van Sheffield. Met het
grootste succes gingen de machines achter
elkaar op .ïaar doelen af.
Voortgegaan werd met'het leggen van
mijnen voor Engelsche havens. Een duik
boot van welker prestaties reeds een ge
deeltelijk resultaat ls bekend gemaakt,
meldt als totaal resultaat het tot zinken
brengen van gezamenlijk 27.000 b.r.t.
In den nacht van 12 op 13 December
vloog slechts één Britsch vliegtuig het ge
bied van het Duitsche rijk binnen zonder
bommen te laten vallen. De gezamenlijke
verliezen van den tegenstander op 12 De
cember waren vier vliegtuigen. Vier eigen
toestellen zijn niet teruggekeerd.
HET ITALIAANSCHE.
In zijn weermachtsbericht nr. 189 maakt
het Italiaansche hoofdkwartier het volgen
de bekend:
De hevige strijd tusschen onze troepen
die zich met groote dapperheid weren
en de gepantserde vijandelijke afdee-
lingen welke zich afspeelt aan de grens
van Cyrennaica In de zóne tusschen Sol-
loem en Sidi el Barrani alsmede in het
woestijngebied in het Zuidoosten, werd
ook Donderdag voortgezet. Onze jacht
en bombardementsformaties hebben on
danks de zandstormen, welke de Simoen
(heete woestijnwind) deed ontstaan, onaf
gebroken van den ochtend tot den avond
gevlogen en de vijandelijke eenheden met
bommen en machinegeweervuur bestookt,
het gezamenlijke aantal vijandelijke toe
stellen, die in den strijd zijn neergeschoten
vanaf 9 December, bedraagt 18. Sinds
denzelfden dag zjjn er van onze machines
twaalf niet teruggekeerd.
In Oost-Afrika was er bedrijvigheid
van onze patrouilles aan de grens van de
Soedan met medewerking van onze lucht
macht, die den gemechaniseerden vijande
lijken strijdkrachten zware verliezen toe
brachten. Een vijandelijk vliegtuig is bran
dend neergestort.
Aan het Grieksche front valt niets be
langrijks te vermelden. Kleine aanvallen
van plaatselijk karakter zijn afgeslagen.
Vrachtvervoer met electrische
trams.
IN DE GROOTE STEDEN.
Naar de N.R.Ct. verneemt zijn er thans
besprekingen gaande tusschen de tramweg
maatschappijen van de groote steden en
het departement van waterstaat, betreffen
de het vervoer van vrachtgoederen door
deze ondernemingen binnen haar vervoer
gebied. De benzineschaarschte heeft aan
leiding gegeven tot dit overleg. Het ver
voer van vrachtgoed, voornamelijk stuk
goederen zou dan geschieden in voor dat
doel gebouwde vrachtgoederenwagens of
verbouwde bijwagens, welke door een mo
torwagen worden getrokken.
De capaciteit van de keukens wordt
daardoor sterk vergroot. Practisch is het
zeker, dat de uitdeeling van het voedsel
steeds op het vastgestelde uur kan ge
schieden, zoodat een vlotte bediening ge
waarborgd is.
Door DENIS MACKAIL.
14)
Be heb hem later zien sneuvelen,
maar ik herinnerde mij zijn raad
en op zekeren dag, bij het door
bladeren van een tijdschrift in de cantine,
zag ik een advertentie van een instituut
voor zelfontwikkeling ik geloof dat ze
het zoo noemden. Ze boden aan je geheu
gen te versterken door middel van een
correspondentiecursus en loofden prijzen
uit voor de leerlingen, die in den kortst
mogelijken tijd met hun systeem voor
verschillende examens slaagden. Ik knipte
de coupon uit en bestelde het eerste boek
je. Om kort te gaan, ik won den eersten
prijs in zes weken tijds, maar ik had meer
dan dat gewonnen, want gedurende de
laatste vier weken van die zes had ik
geen vrees of verveling meer gekend. Ik
wil niet zeggen, dat ik niet altijd een
grondigen afkeer van granaten heb ge
had, maar ik had niet meer die onbestem
de vrees voor ik weet niet wat, die mfl
half gek maakte".
Jim keek hem vol verbazing aan.
