Provinciale Zeeuwsche Cour
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
MIDDELBURG IN OPBOUW.
Neder landsche
duikboot vergaan.
WOENSDAG 11 DECEMBER 1940
183ste JAARGANG NUMMER 288
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS
ra eorrt par woaU of S 2,30 por (cwortaaï.
Franco por post f 2.50 por kwartoaL
Afzonderlijke nummers 5 cent,
ADVERTENTIEPRiJSt
Van 1-5 regols i 1.50. Iedere rege! meer
30 earrt By abonnement speciale prfjs.
Kleine advertentie» van 1 —5 regels f 0.50,
Iedere regel meer 10 et (mos- 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG),
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Vluchtende vermogens ondergraven bouwkundige fundamenten.
Inschakeling der economie bij den opbouw gewenscht.
In hun .toelichting op de begrooting voor
1941 hebben Ged. Staten van Zeeland ver
schillende beachtenswaardige zy het
niet bepaald verheugenswaardige op
merkingen gemaakt, die verband houden
met de allernaaste toekomst van onze pro
vincie.
Zeer belangrijk ten aanzien van die toe
komst leek ons de vaststelling van het
feit, dat de opbrengst der vermogensbe
lasting voor 1941 aanzienlijk lager moest
worden geraamd o.a. doordat uit de zwaar
getroffen gebieden van Zeeland personen
met belangrijke vermogens zich elders
'hebben gevestigd.
In de niet getroffen deelen van ons ge
west heeft deze verklaring van Ged. Sta
ten wellicht eenig opzien gebaard; voor
de inwoners van Zeeland's zwaarst getrof
fen gebied: Middelburg, vormde zij hoog
stens de omlijnde consequentie van eerder
gedane eigen waarnemingen.
De Middelburgers toch hebben reeds
enkele maanden achtereen kunnen consta-
teeren, dat vele goed gesitueerden hun ge
havende stad verlaten, met hun inboedels
en hun effectentrommels ergens in „Hol
land" neerstrijken, klaarblijkelijk met het
voornemen hun domicilie nimmer meer
naar Zeeland's hoofdstad te verplaatsen.
Hoewel velen dezen uittocht van waar
devolle consumenten en niet te onderschat
ten belasting-objecten met leede oogen
gade slaan, en er misprijzend op af geven,
kan niet worden ontkend, dat er aan
leiding toe bestaat.
Vroeger, toen Middelburg nogMid
delburg was, bond de plaats stadgenooten
die hun schaapjes op het droge hadden
Mn zich, en z\j trok menschen uit de
dorpen tót zich. Menschen, die vrjj waren
in de keuze van woonplaats kwamen naar,
of bleven ln Middelburg, omdat de stad
waarden had, die elders niet te vinden
Waren.
Nu deze waarden niet meer bestaan, nu
Middelburg in zijn geschondenheid boven
dien de normale attracties mist, die andere
steden behouden hebben, is het alleszins
verklaarbaar, dat lieden, die om bestaans
redenen niet aan de stad gebonden zijn,
en vooral gesitueerde menschen op leef
tijd, zich verplaatsen naar omgevingen die,
om het eens nuchter uit te drukken, meer
waar voor hun geld bieden.
Nu kan men aanvoeren, dat er in dezen
abnormalen tijd bijzondere plichten be
staan- ten opzichte van de plaats, waar
men gewerkt en zijn geld verdiend heeft,
maar in de practijk is het nu eenmaal zóó,
dat de plichtsbetrachting, vooral ais plicht
de min of meer zwevende is, niet steeds
prevaleert.
De uittocht van vele,, vermogens uit
Middelburg moge verklaarbaar zijn: be
denkelijk is hij in hooger mate, want fei
telijk beteekent hij niets minder dan on
dergraving van het fundament van het
waardevolle Middelburgsche herbouwplan.
Op papier is een herboren Middelburg,
wellicht fraaier, en zeker doelmatiger dan
het vorige, tot stand gekomen.
Vast staat, dat, dank zij de medewerking
van het Rijk, de plannen op papier, wat
de officieele gebouwen betreft, ook in
steen zullen worden omgezet.
Ditzelfde kan helaas niet gezegd worden
van de plannen, die betrekking hebben
op den bouw, door particulieren te bekos
tigen.
Deze bouw wordt reeds afgeremd door de
regeling der schadevergoeding, door het
verschil tusschen verkoopwaarde en her
bouwwaarde, maar misschien zal hrj een
nog sterkere rem vinden in de verwach
tingen der particulieren ten aanzien van
de toekomstige economische verhoudingen
in Middelburg.
Voor den winkelstand is de uittocht van
goed gesitueerde stadgenooten funest. Niet
op dit oogenblik nog, nu de Duitsche weer
macht een ruim afzetgebied vormt, komt
dit tot uitdrukking in omzetcijfers, maar
op den duur zal het dat wel doen. Vooral
als een schare van goede consumenten niet
wordt vervangen door een grootere schare
van minder goede consumenten.
Minder inkomsten; minder blijde perspec
tieven knagen aan het bouw-initiatief van
den middenstand!
Als men een en ander overweegt, en
dientengevolge tot het inzicht komt, dat
de herbouw, en dus het toekomstige beeld
van Middelburg, meer nog dan van archi
tectonische en stedebouwkundige factoren
afhankelijk is van economische invloeden,
is men geneigd zich af te vragen of in
Middelburg de beteekenis van het econo
mische gedeelte van het opbouw-probleem
door het gemeentebestuur voldoende wordt
ingezien.
Ons is gebleken, dat onder belangrijke
groepen der Middelburgsche bevolking de
opvatting leeft, dat het stadsbestuur zich
uitnemend weert voor het toekomstige
uiterlijk van Middelburg, dat het met prij
zenswaardig élan werkt aan herstel van
architectonische waarden, maar dat het,
verhoudingsgewijs, te weinig aandacht be
steedt aan de oplossing van economische
vraagstukken, waarvan de vlucht der ver
mogens slechts als een onderdeel van een
complex wordt gezien.
Volgens bedoelde groepen ontbreekt in
Middelburg een krachtige, niet ambtelijke
werkgemeenschap, die zou moeten bestaan
uit flinke zakenlieden, financiers, economen
met velerlei relaties, en die zou moeten
worden uitgerust met een gevoelig propa-
ganda-apparaat. De werkgemeenschap zou
zich tot taak moeten stellen, al dan niet
met behulp van hoogere instanties, verdere
vlucht van vermogens uit Middelburg te
voorkomen, en de hoogere instanties te
doordringen van de noodzaak Middelburg
in de behoefte aan een groeiend getal con
sumenten, met allerlei middelen tegemoet
te komen.
(Bij dit laatste wordt o.a. gedacht aan
over te plaatsen ambtenaren, hoofden van
groote gezinnen, en aan overheidsinstellin
gen, die niet per se aan een vaste plaats
zijn gebonden.)
Het wil ook ons voorkomen, dat zulk
een werkgemeenschap, ofschoon zjj min
stens tegelijk met allerlei bouw-instanties
in het leven had behooren te zijn geroepen,
ook thans nog alleszins op haar plaats is.
Een prachtig opbouwwerk in en buiten
Middelburg ligt voor haar ter bewerking
Van blauw licht voorzien, kan do
nieuwe -hoofcT-lamp in donkore avond
en ochtenduren gemakkelijk rijn bij hol
zoeken naar huisdeuren en brieven
bussen (Foto Schlmmelpennlngh)
Spaansche visschersboot
gezonken.
46 opvarenden omgekomen.
Ter hoogte van de Sisargas-eilanden is
Zondag, naar eerst thans bekend wordt,
de Spaansche visschersboot „Dolores" in
botsing gekomen met de „Castilia". Ten
gevolge van een groot gat zonk de„Dolores"
in enkele minuten. Van de bemanning van
52 man konden slechts zes personen levend
en 1 doode geborgen worden. De rest der
bemanning, waaronder de eigenaar van het
schip, wordt vermist.
Fransch protest bij de Engeische
regeering.
Uit Genève meldt het D.N.B.: Naar uit
Vichy gemeld wordt, heeft de Fransche
regeering thans bij de Britsche geprotes
teerd tegen den moord op den hoogen
commissaris voor Syrië en den Libanon,
Chiappe, gepleegd door Engeische jacht-
vliegers.
Naar men weet, ls het vliegtuig waar
mede Chiappe op weg was van Frank
rijk naar Syrië boven de Middellandsche
zee neergeschoten.