„Nu, mijnheer", vervolgde Lusli, „zoodra
ik dien prijs had, begon ik opnieuw met
twee nieuwe cursussen, een in „Succes in
het Leven", en de andere in „Kippen-
houden in Kleine Tuinen". Bi bemerkte,
dat ik een geweldige handigheid kreeg in
het doorwerken van deze cursussen en
voor ik met deze twee klaar was leerde
ik tegelijkertijd hoe ik accountant en ci
viel ingenieur moest worden allemaal
door zelfonderricht. "Van dien tijd af wist
ik van geen ophouden. Iedere minuut,
die ik over had, besteedde ik aan het be-
studecren van een van die cursussen; ik
kreeg er een manie voor, liet mijn vrien
den in Engeland informeeren of er mis
schien een was, die ik over het hoofd had
gezien, en ik had met allemaal evenveel
succes. Alles wat in wekelijksche afle
veringen met de post kwam werd direct
grondig door mij verwerkt het was
waarschijnlijk een eigenschap van mijn
hersens, die ik nooit eerder ontdekt had.
In ieder geval, toen ze menschen begon
nen te zenden om lezingen te houden voor
de soldaten, en ik naar een of twee daar
van had geluisterd, bleek het, dat het
door mij heen ging als zand door een
zeef. Ik kon blijkbaar alleen uit boekjes
leeren".
Lush praatte maar door en Jim bleef
hem aanstaren.
„Bc deed de Wereldgeschiedenis. Ge
zondheid en Geluk, Hoe spreekt een
Gentleman, Hoe word Ik Secretaris, be
nevens de opleiding voor procureur-klerk,
architect, matroos eerste klas, verpleger,
inspecteur van den gezondheidsdienst,
hypnotiseur en assurantie-agent. Bc heb
eens een heelen tijd in een ziekenhuis ge
legen met moeraskoorts en zoodra mijn
temperatuur daalde, deed ik een cursus
voor medische studenten en een voor Ge
nezers door hèt Geloof. U denkt misschien
dat ik overdrijf, mijnheér, maar dat is
niet zoo. Het ging zoo een jaar of drie
door en hoewel ik het af en toe te druk
had met vechten om iets aan zelfonder
richt te doen, moet ik toch wel een paar
honderd van die cursussen hebben door
gewerkt, waarvan ieder woord in mijn
hoofd bleef hangen. Ik ga er heelemaal
niet prat op; het was nu eenmaal zoo."
Jim's verbazing steeg met de minuut.
„In den nazomer van 1918", ging Lush
voort, „na u weet zelf wel hoeveel teleur
stellingen en tegenslagen, kregen de jon
gens het gevoel dat het einde naderde,
en zooals vele anderen met mij, begon ik
te overleggen, wat ik in het burgerleven
zou gaan doen. Op dat tijdstip wisten de
meesten niets beters te bedenken, dan
dat ze hun ontbijt op bed zouden ge
bruiken, of nooit meer pruimen- en appel-
jaih zouden eten, of nopit meer nuchter
zijn, of hoe ze den sergeant-majoor eens
op zijn nummer zouden zetten, maar ik
bekeek de zaak van een meer practisch
standpunt, waarschijnlijk omdat mijn cur
sus over Systeem vrucht begon te dragen.
Ik begreep, dat ik over een enormen voor
raad kennis beschikte en hoewel ik een
heelehoel had opgedaan, dat ik waarschijn
lijk nooit zou kunnen gebruiken, meende
ik, als ik het beste daaruit zou kunnen
schiften, wel iets beters te kunnen be
reiken dan mijn voormalig beroep van
huisknecht weer op te vatten. Ik heb er
lang over nagedacht en was nog niet tot
een besluit gekomen toen de wapenstil
stand werd afgekondigd. Tot ieders ver
bazing werden wy niet onmiddellijk met
een medaille naar huis gezonden en het
leek eenigen tjjd of wij evenmin kans had
den uit het leger ontslagen te worden als
ten tijde van den Somme-slag. Wanneer
ik probeerde een uurtje rustig over mijn
toekomst te denken, moest ilc aantreden
om te gaan luisteren naar een concert of
voor eenig ander militair corvée. Bc kwam
tot de conclusie dat ik moest probeeren
zoo spoedig mogelijk gedemobiliseerd te
worden en toen ilc met verlof in Enge
land was, zooals u zich zult herinneren,
bedacht ik, dat misschien een van de
heeren, die in Tui-vis flat gewoond had
den, mij met de noodige formaliteiten zou
willen helpen in ruil voor mijn diensten
als knecht. Bc vond, dat ik mij het eerst
tot u moest wenden omdqt u, zooals u wel
weet, in 1914 moeite deed my over te ha
len bij u in dienst te treden. Gelukkig
slaagde mijn plan en als huisknecht bij
een heer alleen heb ik de beschikking ge
had over den vrijen tijd en de eenzaam
heid, die ilc noodig had voor de verwe
zenlijking van het plan dat ilc ten slotte
voor mijzelf had uitgewerkt Ilc hoop, dat
ik u niet verveel, mynheer?"