Nog meer Amerikaansche
reserve-officieren onder de
wapenen.
Het Amerikaansche ministerie van oor
log heeft medegedeeld, dat voor het mid
den van het volgende jaar waarschijnlijk
nog twintig duizend reserve-officieren on
der de wapens zullen worden geroepen.
Uit New-Vork meldt het D.N.B. r
Volgens een bericht uit Londen heeft de
Britsche admiraliteit medegedeeld, dat een
Nederlandsche duikboot, die door de Brit
sche vloot was overgenomen, vergaan is.
Het nummer, van de duikboot werd in de
officieele mededeeling niet vermeld.
Later meldt Reuter uit LondenOm
trent het vergaan van een Nederlandsche
duikboot, waarvan hier mededeeling is ge
gaan, kan nog worden gemeld, dat alle
pogingen in het werk zijn gesteld om door
tusschenkomst van het Roode. Kruis met
de familieleden in contact te komen. Aan
genomen kan worden, dat de berichten
thans op de plaats van hun bestemming
in Nederland zijn aangekomen.
ENGEISCHE BOMMEN.
Op enkele plaatsen van ons land hebben
Engeische vliegers in den afgeloopen nacht
een aantal bommen geworpen. De aange
richte schade is van geen beteekenis. Ook
is niemand gedood of gewond.
Winterhulp Nederland.
De totale opbrengst tot 3 December,
Op het hoofdbureau van de Winterhulp
Nederland zjjn nog niet alle definitieve re
sultaten van de collecte op 29 en 30 No
vember binnengekomen. Als voorloopig re
sultaat kan thans wel worden medege
deeld, dat de opbrengst van de huis- en
straatcollecte op de genoemde dagen, ver
meerderd met de giften, die bp de provin
ciale bureaux der WHN en de burgemees
ters tot 3 December zijn binnengekomen,
bedraagt: 881,533,48.
Hierbjj is geen rekening met de, over
het algemeen groote giften, die bij het
hoofdbestuur WHN zijn gestort, gehouden,
en waarvan de lijst reeds werd bekend ge
maakt.
ENGEISCHE SCHEPEN
GEBOMBARDEERD.
Uit Berlijn meldt het D.N.B. Een met
volle vaart naar de Theemsmonding varend
vijandelijk koopvaardijschip is Dinsdag
middag ter hoogte van Harwich door Duit
sche gevechtsvliegtuigen gebombardeerd.
In herhaalde stoutmoedige aanvallen in
scheervlucht vlogen de bommenwerpers op
het schip af en brachten door het vuur
hunner kanonnen de luchtafweer van het
gewapende schip tot zwijgen. De bommen
vielen op het achterschip en veroorzaakten
een brand met zware rookontwikeling.
Het schip bleef stuurloos liggen.
Een tweede stoomschip werd bij Rams-
gate aan de Engeische Oostkust met bom
men van gemiddeld kaliber getroffen. Ook
dit schip werd zwaar beschadigd en bleef
liggen.
De actie van het Duitsche luchtwapen
beperkte zich den rest van den dag tot
verkenning van het Engeische eilandge
bied.
De groote aanval op Londen.
De Stockholms Tidningen meldt, omtrent
de Duitsche luchtaanvallen Zondagnacht
op Londen, dat de Britsche hoofdstad 14
uur lang gebombardeerd is. In Zuid, Oost
en West kaatste het schijnsel der branden
tegen de wolken terug. Den volgenden och
tend kon men zien, hoe branden en ontplof
fingen de stad weer ontzettende wonden
-hadden toegebracht. De aanval was bij het
invallen van de duisternis met duizenden
brandbommen begonnen. De branden wer
den' stelselmatig van het Oosten en Zuiden
uit in het leven geroepen, waarna zij zich
geleidelijk binnen ln de stad verplaatsten.
Soms zag men een geheele krans van licht-
fakkels, die geheele wijken hel verlichtten.
Binnen dien kring wierpen de Duitsche
vliegtuigen hun last neer. Wanneer er een
brand was uitgebroken, trok die als op
magnetische wijze de eene bom na de an
dere tot zich.
De spanning tusschen Thailand
en Indo-China.
EEN NIEUW B0A1BARDEMENT.
Uit Vichy wordt gemeld Volgens een
Fransch bericht uit Hanoi heeft het
Thailandsche luchtwapen opnieuw een
aanval ondernomen op Indo-Chineesch ge
bied. In den avond van 8 December heb
ben drie Thailandsche vliegtuigen de
hoofdstad van het protectoraat Laos, Vien
tiane, aan den linkeroever van de Mekong,
gebombardeerd. Er zijn ruim tien bommen
neergeworpen. Tot dusverre zjjn echter nog
geen berichten binnengekomen over den
omvang der schade.
DERTIG OVERWINNINGEN IN DE
LUCHT.
Uit Berlijn meldt het D.N.B. Kapitein
Hermann Joppien, groepscommandant in
het jachteskader Mölders, heeft zijn
dertigste overwinning in de lucht behaald.
Sinds korten tijd begeeft de postbode van Koedijk zich ook naar de Kleimeer.
Dit beteekent een uur varen, daar een andere mogelijkheid niet bestaat.
(Foto Pax Holland).
De verduistering en de
voetgangers.
Binnenkort verschijnen de blauwe
lampjes.
Om iederen twijfel weg te nemen, maakt
de Höhere S.S. und Polizeiführer bij het
rijkscommissariaat voor de bezette Neder
landsche gebieden het volgende officieel
bekend
In verband met den verdiiisterings-
maatregel betreffende de invoering van
blauw licht zal in de eerstvolgende dagen
aan de firma's, welke gloeilampen ver
vaardigen, door de rijksinspectie voor de
luchtbescherming de voorgeschreven kleur
en lichtsterkte voor de blauwe lampjes
medegedeeld worden. Het is verboden naar
eigen goeddunken voor verduisteringsdoel
einden blauwe gloeilampjes te vervaardi
gen en in den handel te brengen. Met de
vervaardiging van de voorgeschreven
blauwe lampjes zal in de eerstvolgende
dagen een begin worden gemaakt. De be
volking wordt verzocht met den aankoop
van blauwe lampjes nog eenige dagen te
wachten tot de voorgeschreven lampjes in
den handel komen, daar bij het gebruik
van niet voorgeschreven lampjes met in
beslagneming en bestraffing moet worden
gerekend.
De Nederlandsche ziekenfondsen
en de In Duifschland werkende
arbeiders.
De centrale bond van ziekenfondsen
deelt mede, dat deze bond alsmede an
dere landelijke organisaties van ziekenfond
sen en zielcenhuis-verplegingsvereenigingen
nog steeds in overleg zijn met de autoritei
ten over de vraag, in welken vorm het
lidmaatschap van de Nederlandsche fond
sen voor de in Duitschland werkende arbei
ders en hun gezinnen gehandhaafd kan
worden, teneinde de door deze leden ver
kregen rechten, te kunnen veiligstellen.
Door de deskundigen op dit gebied wordt
ingezien, dat het voor de volksgezondheid
in het algemeen en de betrokkenen in het
bijzonder van het grootste belang is, dat
de Nederlandsche ziekenfondsen voor de
ziekenverzorging van deze landgenooten in
geschakeld blijven.
De besprekingen hierover zullen een de
zer dagen worden voortgezet.
WINTERHULP NEDERLAND
ZAL WAARDEBONS UITGEVEN.
Tot nu heeft Winterhulp Nederland
slechts geld ingezameld, en dit eerste be
roep op de gemeenschapszin is zooals be
kend een succes geworden. Deze gelden
worden thans gebruikt om landgenooten,
die door omstandigheden in nood zijn ge
raakt, behulpzaam te zijn. Een ieder, die
zich dus genoopt ziet de hulp van de Win
terhulp Nederland, in te roepen, moet zich
wenden tot de plaatselijke directeuren, de
burgemeesters der gemeenten.
Door Winterhulp Nederland worden voor
deze ondersteuning waardebons uitgegeven
in bedragen van 0,50, 1,en 2,50. Op
de achterzijde van deze waardebons is ver
meld, dat Albert de Bary's bank als be-
taaikantoor zal optreden. In afwijking hier
van wordt medegedeeld, dat niet deze'
bankinstelling, doch de Kasvereeniging
N.V. te Amsterdam deze fimctie heeft
overgenomen.