„Volstrekt niet," zei Jim, die inderdaad
deze autobiografie met belangstelling en
verbazing had gevolgd. „Je doet my den
ken aan de Duizend en een Nacht. Komen
wy nu by'na by de clou van het ver
haal?"
„Ja mynheer," zei Lush.
„Ga dan voort,' drong Jim aan. „En
neem nog een sigaar als je er trek in
hebt
„Straks, als ik zoo vrij mag zijn," ant
woordde Lush beleefd die zijn relaas ver
volgde.
„Wat ik had besloten, toen ik by u
kwam, mynheer, was om mijn vrijen tyd
te gebruiken om een aantal ideeën op
papier te zetten, hoe ik de kennis die ik
verworven had zou kunnen aanwenden op
myn weg door het leven te vergemakke
lijken. Het was de eerste maal dat ik
een ernstige poging had gedaan om deze
kennis voor eenig practisch doel te ge
bruiken en ik verzeker u, dat dit niet
meeviel, zelfs niet na de lessen, die ik
genomen had in het onderwerp: Hoe slaat
men zich door het Leven. Bc liet mij ech
ter niet door deze moeilijkheden uit het
veld slaan en langzamerhand namen myn
plannen vasten vorm aan plannen, die,
daar ben ik van overtuigd, by uitvoering
zouden leiden tot een snelle verbetering
van mijn maatschappelijke positie. Ik zag
my nu echter tegenover het probleem ge
plaatst, een laatste keus te doen uit die
verschillende ontwerpen en ofschoon dit
een groote moeilijkheid was, stond er
steeds een nog 'grooter hinderpaal op myn
weg, een die ilc geheel over het hoofd had
gezien."
Hy wachtte even, waardoor Jim de ge
legenheid kreeg te informeeren naar den
aard van deze moeilijkheid.
„Dat zal ik u vertellen, mijnheer" zei
Lush. „Ilc bemerkte, dat ik bij ieder plan,
waarvan ik alle mogelijkheden had over
wogen en succes verzekerd scheen, stuitte
op twee moeilijkheden, die mij beletten
het in uitvoering te brengen, namelijk
Geld en Methode."
„Geld en Methode herhaalde Jim. „Bc
vrees, dat ik je niet goed begrijp",
„Bc zal u dat nader verklaren", zei Lush
onverstoorbaar. „Laat ik een voorbeeld
noemen. Ik heb in de bijkeuken een plan
uitgedacht waarmede iemand met mijn
kennis van zaken ongetwijfeld binnen
korten tijd een fortuin op de beurs zou
kunnen verdienen. „Neen", voegde hij er
haastig aan toe, Jim's ongeloovigen blile
gewaar wordend, „het is niet het gewone
systeem van zoogenaamde tips, die iemand
per slot van rekening toch op zware ver
liezen komen te staan, noch komt het
overeen met een roulette-systeem te Monte
Carlo, waarbij men zoo dwaas is te mee-
nen het toeval aan vaste regels te kun
nen binden, het is volkomen eerlijk en in
overeenstemming met de wet en des
alniettemin is het een absolute zekerheid,
doch een zekerheid die niemand zou ont
dekken, die niet even goed op de hoogte
was van het geldwezen ais van de me
teorologie een zeer ongewone combina
tie. Nu, waarom verlaat ilc u niet om dit
plan ten uitvoer te brengen
„Dat weet ik waarachtig ook niet", zei
Jim.
(Wordt vervolgd).