Deze bons worden voor den aankoop van
levensmiddelen, Weeding en brandstof door
alle winkeliers en kleinhandelaren als wet
tig betaalmiddel aangenomen. De verzil
vering geschiedt alleen bij aanbieding
a) door de plaatselijke directeuren der
W.H.N. of degenen, die namens hen optre
den.
b) door de leveranciers van de op de
waardebons vermelde goederen.
Afbeeldingen van deze waardebons zul
len in de dagbladen afgedrukt worden.
Nederlandsche arbeiders In
Duitschland.
Naar „de Arbeidsmarkt" mededeelt zijn
tusschen 20 Juni en 2 November 1940 in
Duitschland 79.012 Nederlandsche arbei
ders geplaatst, van wie 27.128 grensarbei
ders en 51.S84 niet-grensarbeiders.
Voorzoover bekend werd, zijn van deze
arbeiders tot 2 November rond 4070 naar
ons land teruggekeerd. Onder hen zijn ook
de arbeiders, die wegens lichaamsgebre
ken, ziekte of wegens ongeschiktheid voor
het werk zijn ontslagen. Het aantal perso
nen, dat zonder geldige reden het werk
heeft verlaten, bedraagt nog geen 5 pet.
van het aantal niet-grensarbeiders, terwijl
dit aantal, de grens-arbeiders medegere-
lcend, nog geen 3 pet. uitmaakt.
Vlaamsche kunstenaars In
Duitschland.
Op uitnoodiging van het rijksministerie
voor volksvoorlichting en propaganda ver
toeft dezer dagen een groot aantal Vlaam
sche kunstenaars in Duitschland, ten einde
in het bijzonder de groote Duitsche kunst
tentoonstelling in München, partijgebou
wen in Neurenberg en de rijkshoofdstad
te bezoeken
Verbetering van positie
van kweekelingen met acte te
verwachten.
Naar professor dr. J. van Dam, secre
taris-generaal van het departement van
Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescher
ming aan het Rott. Nieuwsbl. heeft mede
gedeeld, heeft het vraagstuk van den
lcweekeling met acte zijn volle aandacht.
De secretaris-generaal was van oordeel,
dat verbetering van positie van deze groep
onderwijzers dringend noodzakelijk was en
dat deze verbetering over eenigen tijd dan
ook te verwachten zal zijn. Onder deze
verbetering valt natuurlijk ook een herzie
ning van het salaris van den kweekeling
met acte. Hoe hoog dit zal worden is ech
ter nog niet met zekeheid. te zeggen.
Mijn op Rozenburg ontploft.
EEN DOODE EEN ZWAAR GEWONDE.
Ten gevolge van het ontploffen van een
aangespoelde mijn is op het eiland Rozen
burg de 35-jarige M. Sala, plaatsvervan
gend hoofd van den Luchtbeschermings
dienst, gedood, terwjjl de gemeenteveld
wachter, tevens hoofd van den Luchtbe
schermingsdienst, de heer J. Hardenbol,
zwaar werd gewond, meldt de Tel.
Op het gemeentehuis van Rozenburg
was het bericht ontvangen, dat by den
Krabben dijk een mijn was aangespoeld,
die gevaarlijk was voor het verkeer. Het
hoofd van den Luchtbeschermingsdienst,
de gemeenteveldwachter, toog met den
heer Sala op onderzoek uit. Het schijnt,
dat men, om het gevaar te verminderen,
de mijn heeft willen verplaatsen, in elk
geval, toen de beide mannen rond het
projectiel stonden ontplofte dit. De gevol
gen waren ontzettend. De heer Sala bleek
op slag te zijn gedood, terwgl de veld
wachter een eind weggeslingerd werd en
zwaar gewond bleef liggen. Een stuk van
zijn kaak was weggeslagen, terwijl ook
een voet zwaar -verminkt werd
GERARD VAN VLIET ZESTIG JAAR.
Onder zeer groote belangstelling heeft
de Amsterdamsche kunstschilder Gerard
van Vliet, secretaris der maatschappij
Rembrandt, gistermiddag te zijnen huize
zijn zestigsten verjaardag gevierd en op
recht hartelijke wijze is hij gehuldigd door
het bestuur der maatschappij, vele kunst
broeders en vrienden.
